|lktttt>e friltsrf)t(üïmmnt
J
s Werelds machtigste Vorstin vandaag gezalfd en gekroond
Uit alle aardhoeken concentreerde zich
de belangstelling op Londen
Televisie-uitzendingen worden
1 October niet gestaakt
Wist II
r
DINSDAG 2 JUNI 1953
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel 31441
Postrekening: 58936
ABONNEMENTEN: 6.— per kwartaal;
f 2.— per maand; 0.47 per week
ADVERTENTIÊN: 0.18 per millimeter
<Bü contract belangrijke korting)
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. ENSERINE
CHRISTEL11R-NATIONAAL DAGBLAD
Vooi Leiden en Omstreken
.Staatia«tfc« Isahfbfma
«ga hert la teghcnspoef
Vier en dertigste jaargang No 9749-
Op 3 October weer
historische optocht
(Telefonisch van onze Londense correspondent
SAVE THE QUEEN, God behoede
de Koningin, was de roep, die van
middag door de hoge grijze booggewelven
van de Westminster Abbey daverde en
langs de tien kilometer lange kroningsroute
met zijn twee millioen mensen. Hij ver
mengde zich met trompetgeschal en trom
geroffel en werd overstemd door zwaar
kanongebulder. Hij steeg op naar de wijde
bewolkte hemel, die kleurloos over de kleu
rige Britse hoofdstad was gespannen. Hij
drong door in millioenen huiskamers, tot in
de verste en meest verlaten uithoeken van
de wereld.
Het was half één vanmiddag. De climax
van deze historische 2de Juni was bereikt;
de climax van de kroningsdag en van de
kroningsweek, van het kroningsjaar, ja, van
het leven van Engelands 27-jarige vorstin.
Onder doodse stilte was de zware kroon
van St Edward op haar hoofd neergedaald.
Met ontroering hadden de prinsen en prin
sessen en al die andere hoogwaardigheids
bekleders in de Westminster Abbey naar
deze jonge, zichtbaar bewogen vrouw ge
keken. Zeven en een half duizend paar
mensenogen en tientallen nog doordringen
der camera-ogen gericht op één menselijke
gestalte in een grote, vierkante stoel
Het uitgestrekte Britse imperium had een nieuw gekroond hoofd gekregen:
Elizabeth 11, Koningin bij de gratie Gods; Koningin van het Verenigd
Koninkrijk, van Noord-lerland en van haar rijken en gebiedsdelen; Hoofd
van het Gemenebest; Verdedigster van het geloof.Een nieuw, en
naar de Engelsen verwachten, veelbelovend tijdperk was aangebroken.
De tweede Elizabeth en de zesde regerende vorstin en de 41e Engelse
souverein was gezalfd, gekroond en plechtig ingewijd.
10.26: Daar was de Koningin!
Om precies 28 minuten over tien - geen minuut te vroeg of te laat -
reed de prachtige, door 8 schimmels getrokken koninklijke staatsiekoets
het voorplein van Buckingham Palace op. Uit de betrekkelijke rust van
de 600 kamers tellende Londense Residentie trad Koningin Elizabeth II
stralend voor het voetlicht der wachtende'wereld en rondom het Victoria
Memorial steeg een donderend gejuich op. Daar was de Koningin! Ein
delijk! De stralende schitterende diadeem op het hoofd, een mantel van
karmozijnrood fluweel om de schouders. Het witte hermelijn van haar
kraag scheen op te lichten onder de fluorescerende buizen, welke in het
plafond van de 200 jaar oude koets waren aangebracht.
Haar make-up was perfect; haar houding één en al gratie. De hertog van
Edinburgh, die naast haar zat, droeg onder zijn eveneens rode kronings
mantel het admiraalsuniform van de Britse Marine. Kaarsrecht zat hij
met éen enigszins gespannen uitdrukking op z(j'n gelaat,
17.000 Bobbies en 25.000 militairen waren in touw
Vier en een half uur hadden de mensen op de tribunes op dit moment gewacht.
