Hollaendergaard op Amager,
bij Deense hoofdstad
Landgenoten emigreerden in 1520 al
naar Denemarken
In „De Porceleyne Fles" leeft
traditie voort
Het conflict in
Herv. Hilveisum
PTEM|__
ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1953
Navorsingen van pastor Strunge
'I
(Van een onzer verslaggevers)
j^ICHT BIJ HET GROTE, moderne vliegveld van de Deense hoofdstad ligt
een mooi dorpje, Store Magleby, waar een oude boerderij staat, die de
m draagt „Hollaendergaard". De eigenaar is Jan Krelis, een Deense
ber, met een echt Hollandse naam. Dat behoeft de Nederlander, die Kopen-
kgen bezoekt, niet te verwonderen, want op het eiland Amager, dat met
rote bruggen is verbonden met deze wereldstad op het hoofdeiland See-
fnd, komt men meer van deze namen tegen. Er wonen op deze historische
ond nog families, die duidelijk herkenbare Nederlandse namen dragen.
P de oude begraafplaats bij het kerkje, dat uit 1731 dateert, kan men
Irafstenen zien met de namen Corneliusen, Jansen, Krelissen en Zibrandt-
pn. De naam Dircksen komt men er tegen in diverse spellingen,
bezoek brachten, op
gegevens over die oud<
|re landgenoten, probeerden we met de
rs van Hollaendersgaard een ge-
lan te knopen, maar het platte,
dialect konden we niet verstaan,
zoveel begreep de boerin wel uit
gebarentaal en uit het woord „Hol-
wilden weten
haar huis en de geschiedenis er
Gastvrij, als de Denen zijn, werden
■v binnengenodigd. Een oude ladenkast
ing open en de boerin toonde ons de
igenaardige klederdracht, een zwarte
ok met grote speld en een kleurige
ouse, die veel gelijken op wat nu nog
jrdt gedragen in Monnikendam of
arken. Ook sommige volksgewoonten
rijzen sterk op de Nederlandse afkomst
deel der bewoners van Amager.
)e volksspelen van Amager lijken veel
p oude spelen ten onzent, zoals het gan-
entrekken, katknuppelen of tonslaan. Er
^jlkhoeft geen twijfel over te bestaan, dat
5 leze door de Nederlandse kolonisten zijn
ngevoerd. Met wat fantasie zou men ook
liogen beweren, dat de gelaatstrekken
i sommige bewoners op Amager stoer-
r en vierkanter zijn dan van de door-
gers. In de kerk van Suore Magleby kon-
we geen Ned. opschriften meer ont
dekken, alleen oude altaarversieringen
met dezelfde tekst ln het Deens, het
Latijn en het Duits. En voor de kerk
Terug tot 1520
IJ moeten terug gaan tot het jaar
1520, toen de Deense koning, Chris-
n II, Westfriese families toestond zich
kolonisten te vestigen op het eiland,
in die dagen nog in cultuur moest
j morden gebracht. Het jaar daarop kwa-
len, naarstige onderzoekingen hebben
it aangetoond, 164 personen naar Ama-
er. Men is er zelfs in geslaagd de vol-
•dige gezinnen met naam en grootte na
e speuren. Zo kwam de familie Cor-
5 6ïpeliusen met tien en de familie Claes
13 personen. Er waren onder de
164 emigranten 27, die de echt Hollandse
Jan droegen. Wat precies de be-
'eégreden van deze verhuizing naar een
rreemd land is geweest, valt moeilijk te
[eggen. Vraag vandaag de dag aan een
federlandse emigrant waarom hij hier
weggaat, dan zult gij uiteenlopende ant-
den krijgen. Wel weten we, dat in
iet Noordhollandse drie eeuwen geleden
>eel overstromingen voorkwamen. De
ense koning Christiaan II had er wel
en naar flinke Hollanders gelegenheid
bieden het nog arme land te ontginnen
het tot een vruchtbare streek te
Zo kregen de Hollanders, misschien
wel door hun stoere vasthoudendheid,
in hun strijd tegen het water in
eigen land zo nodig hadden, allerlei voor-
:chten. Voor de grond behoefden zij
et veel te betalen en de Hollanders
werden eigenaars van het land met hand
having van eigen zeden en gewoonten.
lijk niet alles over Nederlanders, maar
over de geschiedenis van het ganse
eiland en duidelijke kentekenen draagt
van Ned.-Deense vermenging. De deken
zou er, als hij er de tijd voor zou kun
nen vinden, wel op kunnen promoveren,
zo omvangrijk en ook origineel is
Practisch Christen
dom daden
TIENMAAL op z'n praatstoel, vertelt
onze gastheer ons ook over het
geestelijk leven in de kerk, wier dienaar
hij is. Met enige voldoening verzekert hij
ons, dat de kerk in Taarnby in beide
diensten 's Zondags goed bezet is. J)e be
langstelling is in en rondom de stad, voor
deze dingen groter dan op het platteland.
