Johannesburg staat deels
letterlijk op goud
Bedrijvige wolkenkrabberstad
in het hart van Afrika
Groots feest bij de studenten
van Wageningen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
DINSDAG 19 MEI 1953
ONTDEKKINGSTOCHT DOOR AFRIKA (I)
GLOBE1
1SNIPPERS-J
(Van onze correspondent Alfred van Sprang
JOHANNESBURG. Mei 1953.
DE EIGENAAR van de eenzame hoeve Langlaagte op de kale Wit-
watersrand kijkt achterdochtig naar de vreemde ruiter, die in de late
middag zijn erf komt oprijden.
„Wat is er van uw dienst....?" vraagt hij.
„Ik zoek een boerderij met een flink stuk land...." antwoordt de
.vreemdeling.
„Om te kopen.
„Inderdaad.
„Deze is te koop.zegt de boer.
„Hoeveel moet je er voor hebben.
„Twaalf ossen...."
De ander monstert vluchtig de eenvoudige hofstede en het land er om.
„Ik bied je er acht voor...
„Twaalf is mijn prijs.
De vreemdeling schudt zijn hoofd en geeft zijn paard de sporen. Het
5s in de herfst van 1865. Twintig jaar later ontdekt men op diezelfde
plaats goud. De hele streek blijkt vol goud te zitten. Men haalt voor
milliarden uit de bodem. Van heinde en verre komen gelukszoekers. Er
ontstaat een tentenkamp. Later bouwt men hutten en weer later stenen
gebouwen. En nu is dat schamele goudzoekerskamp uitgegroeid tot een
kolossale, bloeiende wereldstad, waarin meer dan een millioen blanke en
zwarte mensen leven en werken.
met-verdicpingeai, de stijve uniformen
de schoolkinderen en ook de sport-
blazers van de mannen. Tegelijkertijd
drukt echter ook Amerika ontegenzeg
gelijk een stempel op het leven. Er ko-
steeds meer soda fountains: cafe-
s. waar men typisch-Amerikaanse
lekkernijen als double rich chocolai».
malted milk, crushed pineaple sundae en
banana skyscraper serveert, terwijl juke
dovende mechanische muziek c
bezoekers uitstrooien. Meer naar buiten
zijn de drive-in restaurants: een soort
parkeerterreinen, die eten en drank-m
op dienbladen, die aan het por
de auto bevestigd kunnen wor
den. En voor degenen, die ook hun auto
t willen-verlaten om een- film te zien
i er dmiuorin bioscopen: een filmdoek
de openlucht, dat van de auto uit
goed zichtbaar is. En de vele
opzichtige, kleurrijke kleren, die zich op
straat tussen de blanken mengen herinne-
sterk aan een Amerikaanse stad in
van de zuidelijke staten. Maar on
danks al die Britse en Amerikaanse in
vloed heeft zich ook hier en daar de Ne
derlandse nog kunnen handhaven, na
melijk in straatnamen als Breestraat, Be-
denhout, Paarlshoopweg en Voorhout-
straat.
Het is een merkwaardige stad.
Een deel ervan is letterlijk op goud
gebouwd. De uitlopers van de goud
aders strekken zich uit tot onder de
huizen. In sommige oude gebouwen be
staan de muren zelfs uit gouderts. En
ook in het plaveisel van de oudste stra
ten bevindt zich goud. In die eerste
dagen der goudwinning moest men nog
veel goud in het erts laten zitten. Dat
erts werd als steenslag aan bouwers
verkocht. Maar veel uit die begintijd
van Johannesburg is er niet meer over.
Men is voortdurend bezig met slopen
om plaats te maken voor nieuwe gebou-
Daar de grond schaars
zoekt men het vooral in
bers. Er wordt op enorm
bouwd. Overal staan nieu
wolkenkrab-
schaal ge-
AFRIKA is een deel van de
wereld, dat de laatste tijd in
het brandpunt der belangstelling
staat door het streven van de ver
schillende volkeren om zich te be
vrijden van Westerse overheersing
en invloed. Na Azië maakt thans
Afrika het proces van ontwaking
en bewustwording door. Teneinde
een indruk te kunnen geven van
het onmetelijke gebied en de
mensen, die erin wonen hebben
wij ALFRED VAN SPRANG op
dracht gegeven een uitgebreide
oriëntatiereis door Afrika te ma
ken. Op het ogenblik vertoeft hij
in de Unie van Zuid-Afrika. Van
daar heeft hij ons de eerste re
portage in deze serie gestuurd:
een close-up van de wonderlijke
goudstad: Johannesburg.