Vier en een half uur van ongemak, op harde zetels. Toch behoorden de duizenden
van de tribunes van de Mall, North Humberland Avenue, Victoria Embarkment
en Parliament Square nog bij de gelukkigsten onder die honderdduizenden anderen,
die het met staanplaatsen moesten doen. Voor sommigen onder hen was het zelfs
een nacht, soms zelfs twee nachten en een dag van wachten geweest. Reeds S3
uur van te voren waren de eersten langs de route gaan staan met dekens en lunch
pakketten en thermosflessen onder de arm. De grootste drukte was tussen 3 en 4
uur 's morgens begonnen. Duizenden Londense „dubbeldekkers" zorgden voor het
vervoer van 17.000 Bobbies en 25.000 militairen, die voor de afzetting van de kro
ningsroute waren aangewezen. Direct hierna werden al die bussen voor het
van toeschouwers ingeschakeld. Tussen vier en zes uur werkte London Transport
met zü'n duizenden ondergrondse treinen en bussen op volle toeren. Om vijf
moesten al enkele stations gesloten worden, omdat de stroom van mensen niet
meer kon worden verwerkt. Rustig hadden de agenten en militairen him posten
betrokken.
Een kijkspel van grootse allure
Het was een aangename afwisseling voor al die wachtenden langs de Mali
toen om 20 minuten voor 9 tien grote, zwarte wagens Buckingham Palace
lieten. Het was een voorspel van datgene wat komen zou en veler voeten werden
er heel wat lichter door. In de auto's, welke alle de Koninklijke Kroon op de
voorruit droegen, zaten neven eh nichten van de Koningin, zomede enkele andere
familieleden. De graaf en gravin van Harewood waren er by, de Gravin Mount-
batten van Burma, de Hertogin van Milford Haven en de Hertogin van Beaufort.
Tien minuten later kwam er Weer een lange rij auto's voorbij. Hoeveel het er
waren weten wij niet precies, maar zeker een zestigtal. Vertegenwoordigers van
buitenlandse mogendheden reden er in mee. Wy zagen o.m. de Prins der Neder
landen, Prins Albert van België, Prins Bao Long van Vietnam, premier De Gasperi
van Italië, de kroonprinsen van Japan en Ethiopië en generaal Marshall van
Amerika. De mensen langs de route rekten hun halzen, maar van de kleding der
hoge gasten was weinig of niets te zien.
Men zag uniformen, tulbands, saries, medailles, pluimen en steken. Maar daar
bleef het bij. In snelle vaart stoven de Daimlers, Rolls Royces en Bentleys naar de
Westminster Abbey, waar zij om negen uur, bijna twee en een half uur voor de
aanvang van de kroningsdienst, aankwamen. Om kwart voor negen kwamen de
eerste koetsen bij Buckigham Palace; eerst de koloniale heersers, waaronder de
Koningin van het stille Zuidzee-eiland Tonga, en de sultans van Johore en Selan-
gors. Deze koetsen, welke zich in drafgang voortbewogen, werden vijf 1
later gevolgd door negen rijtuigen, in elk waarvan een minister-president
Britse wereldrijk had plaats genomen. Dit was bepaald een indrukwekkende
stoet; elke koets werd vergezeld door een ere-escorte te paard. De premier van
Canada, St. Laurent, had natuurlijk een escorte van .Mounties" in rode uniform
jassen en blauwe broeken. Sir Winston Churchill, die in het laatste rijtuig zat en
door de mensenmenigte luid werd toegejuicht, had een escorte huzaren. Huzaren
van het zelfde regiment, in welks gelederen hij zich vijftig jaar geleden zo
dienstelijk had gemaakt
Toen het uur van het verschijnen van Koningin Elizabeth II dichterbij kwam,
naderden de Engelse prinsen en prinsessen van Koninklijke bloede. Opzij had men
een ere-escorte te paard, besaande uit onderofficieren van de Koninklijke
Ruiterij met koperen kurassen en helmen en lange blinkende sabels. In het eerste
rijtuig zaten de graaf en gravin van Athlone en Lady Patricia Ramsay.
