Kerk schoot te kort ten aanzien
van de kunst
John Buil stroopt de mouwen
op in Kenya
BANDEN
2
ZATERDAG 30 MEI 1953
Congres over kerkelijke kunst
Prof. Kooiman over symboliek van sacrament
en kunstwerk
(Van onze Kunstredacteur)
"T^EN 200-TAL KUNSTKENNERS was gisteren en vandaag aanwezig op
-L* het congres voor kerkelijke en religieuze kunst „Wegen en Grenzen"
in het Sted. Museum te Amsterdam. Dit congres was georganiseerd floor
het Instituut voor Kerkelijke en Religieuze Kunst en stond onder leiding
van de directeur van dit instituut dr R. Miedema uit Amersfoort.
In zijn openingswoord wees dr Miedema er op, dat dit congres zyn naam
ontleent aan het grote studiewerk van wijlen prof. dr. G. v. d. Leeuw, die
ook de stuwende kracht van het Instituut was. Tevens werd de dezer dagen
overleden bouwmeester H. A. J. Baanders herdacht.
Het leven van de kerk dreigt te ver
stikken door een te veel aan woorden,
aldus de spreker. Daarom moeten onze
ogen geopend worden voor de kunst. De
kerk heelt een grote verantwoordelijk
heid ten aanzien van de kunstenaar. Zij
is hierin te kort geschoten, waardoor de
kunstenaar zich van de kerk afkeerde.
De geloofsgemeenschap moet nu de kun
stenaar ter zyde staan bij het dragen van
het kruis en kerk en kunst hebben samen
de strijd aan te binden tegen de storm
vloed
spr., de profetische Woordverkondiging
1 los van het sacrament en daardoor ver
oorzaakte zijn critiek een dubbele kort
sluiting. Ten eerste werd de Woordver
kondiging verintellectualiseerd, daar ze
het contact met het sacrament het
symbool by uitstek miste. En ten
tweede werd de sacramentsbediening
veruitwendigd en nam de didaktiek de
plaats in van de aanbidding. Zwingli's
critiek was wel begrijpelijk, daar beeld
klank de grenzen hadden overschre-
het nihilisme, die de dijken den. Het kunstwerk
i beide aantast
Na de perfecte zang van enkele Chr.
liederen, gecomponeert door dr Anth. v.
d. Horst en uitgevoerd door het Ned.
Kamerkoor o.l.v. Felix de Nobel, sprak
prof. dr W. J. Kooiman uit Amsterdam
over „Profetie en symbool"
Pxoietie en symbool
zelf afgoden
beeld geworden
gische macht dan het symbool.
Spr. wees hierby op de betekenis van
het sacramenteel symbooL Het gevaar
van Zwingü was, dat hij de profetie liet
veranderen in schoolse kennis en zich
daardoor meer renaissancistisch humanist
toonde dan reformatorisch Christen. Als
de eredienst zijn lichamelijkheid verliest,
raakt hij met zijn sacramenteel karakter
Deze Lutherse hoogleraar ging in zyn ook profetische functie kwijt. De
speech uit van het kerlAistonsch moment eredienst moet gestalte zijn en profetie
op 2 Jan. 1519, toen Zwingli in Zürich en symbooi kunnen niet worden losge-
preekte en stelling nam tegen de cultus. maakt Ook het sacramejlt is €en sym_
die niet meer wortelde in de cultuur. bool. geen gedachtenismiddel of knoop in
Midden tussen beelden, muziek en pro- j de 2akdDek. Sacrament en kunst willen
cessies wilde Zwingü baan maken voor iets ,n zjen van de njeuwe schepping,
God. De reformator en profeet Zwingü protologisch en eschatologisch. In dienst
verzette zich m fyn ethisch gerichte van God horen de kuIlsten bü elkaar;
Evangelieprediking tegen de plaats, die üed en zang. woord en gebaar, beeld en
beeld en schildering, muziek en zang in ruimte.
de middeleeuwse eredienst innamen. Zij
waren magisch-betoverende machten ge
worden. Zwingli maakte echter, aldus
Neem. als U last debt ran een
SLECH TE SPIJS VER TER INO
't avonds vóór het slapen gaan.
Ha of twee
VICHY PILLEN
Zij regelen de galafschelding en
zorgen voor normale ontlasting.
Lel vooral op de juiste naam en
hel blauwe doosje
1 VICHY PILLEN
RUST EN ONTSPANNING
vindt de een door zalig nietsdoen en zorgeloos genieten van de zon, de ander
door het maken van wandelingen, excursies oi door sportbeoefening. Maar wal
U ook zoekt en waaraan U behoefte hebt na een |aa> van ingespannen arbeid.
brengt Uw yacantje in Zwitserland
door, want dit gastvrije land met z'n machtig*tergen en fantastische meren,
z n gezonde klimaat, met z'n bergbaantjes. botan el? postauto's, prima hotels en
De reiziger, die goed ingelicht is, laat zijn keus vallen op de
(Zwitserse Luchtvaartmaatschappij)
regelmaat AMSTERDAM ZURICH
uitstekende service heen en terug per Moonllner 8. 146.30
comfort - snelheid 23 dagen geldig
Inlichtingen bij Uw reisbureau of de SWISSAIR
KenlngtpUln 11. Anoterdim. Li 31400 (lewL* 05)
Oost-Afrika onder apart bevel
Aan alle fronten begint een offensief tegen
Mau Mau-activiteit
De Britse regering heeft in Oost-Afrika ingrijpende maatregelen getroffen,
die de voorbbde zijn van een offensief op alle fronten tegen de Mau Mau.
