Nieuwe stad verrijst bij de Humboldtsbaai Hollandia is vol beloften - maar ook vol problemen voor overheid en vakbeweging Strijd om de „Carmen" is nog niet ten einde NIEUWE LEIDSCHE COURANT ZATERDAG 29 AUGUSTUS I9i Ons Nieuw-Guinea in opbouw (Door F. H. van de Wetering, lid van de Tweede Kamer voor de C.H.U.) I ^OEN ENIGE DECENNIA geleden een Nederlands militair bestuurder A door het planten van een stok op symbolische wijze de nederzetting Hollandia aan de Humboldtsbaai op het meest Oostelijke gedeelte van Nieuw-Guinea's Noordkust stichtte, vermoedde hij ongetwijfeld niet, welk £en daad van vérstrekkende betekenis door zijn simpel optreden werd ver- Ticht. Want al mag Hollandia als bestuursvestiging vóór de aanvang van de jongste wereldoorlog gering in betekenis zijn gebleven, niettemin werd zij bij de „step-by-step"-oorlog, die MacArthur tegen Japan voerde, diens belangrijkste strategisch- en vestigingspunt. Nog steeds wordt oud ijzer met volle schepen afgevoerd, overblijfsel van de Amerikaanse militaire vestiging. Bij de nadering per vliegmachine van Hollandia ziet men hon derden als oudroest opgestelde legervliegtuigen; de meeste Papoea-huizen zijn bedekt met dakzink, verkregen uit die Amerikaanse dumps. Vele huizen, waarin Europeanen wonen, zijn niet anders dan quonsets, van dak- zink gemaakte verblijfplaatsen, met ventilatievensters tegen de hitte van de tropenzon. Het heeft geen zin, thans lang bij de Amerikaanse legerinvasie te blijven stil staan. Ongetwijfeld heeft de omgang mei duizenden Amerikaanse soldaten de Pa- poease bevolking in haar vrijmoedige omgang met andere bevolkingsgroepen sterk beïnvloed. Van blijvend belang zal zeker het we genstelsel zijn, dat de Amreikaanse le gers in het Hollandiagebied naar de mi litaire kampen hebben aangelegd. Bij de opbouw van het nieuwe Hollandia, zoals onze Nederlandse technici zich dit voorstellen en waarvan enige gedeelten reeds zijn gereed gekomen, spelen deze door de Amerikanen aangelegde weg- tracees een grote rol. Maar ook beteke nen deze tracees een grote zorg, want dergelijke voor militaire doeleinden cidenteel aangelegde bergwegen vragen thans zeer grote bedragen voor verbe tering en onderhoud. Daarbij komt dan het vraagstuk van gebrek aan ar beidskrachten en van de hoge loonbedra gen, zij het ook, dat deze door de dure levenstandaard onvoldoende blijken zijn. Het is duidelijk, dat de opbouw een moderne en goed geoutilleerde stad allerlei elementen bevat, die op zichzelf hoofdproblemen vormen. De vraagstuk ken, zoals die van haventerreinen met steigers en loodsen, van industrieterrei nen, kantoorcentra, handelswijken, woonwijken, recreatieoorden, kerken en cultuurcentra, ziekenhuis, begraafplaat sen enz... moeten van stonde aan worden aangepakt. Op korte termijn Dit probleem moet echter op zeer te termijn worden opgelost, omdat de huidige slechte woontoestanden voor hel grootste deel der werkbevolking, vooi ambtenaren en particulieren, geen uit stel voor breed overleg en langdurige studie meer toelaat. Want ondanks de bouw van een aantal zogenaamde IJsselsteinwonin- gen, waarbij men zich afvraagt waar om zoveel tropenervaring geen toe passing vond, kan men zeggen, dat de woningtoestand in Hollandia mo menteel uiterst slecht is. Dit geldt voor de uit Nederland uitgezonden ambtenaren, doch vooral voor de In dische jongens, van wie velen met idealisme naar dit nieuwe land zijn getrokken en die in vaak afschuwe lijke barakken reed9 vele jaren uit zichtloos zijn ondergebracht. In Hollandia wonen momenteel 5000 Nederlanders. Hierbij bedraagt het aan tal mannen ongeveer duizend meer dan het aantal vrouwen. Maar hoe zouden vele dezer Indische Nederlanders aan een huwelijk kunnen denken, zolang voor hen geen woning beschikbaar is? En dan komt