Familieberichten uit andere
bladen
VERLOOFDT J l
GETROUWD:
(O)-Beckbergeii (Gld.t; i
J de Vries, c.l. en
'vr. P A Riedel, d. Den Hel-
>p: G Koenderink,
in de steigers. In enkele weken vullen
de stalen geraamten zich met beton en
glas. Dikwijls trekken de nieuwe be
woners erin zodra een verdieping klaar
is. Terwijl de verhuislieden het meubi
lair binnendragen ziin de metselaars en
timmerlui een verdieping hoger nog
druk aan het werk. Maar zo is Johan
nesburg: bruisend van leven. De stad
heeft daardoor een uitgesproken Ame
rikaans karakter. Ook de indeling is dat.
Het is allemaal rechttoe rechtaan. De
huizenmasa wordt door kaarsrechte
straten cn zijstraten in gelijke, vier
kante blokken gesneden. Op de hoek
van practisch elke'straat staat een
keerslieht. dat zowel motorverkeer aLs
voetgangers in opvallend ordelijke ba
nen leidt. Er zijn echter nu meer auto's
dan het centrum van de stad kan ver
werken. Speciaal op de uren. dat de
kantoren beginnen en eindigen kruipt
een eindeloze stroom auto's bumper aan
bumper als een slak van stoplicht tot
stoplicht.
Duck
Er is volop activiteit. De hele stad
gonst er van. Het begint al om half
acht. acht uur als de mensen uit de
woonwijken (die dikwijls meer dan tien
kilometer van het centrum gelegen zijn
en een meer landelijk karakter dragen)
naar hun werk komen. Treinen, dubbel
deks bussen en stokoude, rammelende
trams voeren hen naar het hart van de
stad. Snelle liften brengen hen naar de
veelal tientallen meters boven het
straatrumoer gelegen kantoren In mo
derne wolkenkrabbers. Om een uur of
half één komen ze weer naar buiten om
een beetje frisse luoht te scheppen en
over de volle trottoirs te flaneren. Of
om inkopen te doen In de vele,
voorziene winkels, welke met
kleurige, dag en nacht brandende n
lichten een levendige sfeer scheppen. In
het centrum zijn ook de luxueu;
bioscooppaleizen (Zondags gesloten. z<
als alle andere openbare gelegenheden),
welke meestal volle zalen trekken. En
om vijf uur stroomt de binnenstad w<
leeg als dezelfde tienduizenden zich
naar huis begeven. Dat huis is
velen een flat in een modern, wolken
krabberachtig gebouw in de stad zelf,
maar voor vele anderen een vrijstaande,
verdiepingsloze woning buiten.
De stad heeft twee karakters. Aan de
ene kant is de Engelse invloed duidelijk
zichtbaar. In de vele Britse importartike'
len bijvoorbeeld. In de trams en bussen
Hoge Amerikaans aandoende
flatgebouwen vormen een be
langrijk deel van het stadsbeeld
van het huidige Johannesburg.
Aiwisseling
Het straatbeeld is bont.
Mn kan van alles on
leven Er lopen veel
minstens even chique uitzien als die in
Parijs, maar ook blanke kinderen op
blote voeten. Soms begint een stel kaf
fers een wilde kafferdans uit te voeren
als ze staan te wachten tot een verkeers
licht van rood op groen springt.
In de parken en plantsoenen loopt
iedereen op het gras omdat de bordjes:
VerbodeD op het gras te lopen, hier niet
bestaan. De bushaltes hebben allemaal
een nummer waardoor het heel gemak
kelijk is iemand aan te geven waar hij
moet uitstappen. In de café's en restau
rants h^eft men niets te maken met inclu
sief en exclusief, daar het aan de gasten
zelf overgelaten wordt om iets voor be
diening te geven. De conducteurs op
trams en bussen roepen in één adem:
Kaartjes asseblief tickets please.
thans youdankie. daar Afrikaans en
Engels allebei officiëlé talen zijn In de
bioscopen hangen soms wonderlijke aan
kondigingen als: Deze film is niet toe
gankelijk voor personen van 1 tot 16
jaar. En men kan alles op afbetaling
kopen van een huis tot een paar schoe-
Veel loden
Kaapstad en Pretoria zijn weliswaar
de beide hoofdsteden van de kolossale
Unie van Zuid-Afrika (die zestig maal
groot is als Nederland) maar Johan
nesburg is verreweg de belangrijkste
stad. De hele Unie draait om Johannes
burg. Alle grote lichamen zijn er gevestigd.
