Scotland Yard draait al op volle toeren nEUWE LEIDSCHE COURANT ZATERDAG 18 APRIL 1953 Heel Londen maakt zich op voor de grootse kroningsplechtigheid. Hier een kijkje in Oxford street, ir men bezig is, de tribunes op te zetten. Zó vertrouwd is üe Lon- denaar al met dit beeld, dat hij geen belangstelling meer voor heeft. Zonder op te zien, gaan de winkelendz Britten er aan voorbij. Op de voorgrond één der fraaie palen, die op de kroningsdag de Londense straten zullen sieren. kers van de kroningsfeesten er tegen te waarschuwen, dat reeds aan boord van schepen en vliegtuigen naar Engeland misdadigers zullen proberen hun duis- werk te verrichten. ieuw-Qninea en wij DOOR F. H. van de Wetering Algemeen voorzitter van de Stichting „Het Nationaal Nieuw-Guinee Comité" TOEN OP 27 DECEMBER 1949 de Nederlandse souvereiniteit over het voormalige Nederlands-Indië werd overgedragen aan de Verenigde Staten van Indonesië, maakte de Nederlandse regering een uitzondering voor Nieuw-Guinea. Hiervoor gold de overweging, dat dit randgebied een bevolking heeft, dat naar ras, taal en cultuur niet tot de Indonesiërs gerekend kan worden en bovendien nog gedurende een reeks van jaren niet in staat zal zijn zelf langs democratische weg te kennen te geven of zij al dan niet bij Indonesië wenst te behoren. standigheden op de Indische Ar- De Nederlandse Regering steld zich op het standpunt, dat zij zich ten aanzien van haar beslissing over Nieuw-Guinea moest laten lelden door de verplichtin gen, die zij op zich had genomen bij de ondertekening van het Charter der Ver enigde Naties. In artikel 73 daarvan er kennen de mogefcheden, die verant woordelijkheid dragen voor het beheer van gebieden welker bevolking nog niet een volledige mate van zelfbestuur heb ben, dat de belangen van de inwoners van deze gebieden altijd van doorslag gevende betekenis moeten zijn. Derhalve loest de vraag worden beantwoord: „Is wijziging in de beheersvoering in het belang der bevolking?" Deze vraag werd door Regering en Volksvertegenwoordiging ontkennend beantwoord en daarmede onderstreepte Nederland nogmaals zijn tegenover de Verenigde Naties erkende plicht de in tra van Nieuw-Guinea binnen te leiden in een moderne wereld. Het kernpunt van de Nieuw-Guinca- kwestie is dus niet het economisch be lang van dat land voor Nederland, maar Nederlandse verantwoordelijkheid een gebied waar nog geen zelf standige politieke wilsvorming mogelijk Natuurlijk spelen voor Nederland de conomische consequenties van een blij- ende Nederlandse souvereiniteit Nieuw-Guinea wel degelijk een rol. Im- i de opvoeding van de bevolking tot moderne mensen zal eerst mogelijk zijn door openlegging van het land. Het tem- vaarin die openlegging financieel mogelijk blijkt is maatgevend voor het ipo waarin de bevolking op een hogere trap van beschaving zal kunnen worden gebracht. Laten wij ons daarom eens even bezig houden met de economische mogelijk heden van Nieuw-Guinea. T700R de souvereinlteitsoverdracht werd door cultures, handel en indus trie en dientengevolge ook door de Ne derlands-Indische Regering maar zeer weinig aandacht aan dat gebied geschon ken. Dit is niet te verwonderen indien men bedenkt, dat de de andere eilanden chipel zo uitzonderlijk gunstig waren, dat niemand zich de moeite en kosten van openlegging van Nieuw-Guinea wil de getroosten zolang men zo veel beter en goedkoper op een der andere eilan den terecht kon. Ongetwijfeld dateert uit die tijd de wijd verbreide mening, dat van Nieuw- Guinea „toch nooit iets kan terecht ko men", een mening die zoveel jaren werd gepropageerd, dat zij gemeengoed ls ge worden. Is deze mening echter gebaseerd op concrete gegevens? Er