Schaduw van atoomwolk
over Grand Repulse
Eerste Nederlandse Legerkorps heeft
zich uitstekend geweerd
Toch is het zo!
—iHdiijUilllilflIHI
Ultramontanisme de vijand der
Christelijke vrijheid
Vrijgemaakte Kerken hielden
hun Hogeschooldag
Castella-Vaatwas
DEZE KINDEREN
HEBBEN GEEN VADER
DD.D
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 19511
(Van onze §-redacteur)
TIJDENS DE LAATSTE DAG van de herfstoefening Grand Repulse,
waaraan ook Nederlandse troepen deelnamen, zijn drie denkbeeldige
atoombommen op Noord-Duitsland geworpen. Generaal Sir Richard Gale,
de opperbevelhebber van de Noordelijke legergroep van de Navo, verklaar
de dat gedurende de vijfdaagse oefening zowel studie van de aanvallende
als van de verdedigende atoomoorlogvoering is gemaakt. De bevelhebbers
van beide partijen hebben opdracht gekregen enkele objecten uit te zoe
ken, die naar hun mening voor een aanval met atoomwapens in aanmer
king kwamen. „Wij waren in staat om te controleren of de door hen ge
kozen objecten juist waren," zei Sir Richard. Hij vertelde dat het slechts
een kwestie van uitrekenen was, om te weten te komen, hoe groot de
schade is, die door een atoombom of een ander atoomwapen op een be
paalde plaats teweeg wordt gebracht. Over de vraag wat de invloed van
een atoombombardement op het moreel van de troepen zou zijn geweest,
liet de generaal zich niet uit.
het verschijnsel der osmose, dat aan
de dag treedt, wanneer twee oplos
singen van ongelijke sterkte door een
half-doorlaatbare wand gescheiden
zijn. Omdat de oplossingen de neiging
hebben ter weerszijde van de schei
dingswand een concentratie van gelijke
sterkte te doen intreden, ontstaat een
vloeistofstroom van de zwakke naar
de sterke oplossing, door de scheidings
wand heen. Op dit beginsel berusten
talloos vele processen in de natuur.
Bij de beantwoording van de vraag
of vissen moeten drinken om hun wa
terhuishouding op peil te houden, die
nen we in aanmerking te nemen, dat
ook vissenbloed een oplossing is en
dat het dus een aanzienlijk verschil
zal uitmaken of deze oplossing zich
in een zoet- dan wel in een zoutwater
milieu bevindt. De viskieuwen zijn
eveneens voorzien van half-doorlaat
bare membranen, zodat bij een zoet
watervis een vochtstroom door de
kieuwen naar het bloed plaats vindt,
een stroom dus die gericht is van de
zwakke oplossing (het rivierwater)
naar de sterke oplossing (het bloed).
Een zoetwatervis behoeft zich over zijn
waterhuishouding dus geen zorgen te
maken en kan het drinken achterwege
Maar bij zeevissen, die omgeven zijn
door water, dat een hogere concentra
tie heeft dan het vissenbloed, zou een
vochtstroom in omgekeerde richting
ontstaan, waardoor de vis zou verma
geren tot de concentratie van zijn bloed
op hetzelfde peil zou staan als het
omringende zeewater. Dat is natuurlijk
niet de bedoeling en om dit te verhin
deren moeten zeevissen dus drinken
op dezelfde wijze als wij dat doen. Het
zoute water komt dan in de maag en
wordt door het bloed opgenomen, maar
daardoor dreigt het zoutgehalte van
het bloed weer te hoog te worden. Ook
hierin is voorzien, want de nieren van
de vis zijn weliswaar niet in staat de
overmaat aan zout uit het bloed weg
te werken, maar de kieuwen springen
hier in de brek, want deze organen
hebben het vermogen gekregen het te
veel aan zout uit het bloed af te
scheiden.
In het kort: zoetwatervissen drinken
niet en zeevissen doen dat wèl. Na
tuurlijk zijn ook op deze regel weer
uitzonderingen, want de haaien hebben
bijv. bloed van een zo hoge concen
tratie, dat zij zich, wat dit betreft, in
dezelfde positie bevinden als zoetwa
tervissen en dus niet behoeven te drin
ken omdat er een vochtstroom ontstaat
van de lagere concentratie (het zee
water) naar het bloed.
Nu heeft de vis een vel dat, in tegen
stelling tot onze huid, water doorlaat.
