Jlieutue ITriJtsrije (iTouraiit Het rotsblok van Stalin begint te wankelen OPRUIMING Arbeiders in Zeissfabriek te Jena staken Wist U Avifauna werd vandaag failliet verklaard VRIJDAG 17 JULI 1953 BUREAUX: Steen6traat 37. Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling: TeL 31441 Postrekening: 68936 ABONNEMENTEN: 6.per kwartaal; 2.— per maand; 0.47 per week. ADVERTENTIËN: 0 18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Vier en dertigste jaargang No 9788 Directie: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK CHRISTELUK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstieken ,Staatuastirti fs ghfbfmn tngn faerl In tegfjeaspoet* Mr Roosjen: stemming overbodig HOOGTEPUNT „DER WILLE ZUR MACHT" BEREIKT Een ingekapseld imperiumdat aan de randen reeds is losgeraakt (DOOR EDDY GILMORE, IK HEB de Sowjet-Unie de grootste strijd macht in de geschiedenis twaalf en een half millioen man, volgens officiële Amerikaanse berekeningen in het veld zien brengen om de verschikkelijkste van alle oorlogen te helpen winnen. En ik heb diezelfde Sowjet-Unie, terwijl een afgematte wereld naar vrede verzuchtte openlijk zien overgaan tot een politiek van imperialisme, heerszuchtigér dan ooit door een tsaar is gevoerd. Dit alles is gebeurd onder het bewind van wijlen Jozef Stalin, de zogenaamde „man van staal", die Rus land heeft gedreven „geleid" is niet het juiste woord naar een machtspositie, CORR. VAN ASS. PRESS) welke het nooit tevoren had kunnen be reiken. Maar het hoogtepunt van niacht is thans bereikt. Nu de grimmige dictator is heen gegaan, vertoont de, als uit één enkel rots blok gehouwen communistische partij van Rusland, de geweldige, logge staatsmachine van de Unie van Socialistische Sowjetrepu- blieken, tekenen van onmiskenbare gespan nenheid en overspanning en begint het strak ingekapselde imperium aan de randen los teraken. Dit gebeurde, terwijl ik leefde in de Sowjet-Unie en onder een koel berekenende staatscensuur probeerde van Rusland ver slag te doen aan de buitenwereld. Werwaarts .Rusland? Ndcolai Gogol, ;n groot Russisch schrij ver uit de laaitste ïuw, heeft deze vraag gesteld, toen hij zijn uitgestrekte, «triest en ongelukkig vaderland vergeleek met een faoiika (door drie paarden getrokken voertuig) die ils over Ikop en roekeloos voortjaagt aar de toekomst Gogol kon zijn vraag niet beaniüwoor- woorden. Hedendaagse kenners van de Sowjet Unie kunnen het ook niet en ik Waf gebeuit daar ginds Elf jaren zijn nodig geweest, om het hier geplaatste artikel te kun nen schrijven. Het zijn de jaren, die Eddy C.lmore thans op weg naar de V.S. als correspondent van „The Associated Press" heeft doorgebracht in Moskou. Het gebrek aan normale nieuws bronnen in de Sowjet Unie is een nog groter belemmering dan de censuur, om uit te vinden wat daarginds omgaat. Gilmore zal dan ook niet beweren, dat hij op alle vragen het juiste antwoord kent, maar hij heeft in elk geval zekere bepaalde indrukken en die wor den in dit belangwekkende artikel samengevat. die maar een verslaggever ben, kan het venmin en betwijfelt of wel Iemand e: >e in staat ls. Stalin heeft Rusland gesmeed tot eei •ereldmacht. Iwan de verschrikkelijk! iad het voortgezweept langs een ver schrikeiijke en bloedige weg. Peter de Jrote heeft hetzelfde gedaan. Zij allen lebben veel voor Rusland gedaan en ■eel aangedaan en ik twijfel er aa van hen erg geliefd as geweest. Maar reeds waren zij allen. Toen Stalin sbierf, kon men bijna