Postillons in witte kuitbroeken
blauwe uniformen en Yeomans of the
Guard in purperkleurige uniformen
hellebaarden, zorgden voor een kleur
volle omlijsting. Achter de gouden koets
reed de koninklijke standaarddrager
beide persoonlijke adjudanten van
Koningin, de Graaf van Mountbatten i
Burma aan de linkerzijde en de Hertog
van Gloucester ter rechterzijde. Met een
grote groep andere adjudanten-eenheden
van de Household Cavalry werd Harer
Majestelts Processie besloten.
Het was 11 uur, toen de Koningin voor
de achter tribunes schuilgaande West
minster Abbey aankwam. Zwart, gitzwart
stond het hier van mensen. Het gejuich,
cowel van de straten als uit de zes
étages hoog gebouwde stand kwam, leek
niet op te houden. Iedereen, van de min
ste van de burgers af tot de hoge gasten
op de eretribunes toe, jubelde het uit.
De kreten waren vrijwel niet te herken
nen, maar het woord „Queen" klonk
overal bovenuit.
In de Westminster
Abbey
Geholpen door haar jonker, die de
slippen van haar zware staatsiekleed
droeg, betrad Koningin Elizabeth de
Tweede opi elf uur de glazen depen
dance. Achter de zogenaamde Queen-
beasts, de geweldige in steen uitgehou
wen heraldische dierenfiguren, stond de
élite van Engeland haar op te wachten.
Een middeleeuwse menigte van kleuren
schittering van regalia en ordeteke
nen. De Hofmaarschalk en de Hertog
Norfolk in wit satijnen kuitbroeken
onder de knie versierd met de orde
de kouseband en een hertogelijke mantel
gloeiend rood, leidden de vorstin
naar haar plaats in de 260 mensen tel
lende processie, direct achter de drager
van het Boek aller boeken, de Bijbel.
Langzaam zette de stoet, the Queen's
Procession, zich in beweging. De zeven
en een halfduizend mensen in de rijk
met tapijten versierde Abbey waren van
hun zitplaatsen verrezen en hadden de
ogen op het middenpad der kerk ge
richt. Niemand .wist wat het indrukwek
kendste, het stijlvolste, het stralendste
was: de exotisch geklede Indiase vorsten,
de prinsen en prinsessen in hun luister
rijke gewaden, en al die andere in hof-
kleding of morgenkleding of die
lange rij functionarissen met de Ko
ningin in haar midden. De ene groep
In het tweede rijtuig zat de Herto
gin van Kent met haar drie kinderen
en in het derde het gezin van de Her
tog van Gloucester. Alle dames droe
gen flonkerende tiara's, kostbare
witte gewaden en purperkleurige
kroningsmantels. De laatste 20 minu
ten voor het tijdstip dat de Koningin
zou verschijnen, trok de kleine pro
cessie van de Koningin Moeder Eliza
beth voorbij. Naast haar zat Prinses
Margaret, de zuster van Koningin
Elizabeth II. In een grote glazen koets
reden de beide vrouwen en zij werden
met luid enthousiasme door de wach
tende menigte toegejuicht. Kapteins
van de Koninklijke Ruiterij zorgden
voor een stijlvol escorte. Hun lange
rode tressen wapperden vrolijk in de
wind. Een van hen droeg het rood
goud-blauwe regimentsvaandel.
Toen kwam het lang verbeide mo
ment. De processie van Koningin Eli
zabeth II. Een lange rij hoogwaardig
heidsbekleders te voet, te paard, of in
het rijtuig. Voorop de Queens Ho-
nourary Psysicians Surgeons, Denthal
Surgeons, Chaplains en Honourary
Chaplains. Vervolgens de adjudan
ten, generaals, enz., vertegenwoordi
gers van de strijdkrachten der Ge-
menebestlanden. Een schittering
medailles, gouden tressen, kleurige
ordelinten. Escortes van de Horse
Guards de enige bereden band
ter wereld volgde.
Het hoogtepunt
Eindelijk kw^jn het hoogtepunt, de
koninklijke staatsiekoets, in zicht. Deze
oude koets met haar vorstelijke, kleurige
panelen en gouden ornamenten, werd
getrokken door aclit Windsor Greys.