Indien er geen bijzondere voorzienin
gen waren getroffen, zouden deze die
ren dus in een hoogst onaangename po
sitie komen te verkeren, want vissen
in zoetwater zouden voortdurend wa
ter door de huid opnemen tot de op
lossing van hun bloed van gelijke
sterkte zou zijn als die van het om
ringende water. Zij zouden dus op
zwellen tot onogelijke ballonnen. Om
gekeerd zou bij zeevissen voortdurend
vocht door de huid ontsnappen, zodat
deze dieren voortdurend magerder
zouden worden. Om het opnemen en
afstaan van water door de huid tegen
te gaan, is de vissenhuid bedekt met
een slijmlaag, waardoor zij even on
doordringbaar voor water wordt als
het menselijk omhulsel.
O ja, weet u. dat u met uw huid
eigenlijk een beetje kunt horen?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
Generaal Gale verklaarde, dat de 60.000
Canadese, Britse, Nederlandse en Deense
soldaten, die aan de oefening hebben
deelgenomen, uitstekende voorzorgsmaat
regelen genomen hadden om zich tegen
atoomaanval te beschermen. De sol
daten waren zo goed ingegraven, ge
camoufleerd en verspreid, dat het bijna
niet voor te stellen was, wanneer men
het terrein doorkruiste, dat daar 27 batal
jons infanterie, 15 regimenten artillerie
10 bataljons tank-eenheden aan het
oefenen waren.
„Ik ben onder de Indruk gekomen van
de reusachtige vitaliteit en de lichame
lijke conditie van de manschappen. Deze
troepen zullen hard, moedig en kundig
"ijden als dat nodig is", aldus de ge-
Over de Nederlandse troepen zei hij:
,Het Eerste Nederlandse Legerkorps
leeft uitstekend geopereerd. Voor de eer-
te maal is tijdens deze oefening gepro
beerd bepaalde eenheden onder buiten
lands commando te plaatsen. De Britse
elfde divisie pantserwagens en de Cana
dese 27ste infanteriebrigade stonden
der Nederlans commando en dit is
groot succes gebleken".
Nachtelijke strijd
Gisterochtend is de oefening geëindigd.
Er ging een enorm gevecht aan vooraf,
/an Dinsdagavond 9 uur tot gister
morgen 10 uur de omgeving van Delmen-
horst in vuur en vlam zette.
Avonds om negen uur ging bij Wildé-
hausen de tankbrigade van het Eerste
Nederlandse legerkorps, via de daar ge
maakte brug over de rivier de Hunte.
Tevoren was reeds infanterie de rivier
,-ergestoken.
In de Landkreise Oldenburg, waa
eenheden terecht kwamen, waren
landwegen smal en zanderig. Over de
rulle bodem bewogen zich, in de prach
tige maanheldere nacht, mannen en voer
tuigen onder het ratelend geweld var
rupsbanden en machinegeweren, he
dreunen van geschut en het ronken var
honderden motoren. Langs de Westelijk)
Noordelijke hemel lichtte voortdurend
het mondingsvuur der kanonnen op. De
Lord Ismay, de secretaris-gene
raal van de N.A.T.O.-raad
(midden) bracht onverwachts
een bezoek aan Delmenhorst in
Noord-Duitsland, waar de „ge
vechten" in de N.A.T.O.-ma-
noeuvres Grand Repulse op dat
ogenblik het hevigst waren.
Lord Ismay liet zich door twee
N.A.T.O.-ojficieren uitvoerig
omtrent de troepenverplaat
singen voorlichten.
enige grote weg, die van Wildeshausen
Delmenhorst gaat, was belegd met
landmijnen. Enige honderden zware
turiontanks, behorende tot de 11e ei
Britse pantserdivisie, moesten zich daar
weg banen door de aangrenzende
weide- en bouwlanden. Bovendien w;
gemotoriseerde infanterie van de 91ste
Britse brigade ter plaatse en lieten de
erdedigers van Noordland, die onder
leer verkenningswagens dwars over d<
/eg gezet hadden, zich evenmin onbe
tuigd.
Geweld als 'n oordeel
kis men dan nog bedenkt, dat het
naar Bremen gaande verkeer ook
langs deze weg gaat en dat het juist di<
nacht zeer Intensief was, dan kan mer
zich wel voorstellen, hoe het daar ge
weest is. Honderden voertuigen op er
langs de weg; duizenden mannen daar
tussen; lange trucks met opleggers
het Duitse wegvervoer tegen de berg ge
drukt en boven dat alles gierende straal
jagers en Camberra bommenwerpers. Een
geweld als een oordeel!
Om één uur vannacht waren wij bij
Hengsterholz. De bevolking zat in de
sterbanken van de woningen en vo<
herberg verdrong zich een dichte menigte
burgers en soldaten. Niemand kon -
of achteruit.