zien verruimd adem gehaald wend 'dooi loskou en bij zijn uitvaant kon men zien let onttrekken aan de indruk, dat de panning verminderde. „Staldn"', zeide een taxi-chauffeur tot nij op de dag vóór ik uit Rusland ver rok „was teveel. Hij wist niet hoe hfj tmenika moest aanpakken en hij dacht lat hij het wel wist". In de Westelijke wereld is zulk een praak van de voorbank van een taxi laai, in Rusland is zij in het bijzonder ranneer zij tot een buitenlander is ge- icht rondweg verbijsterend. Ja, hert volk haalt ruimer adem. Premier Georgi Malenkof en zijn mede denkers weten dit en zij hebben zich op- In KARPETTEN en TRAPLOPERS BIJZONDERE KOOPJES! BULTHUIS BOTERMARKT 23 Gymnaestrada gemaakt om er rekening mee te houden. Zij hebben de politieke politie een slag toegebracht door de vals beschuldigde doktoren vrij te laten. Zij hebben de po litie te schande gemaakt en haar metho den veroordeeld. Zij hebben Rioemin, het hoofd van de afdeling onderzoek een afdeling dde in Rusland verantwoordelijk oor heel wat terreur in de gevange. geworpen en zijn onmiddellijke chef, Ignatjef. een hooggeplaatst lid van de communistische partij, ontslagen. En terwijl zij er naar streefden het hoofd te bieden aan de -trage maar zware deining onder het volk, grepen zij naar Lawreniti P. Beria, de superpolitieman, was ndet gesticht over de loop, welke de zaken namen, vooral niet, omdat hij er zelf zijn lange, vale armen naar had uit gestrekt, en Beria ging. Of, althans voor het ogenblik is hij gegaan, maar met de hulp van zijn politieke en/of het leger zou hij terug kunnen komen en de heer Malenkof plus misschien één of twee an deren zouden een tijdje als de schurken van het stuk fungeren. Maar dat lijkt niet waarschijnlijk. Alles zou andeis moeten worden Malenkof heeft een prijsverlaging be volen. En een goede ook. Geen schijn bare, zoals zovele andere. Sommige ver lagingen bedroegen niet minder dan 50% STALIN: gepeperde polit De prijzen zyn nog hoog, bijzonder hoog. Maar zij liggen gunstiger en het leven wondt gemakkelijker voor het Rus. sische volk. Vervolgens heeft Malenkof zijn amnes tie afgekondigd en velen herkregen de vrijheid, doch geen politieke gevangenen. De communistische autoriteiten 'begon nen de Westelijke diplomaten en het handjevol Amerikaanse correspondenten hofdijker in in sommige gevallen met welwillendheid te behandelen. Het sein wend gegeven voor een ver andering van itaotiek in KoreaDe Sowjets deden stappen om tot normale betrekkingen met Zuid-Slavldë te komen; de scherpe en soms lachwekkende scheld partijen tegen het Westen verminderden, i persdienst nodigde correspondenten g door het Kremlin e het Wolga-Don-ikanaal De Britse en Amerikaanse ambassades, aan welke was aangezgd dat zij de ge bouwen. waarin zij jarenlang gevestigd waren geweest, moesten verlaten, kregen bericht dat zij desgewenst konden blij ven. De Engelsen bleven, de Amerikanen trokken in een nieuw gebouw. het land met haar eohtg< verlaten. Een Amerikaanse was van eei kreeg V.S. te nemen. George Burdock, die goed als een gevangene in de Britse am bassade was geweest sinds hij had gewei, gerd zich tie melden voor het ondergaan van een naar zijn mening onrechtvaardig ogelegde gevangenisstraf, mocht vertrek ken. De harde reisbeperkingen werden iets verzacht De regering-Malenkof be loofde wijzigingen in het strafrecht, eij verzachting betekenden. Zy gaf het volk te verstaan, dat de „schrik ie^de heden. •Somige in het Westen en het Oosten