Sociale zorg in Australië is
goed te noemen
Ook emigrantenbaby heeft zeker
geen
reden tot klagen
Ned. Chr. Reisvereniging klaar
er op uit te trekken
Voor volksgezondheid nieuwe
instanties voorgesteld
Aantal vrachtauto's bijna twee
maal zo groot als in 1939
Inwoners laten meebetalen voor
bouw van zwembad etc.
Belgische kunststeden voor ons
meest aantrekkelijk
nieuwe leidsche courant
s
DINSDAG 21 APRIL 19S3
(Van onze correspondent Leo 't Hart)
IN NEDERLAND wordt er vaak beweerd, dat Australië geen sociale
verzorging zou kennen. Ik kan U echter verzekeren, dat dit maar een
legende is en dat de a.s. emigrant zich over deze aangelegenheid niet al
te zeer ongerust behoeft te maken. Integendeel: ik mag zelfs zeggen, dat
Australië een der pioniers is op het gebied der sociale voorzieningen.
Feeds in 1909 werd ln Australië wet-1 dient wel de aandacht van de autoritei
ten jk het ouderdomspensioen ingevoerd ten. teneinde in de toekomst minder
voor mannen boven 65 jaar en vrouwen
boven de 60. Een jaar later volgde de
invaliditeitswet en in 1912 die inzake de
bevallingsgelden. Australië bezat overi
gens voor de sociale wetten niet de pri
meur. want de wet inzake ouderdoms
pensioen bijvoorbeeld was een copy van
die, welke in Nieuw-Zeeland bestond.
Het is in de eerste tientallen
jaren niet nodig geweest, dat men in
Australië dacht aan steun voor werk-
lozen. Maar de jaren dertig brachten
- een ommekeer op economisch gebied en
i- toen bleek het nodig, ook enkele andere
j voorzieningen te treffen. Het is typisch
e I Australisch, dat men in het algemeen
it traag is, wetten aan te passen bij de
i- moderne tijden. In het laatst van het
vorige jaar had men bijvoorbeeld nog
is steeds geen wijziging gebracht in de
steunuitkering aan werklozen, waarvan
het bedrag nog steeds was ingesteld on
de loonstandaard van ongeveer tien
jaar terug.
Weduwenpensioen
De wettelijke regeling inzake we
duwen-pensioen is nog van vrij ionge
datum, n.l. 1943. Weliswaar werden
tevoren uitkeringen gedaan middels al
lerlei fondsen, doch de Commonwealth
bemoeide zich daar niet mee. De huidige
wet kent alleen weduwen met één of
meer kinderen; een weduwe zonder kin
deren komt boven de leeftijd van 5(
jaar pas voor een pensioen in aanmer
king. tenzij ze niet in rtaat is in eigen
onderhoud te voorzien. Overigens wordt
dat „weduwe" zeer ruim opgevat, want
als zodanig wordt b.v. ook aangemerkt
een gescheiden en niet hertrouwde
vrouw: een door haar echtgenoot verla
ten vrouw of die van een verpleegde in
een krankzinnigengesticht.
Zowel het ouderdoms-, invaliditeits als
weduwenpensioen is geheel premievrij.
Momenteel ontvangen bijna 400.000
personen in Australië het ouderdoms
pensioen; bijna 70.000 invaliditeits-
ruim 40.000 weduwenpensioen.
Het complex van
bevallingsgelden
Ter voorziening in de extra kosten b(J
een bevalling wordt van regeringswege
bij geboorte van het eersfè kind plm.
f 125.uitgekeerd en voor elk volgend
kind f 150.Vier weken vóór en vier
weken, na de bevalling ontvangt men
f 10.— per week voor bijzondere uitga
ven, die er zijn.
Van jonger datum is de regeling voor
kinderbijslag. Voor het eerste kind
wordt een bijslag van plm. f 2.per
week gegeven en voor elk volgend kind
V" beneden de leeftijd van 16 jaar f 4.
Voor al deze uitkeringen komt ei
,1 ieder, loontrekkend of niet. in aanme
k'nS.
1 I Op het ogenblik betaalt het gouverne-
ment een uitkering voor 2.459.083 kinde-
,e iren van 1.182 214 moeders; er is een
(drag van bijna 40 millioen gulden per
jaar mee gemoeid.
Behalve de hier genoemde sociale
voorzieningen heeft men nog verschil
lende andere soorten van hulpverlening
door de regering, zoals toeslagen in de
kosten voor ziekenhuisverpleging. dok
terskosten enz. Hierbij wordt echter wel
vereist, dat ook de betrokkene zélf iets
doet, zodat hij een verzekering, moet
sluiten, waarna de regering suppleert.
Ook door beschikbaar stellen van lenin
gen via de banken ten behoeve van par
ticuliere woningbouw enz. biedt de rege
ring een helpende hand.
Hoe staat het met
emigranten
Mogelijk zult ge u afvragen óf e
hoeverre onze emigranten van dat alles
kunnei. profiteren. Wel, voor een kind.
dat ter wereld werd gebracht aan boord
van een emigrantenschip op weg naar
Australië, aanvaardt de regering reeds
alle financiële verplichtingen als hier
voor vermeld. Ook bij ziekte en werk
loosheid valt de emigrant dadelijk reeds
onder de diverse regelingen.