Gelukkig nam op dat ogenblik de lei
ding van de oefening een wijs besluit:
Om het verkeer niet al te veel te ont
wrichten en bovendien te verhinderen,
dat militairen onder de tanks zouden
raken en huizen in puin zouden v>
deren, werd het militaire verkeer tijdelijk
stop gezet. Het burgerverkeer kon
op gang komen.
De ochtend gaf een beeld van een met
een dikke sliblaag bedekte weg en
verkeer, dat tussen Delmenhorst en Klop
penburg eigenlijk alleen maar langs één
zijde van de weg mogelijk was. Links
stonden lange rijen tanks en voertuigen
vlak achter elkaar.
De weilanden ter weerszijden bleken
volkomen omgeploegd te zijn en in de
bossen stookten de soldaten kleine vuur
tjes, waarop zjj hun ontbijt gereed maak
ten. Er was nog veel luchtverkeer, maai
dat beïnvloedde de oefening amper meer
omdat het resultaat, dat men verlangde,
bereikt was: de gestelde doelen ir
bruggenhoofd waren bezet en de vijand
was het denkbeeldige veen ingedre-
Omstreeks tien uur werd het vuren
staakt.
Straatsburg
Visum is uit de tijd
vindt commissie
Kapteyn (P.v.d.A.) is niet
tevreden over productie
Tenminste 200 sigaretten of 25 sigaren,
twee liter wijn en een halve liter reuk
water: dat 'behoort ieder, naar het oor
deel van de juridische commissie van de
Raad van Europa, over elke grens te
kunnen meenemen. De Raad was het
met de commissie eens, dat visa uit de
tjjd zijn. In elk geval behoren de door-
reisvisa te verdwijnen en inreisvisa be
horen gratis te worden verstrekt. Vooral
de Britse afgevaardigde Boothby drong
"s voorzitter van de economische
nissie was de Nederlandse afgevaar
digde Kapteyn (P.v.d.A.) van mening,
dat Europa nog lang niet genoeg gedaan
heeft om de productie te vergroten.
Maar, zei hij, zolang de Europese rege
ringen zelf verantwoordelijk zijn voor
hun eigen huishoudingen, kunnen we de
verwachtingen ook niet hoog stellen.
Duitsland vormt een uitzondering, al
dus de -heer Kapteyn. Dat heeft, verge
leken met vorig jaar, zijn productie met
16 procent verhoogd (de rest van West-
Europa slechts één procent).
Twee maatregelen 'bepleitte deze so
cialistische spreker: Meer investeringen
grotere vrijmaking van de handel.
Een grote markt, zei hij, zal ook het
gevaar van een herlevend Duits nationa
lisme keren; we mogen de toegestoken
Duitse hand niet afwijzen.
In dit debat heeft de Nederlandse af
gevaardigde Vixseboxse (C.H.) nog eer
pleidooi gehouden voor overschakeling op
bovennationale organen. Voor het ove
rige was de belangstelling van de
gadering voor de economische vraagstuk
ken gering. Er zal pas Zaterdag ove
voorstellen gestemd worden; het staat
vast dat ze zullen worden aanvaard.
Eerste vrouw in raad
op Beijerland
In Zuid-Beijerland zijn gisteren de uit
gestelde gemeenteraadsverkiezingen ge
houden. De uitslagen luiden als volgt
(tussen haakjes staan de resultaten
1949 vermeld):
AR. 251 stemmen. C.H. 356 (A.R.
C.H.-combinatie 534); S.G P. 195 (181;
V.V.D. 247 (376); P.v.d.A. 286 (270).
De A.R. Partij bezet thans in de raad
1 zetel en de C.H.U. 2 (in 1949 resp. 2
na stemming op 1 lijst); S.G.P. 1 zetel (1
zetel); V.V.D. 1 zetel (2 zetels); P.v.d.A.
2 zetels (1 zetel).
Voor de eerste maal doet op het eiland
Hoeksche Waard, dat 14 gemeenten telt,
een vrouw haar intrede in een gemeente
raad, n.L mevr. E. E. Kappteijn-De Lint.
Minister accoord met
plan dierenhulp
Op 4 October is het weer
Werelddierendag
Minister Beel heeft de Ned. Ver. tot
Bescherming van Dieren meegedeeld, dat
hy zich met het werkschema voor de
hulpverlening aan dieren bij rampen, dat
de vereniging hem heeft aangeboden, in
grote lijnen kan verenigen. Aan de com-
der Koningin in de provin-
is verzocht de nodige medewerking
erlenen. Dit w.erd gisteren in Utrecht
verteld op een persconferentie ter ge
legenheid van de komende Werelddieren
dag, op 4 October.