Al spoedig blijkt uit het gesprek, dat de
deken een practisch christen is. Vraag al
tijd maar naar iemands daden, zegt hij,
dat is het beste fundament voor ieders
Christendom. Staat hij, Christus kennend,
op een goede grondslag, dan komt het
vanzelf goed en blijft er weinig reden
voor discussie over. Al het theologiseren
verloop, in tegenstelling tot ons land, waar
martelaren hun geloof met hun bloed be
zegelden.
Dan komt het gesprek op ons land, dat
hij meermalen bezocht Het reizen zitj
deze predikant in het bloed, want hij kwam
in vele landen, o.a. ook Palestina, waar
n prachtige, zelfvervaardigde collec
tie foto's van liet zien.
Behalve van de Nederlandse ridderorde
is pastor Strunge in het bezit van een
ijftal andere onderscheidingen en op ons
verzoek mochten wij een foto maken van
de Deense predikant, in toga, met alle on
derscheidingen op de borst, van Denemar
ken, Zweden, Noorwegen, het Rode Kruis
in Litauen, als we het goed gezien
hebben.
Hobby van deken,
die druk bezet is
(~)OK wijdde de pastor een studie aan
de Hertog van Vlaanderen, die in
•roeger eeuwen, omstreeks 1200, nauwe
letrekkingen met Denemarken moet heb-
De Hollanders, die in vroeger eeuwen naar Denemarken emigreerden,
verkochten hun vis op de markt in Kopenhagen. Vandaag de dag kan
men er nog genieten van hetzelfde, schilderachtige tafereeltje.
grote gedenksteen op het kerkhof over details in ons land kan pastor Strun-
met het opschrift;
F. C. SCHMITTO
was de laaste predikant, die Gods
Woord in de Hollandse taal bediende,
1786—1833.
Al dwalend over Amager, waar de
Nederlandse toerist met een zekere
trots rondwandelt het waren toch
maar zijn landgenoten, die het eiland
tot bloei brachten kwamen we in
Dragör, een kleine havenplaats aan
de kust van het eiland. Ook hier vele
Nederlandse herinneringen: in de
smalle, nauwe steegjes met tijpisch
Hollandse bouwstijl soms, leest men
de straatnamen: Hollandsfed, Skip-
perstraede en Van Ostenstrad. En we
turen over het strand met de vage
silhouetten van de vissersbootjes en
de pleziervaartuigjes, aan de over
kant flauw de lijn van de Zweedse
kust en ronkende vliegtuigen van het
vliegveld Kastrup in de lucht. Histo
rie en moderne tijd. Hier aan de
Deense kust zijn de raakvlakken.
Wat is de wereld klein en hoe onver
saagd waren onze voorouders, die met ge
brekkige middelen vaak, landen bereis
den en zeeën verkenden en de durf had
den een onbekende toekomst onbevreesd
onder de ogen te zien.
ge niet bewonderen en als wij hem. v<
tellen, dat het ten önzent niet erg ge
bruikelijk is een altaar in een Protestant
se kerk te hebben, is hij hoogst verwon
derd. Dat hoort er toch in, zegt hij bijna
verontwaardigd. Als men een kerk heeft,
dan moet er een altaar zijn. De Reforma
tie had in Denemarken een geleidelijk
Zuigelingencoupé
Op een compartiment van de
trein NyborgAarhus lazen we
het Deense woord Börnekupe.
