Luisterrijke maar vermoeiende ceremonie Jonge vorstin in Gouden koets naar Westminster Abbey Merkwaardige voorvallen bij vroegere kroningen Op 2 Juni breekt eindelijk de grote dag aan voor Engeland Nieuwe Leidsche Courant Gezeten in de gouden koets hét prachtig gedecoreerde en door acht schimmels getrokken hofrijtuig naast haar Gemaal, de Hertog van Edinburgh, zal Koningin Elizabeth II op Dinsdag 2 Juni a.s., de drukste dag van haar leven, om precies 26 minuten over tien in de mor gen, Buckingham Palace verlaten. Twee-en-een-half millioen mensen zullen haar persoonlijk aanschouwd hebben, als ze zes uur later in Buckingham Palace terugkeert. Zeer vermoeid waarschijnlijk, want zowel in als buiten de Westminster Abbey zal het uiterste van de jonge vorstin gevergd worden. De tocht naar de Westminster Abbey: over The Mali, langs Trafalgar Square en over Victoria Embankment en Parliament Square, zal ongeveer 35 minuten in beslag nemen. Duizend gardisten eü stijlvol geklede lijfwachten zullen de gouden koets voorafgaan en eenheden van de koninklijke cavalerie zullen de staart van de stoet vormen. En de paar honderdduizend mensen, die langs de be trekkelijk korte route staan, of op de dure plaat sen der tribunes zitten, zullen de 27-jarige vorstin in al haar glorie kunnen bewonderen. Haar schouders zijn bedekt met een mantel van kar mozijnrood fluweel, dat met hermelijn-bonten randen is afgezet. Op haar asblonde haren fonkelt een kostbaar diadeem en om de hals draagt ze de indrukwekkende gouden kettingkraag van de Orde van de Kousenband. Voor de dependance van de Westminster Abbey zal koningin Elizabeth II door de hofmaarschalk, de hertog van Norfolk, ontvangen worden, zomede door de andere 1937. toen de laatste Engelse souverein gekroond werd. Zalving Dan volgt een ander hoogtepunt: de zalving. De lange, karmozijn- eg hoge dienaren van staat. De vor stin, die nu aan 't.oog van de me nigte buiten onttrokken is, neemt dan haar plaats in de zgn. Queen's Procession in, welke niet minder dan 260 mensen telt. In deze kleur volle stoet lopen vertegenwoordi gers van de adel en de geestelijk heid mee, ministers-presidenten, hof-dignitarissen en lijfwachten. Veldmaarschalk de burggraaf Montgomery van Alamein draagt de koninklijke standaard; veld maarschalk de graaf Alexander van Tunis de rijksappel; de bis schop van Norwich de Bijbel etc. De slippen van de mantel der vor stin worden door zeven dames ge dragen, onder wie de grijze her- ;pij login van Devonshire. Het duurt ongeveer een kwartier, dat de Queen's Procession voorbij en het is dan ook kwart over elf, als de eigenlijk# kroningsplechtigheid be gint. De koningin is nu op een speciaal aangebracht platform voor het altaar gezeten. De laatste orgelklanken ster ven weg en het ..Vivat! Vivat!" van de 'koorknapen schijnt nog in de hoge zij beuken na te galmen. Herkenning Het eerste gedeelte van het kro- ningsceremonieel bestaat uit de zgn. Recognition: de herkenning. Terwijl de vorstin naast haar zetel staat, stelt de aartsbisschop van Canterbury haar aan de congregatie voor, onder het uitspreken van de volgende woorden: „Heren ik presenteer U hier koningin Elizabeth, de waarachtige koningin van dit rijkVier maal worden deze woorden in de vier windrichtin gen herhaald; vier maal draait de vorstin zich ook een kwartslag om. En het antwoordbvan de 7500 men de abdij is steeds het zelfde: save the Queen!" -Geknield voor het altaar legt de koning, in vervolgens de eed af. Met de hand op de Bijbel belooft ze de menselijke en goddelijke wetten te onderhouden en de protestantse godsdienst trouw te blij ven Ze kust de Bijbel tenslotte en te- kent de op schrift gestelde eedsformu le, welke als gevolg van de verander de constitutionele status der Gemene- bestlanden iets anders zal luiden dan Westminster Abbey, het histori- h sche bouwwerk, \oaarin de luis- terrijke plechtigheid zich afspeelt. mi in miimi irr rode mantel wordt de koningin van de schouders genomen en ze neemt plaats op de 650 jaar