De nacht is voorbij, de kroningsdag is aangebroken. Twee mannen uit de
wachtende menigte. Deze foto werd vanmorgen vroeg genomen op
Piccadilly Circus.
zag er nog belangwekkender uit dan de
andere. Men moest beslist wéten waar
het zwaartepunt lag, om het te zien.
Voor het altaar
Na een oponthoud van een kwartier
in de kleedkamer van de annex der Ab
bey, betrad de Koningin door de grote,
Westelijke poort de prachtig versierde
kerkruimte. Zü werd begroet door een
trompetfanfare. Een koor van 600 stem
men zong hierna de hymne uit Psalm
122: „I was glad when they said unto
me......" Diep ontroerend klonk dit sle
pende gezang door de enorme ruimte.
Langzaam voortschrijdend over een
blauw tapijt, begaf de Koningin zich
door het ship en het koor var. de kerk'
naar het Hoogaltaar. Zes ere-dames droe
gen als bruidsmeisjes de lange
sleep van de Koningin.
Het duurde meer dan een kwartier
vóór de hele processie voor het altaar
en in het koor gezeten was. De pedel
van de Westminster Abbey leidde de
stoet, die (in overwegend rood-paarse of
(Voor vervolg zie pag. 6)
Koningin Elizabeth II temid
den van haar eerste ministers
Op deze foto, die voor Bucking
ham Palace werd genomen, ziet
men links van de Vorstin Sir
Winston Churchill en rechts van
haar premier Menzies van Aus
tralië. Naast deze Louis St. Lau
rent van Canada. Achter Sir
Winston staat Bustamente van
India met voor zich Pahdit Neh-
roe. Links van Nehroe staat de
premier van Nw-Zeeland, Hol
land. Tweede van rechts is dr D.
MaTan van Zuid-Afrika.
REGERING BESLUIT
Zendtijd moet worden uitgebreid
Het kabinet heeft zich na ernstig
beraad in principe uitgesproken voor
voortzetting van de Nederlandse te
levisie-uitzendingen, ook na de ex
perimentele periode, die op 1 October
a.s. zal eindigen. Tevens is de rege
ring van oordeel, dat de zendtijd zal
moeten worden uitgebreid. Over de
In uiterwaard bij Lopik
Thunderjet neergestort:
piloot omgekomen
Een Thunderjet-straaljager van de
vliegbasis Eindhoven is gistermiddag om
half drie in Lopikerkapel onder de ge
meente Lopik (Utrecht) in een uiter
waard neergestort. De piloot, de 26-jarige
reserve-sergeant-vlieger L- G. J. Serré
uit Utrecht, kwam hierbij om het leven.
Om 13.40 uur was de Thunderjet met
nog een straaljager van hetzelfde type
van de vliegbasis Eindhoven opgestegen
voor het maken van een oefenvlucnt.
Ongeveer 2^ km ten Westen van de
brug bij Vianen stortte Serré met zijn
toestel loodrecht neer. De andere Thun
derjet is behouden op de basis terug
gekeerd.
Na het bekend worden van het ongeluk
vertrok een commissie van onderzoek
onmiddellijk uit Eindhoven naar Lopiker
DAT de verkoop van do buitenplaats
Amstelrust te A'dam voorlopig is
gehouden, daar er bij dc openbare
koping in afslag geen liefhebbers w;
maar zich later enige geïnteresseerden
meldden, met wie nu wordt onderhan
deld.
DAT een wetsontwerp is ingediend
de werkingsduur van het besluit regeling
in en uitvoer 1944 te verlengen van 17
Juni 1953 tot 1 Januari 1956, in afwach
ting van een wettelijke regeling.
DAT mr J. Linthorst Homan thans
Officieel m.i.v. 1 Juni als voorzitter der
vaste commissie van de rijksdienst voor
het nationale plan is opgevolgd door mr
C. Th. E. Graaf van Lynden van Sanden-
burg te Neerlangbroek.