In de eerste plaats wordt een afzonderlijk commando Oost-Afrika inge
steld, dat rechtstreeks onder het Britse ministerie vah Defensie komt te
staan. Oost-Afrika wordt dus losgemaakt van het Britse commando Mid
den-Oosten, waartoe het totdusverre behoorde. Voorts heeft de gouverneur
van Kenya 16.000 km2 van het land, alle districten omvattende waar Mau
Mau-activiteit is geconstateerd, tot gesloten gebied verklaard dat door
de kerk." Dez* architect ging i niemand zonder speciale vergunning mag worden betreden,
de stelling, dat de kerkelijke LiUt._gen. Sir George Erskine is be^Kikoejoereservaten verschillende posten
de burger
Toch is het zo!
WAANNEER ons gevraagd zou wor-
den van liggende palen een muur
of schutting te bouwen, zouden we
ter weerszijde van de beide uiteinden
van de toekomstige schutting twee
staken in de grond slaan dus in
totaal vier waarbinnen we de palen
dan slechts op elkaar behoeven te
stapelen. De los Op elkaar liggende
palen kunnen dan niet van elkaar rol
len en vormen op deze wijze een af
scheiding die aan het gestelde doel be
antwoordt. Naar alle waarschijnlijk
heid zijn er veel betere coustructies,
doch het bovengenoemde beeld heb
ben we nodig, niet vanwege de schut
ting, maar ter verduidelijking van de
vier in de grond geplaatste staken,
waarbinnen de palen in één verticaal
vlak op en neer bewogen kunnen
worden, zonder de kans te krijgen zij
waarts te vallen.
Als we vier pennen opstellen op
precies dezelfde wijze als bij voren
genoemde staken is geschied, en we
leggen tussen deze pennen een staaf
metaal van een legering, die oerstiet
wordt genoemd, kunnen we iets heel
merkwaardigs beleven. Mits we al
thans nog over een tweede staaf oer
stiet beschikken. Want wat zien we
gebeuren, zodra we de tweede staaf,
binnen de pennen, óp de eerste leg
gen?
„Niets!"
Neen, dit is werkelijk geen flauw
aardigheidje, maar bittere ernst. Dat
er niets gebeurt, ligt aan ondergete
kende, die de staaf verkeerd heeft ge
legd. We draaien hem óm en beleven
nu inderdaad iets heel merkwaardigs.
Want de tweede staaf gaat de hoogte
in en blijft op een bepaalde afstand
in de lucht zweven! Het lijkt werke
lijk toverij en het is aanzienlijk in
teressanter dan het touw van de fakir
dat volgens de verhalen althans
rechtop in de lucht blijft staan.
Maar goed. laten we tot de zweven
de oerstietstaaf terugkeren. Uit het
feit dat we hem aanvankelijk verkeerd
op de onderste staaf plaatsten, zult u
wel begrepen hebben dat het ver
schijnsel op magnetisme berust. De
Noord- en Zuidpolen der staven die
nen ln dezelfde richting te liggen,
want anders vindt geen afstotende,
maar een aantrekkende werking plaats
en dan kost het bijzonder veel moeite
de staven van elkaar te schelden. Want
een stuk staal van een dergelijke sa
menstelling kan enige duizenden ma
len zijn eigen gewicht dragen.
Het is een merkwaardige geschiede
nis met het magnetisme der metalen.
Want mangaan, koper, noch aluminium
bezitten magnetische eigenschappen,
doch niet zodra worden deze elemen
ten in de juiste verhouding samen
gesmolten of zij geven een legering
die aanzienlijke magnetische krachten
in zich bergt. Hetzelfde werd waar
genomen bij het vroeger gebruikte
magneetstaai. Toevoeging van wolfram
cn chroom deed het magnetisme met
de helft toenemen, kobalt met het vijf
voudige! En een bepaald hardingspro
ces vermenigvuldigt dit nogmaals met
vier. Uit ijzer, nikkel en koper e.a.
toevoegingen ontstonden ten slotte de
sterke permanente magneetlegeringen
die aan het oerstiet vooraf gingen.
Vandaar dat er tegenwoordig kleine
magneten zijn, waaraan u rustig in uw
hangmat in de tuin kunt schommelen,
zonder vrees te koesteren met een
plof naar beneden te tuimelen.
En nu we het toch over technisch*
dingen hebben, kunnen we ook wel
eens over een spoorlijntje van 100 m.
spreken. Dat moet Maandag dan maar
gebeuren.
(Nadruk verboden).
Over de bouwkunst
Na een zeer geanimeerd wandelend
dejeuner sprak prof. ir J. H. v. d. Broek
uit Rotterdam over „Bouwkunst
ruimte architectonisch autonoom IS; zü noemd 'tot opperbevelhebber
kan niet uit de liturgie, worden afgeleid. nieuwe commando en zal op 4 Juni
De architectonische ruimte is immersKenya vertrekken. De huidige algemene
blyvend, de liturgie wisselend. De uit- bevelhèbbèr in Kenya, luit.-gen. Sir
spraak „Die Liturgie sei Bauherr der Alexander Cameron, zal tot plv. opper-
Kirche" is alleen maar te begrijpen en bevelhebber worden benoemd,
te waarderen tegen de achtergrond: dei Generaal Ersklnè, die tot Mei 1952 de
reactie op het ecleticisme. academisme j Britse troepen in Egypte leidde, wordt
en conservatisme. De architectuur mag [belast met het nemen van alle maat-
natuurlyk de liturgie niet belemmeren, regelen die- nodig zullen zijn om aan dè
maar er ook niet ondergeschikt aan zy'n I noodtoestand in Kenya een eind te maken.
