Aansprakelijkheid voor de
personeels-fouten
Toch is het zo!
Eerste
stap naar gemeentelijk
belastinggebied
DEZE KINDEREN
HEBBEN GEEN VADER
2
DONDERDAG 2 JULI 1951 N
De voorbereiding van bef nieuwe B.W.
Misbruik van omstandigheden erkend als grond
voor vernietiging rechtshandelingen
(Van onze Parlementsredacteur)
De Tweede Kamer heeft zich gisteren,
tot laat in de middag, bezig gehouden
met een negental vraagpunten voor het
nieuwe Burgerlijk Wetboek. Aoht en
konden zonder of na kort debat, wat -
conclusies betreft, de vrijblijvende goed-
keuring der Kamer erlangen. In één er
van is zij blijven steken, n.l. dat betrek
king heeft op de uitsluiting van aanspra
kelijkheid door een werkgever voor
kortkomingen van zijn personeel De
meningsverschillen hierover waren van
dien aard. dat minister Donker ten slotte
een meer gematigde conclusie voorstelde,
waarover de Kamer vanmiddag eerst ver
der zou debatteren.
Deze eerste conclusie, die gistermiddag
aan de orde kwam, luidde aanvankelijk
als volgt: De clausule in een overeen
komst, waarbij een werkgever zijn
sprake!ijkheid voor de tekortkomingen
van zijn arbeiders uitsluit, blijve toege-,
laten, tenzij de wet verplicht of het ge
bruik met zioh brengt, dat de werkgever
zidh tegen een schade als de aangerichte
verzekert. Hiertegen was ad bezwaar ge
maakt in een adres van het Centraat
Overleg Wegverkeers- en Vervoersorga.
nisaties, die al jaren zitten te wrikken
aan de uitsluiUngsclausule van Q«
B.O.V.A.G. (Bond van Auto-Garagehou
ders). De argumenten van dit Centraal
Overleg werden met name overgenomen
door prof. Gerbrandy (A.R.), terwijl ook
verschillende andere sprekers bezwaar
hadden tegen een volledige uitsluitings-
mogölijkheid. De vrijheid der contracte
rende partijen wordt aan banden gel ego,
doordat de B.O.V.A G. een monopolisti
sche positie inneemt. Prof. Gerbrandy
gaf daarvan een plastisch voorbeeld, doen
prof. Meijers stelde daar tegenover, dat
men hierbij te doen heeft met het
breder vraagstuk van een olausule ln
standaardcontracten. In het nieuwe BVW.
zal gepoogd worden een en ander op te
vangen door de bepa'ling, dat misbruik
van omstandigheden ook als grond voor
vernietiging van rechtshandelingen zaï
worden erkend (deze conclusie werd zon
der stemming aanvaard). Minister Don
ker voelde wel voor de verschillende be.
zwaren en stelde daarop voor, deze te
doen duiden: Behoudens uitzonderingen
kan een werkgever zijn aansprakelijkheid
voor tekortkomingen van zijn arbeiders
uitsluiten: zulk een uitsluiting zal in elk
geval niet geoorloofd zijn, indien de
werkgever verplicht is zich te verzeke-
Het neusje van de «alm...
En niet duurder dan andere.
TVfANNEER we vertellen dat som-
mige dieren door een sterke in-
nérlijke drang gedreven, een doden-
trek ondernemen, een tocht dus, die
geen ander doel heeft dan de dood te
vinden, klinkt dit weinig aannemelijk.
Toch zijn hiervan vele voorbeelden be
kend en het meest klassieke hiervan
is wellicht de plotselinge, periodieke
massa-trek van de lemming, een woel-
muis in Scandinavië. Deze dieren ver
enigen zich in bepaalde perioden tot
geweldige scharen en begeven zich op
reis. Een reis, die altijd in de richting
van de kust gaat. onverschillig in
wdlke hemelsrichting die gelegen is.
Overdag rusten zij dan in moeilijk
toegankelijke schuilplaatsen en des
nachts trekken zij verder. Onweer
staanbaar worden gedurende de tocht
alle hindernissen genomen en over
wonnen, want onvoorwaardelijk volgen
allen de koplopers, die de schare on
feilbaar naar dood en zelfvernietiging
zullen voeren. In de steile kust be
reikt dan stort de hele troep zich als
een waterval hals-over-kop van de
loodrechte klippen, waardoor een
groot gedeelte te pletter valt in de
peilloze diepte. De rest stort zich in
het water, de dieren klauteren over
ijsschotsen om opnieuw in het water
te duiken en weldra is er van de mas
sale horde lemmingen geen enkel meer
Dit is de dodentrek, zoals die bij in
secten, bijv. bij sprinkhanen veelvul
dig voorkomt. Maar ook andere dieren
kunnen plotseling door de drang der
zelfvernietiging worden bevangen en
ter dodentrek gaan. Zo verscheen in de
buurt van Krasnoyarsk, in Siberië, eens
een massale horde van duizenden en
duizenden eekhorentjes, die zich par
does in de snelstromende Jenessei
stortten en alle zonder uitzondering
omkwamen. En de geoloog Walther
was er getuige van hoe millioenen
zoetwatervissen vanuit de Wolga de
Kaspische Zee introkken om daar in
het zoute water te gronde te gaan.