Wat nieuwsgierig openden we het
portier en zagen een wolk van
een baby, kraaiend van plezier
spartelen in een net, dat in Ne
derlandse treinen meestal be-
stemd is voor de bagage der reizi
gers. Maar dat is nu de Deense
zorg voor de zuigeling. Het blijft
echter niet alleen bp een baby-
slaapnet. In een hoeokje van de
wagon met deze special zuigelin
gen-coupé is een optrekje, waar
de kleine wereldburger kan wor
den geholpen. Daarin treft men
aan een opklapbare commode met
warm en kouod water, een kin
dertoilet (met speciale po) en al
lerlei benodigdheden voor de ver
zorging van het mensenkind lig
gen er klaar.
Kleintjes kunnen in een warme
trein het de moeder en de mede
reizigers danig lastig maken.
Maar de moeders die op-een lange
treinreis gebruik maken van deze
coupé, alleen bestemd voor de
kleintjes beneden 4 jaar, gaan met
een gerust hart op stap.
De Deense Spoorwegen hebben
begrip voor service, zelfs voor
babies. Iets ter navolging voor
In Store Magleby, een dorpje op het eiland Amager, bij Kopenhagen,
zijn verscheidene inwoners van Hollandse afkomst. Op onze foto ziet
men boer Jan Krelis, met zijn knecht, op de boerderij. Onze taal
spreekt niemand meer, wel hoort men er een Deens dialect. De laatste
man, die Hollands kon spreken, overleed in de dertiger jaren, meer
dan honderd jaar oud.
ben onderhouden. In Brugge is ter ere
daarvan sinds 1932 een bijna twéé meter
hoge gedenksteen te vinden. Niet minder
dan 22 werken hééft deze geschiedvorser
op zijn naam, een respectabele arbeid. De
deken zelf spreekt van een „hobby". Toch
spreek ik meer dan ik schrijf, vertrouwt
hij ons toe. Als er mensen zijn, die iets
over ons land willen horen, dan wordt
pastor Stunge uitgenodigd om een
avondje te komen vertellen. Zo is deze
Evangeliedienaar, temidden van zijn
drukke arbeid, een .goed „ambassadeur"
voor de betrekkingen tussen Denemarken
en Nederland, twee kleine landen, die in
vroeger eeuwen op Amagar al leerden
hoe men er met elkander moet samen
werken.
De rood-wit-blauwe vlag zullen we op
dit mooie eiland, nu een deel uitmakend
met het grote Kopenhagen, waar een
kwart van de Deense bevolking woont,
niet meer mogen en niet meer kunnen
planten. Wel hebfeeh we eerbied voor de
rode vlag met het witte kruis, de Deense
vlag, die fier wappert op de kusten van
het schiereiland en de vele grotere en
kleinere eilanden. Een klein volk, dat
worstelde en boven bleef en eigen stijl en
levenswijs wist te handhaven.
Kunstambacht in Delft
Het is nog de enig overlevende van
37 platteelbakkerijen
HEEFT DELFT in de loop der eeuwen vele schilders geherbergd, 't is ook
de stad, waar de kunst van aardewerk en porcelein haar hoogste triom
fen vierde. Er is een tijd geweest, dat er alleen in Delft niet minder dan 37
pottenbakkerijen waren. Om er slechts enkele te noemen: „De Porceleyne
Fles", „De drie vergulde astonnekens", „De vergulde blompot", „De por
celeyne bijl", .,De porceleyne claeuw", „De drie porceleyne flesschen",
,,'t Fortuyn", „De Grieksche A", „De vier helden van Rome", „De porce
leyne lampetkan", „De dobbelde schenckan" en „De twee wildemannen"
In het midden van de 18de eeuw begon geveer in de 16e eeuw sterk onder invloed
de klat te komen in deze industrie en de stond van Italië. De Italiaanse Majolica'
(met tinglazuur gedekte aardewerk, ge
noemd naar de uitvoerstapelplaats, het
eiland Majorca) deden hun intrede
werden vrij getrouw nagebootst. Toen de
Italiaanse stad Faenza het centrum der
aardewerk-industrie was geworden, kwam
de naam fayence in gebruik. Door
directe invoer van porcelein uit China
(speciaal uit de Wan Li-periode) k
hier verandering in. De veelkleurige
décors verdwenen en men begon de por-
celein-versiering op het aardewerk
te bootsen, waarbij aanvankelijk het
In Taarnby
De Deense deken in de Lutherse
volkskerk, Mogens Strunge, die het
opzicht heeft over ruim twintig pre
dikanten in de omgeving van Kopen
hagen, heeft een hobby voor de ge
schiedenis van de Nederlanders op
Amager. Zijn wetenschappelijk werk.
ook op ander gebied, trok zeer de
aandacht. Gedurende het laatste half
jaar zochten niet minder dan vijftig
journalisten uit alle delen van de
wereld contact met hem. Op onze foto
de predikant, in ambtsgewaad, met
de onderscheidingen van zes landen
op de borst gespeld.