DAT in Tiel de eerste Betuwse kersen
van de variëteit „Vroegste aan de markt"
zijn aangevoerd (waarvan de mooiste
f 1,70 tot f 1,80 per kg opbrachten) en de
kerscnoogst er in dit centrum goed voor
DAT 22 vrouwen uit ontheerr-denkam-
pen in Oldenburg (Duitsl.) thans voor
een maand in pensions te Driebergen,
Zeist en Hilversum verblijven als gasten
van een Utrechts vrouwencomité.
DAT tot geneesheer-directeur van de
G.G.G.D. te Eindhoven is benoemd dr
H. M. van der Vegt, luit.-kol. bij de ge-
neeskundigl dienst van de Kon. Lucht
macht.
DAT voor de bouw van 81 galerij
woningen met o.a. 3 winkels en een hoog-
spanningsstation aan de Jutphaase Weg
te Utrecht laagste inschrijver was F. J.
de Vries uit Bilthoven met f 937.000
(hoogste: f 1.082.000).
DAT mr dr C. N. M. Kortmann af
scheid heeft genomen als voorzitter van
dc Mijnindustrieraad, en zijn opvolger,
mr M. I. P. G. van Thiel, is geïnstalleerd.
DAT d$ Kon. Ver. Oost en West op 6
Juni in Groningen haar algeméne
gadering houdt.
DAT in Amsterdam op 69-jarige leef
tijd is overleden de architect Adr. Alph.
M. Grimmon.
DAT de Nederl. museumdirecteuren
Zaterdag in Leeuwarden hun eerste
..museumdag" van dit jaar houden en
Vrijdag een excursie maken naar Janum.
Rinsumageest en Dokkum.
DAT de Maastrichtse gemeentesecre
taris, mr P. J. Kallen, t.g.v. zijn 40-jarig
jubileum als gemeente-ambtenaar en zijn
pensionnering is gehuldigd, en door de
Paus is benoemd tot ridder in de Orde
van Gregorius de Grote.
ter zake te treffen voorzieningen,
waarover nog met verschillende in
stanties overleg wordt gepleegd, zal
de minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen zo spoedig moge
lijk voorstellen aan de Staten-Gene-
raai voorleggen.
Jeugdleider H. Gordeau
overleden
Dhr H. Gordeau, een. van de bekendste
figuren in het vroegere Ned. Jonge!
Verband (thans CJMV) is in de ouder
dom van 76 jaar overleden. Als jongen
van 12 jaar werd hij lid van de knapen-
vereniging en daarna van de Chr. J. M. V.
te Den Haag en daarmee was een contact
voor heel het leven gelegd.
De heer Gordeau is werkzaam gewees
bij het Chr. onderwijs te Den Haag, was
daarna schoolhoofd te Steenderen,
volgens directeur van „Kinderzorg"
Amersfoort en werd in 1919 benoemd tqt
algemeen secretaris van het Ned. Jong.
Verbond. schreef tal van boeiende j<
gensboeken en was tal van jaren redac
teur van Jong Holland en het Leiders
orgaan.
In 1940 werd hij gepensionneerd i
bleef zich toch aan velerlei arbeid
den. Hij woonde te Bussum en is daar tal
van jaren raadslid en wethouder ge
weest. Vooral op de bondsdagen van het
CJMV toonde de heer Gordeau zich in
zijn volle kracht, zyn toespraken, over
vloedig met humor gekruid werden altijd
met belangstelling aangehoord en ver
wekten bij zijn gehoor grote geestdrift.
In de heer Gordeau is een alleszins
werkzaam en begaafd man heengegaan.
Voor anker bij Londen
Rijndam en Veendam
als drijvende hotels
De Rijndam van de Holland-Amerika
Lijn is gisteren bij Tilbury, niet ver van
Londen, voor anker gegaan. Het schip is
met 600 belangstelenden voor de kroning
van koningin Elizabeth uit New York
gekomen. Het is ingericht als een. drij
vend hotel". De passagiers zullen tot
Woensdag de hutten van de Rijndam als
hotelkamers gebruiken.