Er zijn ontelbare banken en andere finan
ciële instellingen. Vele internationale be
drijven hebben er een kantoor. Er worden
millioenentransacties in goud en diaman
ten afgesloten. De effectenbeurs is er,
op enorme schaal gespeculeerd
wordt. Kortom, hier is het hart. En dat
is ook geen wonder, want in de onmiddel
lijke omgeving van de stad liggen niet
minder dan veertig producerende goud
mijnen. Dat is de basis van de welvaart
En nu de uraniumwinning uit de restanten
van het gouderts meer cn meer toeneemt
stijgt die welvaart nog. De Afrikaners
spelen hierbij een bescheiden ro'. Zij
beheersen meer het platteland. In de
grote,steden hebben de Engels-sprekenden
het heft in handen. En in Johannesburg
spelen vooral de joden onder hen de
ste viool. Het percentage joden is zo groot
dat op een joodse feestdag de binenslad
eenvoudig uitgestorven lijkt.
Het Schotse Hooggerechtshof te Edin-
burg heeft beslist, dat de titel van ko
ningin Elizabeth II zal worden gehand
haafd, ondanks het Schotse verlangen, dat
de vorstin Elizabeth I zal worden ge
noemd. ir De Hongaarse regering heeft
bekend gemaakt, dat bij de verkiezingen
het nieuwe parlement 98.2 der stem-
op de candidaten van het Volksfront
zijn uitgebracht, maardit
ook de enige partij, waarop gestemd kon
worden, ir Een commissie van onderzoek
uit het Am. Huis van Afgevaardigden is
tot de conclusie gekomen, dat de Geal
lieerden in Europa over veel te weinig
munitie en brandstof beschikken om ei
entuele aanval te kunnen weerstaan.
In Amerika is men bezig met de bouw
,g. ruimtestation, dat vroeger of
later in de stratosfeer zal worden ge
bracht Aldus de Westduitse ruimtevaart
deskundige dr Meyer-Cords. De recht
bank te Tokio heeft in eerste instantie de
de Anglo-Iranian, de olie
Japanse tanker Nissjoe Maroe in
de hand gewezen. Zwit
serland heeft de terugroeping geëist
de Tsjechoslowaakse zaakgelastigde te
Bern, omdat 'n Zwitsers vertegenwoordi
ger op een receptie in Tsjechoslowakije
de veroordeelde communistische afge
vaardigde voor Bazel aantrof, ir In de
Zuidkoreaanse stad Poesan heersi
pokken. Reeds zijn 72 mensen aan de
ziekte overleden. De regering-Poron
heeft alle luchtverkeer tussen Argentinië
de grens van Uruguay verboden „om
het verzét te breken". Alleen vaste lijn
diensten mogen Uruguay binnenvliegen.
Een Stratocruiser (geen straalvliegtuig)
de BOAC heeft de afstand Prest wiek
Schotland naar Montreal in Canada
afgelegd in 10 uur 33 min., een nieuw
record, ir Georges Bidault. de Franse
ister van Buitenlandse Zaken, is vooi
officieel bezoek in Griekenland aan
gekomen. Foster Dulles, de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken.
gezelschap van de M.S.A.-directcur
Harold Stassen te Riyadh in Saoudi-Ara-
bië aangekomen om een bezoek te bren-
Ibn Saoud. die later de gasthi
een staatsdiner in het Maraba-
paleis. Op 24 km ten Oosten
Marshall in de Am. staat Texas stortte
passagiersvliegtuig, neer. Negentien m>
sen kwamen om. In Zuidslavisi
kringen te Londen zijn de berichten
tegengesproken, dat de Russische houding
ten opzichte van Zuid-Slavië minder
vijandig is geworden, ir De wereldburger
Garry Davis, wiens verblijfsvergunning
Engeland was afgelopen, vertrekt
door hulp van het Am. Rode Kruis op 21
India, ir Uit protest tegen de
weigering der autoriteiten voor
bijeenkomst, is het in het Westafrikaanse
Nigeria tot bloedige ongeregeldheden ge
komen. Er zijn vijf doden en ruim I5C
gewonden geteld, ir In de West-Duitse
stad Dortmund is een proces begonnei
tegen een groep neo-nazi's, die zich tegei
de grondwet keerden. Gisteravond i
tengevolge van een zware mist de Bntsi
mijnenveger „Coquette" bij de haven vai
Gothenburg in botsing gekomen met het
Zweedse schip „Bratt". Er deden zich geen
persoonlijke ongelukken voor,
materiële schade is aanzienlijk.