Om in aanmerking te komen
weduwe- of invaiiditeitsuitkering moet
een emigrant minstens vijf Jaar in
Australië hebben gewoond. Een voor de
emigranten m.i. onjuiste bepaling ls.
dat ouderdomspensioen eërst wordt toe
gekend na verblijf van 20 jaar ir
Australië. Deze bepaling is n 1. wel zeei
in stryd met de leeftijdsgrens van 5(
jaar. welke is gesteld voor toelating var
emigrant Er zou dus verwacht mo-
worden, dat de Australische rege
ring na hoogstens 15 jaar de verant
woordelijkheid voor een pensioen aan
vaardt
Het aantal emigranten boven de leef-
Jd van 45 Jaar is weliswaar niet zc
groot doch deze aangelegenheid ver-
Familieberichten uit andere
bladen
VERLOOFD: I Schmidt en J Tlssink. med.
cand., Utrecht: N Ba:
ir.d R'dam-Brlelle.
ONDERTROUWD: 1
schure. Tilburg.
BEVALLEN
PJZi
J Brands en J Ver
van Heemskerck
--Schob
E Star. m.. oud-hoofd Chr.
87 J„ Groningen.
:hool Godlinze,
voorkomen!
prettige situatie-
Niet te royaal, maar...
Nu heb ik in di*. artikel opzettelijk
it noemen van uitkeringsbedragen zo
veel mogelijk vermeden, omdat deze al
gelang de tijden, kunnen wijzigen.
Om enige indruk te geven; man. vrouw
en kind ontvangen plm. f 35.per
week >ij werkloosheid, hetgeen eer
derde is var> het thans geldende basis-
loon. Een weduwe met kinderen heeft
f 30.per week pensioen: ouden van
dagen f 27 per persoon met vrijheid
om er f 10.bij te verdienen. Het be-
hdeft geen betoog dat deze uitkeringen
niet te rcyaal zijn; men zal zulks ver-
.oedelijk nergens ter wereld vinden
Maar. er is voor degene die met zorg
en vlijt heeft gewerkt, een gunstige'
factor.
Zeer vele, zo niet de meeste Austra
liërs, komen in de loop der jaren in het
bezit van een eigen huis en. voorzover
dat buiten de grote steden is gelegen, is
cr gewoonlijk een flink stuk tuin bij. zo
dat mer zelf groenten enz. kan verbou
wen. Ook deze factoren kunnen voor
onze emigranten gel -n, althans indien
zy in hun opzet zijn geslaagd.
Met dat alles wil ik, ondanks veler
pessimistic hc verhalen en ter gerust
stelling van adspirant-emigranten, t
zeggen, dat er op sociaal gebied in
Australië wel iets wordt gedaan
Reisprogrammaboek van dure en goed
kope reizen kwam klaar
(Van een onzer verslaggevers)
De Nederlandse Christelijke Reisvereniging, die in het voorbije jaar voor
een bedrag van f 500.000.— aan reizen voor haar leden verzorgde, heeft
een nieuw reisprogramma voor het komende seizoen het licht doen zien.
Het bevat een groot aantal reizen in binnen- en buitenland. Dit jaar
heeft men zich vooral toegelegd op het uitschrijven van goedkope reizen.
Er zijn tochten van f70.er zijn er ook van f400.Daartussen ligt
een grote keus aan trips voor oudere en jongere reizigers.
De N.C.R.V. wil haar leden namelijk
vooral leren reizen. Vandaar het be
trekkelijk grote aantal jeugdreizen, dat
in het programma is opgenomen.
Er is bijzonder veel aandacht besteed
aan seriereizen naar de meest fraaie ge
deelten van Zwitserland en Oostenrijk
Bovendien is Scandinavië in het pro
gramma opgenomen. Voor f 105 tot f 165
kan men zijn vacantie doorbrengen aan
een van de Zwitserse meren. Voor meer
getrainde touristcn zijn er wandel-berg
tochten. Zoals men weet heeft de NC.
R.V. binnén het verenigingsverband een
Bergsportclub. die allen verenigt, die
run hart aan het hoog-tourisme verpand
hebben. In de komende Meimaand komt
deze club op Woudschoten gedurende
een week-end bijeen, om er de touris-
tische plannen voor het komende iaar
t: bespreken.
Het reisprogrammaboek besteedt ook
aandacht aan hen, die over wat ruimer
middelen beschikken. Voor hen zijn
reizen ingelegd naar Lugano. Locarno
en Meiringen.
Nieuw zijn reizen naar Joego-Slavië,
naar Thonon les Bains aan het meer van
Genève én de wandeltocht naar het Em-
menthal. De veren igingsreis wordt dit
maal georganiseerd naar Zweisimmen.
waarbij ook Montreux, Genève en de
grote St. Bernhard in het programma
zijn opgenomen.