er als die woning er zou zijn, weer een nieuwe moeilijkheid zich aanmelden, namelijk, dat de lonen weliswaar hoog lijken, doch dat de goederenprijzen eveneens oneelofelijk hoog liggen. Stel dat een arbeider in de bouwvak ken of op de werf na aftrek van belas ting f 180 per maand in handen krijgt, dan kan hij, ten behoeve van zichzelf reeds voor voeding en voor slechte huis vesting in een nauwelijks verlichte ba rak er dadelijk f 160 van afgeven. Geen wonder, dat velen van deze jon gelui de toekomst donker inzien. En toch moet die toekomst gebouwd wor den. Niet alleen zal het Gouverenment de plicht hebben, de woningbouw voor al zijn ambtenaren aan te vatten, doch evenzeer de zogenaamde volksbouw. Er moet een einde komen aan het trooste loze en ethisch onverantwoorde barak- kensysteem, opdat een geslacht van jon ge Indische Nederlanders niet ten gron de gaat. Daarnaast zullen in het raam van de verhouding van lonen en prijzen, van verlaging der drukkende invoerrech ten en wellicht van subsidie op het le vensmiddelenpakket, op korte termijn ver-strekkende maatregelen moeten wor den beraamd. .Wil Hollandia niet tot een ambtenaren- stadje verzanden, dan zal vooral de han del en het particuliere bedrijfsleven die nen te worden gestimuleerd; dan zullen vestigingen van particulieren moeten worden aangemoedigd, maar dan moet allereerst de t voningbouw voor deze hoogst noodzakelijke sector van het maat- Een mooie opname van eiland Kajoe Poelo. schappelijk bestel krachtig worden ter hand genomen. Het nieuwe Hollandia zal aan de Hum boldtsbaai worden opgebouwd. Prachtige uitzichten zal het wonen en werken deze fantastisch mooie baai opleveren. Reeds zijn allerlei incidentele plannen op stapel gezet; aan verschillende is bc nen. Men ziet het groeien en over enige jaren kan een verandering ten goede den geconstateerd, waarop Nederland trots kan zijn. Helaas moet ik schrijven „incidenteel", want het stadsplan, dat het geheel omvat en waarvan de geprojec teerde delen logisch bij elkaar aansluiten, heeft men nog niet. Ik wil niet over de moeilijke si tuatie schrijven, die de geest onder de jonge werkers van de Indische Nederlanders kwalijk bedreigt. Maar het is mij wél een bijzonder genoegen te mogen constateren, dat zowel van Protestantse als van Roomse zijde op het gebied der vakbeweging moeilijk maar zegenrijk werk wordt verricht. Tegen de geest van defaitisme, tegen over het querulantistisch drijven sommigen kan de bonafide vakbeweging, staande in de volle verantwoordelijkheid, tot grote zegen zijn bij de opbouw van de nieuwe hoofdstad Hollandia. Hulde aan de heer De Boer, 2e voorzitter van het De eerste tonijnenjager in de haven van Hollandia. Financieel Overzicht [van de week) Het Damrak reageerde niet veel op de baisse in Wallstreet De afgelopen week kenmerkte zich ter beurze door een grote stilte en het koers- peil toonde in het algemeen weinig ver andering. Onder invloed van de flauwe stemming van Wallstreet lag het hoofdfonds Ko ninklijke Olie enigszins gedrukt in markt, maar de overige internationale waarden bleven vrijwel op prijs. Het gebrek aan orders kan men illustreren door de mededeling, dat Woensdag geen enkele notering in eert. Oude Deli stand kwam, een fonds, waarin woonlijk nogal het een en ander pleegt Dat onze effectenbeurs zo weinig heeft gereageerd op de baisse in Amerika is toe te schrijven aan het locaal Karakter, dat Amsterdam tengevolge van de devie- zenwetgeving na de oorlog heeft gekre gen. De koersen ontwikkelden zich hier reeds lang op zelfstandige wijze en toen de New Yorkse beurs omhoog ging, was er hier weinig beweging in de han del te krijgen. Zolang het financieel verkeer met de buitenlandse centra aan zoveel beper kingen onderhevig blijft, kan men niet verwachten, dat