Turkse parlement heeft gisteren met alge-
stemmen het vriendschapsverdrag
met Griekenland en Zuidslavië be
krachtigd. ir De Libanese regering heeft
nota geprotesteerd tegen uitlatingen
Churchill in diens jongste Lagerhuis
rede. Churchills opvattingen zouden niet
bevorderlijk zijn voor een goede verstand
houding tussen Groot-Brittannië
Arabische landen, ir Gisteren zijn grote
gebiedèn van de Amerikaanse staat Loui-
onder water gelopen. Ruim 1500
woningen moesten worden ontruimd, ir
De West-Duitse president dr Theodor
Heuss heeft op de plek, waar Rijn en
Moezel samenvloeien, een monument jnt-
huld. dat uiting geeft aan 't verlangen tot
hereniging van 't verdeelde Duitse land. ir
Eeuwenoud schip gevonden
bij dijkherstel
Tijdens het weggraven van aarde voor
het herstel van de op 1 Februari j.l be-
ischadigde dijken by Heiningen (N -Br.)
lis men op de resten van een uit eiken-
ihout gebouwd schip gestoten. Het betreft
jhier vermoedelijk een vissersvaartuig,
j iat omstreeks het midden der achttiende
gezonken en in het slijk wegge-
Gala-première van „Ik ben de vrije mens"
IN EEN MET VLAGGEN, kleurrijke zuilen en bloemen versierd Wage-
ningen viert het Studentencorps van de Wageningse Universiteit zijn
15e lustrum. In de wereld van de studenten is het begrijpelijk, dat dit feit
met een groots feest wordt gevierd. Een feest, dat gisteravond culmineerde
in de opvoering van het lustrumspel „Ik ben de vrije mens" naar het sce
nario van ir D. J. Maltha uit Den Haag.
Voor de aanvang van dit spel hield de
Spelcommissie in de foyer van Schouw
burg Junushoff te Wageningen een recep-
talrijke burgerlijke autoriteiten,
hoogleraren en vertegenwoordigsters en
vertegenwoordigers van de diverse stu-
dcntencorpora in den lande hun geluk-
ensen kwamen aanbieden.
De volledig bezette schouwburg bood
een feestelijke aanblik door een kleur
rijke en smaakvolle kledij der dames en
het zwart-wit van de avondkleding der
heren. Studentenliederen weerklonken
toen de cortège begon en de studenten-
corpora werden binnengeleid. Vrij laat
de opvoering een aanvang. In het
kort gaven we reeds een idee van dit
experimentele toneelstuk.
De schrijver heeft hierin, uitgaande
in een redactiebureau van een courant,
de situatie geschetst van een mensheid
wier levenstempo meer en meer wordt
opgevoerd. De radar der menselijke in
telligentie faalt zelfs bij gebrek aan re
flectie. De mensen jagen voort, de klok
gaat sneller en de hartslag van de mens
wordt opgevoerd door de meedogenloze
liefdeloze therapie van de „uitvinder
der formule van de tijd", dr Accellerius.
Daartegenover komt dan de idealist, de
„uitvinder der formule van het geluk",
die de wet van het leven begrijpt en
wijst op de mogelijkheid, die God ons
gegeven heeft om te zien en te horen
naar de schoonheid in dit leven, naar de
rust en de liefde.
De idealist komt ten slotte in een psy
chiatrische inrichting terecht. Hij wil het
demonische tempo van de tijd, dat alle
geluk, bezinning en concentratie
nietigt. niet volgen. Deze antithese maakt
hem bijkans kapot, tot de zaaier, de ver
persoonlijking van de wet van de natuur,
hem opheft. Het tempo van de natuur
moet gelijk zun aan het tempo van
leven en elke inbreuk op het goddelijke
natuurtempo zal de mens tot razernij
brengen. God laat zijn tempo niet ver
anderen.
Alle figuren in dit zeer kundig ge
schreven stuk zijn symbolisch gedacht en
vertegenwoordigen de mens, niet een
mens. Daardoor is ook de intrigue ver
meden. De spelers zijn dragers van een
gedachte en het materialiseren van deze
gedachten is de bedoeling van de schrij-
Daarin is hij uitnemend geslaagd. Het
debuut van ir Maltha als toneelschrijver
lofwaardig, alsmede de regie en
enscenering van Ad. Hooykaas. die met
driedimensionale constructieve toneel
bouw het naturalisme in dit opzicht vol
komen overboord gooide en een zeer
gestieve werking verkreeg.
Aan de studenten-spelers willen
alle hulde brengen en daarbij speciaal de
drie hoofdrolspelers noemen: H. Ph. Huff-
nagel als dr Accellarius, R. Wetselaar als
Idealist cn N. H. A, Greve 'als Zaaier.