zeiden, dat alles anders zou worden Rusland, dat een werkelijke ommekeer Maar de regering van de V.S. betoog de, dat er slechts sprake was van verandering van tactiek en dat mei moestt kijken en op zijr hoede moest De Britten, de Fransen en enkele deren haakten naar een samenkomst een bespreking met de Russen. Ik ontmoette vlak vóór ik weg ging op een partij een hooggeplaatste Rus. „Gijlieden denkt, dat hier een revolutie plaats vindt", zei hij. „Datis niet juist". Maar hij voegde hieraan toe: „Wel maliseren wij heel veel dingen". En dat is waar. (Zie verder pag. 7) Partij v. d. Arbeid de baas in A'dam? Wensen 4 van de 7 wethou derszetels te bezetten Het ziet er thans naar uit, dat het straks bij de wethoudersverkiezingen in Amsterdam niet van een leien dakje zal gaan. De socialisten zijn van oordeel, dat het huidige getal van zes wethouders tot zeven moet a den uitgebreid en dat er van die 7, 4 tot de P.v.d. A. dienen te behoren, Thans zijn 3 van de 6 socialist. Naar verluidt, bestaat bij de K.V.P. tegen uitbreiding van het wethou- ierstal geen bezwaar, mits zij dezelf de twee zetels mag blijven bezetten, iie zij nu heeft. Echter achten de Prot.-Chr. fractie en de V.V.D. uit breiding tot zeven wethouders niet nodig. Wat de communisten vi staan, is nog niet bekend, maar P.v. d.A. en K.V.P. bezitten in de raad de meerderheid, zodat zij hun wil zou den kunnen doordrijven. Een indrukwekkende foto van het 100 man tellende muziek corps van de Amerikaanse lucht macht hij 't Capitool in Washing ton. Het corps zal morgen van 11 tot 3 uur optreden op het vliegveld Soesterberg ter gele genheid van het Navo-vlieg- feest. Het maakt thans zijn vier de tournee door Europa. Ook twee jaar geleden heeft het reeds Nederland bezocht. Geredde piloot kwam uit Voorschoten De straaljager, die gisteren zoals we meldden, in Bilthoven is neergestort, was een Gloster Meteor van de vliegbasis Soesterberg. De bestuurder, die zich door middel van zijn parachute in veiligheid wist te stellen, was de eerste-luitenant- vlieger R. H. A. Schmidt Crans uit Voor schoten. Beatrix en Irene bekeken New York De Prinsessen Beatrix en Irene hebben gisteren in New York het hartje van Manhatten bezocht, waar zij net als duizenden andere toeristen de wolkenkrabbers en winkeletalages bekeken. Zij zagen ook een drie-dimensio nale film, waarvan ze erg genoten. De avond tevoren hadden zij een korte wandeling langs Broadway ge maakt om de duizenden lichtjes te zien. De Prinsessen zouden hedenoch tend per auto naar Chatham in de staat Massachusetts vertrekken, om daar een vacantie van zes weken door te brengen. Onrust in Oost-Duitsland duurt voort Het aftreden van de gehate regering Grotewohl wordt geëist IN OOST-DUITSLAND is de onrust nog geenszins geweken. Volgens de Westberlijnse „organisatie van vrije juristen" worden er nog sit- downstakingen gehouden in de Karl Zeissfabrieken voor optische instru menten te Jena. Dé Amerikaanse radio in West-Berlijn, de Rias, maakte bekend, dat duizend arbeiders van de Buna-fabrieken voor synthetische rubber, in de omgeving van Halle, in staking zijn gegaan. De eisen der Arbeiders zijn o.a. het aftreden der regering-Grotewohl en het houden van vrije verkiezingen. De Volkspolitie zou er te Jena niet in geslaagd zijn, de staking te breken uit meerdere plaatsen in Oost-Duitsland wordt van actie melding gemaakt. An derzijds wordt nog gemeld, dat in Jena, een dreigement van de Russische stads- commandant, elke