internationaal kapitaal gelijke mate als vroeger in ons land zal worden ondergebracht. Van de internationale aandelen hield Philips zich het best en er was enige kooplust te constateren. Men verwacht binnenkort de publicatie van de resul taten over het eerste halfjaar en koestert daaromtrent gunstige verwachtingen. Overigens heeft het de beurs getroffen, /an tijd tot tijd arbitragehuizen met verkooporders aan de markt komen, uit men afleidt, dat de in het bui tenland geplaatste aandelen, uit het pak ket der General Electric afkomstig, nog iet alle in vaste handen zijn gekomen. Gelijk wij eerder reeds opmerkten, as de stemming deze week in Wall street flauw, waardoor Amerikaanse shares op onze beurs lager genoteerd werden. Wanneer men de commentaren op de beursdaling leest, is het niet ge makkelijk naar de oorzaken der reactie te speuren. De goederenmarkten hebben de laatste dagen geen verontrustende daling te zien gegeven, de berienten uit het Amerikaanse bedrijfsleven gewagen nog niet van een snelle teruggang; de spoorwegen melden goede resultaten over het eerste halfjaar, de staalindustrie maakt goede zaken, terwijl de werkloos heid tot dusver betrekkelijk gering is gebleven. Overigens doen zich wel symp tomen voor, welke tot voorzichtigheid manen, zoals de stijgende voorraden bij het bedrijfsleven en het hoog bedrag der afbetalingsverplichtingen van consumen- Cultuurwaarden hebben een stille week achter de rug, maar het koerspeil heeft vrij behoorlijk stand kunnen hou den, ondanks het feit, dat de berichten uit Indonesië over de financiële en econo mische ontwikkeling ongunstig blijven luiden. Aand. Zuid Preanger Rubber waren zeer vast gestemd. Het bestuur van deze maatschappij heeft de laatste jaren ver schillende rubber-ondernemingen over genomen en heeft zich thans geïnteres seerd bij de suikercultuur. De mededelin gen overzicht van het centrum van Hollandiahaven. Men ziet hier het Imbi-terrein, de jacht club en het oliedok. C.N.V., voor het voortreffelijke werk, dai hij in Hollapdia poogt op te bouwen. Zoeven noemde ik de spanning, die te Hollandia bestaat tussen lonen en prijzen Dit geldt niet alleen voor de handarbei ders en de lagere gouvernementsambtena ren, doch evenzeer voor alle ambtenaren, tot de hoogsten toe. Het leven is ondraaglijk duur, velen moeten zich alles ontzeggen. Vooral voor de vrouwen, die zich in deze hitte bijna geen huishoudelijke hulp kunnen veroor loven, is het leven moeilijk. Daar ziet de Overheid zich voor bespoediging van de oplossingen gesteld- Geen arbeidskrachten Dé grote drawback in Nieuw Guinea is het gebrek aan arbeidskrachten gevolge van de uiterst dunne bevolking van dit land. Zo zag ik, dat alle predi kanten en zendingsarbeiders in Hollandu doende zijn een kerk te bouwen. Zi, waren bezig aan de houtconstructie en dt Papoease Christenen werkten aan de fun damenten. Toch kost deze kerk nog dan f 20.000, want voor een kubieke r hout moet men bijna f 536 betalen aa Boswezen- Doordat het nieuwe Hollandia aa Humboldtsbaai moet komen, zit men allerlei slechte toestanden in de huidige stad Hollandia, 12 K.M. het land brnnen- ts gelegen. Het ziekenhuis, dat vooi Gouvernementsrekening door zendings arbeiders wordt gedreven, vraagt jIs ik het eens openhartig zeggen mag een paar blikken petroleum en een cifer voor een levensduur van twee jaar Door het Amerikaanse leger provisorisch opgericht, staat het hier negen jaar later nog. Aller gedachten zijn gericht op het nieuwe hospitaal in de nieuwe stad, te bouwen op een der heuvels langs de baai Er zijn plannen, maar in welk stadium de mogelijkheid tot uitvoering zich bevindt, is mij niet bekend. Vol problemen is landial Maar ook vol beloften! Daartoe zal echter de regering grote en kostbare maatregelen moe ten