Grote aandacht gaat de vereniging
thans besteden aan de zogenaamde ver
plegende dierenbescherming. Dertig af
delingen bezitten reeds een asyL
De Ned. Ver. tot Bescherming van Die-
in telt momenteel 63.000 leden en d<
Bond van Politie-ambtenaren in Neder
land tot Bescherming van Dieren 5.000
De heer De Clercq weldra
uit ziekenhuis
De toestand van de voorzitter der AVRO,
de heer G. de Clercq. die sinds zyn mgi ij-
pende operatie, waarbij hem een been
werd afgezet, in de Boeremakliniek
het Wilhelmina Gasthuis te Amsterdam
vertoeft, gaat thans zo vooruit, dat. df
heer De Clercq vermoedelijk op Zater
dag 3 October het ziekenhuis zal mogen
verlaten. De wond is in zoverre genezen,
dat de AVRO-voorzitter zich thans mag
oefenen in het gebruik van de nood-
prothese.
(Advertentie)
Brandend» pijn -
vanuit dn maag
tot hoog In Rn koel?
Een of twee Rennies blussen die
dadelijk! Een kwestie van een of twee
minuten. Houdt altijd een paar Ren
nies bij de hand. Ze zijn stuk
stuk hygiënisch verpakt en water
wat ook komt er niet aan te
Gewoon laten smelten op de tong
ze zijn nog smakelijk ook.
Evangelische Maatschappij vierde eeuwfeest
in volle Utrechtse Domkerk
(Van een onzer verslaggevers).
In de Domkerk te Utrecht waren gis
teravond vele belangstellenden bijeen ter
herdenking van het 100-jarig bestaan
van de Evangelische Maatschappij, de
vereniging ter verbreiding en verdedi
ging van het Protestantisme in Neder
land.
In zijn openingswoord zeide de voor
zitter, mir J. Schuttevaer, dat deze bij
eenkomst niet moest worden gezien als
een contra-demonstratie tegen: Honderd
jaar Kromstaf. Zij is een getuigenis,
dat de Evangelische Maatschappij in het
Reformatorisch Christendom haar grond
slag vindt Zij ziet als haar taak de be
scherming en verbreiding van de posi
tieve waarden van de Protestantse
godsdienst, zodat van een weerbaar
Christendom kan worden gesproken.
Er zal. aldus spr. op drie fronten
moeten worden gestreden:
1. tegen het Ultramontanisme als
vijand van onze godsdienstige vrijheid,
doch met de eerbied en de liefde, die
wij onze R.K mede-Christenen hebben
toe te dragen.
2. Tegen eigen benepenheid, onver
draagzaamheid en fanatisme.
3. Tegen eigen onverschilligheid én
slapheid, zeer ten onrechte, vaak als
verdraagzaamheid gekwalificeerd.
Wij hopen, aldus besloot mr Schuttévaer,
onze taak in overleg met de kerken voort
te zetten.
In Rome geen Evangelie
„Wij m-issen in Rome het Evangelie"
betoogde ds W. J. Mangér, Evang. Luth.
predikant te Bussum. 'Daardoor wordt
het oecumenisch gesprek belémmérd.
Alleen een R.K. is volgens Rome een vol
waardig Christen.
De opzettelijke verwarring van ker
kelijke en staatkundige zaken bij Rome
maakt alle discussie onmogelijk.
Dr J. H. Klein Wassink. Herv. predi
kant te Alkmaar, sprak over „Probleem
en Plicht". Als probleem zag spr. de
onoverbrugbare kloof tussen Rome en
de andere kerken. Rome weigert hals
starrig om in de oecumenische beweging
mee te doen. Wij zien, aldus spr., een
grijpen naar de macht in het pogen om
de samenleving een Rooms stempel op
te drukken en de verdrukking van
Protestanten in overwegend Roomse
landen. Door dit alles ontstaat e
Protestanten diep wantrouwen en
keer. Is de eenheid der Christenheid
een onoplosbaar probleem? Ja zegt spr.
Zij. die zeggen wel dé oplossing te weten,
moeten worden gewantrouwd, omdat
zulk een oplossing neerkomt op het
prijsgeven van de grondwaarheden
het Protestantisme. Het is plicht, besloot
spr., zich niet aan het probleem te ont
trekken. Wij zullen er ons mee bezig
moeten houden, al weten wij niet hoe
uit de impasse te geraken, waarin
Christenheid gekomen is.