oude kroningsstoel. En terwijl'vier rid ders van de Orde van de Kousen band een kleed van goudbrocaat over haar heen houden, zalft de aartsbisschop van Canterbury h^ar op het hoofd, de borst en de pal men van de handen. „Zoals Salomo door Zadok tot koning gezalfd werd", zegt hij langzaam en plecht statig, „zo wordt U tot koningin van dit volk gezalfd, gezegend en geheiligd Dit indrukwekkende onderdeel wordt tenslotte besloten met het aanleggen van de Colobium Sinaonis (een soort albe van fijn, wit mousseline) en de Supertonica (een lang onderkleed, dat rijk met goud draad bestikt is). Beide kledingstukken, welke veel gemeen hebben met die van een bisschop, symboliseren mèt het vierkante, linnen doekje, dat de koningin op het hoofd krijgt (de zg. Amice), het priesterschap. Vervolgens worden de koningin de ren (symbolen van ridderschap), het zwaard isymbool van gerechtigheid), de ring (symbool van vereniging met het volk), de scepters (symbool van recht vaardigheid en barmhartigheid) en de rijksappel (symbool van souvereiniteit onder het kruis) aangereikt. Na een kort gebed wordt het met fonkelende juwelen bezette zwaard door de vorstir als offer op het altaar gelegd. Geduren de enkele ogenblikken is het kunstwerk dan het eigendom van de deken van Westminster. Maar niet lang, want de ridder, die tot taak heeft het zwaard te dragen, „koopt" het even later voor hon derd schellingen terug. Kroning Dan breekt het moment aan, waarop ledereen met spanning ge wacht heeft: de kroning, het hoog tepunt der plechtigheid. Terwijl de aartsbisschop de zware kroon van Engeland op het hoofd van de koningin zet, breekt de congrega tie plotseling in een machtig „God Save the Queen" los. Trompetten, klinken, de Big Ben laat blijde jubelklanken horen, kanonschoten dreunen over Londen en de mil- lioenen mensen in de straten juichen. Als de stilte enigszins is weergekeerd en de in de abdij aanwezige „peers" en „peeresses" hun kronen hebben op gezet. reikt de aartsbisschop de vor stin een Bijbel aan. „Het is het meest waardevolle ding, dat er op de wi bestaat." zegt hij plechtig. „Hier is heid; dit is de koninklijke wet." Na het uitspreken van de zegen wordt de koningin door vertegenwoordigers de adel en de geestelijkheid op de tr geleid en gekust. Als dit huldebetoon voorbij is, wor de trompetten opnieuw gestoken. Trom mels roffelen en de hele congregatie barst in een' luid gejubel uit. Kreten als „God save Queen Elizabeth! Long live Queen Elizabeth! May the Queen live for ever!" etc., zullen door iedereen worden aangeheven en lang in de Ab bey weerklinken. Laatste bedriji Tenslotte,-het vijfde en laatste be drijf: de communie. Koningin Eliza bethH daalt van haar aardse troon af en knielt met haar man als eenvoudige communicant voor het al taar neer: de troon van de Koning aller koningen. Als dit laatste plechtige moment beëindigd is, heft het koor het Te Deum aan. En via de historische kapel van St. Edward schrijdt de koningin dan naar de uitgang van de Abbey, nu gekroond met de imperiale staatskroon met haar drieduizend edel stenen, en de scepter in de ene c: rijksappel in de andere hand. flOG slechts enkele dagen schei den ons van de grootse kro ningsplechtigheid in Engeland. Ter gelegenheid daarvan bren gen we in ons nummer van heden een artikelenserie, waarin de lezer het een en ander kan aan treffen, dat betrekking heeft op deze prachtige traditie van het Britse rijk. We hebben daarbij een dankbaar gebruik gemaakt van de diensten van onze Londen- se correspondent en van die van de British Travel- and Holidays Association te Londen, die ons op voortreffelijke wijze van prachtig foto-materiaal heeft voorzien. Voor degenen, die de plechtigheid aan radio- of tele visie-toestel op de voet willen volgen, drukken we een speciale kaart af, waarop de routes staan, waarlangs de koninklijke stoet zich van Buckingham Palace naar de Westminster Abbey en weer terug zal begeven. Het is dan kwart voor twee. 2!i uur na de aanvang van -de kroningsdienst