tiende arbeider t( zullen neerschieten, de arbeiders weei naar de werkplaatsen terugdreef. Op nieuw worden er echter in Oost-Berlyn concessies gedaan. Zo heeft de Oostber- lijnse burgemeester Ebert meegedeeld, dat circa 1000 personen, die wegens nomische delicten tot gevangenisstraffen waren veroordeeld, zijn vrijgelaten. Voorts heeft Ebert maatregelen aange kondigd om de betrekkingen tussen kerk en staat te verbeteren. Er zijn volgens hem 700.000 mark uitgetrokken voor ver beteringen op hygiënisch gebied in ge nationaliseerde bedrijven. Intussen blij- duizenden Oost-Berlijners naar de hulpmarkt in Kreuzberg bij de sector grens stromen, teneinde hun hongerige maag weer wat aan te vullen. De West- duitse regering werkt aan een verder program om de Oost-Duitsers aan voed sel te helpen. DAT de Ned. sergeant-majoor-vlieger B. Gottschalk vermoedelijk begin Augus tus uit Amerika in het Marinevliegkamp Valkenburg terugkomt met het helicop- tercertificaat. DAT drie nieuw gekozen raadsleden niet tot de raad van Baarland (Z.-H.) konden worden toegelaten, omdat zij hun geloofsbrieven te laat hadden ingediend, en thans anderen zijn benoemd. DAT de DUW-arbeiders uit het kamp America (de Peel) zijn overgebracht naar het kamp Sevenum, om ruimte te maken voor kinderen uit het rampgebied, die hier hun vacantie komen doorbrengen. DAT de 40-j. monteur J. M. te IJmui- den driemaal door een brigadier van politie in de benen is geschoten, omdat hij, na dronken te zijn thuisgekomen, zijn vrouw en dochter met moord en dood slag bedreigde. DAT de hoofdingenieur-directeur van de Rijkswaterstaat in Noord-Holland, ir J. H. v. d. Burgt, van zijn functie is ont heven en naar Middelburg is overge plaatst, omdat hij geld, bestemd voor het Noordzeekanaal, heeft gebruikt om zijn directeurskamer opnieuw in te richten voor 30.000. DAT 300 leden van het Kon. Instituut van Ingenieurs een tweedaags bezoek aan Schouwen en Duiveland brachten. DAT in Oirschot van 5 tot 8 Aug; het 5e heemkundig werkkamp van Brabants Heem gehouden wordt en de Oirschotse schilders gelijktijdig in de raadskelder exposeren. DAT de Ned. kampeerwagenclub 22 Juli in het A'damse Bos voor het eerst in ons land een int. kampeerwagenreünie houdt, waaraan alleen al uit Frankrijk 120 caravans deelnemen. DAT het inwoneraantal van de N.O.- polder tot 15.000 is gestegen door de ge boorte van Petronella Joha Maria, doch ter van H. J. KalkmanDierkes. DAT morgen en volgende week in Dordrecht feestelijk herdacht zal worden, hoe 19 Juli 1572 in de Statenzaal de eerste vrije statenvergadering begon. DAT minister Suurhoff 7 Aug. de eer ste buis zal leggen voor de waterleiding in Barneveld. DAT de buitenlandse deelnemers aan de zomercursus van de Academie vooi Int. Recht in Den Haag het komende weekeinde een bezoek aan Friesland brengen. DAT gistermiddag om 13.28 uur. het tijdstip waarop het bombardement van 22 Febr. '44 begon, het nieuwe uurwerk van de gerestaureerde St Stevenstoren te Nijmegen in werking is gesteld. DAT Bendt Rom te Kopenhagen tot vertegenwoordiger van de Alg. Ned. ver. voor vreemdelingenverkeer in Denemar ken is benoemd, als opvolger van de eer vol ontslagen A. Behrendt. DAT de 74-jarige millionnair Pieter Koerts uit Michigan, die in ons land was aangekomen om nog eenmaal zijn ge leden. DAT Venlo een tweede haven krijgt (bouwkosten ƒ23.560) waarbij in de toe komst een industrieterrein en woonwijk worden aangelegd. DAT t.g.v. de Vierdaagse de weg Nij megen— Mook Vrijdag 24 Juli van 13 tot 18 uur (of zo nodig langer), verkeer in beide richtingen gesloten is. DAT In A'dam de 37-j. chauffeur H. V. en de 31-j. C. V. zijn aangehouden, in het bezit van twee koffers en een tas met textiel, gestolen uit een in Blaricum geparkeerde auto en toebehorende aan Australische toeristen. DAT de 10-j. kleinzoon van dr Ples- man te Ouderkerk de eerste steen legde voor 88 woningen, waarvan 78 bestemd zijn voor het KX.M.