De Veendam. eveneens van de Hol
land-Amerika Lijn. heeft met 400 Ne
derlandse belangstellenden voor de
kroning ter hoogte van Gravesend lig
plaats gekozen.
God save the Queen
"jVTEN heeft het jaar 1953 wel het jaar
van Groot-Brittannië genoemd.
Voor wat betreft de buitenlandse poli
tiek schijnt dat inderdaad min of meer
het geval te,zijn. De Britse staatslieden
het is na de befaamde, rede van Chur
chill- in het Lagerhuis wel duidelijk
zijn er op uit, het hunne by tc dragen
aan tactiek en diplomatie, opdat de span
ning tussen Oost en West zal verminde
ren. Wie bedenkt, in welke mate de
Britse invloed op de buitenlandse poli
tiek was geslonken, zal begrijpen, hoe
zeer het initiatief van Churchill zijn
landgenoten welkom is geweest.
Nog in ander opzicht echter schijnt
1953 het jaar van Groot-Brittannië te
zijn. Dat houdt verband met het grote
gebeuren van vandaag: de kroning van
dé jonge en aanvallige vorstin. Uit vele
delen der wereld hebben de groten der
aarde zich naar de hoofdstad van het
Britse gemenebest gespoed of derwaarts
hun vertegenwoordigers gezonden, om
aan de edele vrouwe de tol van hun
hulde te bieden.
En over gans de wereld moge het getal
der vorsten gering zijn geworden on
der millioenen mensen, waar ook levend
en waar ook woonachtig, is iets blijven
leven van de milde romantiek, zoals deze
tot uiting komt in plechtig, uit verre
eeuwen daterend ceremonieel.
"PACHTER, is het slechts
luering vai
merken, zo
journalist
hunkering
de romantiek, waaraan men
in deze dagen, nu de zakelijkheid over
heerst, graag tegemoet komt? Wij me
nen: neen. Wat aan dit alles ten grond
slag ligt, is een hogere waardering van
het koningschap als zodanig. En tot deze
hogere waardering hebben de dragers
van het koningschap zelf zeker in niet
geringe mate bijgedragen.
Deze hogere waardering moet temeer
treffen, nu toch tegelijkertijd een deva-
zovele waarden valt op te
heeft de beroemde Engelse
n schrijver Kingsley Martin,
i prachtig boek over het ko-
igschap heeft geschreven, er de aan
dacht op gevestigd, hoe er in het mid
den van de 19e eeuw moed toe nodig
was. twijfel uit te spreken aangaande de
letterlijke waarheid van de bijbel, ter
wijl de troon daarentegen vrijelijk werd
gecritiseerd. maar hoe voorts nu de toe
stand precies omgekeerd schijnt: voor
velen is de bijbel helaas niet langer on
aantastbaar, maar het koningschap heeft
voor zich een schijn van heiligheid ver
worven.
(Voor vervolg zie pag. 6)
Drama op IJsselmeer
Het zeiljacht Zuiderzee uit Meppel is
ongeveer negen kilometer ten Oosten
van Flevostad, op het IJsselmeer, gezon
ken. Van de opvarenden, de Meppelse
fabrikant E Spiker en zijn echtgenote,
ontbreekt elk spoor Schippers zagen de
mast met een stukje zeil van het gezon-
kén jacht boven water uitsteken.
De heer Spiker was de eigenaar van
het jacht. Hij was Zondag met rijn vrouw
de haven van Harderwijk vertrok
ken.
De Zuiderzee is een vaïkkruiser. Het ia
dezelfde boot, waarmee anderhalf jaar
geleden een ongeluk gebeurde bij Enk
huizen.
(Advertentie)
VOLOP RUBBERLAARZEN
VERHOOGS LEDERHANDEL
Aanhoudend koud
Tot morgenavond verwacht
De Bill:
Zwaar bewolkt met regen
buien. Overwegend matige
wind uit Noordelijk* richtin
gen. Koud weer.
Woensdag: Zon 4.25 tot 20.51 uur; Maaa
0.15 tot 9.14 uur. Op 4 Juni LJC.