dus! Gedurende een uur trekt koning in Elizabeth zich vervolgens terug om de lunch te gebruiken. Om tien minuten voor drie stapt de vorstin weer in de gouden koets en de lange, feestelijke Zegetocht door Londen begint. Tiendui zend militairen: 7.500 uit Engeland en 2.500 uit alle dejen van het Gemenebest en de koloniën, doen er aan mee, zome de 47 orkesten van vijftig man; 15.000 soldaten staan langs de route opgesteld, terwijl er 17.000 politie-agenten op de been zullen zijn. De hele stoet is onge veer 3% kilometer lang en het duurt bijna een uur, voordat iedereen gepas- Ere-saluut De koningin, wier schouders nu bedekt zijn met een paarsfluwelen kroningsmantel en die de imperiale staatskroon op het hoofd draagt, rijdt via Whitehall, Pall Mall, Piccadilly, Oxford Street en Re gent Street naar Buckingham Palace terug, waar ze om onge veer half vijf hoopt aan te komen. Nog. geen half uur daarna zal ze, met haar familie op het grote voor balkon verschijnen, om een ere saluut van een formatie straalja gers en een hulde van haar volk in ontvangst te nemen. Pas dan is haar lange, vermoeiende dag voor bij. Voor de Engelsen evenwel zal de grote feestvreugde 's avonds pas beginnen. Het ogenblik van de kroning iNu de Orde van dienst wordt het plaatsen van de kroon op het hoofd van de jonge vorstin als volgt beschreven: „Vervolgens staat het volk op en de aartsbisschop van Canter bury, staande voor het altaar, neemt de kroon (van St. Ed ward) in z'n handen, plaatst haar weer voor zich op het altaar en zegt: „O God, Kroon der gelovigen, wij smeken U, zegen deze kroon en heilig aldus Uw dienaresse, Elizabeth, op wier hoofd Gij haar op deze dag zult plaatsen, als teken van koninklijke waardigheid, opdat zij vervuld moge worden van Uw overvloedige genade, met alle vorstelijke deugden, door de Eeuwige Koning Jezus Christus, onze Heer, Amen". Daarop daalt de aartsbisschop, terwijl de koningin nog is ge zeten op de troon van koning Edward, met de andere bis schoppen van het altaar af. De deken van Westminster brengt hem de kroon eji na deze te heb ben aangenomen, plaatst de aartsbisschop haar eerbiedig op het hoofd der koningin. Op het zien hiervan roept het volk luide en herhaaldelijk: „God save the Queen Nadat het gejuich is verstomd, vervolgt de aartsbisschop: „God krone u met een kroon van glorie en rechtvaardigheid, opdat gij in een oprecht geloof en vol goede werken de kroon van een Eeuwigdurend Koninkrijk moogt verwerven uit de handen van Hem, Wiens Koninkrijk van alle eeuwen is, Amen". Op de kroningsdag zullen deze mannen in hun met goud bestikte uniformen hun trompetten doen schallen ter ere van de nieuwe vorstin. Hun unifor men zullen dan de initialen dragen van Elizabeth II Nu een plechtigheid zonder incidenten ZAL de kroningsplechtigheid dit keer zonder incidenten verlopen? In de rijke historie van Engeland is het nog al eens voorgekomen, dat een klein incident de gehele plechtigheid verstoorde of geheel in de war stuurde. De Engelsen, die de toebereidselen hebben getroffen voor de kroning van 2 Juni a.s. hebben deze les der historie verstaan en er voor gezorgd, dat degenen, die straks een rol zullen vervullen de luisterrijke ceremonie, goed op hun taak voorbereid zijn. Er is dan ook veel gerepeteerd en men hoopt, dat geen merkwaardige voorvallen dit jaar voor onaangename verrassingen zal zorgen. Temeer, waar vele millioenen mensen aan televisie-toestellen getuige zullen zijn van alles, wat zich rond de kroning zal afspelen. waren van de menigte, toen de nieuwe koning uit de sacristie de kerk betrad. Maar de blijkbaar nerveuze lijfwachten meenden vijandige kreten te horen. Zij deden terstond een aanval op de menigte, zowel binnen als buiten de kerk terwijl enigen van hen zelfs een paar kloosters in de omgeving in brand sta ken. De menigte vluchtte in paniek naar buiten. Velen werden onder de voet f; lopen of onder de hoeven van de paard der Normandische ruiters getroffen. Alleen Willem de Veroveraar, met enige ridders en de