Meermalen waren er conflicten met de
Denen, die met lede ogen aanzagen hoe
goed het de Hollanders ging. Zij kenden
namelijk de aan de immigranten ver
leende voorrechten niet. Blijkbaar heb
ben onze landgenoten toch ook wel be
schikt over aanpassingsvermogen,
van deze conflicten hoort men en
men niet meer. De Hollanders zijn
Deenst en dat is maar goed ook, want
«en nieuw vaderland vraagt nieuwe bur-
"PVEN later bracht een taxi ons naar
het, op enige kilometers gelegen
dorpje Taarnby, waar pastor Mogens
Strunge ons in zijn pastorie ontving. Ook
dit dorp verraadt, dat er onder de be-
Nederlanders-van.-oorsprong moe-
i geweest, al is het hier minder
duidelijk dan in Store Magleby, waar
boerderijen staan als in een Nederlands
landschap en in Dragör, dat kennelijk
il ander karakter draagt en waar
de „kleine luyden" hun woonstee hadden.
Pastor Strunge is ridder in de orde
an Oranje-Nassau. Deze onderscheiding
werd hem toegekend, toen hij enige jaren
geleden ons land bezocht en tegenwoor
dig mocht zijn, in plechtige toga, met
witte, ronde bef, bij de kroning van onze
Vorstin. Want deze pastor, deken over
23 predikanten in zijn arbeidsrayon in de
Lutherse volkskerk, heeft de Deense
geestelijkheid toen vertegenwoordigd.
Dominee Strunge heeft grijs haar, maar
met jeugdig vuur en grote vasthoudend
heid geeft hij zijn vrije uren aan het
onderzoek naar de emigranten van Hol
landse afkomst. Wat hij in vele jaren
over deze materie heeft verzameld, is
zorgvuldig gerubriceerd. Al zijn de ge
gevens schaars, er is toch wel zoveel,
dat er een dik boek te schrijven zou zijr
met al deze historische gegevens. Natuur-
Het Deense gezin komt op 2400
Nederlandse scholen
opsteken i
de andere platteelbakkerij ging
verdwijnen. Het Engelse aardewerk, langs
mechanische weg gedecoreerd, deed z'n
intrede en was goedkoper. In het midden
der 19e eeuw kon er nog slechts één plat
teelbakkerij haar hoofd boven water hou-
•as „De Porceleyne Fles" in
1653 (dus nu 300 jaar geleden) opgericht
door David Anthonisz v. d. Pyet. De strijd
maar men paste zich toen tij
delijk aan bij de Engelse methode van de
gedrukte décors. De aloude traditie van
het met de hand beschilderen van aarde
werk, geraakte daardoor in discrediet, i blauwe ornament op witte grond de
doch slechts tijdelijk. Want toen in 18761 keur kreeg. De aardewerk-industrie
Joost Thooft „De Porceleyne Fles" kocht
kwam de herleving van het handwerk,
van de echte Delftse stijl. Deze minnaar
van het kunstambacht hei-stelde de in
verval geraakte traditie met behulp van
de schilders Cornelis Tulk en A. Le
Comte, van wie laatstgenoemde de de
coratieve kunst doceerde aan de Poly
technische school.
Sedert die tijd is de groei van „De Por
celeyne Fles" heel snel gegaan en bekende
.schilders als Jozef Israëls. Anton Mauve, zoals later de eretitel
1W. Roelofs en O. Eerelman maakten wer- kers", toch) steeds
centreerde zich toen in Delft (hier
veel bedrijfsruimte vrij gekomen, daar
de bierbrouwerijen wegens het bederf
van het stadswater in de 16e en begin 17e
eeuw moesten verdwijnen), waardoor dit
aardewerk algemeen „Delfts blauw'
wordt genoemd.