is van dit enorme gebied, dat een oppervlakte van ruim 12 maal die van Nederland beslaat, nog bitter weinig bekend. Het Nederlandse bestuur strekt zich daadwerkelijk slechts uit over een betrekkelijk klein gedeelte. Alles wat economische waarde betreft nog vol komen onbekend gebied. Ook wèl bestuurde gebied zijn nog maar weinig exacte gegevens bekend. Slechts enkele terreinen zijn bodemkundig mynbouwkundig onderzocht en dan nog vaak tamelijk vluchtig. Uitgebreide exploratiewerkzaamheden zullen nodig zijn om een juist Inzicht in deze materie te krijgen. Verleden jaar liet de Overheid enkele onderzoekingen ver richten, o.a. door een groep mijnbouw- kundigen onder leiding van enkele Delftse professoren, terwijl binnenkort een commissie van landbouwkundigen een onderzoek naar agrarische mogelijk heden zal instellen. Welke resultaten deze exploraties en de vele die hierop nog zullen moeten vol gen ook mogen opleveren, zij kunnen naar gehoopt wordt het tempo de openlegging wel versnellen, doch niet van remmende Invloed zijn op de vol voering van de op Nederland rustende plicht de bevolking van Nieuw-Guinea lelden naar het innemen van een wai dige plaats in de gemeenschap der vol- Aan deze ontwikkelingsgang wordt ge werkt door Bestuur, Zending en Missie, terwijl ook het contact met de overige Westerlingen en het Westers economisch leven zijn invloed doet gelden. Onze landgenoten, die thans in Nw^ Guinea werken, zijn de vertegenwoor digers van ons volk in dat verre land. Zij werken In een onafzienbaar en hoogst primitief land onder vaak ongekend moeilijke omstandigheden. Dagelijks worden zij geconfronteerd met proble men, waarvan wij ons zelfs bij benade ring geen voorstelling kunnen maken. Nochtans zouden zij volkomen in daar buiten ligt is althans wat zijn taak tekort schieten Indien zij er niet Financieel Overzicht van de weelc j Beurs heelt zich in de laatste twee weken uitstekend gehouden deze week geen verdere voortgang gemaakt, integendeel, er ontwikkelde zich in de internationale fondsen een herstel, dat niet naliet indruk te maken. De oorzaak van de betere houding is te zoeken in de vaste stemming van Wallstreet, terwijl de Londense beurs eveneens hogere noteringen bereikte. De indiening van de nieuwe Britse begroting heeft in Engeland een gunstige indruk gemaakt. Inplaats van een verhoging van de belastingdruk, welke na de oor log regel was, vond voor het eerst een verlaging plaats, welke voor een deel de bedoeling had om het bedrijfsleven aan te moedigen. De aand. Unilever ondervonden steun van de zijde van Engeland en konden „De zee, de zee klotst voort in eindeloze deining. hoofdfonds, Kon. Olie, door het buiten land gekocht, waardoor een koerswinst werd verkregen. De hele markt werd daardoor gunstig beïnvloed. We kunnen derhalve constateren, dat het vredes offensief der Russen deze week geen verdere koersval heeft veroorzaakt. Het zal afhangen van de ontwikkeling der buitenlandse politiek In hoeverre het aanvankelijke herstel van het koerspeil stand zal kunnen houden. Op de goede renmarkten trok de zeer flauwe stem ming van tin de aandacht, naar men zegt, tengevolge van het terugtrekken uit de markt van de Amerikaanse rege ring. Ook aand. A.K.U. konden zich zeer goed handhaven en men verwacht goede resul taten van de Amerikaanse dochteronder neming, de American Enka. Philips heeft deze week een dag onder druk gestaan tengevolge van het bericht, dat een grote defensie-order geen doorgang zou vinden. Later volgde een herstel, toen bleek, dat het publiek zich door de be- roepshandel niet liet meeslepen. ONGETWIJFELD heeft onze effecten beurs zich, wanneer men de laatste twee weken