Door vrijwel allen werd een verantwoord
spel gegeven (hoe gaaf werden niet de
zwijgrollen door Wietske Jongbloed ge
speeld), doch de drie hoofdrolvertolkers
gaven psychologisch sterk spel. Sterker
dan de psychologische uitwerking
het gegeven door de schrijver.
Na afloop van deze gala-première 'bleef
en nog geruime tijd in een gezellige
sfeer bijeen in de studentensociëteit
Ceres", waar men zich in het tijdloze
waande.
Corn. Basoski.
zakt.
Trekpleister
Johannesburg is fascinerend.
Zeventig jaar lang is het nu al de grote
trekpleister voor mensen uit alle delen
van de wereld. De periode van plotselinge
rijkdom is allang voorbij, maar toch
komen er nog steeds mensen, die e
dromen in één slag fortuin te maken. En
het zijn niet alleen blanken. Ook
de zwarten is Johannesburg een soort
Mekka. Ze lopen soms duizenden kilo
meters om de wolkenkrabbers en de n
lichten te kunnen aanschouwen. De
reldstad grijpt hen en laat hen niet
meer los. Ze trachten op alle mogelijke
manieren te blijven. Indien het niet legaal
kan dan illegaal. Het resultaat is. dat heel
veel zwarten in de onderwereld terecht
komen. De misdadigheid heeft in Johan
nesburg verontrustende proporties aan
genomen. En het probleem van het halve
millioen zwarte inwoners van Johar
burg is dringend. Maar daarover in
tweede artikel.
Alrikaans
Een Nederlander kan zich hier zonder
veel moeite in het Nederlands verstaan
baar maken en het begrijpen van het Afri
kaans levert evenmin veel problemen op
Er zijn echter enkele woorden waar men
even aan moet wennen. Zo noemt een
Afrikaner bijvoorbeeld een taxi een
huurmotor en het beginpunt van de bus
een wegtrekplek. Een lift is een hijs'oal
en een flat een woonstel. Een paraplu i:
een sambreel en een pullover een oortrek-
trui, een schaal een piring en een keuken
een kombuis. Dat is allemaal begrijpelijk
cn in een poging om de taal van vreemde
woorden te
waardig. Maar
terij een bottelstoor en vet gries noemt
en van een drywer spreekt als
bestuurder bedoelt en iets op paaiemente
koopt als men het op afbetaling kan doen
is voor mij voorlopig nog een raadsel
(NADRUK VERBODEN.
In plaats van
de xeiswekker
Dienstverband in het
rampgebied verlengd
Voor vaste arbeiders
Het dienstverband van vaste arbeiders
het rampgebied is op de gebruikelijke
wijze met een jaar verlengd, indien voor
de contractuele datum geen opzegging
het dienstverband heeft plaats ge
had. De opzeggingstermijn van drie maan
den in aanmerking genomen, moest men
dus uiterlijk op 31 Januari al hebben op
gezegd. indien men het dienstverband
voor het contractjaar 1953/1954 niet wilde
verlengen. Voor de tuinbouw moest de
opzegging uiterlijk plaats hebben vóór
1 April 1953 in Zeeland en vóór 1 Decem
ber 1952 in Westelijk Noord-Brabant en
op de Zuidhollandse eilanden.
Een per 1 Februari 1953 aangegaan of
voortgezet vast dienstverband is door de
watersnood niet verbroken, tenzij de
arbeider zou zijn overleden. De dienst
betrekking eindigt echter niet door de
dood van de werkgever.
In het algemeen zal. ook al is het dienst
verband tussen werkgever en vaste ar
beider blijven bestaan .van de werkgever,
die door de watersnood werd getroffen,
de afgelopen maanden redelijker
wijze geen betaling van lonen kunnen
worden gevorderd. De verplichting
loonbetaling wordt eerst van kracht v
neer de werkgever de vaste arbeider, die
zich na terugkeer weer bij hem heeft
meld, weer de gebruikelijke landbouw-
werkzaamhgden laat verrichten. Omge
keerd rust op alle vaste arbeiders de
verplichting, naar hun oude werkgever
terug te keren of met deze contact op te
Weer f 600.000 in het
Rampenfonds
Tot gisteren is in het Nationale Ram
penfonds een bedrag bijeengebracht van
11-2.4 millioen gulden.
Dit betekent sedert de opgave van
Zaterdag een vooruitgang van zes ton.
Dierenrampenfonds heeft
reeds f 65.000
Naar de voorzitter van het Dieren
rampenfonds. dr mr W. Hugenholtz uit
Leiden, meedeelt, beschikt dit fonds
thans over ƒ65.000. Er komen nog steeds
giften binnen.
