Laniel zeilt tussen
de klippen door
Onder de Sahara ligt een zee,
groter dan Frankrijk
Opvoering van de „Lulu" werd
een evenement
Academische examens
ZATERDAG II IUU 1953
„Waf je te veel weegt, val je wel al"
Wim Dussels wereldreis begon
met een luxe leventje
Maar de ontberingsverhalen komen straks
wel uit de rimboe
(Van ome medewerker Wim Dussel)
PARIJS, Zaterdag. Als u nou denkt
dat het zo gemakkelijk is gegaannee.
Want al ben ik dan precies op tijd uit
mijn Groningen vertrokken, al héb ik
met een gangetje van tachtig kilometer
over de Afsluitdijk gereden (met een to
taal gewicht van driehonderd en zestig
kilo), al ben ik op tijd in Amsterdam aan
gekomenEnfin, laat ik het maar zeg
gen: het viel tóch niet mee.
Dat ik een blik olie verloor is niet mijn
schuld, maar die van het riempje, dat
los schoot. Dat ik met de hele santekraam
op de pont bij Velsen omviel, kwam door
de schok waarmee we tegen de oever
liepen. En dat ik in Amsterdam bijna
verongelukte tussen een tram en een
monster van een vrachtauto, komt, om
dat de Haarlemmerstraat zo idioot nauw
is. Maar één ding geef ik toe: ik had niet
zoveel bagage mee moeten nemen. Dat is,
eerlijk gezegd, altijd al mijn fout geweest.
Ik heb in Indonesië drie of vier kisten
gehad, de Nederlandse Missie in Tokio
heeft eens een halve kelder vol spullen
gehad, die ik dacht nodig te hebben in
Korea, en zelfs op een doodgewoon week
end in Nederland sleepte ik minstens één
koffer mee. Daarom was het wel een
beetje moeilijk
Maar goed, ik heb het opgelost. De
taperecorder van 40 kilo is weer in Hil
versum en ik hoop dat de technici, die
zich zo ingespannen hebben om het zaakje
in orde te maken, niet al te boos zijn.
Overigens: ik heb nu een doosje bij me,
dat ik in mijn binnenzak draag, dat nog
geen kilo weegt en waarmee ik eenz«
resultaat hoop te bereiken
En dan heb ik aan de grens nog
kleren achtergelaten. Een goede kennis
van me gaf me wat nylon ondergoed
(en niet, zoals ik hier in een Nederlandse
krant las: „een complete kledinguitrus-
ting"), waardoor ik dus weer een paar
kilo „gewoon" ondergoed kon misse:
Bovendien heb ik het aantal sokken,
zakdoeken, handd^ken, pyama's en
dies meer zij tot de helft van het
spronkelijke aantal verminderd, zodat ik
nu bijna op het gewicht ben.
„Wat je nu nog te veel weegt val j<
wel af," zeiden de vrienden die me tot
de-grens brachten....
Na de grens begon het drama eigenlijk.
Want er stond een meneer aan de ander,
kant, die zei, dat het hem een genoegen
was mij, de wereldreiziger, welkom
heten namens de Belgische directie v
mijn" oliemaatschappij. Of hij me na?r
Antwerpen mocht brengen? paar wachtte
op me, want er zou een persconfe
rentie zijnEn voor mijn verbaasde
gezicht stapte hij in een slee en reed voor
e uit, richting Antwerpen....
Ik geef het u te doen om een „slee"
j te houden over de hier-en-daar slechte
Belgische wegen en om diezelfde slee niet
het oog te verliezen in het woelige
Antwerpen.
Maar het is gelukt. De rest trouwens
ook: de kennismaking met allerlei olia
en, de pers, de champagne en wat
daar zo bij hoort.
Het is me gelukt me vertrouwd te ma-
en met de wetenschap, dat dit slechts
>n begin was en dat er de volgende dag
In Brussel wéér zoiets zou plaats hebben
Maandag in Parijs nog eens. Ik heb
zélfs voorgenomen de eerste dagen i
te denken aan de belofte aan de redactie,
kampeerverhalen te schrijven. Want ik
heb gekampeerd in Antwerpen in een
de betere hotels met een „chambre pour
monsieur avec bain". Het diner was héér
lijk: champions op toast, rijst met kerry
p, en weet-ik-wat-nog-meer. Ik heb
vanwege de gewichtsbesparing op bagage,
dit alles mee moeten maken in een khaki-
broek met Harry-Truman-hemd-boven
de-broek en ik heb 's nachts niet ge
slapen vanwege de angst voor de reke
ning.
En toen ik de volgende morgen aan d<
kas vroeg hoeveel het was, boog men ah
en knipmes en zei: „Everything is paid,
ir." (Dit Engels, vanwege Harry Tru-
En ze pakten met z'n drieën mijn (nog
altijd) omvangrijke bagage en vroeg.
„Your car, sir?"