Belemmeren, kan zij niet, omdat de en de orde en rust te herstellen. Daartoe
bouwmeester moet uitgaan van het we- zal hij alle koloniale hulptroepen en d<
zén van de gegeven opdracht en daarbij veiligheidstroepen onder *ijn bevel krij-
ook de utilitaire beginselen in het oog!f«jJ-
moet houden. Ia het onderbewustzijn 1 Bf gouverneur yen Kenys. Sir Evelyn
leeft toch altijd iets van het religieuzed® volledige
bewustzijn, ook al zullen de architecto-X°or
nische spanningslynen niet altijd d€ [bekendmaking vaii hét Britse ministerie
geestelijke spanningslynen ondersteunen van Defensie
en er parallel mee gaan. De liturgie1 jje^ afsluiten van een groot deel
geeft echter, evenals de kunst, de relatie jKenyai dat de Kikoejoe-reservatèn in
tusen mens en God. Met talryke licht-Kiamb0Ci Fort Hail en Nyeri omvat, als-
beelden verduidelijkte spr. zijn betoog m^je twet districten ten N. en Z. va
en wees er op. dat de Gereformeerdenfjfófc Kehyö; luidt naar het oordeel
w-4 —i betrouwbare kringen te Nairobi 'n groot-
De kerkelijke ruimte moet een onge
deelde ruimte zijn, niet zo als in de R-K.
kerken, waar altaar en priester uitdruk
kelijk gescheiden zijn van de gemeente.
Het sacrament moet als beeldend sym
bool een plaats hebben naast het Woord
als gesproken symbooL Spr. besloot met
op te merken, dat de kerk altijd kerk
moet blijven (geen vergader- of con
certzaal) en deed een beroep op de ker
kelijke colleges om het meer moderne
streven in de kunst te ondersteunen.
Nadat de Amsterdamse beeldhouwer
Han Richters iets had verteld over de
moderne uitingen van beeldende kunst
en had verklaard, dat de Christem-kun-
stenaar niet het onderwerp mag loslaten,
daar de abstracte kunst (die eigenlijk
architectuur wordt) niet de essentie doch
een facet van het kunstwerk is. werd
een rondgang gemaakt over de tentoon
stelling. waar talrijke voorbeelden op
het gebied van schilderkunst, beeld
houwkunst. architectuur, lithografie en
glazenierskunst zijn geëxposeerd.
Des avonds werd de kerkmuziek in de
Remonstrantse kerk nader belicht door
de Remonstrantse predikant dr G. J.
Hoenderdaal. Spr. merkte o.m. op dat
men langzamerhand loskomt van de
vrees voor een al te groot aethetisch
element in de eredienst. Hij achtte het
oecumenisch samenwerken gewenst en
pleitte voor een gesprekcentrum. Do
meer Hervormde zijde belichtte de orga
nist-cantor Adr. Schuurman uit Den
Haag, die het ontwerp-dienstboek der
Ned. Herv. Kerk behandelde en met
zijn Maranathakerkkoor enkele zettingen
van het Kyrie en Gloria en van het
Credo van Nicea uitvoerde. Willem
Mudde gaf een uiteenzetting over de
Luth. kerkmuziek en voerde met het
Utrechts Motetgezelschap werken uit
van Pepping. Ditstler en Reda.
Vandaag sprak ds W. G. Overboseh
over de film en Guillaume v. d. Graft
over de functionele dichtkunst, waarop
we nader zullen terugkomen.
i de
Chr. Handelsreizigers
in het zilver
Gistermiddag recipieerde in het Groot-
handelsgebouw te Rotterdam het
stuur van de Ned. Vereniging van Chr.
Handelsreizigers en -agenten ter_ gele
genheid van het 25-jarig bestaan. Tege
lijkertijd was de heer A. Graafland 25
jaar voorzitter.
De heer G..Moll bood zijn gelukwen
sen aan namens het C.N.V. Met dank
baarheid releveerde spr. hoe de vereni
ging is gegroeid en thans ruim 700 leden
telt, alsmede het feit. dat in 1947 tot
aansluiting by het C.N.V. werd over
gegaan.
Als geschenH overhandigde hij de ju
bilerende vereniging een pendule vooi
de bestuurskamer. Zich tot de heer
Graafland richtend; noemde hij het een
unicum, dat een voorzitter gelijk met
zijn organisatie jubileert. Hij bood de
heer Graafland drie boeken aan.
Namens de diverse by het C.N.V. aan
gesloten organisaties voerde voorts het
woord de heer P. Kapinga, de voorzit
ter van de Chr. Bond van Overheids
personeel. Hy offreerde voor de bestuurs
kamer een vloerkleed. Namens de over
koepelende organisatie, de Unie van
Handelsreizigersorganisaties, sprak ver
volgens de heer G. C. Bekkering. De
heer De Graaf kwam namens de R.K.
zusterorganisatie St Christoffel de feli
citaties overbrengen, waarna de heer M.
Pop het woord voerde namens de neu
trale organisatie Mercurius.
De heer D. Plandsoen sptak namens
de kerkeraad van de Geref. kerk van
Rotterdam-Centrum en bood tevens als
directeur van deHandelsmaatschappij
.Onderling Belang" het bestuur een Rot
terdams havengezicht aan. De heer P. H.
d. Hoek voerde het woord namens de
Ned. Handelsreizigersvereniging. Ook
was de R'damse.Chr. Besturenbond ter
reéeptle vertegenwoordigd.
:hten hebben
bruggen opgeblazen en barricaden op-
Alle militaire eenheden hebben thans
in de afgezette gebieden nieuwe positieè
ingenomen. Slechts de belangrijkste
straatwegen en de spoorwegen naar en
van Nairobi vallen buiten de maatregel.
Minister contra huurstakers:
Huurverhoging in Ede
is gemotiveerd
De huurverhoging voor 120 zogenaamde
stuntwoningen in Ede. welke verhoging
alle huurders op één na weigeren te be
talen, is volgens minister Witte wel dege
lijk gemotiveerd.