De voorzitter noemde de mededelin
gen, dat het Dierenrampenfonds niet
door zou gaan, volkomen uit de lucht
gegrepen. Gebleken is alleen dat het
geld niet zo snel binnenkomt, dat men
op korte termijn zal kunnen overgaan
tot de aanschaffing van auto's voor die
rentransportcolonnes. Deze aanschaffing
zal wat meer tijd vergen, dan oorspron
kelijk werd gedacht, maar het bestuur
blijft hiervoor doorwerken.
Ook Stichting accoord
met landbouwschap
Nadat de Sociaal-Economische Raad op
17 April zijn advies over een ontwerp
besluit tot het instellen van een land
bouwschap vaststelde, heeft thans de
wetgevingscommissie van de Stichting
voor de Landbouw namens de zes organi
saties. waaruit deze stichting is opge
bouwd. bekend gemaakt, dat men met
het ontwerp-besluit instemt.
Verwacht kan worden, dat de S.E.R.
het ontwerp spoedig naar de regering zal
zenden.
Belgische loodsen in
Vlissingen staken
In de loop van de afgelopen nacht heb
ben alle Belgische zee- en rivierloodsen
in Vlissingen en in alle andere plaatsen,
waar zjj zijn gestationneerd, het werk
neergelegd. Zij willen niet medelen wat
hun motieven zijn. doch het schijnt dat
deze in de loonsfeer liggen Het gevolg
n deze staking is dat de beloodsing in
de Wielingen stil lig: en ook de belood
sing van de uitgaande schepen in he:
Oostgat, terwijl ook de Belgische rivier-
dienst niet meer werkt.
Korting wordt verhoogd
Invorderingsrecht voor
postkwitanties
Minister Algera heeft aan de voorzit
ter van de Tweede Kamer medegedeeld
dat hij de voorgenomen verhoging va:
het z.g. invorderingsrecht voor de post
kwitanties, in het bijzonder voor groot
verbruikers, nog eens nader heeft oe-
De minister is bereid, de voor groot
gebruikers bestaande korting op di
recht te verhogen. Tevens zullen me
handhaving van het bestaande minimum!
aantal de aantallen kwitanties, waar
voor de verschillende kortingen tot n
toe worden toegestaan, worden verlaagd
De nieuwe regeling blijkt uit het vol.
gende:
Bestaande toestand: 20 pet korting bi
aanbieding van 5001 t/m 20.000 kwltan
ties per jaar; 22 pet korting bij aanbis
ding van 20.001 t/m 100.000 -kwitantiej
per jaar; 25 pet korting bij aanbiedini
van meer dan 100.000 kwits per jaar.
Nieuwe regeling: 22 pet korting bi
aanbieding van 5001 t/m 10 000 kwiU
per jaar; 24 pet korting bij aanbiedin
van 10.001 t/ 20.000 kwits per jaar; 26 rc-
kortin-g bij aanbieding van 20.001 t/ij
000 kwits per jaar; 28 pet korting o
nbieding van 50.001 t/m 100 000 kwit -
per jaar; 30 pet korting bij aanbiedin}
.eer dan 100.000 kwits per jaar.
De verhoogde kortingen zullen ingaa)
Kamerlid stelt vragen
Gebreken bij woning
bouw in Ede „ontstellend'
Het Tweede Kamerlid Andriessen
(KVP) heeft aan minister Witte de vol
gende schriftelijke vragen gasteld:
1. Is het juist, dat in één der in
gebouwde woonwijken van Ede, de
wethoudersbuurt, bij een groot aantal
woningen ernstige constructiefouten zijn
geconstateerd, zoals ernstige verzakkin
gen, scheuren in gevels en plafonds e.d..
waardoor zelfs instortingsgevaar aan
wezig is?
2. Indien vraag 1 bevestigend moet
worden beantwoord, wil dan de minister
een onderzoek doen instellen:
a. naar de oorzaken van deze toch wel
ontstellend ernstige gebreken;
b. wie voor deze gebreken verant
woordelijk moet (en) worden gesteld;
c. wie de financiële consequenties
daarvan moet dragen?
3. Wil de minister de resultaten
het in vraag 2 bedoelde onderzoek open
baar maken?
Sergeant-majoor maakte
gelden niet over
Maar stak ze in eigen zak
(Van een onzer verslaggevers)
Tien maanden en 14 dagen gevangenis
straf, plus ontslag uit de dienst, eist
advocaat-fiscaal, mr Zaaijer, vanmorgen
voor het Hoog Militair Gerechtshof tegen
de sergeant-majoor-administrateur W. L.