En u had de gezichten van die lui m<
ten zien, toen daar buiten, tussen Cadil
lacs, Packards, Mercury's en Oldsmobiles,
mijn Globemaster stond, omringd door
schare Antwerpenaren
Carillon bespeeld met stijve arm
Beiaardier Staf Nees
had auto-ongeluk
De Mechelse beiaardier Staf Nees. die
Donderdag het nieuwe carillon in de Sint
Stevenstoren te Nijmegen heeft be
speeld. heeft, naar thans bekend is ge
worden, op weg naar de Keizer Karelstad
een auto-ongeluk gehad.
Bü Tilburg werd de auto van de beiaar
dier bij een botsing zwaar beschadigd.
De inzittenden moesten naar het zieken
huis in Tilburg worden vervoerd. He'
bleek, dat Staf Nees geen noemenswaar
dig letsel had opgelopen, zodat hij met
een auto van de gemeente Nijmegen naar
de Waalstad kon worden gebracht. Al
leen de rechter arm van de beiaardier
was enigszins stijf, doch dit heeft blijk
baar geen invloed gehad op zijn spel.
Loods van de Meerkerk
vrijgesproken
De correctionele rechtbank te Antwer
pen, heeft gisteren de Antwerpse loods
van het Britse schip Hildernile, dat op 23
April 1952 op de Schelde in aanvaring
kwam met het Nederlandsche schip Meer
kerk, tot een voorwaardelijke 'straf
een maand gevangenis en 2000 fr. -boete
veroordeeld wegens onvoorzichtigheid,
die de dood van een der Britse opvaren
den tengevolge had.
De Verenigde Nederlandse Scheepvaart
maatschappij ontving de symbolische
franc schadevergoeding.
De loods van de Meerkerk werd vrij
gesproken.
Bij de geallieerde luchtmacht
Minister Staf bezocht
Fontainebleau
De Nederlandse minister van Oorlog,
ir C. Staf. heeft gisteren een bezoek ge
bracht aan het hoofdkwartier van d
allïeerde luchtmacht in Midden-Europa
te Fontainebleau.
De minister was vergezeld van gene
raal B. B. M. P. van Griethuijsen, hoofd
van de Nederlandse verbindingsnvissie bij
het geallieerde hoofdkwartier. Hij werd
over vliegtuigen en vliegvelden, die on
der commando van het hoofdkwartier
staan, ingelicht door vice-maarschalk
John Plant van de Canadese luchtmacht,
waarnemend stafchef te Fontainebleau.
Minister Staf werd bij aankomst be
groet door de opperbevelhebber gene
raal Lauris Norstad, en door commodore
Wartena van de Koninklijke luchtmacht.
Handel in broodgranen
pas over half jaar vrij
Over het voornemen om de handel in
broodgranen vrij te laten, zijn in Den
Haag reeds voorbereidende besprekingen
gaande.
Het is echter duidelijk, dat de terug
keer naar de vrije handel tal van admi
nistratieve vraagstukken opwerpt. Vol
gens betrokkenen, is het dan ook zeer d«
vraag, of reeds binnen drie of vier maan
den alle thans bestaande voorschriften
en beperkingen zullen kunnen verdwij
nen. Naar veler mening zou het nog wel
eens een half jaar tot ten hoogste eer
kunnen duren. alvorens het gestelde
doel geheel bereikt zal zijn.
Het begint vervelend te worden, omdat
U óók zit te wachten op mijn kanjpeer-
ontberingsverhalen, maar ik kan
niets aan doen: Brussel was niets v
mij. Pers, foto's, champagne en toast. Om
uur 's middags kon ik weg. Om elf
nu zit ik, vijf hoog, te tikken. Naast
igt een stapel onbeantwoorde brie
maar ook déar mag ik nog niel
beginnen. Want er klopt net iemand op
de deur die zegt: „Un peu de silence,
il vous plait, c'est nuit, monsieur
Daarom ga ik maar slapen. Voor het
;rst sinds een paar dagen góéd. Mag
het even?
Onthoudt dit goed
Wel krijgsrosgeen krijgspaard,
wel karrepaard, geen karreros
U heelt en U hebt, U kan en U kunt, U zal
en U zult, U mag en U moogt
Mééi voedsel nodig
doornen geplaveid (Let a.u.b. op de
schone beeldspraak!) Ik heb dit pas weer
ondervonden. Ik kreeg nl. een lieve aai
lezeres (op papier natuurlijk en
•er en deugd), maar daarna een
tik op mijn schrijvende vingers. En wel
deze vorm: „Wac mij echter van dr
Dominicus erg tegenviel was. dat ook hij
zich liet verleiden om een werkwoords-
de 3de pers. enk. te plaatsen,
achter het persoonlijk voornaamwoord
„U". En dan bovendien nog: „Foei. dr
Dominicus. dat moest U als Nederlands
leraar toch weten!"