In zijn antwoord op schriftelijke vra
gen van het Tweede-Kamerlid Fokkema
(A. R.) over deze kwestie deelt de minis-
t- een sluitende exploitatie bij
vastgestelde huur van 6.10
onmogelijk .is gebleken. In de. eerste
plaat? stegen de bouwkosten ten gevolge
de risicoverrekeriing. In de tweede
plaats is het gemeentebestuur er niet ir
geslaagd, voor de volle bouw- en grond-
kosten leningen te sluiten tegen eer
rente van 3'« pet. Een deel van het beno
digde kapitaal moest worden aangetrok
ken tegen een rente van 4 pet. Alleen de
kostenverhoging, die voor 100 huizen
voortvloeide uit het verschil in rente,
kon worden gedekt door een verhoging
de rijksbijdrage. Dat het gemeentepe
stuur de verdere kostenstijging wil op
vangen door een huurverhoging, vindt de
minister gemotiveerd.
Vermiste jongen in R'dam
was verdronken
In de Koningshaven te Rotterdam is
gistermiddag het stoffelijk overschot
aangetroffen van de zesjarige Arie Val
ken, die heeft gewoond in de Entrepot
straat. Het ventje werd sedert 19 Mei j.l.
vermist.
Na de doorbraak
(Vervolg van Pag. 1).
„Zij beschouwen zich zelf daarenbovei
als dé partijleden bij uitstek, omdat bij
hen de partij een betekenis heeft, die
ver uitgaat boven die ener politieke bi
weging van gelijkgezinden. Meestal
gaat uit naar de humanistische (werk
gemeenschap). Als ze eerlijk zijn, vinden
het eigenlijk jammer, dat men
vraagt: kleur te bekennen. Liever zouden
zij, en zij alleen, de Partij vertegenv
digen. Ze zitten vaak zo vol ressentii
tegen kerk en kerkelijkheid en v
deren in hun christelijke partijgenoten
meer het feit van hun lidmaatschap dan
de bijdrage aan dè opinievorming".
En dan besluit de schrijver zijn artikel
met de waarschuwing, dat de doorbraak
gevaar loopt, niet van buiten, maar
binnen, als een bepaalde groep binnen
de socialistische partij zich zou
matigen, alleen en bij uitsluiting de
politiek en de sfeer en de personeels
politiek der partij te bepalen.
TV7AAROM is dit artikel nu zo opmer-
kelijk? Omdat het. uitgaande van de
stelling dat de doorbraak in principe
geslaagd is, doet uitkomen, dat de door
braak in werkelijkheid nog helemaal
niet geslaagd is.
Zeker, de doorbraak is er: er zitten
naast humanisten ook christenen in de
socialistische partij en, zo horen we,
hun lidmaatschap wordt gewaardeerd.
Allicht, zo zouden we goncigd zijn te
Maar een artikel als dit io Tijd en
Taak, juist van uit de doorbraak ge
schreven. geeft toch wel sterk de indruk,
dat de doorbraak zelf nog beginnen
moet. En mogen wij op de ervaringen
vaji deze insider afgaan, dan wacht haar
een schier onmogelijk zware taak. Zij
is nog lang niet geslaagd en na lezing
dit artikel zullen ook voorstanders
de doorbraak wel gaan twijfelen, of
zij ooit slagen zal.
In elk geval rijst nu sterker dan ooit
de vraag, of voor die doorbraak de prijs
de doorbraak, waarmee zy gepaard
ging. niet ve.l en veel te hoog is geweest.
Het antwoord op die vraag kan voor
•na allang niet meer onzeker zijn.
Jaarverslag Ver. van Ned.
Gemeenten
Blijkens het jaarverslag over 1952 van
do Vér. van Ned. Gemeenten, waarvan
alle ruim 1.000 gemeenten in ons land
lid zijn, waren eind vorig jaar bij het
centraal bureau vcor verificatie cn
financiële adviezen 954 gemeenten aan
gesloten. Het aantal te controleren ad
ministraties bedraagt 4663. Bij het regis
tratuurbureau zijn 990 gemeenten aan
gesloten.
Van het erf van School en Kerk
Twee nieuwe lectors aan
de Vrije Universiteit
de De Colignyschool in Den Haag. Dr
Aalders werd in 1914 te Rotterdam ge
boren. bezocht het Christelijk Gymna
sium in Den Haag, studeerde aan de
V.U., deed in '40 zijn doctoraal eamen
cum laude en promoveerde in 1943. Sinds
1950 is hij leraar aan de Christelijke
lycea in Dordrecht en Vlaardingen. Tot
lector in de Wis- en Natuurkunde aan
de V.U. werd benoemd de heer G. J.
Hoijtink, die in 1925 te Alkmaar werd
geboren en in '52 aan de V.U. voor zijn
examen cum laude slaagde.
o£asitenrruiXgcJUiia
Nieuwe aanval op kerk
in Oost-Duitsland
«Toevluchtsoord vijanden
de staat"
1 de
Dr Dieckmann, vice-voorzitter
Oost-Duitse communistische partij de
S.E.D., en voprzitter van de Oost-Duitse
volkskamer, heeft beschuldigingen geuit
aan het adres van de leiding
Duitse Evangelische Kerk.
Een waarschuwing aan de Protestantse
jongerenbeweging, om geen vijandige
daden jegens de Oost-Duitse staat te
ondernemen, was, volgens Dieckmann,
de wind geslagen. De leiding van
Evangelische Kerk hoopt nu. aldus de
Oost-Duitse politicus, door te wijzen op
de tegenmaatregelen van de Oost-Duitse
autoriteiten, „een golf van verontwaardi
ging in de imperialistische wereld tegen
deze zogenaamde anti-godsdienstige
maatregelen te verwekken".