-personeel en de rest voor dat van Fokker. DAT 80 kinderen uit het rampgebied per trein uit R'dam naar Hongarije zijn vertrokken, waar zy een vacantie zullen doorbrengen onder auspiciën van het Landelijk Comité voor Volkshulp. DAT een Fries en Friezin per sjees, onder escorte van 8 ruiters, uit Donia- werstal de sleutel overbrachten naar dc tentoonstelling Friesland in het centrum'.! die t/m 30 Aug. in Amersfoort wordt gehouden. Vermelden wij nog, dat het congres van de socialistische „Internationale" te Stockholm bijeen, een telegram zond aan de arbeiders in Oost-Duitsland, waarin adhaesie werd betuigd met het verzet tegen de tyrannie. Vooruitzichten van dividend HET lijkt ons opmerkelijk, dat de aan delen in 1953 meer belangstelling gaan trekken dan de obligaties. We willen hiervoor de aandacht vragen, omdat voor het bedrijfsleven deze kwestie van grote betekenis is. We hebben gezien, dat de overheid nk de oorlog maatregelen trof teneinde te bereiken, dat de inkomsten en uitgaven evenwichtig werden. Dit kwam zoals bekend, de aandeelhouders niet ten goede. De kapitaalstroom is daardoor in een an dere richting geleid. Wc zagen zelfs, dat nieuwe investeringen gefinancierd moes ten worden met obligaties of credieten van de Herstelbank. In de U.S.A is hetzelfde op te merken en dit wordt geweten aan de zware belas tingen. Aldaar bestond in 1952 80 pet der emissies uit obligaties. Aangezien obliga tiekapitaal een vaste rentelast met zich brengt, is dit een bedreiging voor de economie van bedrijfsleven en land. Het is daarom te laken in de Sociaal Economische Raad. dat het advies over de dividendstop luidt: na een jaar opheffen. Immers, waarom niet nu opheffen, als we zien dat er nog te weinig belangstelling voor aandelen is? Zij die dividenden ont vangen zijn over (het algemeen degenen, die hun geld voor nieuwe investeringen beschikbaar zullen stellen. De opheffing van de dividendstop nog uit te stellen om psychologische redenen, lijkt geen sterk argument. Juist nu de belangstelling voor aan delen iets toeneemt, zou de S.E.R. een ander advies hebben kunnen geven ten einde te bevorderen, dat de eenzijdigheid van de belegger afneemt. Het lijkt ons overigens lang niet zeker, dat de Rege ring het advies overneemt. /"\P de beurs is het algemene index- cyfer voor aandelen sinds Januari 1953 met meer dan 10 punten gestegen; dit is 8 pet. Bij de toenemende interesse voor de aandelen mogen we wel even stilstaan. De spaarmogelijkheden zijn toegenomen, naar we uit de cijfers van de spaarban ken zien. De kapitaalmarkt werd ruimer en het rendement voor obligaties daalde daardoor. Als verdere oorzaak zien we het feit, dat de dividenduitkering, geheel of ten dele in de vorm van aandelen, niet meer voorkomt. De opheffing van de specula tiewinst-belasting maakt de poging aan trekkelijk nu te trachten koerswinst te behalen. Het feit. dat de liquiditeit is toegenomen, doordat de noodzaak, zeer grote voorraden wegens schaarste aan te houden, nagenoeg vervallen is, is