Ge begrijpt dat ik mij diep schaam
de zó deerlijk gezondigd te hebben. Maar
toen de eerste schrik en schaamte voor-
(ach, hoe snel gaat dit vaak),
dacht ik dat het goed zou zijn aan deze
zaak enige aandacht te wijden, om i
standjes te voorkomen.
tijd dat men gaarne UEdele
gebruikte voor U. ja zelfs vinden we in
de „Scheepspraat" van Huygens als be-
titelingsvorm „jouwerliefde" en in def
tige 19de eeuwse stukken ook nog wel
LANIEL is er weliswaar in geslaagd,
zijn financiële voorstellen door de
Kamer te dogn aanvaarden, maar men
kan moeilijk volhouden dat het een be
vredigende ronde is geweest! Zijn succes
is echter daarom opvallend, waar het
aangeboden, financiële bouquet door dg
Grote plannen om woestijn vruchtbaar te maken
Men heeft een 10-jaren plan voor de Sahara opgesteld, dat ten doel heeft
om deze woestijn een ander gezicht te geven en door bevloeiing de Sahara
tot een vruchtbaar gebied te maken. Ongeveer 1500 dorpen en oasen
zullen worden aangelegd, als een eerste begin, die door een uitgestrekt
wegennet verbonden zullen worden. Midden in de Sahara zal men dan
scholen, ziekenhuizen en radio's kunnen vinden. Het leven zal zich er dan
Klop op de de UI vestigen in grote gebieden van wat eens van de onherbergzaamste streken
ter wereld was, en nog is.
Midden in de dorpen zal het leven
vruchtbaar moet maken. Vruchtbaar, zo
als de Sahara eens geweest is, getuigen de
historische grotschilderingen.
Hoe heeft deze ondergrondse zee zich
door de eeuwen heen kunnen handhaven?
Prof. Savornin, de eigenlijke ontdekker
gevende water worden opgepompt
gebruikt worden voor de bevïoeiing van
de omliggende streken. Iedere familie
verkrijgt één hectare grond met een flin
ke hoeveelheid dadelpalmen. Ook heeft
men een programma voor de electrifi-
catie voorhanden, dat echter slechts in
zéér kleine gedeelten uitgevoerd kan
worden.
Met dit fantastische programma ls
reeds een begin gemaakt. Een streek
van 300 km lang en ca 10 km breed
reeds bewoonbaar gemaakt. Bij El Fayan
is een nieuw dorp practisch gereed. Hier
Financieel Overzicht [van de week)
Hausse in cultuurwaarden kwam tot staan
zonder enige reactie van betekenis
De hausse in cultuurwaarden is deze
week tot staan gekomen zonder dat tot
dusver een reactie van betekenis op de
voorafgaande koersrijzing zich heeft voor
gedaan. De effectenmarkt bleef algemeen
goed prijshoudend, nadat in de eerste
dagen dezer berichtsperiode koerswinsten
de overhand hadden. Hier en daar vond
belangrijke koersstijging plaats, maar
algemeen gezien kon er gesproken wor-
'?n van een rustige markt.
De toevloed van nieuwe liquiditeiten
uit hoofde van de betaling van winstuit
keringen, had een stimulerende uitwer
king op de aankooporders ter beurze.
Alleen via het dividend van de Konink
lijke kwam een bedrag van naar schat
ting 50 a 60 millioen disponibel en al zal
dit gehele bedrag wel niet voor belegging
zijn aangewend, mag men aannemen
belangrijk deel daarvan voor uitbrei
ding van de effectenportefeuille is aange-
Deze week is de mededeling verschenen
van de Deli-cultuurmaatschappijen, be
treffende het aanbod tot omwisseling van
aand. Deli Batavia Tabak en Rubber m
eert. Deli Mij. In het bericht wordt ver
klaard. dat de besturen der drie betrok
ken ondernemingen in volkomen onder
linge overeenstemming tot het gepubli
ceerd ruilaanbod zijn gekomen. Men heeft
rekening gehouden met de intrinsieke
waarde van de onderhavige aandelen, met
de beurskoers, met de deelnemingen en
de spreiding van de belangen. Een buiten
staander kan echter geen kennis nemen
de vertrouwelijke uitgewisselde uit
voerige bedrijfsgegevens en is feitelijk
aangewezen op het advies van de betrok
ken besturen.
Het heeft o.I. ook betrekkelijk weinig
zin om over de al of niet juiste koers-
waardering van het aanbod te redetwis
ten, omdat het voor de particuliere hou
der van aand. Deli Batavia Tabak en Rub
ber aanbevelenswaardig moet worden ge
acht tot de omwisseling over te gaan
Immers zou hij zulks niet doen, dan wan
een incourant bezit straks zijn deel, ter
wijl de eert. Deli Mij een brede markt
krijgen.
De effectenbeurs heeft deze week de
bestaande ongemotiveerde koersverschil
len tussen de drie betrokken fondsen ge
nivelleerd. De eert- Deli Mij waren wa'
zwakker gestemd. Er zal natuurlijk wel
wat aanbod zijn geweest van winst-
nemers.
De overige cultuurwaarden bleven
geveer prijshoudend, maar de opwaartse
beweging, welke vorige week de
dacht trok. werd niet voortgezet. Op de
vergadering van de Deli Bat. Rubber vi
klaarde het bestuur, niet pessimistisch
zijn over de toekomst van de rubber op
lange termijn. De huidige prijs is nog
lonend voor efficiënt werkende maat
schappijen. maar sommige kleinere onder-
nemingen kunnen op het ogenblik niel
meer rendabel werken.