Het programma bevat ook weer een
aantal zg. „prigro'-relzen. Dat zijn
privé-groepsreizen, waarbij men dus ge
zamenlijk reist en alle voordelen van dat
collectief trekken heeft, doch tevens
vrij is om. op de plaats van bestemming
aangekomen, naar eigen goeddunken de
tijd in te delen en te besteden.
Zoals men wéét vierde de N.C.R.V.
- In samenwerking met de rijkspolitie
Odoorn zijn de clandestiene radiozen
ders Hondsrug (ook wel Esta geheten) en
Ons genoegen in beslag genomen Proces,
verbaal is opgemaakt tegen de 19-jarige
smid-bankwerker J. K. en de 25-jarige
landarbeider FF. Veel apparatuur werd
bij beiden in beslag genomen.
De jaarlijkse bondsdag van de oud.
Katholieke vrouwenverenigingen zal dit
maal op 9 Juli a.s. te Hilversum worden
gehouden.
onlangs haar 30-jarig bestaan. De feest
avond, aan dat feit gewijd, is door de
rampzalige gebeurtenissen in het begin
van dit jaar, uitgesteld. Hij zal thans in
de maand September in Den Haag
den gehouden.
Voor het Stoplicht
Margaret
\mARGARET TRUMAN gaat dus in
de politiek. Vorige week hebt
U dat kunnen lezen. Ze zal zich can-
didaat laten stellen voor de demo
craten in de staat Missouri, waar zy
nu me haar ouders woont. Ik heb
daar enige conclusies uit getrokken,
die ik U, mede ter wille van de eigen
veiligheid, niet onthouden mag.
In de eerste plaats: dat Margaret
dus breekt met de kunst. Tot nt,
zone ze Als haar dat. laten wt
maar zeggen: volu^ening gegeven
had, dan zou ze nooit in de politiek
gegaan zijn. Had ze het concertpodium
wel verkozen bóven het spreekge
stoelte.
Een tweede conclusie is. dat v
Harry zich enkele jarer geleden toch
wel erg druk gemaakt heeft, toen
een muziekrecensent een klap in
gezicht gaf, omdat de man gesch-
ven had, dat Margaret helemaal n
kon zingen. Was die klap nu n
voorbarig? En had de president v
toen, voor hij oing slaan, eens n
met het oor eens vaders, doch met
dat eens criticus naar Margaret moe
ten luisteren? Want wat gebeurt er
nu? Margaret gaat in de politiek en
zegt dus eigenlijk tegen de hele
wereld: die stem van mij is nou niet
om er een carrière op te bouwen. Dat
gaat véél beter in de politiek. En dus
verloochen ik de klap mijns vaders
op het gezicht van de heer muziek-
verslaggever en geel die laatste mar
groot gelijk: ik kón ook niet zo goed
zingen. Vader Harry mag nu
ijlings excuses maken, anders s
die geslagen man Margaret straks
nog niet eens voor het Congres!
De derde conclusie is deze: dat de
lezers van kranten toch wel erg i
zichtig moeten zijn en niet direct
letterlijke of figuurlijke klappen (de
laatste door ingezonden stukken)
moeten plaatsen op de gezichten van
hun dagelijkse voorlichters.' Het is
weer eens bewezen: dat zijn wijze
mensen, die er hoogst zelden naast
zijr>. De president moge destijds ge
dacht hebben dat hij raak sloeg, hij
mepte lekker mis. En .als Margaret
straks niet gekozen wordt zal hém
die klap nog eens berouwen. Wie
't laatst kermt schreit het hardst!
Laat het U vanavond gezeggen
trouwe lezer. Mocht U bereids Uw
pen ingedoopt hebben om tegen wie
of wat uit Uw lijfblad te schrijven:
bezint eer gij begint. Vandaag criti-
seert gij hem, maar morgen zal U
wellicht het voorrecht beschoren zijn.
dat gij hem moogt stemmen voor de
Raad, wat zeg ik, voor de Staten,
ach wat Staten, voor de KAMER.
Uu>. dan in de politiek geqane
Op Stopper.
Wet van 1919 wordt vervangen
Twee landelijke raden in Den Haag en
elf provinciale raden
jl/TINISTER SUURHOFF en staatssecretaris Muntendam hebben aan de
-L'l Tweede Kamer voorgesteld een Centrale Raad voor de Volksgezond
heid op te richten, waarin de regering overleg zal kunnen plegen met
vertegenwoordigers van provincies, gemeenten en particuliere organisa
ties. Bovendien wordt voorgesteld, provinciale raden voor de volksgezond
heid tot stand te brengen, waarin o.a. de gemeenten en de provinciale
kruisverenigingen vertegenwoordigd zullen zijn. Deze beide voorstellen
zijn de kern van een wetsontwerp, dat is ingediend om de gezondheidswet
van 1919 te vervangen.
ieerderheld in de raad zullen hebbi
De Centrale Raad brengt aan de mi
nisters op hun verzoek of uit eigen be
weging advies uit over onderwerpen, die
an belang zijn voor de volksgezondheid.