ook een belangrijke bron voor verklaring van de toegenomen vraag naar aandelen. De mening, dat de dividenden over 1953 lager zullen zijn dan in 1952, lijkt ons onhoudbaar en we wijzen op enige argu menten daarvoor. De winsten in 1952 waren lager dan in 1951, de dividenden echter hoger, respectievelijk gemiddeld 9.07 en 8.94. De oorzaak is grotendeels te zoeken in het feit. dat men tot consoli datie overgaat, en de interne financiering voor uitbreiding, minder van de winst vergt. De uitgekeerde dividenden over 1951 en 1952 lagen verder belangrijk be neden het mogelijke niveau en de divi denden waren een zeer gering deel van de behaalde winsten. Derhalve kan men ook bij gelijkblij vende of lagere winsten een zelfde divi dend verwachten. Dit te meer, daar de N.V.'s in verband met toekomstige emis sie-kansen de aandeelhouders niet van zich mogen afstoten! Directie tekende appèl aan Vanochtend heeft de civiele Kamer van de Amsterdamse rechtbank on der presidium van mr B. de Gaay Fortman het uitstel van betaling in getrokken, dat tot volgend jaar Mei verleend was aan de N.V. Britimij Vogelpark Avifauna te Alphen aan den Rijn en deze maatschappij in staat van faillissement verklaard. Dit zal het laatste seizoen zijn, waarin het publiek het vogelpark, dat deze zomer nog normaal geopend blijft, zal kunnen bewonderen. Het zal wegens een schuld, die op het ogenblik drie kwart millioen gulden bedraagt, in October a.s. worden ge liquideerd. De rechtbank benoemde tot rechter- jmmissaris mr U. W. H. Stheema tot curatoren mr C. D. van Vliet ei A. Th. E. Kastein, die reeds bewindvoer- lers waren sedert in November aan 'ogelpark op verzoek van de schuldeisers 'oorlopig uitstel van betaling werd ver leend. In Febr. j.l. werd dit uitstel defini tief gegeven, en wel tot Mei 1954. Het verzoek tot intrekking van dit uitstel is tot de rechtbank gericht door de bewlnd- voerderes. daar de directie van het vogelpark onbevoegd „enige daad van beheer of beschikking betreffende de boedel heeft verricht zonder medewer king, machtiging of bijstand van de bewindvoerders" en daar zij heeft nage laten te doen „wat naar het oordeel der bewindvoerders in het belang van de boe del moet worden gedaan". De faillissementsverklaring heeft geen enkel gevolg t.a.v. de hoedenzaken van de familie Van den Brink, die een aparte C.V. vormen. De curatoren zijn voor nemens deze hoedenzaken gewoon te blijven voortzetten. De verificatie-vergadering der schuld eisers van wie er velen uit Alphen aan den Rijn afkomstig zijn is vastgesteld op 18 September a.s. in het Paleis van Justitie te Amsterdam. Dit betekent dat het vogelpark in October definitief zal worden opgeheven, want op de hypo theekhouder rust de wettelijke verplich ting. dat hij binnen een maand na de ver gadering de onroerende activa (waarin de vogels zijn begrepen) moet hebben verkocht en De directie van Avifauna zal tegen dc beschikking van de rechtbank appèl aantekenen bij het Amsterdams gerechts hof. Volgens de curatoren is de liqui datie echter zeker, ook al zou het Hof beslissen, dat het uitstel van betaling niet onmiddellijk zal worden ingetrokken. OPRUIMING BADKLEDING lELff 157 <7 Breestraat 147 Leiden To; morgenavond verwacht T0® Bilt- Veranderlijke bewol- yking met op vele plaatsen en_ kele regen- of onweersbuien. IT Matige tot vrij krachtige Zuid- westelijke wind. Iets lagere middagtemperaturen. (Opgemaakt om tien uur).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 1