E. uit Amsterdam, die tijdens zijn dienst
bij de militaire missie in Indonesië, om
streeks 1946 spaargelden had verduisterd
van militairen, die zij naar Nederland
wilden overmaken. Voorts had E.
telmachine ontvreemd en geld uit de kas
van zijn legeronderdeel, die hij onder
beheer had, verduisterd.
De verdediger, mr dr Schuurmans
Stekhoven, wees op de chaotische toe
stand die toen in Indonesiëheerste en
voerde aan. dat E., die een goede staat
van dienst in krijgsgevangenschap achter
de rug had en zelfs goede getuigschrif
ten bezat van de gouverneur-generaal,
jhr Tjarda van Starkenborgh Stachou-
wer, niet de opzet had de soldaten te
duperen. Hij was echter alleen van
ning, dat het geld toch niet zijn juiste
bestemming zou bereiken en stak het
daarom maar in eigen zak. Tegen de
straf als zodanig had hij geen bezwaar,
alleen tegen het ontslag uit de dienst, dat
voor bekl. de weg afsnijdt nog iets te be
reiken.
Uitspraak op een nader te bepalen
M. de Bloeme voorzitter
Alg. Rekenkamer
Met ingang van 16 Mei jl. is benoemd
tot voorzitter van de Algemene Reken
kamer de heer M. de Bloeme, tot dusver
lid van dit college.
Vervanging van griffieri
door klerken
Bij de Tweede Kamer is een wetsonl]
werp ingediend, waarbij het mogelij
wordt gemaakt op de zittingen van dj
Kantongerechten en Arrondissement!
rechtbanken de griffier of substituuij
griffier door een beëdigde klerk te ver
vangen, die niet in het bezit is van ee|
academische graad. Dit houdt verban)
met het feit, dat verschillende werk
zaamheden van eenvoudige aard bete
kunnen worden verricht door een per
sche graad noodzakelijk is. De minista
van Justitie wil het aan de practijk over
laten in welke gevallen de bijstand vai
een gegradueerd griffier nodig blijft.
Lord Harewood naar
Holland-Festival
Marion Stein,
Festival, dat van 15 Juni tot 15 Juli ge
houden wordt in Den Haag, Scheveniq
gen en Amsterdam, bijwonen.
Congres Internationale Kamer van
Koophandel in Wenen
De Oostenrijkse bondspresident, d
Koerner heeft gisteren te Wenen h(
veertiende congres der International!
Kamer van Koophandel geopend.
De voltallige Nederlandse delegatij
o.l.v. professor dr J. F. ten Doesschat!
woonde de openingszitting bij. Onder d|
erevoorzitters bevond zich dr F. H. Feri
tener van Vlissingen.
Bijzondere belangstelling heerst in Ne
derlandse kringen voor de besprekingej
der commissie inzake aangelegenhede
van Azië en het Verre Oosten, onda
voorzitterschap van de Japanner Kan)
Ruil tussen Djakarta
en Moskou?
Indonesische en Sowjet-Russischl
autoriteiten hebben in Londen informell
besprekingen gehouden over de moge'
lükheid van ruilhandel tussen bcidi
landen.
Volgens deze bron zouden partijei)
die bijeen zijn gekomen op de Indone
sische ambassade in Londen, het eet)
zijn geworden over de grondslag voc)
zulk een handel. De besprekingen zou
den het gevolg zijn van de scherpe va
van de rubberprijs. Indonesië zou naai
Rusland tin en andere grondstoffe)
willen exporteren, in ruil voor machine
rieën uit Rusland.
ZWITSERLAND heeft de terugroj
ping geëist van de Tsjechoslowaakj
zaakgelastigde te Bern, Josef Svarc, oir
dat hij een Zwitserse vertegenwoordigd
tegelijk met een veroordeelde commi'
nist op dezelfde receptie heeft genodigj
Markt- en Visserijberichten
2.28 Handel kalm.
KATWIJK a. d RIJN. 18 Mei Groentevei
ling: Spinazie 8—19. slauien 760—840. prei 36-
44. rabarber 720—12.80. aardb. 47—55. alles per
100 kg, sla 310—640. bloemkool I 56—67. idem
II 40—45. alles per 100 stuks, bospeen 44—63,
peterselie 430150. selderie 330—450. radijs
460—810. alles per 100 bos.