Naast deze Centrale Raad voor de
Volksgezondheid komt er een Gezond
heidsraad. die wat zijn taak en sai
stelling betreft, is te vergelijken me
tegenwoordige Gezondheidsraad. De
•ze Gezondheidsraad is, de m
>or te lichten over de stand
de wetenschap ten aanzien van de vraag
stukken op het gebied van de volksge
zondheid. De leden worden door
Kroon benoemd op grond van hun
tenschappeüjke deskundigheid.
Andere organen
De bewindslieden menen dat een'
nieuwe wet nodig is, omdat de behar
tiging van de volksgezondheid in de loop
der jaren steeds meer is uitgegroeid tot
taak van de overheid. Zij erkennen ech
ter de rechtmatigheid van de wens der
particuliere instellingen om aan de lei
ding van de gezondheidszorg deel te
De Centrale Raad voor de Volksge
zondheid, die ten hoogste 35 leden zal
tellen en in Den Haag gevestigd zijn. zal
bestaan uit een aantal personen die
ambtshalve lid zijn en uit een aantal
personen, die benoemH worden door over
heidsorganen en particuliere organisaties
welke door de Kroon worden aangewe
zen. Om te voorkomen, dat de invloed
van de regering in de Centrale Raad zal
gaan overwegen, is bepaald dat de ver
tegenwoordigers van particuliere orga
nisaties samen met de vertegenwoordi
gers van provincies en gemeenten de
Driekwart van de bedrijfsauto's in gebruik
bij eigenvervoer
Het aantal vrachtauto's in ons land be-| De uitbreiding van het bedryfsauto-
droeg op 1 Augustus 1952. blykens de park blijkt uit bijgaand staatje, waarvan
nieuwste gegevens van het C.B.S.. ruim het aantal geregistreerde motorvoertuigen
82 000 dit is bijna twee maal zo veel als op 1 Augustus is aangegeven
vlak voor de oorlog.
Vrachtouta's (incl. vierwielige bestel
auto's
w.v. bestelauto's
Driewielige bestelauto's en motorcarr.
Trekauto's (excl landbouwtractoren)
Speciale voertuigen
Autobussen
Aanhangwagens
Opleggers
Het zogenaamde eigenvervoer is
wat het r.antal in gebruik zijnde auto's
betreft verreweg het belangrijkste nl. 72
pet, het beroepsvervoer 24 pet. De
capaciteit bedraagt bij het beroepsvervoer
circa 110 000 ton; bij het eigenvervoer
150.000 ton.
Het wegvervoer geeft in Nederland aan
250.000 mensen, of ongeveer 2.5 pet van
de totale bevolking, een bestaan. Van elke
15 werknemers is er één bij het verkeer
over de weg ingeschakeld. De directe
werkgelegenheid in de automobielindus
trie, de reparatie-inrichtingen en de car
rosserie-bedrijven kan aan de hand van
1939
5.118
3695
2556
4.518
1050 1951 1952
71 418 77.550 82.19f
29 581 34 245 38 221
4 452 5.825 7 83C
3949 3800 3 91
2.636 3.170 3 46(
5973 6 160 6.18;
11 436 12 752 13 25;
3.387 3.514 3.694
de Algemene Bedrijfstelling van October
1950 worden geschat op 50 000 man.
cijfer is als volgt samengesteld: auto-
mobielfabricage- en montage-inrichtin
gen 3.500 auto-reparatie-inrichtingen
27.500. carrosseriefabrieken (incl. wagon-
fabrieken) 14.000 autobanden- en cover
bedrijven 2.000 fabrieken van auto
onderdelen (incl accu- en radiator-repara
tie-inrichtingen) 2 a 3000 man.
Deze gegevens werden ons verstrekt
naar aanleiding van de tentoonstelling
van bedrijfsautomooielen, welke op
April in het RAI-rebouw wordt geopend.
Behalve deze beide raden zullen
evenals than6, nog zijn de directeur-
generaal van de Volksgezondheid (het
hoofd van de directie Volksgezondheid
op het ministerie van Sociale Zaken) en
het staatstoezicht op de volksgezondheid.
Voor dit toezicht zijn hoofdinspecteurs en
regionale Inspecteurs in dienst.
Nieuw zijn in het wetsvoorstel de pro
vinciale raden voor de volksgezondheid.
In elke provincie wordt volgens het voor
stel zo'n raad ingesteld door de Provin
ciale Staten. De provinciale besturen zijn
bij het benoemen van de leden vrij, i
in één opzicht legt de wet hen aan
den: De gezamenlijke gemeenten mc
in de provinciale raad eenzelfde aantal
leden hebben als de gezamenlijke kruis
verenigingen. Deze provinciale raden
hebben tot taak, zich op de hoogte
houden van de toestand der volksgezond
heid in hun provincie en maatregelen te
ontwerpen die zij noodzakelijk achten
Zij zullen deze maatregelen echter niet
zelf uitvoeren.
Idee van Leidse wethouder V. d. Kwaak:
Verantwoordelijkheid van gemeentebesturen
ondermijnd door onzekerheid
(Van een onzer verslaggevers)
HET GROOTSTE struikelblok bij de gemeentelijke financiën is de vraag:
Waar is men aan toe? Zij, die doorgaan met het uitzetten van kapi
talen, weten niet of dit te zijner tijd door het rijk zal worden gedekt. De
verantwoordelijkheid van de gemeentebesturen wordt hierdoor onder
graven en het gemis aan enig uitzicht doet zich dagelijks gevoelen.