Dieckmann nodigde vervolgens de
leiders van de Evangelische Kerk uit
..zich rekenschap te geven van de buiten
gewone verantwoordelijkheid die zij op
zich nemen, indien zij toestaan dat de
christelijke gemeenschap het toevluchts
oord van de vijanden van de staat kan
worden".
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Hilversum (wijkge-
meente D. vac. J. v. d. elden) A,. Klein
Kranendonk te Kootwyk.
Aangenomen naar Ingen (toez)
cand. P. H. de Pree, vicaris te Vreeland,
die bedankte voor Tjamsweer (toez.)
Bedankt: voor Huizen N.H.-(vac. W.
Vroegindewey) L. Tj-ouwhorst te Monster;
voor Rijnsburg. (vac. M. J. J. Bonting)
A. J. van Oost te Vriezenveen.
Gercf. Kerken.
Tweetal te Vlaardingen (vac. Th. H.
van Andel) C. H. Appelo te Nijkerk en J.
T. Bakker te Oude en Nieuwe Bildzijl;
Beroepen te Witmarsum: S. S. van
Dijk. candidaat te Baambrugge.
Weer een Oostduitse predi
kant in arrest
Ds Arthur Mütze uit Chemnitz, Jid van
de synode van de Evangelische kerk in
Duitsland en voorzitter van de broeder
schapsverenigingen in Saksen, is gearres
teerd. Deze organisatie is bekend door
haar arbeid voor het bevorderen van het
geestelijke leven in de kerken van de
Duitse Lander.
Onderwijsbenoemingen
Tot leraar handelswet en staathuish-
kunde aan de Chr. H.B.S. te Waalwijk is
benoemd C. van Nes Pzn te Loosduinen.
tot hoofd der dr H. Piersonschool (B.L.O.)
F. H. Ch. Jothmann te Kampen;
tot onderwijzer (es) zijn benoemd aan
V.G.L O.-school te Genemuiden mej. G.
J. Spoelstra, Leggelo (gem. Dwingelo),
Geref. school te Uithuizen K Bosma,
Balkbrug, Lagere School te Rozenburg
mej. A. Kleywegt, Hoek van Holland,
School met de Bijbel te Ede, mej. A. W.
Breekveldt te Aalten, Chr. Uloschool te
Lekkerkerk P. J. Smits, Bolnes, Reho-
bothsohool te Nijkerk Chr. Poot te Vlaar
dingen, Chr. Nat School te Rihedera mej.
H. Dikken. Zwolle.
ACADEMISCHE
ROTTERDAM 29
Geslaagd
•etensch. J Bannin
•nberk. Den Haagr
:snd.
ACADEMISCHE EXAMENS.
AMSTERDAM (V.U.) Geslaagd vo-
and. ex theologie D Basten. N.-Scfc
Jong te Grand Rapids. Michigar
ds A C de
Het lied der aethergolven
ZONDAG 31 MEI
n 1. 402 m: NCRV: 8.00 Nieuws.
8.30 Morgenwijding. 9.15 Gram,|
KRO: 9.30 Nieuws. 9:45 Gram.. 9.55 Plechtige;
Hoogmis. 11.30 Gram.. 11.45 Cembalo-gezel-1
soi.. 12.15" Apologie. 12.35 Gt
1 solist, 3,30 Olympische Dag..4.30 "Vespers.
Advertentie
UW LERAAR
IN DE KAST
Verbazend gemakkelijk, Uw
leraar steeds ter beschikking te
hebben! Hebt U een vrij uurtje?
Dan neemt U eenvoudig de Be
kende Schriftelijke Cursus Resa-
Hilversum uit de kast. Opleiding
voor Staats-exajngn en
Mulo-examen, Onderwijzersakte
en andere officiële examens. Het
instituut met de meeste geslaag
den! Vraag ons nieuwe prospectus.
Brussel 484 m: 12.10 Gram.. 1.00 Nieuw
1.10 Verzoek progr.. 2.30 Fanfare-orkest. 3.1
Omroep orkest en solist, 3.40 Gram., 4.<
Dansmuziek. 5.00 Nieuws. 5.10 Gram., 5.1
Voor de soldaten. 7.00 Godsd. ultz.. 7.'
Nieuws. 8.00 Omr. orkest. 8.45 en 9.00 Gratr
10.00 Nieuws. 10.10 Lichte muziek. 10.!
Nieuws, 11.00 Dansmuziek, 11.55 Nieuws.
Engeland, BBC, Uitzendlni
land: 8.00—8J5 Eng. Ie
31 'm); 5.00^5.15 Eng. 1
25 m), 10.00—10.30 Niet
vöor de kronlrtg" (Op-224 en 49 m).
Televisie Loplk.
ZONDAG: Uit Londen: 20.40—22 35
TV-sjjel
gebed. 11.00 Nieuws.
Hilversum II, 298
8.20 Gram.. 8.30 Vc..
Gram.. 8.55 Sport. 9.00 „Langs ongebaande
.15 Gram.
VARA: 8.00 Nieuws,
het platteland. 8.40
I Boek-
bespr., 2.20 Concert, 3.20 Toneclbeschouwlng.
3.35 Italiaanse muziek. 4.00 Dansmuziek. 4.30
Sportrevue. VPRO: 5 00 „Gesprekken me
luisteraars. 5.20 „Van het kerkelijk erf"
caus.. VARA: 5.30 Voor de jeugd, 5.50 Sport
journaal, 6.15 Nieuws en sport. 6.30 Ham-
mondorgelspcl, 6.45 Spontane reacties. 7.15
Weense muziek. AVRO: 8.00 Nieuws,
Gevar. muziek, 9.05 Cabaret. 1. d. pai
interview. 9.35 Strijkorkest. 10.05 Voordracht.