De tentoonstelling van „De Porceleyne
Fles" geeft hiervan duidelijke voorbeel
den, maar laat ook zien hoe de kunste-
(dat waren de platteelbakkers. of
„porceleinbak-
boekje, dot zij weldra i^en ter reproductie. In 1887 schonk Ko- genre gingen. Invloed van Japan bracht
onder ogen krygL Velen denken, _a«|nlng Willem III zijn grote en fraaie col-
wordt op 2400 scholen in ons land een
alleraardigste brochure verspreid om de
aandacht van onze jeugd te vragen voor
een land en voor een voIR, dat onze
vriendschap wel zeer waard is. tien
Deense tekenaar heeft zijn land wel op
heel merkwaardige wijze in beeld ge
bracht. Op de voorzijde van het boekje,
dat keurig geïllustreerd is, heeft hij
Denemarken getekend, alsof het een ge
zin is. De welgedane vader van het
Deense gezin is het schiereiland Jutland
„De Por-
n op de tentoonstelling, die ter gelegen-
Iheid van het 300-jarig bestaan gehouden
wordt in het Rijksmuseum „Huis Lambert
penemorfcen een „tok tand is rooi, Wes-,lec|J oud.DelIts Mrdewerk
lelijk Nederland. Dat is echter geens-l ceievne Fles" en die collectie
rins het geval. Met zijn heuvels en dalen j f" "e T
heeft het Deense landschap, dat zijn ont- fn vl ll ÏÏTwralïind
staan aan de gletschers uit de ijstijd te!met 8 October kunt U deze verzameling
danken heeft, een geheel eigen schoc
held. Het is er zeer vruchtbaar en welke
grote betekenis landbouw en veeteelt i - - i_
er hebben is een materie, de belangstel- van Meerten" aan het Oude Delft te Delft. Porceleyne Fles de oudste
ling van Nederlandse kinderen, die toert Wie de geschiedenis van het aardewerk belangrijkste vertegenwoordigsters is.
ook in een overwegend agrarisch land I nagaat, zal bemerken dat ons land zo on-1 Wie eens een rondgang door deze fa-
wonen, zeker waard. i
Het Deense Instituut. (Det Danske
Selskab) dat rich inspant om de kennis
rood-blauw-en-goud aarde
werk en het is aan „De Porceleyne Fles"
te danken, dat we nu ook Delfts Wit
kennen, vervaardigd in de tin-emailtech
niek zonder decoratie. Met de witte gla
zuur zijn prachtige resultaten bereikt.
Zo zijn er nog meer soorten t<
kunsthandwerk, waarvan „De j muieerde
Men schrijft ons van Hervormde zijde:
imen velen
ons blad dezer
n mededeelde over de ontwikkeling
dingen in de Herv. Gemeente van
Hilversum, waar de kwestie-ds J. Loos nu
in een zeer kritiek stadium is gekomen.
Reeds dit bericht, waarvoor het pers
bureau der Ned. Herv. Kerk de gegevens
verschafte, deed ons van de ene verba
zing in de andere geraken, doch deze be
reikte wel haar hoogtepunt, toen ons
daarna de Verklaring van de Kerkeraad
van Wijkgemeente A (die van ds Loos)
onder de ogen kwam alsmede de tekst
van de kansel-mededeling van Zondag 13
Sept. j.l.
Deze luidde als volgt:
„De Centrale Kerkeraad deelt aan de
gemeente mede, dat op één na alle ouder
lingen en diakenen van Wijkgemeente A
hun ambt hebben neergelegd. Zij kunnen
de verantwoordelijkheid van hun ambt
niet langer dragen, nu ds J. Loos in op
dracht van het Breed Moderamen van de
Prov. Kerkvergadering (P.K.V.) zijn
ambtswerk wilde hervatten.
Overeenkomstig de bepalingen van de
Kerkorde heeft de Centrale Kerkeraad
een ouderling en een diaken uit zijn mid
den aangewezen om het werk van de
wijkkerkeraad in deze omstandigheden
mogelijk te maken. De Centrale Kerke
raad verklaart echter, dat hij het stand
punt der afgetreden ambtsdragers ten
volle deelt en dat daarom deze aanvulling
van de wijkkerkeraad alleen geschiedt
onder uitdrukkelijk voorbehoud, dat ds
Loos zijn ambtswerk niet hervat. De pre
dikanten ds De Vries en ds Rijnders blij-
n dan ook hun opdracht als consulent
waarnemend predikant in wijkgemeen-
A vervullen".