Ds J. W. de Jager, Geref. predikant
te Utrecht en lid van het hoofdbestuur
spraH een slotwoord.
Medewerking verleenden de sopraan
Louise Denfcz en de organist Wim van
der Hoeven. In de middaguren hield het
hoofdbestuur receptie. Van degenen, die
tegenwoordig waren noemen wij afge
vaardigden van: de Ned. Herv. Kerk, de
Oecumenische Raad var. kerken,
synode van de Evang. Luth. Kerk, de
Remonstrantse Broederschap, het hoofd
kwartier van het Leger des Heils, de
vereniging van Vrijzinnig Hervormden er.
enige Protestantse verenigingen. Van
het orgaan De Protestant verscheen,
Negenduizend bezoekers luisterden naar vele
sprekers in zestal bijeenkomsten
komt dj
Keiken (onderh. art. 31 K.O.). Negendui
zend bezoekers namen aan de bijeen
komsten in vier kerkgebouwen en twee
zalen deel. In de Nieuwe Kerk was de
ond te voren de gebruikelijke bidstond
gehouden, welke werd geleid door ds P-
K. Keizer.
De bijeenkomst in de Nieuwe Kerk
stond onder leiding van ds O. W.
Bouwsma te Kampen. Prof- Veenhof
sprak in de morgenbijeenkomst over Pij
en, Fundament. Des middags sprak ds
Jansen over het onderwerp Huis of
Vehikel, waarna prof. dr H. J. Jager het
onderwerp Vergeten we soms de Hoofd
zaak behandelde.
Wij weten goed te zeggen, dat er ver
val bij anderen is, aldus prof. Jager, maar
vergeten we ons zelf niet? Er moet niet
zoveel geredeneerd worden over verkie
zing en dergelijke zware dogmatische
stukken. Karakteristiek voegde hij zijn
gehoor toe: Begin maar met Gods Woord
waarachtig te houden, begin te doen.
wat de Heere wil. Gij zijt de man, voor
ie het Evangelie bestemd is.
De bijeenkomst in de Broederkerk
stond onder leiding van ds L. J Goris te
Wezep. Des middags sprak ds J. J. Ar
nold over De 603.550 en de 2, terwyl prof
Doekes het onderwerp Kent gij
Grieks? behandelde.
In de Bovenkerk had ds D van Dijk
te Groningen de leiding. Hy sprak over
Houdt wat gij hebt.
In de morgenbijeenkomst behandelde
prof. P. Deddens het onderwerp: Nutte
loos Leergeld- Spr. had zijn onderwerp
ontleend aan Spreuken 17 16 waai
zegd wordt, dat de kloof tussen wijsheid
i dwaasheid onoverbrugbaar is.
God heeft door Zijn genade Zijn kerk
uit de wereldse dwaasheid gehaald, door
dat hij ons weer klaar Zijn wil deed zien
aldus spreker. Daarvoor hebben de Vrij
gemaakte Kerken hard leergeld betaald,
zij het in andere zin dan de Spreuken
dichter bedoelt. Dit leergeld: verlies van
veel goederen, veel verdriet, en gedeci
meerde kerken. Maar dat leergeld wordt
nutteloos, aldus waarschuwde spr. zijn
géhoOr, wanneer bij
overmoedi van de mens.
In dè middagbijeenkomst spraken nori
ds J. van Nieuwkoop over Tot de Hulpl
des Heeren era prof. H. J. Schilder. I
In de Stadsgehoorzaal werd de samen-j
komst geleid door ds J. van Bruggen k
Assen- I
In het kerkgebouw. Burgwal 101 weri
de bijeenkomst geleid door ds J. A. VinH
te Amersfoort.
In de zaal Hanzestad had ds I. de Wolf
an Enschedé de leiding.
ie keuken
blinkender vaat en
zachtere handen!
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
roepen
I. P. C, var,
Den Haag,
Geref. Kerken
n: te Paramaribo. C. Glip.
bitz te Hallum, te Voorburg ivac. J. H
Mulders). G. R. Visser te Rotteröanj-i
te Valkenswaard, C. Klapwijk, cand. ,li
's-Gravenhage.
Surhuis'.arveen, I
Zwanenburg te Schoonebeek.
Geref. Gemeenten
i t: voor Vlaardïngén J. U
Kersten te Genemuiden.
Israëlische promoveert aan
R.U. te Utrecht
Gisteren promoveerde aan de riiksuiB.
versiteit te Utrecht op het prcefschw
„Dynamic Aspects of neural Inducattaj
in Amphibia" tot doctor in de
natuurkunde mevr. Hefzibah Eyai-GUi
(Klafter) geboren te Tel Aviv (Is:
Promotor was prof, dr Chr. Raven.