Van de internationale fondsen w
aand. Koninklijke beter gestemd en
dividend van 12 pet, dat er deze week af
ging. werd gedeeltelijk ingehaald. Unile-
lag erg rustig in de markt. Philips
konden enig koersavans behalen, nadat
medegedeeld was, dat alle aand. in por
tefeuille bij de maatschappij, nu w
geplaatst. De aand. Alg. Kunstzijde Unie
n gevraagd op het bericht, dat
gunstige regeling was getroffen tussen de
Aku en de Vereinigte Glanzstoff, waar
door een goede samenwerking is verze
kerd.
Van de locale industriële waarden trok
ken aand. Frank Rijsdijk de aandacht,
nadat het verslag was gepubliceerd. Er
wordt een onveranderd dividend vai
pet op het door herkapitalisatiie verdub
beld aandelenkapitaal uitgekeerd. Het di
vidend van 12 pet. illustreert de sterke
reservepositie van de maatschappij, omdat
volgens de fiscale balans minstens voor
200 pet. van het thans geplaktst kapitaal
aan reserves aanwezig moet zijn. De
uitzichten voor het nieuwe boekjaar
den door dc directie gunstig geacht.
Electromotoren „Dordt" wist een verdere
koerswinst te behalen als nawerking var
het gunstig verslag.
Van Berkel heeft een bevredigend ver-
slag gepubliceerd en de export is geste
gen. De buitenlandse dochtermaatschap
pijen hebben, op een enkele uitzondering
na. behoorlijk gewerkt. De vooruitzichten
lijken zich bevredigend te ontwikkelen,
het dividend is verhoogd van 6 tot 7 pet.
Hoe moeilijk het is om een nieuwe in
dustrie te stichten en rendabel te maken,
is weer gebleken uit het verslag der Ned.
Amerik. Fittingfabriek te Deventer. Het
verlies is met f Hi millioen tot f2 mil
lioen gestegen. Medegedeeld wordt, dat
de fittingmarkt verzadigd is en de
raden van gereed product een aan
kelijik bedrag in beslag nemen.
Behalve met het verlies van f2 millioen
zit men nog met f 1millioen af te
schrijven oprichtingskosten. Een na
logs bedrijf, dat niet meer van de gun
stige conjunctuur heeft kunnen profi-
Scheepvaartaandelen lagen veronacht
zaamd in de markt. Zolang de vrachten-
markt geen opleving te zien geeft, kan
men niet verwachten, dat scheepvaart
aandelen ter beurze de aandacht zullen
krijgen.
Furness Scheepvaart Agentuur lag
vast in de markt, al moest later een ge
deelte van de koerswinst worden prijs
gegeven.
Indonesische gemeentelijke obligaties
waren wat beter gestemd op het bericht
van een uitloting van obl. Buitenzorg.
De beleggingsmarkt bleef aan de vaste
Amerikaanse waarden waren rustig,
in overeenstemming met Wallstreet.
zullen geselecteerde inheemsen worden
opgeleid tot technisch adviseur voor de
komende dorpen. Met het oog op de ge
projecteerde spoorlijn, dwars door de
Sahara, zijn de dorpen in een lange rechte
lijn gebouwd. Om verwaarlozing va
v verworven vruchtbare gronden te
verhinderen zal de uit te geven grond
uitsluitend worden verpacht.
Het gehele project klinkt bijna als een
fantasie van een Jules Verne, maar is
het resultaat van jarenlange onderzoe
kingen en wetenschappelijke resultaten.
Dit heeft het dan ook mogelijk gemaakt
dat de eerste plannen in de waterloze
woestenij van de Mzab-Tales werden uit
gevoerd. En de tot nu toe bereikte resul
taten zijn slechts het begin van het ge
hele gigantische plan om de woestijn in
vruchtbaar land te veranderen.
Dit alles is echter slechts mogelijk door
de aanwezigheid van een enorm groot
zoetwatermeer onder de Sahara. Het is
ongeveer zo groot als Frankrijk en loopt
het Atlasgebergte tot de Libysche
woestijn. Bij Libye ligt de zee ongeveer
een 1200 meter onder de grond! In 1937
werd voor de eerste maal deze onder
grondse zee aangetoond door middel van
boringen. Verdere onderzoekingen volg
den, maar de oorlog onderbrak ook hier
de werkzaamheden. In 1948 werden de
boringen hervat die resulteerden in het
10-jarenplan dat de Sahara met behulp
van dit ondergrondse waterbekken
kiezel en steen. Een verbinding
Middellandse Zee is er niet, maar
ondergrondse waterbekken verliest, v
het naar de oppervlakte is gelegen, jaar
lijks ettelijke milliarden kubieke
water, door de hitte van de zon. I
lies wordt echter geheel gecompenseerd
door de regen die door het Atlasgebergte
wordt opgevangen en waardoor deze
ondergrondse zee voortdurend wordt ge-
het meest intensiefste watergebruik het
voed". Op deze wijze kan dus zelfs bij
het meest intensiefste watergebruik het
ondergrondse waterbekken niet opdrogen
De hoeveelheid
Atlasgebergte bedraagt.