overziet, uitstekend gehou den, ondanks de druk, welke de flauwe stemming van Wallstreet heeft uitge oefend. Er blijkt uit deze gang van zaken, dat de technische marktpositie hier te lande gezond kan worden genoemd. De goede resultaten, welke de Neder landse industrie, in het algemeen, over 1952 tot dusver heeft gepubliceerd, heb ben het koerspeil gesteund. De Holl. Draad- en Kabelfabriek kwam met een mooi verslag uit en keert een onveranderd dividend van 12% uit. De liquiditeit van het bedrijf kan zeer bevre digend worden genoemd. Het is te ver wachten, dat ook de Ned. Kabelfabriek met een goed verslag zal kunnen uitko men. Van Vlissingen Katoenfabrieken te Helmond verrasten de aandeelhouders met een onveranderd dividend van 10%. In het verslag klaagt de directie over de fiscale druk op het bedrijfsleven en spreekt zü haar teleurstelling uit over de jongste industrialisatienota. De Rot- terd. Droogdok kwam met een verhoging van 5%, dus een dividend van 20%, uit de bus. Men mag verwachten, dat het jaarverslag een bevredigende indruk zal maken en dat de werf voor geruime tijd opdrachten zal zijn voorzien. De aand. lagen deze week vast in de markt. In het Jaarverslag van Wllton-Fijenoord, dat dezer dagen verscheen, wordt mede gedeeld, dat er opdrachten voor 3 jaar aanwezig zijn, zodat de scheepsbouw- ondernemingen voorlopig vooruit kunnen. T^EN TEGENVALLER vormde de divi- ■Cj dendaankondiglng van de Kunstzijde Spinnerij, welke vorig jaar 10% in aand. en 2V4% in contanten, maar nu slechts 8% in contanten uitkeert. Op de cultuurmarkt bleef de stemming ongeveer prijshoudend en grote afwij kingen deden zich niet voor. Slechts aand. Besoeki Tabak vormden één der uitzonderingen en konden een aanmerke lijke koerswinst behalen. De handel in dit fonds is beperkt en enkele kooporders kunnen al tot een avans aanleiding geven. Gelijk wjj eerder hebben gemeld, verwacht men binnen afzienbare tijd 5% voorlopig dividend op deze stukken. Op de scheepvaartmarkt was er enige verbetering in het koerspeil te ontdek ken, al had de handel niet veel te be tekenen. De jaarverslagen van de Stoomvaart Mij „Hillegersberg" en „Oostzee" hebben ter beurze een goed. Indruk gemaakt Het betreft hier een tweetal maatschap pijen, welke in belangrijke mate onder- gekapitaliseerd zijn. Van de beschikbare winst ad L977.000 keert „Hillegers berg" slechts ƒ120.000 aan dividend uit (21%), terwijl de ..Oostzee" van de be schikbare winst ad 7.192.000 slechts ƒ638.000 aan dividend (17%, vj. 21%) uitkeert. De aandeelhouders krijgen dus slechts een fractie van de winst ter be schikking. De intrinsieke waarde van deze aandelen is aanzienlijk hoger dan de beursnotering. De directie dezer on dernemingen ziet de toekomt met ver trouwen tegemoet. Een aanzienlijke da ling van de winst sou nog geen emlcl- HERSE1SS in 'ra laatje Ja, de hersens van de knapste koppen in een laatje van Uto kast, Uw schrijfbureau! Elk ogenblik ter beschikking om U te helpen op Uw weg naar succes! Dat kan, als U schriftelijk studeert Uiterst bevoegde leraren stellen ir. de schriftelijke lessen van Re&a-HUversom hun wetenschap tot Uw dienst en blijven U leiden tot Ui<' doel bereil is! Vraag vrijblijvend inlichtingen aan Resa- Hlversum. Bekende schriftelijke cursus. in zouden slagen het vertrouwen van de Papoea te winnen. Hoe zwaar die taak ook ls, er zijn enkele factoren aan te wijzen, die het welslagen minder moei lijk maken dan in vele andere laag- ontwikkelde landen. IN TEGENSTELLING tot vele andere Aziatische landen kunnen zij wat we zouden willen noemen „met een schone lel beginnen" De bevolking van Nieuw-Guinea is Immers nog vrijwel niet in aanraking geweest met