Mevrouw Eyal, die aan de univer:
te Jeruzalem studeerde en haar stui
in 1950 aan de Utrechtse univ
voortzette, zal weer naar Israël
Gepromoveerd tot doctor tn de lett
ijsbegeerte op proefschrift getiteld „Alb«
Thomas", der tig jaar soci;
Amsterdam. De promots
ide.
in de letteren en wijslx
irlft getiteld „Som»
English sound changes" de heer L. F.
nahan, geboren te Wellington (Nieuw
land) en thans wonende te Ibadan Negen»
Benoemd tot directrice van de 1 Od
s. te openen Chr. huishoudschool
Huizen (N.H.) mej. R. Hartsuiker
Gorssel; tot tijd. hoofd der Herv. schoo
te Etten-Leur. de heer A. A. de Jong
Dinteloord; tot onderwijzer aan de CV0
school te Overdinkel, de heer J. C. Hoe
gen te Heerhugowaard; aan de Gerei
Muloschool (afd. L O te Hoogeveen, <1
heer J. J. v. d. Ouden te Amsterdam;
de Geref. school te Sexbierum, de hee
S. Woudstra te Oudega.
ACADEMISCHE EXAMENS
Leiden, 23 Sept. Geslaagd voor he
doet. klass. taal- en letterkunde, mej. II
W. Terstroet, Rotterdam; voor het prop
(N.-H.); N. v. Vliet
Dubbel pek 45 cent
zoals J
i weet, een jubileum-nummer.
Het lied der aethergolven
VRIJDAG 25 SEPTEMBER
Hilversum I 402 m: KRO: 7.<
Gram 7.15 Gymnastiek 7.30 Gi
gengebcd 8.00 Nieu'
Nieu\
Mo:
V d
Schoolradio 10
iziek 10.30 Pianorecital 11.00 V
140 Koor- en orkest concert 12.00
12.03 Gram 12.30 Land- en tuinbo'
12.33 Salonorkest en solist 12.55
t 1.45
i 1.20 Act 1.25 Ins
OTMM9H-3.00 Schoolra
>ol cn clavecimbel 4.00 V d ziel
i jeugd 5.15 Kinderkoor 5.40 Frans
r 9.30 Metropole
2.00 Gra
7.13 Gra
VARA: 7.00 Niet
81.
Een reis zonder doel! Een fietstocht vol vervé
ling. Maar niet naar Zegge! Nooit! Hij had geen
behoefte zijn vereenzaming te vergroten. Wat
dan? Een riviertocht met een salonboot?
Gezeten op het zonnedek keek hij naar de
schepen, die rustig voorbijvoeren op het glan
zende water, de uiterwaarden, de dorpjes op de
dijken. Hij maakte het zich gemakkelijk, las een
krant, rookte een sigaar, bestelde een maaltijd,
luisterde verstrooid naar de gesprekken van
de weinige medepassagiers.
De rivier slingerde zich als een glinsterend
lint tussen de groene, lage zomerkaden. Er
zwommen wat kinderen tussen de kribben. Bij
een steenfabriek reden arbeiders de klei op een
hoop.
Rick hoorde een achter hem gezeten heer
zeggen: „Zulk seizoenwerk is eigenlijk ook maar
armoe." En ineens was er een zachte, melodi
euze stem in de schemering van een vallende
avond: „We hadden veel arme klanten..."
Bjj de eerstvolgende aanlegplaats verliet Rick
de boot. Ook de rivier bleek niet bij machte
zijn herinneringen te doden.
Geen herinneringen meer! Achter het verleden
moet een streep worden gezet! En zo snel hij
kan verwijdert Rick zich van het dorp op de
dijk. Hij wil de naam er van niet eens weten!
Voort! De hoge oprit af, de rustige binnenweg
tussen de boomgaarden op. Hiér is het veilig.
Hier is geen verleden, dat teleurstelt en waaraan
te denken slechts pijn doet. De gindse stad zal
hem herbergen en vandaar zal hij naar Heivel-
de terugkeren. Hij heeft genoeg van de reis. Meer
dan genoeg!
In de verte nadert een meisje. Maar hij heeft
iniet de minste belangstelling voor haar, ofschoon
zij met hem het enige verkeer vormt op deze
weg. Daarom is hij stomverbaasd, wanneer zij
plotseling haar vaart inhoudt.. „Meneer Torn-
berg! Is je me dèt wat?"
Janny Cosier. Rick staat meteen naast zijn
fiets.