het kader
Holland Festival
Verlengd snoer
Grootste lol voor de Stedelijke Opera
van Essen
DE OPERA „LULU" van Alban Berg, die gisteravond in het kader van
het Holland Festival door de Sted. Opera van Essen in het gebouw
voor K. en W. te 's-Gr-avenhage werd opgevoerd, heeft het nog vrij talrijke
publiek eigenlijk in twee kampen verdeeld. Er was öf grote waardering öf
verguizing en beide standpunten kunnen we begrijpen, al hadden we ook
nog wel een middenweg verwacht, speciaal bij hen die uit hoofde van hun
beroep hierover moesten schrijven. Voor hen die het werk nooit gezien of
gehoord hebben en zelfs nimmer de partituur analyseerden, is het niet
mogelijk een positief oordeel uit te spreken, hetzij lovend, hetzij lakend.
Een grondige bestudering van deze leerling Berg deze formule zo kundig,
muzikaal en 2o expressief gebruikt.
we zijn kunst van het twaalftonen-
systeem absoluut „einmalig" kunnen
en er na hem niemand me
geweest, die dit handwerk zo geniaal
hanteerde, kon hanteren. Het is nu vrij
goedkoop alleen maar te constateren,
dat dit systeem verouderd is (zo gezien
is de romantiek van Brahms en Schubert
ook verouderd), maar Berg leefde
eenmaal niet in 1953 en daarom kunnen
we voor het gebruik van dit systeem
door deze componist toch grote wa
dering hebben.
Alban Berg heeft hier een diepte
een muzikale expressie bereikt, die nog
groter zijn dan in zijn meer populaire
opera „Wozzeck". De tragiek var
beide Wedekind-drama's ..Erdgeist'
„Büchse der Pandora" heeft bij Berg
een sterke muzikale gestalte gekregen
en de verdierlijkte Lulu-figuur van We-
dekind is bij Berg een echt levend men:
geworden. Of hij nu in een bepaald frag
ment zijn toevlucht moest zoeken tot eer
film, doet niets af aan de waarde van
deze opera, evenmin als het ontbreken
van (eveneens verouderde) lange bel
canto-aria's.
Muzikaal gezien is ook al kunnèn
e gegronde bezwaren aanvoeren tegen
de tekst deze opera een grootse schep
ping. in feite veel minder uiterlijk zin
nelijk dan vele opera's van Wagner.
De moed die de Sted. Opera van Essen
opbracht om dit ontzettend zware werk
op te voeren, kan niet anders dan be
wonderd worden. Dit prachtige opera
gezelschap. waarin alle medewerkenden
van het minder belangrijke orkestlid tot
de belangrijke solist toe volkomen op
elkaar zijn ingespeeld, heeft hiermee ge
toond wat het betekent e«"i opera perfect
op te voeren. Voor een groot gedeelte is
dit te danken aan de uitnemende regie
van een kunstenaar als Hans Hartleb,
alsmede aan de uiterst kundige en mu
zikale directie van Gustav König, de
Generalmusikdirektor uit Essen.
Het is onmogelijk alle solisten te
men en ook niet nodig, omdat allen de
grootste prestaties hebben geleverd. Een
uitzondering maken we voor enkele bij
zondere vertolkingen. Allereerst de so
praan Carla Spletter. niet alleen in per
soon maar ook als zangeres en actrice
Edelheid". Daardoor kon bij het
algemeen gebruik van U in de plaats
deze oudere vormen licht iets van ae
3de-persoonsgedachte overblijven en dus
zei men: „U heeft, U kan, U zal, U mag.
U is" enz. Maar „U" is ook een andere
vorm voor „gij" en daaruit volgt dan
dat men gemakkelijk de tweede-per
soonsvorm bezigde en schreef: „U hebt,
U kunt, U zult. U moogt. U zijt".
De oppervlakkige taalbeschouwer of
liever de niet-taalbeluisteraar zal dus tot
de gevolgtrekking komen: „Ze zijn beide
goed. men mag ze dus door elkaar ge
bruiken". Dit laatste is echter weer niet
geheel juist. Behalve taal gebruik be
staat er ook een s t ij 1 gebruik. En nu
kan het heel gemakkelijk voorkomen dat
men in de ene soort stijl een woord be
zigt. maar in de andere niet, hoewel men
toch hetzelfde bedoelt. Een grafdelver
kan niet vervangen worden door een
groevedelver. hoewel een predikant wel
woord bij de groeve kan spreken.