Hoewel we er voor moeten waken de
oorzaken van dergelijke processies van
ter-dood-gewijden te generaliseren, zo
is het toch waarschijnlijk, dat de do
dentrek een gevolg is van een myste
rieuze innerlijke drang, welke veelal
optreedt na bepaalde vruchtbare jaren
Zo werpt de lemming normaliter één
of tweemaal per jaar jongen, doch in
sommige jaren brengt zij wel tienmaal
jongen ter wereld. Deze geweldige
vermeerdering moet eindigen in een
massale dood en dat schijnt tot het
wezen van het dier door te dringen.
(Aan een bewust besef hiervan kan
uiteraard niet gedacht worden).
Er zijn echter ook dieren, die op deze
drang tot zelfvernietiging anders
reageren. Zo zijn er bijv. insecten, die
in tijden van massale toename de
eigen eieren en poppen opeten om zo
doende overbevolking te voorkomen.
En een bepaalde mot in N. en O.
Europa brengt na een periode van
massa-vermeerdering als laatste gene
ratie bijna uitsluitend mannetjes voort,
waardoor de moeilijkheden van het
bevolkingsvraagstuk zonder hardhan
dig ingrijpen eveneens zijn opgelost,
Vraagt u echter niet hoe de innerlijke
drijfveer bij deze dieren werkt, want
daar weet niemand een stéék van af.
Het klinkt wat cynisch, doch na
overweging van het voorgaande moe
ten we de grote rampen en catastro
fen. welke in de laatste 2000 jaar.over
Europa zijn gekomen, in een ander
licht gaan zien. Want indien de be
volkingstoename sedert het begin van
onze jaartelling van dezelfde orde zou
zijn geweest als thans, zou Europa mo
menteel 10 millioen maal zo dicht be
volkt zijn
Daarover morgen.
(Nadruk verboden).
ren tegen zodanige schade, dan wel rede
lijkerwijze zich had behoren te verzeke
ren. Het debat over dit vraagpunt
daarop geschorst en vanmiddag zal blij
ken, of minister Donker wat dit betreft
de steen der wijzen heeft gevonden.
De andere conclusies noemen wij
vogelvlucht. Er zullen in het B.W. geen
bijzondere bepalingen komen omtrent de
aansprakelijkheid van de overheid voor
de door haar organen gepleegde onrecht,
matige daden. iDt is trouwens niet goed
mogelijk, aangezien de administratieve
rechtspraak, die op s-tapel staat, door dit
vraagstuk heenspeelt. Ook zal geen bij
zondere bepailing behoeven te worden op
genomen ten aanzien van de persoonlijke
aansprakelijkheid van hem, die in dienst
van een ander ter vervulling var, de hem
opgedragen taak een onrechtmatige daad
verricht. Voorts zal de bijzondere
sprakelijkheid. die thans reeds rus
eigenaars van automobielen, ook gelegd
worden op eigenaars van andere gevaar-
lijke voorwerpen (licht ontvlambare
stoffen, machines in bedrijf enz.). Ook is
uitgesproken, dat schade, veroorzaakt
door geesteflijk gestoorden, door hen be
hoort te worden vergoed (al bleek uit het
antwoord van prof Meyers, dat het gees
telijk gestoord zijn wel een grond tot ma.
tiging kan opleveren). Verder zal de wet.
naast een algemeen verbod van oneerlijke
concurrentie enige handelingen opsom
men, die zij als ongeoorloofde mededin
ging beschouwt. Er komt ook een alge
meen artikel, waarbij schade door verrij
king zonder voldoende rechtsgrond ten
koste van een ander, zal moeten worden
vergoed tot het bedrag dier verrijking.
Ten slotte verenigde de Kamer zich giste
ren met de conclusie, dat een sohuldeiser
zelf een wederkerige overeenkomst kan
ontbinden in geval van niet-nakoming
door de tegenpartij. Wel moet in het al
gemeen aan die ontbinding een schrifte
lijke aanmaning vooraf gegaan.
Klachten bij minister Algera
Wegen beschadigd door
militair verkeer
schillende klachten moeten aanhoren
over beschadiging van wegen door mili
tair verkeer. Op de Veluwe zijn in de
laatste jaren verscheidene kazernes ge
bouwd of uitgebreid, waardoor het mill,
taire verkeer met zwaar materieel sterk
is toegenomen. De wegen zijn op dit grote
verkeer niet berekend. De onderhouds-
lasten drukken dan ook ernstig op de
Veluwse gemeenten en men vreest, dat
de wegen betrekkelijk spoedig in slechte
6taat zullen zijn. Klachten hierover ge-
Oorlog, heb-
richt to>t het ministerie
ben geen resultaat gehad. De militaii
autoriteiten verklaren, dat de wegen
openbaar zijm en dus door iedereen kun-:
worden gebruikt. 1
Wetsontwerp ingediend
Uitkering ondernemingsbelasting vervangen door
grond- en personele belasting
De ministers Beel en Van de Kieft
hebben bij de Tweede Kamer een wets
ontwerp ingediend in zake de financiële
verhouding tussen rijk en gemeenten voor
1953, 1954 en 1955. Het voorstel wordt be
stempeld als een eerste stap op de weg
een eigen gemeentelijk belasting
gebied. Voorgesteld wordt namelijk:
i. Het leggen van een vloer door middel
van een minimum-uitkering per inwo
ner, waardoor de financiële mogelijk
heden voor de kleinere gemeenten iets
groter worden,
b. Het toewijzen van de opbrengst van de
hoofdsommen der grondbelasting en van
de personele belasting aan de gemeen
ten, ter vervanging van (een deel van)
de ondernemingsbelasting en suppletie.