„Maar nou toch!" roept ze weer. Hoe blij on
vertrouwelijk klinkt dat. Haar gehele gelaat lacht.
Ach, er is zo weinig nodig om Ricks verdrie
tige ziel te treffen. Een hartelijk woord, een
door
CAREL VAN DER HOEK
dringende nodigingen reeds keert hij terug
naar de wereld, die hij ontvluchtte. Zijn honger
wordt gestild door het almaar pratende meisje
dat hem gans Zegge en Bosrust schildert, zoals
hij het alle dagen voor zich ziet Alles leeft
weer: Hannie, Leeman, Jetje Stevens, Jilly, Jel-
tien en.. Eline.. Wat is dat allemaal nu dicht
bij!
Ze rijden de hoge dijk weer op, de straatweg
langs. En dan staat zijn fiets op het achterplaats
je van het winkeltje tegen dè kleine schuur.,
dat schuurtje, achter welks zwart geteerde wand
eetts een klein meisje de knietjes heeft gebogen.
En het „Als je me nou!" waarmee Moeder Cos-
Ier het plaatsje opstuift, is zo helder als zuiver
water. Hoe goed doet haar alarmkreet: „Kinde
ren, komen jullie nou es kijken wie Janny daar
meebrengt! Sny gauw wat brood bij, Antje!"
Hoe vertrouwd is dat zitten tussen al die blije
gezichten en dat aanhoren van de vreugdige uit
roepen. Eenmaal nog wil hij zich overgeven aan
hetgeen te snel voorbijgegaan is.
„Jammer, dat vader er nu net niet is," vindt
Greet.
Er valt even een stilte. Dan zegt de moeder:
„Ja, en het zal hem ook erg spijten, als hij
hoort, dat u geweest bent. Want ziet u, mijn man
is bij Lien. Het gaat daar niet zo best. We wil
len dat natuurlijk voor de mensen niet weten,
want hoe gaat dat, waar? Maar met u is dat
wat anders. Misschien weet u het ook wel."
En dan staat Rick er plotseling midden in.
Niets wordt voor hem verborgen gehouden. Eli-
ne's leed wordt hem voorgelegd als ware hij haar
broeder. Maar ofschoon een dolle woede hem de
eetlust beneemt, beheerst hij zich en zet zijn
maaltijd rustig voort. En met de haar eigen snel
le wisseling van gemoedsstemming, die haar zo
oppervlakkig doet schijnen, stelt juffrouw Cosier
tevreden vast, dat hij haar dis eer aandoet.
Maar ook hij moet vertellen! Ze hebben al zo
lang niets van hem vernomen, dat het vragen
regent. Maar zo voorzichtig, om vooral de te
genstellingen tussen Bosrust en Huize Marianne
niet te duidélijk te doen uitkomen, kan Rick niet
antwoorden of de moedér heeft het toch begre
pen: „Nou, u zal ook wel niet meer naar het
huis van mijn dochter terugverlangen."
Een antwoord wordt Rick bespaard. Een der
meisjes herinnert er aan, dat ze naar een ver
jaardag moet. De maaltijd wordt dus besloten.
huisvrouw 9.00 Gym v d vrouw 9.10 Gi
9.40 Schoolradio VPRO: 10.00 „Thui6",
10.05 Morgenwijding VARA: 10.20 V
kleu-
Radio-
feuilleton 11.20 Gram AVRO: 12.00 Pi
nade orkest 12.30 Land- en tuinbouw meded
12.33' Sport 12.48 Gram 1.00 Nleu»
Meded 1.20 Metropole orkest 2.00 Kookpraatje
2.20 Alt en piano 2.50 Boekbespr 3.10 Gr -
3.30 Lichte muziek VARA: 4.00 Orgel en z
4.30 Muz caus 5.10 V d jeugd 5.40 Lie
muziek 6.00 Nieuws 0.15 Felicitaties
„Mag ik een order noteren, mijnhee
vraaggesprek 7.00 Meisjeskoor 7.15 Gi
VPRO: 7.30 ..Wat wij Vrijzinnig Protestan-
8.00 Nieu1
vond van het VPRO
VARA: 9.00 Opera-
Centrale Openings
iterseizoen 1953—1954
nek 10.00 Buitcnl c
dek VPRO: 10.40
>ndwijding VARA:
Engeland BBC 330 en 908 m: 12.00 Dans
muziek 12.25 Gevar progr 12.55 Wi
Nws 1.10 Gram 2.00 V d scholen 3.1,
4.00 Hoorspel 4.30 Gevar muziek
kinderen 5.55
6.20 Gram 7.00
8.30 Gevar progr 9.00 Nws 9.15 A
nws brief 9.30 Gevar progr 1(
10.50 Voordracht 11.00—11.03 Nws.
Engeland BBC 1500 en 2>
spel 12.15 Mil orkest 12.45
kinderen 2.00 V d vrouw 3.00 Gevar muz
3.45 Lichte muziek 4.15 Mrs Dale's Dagb<
4.30 Orgelspel 5.00 Concert 5.45 Klankbeeld
6.15 Twintig vragen 6.45 Hoorspel 7.r
7 25 Sport 7.30 Gevar muziek 8,15 D
■1 324 m: 11.45 Gran
12.34 Gram 1.00 Nws 1.15 Org
en 4.48 Gram 5.00 N?
:iek 6 00 Gram 6.10 Caus
soldaten 7.00 Nws 7.40 Filmmuziek 8.00
11 45 Orgel-
s 10.10 Caus 10.15 Gra
X) Gram 8.30 Cor
nuziek 10.50 Nws
Uitzending voor
5.15 Dansr
en 7.00 Grai
frt 10.00 Nw
Vrijdag 25 September
AVRO: 8.159.45 1. Honden-show: 2. Act.;
Weerpraatje; 4. Van Groenlanders er
Inwendige zniverbeid
tllll »r Niet krabben,
II- II li bare D.D.D.k
tl Ij UIV ,n «nkele sec
«uw-klemen
jlekteklem)
dlapln da huidporl)
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
geschiedde
Idem tot
Op de Damesbeurs
Op 1 October trekking van
Luva-Ioterij
Donderdagavond 1 October 8
de LUVA-stand op de Haagse Dam»
beurs, die in de Houtrusthallen wordt gt
houden, de trekking plaats hebben
bekende LUVA-loterij 1953. De trekkiü
zal onder toezicht van notaris J.
Waldorp verricht worden door Ni
lands jongste zweefvliegster, Elly Seji
fert uit Hilversum, die dit voorjaar op B
jarige leeftijd op het KNVvL-Zweefvliq
centrum Teriet haar zweefvlieg-B-brevi
behaalde.
De hoofdprijswinnaar van de LUVA
loterij kan kiezen tussen een auto, i
complete woninginrichting en een int
continentale retourvlucht per KLM v
1 of 2 personen.
Belastinguitkering aan
gemeenten
Minister Beel heeft aan de gemeenti
besturen meegedeeld, dat, uitgaande v;
het ontwerp-begroting gemeentefonds, ai
over 1954 een bedrag aanwijst
f 156.121.900, de belastinguitkering op
gemeentebegroting voor 1954 kan w
den geraamd op 99.25 pet. van het bat»
bedrag (d.i. het vérschil tussen de
vallen) ondernemingsbelasting e
hoofdsommen der personele en grondt*
lasting)
Waterkering leed niel
door afgravingen
Het is niet waar, dat door de afgravii
gen langs en in de omgeving van de gr«
rivieren op verschillende plaatsen
waterkering is of zal worden aan get»
zo heeft Minister Witte op schriftelij!
vragen van het Tweede Kamerlid Vond)
ling (P.v.d.A.) geantwoord.
Ook ontkent de minister, dat de
vreemdingsprijzen voor de af te grave
gronden, die zich rond f 10.000 per heets;
bewegen, een ernstige bedreiging
men voor de handhaving van een redelij
prijspeil der landbouwgronden', die bii
rivieren een waarde hebben van f3000
f4000 per ha. Wel geeft de bewindsm;
toe, dat er plaatselijk enige invloed ka
zyn.
Hoewel de afgravingen dus bepaalJ
ongewenste gevolgen hebben, worden
ook grote belangen door gebaat, in h
bijzonder van de baksteen-, kalkzani
steen- en betonindustrie.
De voorbereidingen voor het ontwerj
ontgrondingenwet bevonden zich
vergevorderd stadium.
Kn
Werkgroep voor eigen i
woningbezit
Minister Witte heeft gisteren in iHWe
Haag een werkgroep geïnstalleerd, c'
1 adviseren omtrent de maatregra
len, dje genomen zouden kunnen worM
ter bevordering van het eigen woniM
bezit.
De minister zei dat aan het eigen
ningbezit veel voordelen zyn verbondefl
r hoopte tevens, dat de werkgrod
weg zou kunnen aanwyzen die erto
zal leiden, dat de bestaande nadelen
den weggenomen of althans tot gerinf
proporties worden teruggebracht.
Voorzitter van de werkgroep is r
J. C. M. Kappeyne van de Coppello.