IJMUIDEN 19 Mei. Prijzen per kg: Heilbot
2.45—2.15. gr tong 1.78—1.68. grm tong 1.20—
1.10. kim tong I 34-1.22. kl tong I 1.6'"
jrtong 37—33. gr s
29. kl schelvis I 35—28. kl schelv. II 27.50—24.
wijting 28—17. gr gul 46—35. midd. gul 43—
30, kl gul 17—15, ham 40, per 125 kg: er ka
beljauw 168-69. gr koolv zw. 62—54. gr leng
RÓTTERDAM 19 Mcl. Veemarkt. Aanvo
in totaal 2380 dieren, waarvan 850 vel
koeien en ossen, 833 gebruiksvee, waarond
321 tbc-vrii. 130 vette kalveren, 195 grask;
veren, waaronder 82 tbc-vrij, 172 nuchtc
kalveren. 166 varkens, 462 biggen, 144 pas
den. 6 veulens. 167 schapen/lammeren. 7
weide en/of zuiglammeren, 34 bokken
geiten.
Prijzen per kg: vette koeien f2,843. 2.70
2.80. 2.02—2 40. slachtpaarden 1.85. .80. 1.""
vette kalveren 2 75—2.85. 2.60—2 70. 2.30—2.
Prijzen per stuk: graskalveren f370. 3
70. welde
680. 660.
500. 370.
iets ruimer, handel levendig. ni«
oriishoudend. graskalveren aanvo>
kleiner, handel flauw, mindr
heel priishoudend. verder on
nderd. nuch
rter. handt
irkt ni«
lel redeliik. orijshoudend. I
voer matig, handel
houdend vaarren
handel stil. orHzen
•n pinken aanvoer klein
orilzen als vori®e week tbc-vrij
Iets korter, handel tamelijk prijs-
8 Mcl Gi
i «7. andilvi
n 230. dnoer
i., 37—42. si
kroten 15—
stoofsla HV_
n-ulen 215-
a ton—lO 70. neter«elle 490. radMs «90—10 10
•Merie 7—5 "len 17—18. peen 37—46. nieuwe
95.
RT.TNSBURG 18 Mei. Overzicht Flora. Er
eerste vanmorgen een soort klaagmuur-
stemming op de tribune. De grossiers zaten
•loos in de 1
cnoppen als
ral met de 1
or.de:- de „pokken"
en dat bevordert de kooplust niet bepaa
Goede, zuivere partijen Miss Ellen Wilnio
Mrs Moon. Kleurenpracht. Vlammenspel. I
glecombe Ye'low enz. werden nog verkoc
voor 20 ct. of daaromtrent, maar wat afwe
draaide voor de allesbehalve vrolijke pr
van 6 en 8 ct per bos! Margrieten wai
een stuik goedkoper. Men moest
zware partijen hebben om boven 65 per 100
komen. Duizenden zijn er verkocht
en 40 ct per 100. Eremurus. waarvan
geen aanbod is. bleef duur: zware
rond 60 ct per stuk. Pyrcthrum Robins
moest daarentegen weer een behoorlijke v«
laten van f 2-2 50 per 100. Pyrethrum R
King was wat duurder. Beste papavers liep
nog behoorlijk: tot 730 per 100. Lathyrus vt
eveneens een stuk lager ln prijs vai -
ruim 30 per bosje. Anemone de Caen draal
voor f 1 per 100 of daaromtrent
RIJNSBURG 18 Mei. Grocnteveilini
peen 40—65 50, prei 36—43, rabarber
radijs 470—720, peterselie 310—640. selde
230—460. uitjes 880—980.
ROELOFARENDSVEEN 18 Mei: Bloeme
veiling: Tulpen 8-34. Pyrethrum rosL IZ
idem rood 47-78, Trollium 6-11. Lathyi
Xjjg|-«>i 639, freesia 818. pioen
70—80, a
Anjer
8—22 per
'uidsanjers 10-
ROELOFARENDSVEEN 18 Mei Groentev
ling: Aardb. Ingelegd 55—72. id.
w. 34—56 per 2 ons doos, krop
TER AAR. 18 Mei Gi
2—310. idem B 140-180. sniib. 250-280. idt
stek 160—180. spinazie 8—17. andijv
Dostelein 30—41. rabarber 12—13. oi_.
tomaten 150—190. slalotten 27—50. aardal
9—10. wasoeen 28 alles per kg. stoofsla 5
90 per kist. sla 1 6-10 Idem II 3-5. bloc
kool I 55—68. Idem II 39—51. idem III 23-
fdem stek 13—15 Der stuk. radiis 4—5.
*2—43. per bos. komk. 44 per stuk. a;
TI 1.02O 89 tarbot I 140—116. per
tarbot II 67-57 IV 37-36, kl griet
tongschar 60—49. kl id 33—22. schart
gr schol 50. grm schol 63 kim schol 67—27,
chol I 56—21 II 31—8.
schelvis 34—23. kim
TT 30.T18 witting 25
1 27—'6. kl gul 15—
wolf 72—56 Aanve