Rentevergoeding van het rijk aan het
gemeentefonds wegens in 's rijks kas
aanwezige middelen van de reserve van
het fonds.
De minimum-uitkering bedraagt 20.—
per Inwoner. Een aantal gemeenten zal
dit bedrag echter niet bereiken, doordat
eventuele verhoging van de nieuwe alge
mene uitkering zich niet verder uitstrekt
dan tot het bedrag, dat nodig is om het
totaal van deze fondsuitkering, vermeer
derde met de uitkering wegens onder
nemingsbelasting over 1950, te brengen op
35 per inwoner. Het opnemen van de
minimum-uitkering betekent een verho
ging van het totaal der uitkeringen met
rond 5,4 millioen, waardoor de finan-
Afgevaardigden naar de
Chr. Geref. Synode
Op de Particuliere Synode van het Zul-
der der Chr. Geref. Kerken zijn de vol
gende predikanten en ouderlingen afge-
vaadigd naar de Generale Synode die 7
September in Apeldoorn bijeenkomt.
Predikanten: Primi: ds M: Baen; ds J.
Keuning, ds W F, Laman, de heer Van
Leeuwen, ds M. S. Roos, ds A. Zwiep.
Secundi: ds H C. v. d Ent, ds J. P.
Geels, ds H. Gruppen, ds M. v. d. Klis,
Is D. Henstra, ds J. de Vuyst.
Ouderlingen: Primi: J J v. Bemden.
W. Bok, J. van Dongen, M. Koole, A. A.
de Lange, A. Versteeg.
Secundi: J, v. Heteren, M. C. den Boer,
G. Landheer, W. van Ree. Tz. Slabbe-
korn, C. Gouwerkerk.
Door de Partic. Synode van het Noor
den werden gekozen:
Predikanten: primi: M. Holtrop, G Bil.
kes. A C. Noort, W. Heerma, D. H. Bies-
ma. J. H. Velema.
Secudi: W. Meijnhout, K. J. Velema, C.
de Vries. C. Verhagen, P. op den Velde,
A. Ponstein.
Ouderlingen: ds C. v. d Zaa.1, P. Aar-
nout. F. Hazenberg, J. Nijland, P Jelle-
ma, G Visser. Secundi: Reitsma, Wardek-
ker, Ruiter. Bovenberg, Koekoek, Hoo-
gendoorn.
De Part Synode van het Oosten heeft
afgevaardigd: Predikanten: Primi: I. de
Bruyne, J. Drenth, J. van Genderen, W.
Kremer, B. J. Oosterhoff en P. de Smit.
Secundi: R. Slofstra. J. v. d. Waal, H
Toorman, J Hilbers, K. G van Smeden
en P. v. d. Bijl.
Ouderlingen: Primi: J. Braasz, B. Har-
tog, J. Hogenkamp, J. v. d. Mo'len, T. Vis
ser en prof Wisse. Secundi: H Achter
berg, F. Bos, H. van Tricht, H Sinneker,
J. F. Spiering en Joh. Zijderveld.
Raad van kerken in
Indonesië
In een voltallige vergadering van de
Raad van kerken in Indonesië is
nieuw bestuur gekozen, met als voorzit
ter mr dr Sutan Mulia, en vice-voorzit-
ter dr J. Leimena.
Ten aanzien van de eenheid der ker
ken in Indonesië, gaf de conferentie als
haar oordeel te kennen, dat het wenselijk
is. dat die sterker wordt. Met de werk
zaamheden om één kerk in Indonesië tot
stand te brengen, zal direct worden
gevangen.
ciële positie van 319 gemeenten wordt
verbeterd.
Door het toewijzen van de hoofdsom-
ien der grondbelasting en personele be
lasting zal ln slechts 13 gemeenten de
nieuwe opbrengst hoger zijn dan in de
oude en wel tot een totaal van rond
.000, met als hoogste voordeel voori
Wassenaar 136.000. In vrijwel alle ge
meenten zal de nieuwe opbrengst lager
zijn dan hetgeen thans wordt ontvangen.
Het totaal der uitkeringen ondernemings
belasting bedroeg nl. rond 204 millioen,
terwijl de hoofdsommen der grondbelas-
en personele belasting naar schat
ting resp. 28 en 27 millioen opbrengen.
Voor de ontbrekende 150 millioen zal
deel van het rijksbelastinggebied in
het gemeentefonds worden gestort.
Douwe Egbert»'
Pickwick thee munt uit
door zijn typisch-Engelse,
kernachtige smaak en zijn
diepkleurige, rijke afschenk.