geestelijken, ble ven in de Westminster Abbey achter. Temidden van een kleine groep edelen in de verlaten ruimte werd de kroon op het hoofd van Willem de Veroveraa geplaatst. Daarbij trilde hij volgens oude kroniekschrijvers voor het eerst van z'n leven van het hoofd tot de voeten. Koningin Elizabeth de Eerste trok de aandacht, doordat zij tijdens de zalving haar neus dicht kneep. Na de plechtig heid klaagde zij er over. dat de zalfolie bedorven was en gestonken had. George 111 Buckingham Palace, beffin- e eindpunt van de plechtige gebeurtenissen. Ook in 1761 hebben hachelijke moi ten de kroning van George III. tijdens wiens bewind de Amerikaanse vrijheids oorlog uitbrak, gekenmerkt. Het leek alles toen meer op een carnaval, dan op een godsdienstige ceremonie. De schouwers brachten hun lunch mee de abdij en toen de aartsbisschop York z'n preek begon, achtten zij het ogenblik gekomen om de inwendige mens te versterken. Het lawaai van vorken en messen overstemde het geprevel van de aartsbisschop en dit had zulk een komisch effect, dat een algemeen gelach ontstond. Bij de kroning van George IV liet Lord Anglesey de kroon van een kussen glippen, maar hij kon haar gelukkig nog grijpen, voordat ze op de grond viel. Toen Jacobus II gekroond was. stond de kroon gevaarlijk op het hoofd van de nieuwe monarch te waggelen. Nie mand had er aan gedacht, er van tevo ren voor te zorgen, dat zij zou passen. Verschillende flaters hebben de kroning van Victoria in 1838 geken merkt. Een der bisschoppen had z'n rol niet voldoende bestudeerd en zong, terwijl de koningin met de tekenen van haar waardigheid werd bekleed, een verkeerd gezang. De aartsbisschop wrong daarna de kroningsring om de vierde vinger van de koningin, inplaats van om de pink (waarvoor hij was be rekend) en deed haar behoorlijk pijn. Victoria De aartsbisschop van Bath en Well sloeg in z'n rituaal per ongeluk twee bladen tegelijk om. zodat bijna een deel van de plechtigheid was uitgevallen. Een ander voorval gaf een aardig kijkje op het karakter van de jonge vorstin. Toen terstond na de kroning de grijze 88-jarige Lord Rolle naar voren trad om de koningin z'n hulde te betuigen, gleed hij bij z'n poging om de beide treden, die naar de troon leidden, te be stijgen, uit en viel aan de voet van de troon neer. Men moest hem naar z'n bank terugdragen. Enige minuten later, nadat de grijsaard zich hersteld had, trad hij opnieuw naar voren, om de vorstin z'n hulde aan te bieden. Victoria zag het en wetende hoe streng het protocol bij een gebeurtenis als deze zelfs elke beweging van de gekroonde vorst vaststellen, wendde zij zich tot de aartsbisschop van Canterbury en vroeg: „Mag ik hem nu tegemoet gaan?" En voordat de prelaat haar nog geant woord had, was zij opgestaan en daal de ze de beide treden van de troon af om de grijze edelman een nieuwe val te besparen. Zij wist hierbij haar kroon waardig in evenwicht te houden. Lord Grenville, die een uitvoe rige beschrijving van de kronings plechtigheid van Victoria heeft ge geven, vertelt daarin, dat deze daad van hoffelijkheid en vriende lijkheid onder de aanwezigen grot® sensatie verwekte. Alles bijeenge nomen was het een zware dag voor Victoria Bij dc kroning van Edward II in 1902 werd eveneens een blunder gemaakt. Op het spannende ogenblik, waarop de aartsbisschop de monarch de kroon op het hoofd moest zetten, trilden zijn han den zo erg. dat vele aanwezigen vrees den. dat hij haar zou laten vallen. Met grote inspanning wist hij echter het symbool der koninklijke waardigheid op zn plaats te krijgen, maar ongelukki gerwijze achterstevoren. Niet zonder dat enige verwarring was ontstaan, die wei nig met het plechtige ogenblik strookte, werd de kroon omgedraaid. Tenslotte deed zich ook een incident voor tijdens de kroning van George VI, die vorig jaar op 6 Februari over leed. Een page raakte in de sleep van koningin Elizabeth verward en moest er door een hofdame worden uitge holpen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 3