WAANNEER men het uitvoerige raemo-
randum van de kerkeraad van wijk-
ïeente A leest, moet men zich vooral
wonderen, over de wel eigenaardige
rol, die het moderamen van de P.K.V. in
;ze zaak heeft gespeeld.
Laat ons op enkele feiten mogen wij-
Vrijdagavond 9 Mei 1952 deelde ds Loos
an de scriba van de Kerkeraad en de
scriba van de Centrale Kerkeraad mede,
dat hij besloten had over te gaan naar de
Kerk van Rome en zijn ontslagaanvrage
had ingediend bij de P.K.V. van Noord-
Holland. Hij verzocht de Kerkeraad, in
rhting van dat ontslag hem te ont-
hefffen van ambtsbezigheden.
Op 21 Mei werd een delegatie van de
ülversumse Kerkeraad, door 't modera
ten van de P.K.V. uitgenodigd, gehoord.
Daar werd medegedeeld, dat voorzitter en
scriba van het moderamen der P.K.V. in
onderhoud met ds Loos, dat de vorige
dag had plaats gehad, deze hadden gesug
gereerd, zijn verzoek om ontslag, dat nog
behandeling was genomen, in te
trekken, mede omdat ter vergadering ds
L. had medegedeeld, dat hij op zijn be
sluit om naar de Roomse kerk over te
gaan, was teruggekomen. Het moderamen
van de P.K.V. stelde voor, ds L. ter be
zinning en rust verlof te verlenen tot 1
September.
Het is ons bekend, dat de Hilversumse
Kerkeraad deze geste van het moderamen
van de P.K.V. allesbehalve in dank heeft
afgenomen. Het komt ons voor, dat dit
moderamen zijn bevoegdheid verre te
buiten is gegaan en door deze handel
wijze aansprakelijk is voor de vele moei
lijkheden, die daarna gerezen zijn in de
gemeente, waarvan de crisis van nu het
uiteindelijke gevolg is.
T ATER (toen het verlof verstreken was)
zou het moderamen weer bemiddelen.
Bij een bespreking met dit moderamen
kon de Kerkeraad zich verenigen met het
voorstel tot een gecombineerde vergade
ring van wijkkerkeraad. Centrale Kerke
raad en predikanten met ds Loos, onder
voorzitterschap van de voorzitter van de
P.K.V. Daar zouden aan ds Loos drie
precies geformuleerde punten worden
voorgelegd, waarop een beslist antwoord
zou worden gevraagd.
Deze vragen luidden:
1. Zijt gij bereid een krachtige belijde
nis van schuld af te leggen, wat betreft
uw voornemen om over te gaan naar de
R.K. Kerk?
2. Belooft gij u voortaan te bewegen in
de lijn van de Nieuwe Kerkorde?
3. Geeft gij de verzekering u voortaan
in prediking en pastoraat te stellen op de
bodem van het reformatorisch belijden
Toen echter deze vergadering op 30
September werd gehouden, legde de
voorzitter niet deze vragen voor, doch
bracht een door het moderamen gefor-
erklaring ter sprake, die
(30.000 km2 en bijna even groot als Ne-|Ouer Denemarken te verrijken en cut-
derland). De moeder is het eiland See- tuurwaarden uit te wisselen, zal met de
land, met dc Deense hoofdstad Kopenha- verspreiding van dit boekje zeker het
gen, waar één millioen Denen wonen, gestelde doel bereiken. En de afgezante
een kwart van de hele bevolking. Het van D.D.S. in Nederland, mevrouw T.
eiland Fünen is de grootste dochter en Kirchhciner-Galatius, wensen wij bij de
verder is er een groot aantal kinderen, omvangrijke werkzaamheden ter voorbe-
die Denemarken omgeven, dartelend eul reidinp ran de Deense week concer-
spelend. Er zijn ongeveer 500 eilanden, ten, koorzang, exposities, films in ver-
waarvan er honderd bewoond zijn. Een schillende plaatsen hier te lande veel
lesje, dat de Ned. jeugd al direct kan succes toe.