nemen. Maatregelen, die, naar mij voorkomt, niet alleen uit utiliteit geboden zijn,doch die ook om tionale beweegredenen met blijd schap moeten worden aanvaard. Het was niet de bedoeling deze proble men naar voren te brengen als een soort afbrekende critiek. Integendeel, de opbouw van Nieuw-Guinea, de toekomst van Nederland in deze Australische wereld, is de inspan ning van ons volk ten volle waard. gen op de buitengewone vergadering van aandeelhouders over de gang zaken in het vergrote bedrijf, werden als bevredigend beschouwd en men v wacht wederom een gunstig dividend. De kleinere cultuurondernemingen hebben het, tengevolge van de daling der productieprijzen en de scherpe stij ging der exploitatiekosten, moeilijk ge kregen. De Hessa Rubber had in 1952 wel een grotere rubberoogst, maar de opbrengst was lager en het gevolg dat deze maatschappij het dividend moest passeren (vj. 5 pet). De Miohiels Arnold deelde mede. dat de rubberproductie dit jaar de raming wel zal halen, maar dat de opbrengst lager zal zijn. In 1951 verkocht tegen Rp. 6.83 per kilo, in 1952 Rp. 5 35 en dit jaar tegen Rp. 4.89. De lonen moesten tengevolge van nieuwe wederom met 50 cent per dag worden verhoogd, terwijl de rijstverstrekking aan de arbeiders de maatschappij kapi talen kost Op de locale markt viel de goede prijs der sitockdividenden Centrale Suiker op, welke zich ongeveer op de theoretische waarde van f 19.30 stelde Flauw in de markt lagen de aand. Fokker, waa trent deze week officieel bekend werd, dat een bankinstelling en een industrie het pakket aandelen van de Staat heb ben overgenomen. De brand bij de Stoomspinnerij Span jaard veroorzaakte eerst een lagere aan delenkoers, maar later volgde een her stel. De maatschappij is tegen brand- er bedrijfsschade verzekerd. Op de beleggingsmarkt werd de gun stige stemming gehandhaafd. De nieuwe lening deed een agio van bijna 2 pet. Er ging vrijwel geen invloed op het koers peil uit van het bericht betreffende een groot tekort op de staatsbegroting voor 1954. Zelfs al zou er een belangrijk tekort op de gewone rekening zijn, dan is er nog geen aanleiding om op korte termijn stijging van de rentestandaard te verwachten. De deviezenreserves nemen nog voortdurend toe en bewegen zich op :n hoog peil, terwijl de geldruimte zeer ïim is op het ogenblik. De introductie van eert. 3^4 pet obL Central Railroad of New Jersey ont moette de eerste dag een behoorlijke be langstelling. Volgende week zuilen ver handeld worden eert. gewone aandelen Consolidated Paper Corp., een Canadees fonds. Voor belangen in Canada bestaat ïzent in toenemende mate belang stelling. Het agio op Arbus-dollars, dat in ge ringe mate aanwezig was de vorige week, is thans, onder invloed van lagere koersen van New York, weder verdwenen. Elke Nederlander heeft j 1000 vaste schuld Het ministerie van Financiën deelt mede, dat de Nederlandse gevestigde schuld en langlopende credieten op 30 Juni J.l. 11.291 millioen bedroegen, zo dat elke Nederlander, man, vrouw en baby per hoofd meer dan duizend gulden schuld heeft. Op 31 December J.l. bedroeg de vaste schuld 11.321.3 min, :odat er een vermindering is geweest van 40 min, hoewel er in 1953 200 millioen geleend is. Van deze schuld was 8404,6 (8360) min binnenlandse en 2886,2 (2961,2) millioen buitenlandse schuld. £R GAAT geen dag voor bij, of op de één oj andere manier komen we wel met het dier in aan raking. Dat in ons of dat bij ons. Dat in ons is ge- vaarlijk. Wij hebben een vriend, die van mening is, dat het dier i n hem smaak heeft, omdat het altijd snuffelt aan verboden vruchten, die de moeite van het bekijken waard zijn. Wij maken ons geen illusies over dergelijke beesten. Zij hebben zéér nare eigenschappen. Gewone, echte dieren uan vlees en bloed kunnen die