Een krijgsros kan men niet veranderen
krijgspaard, noch een karrepaard
karreros. Waarom niet? De be
tekenissen komen toch overeen. Ja. maai
stijlverschil. Zo is het ook mir
met de bovengenoemde werk
woordsvormen. Er zijn gevallen waai
kan bezigen, maar er zijr
ook andere, waar men stellig „ik wilde'
zeggen. Dit komt doordat het laatste
toch altyd een beetje statiger, deftiger
zelfs verhevener klinkt dan het
Ditzelfde verschil komt ook enigszins
tot uiting in „U heeft" en „U hebt". Het
deftiger of verzorgder dan
het tweede. Een onzer beste taalgeleer
den merkte dienaangaande op: „daarvoor
heeft het eerste ook de oudste brieven"
Het lijkt mij toe dat hij gelijk heeft. Ik
hetzelfde onderscheid kan
maken tussen U zal en U zult: U kan
U kunt: U moogt en U mag: U zijt
U is, waarbij echter het merkwaardige
geval zich voordoet, dat bij „U moogt"
,U zijt" de gij-vorm (dus de tweede
persoon) juist de deftigste is. Men ziet:
in de taal moet men niet te gauw
it een regel geen uitzonderingen heeft.
Tegenwoordig hoort men zelfs alge-
ieen „U bent", zó algemeen zelfs, dat
ten het ook al veel geschreven ziet. Mij
klinkt dit altijd nog een beetje zonder
ling in de oren. omdat het een vermen
ging is van een gemeenzame vorm (je)
en een deftige of niet-gemeenzame (U).
Maar een taal is nu eenmaal een
groeiend organisme en als een vóór-
naamwoord tweede persoon een derde-
persoonsvorm van het werkwoord achter
zich kan krijgen, waarom zou het dan
onmogelijk
woord van de tweede persoon van
tiger aard een werkwoordsvorm va
niet-deftige soort naast zich krijgt'
Ik geloof dus dat ik hiermee duidelijk
heb gemaakt dat ik niet aan een analo
gievorming (een navolging door overeen
komst) denk, zoals het geval is bij: ik
gaat. onder invloed van j e gaat en der
gelijke, die nog niet als goed Nederlands
worden beschouwd, of zoals „hullie"
wellicht zijn ontstaan te danken heeft
aan .jullie". In vele van deze gevallen
moeten het taalgevoel en de smaak be
slissen. Ik zal zelf nooit „hullie" gebrui
ken, maar ik heb het vaak gehoord,
ik het niet verwachtte. Evenmin zal ik
zeggen: „Hun hebben het gedaan",
dit foutieve gebruik van „hun" dringt in
Den Haag en wellicht elders zich steeds
hoger opw
bezigd door mensen die iemand uit
lachen als hij „ik heeft" zegt of over
„applesienen" spreekt, maar dit is ten
slotte slechts een gradueel verschil.
Ik hoop dat ik hiermee alle verdere
toorn-uitbarstingen op dit gebied heb
bezworen en dat ik weer in de gunst
mijn lezeres ben gekomen.
DEN HAAG. Dr F. C. DOMINICUS.
desbetreffende commissie uit de Frar.se
Kamer aanvankelijk zeer critisch werd
beoordeeld. Maar goed, L!aniel kan zijr.
koers blijven volgen om aan te sturen
op een financieél en economisch enigs
zins hersteld Frankrijk. Een nieuwe le
ning bij de Bar.k van Frankrijk, nieuwe
belastingen, hervormingen in overheids
diensten en genationaliseerde bedrijven!
De Kamer heeft hem geruggesteund, na
dat Laniel de vertrouwenskwestie had
gesteld. Tekenend voor de situatie is
zeer zeker, dat de nieuwe belastinghef
fing. die verhoging van de belasting op
alcohol betekent, in Frankrijk werd ge
accepteerd. De r.ieuwe lening bij ae
Bank van Frankrijk was vooral nood
zakelijk. omdat aan
de allereerste ver
plichtingen van de
regering moest kur.
't Verklaarde
uitzicht
worden vol-
daan, namelijk het
salarissen en pensioenen,
tweede symptoom van de
het politiek verziekte
zowel wat de schrijver van de
tekst, Frank Wedekind, als de componist
van de muziek, Alban Berg, betreft, zal
heel wat klaarheid brengen in het laby
rinth van gevoelens en noten. Woord en
toon moeten we dan niet zien in het
licht van onze tijd, maar in dat van de
tijd van hun ontstaan. We kunnen dan
tot de conclusie komen, dat we zowel
boven de psychologische problemen uit
het libretto van Wedekind als boven het
muziektechnische systeem van de com
ponist Alban Berg zijn uitgegroeid, maar
dit sluit natuurlijk geen waardebepaling
Stond Wedekind scherp de schijnheilig
heid van de burgerlijke samenleving van
zijn tijd voor ogen. Alban Berg leefde
op de grens van twee muziekwerelden
en we hebben zijn opera „Lulu" dan ook
alleen maar te zien tegen de achtergrond
van de muzikale evolutie. Een evolutie
waarin de waai-de van het tonaliteits-
begrip werd aangetast en waardoor alle
12 tonen van het octaaf als volkomen
gelijkwaardig werden beschouwd. Er is
geen tonica, geen dominant meer, slechts
12 zelfstandige tonen, die alle om de
gelijkwaardigheid vast te houden even
vaak moeten optreden. Op die door de
componist opgestelde 12 tonenreeks (on
verschillig in welke volgorde) wordt
dan het gehele werk gebouwd.