Deze woorden sprak de heer D. v. d. Kwaak, wethouder van Financiën
te Leiden, toen hij voor de provinciale afdeling van de Vereniging van Chr.
Historische Gemeentebestuurders een antwoord gaf op de vraag „Hoe staat
het met onze gemeentefinanciën?" Deze vergadering, die onder voorzitter
schap van de heer H. Duiker stond, werd gehouden in het Beursgebouw te
Rotterdam.
vorens een antwoord te geven op de
g, trachtte de heer Van der Kwaak
zijn hoorders enig inzicht in het ontstaan
van de tegenwoordige positie van de ge-
meentelijke financiën in ons staathuis
houdkundig bestel bij te brengen. Hij
schetste, hoe de eerste verhouding rijk-
gemeente ontstond in 1865 en 1885 en ver
telde van het draagkracht-beginsel, dat
voor 't eerst in de regeling van 1927 tot
uiting kwam. Spreker bezag in vogel
vlucht vervolgens de ontwikkeling van
ie gemeentelijke financiën in en na de
tweede wereldoorlog, de Instelling van
ommissie-Oud. die binnenkort voor
stellen aan de regering zal doen toekomen
i belandde ten slotte bij de toestand
m vandaag.
„Nu, in 1953, zitten wij nog midden ln
>t vraagstuk van de gemeentelijke fi
nanciën. omdat nog altijd geen regeling
getroffen", zo zei de heer Van der
Kwaak, die opmerkte dat bestudering
van de gemeentelijke begrotingen doet
vermoeden, dat het met de financiën
nogal gaat. Tekorten zijn weggewerkt en
hier en daar zijn zelfs aardige reserves
gevormd.
Grenzen voor melk-
aanvoer
Nederlandse veeteelt aan de spits
In de voorjaarsvergadering van de
Bond van Coöperatieve Zuivelfabrieken
in Friesland is een voorstel aangenomen
om bij de overeenkomst grenzen vast te
stellen voor ieder gebied van melk-
aanvoer. Hij deelde voorts mede. dat de
melkgift per koe in Nederland van
3400 'cg in 1936 tot 3775 kg ln 1952 geste-
in Friesland zelfs tot 3930, terwijl
het vetgehalte is verhoogd en
veel minder krachtvoer nodig is dan in
In dit opzicht staan Nederland en
Denemarken aan de spits. Het aantal
melkkoeien in Nederland is van Mei
1951 tot Mei 1952 met 50.000 stuks ver
minderd, in Friesland met 7000. doordat
de noodzakelijke werkzaamheden in het
veehoudersbedrtjf niet in loondienst
kunnen worden verricht op grondslag
de collectieve arbeidsovereenkomst.
Of dit een gevolg is van de zuigkracht
d^ Duw (Dienst uitvoering werken)
an een onjuiste basis in de C.A.O..
liet spr. in het midden.
Goedkopere kolen zijn
nog te krijgen
Aankopen echter gelijkmatig over
het jaar verdelen
Berichten, dat de in prijs verlaagde
kolensoorten niet meer kunnen worden
geleverd, zijn onjuist. Deze soorten wor
den wel degelijk geleverd, zo heeft minis
ter Zijlstra op schriftelijke vragen van
het Eerste-Kamerlid Brandenburg (CPN)
geantwoord.
De in prijs verlaagde soorten die voor
de huisbrandverbruikers van het meeste
belang zijn, zijn de parelnoten en de
gere noten en Ess-noten XIV. In 1952
werd in ons land van deze soorten onge
veer 540.000 ton verbruikt voor huisbrand.
In het kolenjaar 1953/1954 zal een grotere
hoeveelheid beschikbaar komen. De v
ziening kan echter slechts bevredigend
lopen, als de verbruikers hun aankopen
gelijkmatig over het kolenjaar verdelen,
aldus de minister
Reeds 177.295 t.b.c.-runderen
opgeruimd
In het kader van de nationale bestrij
ding van tbc onder het rundvee zijn tot
21 Februari in totaal 177.295 tuberculeuse
dieren ter slachting aangeboden, waar
door 37.937 bedrijven tbc-vrij werden.
Limburgse mergelwinning
wordt gecentraliseerd
De mergelwinning in Zuid-Limburg
die op het ogenblik op circa 27 plaatsen
wordt uitgeoefend, zal in de naaste toe
komst worden gecentraliseerd. Hiervoor
is aangewezen een gebied van 50 ha on
der dc gemeente Berg en Terblijt en eer
terrein van 8 ha onder de gemeente
Bemelen.
Drie mergelver verkende industrieën
hebben opgericht de N V. Mij Mergel-
voorziening in Maastricht. Deze in
dustrieën zijn het stikstofbindingsbedrijf
van de Jtaatsmijnen, de N.V. Ankersmit
te Borgharen en de Mekog te IJmuiden.