ook hebben. Vandaar dat we met zoveel huive ring spreken van het dier in ons. Er zijn dan ook hele categorieën mensen, die niet van dieren hou den, omdat ze ze niet ver trouwen. Misschien is het dier in hen te sterk. Br zijn anderen, die niet van mensen houden, omdat ze meer met dieren op heb ben. Ze zeggen dan: een dier kun je vertrouwen, dat bedriegt en beroddelt je niet." Dat is natuurlijk maar een veronderstelling. Wie weet hoe de dieren onder elkaar „praten" over de schoothonden ver troetelende mevrouwen. Dat kan haast niet anders, want zo'n schoothond duw je in de richting van de on-natuur. En daaraan heeft elk schepsel een hekel Het is een grote kunst met beide categorieën: mensen én beesten goed om te gaan. Om het zó te hebben, dat de beesten snuffelen on Uw, om hun zachtheid en mildheid ver trouwde handen en zó, dat de mensen niet schrikken van Uw scherpe tong. Een hele kunst! Ned. Opera komt dit seizoen met vier premières (Van onze Kunstredacteur) OP HETZELFDE MOMENT dat de Nederlandse Opera in Sassenheim vertegenwoordigers van de pers ontving, was ook in Utrecht bij de Utrechtse Opera de pers aanwezig. De directeuren dezer instellingen gaven elk inlichtingen over de befaamde opvoeringsrechten van de opera Carmen". Volgens de Utrechtse Opera heeft de uitgever van „Carmen", Chaudei Parijs, toestemming verleend tot opvoe- van de „Carmen" door de Utrechtse Opera. In verband met de staking Parijs kon het contract echter niet a den toegezonden, en na de staking m< en in Parijs, dat de Utrechtse Opera opgeheven. De Ned. Opera kreeg uit Parijs een nieuw exclusief tract. De Ned. Opera heeft dus voordeel kunnen trekken uit de Parijse stakingen behoudt nu opnieuw voor één jaar alleenvertonlngsrechten. Voor de première in Utrecht op 1 Sept. s. waarvoor de Ned. Opera toestem ming verleende zijn alle leden vn de Staten Generaal uitgenodigd, alsmede vele gemeentebesturen, Ged. Staten en Commissarissen der Koningin. Van ver schillende zijden wordt met grote voort varendheid gewerkt om de werkzaam heden van de Utrechtse Opera normaal doorgang te doen vinden. De Stichting „Kunstkring De Stem' te Utrecht heeft minister Cala telegra fisch om spoedige daden gevraagd t.a.v. de alleen vertoningsrechten, daar er voor de 4000 leden van deze Kunstkring reeds voorstellingen waren geprojecteerd de „Carmen". De directeur van de Ned. Opera gaf de pers een overzicht van de correspon dentie tussen beide opera-instellingen, waaruit bleek dat de Ned. Opera wel ver gunning verleende voor de „Carmen" in plaatsen waar de Ned. Opera niet op treedt, doch om zakelijke redenen geen toestemming gaf voor opvoeringen in Utrecht, met uitzondering van de pre mière, op 1 Sept. tg.v. de Najaarsbeurs. Welke zakelijke redenen dit zijn, werd niet gezegd. Overigens deed de Ned. Opera - de- deling dat de Zwitserse dirigent Alexan der Krannhals voorlaan de eenhoofdige muzikale leiding zal uitmaken. Het sei zoen wordt in A'dam geopend op 8 Sep tember met „Un Ballo in Maschera" o.l.v. Josef Krlps. In Den Haag gaat dit werk op 15 September t.g.v. Prinsjesdag. Be halve genoemde dirigenten zullen nog optreden Erich Walter en Cor Olthuis en het Rott Phllh. Orkest zal de opvoe ringen van Wagner's „Lohengrin" bege leiden. Er komen vier premières, nl. „De kochte bruid" van Smetana (in Ned. taling van Henk Milo) o.l.v. Krannhals, „Pelléas et Mélisande" van Debussy o.l.v. Charles Bruck ,„De barbier van "•wllla' van Rossini (o.l.v. Krannhals) en „Die Zauberflöte" van Mozart o.l.v. Josef Krips. Er zal zoveel mogelijk met Ned. krachten worden gewerkt. Een hele serie nieuwe Koninginnezegels Binnenkort zullen, zoals men weet, postzegels in de waarden van 10 ceï tot en met 5 worden vervangen d<* zegels met een nieuwe beeltenis v? H.M. de Koningin. Een frankefefzegel de waarde van 10 wordt in deze ui gifte niet aangemaakt. De waarde kor' derhalve te vervallen. Alle zegels in de waarden benedt 10 cent zullen voortaan in het cijfertyj (ontwerp-Van Krimpen) worden ui tg, rijksbriefkaarten, alsmede 1 luchtbriefformulier, worden voorzien v een zegelafdruk met de nieuwe beelten van H.M. de Koningin. Van de nieuwe serie zal op Maand? 