Zó mogen er
nog meer
verongelukken
I 8. Sm 4 C«»»«A09-
briek maakt zal er eigenlijk uitsluitend
kunstenaars vinden. Zowel de draaiers
Kleur en teken mee voor cn siMets als decorateurs, die
Veilig Verkeer
Voor alle kinderen van lagere scho
len, en van de eerste twee klassen van
V.G.L.O.- en UX.O.-scholen in ons land
wordt nog voor het einde van dit jaar
door het Verbond van Veilig Verkeer
nationale kleur- en tekenwedstrijd
georganiseerd onder de slagzin: Spaar
je geld en je leven! Men streeft er n
de uitslag op 18 December bekend
kunnen maken Voor het jaar 1954 is
grootscheepse landelijke verkeersactie
op touw gezet. Van Januari t/m April
komen de jeugd, de bromfietsers, de
voerman van paard en wagen en de
vrachtautochauffeurs aan de beurt; van
Mei tot September: de voetgangers en
automobilisten en van October tot De
cember: de wielrijders.
Het voorstel van de afdeling Utrecht
n het verkeersonderwijs als verplicht
vak op de kweekscholen in te voeren,
werd door de vergadering van het Ver
bond van Veilig Verkeer, die gisteren
Zwolle werd gehouden, ondersteund.
Het bestuur zal terzake stappen doen
bij minister Cals.
Met betrekking tot de verkeersonvei
ligheid in ons land werd medegedeeld,
dat er in het le halfjaar 1953 557 doden
werden geëist, d.i. 90 doden méér dan
in de overeenkomstige periode van
1952
Het Verbond telt thans 130 aangeslo
ten verenigingen en 270 consulaten; de
volgende jaarvergadering wordt in
Maastricht gehouden.
In Amsterdam wordt de
borrel duurder
In Amsterdam zullen ingaande 1 Oc
tober in de derde klas zaken jenever,
koffie, bier en limonade met 3 tot 5
:eiit per consumptie duurder worden.
Familieberichten uit andere
bladen
vaste hand werken van oude
geniaal copiëren op het poreuze biscuit
éénmaal gebakken, nog ongegla
zuurd aardewerk), zijn meesters in hun
vak. En de ontwerpers van het nieuwe
aardewerk, waarbü de fantasie de vrije
loop heeft, hebben zoals de expositie
bewijst opmerkelijke resultaten be
reikt, zowel in techniek als in artistiek
opzicht.
Ongeveer 50 jaar geleden is er bij „De
Porceleyne Fles" ook nog de architecto
nische productie gekomen. Gekleurde pa
nelen van deze fabriek werden in 1900 op
de Wereldtentoonstelling te Parijs met de
„Grand Prix" bekroond.
In de thans jubilerende „Porceleyne
Fles" te Delft leeft nog een oud kunst
ambacht voort, dat niet alleen artistiek,
ook economisch van belang is voor
land. Moge deze traditie nog lang
blijven bestaan, zodat „De Porceleyne
Fles" een voorbeeld zal blijven tfan de
kunstzin van ons volk.
Corn. Baaoski.
over een en ander bleek trouwens over
duidelijk, hoezeer de meningen van ds L.
afweken van de traditionele reformatori
sche opvattingen.
/~iOK deze handelwijze van het modera-
V"/ men van de P.K.V. doet vreemd aan.
Terwijl het Breed Moderamen van de Ge
nerale Synode in het voorjaar van dit
jaar 1953 nog aan ds Loos berichtte, dat
het een weder-optreden van hem niet
verintvoord achtte en de Kerke
raad verwarring en scheuring vrezend
afkerig blijft van een door ds Loos zelf
voorgestelde „geruisloze terugkeer",
draagt het Breed moderamen van de
P.K.V. nu ds Loos op, zijn ambtswerk te
hervatten!
Kan dit zo maar? Dit is de grote vraag,
waarvoor de Kerk hier gesteld is. Kan
een moderamen van een P.K.V. een ge
meente een predikant opdringen, die noch
door de wijkkerkeraad noch door de Cen
trale Kerkeraad ener gemeente ge-
In grote spanning zien wU uit, hoe deze
zaak zal worden opgelost, terwijl wij ons
bier onthouden van een beoordeling van
de houding van ds Loos in deze voor de
Hilversumse Hervormde gemeente zo
uitermate pijnlijke zaak.
VERLOOFD:N Ver
s USA; J G de Thonai
ison-Lafitte.
de Bruijn-Slbenir
r d Schalk-Schor
Een der jongste kunstenaars van „De Porceleyne Fles" is hier bezig met
het beschilderen van het aardewerk.