de Westerse cultuur: zij leeft nog grotendeels op een ontwikkelingsniveau van mensen uit het „stenen tijdperk". Zij. die aanraking met het Westen kregen, zijn tot de Christe lijke godsdienst bekeerd. Mits op verstandige wijze geleid zal een harmonisch samengaan van Papoea en Nederlander op de lange duur een sfeer van vertrouwen scheppen, welke zal kunnen stand houden voor altijd. Mocht Nederland hierin echter falen, dan zullen spanningen niet uitblijven, die zeer zeker zodra de bevolking van Nieuw-Guinea in staat zal zijn zelf over haar politieke toekomst te beslissen een losmaking van Nederland tot gevolg zullen hebben. Wat dan verloren zal gaan aan resultaten van noeste arbeid en ka pitaal valt zelfs niet bij benadering ta schatten. De taak, die Nederland In Nieuw- Guinea beeft te vervullen, la derhalve groots maar moeilijk; zij zal een uiter ste krachtsinspanning vergen, welke niet alleen aan het Overheidsapparaat, doch ook aan de gehele Westerse gemeen schap hoge eisen stelt Is de volbrenging van die taak nu uitsluitend een Regeringszaak? Zeeer zeker niet! De bevolking van Nieuw-Guinea moet er van overtuigd zijn, dat het Neder landse volk ln al zijn geledingen bereid is zijn Regering te steunen ln de vol brenging van die taak. De Nederlandse werkers tn Nieuw- Guinea moeten verzekerd zijn van de morele steun van het Moederland. Zij kunnen Immers onmogelijk bun zware taak naar behoren vervullen. Indien bet volk, welks vertegenwoordiger» zij zijn, geen belangstelling heeft voor hun werk. zij nimmer enig teken van medeleven ontvangen of nog erger, zij de Indruk krijsen- dat men in Nederland hun taak als nutteloos beschouwt. Ontegenzeglijk zal Nieuw-Guinea voor lopig aan de Nederlandse belasting betaler geld kosten, maar hierin zal zeker geen verandering komen zolang de moed ontbreekt tot een kracbtlg Initia tief. Nederland heeft een ruim arsenaal van hoogst bekwame technici en al thans nu nog van tropische experts, nog afgezien van zijn overvloed aan werkkrachten, die over de gehele wereld terecht zo'n goede naam hebben. Het zal niet de eerste maal zijn. dat de openlegging van een achterlijk ge bied ondanks aanvankelijk pessimistische verwachtingen op den duur tot voordeel van Rijksdeel en Moederland strekt. De ln NleuwGuinea te vervullen taak kan slagen op een wijze, die algemene waardering kan verworven, mits het Nederlandse volk telkenmale nletrwe impulsen aan de vervulling van die taak weet te geven. Dit is de reden van bestaan van de Stichting „Het Nationaal Nieuw-Gulnee Comité", dat zich ten doel stelt op zo ruim mogelijke schaal kennis omtrent Nieuw-Guinea te verbreiden, aoclale en culturele steun aan de bewoners van dat land te verlenen en belangstelling te wekken voor de mogelijkheden die dit gebiedsdeel biedt De Stichting begeeft zich daarbij niet op politiek gebied, noch behartigt zij be paalde groepsbelangen; zij wil uitslui tend een nationaal belang dienen door ons volk er van te doordringen dat het belang heeft bij de gang van zaken In Nieuw-Guinea, dat het de plicht heeft materiële en culturele steun te verlenen en dat het het recht beeft te worden voorgelicht over gemaakte vorderingen en bestaande mogelijkheden. Elke Nederlander, die ln staat la ver der te ktjken dan de landsgrenzen ln Europa, wekken wtj op het streven van de Stichting te steunen door toe te era- den als lid (minimum-contributie ƒ2.50 per kalenderjaar). Meer uitgebreide Inlichtingen omtrent de werkzaamheden der Stichting worden gaarne verstrekt door het secretariaat, Bezuldenhoutseweg 17 te 's-Gravenhage. ding behoeven te geven tot verlaging van de winstuitkering aan aandeelhou ders. r\EZE WEEK werden