Engelse melange (groen etiket)
74 cent. Ceylon melange
(geel etiket) 88 cent.
Douwe Egberts
Vóór de feestelijkheden begonnen
Gevallen vliegers herdacht bij
monument in Soesterberg
Prins Bemhard ontving zilveren eremedaille
van vereniging Onze Luchtmacht
Van het eri van School en Kerl
Beroepingswerk
„Alvorens de feestelijkheden te begin-
en, zyn we op deze historische plaats
bijeengekomen om gezamenlijk de geval
len kameraden te herdenken". Deze woor
den sprak gistermiddag de chef
luchtmachtstaf, luitenant-seneraal-vlieger
I. A. Aler, ter gelegenheid van de krans-
legging bij het monument der gevallen
vliegers te Soesterberg.
Aan de plechtigheid werd deel genomen
door een commando luchtvaarttroepen
sn de kapel van de Kon. Luchtmacht.
Generaal Aler eindigde zijn toespraak
met het gedicht van Kees Borstlap „Zij
zijn bij ons".
Daarna spraken nog de staf-aalmoeze
nier lt-kolonel R. H. M. Verhoeven en dt
luchtmachtstaf-predikant, majoor ds A. C.
J. van der Poel. Vervolgens werd het
luchtmachtgebed gebeden.
Namens H.M. de Koningin en Prins
Bernhard legde vice-admiraal N. A. Rost
van Tonningen een krans by het
ment Dit voorbeeld werd gevolgd door
de minister van Oorlog, ir C. Staf, verte
genwoordigers van de Kon. Landmacht,
Kon. Marine, organisaties en burger
lijke autoriteiten.
Nadat een minuut stilte was betracht,
zongen Soesterbergse schoolkinderen het
Wilhelmus.
In de garnizoensontspanningszaal aan
de Kampweg te Soesterberg werd gister
avond ter gelegenhe.d van het lucht
machtjubileum gerecipieerd. Aanwezig
i o.a. Prins Bernhard, minister Staf,
an militaire en burgerlijke auto
riteiten, oud-militairen en buitenlandse
militaire attaché's.
Onderscheidingen
Bij deze gelegenheid reikte minister
Staf de volgende onderscheidingen uit:
prof. dr J. Jongbloed, ridder in de Orde
de Nederlandse Leeuw; de oud-vlie
ger M. van Meel, officier in de Orde van
Oranje-Nassau; reserve-kapitein P. van
der Griend, ridder in de Orde van Oran
je-Nassau: de gepensionneerde adjudant
onder-officier A. H. t. Preusser en de ge
pensionneerde vlieger J. Rombouts, de
gouden eremedaille verbonden aan
Orde van Oranje-Nassau; de gepension
neerde adjudant A. .untrop, de zilveren
medaille verbonden aan de Orde van
Oranje-Nassau.
Maar ook de koninklijke gast werd niet
vergeten. De Prins, die zich op luchtvaart
gebied reeds heeft onderscheiden, ont
ving de zilveren eremedaille van de Ver
eniging Onze Luchtmacht. De bekende
oud-vlieger Willem Versteegh kreeg deze
medaille eveneens.
Namens de vereniging bood de voor
zitter, de heer H. Ch. E. van Ede van
der Pais, voorts aan generaal Aler een
bro nzenplaquette aan.
Ned. Herv. Kerk
Drietal: te Scheveningen (vac. ds
Boer) ds S. de Bruin te Werkendam, ds
H. C. Touw, studenten predikant t
Utrecht en ds L. Terstege te Blericum.
Beroepen: te Scheveningen (vac. ds
Boer) ds J. J. Poldervaart te Nijverdal.
te Wijchen-Leür (toez.), P. D. de Bruyn
vicaris te IJsselmonde.
Aangenomen: naar Hilversum
(vac. J. v. d. Velden) A. Klein Kranen
burg te Kootwijk; naar Nieuw-Leusen E.
Kempenaar te Nieuw-Stadskanaal.
Bedankt: voor Dwingeloo, J. Terp
stra te Uitwierde.
Beroepbaar stelling: ds W. Th.
Hoek (directeur van de Doetinchemse in
richtingen te Doetiychem) stelt zich be
roepbaar adres is Burg. van Nispenstr. 13,
Doetinchem.
Benoemd: tot vicaris te Lemmer, J.
Huetink. vic. t« Hoge-Zwaluwa.
Geref. Kerken
Beroepen: te Westeremden, P. Mel-
les te Maarssen.
Aangenomen: naar Witmarsum S.
S. van Dijk, cand. te Baambrugge. die
bedankte voor Borger. Lekkerkerk, Wou-
brugge en voor Zuidbroek-Harkstede.
Bedankt: voor Makkum en voor
NederhorstDen Berg T. J. Hagen jr te
Lemele-Lemerveld.
Geref. Kerken Art. 31 K.O.
a n k t: voor Ulrum N. Bruin te
Santpoort-Beverwijk.
Geref. Gemeenten
epen: te Dudemirdum A. F.
Honkoop cand. te 's-Gravenhage.
Examens Geref. Kerken
De classis Amersfoort heeft praepora-
toir geëxamineerd en beroepbaar ver
klaard de heer mr C. Brouwer te Soest.