Noem het een experiment, een ver
nuftige formule wellicht, toegegeven,
maar meer nog dan Schönberg heeft de
Conflict over programmaleiding
Robert Box nam ont
slag bij V.P.R.O.
De heer Robert Box, hoofd van de pro-
grammadienst van de VP.R.O., heeft aar
het bestuur van deze omroepvereniging
zijn ontslag aangeboden en legt met in
gang van 1 Augustus as. zijn functie neer
Hij heeft dit besluit genomen, omdat tus
sen hem en het bestuur een verschil var
inzicht was gerezen over de verantwoor
delijkheid voor bepaalde uitzendingen
waarvoor de heer Box wel de verant
woordelijkheid meende te moeten dragen,
doch waarbij hij geen invloed had op de
samenstelling en keuze der medewerkers.
De heer Box is aan de V.P.R.O. verbon
den geweest sinds de hervatting va
werkzaamheden der omroepverenigingen
na de opheffing van Radio Nederland in
Overgangstijd, waarvan hij ook reeds
medewerker was.
uitkeren
Zulks is
toestand
Frankrijk.
Gelukkig dus, dat Laniel de middelen
heeft gekregen voor het zee kiezen van
zijn schip, dat een bekwame hand aan
het roer moet hebben. Van international
betekenis is, dat Laniels minister van
Buit. Zaken. Bidault, die op de confe
rentie der vertegenwoordigers van ce
Westelijke „Gróte Drie" te Washinz'on
de Franse belangen behartigt, er nu wat
beter voorstaat. Niet zo heel veel na
tuurlijk. aangezien de crisis in Frank
rijk nog lang niet overwonnen is. ter
wijl er ten aanzien van de overzeese
moeilijkheden, in Indo-China en in Tu
nis en Marokko, nog weinig zekerheid
bestaat.
Het schijnt wel of de moeilijkheden
zich steeds opstapelen. Immers nu weer
wil de groep Arabisch-Aziatische lancen
ce kwesties Tunis en Marokko op ae
agenda plaatsen van de komende ver
gadering der Assemblée van de V N
Ondanks de Franse „goodwill" om :n
tnilo-Chira zoveel mogelijk zelfbestuur
te geven, val» niet te voorspellen of in
Vietnam, Laos en Cambodja de situatie
rooskleuriger zal worden. Is, om een
voorbeeld te noemen, in Indonesië (ons
vroegere Indië) de toestand, om het bp-
scheiden te zeggen-, nu redelijker? Ver
geten wij niet, dat de actie der com
munistische rebellen, onder Ho Tsji
Minh, een groot ge-vaar vormt in Indo-
China. terwijl Amerika zich steeds min
der geneigd toont de Fransen financieel
te blijven steunen.
Men kent het recept van Amerika voor
verzeese „koloniale" moeilijkheden der
Westelijke partners: matiging. ..appease
ment", zoveel mogelijk concessies, ten
einde betrouwbare partners te kweken
de strijd tegen het extremistische
ununisme. De vraag is, hoever men
hierbij kan en moet gaan. De Fransen
Indo-China in de Tonkin
delta een moeizame strijd tegen 60.000
guerilla's en het ziet er naar uit, dat de
Invasie in Laos. zodra het herfst wordt,
zal worden voortgezet. De Fransen stui
ten bij het verlenen van zelfbestuur,
waarover onderhandelingen worden aan
geknoopt. op de onaangename moeilijk
heid. dat een deel der bevolking in de
Indo-Chinese staten de communistische
Vietmin-h op clandestiene wijze steunt.
De nieuwe opperbevelhebber in Indo-
China, generaal Navarre, heeft de han
den niet vrij voor grote operaties en het
opmerkelijk, dat na het uitgebrachte
rapport van Navarre te Parijs, nieuwe
Laos, Vietnam en Cam
bodja volgden. Niet slechts, dat Indo-
China een zwaar blok is aan het been
Laniel. maar ook de politieke druk
Amerika en bepaalde kringen uit de
is hinderlijk bij het regelen der
Franse overzeese aangelegenheden.
Reeds werd door Reuter gemeld, dat de
premier van Laos, momenteel ademende
in de atmosfeer der Franse Lichtstad,
zijn voldoening te kennen gaf over de
Jongste Franse concessies. Ook het
staatshoofd van Vietnam. Bao Dal, en
diens regering, is met de Franse beloften
Ingenomen. Echter verklaarde de pre
mier van Cambodja dus de derde staat
binnen de Franse Unie, dat de jongste
Franse nota inzake grotere onafhanke
lijkheid de Cambodjanen niet geheel
bevredigt.
Na zovele Franse „beloften" is deze
ïndoohinese reserve wel begrijpelijk,
maar aan de andere kant moet Parijs
weten of in de strijd tegen de communis
tische Vietminh de regeringen van Laos,
Vietnam en Cambodja geheel aan Fran
se zijde staan. Spoedig zullen de onder
handelingen over nog meer zelfbestuur
aanvangen.