10.20 Dansmuziek. 11.00 Nieuws. 11.15 Repor
tages of gram., 11.25—12.00 Gram.
Engeland. BBC. 330 m: 12.10 Crltteken. 12.55
Weerber.. 1.00 Nieuws. 1.10 Country Ques
tions, 1.40 Operamuziek. 2.00 Caus., 2.20 Con
cert. 4.00 Hoorspel. 5.00 Voor de kinderen.
5.55 Weerber.. 6.00 Niéuws, 6.15 Reportage.
rk. en soliste. 7.40 Reportage,
9.00 Nieuws. 9.15 Kerkdienst.
10.40 Toespraak,
8.00 Klankb..
10.00 Planorecital.
Orgelconcert. 11.00—11.04 Nieuws.
Engeland, BBC, 1500 en 247 ra: 12.00 Verz.
/ar
3.3
Gevar. progr., 6.
progr., 6.00 Hoorspel
muziek. 6.30 Nieuws cn Journ., 7.00 Amus.
muziek, 8.00 Community hymn, singing,
Gevar. progr.. 10.00 Nieuws. 10.15 Muz. c
10.30 Hoorspel m. muziek, 10.30 Gevar. n
11.5812.00 Nieuws.
Frankrijk, Nat. Progr., 347 m: 12.00 Klank
beeld, 1.00 Nieuws, 1.15 Hoorspel, 3.30 „1
petltes Mlchus", opera, 5.40 Gram., 6
Symph. orkest, koor en sol., 7.30 Gram., 8
Lichte muziek. 8.32 Gram., 9.30 Koorconce
10.15 Pianorecital, 11.45—12.00 Nieuws.
Brussel, 324 m: 11.45 Volksconc.. 12
Weerber.. 12.34 Rhythm, trio. 1.00 Nleui
1.15 Gram., 1.30 Voor de soldaten. 2.00 Grai
3.30 Concert. 5.00 Gram.. 5.15 Idem. 5
Sportultsl.. 5.50 Gram., 8.00 Kamermuil.
6.30 Godsd. halfuur. 7.00 Nieuws, 7.30 Grai
j47 ook geen enkel voorWerp, dat wijst op hun aan- gewas, versmaad door alle dieren, maar waar-
wezigheid. Alles is stil, doods, verlaten. Hij loopt mee bok en ezel genoegen nemen.
Ze zeilen langs de kust, mijden het zeemans- het huis rond en morrelt aan de deur. Gesloten. Joris kijkt toe en wacht tot moeder klaar is.
graf in de Golf van Biscaya, naderen de vlakke Ook de deur van het aangebouwde vertrekje is Dan opent ze de deur van 't huis en laat hem
Vlaamse stranden en het lage land, waar de niet te bewegen. Hij luistert scherp, want binnen binnen. Het is nog vroeg, de zon staat halverwege.
Graaf van Holland regeert. hoort hij geschuifel en even later de klagende Joris vraagt, hoe het haar gaat en zij antwoordt
Ter hoogte van Ter Heyde dobbert een kleine stem van een geit breedvoerig vertelt van Arent Dirksz, van diens
vlet met pas gevangen vis aan boord. Van dit ar- Er wonen dus mensen. Hij zal wachten. leugenverhaal en de bekentenis voor zijn stervea.
tikel wil de kapitein iets kopen en Joris krijgt Het duurt lang. Al uitkijkend ziet hij in de Hij luistert maar half, want een vraag brandt
verlof, bij die gelegenheid over te gaan op de verte iemand naderen. Het is een vrouw. Hij hem op de lippen. „Waar is Onkel Freerik?"
vissersman, die regelrecht naar wal vaart. staat op en loopt haar tegemoet. Ze kijken naar >Wcer naar de stad Leiden» antw0ordt moeder
De ontscheping heeft dezelfde avond plaats en elkaar en in beider ogen ligt de vraag: Wie is jrnorrje
-n-kt -In—i Tnn.o in ei n nnm*ali«A kil. „nn eiOi Hat?
„Wat doet hij daar?"
Goudland gevonden
DOOK K. JONKHEID
die nacht slaapt Joris in de armzalige hut van de dat?
visser. Zijn leren plunjezak veroorzaakt hem veel
zorg.
's Morgens gaat hij vroeg op stap. Het düin-
land is veranderd en vreemd. De wind heeft
oude heuveltjes weggeblazen en nieuwe opge
hoopt. De zee heeft gegeven en genomen. Maar
de distels en het warrige stekelkruid zijn oude
bekenden, die hem trouwhartig begroeten 4ls
vrienden van weleer en hun zaadklitjes vrijmoe
dig vastkleven aan zijn huid en kleren alsof hij
nooit is weg geweest. Joris is de eerste die zijn moeder herkent Hij
Hij voelt zich weer thuis, kijkt vrolijk rond haast zich en begint te draven.
over de vlakke zee en het bultige land, de woest- „Moeder!!" -
heid van „Des Graven Wildernis". Zal hij hier Ze staat stil, bot. sprakeloos. „Moeder!" her- dje de kerk bestrijden, en van vrome monniken
weer zitten met Onkel Freerik op een hoge duin- haalt hij. die in hun cel of in de librije van hun klooster
top zoals vroeger? Maar dan de rollen omgekeerd „Joris! Ben jij het?" bet Heilig Schrift doorzoeken en sermoenen schrij-
als Joris vertellen zal en Onkel verwonderd luis- „Ja, moeder, ik ben terug." ven» die n'et altijd welgevallig zijn aan bisschop
teren? „We dachten dat je dood was. Arent Dirksz..." Pen en prelaten.
