2P es. ÜI sP §g fff P S P 1* H M ST. JORISDAG ii <?pUZZLE m m w>:> m e m e m w m S VOOR öe VROUW S „Men heeft niet altijd evenveel moed...." zuwL>AL,anLAU 18 Aran. lass CorrMpandcntie en oplossingen un de heer H. J. J. SUvekoorde, Goudrrlnetstraat 135, Den Haag. De behandeling van het eindspel Wy hebben eens bij het bespreken van Fine's Basic Ghess Endin®s in deze rubriek geschreven, dat Fine op zo gelukkige wijze de eindspel theorie had weten te combineren met illustratieve eindspelstudies. De theorie immers geeft de regel, de eindspelstudie de uitzonde ring op de regel. Men behoeft nog slechts een kleine stap vooruit te doen om tot de conclusie te komen dat men dus eigen lijk de beste resultaten kan verwachten indien de eindspeltheorie wordt behan deld door een bekend componist van eindspelstudies. Immers, hoe meer men weet van de uitzonderingen, des te be ter moet men wel de regels kennen. Deze gedachte drong zich als vanzelf aan ons op toen wij een nieuw boek van Chéron bestudeerden. Het heet ..Nou veau traité complet d'échecs; la fin de partle". Het is uitgegeven door Yves Demailly te Lille, telt 780 bladzijden en kost 2400 Franse francs gebrocheerd. Andre Chéron is niet alleen een sterk schaakspeler (hij was driemaal kam pioen van Frankrijk), doch ook (en bo venal) een bekend componist van eind spelstudies en problemen. Het genoem de boek is eigenlijk niet nieuw. Reeds in 1927 had Chéron een groot eindspel- werk geschreven. Het nieuwe boek is een sterk verbeterde editie hiervan. Gelet op het feit, dat de omvang bijna verdubbeld is. mag men echter gerust van een nieuw heeft de oud-werelékampic nud Lasker over de onderstaande, door hem geconstrueerde, stelling, het volgen de gezegd. Stelling van dr Em. Lasker m m m m m -■ 1 mm ma wum*m p m mm m m m w w m w. w m worden, waardoor a7a5 onmogelijk wordt. De loper op h5 staat volkomen buiten spel; de stand der pionnen belet hem elke arbeid. De zwarte loper is dood; de stelling is bevroren". Tot zover Las ker. In zijn nieuwe boek heeft Chéron aan getoond, dat Lasker de hierboven afge beelde stelling verkeerd heeft beoor deeld. Hij zegt hierover het volgende; „Inderdaad schijnen de zwarte pion nen op het eerste gezicht ongevaarlijk, aangezien zij. zoals de zwarte loper, alle op witte velden staan. Maar er zijn drie musketiers, en dat is veel! Door een pion op le offeren l<an zwart zich een wit toe- gaugsveld verschaffen en daardoor de zwarte velden definitief onder controle krijgen. Het gaat er slechts om de juiste keuze te maken: Welke pion en op welk moment? Laten we eerst enkele onjuiste oplos singen (A. B en C) uitschakelen. (A) 1Kd4; 2. Kb2 (en niet Lf2t waarop Kc3 wint) cS+7; 3. LXc3+ Kc4 (3Ki3; 4 Kcl remise) 4. Ld2 b4 leidt niet tot winst zoals bekend is uit de stelling van Salvio_( 1887). Er_ volgt (B) 1. Kd4; 2. Kb2 Kc5; 3. Ka3 (3 Lf21? Kb4! wint. wegens 4. Lelt Ka4; 5. Kc3 Lf7! waardoor pion c4 beschermd wordt en de opmars 6b4 wint) b4f? 4. LXb4+ Kd4 14. Kb5 5. Lel) 5. Kb* Ke3; 6. Kcl met duidelijke remise- stctling. (C) Tenslotte zou'ld2f? worden weerlegd door 2. KXd2! b4 (2Kd4; 3 Lf2t Kd5 Kd5; 4. Kc3 remise. Of 2. Kd5; 3. Kc3 Kc5; 4. Lf21 remise >3. Kc2 (dreigt Lxb4) t»3+ (3c3f; 4. Lxe3 remise)4. Kb2 remise. Hoe ls het winstplan dan wél? Het bestaat in het offeren van de meest vooruitgeschoven pion om het veld dj voor de zwarte koning vrij te maken. Dit houdt in, dat men er voor moet zorgen dat de witte loper en niet de witte koning op d2 slaat. Oplossing: 1Ke3! (dreigt 2 d2i; 3. Lxd21 Kd3 en dan verder zoals in de oplossing) 2. Ld2t Ke2; 3. Laó d2+!; 4. LXd2 Kd3 en de volledige heer schappij over de zwarte velden is ver zekerd (5. Kb2 om c3 te beletten zou weerlegd worden door 5Kxd2 en wint). Er volgt 5. Ls5 (of L elders) «3! waardoor opnieuw een wit veld voor de zwarte koning toegankelijk wordt en wit geen verdediging meer heeft tegen het plan: Kc4 gevolgd door b4 en b3. Zwart bereikt in elk geval de opstel ling: Kc4. Lh5, pionoen b3 en c3. en de ze stelling is gemakkelijk te winnen. Wit zou zich ook niet kunnen handha ven indien hij in de diagramstetling aan zet was. Ziehier enkele voorbeelden: (I) 1. Lf2 KfS; 2. L speelt Ke2 3 (II) L Ld2 KfJ; 2. Kb3 (2. Kdl Kf2i; 3. Ke2 en 4d2> Ke2 3. Kcl (Kc3 b4t wint zwarti Lg4 (afwachtende zet) 4. L speelt d2t en wint. (III) 1. La5 Ke3 enz. wint. (IV) 1. Kb2 Ke3; 2. Kc3 Ke3; 3. Ld2 Zwart wint, ongeacht wie aan zet is. „Zwart kan niet winnen aldus Las ker omdat hij geen enkele pion kan opspelen. Bijv. 1Kd4; 2 Kb2 Ke3; 3 Kcl Ke-4; 4. La5 Kd5; 5. Kb2 Kef»; 6. Ka3. Zelfs al had zwart er nog een pion op a7 bij, dan nog zou hij niet kunnen winnen, want zodra de zwarte koning op bfl zou komen zou hij vandaar door een schaak van de witte loper verdreven Hoe de Nieuw-Hollonder zijn vrouw behandelde Nieuw-Holland, zoals vroeger Austra lië wel genoemd werd, vormt in onze dagen nogal eens het onderwerp van gesprek en heel wat landgenoten zijn reeds naar dit werelddeel vertrokken, waar zij vanzelfsprekend weer andere zeden en gewoonten aantreffen. Nu was de manier, waarop de Australiër in vroeger eeuw (en wellicht ln de binnen landen nu nog wel) zijn vrouw behan delde, verre van prijzenswaard. Hij zag toch ln de vrouw een wezen van „lager orde", een geboren slavin, die hij naar believen kon mishandelen en tegeno ver wie alle handelingen geoorloofd wa- Reeds de baby ln de wieg moest on dervinden, dat het mannelijk geslacht superieur was. Wreed brak de vader haar enkele leden van de vingers Wanneer do kleine tandjes had gokre- Sen. sloeg hl) de peuter er een paar uit e mond, om zo maar diep de indruk Ie vestigen dat het kind een willoos werk tuig ln zijn handen was. Zijn „liefde" tot het meisje, aldus reeds do«»r zijn slagen gewond zijn. la ter de lasten, die hijzelf te lui is om te dragen en met zijn spies velt hij haar neer. sL' zij weigert onder die laat te hukken! Werkelijk, geen aantrekkelijk beeld, dat de schrijfster ons tekent! b4t niet Lc3f? Kc5 met winst, want b4 is niet te voorkomen) Kc3; 3. Kc3 Lf7 (In dien 3. d2 eerst 4. Lb4t en dan 5. Kxd2 met remise. Of indien 3b4t 4. Lxb4 remise) 4. Lb41! Kd5 (Indien 4. Kb«; 5. Kd2 remise. En niet 5. Le7? Ka5!; 6. Ld6 of Ld8t Ka4; 7. Le7 b4i; 8. Lxb4 d2! cn wint) 5. Kd2! (en niet 5. Kb2? Ke4! en wint. want indien 6 Kcl of Kc3 dan Kc3; of indien 6, Ld2 of Lc5 dan Kf3 en 7Kc2) Kdl; 6. L*5 enz.. De verdediging ls dus zeer eenvoudig: de twee witte stukken moeten de diago naal a5d2 niet verlaten, de velden e3 en c2 moeten altijd aan de zwarte koning ontzegd blijven, en wit moet er voor zoo gen, dat de velden b4 en c3 altijd twee maal gedekt zijn zodra een zwarte pion met steun van de zwarte koning naar een dezer velden dreigt op te rukken". Tot zover André Chéron. Wij hebben dit fragment uit zijn eerder genoemd boek gekozen omdat het enerzijds een type van eindspel behandelt, dat in de normale wedstrijdpraktijk vaker voor komt dan men wellicht zou denken, anderzijds echter omdat het een uit stekende indruk geeft van dit volumi neuze werk, dat met de beste standaard werken op dit gebied kan wedijveren. Nu ja. in 780 bladzijden kiin men ook heel wat onderbrengen, zal men zeggen. Toegegeven, maar de klassieke standaardwerken over de behandeling van het eindspel zijn altijd omvangrijk geweest. Raadpleegt u maar eens de werken van Berger, Rabinowitsch, Eu we (12 deeltjes!) en Fine! De verdienste schuilt echter niet in de omvang maar in 'de kwaliteit. Chéron is misschien geen brillant auteur, maar hij is ongelooflijk nauwkeurig. Hij rekent alles na en levert u van alles het bewijs. Dit leidt er dan ook (o.a) toe, dat hij niet zelden onjuistheden uit het verleden aantoont. Het heden door ons geciteerde fragment is er een spre kend voorbeeld van. Dit is positieve winst. Hierdoor biedt Chéron iets, dat andere auteurs (nog) niet heöben! Nog twee andere punten hebben ons in dit machtige oeuvre getroffen. Voor eerst de grote helderheid en nauwkeu righeid waarmede Chéron voor vele typen van eindspelen in simpele pun- wan A ..