aand. Erdalvoor het eerst ter beurze verhandeld. De ontvangst stelde niet teleur en er waj een goede belangstelling voor deze nieu we aanwinst te constateren. De eerste koers stelde zich op 160%, later kwam er een kleine stijging tot stand. De Introductie van eert 4% Mon treal Transport ontmoette eveneens een goede belangstelling. De eerste dag der verhandeling werd voor 5 295.000 ge plaatst en de koers stelde zich op 105% Op de beleggingsmarkt bleef de stem ming aan de vaste kant. De vervroegde aflossing van een Amerikaans dol lar- credlet door Nederland heeft een goede Indruk gemaakt en Illustreert de aan trekkelijke positie van onze deviezen reserves. Vóór de Britse kroningsleesten Nieuw K.N.V.V.L. propa gandaboekje nale Aero Club In vogelvlucht verstrekt het inlichtingen over de zweefvliegerij, het KNVvL-Zweefvliegcentrum Teriet, het motorvliegen het Bureau voor Lucht- toerlsme KNVvL-ANWB. de modelvlieg tuigsport, het KNVvL-Luchtvaartkamp. de parachutesport, de afdeling Lucht- vaartwetenschaopen, de Nederlandse Vereniging voor Ruimtevaart, het blad Avia-Vliegweteld. het KNVvL Handboek, de Filmdienst en de KNVvL bibliotheek. Belangstellenden kunnen het aanvragen bij de KNVvL, Afdeling Administratie. Anna Paulownaplein 2, 's-Gravenhage, Tel. 334416. 1erdachten worden geschaduwd; op alles voorbereid SCOTLAND YARD is bezig, een veiligheidscordon rond Engeland te J trekken om misdadigers, politieke agitators en andere lieden die de ïestelijkheden ter gelegenheid van de kroning van koningin Elizabeth s Tweede zouden kunnen verstoren, op te vangen. De speciale afdeling in „de Yard" wordt zwaar versterkt om iedereen die voor de plechtig- leid van 2 Juni het land wil binnenkomen, scherp te controleren. Aan de plplitie van alle landen aan deze zijde van het IJzeren Gordijn is verzocht, i i&ide Yard" op de hoogte te stellen van de bewegingen van „ongewenste ^I3ersonen" in de richting van Engeland. In de zeehavens en op de vlieg- ~7-sfclden zullen alle bezoekers worden gecontroleerd aan de hand van meiivarte lijsten, welke zijn geleverd door de Britse ambassades en Interpol, internationale informatiebureau van de politie te Parijs. [Toch zullen zij, die Engeland bezoe- bij hun landing niet aan onaange- „nijptangverhoren" worden onder worpen. De beschaafde en tactvolle n „de Yard" zijn daar te discreet ar verdachte personen zullen jprden geschaduwd en in het oog ge- één van de voorzorgen var botiland Yard om niet alleen de koningin li andere deelnemers aan de kronings- echtigheden, maar ook de duizenden inenstromende toeristen te bescher- ^„De Yard" hangt haar veiligheids- Jatregelen uit de aard van de zaak de grote klok, maar niettemin enkele bijzonderheden bekend om- t de veiligheidsmuur, die zal worden fgetrokken rond Westminster Abbey, de koningin zal worden gekroond, langs de weg die door de koninklijke jet zal worden gevolgd. Arendsoog der radio Iet algemene politietoezicht op de mingsplechtigheden zal worden gere- uit een verbindingscentrum in 't gebouw van New Scotland Yard, dat ichts vijf minuten lopens van West- unster Abbey verwijderd is. ^Daar zullen hoge functionarissen van Yard" van alle gebeurlijkheden op hoogte worden gehouden door een van radioberichten die van itrouillerende radiowagens zullen bin- mstromen. voe,Terwijl de koningin in haar gouden ïprfets de weg tussen Buckingham Palace ijzcfl Westminster Abbey aflegt, zal het irbindingscentrum haar als het ware Jp voor stap volgen. De menigte langs de weg zal met "ÏJJJendsogen worden bespied en mobiele ilitie zal via de radio worden gediri- d naar elke plaats, waar een demon ie de kop moet worden ingedrukt of andere omstandigheid haar