HU baklimt een hoge duin, om uit te kijken Ze leggen hun handen op elkanders schouders Als Onkel Freerik thuiskomt, is de verrassing
naar moeders hut. Ja, hij ziet het dak. De hut en kijken in elkanders ogen. Verder geen lievig- groot en de begroeting hartelijk. Joris ziet dat
staat er nog. Hij versnelt zijn gang, maar dat heden. Ze wandelen naar de hut. Moeder opent hij veranderd is, dat hij bedachtzaam is gewor-
zyn hart zo hamert, is nier louter van inspanning, eerst het kleine deurtje en leidt de geit naar den in gebaar en woord. En in zijn ogen is iets
Hij neemt de laatste top en ziet van daar het buiten. Ze priemt een houten pin diep in 't losse vreemds, iets ondoorgrondelijks, een schemerige
houten huis compleet. Haastig daalt hij af, zijn zand. Aan een snoer kan de geit rondlopen en diepte waarin Joris wel kan turen, maar niet on-
blik standvastig op de hut; hij ziet geen mens, vreten van distelblaadjes en spruiten van stekel- derscheiden wat op de bodem ligt.
.„Ik weet het niet. Hij leest vreemde geschrif
ten die hij wegstopt en waarover hij bij tijden
praat. Ik ben maar een domme vrouw, ik versta
niet alles wat hij zegt. Soms valt hij uit als
een verachter van God en de Heilige Kerk en
later denk ik: Hij zal nog heremiet worden^ hij
praat als een kwezel".
Onkel Freerik zit met vier of vijf mannen
van Verschillende leeftijd in de schemerige opka
mer aan de achterkant van het boekverkopers
huis aan de Salomonsteeg. Daar lezen ze ge
schriften en bespreken die. Werk van vrijgeesten
Hll\
late Pilfiri:
MAANDAG 1 JUNI
i I, 402 m: NCRV:
i Nteu:
7.13 Gewijde muziek. 7.45 Eei
de dag. 8.00 Nieuws. 8.10 Sport. 8.20 Gram..
9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de hulsvrouw.
9.40 Gram.. 10.30 Morgendienst. 11.00 Gram..
11.15 Gevar. progr.. 12.25 Voor boer en tuin
der. 12.33 Orgelconcert. 1.00 Nieuws. 1.15
Gram., 2.00 Schoolradio. 2.30 Gram.. 2.45 Voor
de vrouw, 3.15 Gram.. 4.00 Bijbellezing, 4.30
Pianotrio. 5.00 Voor de kleuters. 5.15 Gram.
voor de jeugd. 5.30 Voor de jeugd. 5,45 Rege-
rlngsultz.: Prof. Dr K. A. H. Hlddlng: „Gods
dienstig leven ln Zutd-Oost-Azlë". 6.00 Ge
mengd koor, 6ZO Sport, 6.30 Zigeuner kwint..
6.45 Engelse les. 7.00 Nieuws. 7.10 Gram.. 7.30
„Volk en Staat", caus., 7.45 Lichte muziek.
8.00 Radiokrant, 8.20 Gram., 9.00 „Intern
king", discussie. 9.15 Kame)
Nieuws. 8.15 Gram., 8.45 Idem. 9.00 Morgen
wijding. 9.15 Religieuze liederen. 9.25 Vooi
de hulsvrouw. 9.30 Gram.. 11.00 Voor d«
vrouw. 11.15 Kamerork.. 12.00 Lichte muziek.
12.33 Lichte muziek. 1.00 Nieuws. 1.15 Gram.
5.50 Militaire caus.. 6.00 Nieuws. 6.15 „Met
de AVRO uit vissen". 6.30 Ai
7.15 Regeringsultz.
(Advertentie)
EEN VOORTREFFELIJK
MIDDEL TEGEN ASTHMA
Wellicht heeft U reeds talloze middelen
tegen asthma gebruikt, zonder werkelijk
verlichting te vinden. Toch bestaat er
een product dat zijn doeltreffendheid
bewezen heeft en dat aan tienduizenden
asthmalijders verlichting heeft gebracht.
Het zijn de Adozo tabletten. Eén Adozo
tablet bij het opstaan genomen verzekert
U een dag zonder aanvallen; één tablet
bij het naar bed gaan. een rustige nacht.
Probeer de Adozo tabletten en U zult
zelf zien. dat hun uitwerking wonder
baarlijk is. Adozo is verkrijgbaar bij elke
apotheker en drogist
7.00 Muzikale
briek: Dr Ir P. H. Boekef: „Het
•ie Zuivelcongres" en de Zul-
Landboi
13e Interm
veltentoonstelling „De Melkweg", 7.30 „Elisa
j dTnghilterra", opera. 8.50 Nieuws, 8.55
Gram., 9.05 Inleiding tot het 3o bedrijf van
„Ellsabetta dTnghilterra". 9.10 ..Ellsabetta
dTnghilterra". opera. 10.15 ..Een Engels
Vorstenkind", klankb., 11.00 Nieuws, 11.15
Fllmprogr., 11.45—12.00 Gram.
Engeland, BBC, 330 m: 11.55 Gevar. progr
12.55 Weerber.. 1.00 Nieuws, 1.10 Gevar. muz
2.00 Concert. 3.00 Gram., 3.35 Hoorspel. 4.1
Amus. muziek. 5.00 Voor de kinderen. 5.5
Weerber., 6.00 Nieuws. 6.15 Sport. 6.20 Gevai
.00 Twintig vragen. 7.40 Reportag»
ir. progr.. 9.00 Nieuws. 9.15 Hoor
spei m. muziek, 11.11 Nieuws. 11.14UZ
Avondgebed.