Aa nde theol. hogeschool te Kampen zijn
geslaagd voor cand. examen: de heren H.
Bade te Sneek; B. G. de Valk te Nun-
speet; H. Voogd te Wilsum (Duitsland).
J. A. Wapenaar te Zwolle; voor het prop.
examen de heren H. L. Hoving te Gro
ningen; E. C. Kim te Groningen; J. v.
Neut te Alphen aan den Rijn en
Schenk te Rotterdam.
Scheuring Geref. Gem.
te St Annaland
Het conflict in de Gereformeerde Ge
meenten in Nederland heeft zich ook tot
St Annaland uitgebreid. Tijdens
keraadsvergadering is het ter plaatse tot
een scheuring gekomen. Een meerder
heid van drie tegen twee kerkeraads-
leden nam het besluit zich los te maken
uit het oude kerkverband. Zij achtte de
houding van de synode niet kerkrechte
lijk. Drie weken geleden staakten
stemmen in een ledenvergadering.
Leden schaarden zich achter de synode
en 48 achter de „bezwaarden". Binnen
kort zal opnieuw een ledenvergadering
worden belegd. De twee overige kerke-
raadsleden hebben de plaatselijke over
heid verzocht, maatregelen te nemen,
opdat het kerkgebouw met toebehoren
voorshands aan de Gereformeerde Ge
meente blijft, daar de tegenpartij al
actie in tegenovergestelde zin heeft
ondernomen.
Prot. kerken bij president
Soekarno
Honderdtwintig leden van de Raad
Prot. Kerken in heel Indonesië en
aantal afgevaardigden van de kerken
in de Philippijnen, India. Japan. Austra
lië. Nederlefhd en~*Amerika hebben pre
sident Soekarno op het paleis Merdeka
bezocht om een onderhoud met hem te
hebben in verband met het houden
een congres van de Prot. kerken in In
donesië. Onder de bezoekers
president bevonden zich de vertegen
woordiger van de Wereldraad van Ker
ken in Genève, dr Manikam en dr Lei-
nema, demissionaire minister
zondheid.
De secr.-generaal van de Chr. Kerken
in Indonesië, ds Ruambi, verklaarde des
gevraagd dat het congres van kerkelijke
raden elk jaar gehouden wordt. Dit jaar
20 tot 30 Juni. Het belangrijkste
punt op de agenda is de vorming van
een kerk voor de twee en een half mil
lioen Indonesische Protestanten. Voorts
zal op dit congres dr Leinema een voor
dracht houden over „Een verantwoorde
lijke maatschappij".
De aartsbisschop-coadjutor van
Utrecht, mgr dr B. J. Alfrink, is door de
Groothertogin van Luxemburg benoemd
tot grootofficier in de groothertogelijke
orde van de Eikenkroon.
Geref. conferentie op
Woudschoten
Van 20 tot en met 22 Juli wordt o
Woudschoten bij Zeist een conferentie gt
houden voor leden van de Geref. Kerkei j
Op Maandag 20 Juli 5 uur zullen de deel
nemers elkaar op Woudschoten ontmot
ten. 's Avonds houdt ds G. ToornvliJ t>
een referaat over „Leven in de vrijhei! t,
van Jezus Christus". Na de besprekin
zal ds A. Pos van Haarlem de dagsluitiq
houden.
Op Dinsdag- en Woensdagmorgen e
eerst een Bijbelbespreking worden g6 'b
Dinsdag treden als referenten op dr ft
M. van Minnen, studentenpredikant tj >v
Utrecht, met het onderwerp „Bijbelgeza| j-
en Bijbelgeloof", en de heer J. val 8
Schuppen van Wageningen. die spreek
over „Gereformeerde vroomheid". D
dagsluiting wordt verzorgd door ds P. K
Kruyswijk van Wieringen.
De Woensdag wordt in beslag genome^ j
door een referaat van prof. dr C. A. vai
Peurscn over „De Gereformeerden en di
cultuur".
Verwacht wordt, dat er op deze confe
rentie ook positieve besluiten worden ge.
nomen over de voortzetting van dit gei
sprek in verschillende studiekringen.
Het lied der aethergolven
VRIJDAG 3 JULI
rersum I, 402 m: KRO: 7.00 Nieuws.
7.10 Gram. 7.15 Gymnastiek, 7.30.Gram, 7."
Morgengebed, 8.00 Nieuws. 8.15 Gram, 9.