Spreker eewaagde van de onzekerheid
aarvan w(j in de aanhef reeds schre.
•n, om vervolgens met spijt te consta-
:ren. dat wel eens met twee maten
ordt gemeten.
Gemeenten, die haar begroting heb
ben ingediend, zullen deze wel eerst
daags terug ontvangen. Meer dan de helft
de Zuid-Hollandse gemeenten heeft
rouwens al. Bij het terugontvangen
men in sommige gemeenten nood
zakelijke uitgaven moeten besnoeien en
wenselijke van de begroting moe
ten afvoeren, terwijl andere gemeenten
Juist deze post nog hebben kunnen op-
Den Haag schijnt te redeneren, dat
de gemeentebesturen de begrotingen
zelf wel critisch zullen bezien. De heer
Van der Kwaak voorspelde, dat hier
door moeilijkheden zullen ontstaan in
de boezem van menig gemeentebestuur.
Er zullen hierbij vraagstukken worden
opgeworpen, waarvan de goegemeente
niets meer begrijpt, zo luidde de me
ning van dc Leidse wethouder van
Financiën, die dit gezegde staafde met
de melding van derrelijke problemen
ln Alkmaar.
Oplossing?
Als zijn persoonlijke gedachte legde hij
de vergadering de volgende suggestie
bij de bouw van bijzondere projee-
zoals zwembad, recreatieterreinen
ïen gedeelte van de door het rijk be
schikbaar te stellen gelden voor deze
doeleinden te gebruiken en daarnaast,
zonodig, een gemeentelijke heffing in het
leven te roepen.
„Men zou hierdoor wellicht kunnen
bereiken, dat de belangstelling van de
burgerij voor gemeentezaken levendiger
wordt, terwijl men aldus minder makke
lijk uit de staatsruif eet", lichtte de heer
Van der Kwaak toe.
Over deze laatste suggestie is tijdens
de bespreking nog menig woord ge-
In de Ardennen vindt men de trekkers en
kampeerders
(Van een onzer verslaggevers)
België doet al het mogelijke het toe
risme (en dan liefst van buitenlanders)
te bevorderen. Daarom komt jaarlijks de
adjunct-commissaris-generaal voor het
Toerisme, de heer E. Struyf uit Brus
sel, naar Den Haag om in de Belgische
ambassade, met de heer Egbert Graeffe
als gastheer, aan de Nederlandse kop
stukken van het toerisme te vertellen
Van een
knobbel komt
een knobbel
hoeveel fraais en aantrekkelijks België
voor de Nederlanders te bieden heeft.
HU doet dit met succes, want in 1952
werd een verhoging van 41% van
buitenlandse toerisme genoteerd. Het
bleek, dat 16.4 pet van de vreemdelin
gen Nederlanders waren. 63% van d«
Nederlandse bezoekers gaan naar de
kunststeden en slechts 21% naar de Ar
dennen. waar echter veel trekkers en
kampeerders komen. De kust is bepaald
Behalve vele feesteUjkheden in de
verschillende steden zowel in het hoog
seizoen als in de maanden Mei. Juni
September heeft België een aantal faci
liteiten ingesteld. Wederom wordt op
verblijf van 7 dagen in één hotel, één
dag gratis gegeven en bij een veertien
daags verblijf zelf 2% dag. Tussen 1
April en 30 September wordt bU een
verblU'f van minstens drie dagen voor
elke liter benzine, in België gekocht. 2
fres terugbetaald, waarmede aldus de
heer Struyf. de Belgische benzineprUs de
laagste van Europa wordt.
De hotelprUzen zijn wederom vastge
legd in de hotelgids Hiervan mag niet
worden afgeweken, zodat men precies
kan weten waar men aan toe is.
Het dokterspootje
Over het beruchte dokterspootje
struikelen zelfs de dokters zelf
wel eens, getuige het jongste num
mer uan Medisch Contact, waar
in een arts uit Denekamp zich in
een ingezonaen stuk boos maakt
over een recept van een collega,
die hij onbekend icenst te laten
blijven. De dokter uit Denekamp
en zijn apothekersassistente zijn
er niet achter gekomen wat er in
dat recept stond. Zelfs is het hun
niet gelukt er, aan de hand van
het geneeskundig jaarboekje, naar
te raden. En di onbekende dokter
is er een uit velen, laat de inzen
der du.delijk uitkomen.
De redactie van Medisch Contact
heeft van de nood eer. deugd ge
maakt en een prijsvraag uitge
schreven. Wie haar het eerst de
juiste ontcijfering meldt, krijgt
als beloning een band voor Me
disch Contact (jaargang 1952).
De onbekende schrijver van het
recept mag niet meedoen
De grootste autobus van
Europa
De grootste autobus van Europa, de
„Metropol" wordt weldra in ons land
voor verkeersautoriteiten en ven
maatschappUen gedemonstreerd,
voertuig, dat speciaal voor stadsverkeer
is ingericht, zal op de komende RAI te
zien zyn. Het is 12.10 meter lang. De
ontwikkeling geschiedde door samenwer
king van de New Yorkse stadsbusmaat
schappij en Mack Corp. enerzUds en de
Stockholmse tramwegen en Scania Vabis
anderzyds.