7 September de dag volgende op dj waarop 5 jaar geleden H M. de Koning] de regering aanvaardde het eerr" zegel (10 cent) verschijnen. De kleur v dit zegel is bruin (Venetiaans rood). De overige zegels en andere postwa? den met de nieuwe beeltenis van H._ de Koningin zullen geleidelijk verkriji baar worden gesteld. De huidige ze-? en andere postwaarden met de beelte*., van Koningin Juliana blijven met ui^ zondering van de beide z.g. inhuldiging, zegels, die 1 September 1953 buiten on, loop gesteld zullen worden tot nadt- berioht voor de frankering goldig. Ongelooflijke prestaties aar Korea-vrijwilligers zwoegen bouw van bunkers Nederlanders zwemmen met balken van meer dai 100 kilo een wilde stroom over (Door W. Hornman, oorlogscorrespondent van de L.V.D.) TVOREA IS NU het merkwaardigste land van de wereld, omdat me niet weet waar men aan toe is. Op de door regen spiegelglad ge worden tjotten (heuvels) sjouwen soldaten zware balken omhoog en bou wen koortsachtig hun bunkers aan de oever van een brede rivier Mei, heeft bij de Amerikanen grote belangstelling voor dit werk. Genera! William G. Bradley, de plaatsvervangend commandant van de tweed.' divisie en generaal W. L. Barringer, commandant van de tweede divisi/ brachten reeds een bezoek aan de ..Nederlandse bunkerbouwers" D. laatste vroeg ons uitdrukkelijk, in de Nederlandse kranten te willen'meeJ delen dat hü verheugd was dat overste C. Knuist tot commandant vTr het Nederlandse bataljon was aangewezen en tevens te willen schrijven dat hij trots is een bataljon als het Nederlandse in zijn divisie te hebben De Korea-vrijwilligers werken hier kletsnatte klei. die zich vastzuigt aan J, dan ook als paarden. Als men rondkijkt, ziet men een complete olympiade. Zij zijn van vechtsoldaten plotseling ge- wichtsheffers, athleten, zwemmers, hoog- en vèrspringers en vooral zwoegers ge worden. Wat in deze dagen door het Neder lands bataljon verzet wordt, grenst het ongelofelijke. Het is de gewone daat, die dit doet De gewone Jongen met de vuile klei van Korea aan zijn blote voeten. De werkman, die met balken van meer dan 100 kilo een wilde stroom overzwemt en ze daarna hoe begrijpt niemand tegen de 400 meter hoge tjotten omhoogsleept. Want de nieuw* Ujn moet een stevige lijn worden. Tjottenglibberige, dichtbegroeide heuvels, waar de paden niet eens zijn gebaand. Waar men door een wit lint, dat men bij het bestijgen van de heuvels op Klein-Duimpjes-manier achter zich in afrolt, de weg terug moet vinden. En deze weg bestaat uit glibberige, schoenen en de wereld tot een kermli van gladheid maakt Een stromend* regen maakt dit alles onnoemelijk triest Langzaam verrijzen de honderden bun« kers. Uur na uur torsen de Jongens d« zware balken hijgend tegen de heuvel* omhoog. Dit zijn de Nederlandse soldaten In Korea op het ogenblik. Het A-uren Is ge» staakt, maar ze hebben het zwaard® dan ooit En aan de overzijde doen de Chinezen hetzelfde. Daar waaien, als de zon even heeft geschenen, zware stofwolken omhoog. Het is het zand, dat loskomt onder de autobanden van zware trucks, die materiaal vervoeren. En terwijl aan de ene zijde de bunkers langzaam verrij zen aan de oever van de rivier, worden in de gedemilitairiseerde zone. op d« plaats waar nog maar kort geleden he vige gevechten door de A-compagni« werden geleverd, de oude buaiexs imij,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 3