V d vrouw, 9.35 Gram, 10.00 KI vrouwenkof
10.10 Symphonette ork en vocaal kwar
10.30 Gram, 11.00 V d
.45 Voor de vrouw, 2.00 Symph. orkest,
1.00 Schoolradio, 3.30 Gram, (Tussen 4.00—
j.00 Ronde v Frankrijk). 4.00 V d zieken,
5.00 V d jeugd, 5.15 Kinderkoor (Gram.-
Intermezzo), 5.40 Metropole orkest en solist,
6.05 Gram. 6.10 Intern, tenn
6.20 Gram, 6.30 Gevar muziek, 7.00
rs. 7.10 Regeringsuitz: „Verklaring
toelichting". 7.30 Gram. 8.05 De gewone rr
Gelderse Orkest-Vereniging en ki
(In de pauze: Reportage). 9.15 „Festival ot
mendal". 9.30 Luchtmachtkapel (In de
uze: „Vleugels boven Nederland", klank
beeld). 10.20 Ronde v Frankr. 10.30 Gevar
9
hoofdstuk 4
Waarom zou een jonge vrouw zich bezig hou
den met probleemstellingen, welke op zichzelf
heel belangrijk zijn, doch slechts nodeloos haar
gelukshemel zouden bewolken? Het leven toch
lacht haar toe. Ze weet zich gedragen door de
liefde van haar man en zij ervaart ten volle het
geluk, waarvan de Bijbel zegt: dat zij zichzelf
bekommert om de wereld, hoe zij haar man zal
behagen. Haar ganse leven is hem gewijd. Dat
heeft zij zichzelf voorgenomen, toen zij hem
God en mensen de rechterhand der belofte
gaf en zij zal het volbrengen tot haar laatste snik
Waarom zou zij er aan denken, dat hij mogelijk
de eerste van hen beiden zal zijn, die het hoofd
>or altijd ter ruste zal leggen?
Ook Eline Refting kent die zorg niet. Wim gaat
elke morgen gezond naar zijn school en hij keert
iedere avond vrolijk terug. Zo is haar leven alle
dagen van haar vierjarig huwelijk, en zij rekent
er niet mee, dat dit een einde hebben kan. Zelfs
wanneer Wim op een kille voorjaarsdag doornat
geregend thuis komt, zich vermoeid en huiverig
gevoelt, is er geen enkele gedachte aan een na
derend afscheid.
Maar als zij op last van de dokter haar kinde
ren bij de buren moet brengen, besluipt haar de
angst. Zij zit de lange nachten aan Wims spon
de en zij legt haar ganse liefde in haar gebeden,
waarvan hij niet meer weet, omdat zijn verstand
verduisterd wordt en ijlkoortsen zijn krachten
slopen. En toch wil Eline niet geloven, dat het
einde nabij is. Haar grote liefde worstelt met de
dood. Zij verzorgt hem met onuitputtelijk geduld
en schier bovenmenselijke kracht Nauwlettend
j volgt zij de voorschriften van de geneesheer op.
Er is niets wat zij niet in het werk stelt om
zijn lijden te verlichten. Zij denkt niet aan zich
zelf, als zij het geliefde gelaat vertrokken ziet
door grote benauwdheden. Er is geen verleden
meer, evenmin als er een toekomst is. Zij staat
slechts in het heden- En dan is het vreemd, wan
neer opeens in een nachtelijk uur de grote stil
te in de kamer staat. Dat is zo vreemd, dat zij
op de knieën neervalt bij dat beminde hoofd en
door
.CAREL VAN DER HOEK
in de doofgeworden oren smeekt om een woord.,
al is het maar één woord. „Wim dan.. Wim!"
En dan is haar leven leeg. Zij staat bij haar
dode met een ijskoud geworden hart en zij be
merkt niet eens, hoe de bezorgdheid het verdriet
van haar ouders en schoonouders overvleugelt.
Zij gaat de dagen door als in een droom en ze
keert telkens terug naar de kist, waarin ze hem
gelegd hebben. Zo lang het kan, willen haar ogen
zien hetgeen haar handen moesten loslaten. En
zelfs in het allerverschrikkelijkste uur van haar
leven volgt zij hem nog naar de plaats, waar
hij wordt neergelaten in de aarde Maar als zij
weerkeert in het huis, dat zij eens met hem
deelde, weet zij, dat zij nooit weer wil komen
in die stille hof, die geen deel had aan zijn le
ven.
Want dat leven wil Eline vasthouden. Zij wil
blijven in dat goede land achter de bossen van
Heuvelsum, dat zij eenmaal gezien heeft als het
beloofde land, waar zij naar toe ging om dat te
erven. Zij wil het huis, dat zij vier jaren geleden
als achttienjarige bruid betrad, niet verlaten. Zij
heeft het hoofd geschud, toen haar ouders haar
voorstelden met hen terug te keren naar de klei
ne woning achter het winkeltje aan de dijk van
het rivierdorpje, waar zij is geboren. Ook heeft
zij geweigerd haar intrek te nemen in het boer
derijtje van Wims ouders. Ze heeft die avond na
de begrafenis, toen zij als weduwe neerzat temid
den van haar medetreurende nabestaanden, ge
vochten voor het handvol bezit, dat zij niet wil
de loslaten. Op de vraag van haar goede vader,
hoe zij zich dan de toekomst had gedacht, had
ze geen antwoord geweten. Het stond alleen
maar vast, dat zij hier bleef. Hier was zij ge
lukkig geweest, en dit wilde ze behouden, niet
omdat zij kinderachtig sentimenteel was, maar
eenvoudig omdat zij zo heel erg heeft liefgehad.
Het moest dan maar kosten wat het kosten
moest!