Deze 47 persoons bus, die zonder over
belasting, ruim 130 passagiers in he
stadsverkeer kan meenemen, rijdt bij
zonder soepel, omdat de maximum uit
slag der voorwielen 55 graden ls. waar
door een draairadius van slechts 11.8
meter mogelyk wordt.
De chauffeur (eenmansbediening) kan
de deuren automatisch openen en sluiten
zolang de bus niet rijdt De achtcylln-
der dieselmotor is achterin in de breedte
geplaatst.
Van deze tien ton wegende autobus
heeft de stad Stockholm er voorlopig
200 besteld.
Bijna 400 zweefvliegers
kregen een brevet
Het ledental var de Kon Ned. Ver.
voor Luchtvaart bereikte in 1952 een top-
hoogte, aldus het jaarverslag. Het aantal
actieve zweefclubs steeg van 16 tot 17. In
totaal werden er 22800 vluchten gemaakt
(v.j. 20450» en 398 (414) zweefvliegbrevet-
ten uitgereikt.
Het aantal uitgereikte brevetten be
droeg in de jaren 1945 tm. 1950 resp: 5.
92. 302. 193 172 en 271
Negen zweefvlieger» maakten overland-
vluchten van meer dan 100 km. Ook het
KNVvL-Zweefvliegcentrum Teriet ont
plooide een belangrijk grotere activiteit
dan in de voorgaande Jaren; in totaal
werden daar 8910 vluchten geboekt tegen
7259 m 1951 en 3857 in 1950
De afdeling Modelvliegtuigsport werd
uitgebreid met de onderafdeling Lucht
vaartkennis en verwierf tal van nieuwe
Ballonvaarders maakten 13 opstijgingen
en de Nederlandse Vereniging v
Ruimtevaart verwierl in dit eerste jaar
van haar bestaan 130 leden. Eer. speciale
springcursus voor parachutisten moest
worden uitgesteld
«Om gezondheidsredenen"
De Hongaarse minister van Gezond
heid. mevrouw Anna Rattko. is „om ge
zondheidsredenen" vervangen door dr
Istvan Szoldos. Aldus bericht radio-
Boedapest.
vooralsnog niet
vak op de L.S. t
Ik ben altyd e
Esperanto in de
Tweede Kamer
Op 12 Februari 1953 heeft de Tweede
Kamer zich vry uitvoerig bezig gehouden
met het vraagstuk van Esperanto op de
Lagere School. In het algemeen zijn
daarby niet zoveel misverstanden aan het
licht gekomen als gewoonlyk het geval is.
het Esperanto-vraagstuk wordt
behandeld. Verschillende leden hebben
zelfs zeer waarderend over deze wereld
taal gesproken, al was er dan ook geen
meerderheid voor invoering op de L«S.
daar iets voor te zeggen. De heer
Tilanus, die zich tegen zyn gewoonte,
ditmaal veroorloofde krassere woorden te
gebruiken dan de omstandigheden mee
brachten. vond het een ..zo grote dwaas
heid dat men 't Esperanto in de schooltijd
zou mogen geven, terwyl dit met vakken
van art. 2 niet mag" (Frans, Duits en
Engels b.v.) „dat hy niet van plan was
te geven". Wie Espe
ranto kent. vindt dit waarschynlyk niet
zyn toch wei redenen
vaarom het beter is.
iet Esperanlo als leer-
begir.nen.
felle tegenstander ge-
het Frans op de L.S„ omd^t
het paedagogisch niet te verantwoorden
met het onderwys in een tweede taal te
beginnen voor de eerste tamelijk goed
gekend wordt. Er bestaat namelyk altyd
het gevaar dat de idiomatische eigenaar
digheden elkaar beïnvloeden en er dus
mengtaal ontstaat En het
voordeel van het kleine beetje Frans dat
op de L.S. kan leren weegt nooit op
tegen de nadelen.
Ditzelfde geldt natuurlijk, hoewel in
veel mindere mate. voor het Esperanto.
Maar de mening van de heer Peters dat
..plukje Esperanto" van weinig of
geen waarde zou zyn. is echter niet luist.
Uit dit Kamerdebat kan ook nog een
andere les getrokken worden. Er zyn nog
altijd napraters. die tegen Esperanto zijn,
omdat ze menen dat het ongeveer gelijk
luidend is met communisme. Voor hen is
belang het woord van de Comm. af
gevaardigde de heer Gortzak: „Ik wil
echter daarby eerlijk en openlyk zeggen,
dat ik wat de waarde van het Esperanto
betreft, nu nog niet zo byzonder overtuigd
ben".
Nu dan in de Kamer, niet altyd met
kennis van zaken, dit dient erkend te
worden, over het Esperanto is gesproken,
is het wenselijk deze zaak wat uitvoeri
ger te belichten, zodat men door dit
debat geenszins de mening moet krijgen
dat het maar een soort van „hobby is van
en aantal, overigens ^eer respectabele
n goedwillende, idealisten."