Gift aan Chr. Geref. Kerken
voor de watersnood
Van de Chr. Reformed Church in de
Ver. Staten ontvingen deputaten voor
evacuatie- en watersnoodschade der Chr.
Geref. Kerken een bedrag van ruim
19 000 dollar, om de door de watersnood
getroffenen te helpen.
DELFT, 10 Juli -
lectrotechnisch Ir:
Grootegast. J H I
.nd, P v d Berg Rtjsc
H Bosma
i Schiedam
Coi
C W v Es Rotterdam,
dam. J T de Jager DU
iterdam. J Krebbers 1
i Apeldoorn. H J Lore
een ideale Lulu. Dit was zang en spel
zoals we maar zelden horen en zien,
een openbaring. Ook Julius Jüllich als
dr Schön en Trude Roessler als Grafin
Geschwitz noemen we afzonderlijk om
het hoge peil van hun kunst Karl Maria
Brucklacher als de Medizinalrat en Jack
the Ripper was onverbeterlijk en Helene
Millauer was als gymnasiast voortreffe
lijk in actie. De gehele aankleding van
deze pluchewereld was prachtig verzorgd
door Gerd Richter. Het langdurige ap
plaus en de bloemen waren volkomen
verdiend en we kunnen de Sted. Opera
van Essen slechts lof toe zwaaien voor
deze opvoering. Voor de inhoud van het
werk verwijzen we naar ons artikel van
23 Juni j.l.
Corn. Basoekl.
P Sand,
baum Schiedam.
Idzerda 's-Gravenhage,
AMSTERDAM. 10 Juli. G.U. Geslaagd veningen.
voor doe. soc. aardrijkskunde mej. M. Rem- Piceni Amsterdam
melts, H. Hoetink, J. E. de Rooy (Amster- Y F v Popta Blo.
dam); voor doet. aardrijkskunde (vrije stu
dierichting) A. R. Goudswaard, J. H. W.
Lijfering (Amsterdam): voor cand. sociale
aardrijksk. W. Th. H. Strikkers (Alkmaar).
W. J. J. M. Zijp, J. D. Buissink, M. Smit
(Amsterdam): voor cand. Engels M. Snoep
(Amsterdam, voor doet. Engels mej. Th.
Ttlnissen (Hilversum), mej. A. L. Hijmans
(Amsterdam) en met lof W. H. Toppen
(Amsterdam): voor doet. econ. H. J. Zeggelt
cn P. A. Biemond (Amsterdam).
GRONINGEN. 10 Juli. Geslaagd voor
cand. wis- en natuurk. (i): L. Th. Schoon.
Maastricht, (k): Tj. S. Verünga. Leeuwar
den: doet. genecsk.: mej. W. G. Hagedoorn.
Amsterdam, mej. H. Koster. Hoogeveen, J.
Oldhof, Groningen. J. A. Troelstra. Roden,
K. Veldman. Stedum, G. K. van der Helm.
Leeuwarden. J. Venema. Glimmen.
K Soetei
S H Stenfert Zeist. Tan TJwan Bi®
----- - - .jjk> R r
■aar, F W
i 's-Gravenhage. H L Ai
J H Bonekamp Maastricht. H
Laren NH.
Broos-
la Court Wasse-
Hoekstra
J I
Tuber Heemstede. E T H Hust
C Knljnenburg 's-Gravenhage, H Kok Eind
hoven. P W de Leede 's-Gravenhage. J Mak
's-Gravenhage. A G van Ni«» 'c-f:ra*—r,i«r.rf
M J v d Oev<
venhage. J M Peter
(met lof) Alkmaar. J A v d Reljden Katwijk.
C Rodenburg Delft. G T Rodenhuis Wasse
naar. J de Ruijter 's-Gravenhage. T A
Hilversum. W
in* Delft.
ZH. E
M d
t Hilvi
STAATSEXAMENS VOOR MUZIEK
'S-GRAVENHAGE. 9 Juli. Voor het
staatsexamen voor muziek zijn geslaagd
plano-B: C. J. van Bavel (Eindhoven) mei
M Dijkstra (Leeuwaruen). M Hoving (Am
sterdam) mej. F M Jaspar (Terwinselen).
J J M Krouwels (Haarlem), mej M J G
Lclkcns (Heerlen). W M G Peter» (Laren
N.-H.), A P Slntnlcolaas (Bolnes), mej I C
#«.-»- -J, J j m H Verpoort (Nsj-
Tand (Nijmegen).
Ca te (Adam), mej.
Spigt
megen). J
Solozang-B: Me). Tl
L H G van Ophuysen (Santpoort).
Orgel-A: mej. M M Brandenburg (Zaan
dam). J Rijn (Middelburg),
Solozang-A: mej. S Henkes. mei. A King-
ma Boltjes (beiden R'dam).
De Franse Nationale Vergadering
heeft een comité ter bevordering van de
hoffelijkheid. Gisteren ontving Edouord
Harriot, de 81-jarige voorzitter van de
Assemblée, de .JioffelUkheidsbeker" van
dit comité. Hij wordt als het beleefdste
en beminnelijkste Kamerlid beschouwd.