En dat kostte veel. Het haar toegemeten pen
sioentje bleek reeds dadelijk te gering om er van
te leven. Maar Eline bond moedig de strijd aan
Zij bezuinigde op alles. Het abonnement op de
krant werd niet verlengd, lidmaatschappen wer
den opgezegd, minder electra gebruikt Zij ont
zegde zich alle genotmiddelen. Ook de boterham
belegging verdween, evenals het vlees. Maar
hoewel zij niet verder durfde gaan, was het niet
genoeg. En zo was ook in Eline's leven de grote
probleemstelling gekomen, die om een antwoord
schreeuwde, omdat zij en haar kinderen immers
moesten léven?
10.45 „Ik geloof ln
11.00 Nieuws. 11.1"
m: VARA: 7.00 Nieuws.
8.00 Nieuws. 8.18 Gram, 8.45 V d
9.00 Gymni
Voordr. L
en Philh sext, AVRO: 12.00 Lichte r
Sport en prognose, 12.55 Gra
Roemeens orkest. 6.00 Nieuws, 6.15 Felicita
ties, 6.45 „Een beeld van Jonge strijd, de
Jeugdorganisatie van het NVV". vraaggespi
Meisjeskoor.
7.30 Rep.
:en". 8.00 Nie'
l het NVV'
7.15 Radio-reiswijzer.
7.15 „Op bezoek bij
ws, 8.05 Boekbespr, 8.15
zang en piano. 8.30 „De Vereenigde Naties"
8.40 „Aanpassing", VARA: 9.00 Uitlopers va
de Parnassus". 9.35 Holland Festival 1953.
Residentie-ork. koor en solist. 10.00 Buitenl
overz. 10.15 Strijkork, VPRO: 10.40 „Van-
".45 Avondwijding. VARA
Engeland, BBC, 330 i
12.25 Gevar. muz„ 12.55 weerber
1.55 Sport,
.00 N'
J.00 V. d.
den. 3.00 Sport, 4.30 Hoorspel. 5.00 V. d.
kind., 5.55 Weerber.. 6.00 Nws. 6.15 Sport, 6.30
Concert, koor en sol., 7.00 Gevar. muz.. 7,40
Reportage, 8.00 Recital 8.40 Reportage, 9.00
10.C
Engeland, BBC, 1500 en 247 m: 12.00 Pari.
verz„ 12.15 Militair orkest, 12.45 Schots
rkest, 1.25 V. d. kind.. 1.40 Rep., 2.25 Sport.
.00 Dansmuziek. 3.45 Lichte muz., 4.15 Mrr
Dale's Dagboek, 4.30 Orgelspel, 5.00 Gevar
muziek, 5.30 Klankb., 6.00 Sport, 6.30 Gram..
Hoorspel, 7.00 Nws en journ., 7.25 Sport,
jevar. muz., 8.00 „Home Sweet Home",
rwintlg vragen. 9.15 Concert 10.00 Nwa,
10.15 Sport. 10.20 Dansmuz., 11.05 Voordr.,
11.20 Gram., 11.56—12.00 Nws.
rankrljk, Nat. Progr., 347 m: 12.30 Concert.
Nws, 1.50 dem, 2.55 Israëlische uitz.,
Am. liitz., 7.10 Gram., 8.02 „Wilhelm
I". opera, 10.10 Gram., 10 15 Hooigpel,
Conferentie voor leden
der Geref. kerken
De heren prof. dr W. F. de Gaay Fort
man en prof. dr R. Hooykaas, beideri
hoogleraren aan de V.U.. prof. dr C. A.
v. Peursen, hoogleraar te Groningen en
ds G. Toornvliet, studentenpredikant te
Leiden hebben het initiatief genomen
tot het houden van een conferentie voor
leden der Geref. kerken. Deze conferen
tie, die van 2022 Juli op „Woudschoten"
te Zeist zal plaats hebben, heeft als the
ma: „Onze plaats in en onze verantwoor
delijkheid ten aanzien van het Geref.i
leven". Als referenten treden op ds
Toornvliet, onderwerp: „Leven in de vrij-!
heid van Jezus Christus", dr J. M. v. Min-I
studentenpredikant te Utrecht, on
derwerp: „Bijbelgezag cn Bijbelgeloof",
J. v. Schuppen van Wageningen, onder
werp: „Geref. vroomheid" en prof. v.!
Peursen, onderwerp: „De Gereformeerden!
de cultuur".
De morgenwijdingen en dagsluitingen
vinden plaats door ds A. Pos van Haar
lem, ds H. Volten van Wageningen en ds
G. Lugtigheid van Zwolle.
Aan het einde van de conferentie zal
in samenvatting gegeven worden en
zullen ook positieve besluiten genomen
worden over de voortzetting van dit ge
sprek in verschillende studiekringen.
Bevoegdheid als hulpprediker
Op grond van de op 29 Juni j.l. gehou
den colloquium is door de Raad van her
derlijke: zorg der Ned. Herv. Kerk getuig
schrift uitgereikt en bevoegdheid ver
leend als hulpprediker aan catecheet K.