In de eerste plaats dan dien ik de aan
dacht te vestigen op een verzoekschrift,
gericht aan de secretaris-generaal van de
Verenigde Naties. De petitie vraagt de
aandacht van de UNO. voor een weield-
tl en in het bijzonder voor het Esperan.
dat de enige internationale taal is, die
reeds opmerkelijk succes boekte en geeft
de wens te kennen het Esperanto-onder-
wys op de scholen te willen bevorderen
deze taal te gebruikea voor internatio
nale doeleinden, in het bijzonder voor
tourisme. handel en internationale brief
wisseling.
Het verzoekschrift met de onderteke
ningen omvat 4 dikke delen: 895.432 in
dividuele ondertekeningen en 492 van
vertegenwoordigers van organisaties, die
tezamen ongeveer 15 millioen leden tel-
76 landen. Tot de ondertekenaars
behoren dr W. Drees en de Minister-P.e-
sidenten van Polen. Oostenryk en Tsje-
cho-Slovakije, alsmede de President van
Frankrijk. Vincent Auriol.
De Unesco overwoog dat zU goede
redenen had haar aandacht te schenken
de resultaten die het Esperanto be
reikt heeft ten gunste van de intellectuele
betrekkingen en het wederzijds begrypen
tussen de volkeren en „besloot na te
gaan welke stappen moeten gedaan wor
den inzake dit verzoekschrift".
Wat Nederland betreft, ik kan tal van
vooraanstaande personen noemen die
overtuigd zyn van het goed recht van
Esperanto. Onder hen zyn: dr mr S. J R.
de Monchy; dr ir M. H. Damme, oud-
directeur-generaal P.T.T.; prof. C. Beig,
professor in de Indonesische talen in
Leiden en Amsterdam; prof. dr C. de Boer.
professor Romaanse talen Leiden; Oud-
Minister In 't Veld; prof. Gerlach Royen,
emeritus-professor algemene taalweten
schap Utrecht en zeer vele anderen. Dr
Manders promoveerde op een proef
schrift: Vijf Kunsttalen, waarin hy van
het Esperanto zeer veel goeds zeide.
Aan 26 scholen, in Nederland, die bij
het Bureau „Esperanto by het Onderwys"
bekend zyn, wordt Esperanto onderwezen.
Hieronder zyn verscheidene kweek
scholen.
De grote Engelse geleerde en schrijver
Lord H. Bertrand Russell heeft op 27 Mei
1948 in zyn toespraak tot de leden v
Zweedse Parlement te Stockholm het
Esperanto aanbevolen als „kommando-
taal" voor het internationale leger van
dc te vormen wereldfederatie. Van be
lang is te vermelden dat het Esperanto
reeds practische toepassing vindt by het
leger in Amerika, waar het als officiële
taal is aangenomen voor het z.g. „aanvals-
legcr" bU manoeuvres.
In Engeland zyn speciale woorden
boekjes uitgegeven met de vaktermen
voor leger en marine in het Esperanto.
Er zyn nog altyd tegenstanders van
deze wereldtaal „omdat ze geen letter
kunde heeft". Al is dit niet geheel w aar.
het is bovendien een volkomen misken
ning der bedoeling van het Esperanto.
Het wil een practisch hulpmiddel zyn bij
het onderling verkeer der volkeren, zodat
geen nationale gevoeligheden daarmee
iets te maken hebben, wat by iedere
„levende" taal steeds het geval is. A's zo
danig erken ik de grote waarde van het
Esperanto ten volle. En ik vind het jam
mer dat nog zovele taalleraren, voor wie
het door de grondslagen, die zij op taal
gebied bezitten, zeer eenvoudig zou zyn
Esperanto te leren, er door domme en
dwaze vooroordelen van worden terug
gehouden zich deze taal eigen te maken.
Men ziet dat ik geen hoogdravende pïira-
sen gebruik en dat ik niet behoor tot de
goedwillende idealisten, maar dat ik
nuchter en koel oordelende, tot de over
tuiging ben gekomen dat iedereen die wil
meewerken aan de eenheid der volkeren,
moet trachten Esperanto te leren.
Den Haag F. C. DOMINICUS
dr Ned. Letteren
Leraar M.O. Frans, Duits en Engels.
De kabinetsformatie in
Pakistan
Mohammed Sjoeab Koeresji zal in het
nieuwe Pakistaanse kabinet, behalve de
portefeuille van Vluchtelingenzaken, die
van Voorlichting en zaken betreffende
Kasjmir krijgen. Tevoren was bekend ge
maakt, dat dr Isjtiak Hoessein Koeresji
minister van Vluchtelingenzaken zou xUn.
HU had in het kabinet-Nazimoeddin de
zelfde portefeuille. Dr Isjtiak Hoessein
Koeresji is thans uitsluitend minister van
Onderwys.
De nieuwe minister van Vluchtelingen
zaken, voormalige Hoge Commissaris ut
Delhi, is zelf een vluchteling.
Ged. Staten van Zuid-Holland heb
ben het Rotterdamse plan tot wUziglng
van het uitbreidingsplan voor de linker
Maasoever goedgekeurd.