Engeland, BBC, 1550 en 247 m: 11.55 Gevai
progr., 12.55 Schots orkest. 1.45 Voor d
kleuters. 2.00 Voor de vouw, 3.00 Amus
muziek, 3.45 Accordeon-orkest, 4.15 „Mr
Dagboek". 4.30 Hoorspel, 5.55 Gram
II. orkest. 6.45 Hoorspel, 7.00 Nieuws
progr.. 7.25 Sport. 7.30 Gevar. progr.
progr.,
8.00 Ge\
10,15
10.50 Cabar
11.30 Gevar. muziek. 11.56-12.00 Nieuws.
FrankrUk, Nat. Progr., 347 m: 12.00 Gram.
uzlok, 2.1
.00 Nieu'
Nieuws. 2.i7 Gram.
Kamermuziek. 5.10 Gi
8.02 Nationaal orkest.
Hoorspel. 4.10
7.00 Gram.,
.45—12.00
Brussel, 324 i
Nlei
12.31
bericht. 12Z4 Voor de landL_...
1.00 Nieuws. 1.15, 1.45 en 3.00 Grai
Concert. 4.00 Voor de zieken. 5
Nieuws. 5.10 Lichte muziek. 6.00 Franse 1
6.15 Gram., 6.25 Fin. kron.. 6.30 Voor
i. LOO Nieuws. 7.40 Gram.. 8.00 Strtjk-
:rz. progr., 9 45 Gram., 10.00
10.15
el, 484
1.20. 2.15 en 3.00 Gi
■gelspel. 10.55—11.00 Nieuw
Gram., 1.00 Nieui
4.00 Lichte muzli
5.15 Gran
aten. 630 en 7.00 Gram.. 7.45 Nieuws,
ram.. 9.00 Kamerorkest, koren en sol.,
leuws. 10.10 Lichte muziek. 10.50 Nle
Engeland, BBC, Uitzending voor N<
md: 8.00—8.15 Eng. les (Op 464, 49, 4
1 m). 10.00—10.30 n.m. Nieuws. Overz.
ronIngsplechtlgheden en feesten (Op
11 00—23 00 The Passing Show
Vragen van Kamerleden
Waarom viswinkels nog
niet later open?
Het Tweede-Kamerlid Corrrelissen
(V.V.'D.) heeft er schriftelijk'bij-minister
Zylstra op aangedrongen, onverwijld de
reeds zeven maanden geleden toegezegdo
algemene maatregel van bestuur tot
stand te brengen, waardoor het sluitings
uur voor viswinkels wordt verlaat tot 7
uur 's avonds.
Aan minister Suurhoff heeft de heer
Cornelissen gevraagd, of het waar is dat
de voorbereiding van een nieuwe wet op
de paramedische beroepen geen overleg is
gepleegd met het Ned. Genootschap voor
Heilgymnastiek en Massage en de Rijks
commissie van Advies inzake'de Exatnens
)or Heilgymnastiek en Massage.
Voorts heeft de heer Cornelissen ge
vraagd of het de minister bekend is. dat
op 25 Juni voor een speciale commissie,
dus niet voor de voltallige commissie voor
de staatsexamens voor heilgymnastiek en
massage, een candidate een „verlicht"
examen op dit gebied zal afleggen, zon
der te voldoen aan de wettelijke eisen.
Deze candidate zou dit examen mogen
doen op grond van een Engels diploma.
De heer Stapelkamp (A.R.) heeft by
minister Suurhoff geïnformeerd, van
welke aard de voorlichting zal zijn, die
die zal worden gegeven door provinciale
sociale ambtenaren op D.U.W.-objecten.
De heer Maenen (K.V.P.) heeft aan
minister Mansholt gevraagd, of het suo-
sidiebedrag van 1 millioen voor de
bouw van nieuwe boerderijen dit jaar
niet moet worden verhoogd.
Bij nieuwe telling 1 stem meer
P.v.d.A. in Vroomshoop
kreeg toch een zetel
Tijdens de zitting van het Hoofdstem
bureau zijn door de afdeling Vrooms
hoop van de Partij van de Arbeid be
zwaren ingebracht tegen de uitslag van
de gemeenteraadsverkiezing in de ge
meente Den Ham. Enige kiezers waren
namelijk de mening toegedaan, dat op
een der stembureaux te Vroomshoop. dat
in de gemeente Den Ham ligt, een fout
was gemaakt ten nadele van de Partij
van de Arbeid. Deze partij behaalde 268
stemmen. Met één stem meer zou zij een
zetel toegewezen hebben gekregen. Het
Hoofdstembureau achtte een nieuwe op
neming van stembiljetten nodig. Inder
daad moesten enkele correcties worden
aangebracht. Tengevolge hiervan werd
de kiesdeler van 358 1/13 teruggebracht
357 9/13. De Partij van de Arbeid
kreeg er een stem bij, wat tot gevolg
had dat zij alsnog een zetel kreeg toege
wezen. Gekozen verklaard werd de heer
H. Middeljans. De partij Gemeentebe
lang Den Ham kostte dit haar tweede
zetel.
72 Militairen morgen
terug uit Korea
Onvoorziene omstandigheden voorbe
houden zullen Zondagmiddag per trein
om twee uur te Roosendaal 72 militairen
aankomen, die in Korea deel uitmaakten
Vi?.n ,het Ned> detachement Ver. Naties.
Zij zijn begin Mei met een troepenschip
uit Poesan vertrokken en debarkeerden
vanmorgen in Marseille. Daardoor zullen
zij niet, zoals verwacht was, hedenmid
dag te Roosendaal arriveren, doch op
Zondagmiddag. De terugkerenden zullen
nog dezelfde dag naar hun woonplaats
worden vervoerd.
RIJWIEL* MOTOR