L W. v. d. Made te Den Haag, mej. Wika
dr W. Timmermans te Utrecht en de heer
W. v. d. Vlugt te Drachten.
Aanbeveling gewoon hoogleraar
B. en W. van Amsterdam hebben aan
bevolen ter benoeming van gewoon hoog
leraar in de radiologie aan de Gem. Uni-
versiteit van Amsterdam dr B. G. Zied-
des Plantes, neuroloog te Rotterdam j
dr H. E. A. Fermin, röntgenoloog aan
het Binnengasthuis te Amsterdam.
Onderwijsbenoemingen
Benoemd tot onderwijzer (es) aan
Aeneas Mackayschool te Enkhuizen L.
Scholtên te Overschie, Chr. Nat. School
te Bruchterveld R. J. Plantenga te Hen-
gelo (Gld.), Chr. Nat. School te Veenen-
daal E. v. d. Biezen te Broek in Water-
land en mej. H. Venemans te Amsterdam.
- -- -- op proefschrift ge
titeld „Stromingsdubbelbreking van elas-
oleaatsystemen" de lieer H J.
geboren te Lange Ruige Wei-
ACADEMISCHE EXAMENS.
AMSTERDAM. 30 Juni. G.U. Geslaagd
oor cand. geneeskunde: de dames: J. Besijn.
E. Bouma-Straub. R. Harmsen. E. M.
Keulcmans, G. J. M. Nooy, C. A Remmen.,
C. E Tilulaer cn de heren: H. Adelman, V.
F. P. M. van Amelsvoort, J. A. ten Bokkel
S. Bouma, H. A. Deur. L. R G.
Ferber. H. S. Heide, L. I. Koch, H. J. C.
Lobach, A. Luttik, E. Mulder. H. Oliver, A.
E. C. Saleh, M. J. Seyffers. A. Tammes, G. A.
M. de Vaan,j:. S. D. de Heer, C R. H. Wil-
echten mej. C. Weiss (Amsterdam).
(Naarden). T. Koopmans.
i). P. Peters
C. H.
(Hilversum)
daal). Voor
de Bruïne, mej. C. Bi
F. C. B. Geerllng (Blo«
riten t
ik,' C. C. 'A. Voskuil
irg (Amste
!j. A. H. Mac
(Amsterdam)
d. Meer (Amsterdai
(Amsterdam).
fBÊM- MmHnd. FratLWÜPÜSP
C. Sinnlgé (Amsterdam).
DELFT. I Juli Geslaagd voor prop.
geodetisch lng.: W. Berends (Emmen). L. N.
- Lange (Hoorn). F. Prak (Rhenen)., J.
J (Arn-
(Nijm
ing.
iuurk ing
P J. Bakker Schiedam)j!'Heiikeï"(Utrechti
■man (AImelo) en
O rr J- Beek Amsterdamb^J^A.
Bekkering fVelp). B H Bonn.tr, IHrerdol.
7_ L- Hagedoorn (Heemstede). A. Heilllgers
(Gorinchem), J. P. Korthals Altes (Amster-
-am-9' T" van dcr Laan (Rotterdam!
w van Wijneaarden (Arnhem). P.
H. Middelburg (Wageningen). S Middelhoek
/o-..—, c j M van Dpdorp fBer
S Riemens (Ha--'—" -
M. Schram (Bergen op Zoo...,. vlc,-
(Gouda), F. L. van dcr Vinne (Eind-
itaalk. Ine H P. L.
P P J.
Schoenmaker
W. F van d,
civiel-ln,
kerke):
J G. P
technisc
Ubbcrgen)
(Beek. J
Vlugt (Haarlem): voor
Ree (Hoedekens-
Breda), J. C, Balder
Hajenius (Rotterda
tra (AmcrsR
eld), H. A. M
iier (Amsterdam), .T, Muldi
(Oud-Gastel), G.
Gram., 5.:
Nws.
ïram., 8.15 Symph. orkest en sol., 10 00 N\._
"■.adio-Unlversitelt, 10.45 Gram.
n., 7.50 Klnderweclde. 8.05
10.15 Intei
10.55—11.00 Nwg.
84 m: 12.10 Gram., 1.00 Nws. 1.10,
2.00, 3.00 en 4.00 Gram.. 5.00 Nws. 5.15 Gram.,
5.30 Pianorecital. 6.30 Gram., 7.45 Nws. 8.00
Omroep orkest, 9.00 Gram., 10.00 Nws. 10.10
Kamermuz., 10.50 Nws.
Engeland, BBC, Uitz. v. Nederland: 10.00—
10.30 v.m. Nws, Overz. v. d. weekbladen,
Tilm en toneel (Op 224 en 49 m.).
TELEVISIE LOPIK
Vrijdag: VARA: 20.iS-21.45 Actualiteiten;
Emperor Jones", TV-spël.
(Rotterdam). P.
an Reedc (Am-
•C-ravmlandt. C.
B G Scholte
ï.n,;.A vsn Slot 'Rotterdam).
J— S,5?°'t '""rit. Y Vol,.,, rAmitei:
Tnï™ .'.f.' 'RIJtoord).
LEIDEN. 2 Juli
geleerdheid de hi
J P H G Kien. Rotterda....
GRONINGEN. 1 Juli. Geslaagd voor doet.
tandheelkunde G. Boering (Norg). J. Butljn
eóudc en P Roodhuyzen, Den Haag.