tegen- irdigheid vereist. De weg die de koninklijke stoet zal 'lgen, zal voor het normale verkeer iloten zijn van middernacht vóór de >ning af en groter gebied zal van twee voormiddags op de kroningsdag niet lfiegankelijk zijn voor alle auto's, wei bestuurders niet in het bezit zijn in speciale passen. Toeschouwers ingeschreven 32-j fl eerder zal Scotland Yard elk i60Ln de duizenden personen hebben ge- w sntroleerd, die een plaats hebben op de IW, esproken tribunes langs de weg of aan 3-oJamen, welke er op uit zien. Zij allen K«tullen zich van te voren by de politie loeten laten inschrijven. !7™ Tussen 12.000 en 15.000 politiemannen, )po 1)00 militairen en 2.000 man van andere iVB iensten zullen de kroningsweg afzetten m onder de grote menigte toeschouwers Ie orde te handhaven. Drie meter hoge 32ïfcouten versperringen in de hoofdstra ten zullen hen helpen, de bewegingen JJjfyan de mensenmassa in goede banen te „.„'leiden. •H Bereden politie -a. de arm in i staande politie-te-voet bijstaan om to schouwers in bedwang te houden. Vrouwelijke politiebeambten zullen haar zorgen wijden aan de duizenden opgewonden schoolkinderen, die op spe ciale tribunes op het Victoria-embanke- ment zullen worden ondergebracht. Het zal zowel voor onschuldige nieuwsgierigen als voor onruststokers zo goed als onmogelijk zijn, in lantaarn palen te klimmen om buiten het bereik van de politie de stoet gade te slaan. De politie zal voor hat aanbreken van de dag de palen insmeren met een mengsel van zachte parafine en zware olie. De onruststokers De politie zal voortdurend uitzien naar gezichten, die voorkomen in de be faamde dossiers van „de Yard", welke betrekking hebben op verscheidene hon derden personen die wel eens gepro beerd hebben, de koninklijke familie of bezoekende vorstelijke personen te molesteren. Dat zijn voor het grootste gedeelte lieden die „getikt" zijn of fanatici, maar de politie vreest d^t juist dit de typen zijn, van wie het eerst moeilijk heden verwacht kunnen worden. Geor ganiseerde revolutionnaire elementen, zoals de communisten, zullen waar schijnlijk, om politieke redenen, eerder een demonstratie tegen het koningsschap als zodanig op touw zetten. De Britse communistenhebben reeds lang om „gezonde* republikeinse regerings- geschreeuwd. Deze revolution naire elèmenten zyn bekend en zullen door politie op de kroqingsdag natuur lijk in het oog worden gehouden. Strenge veiligheidsmaatrezelèn zullen eveneens van kracht zijn, als de konin gin en de hertog van Edinburg kort na de plechtigheid te Londen hun kronings- bezoeken aan Noord-Ierland en Schot land brengen. Het voor de hand liggen de gevaar is. dat de één of aridere fana tieke nationalist, zoals b.v. een lid van het verboden Ierse republikeinse leger, het koninklijke paar zal bedreigen om zijn zaak te dramatiseren. Ook de toeristen zijn beschermd Ook de bezoekers van de kronings plechtigheden zullen speciale bescher ming genieten en nodig hebben. Elke grote toeloop van toeristen trekt drom men oplichters, juwelen- en bontdieven, zakkenrollers en andere obscure perso nages aan. „Alle bandieten van formaat zullen trachten bij deze kroningsfeesten hun slag te slaan", zeide een van de ambtenaren van „de Yard". Om ze te pakken te krijgen zal de Vliegende Brigade van de afdeling strafrechtelijk onderzoek van „de Yard" op hoogspanning werken. De po litie zal de beschikking hebben over een z.g. zwartboek, het Engelse „wie is dat?" van misdadigers. Vele beambten van Scotland Yard zijn overigens in staat, b..uchte misdadigers op het eerste ge zicht te herkènnen. Aan de reisbureaux is verzocht, bezoe-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 5