-I-oorloven dit vrij kostbare boe-k aan te schaffen. Evenwel: wie zo'n werk bezit kan veilig zeggen, dat hij alles wat er over de elndspeltheorie te leren valt onder zijn beslag heeft. (V) I. Kd2 l»4 rn 2et wint. Ls er in de diagramstclling met vol ledig behoud van de positie der zwarte strijdmacht een betere opstelling van de witte stukken denkbaar, waardoor wit in staat wordt gesteld remise te maken? Zeer zeker Plaats de witte koning ap (12 en de witte loper op a5. b4 of c3 en de Jtelling Is remise, ongeacht wie aan zet is. Het nivellerende effect van lopers van ongelijke kleur is ditmaal reëel en geen pionoffer kan hier iets aan veran deren. Laten wij de witte koning eens op d2 en de witte loper op W plaatsen. Het spel verloopt dan als volgt: 1Kd4; 2, I*5t de enige zet (en daar de voorraad ervan uitgeput raakt, moet hem dagelijks een kind. door het lot daartoe aangewezen, geofferd wor den. Dan treft het lot de dochter van de koning. Offerbereid gaat ze de draak tegemoet, ala plotseling St. Joris ten tonele verschUnl. Hij vraagt haar naar de reden van haar toeven aan het ge vaarlijke strand, waar toch telkens de draak opduikt. Dan antwoordt ze: „Edel jonkheer, wild U meyden, Wilt van deese plaets afreyden, Hier aal koomen cenen draeck, Dy my sal neemen tot ayn f vermaeck". St. Joris verslaat daarop het monster en voert het In triomf mee naar de hem uitbundig bejubelende stad. Lusla wordt daarna tot het Christen dom bekeerd. MOQ wordt elke zeven Jaar te Beesel aan *de Maas, In Limburg, een oer oud openluchtspel opgevoerd, met de „redding van de koningsdochter" uit de van de week Kruiswoordraad&e 1 Horizontaal: 1 Zonder fouten. B stra(wer) tuig, 9 de oudere. 10 telwoord, 13 elfenkonli gin, 13 kern, 14 gevangeniskamer. IS weddei schap, IS geheel de uwe, 18 verzoekschrll onbekend, 43 onthoudt; integendeel!). achten wij bijzonder nuttig zijn en nlei'l Welke voor de bestU- dan ach te.. JBiBB vele „en «Hef». welke voor de bestu- deerder van het eindspel op zijn minst Oplossingen j.i.. Drie/et van F. ratals (A): 1 Te3 c2; 2. Ta4 clD; 3. TMt Ka«; 4. Te« mat. Onjuist is 2. Ta2? clD; 3. Tf2t Kg8 en Te3 is gepend! Driezet van F. Palate (B): 1. Te2; 2. Tal; 3. Tflt Kg8; 4. TeB mat. Onjuist is 1. Tel? c3 en de eerste ry is gesperd. Op 2. Th8? volgt c2; 3, Tee8 clDt! en er Ls geen mat. Driezet van F. Palals (C): 1. Tel d3; 2. Th8 <42; 3. Tee8 en 4. Thf8 mat. Onze opg<r*en Wij bieden u ditmaal drie opgaven: een heel aardig driezettig probleem (cn heel gemakkelijk ook, als u 't ziet); een zeer simpel vierzeltig probleem (en nóg makkelijker, als u 't ziet); en tenslotte een partijstelling, waarvan de pointe ligt in het kiezen van de eerste zet van wit. Wat moet hij doen? Slaan of niet? Aan u dit uit te vinden. WiJS. 17 WW IS de. 1» *ijL err. S3 model, 24 taWJn. NijL 29 bal, 31 ze, 33 «ver. 34 nturik, 3S t« 3S mug. 39 ut, 40 aap. 43 sla, 43 knol, 4S pit - - - ~regi 2 om. 3 r' fijn.' 15 falen, 16 ode, -- - 23 mijl, 23 lijzig. 25 bar. 27 lek, 28 fatum, 30 hum, 33 vat. 35 ruïne, 37 waar, 40 ale. 41 alt, 43 si. 43 K.M.. 44 O m ~Z' w* m u m mm m m ii m m w 'w m abcdefgh Wit geeft mat in 3 zetten. Probleem van V. ONITIU (Vervolg van pag. 5> drakensage van Stnt-Joris als hoofdthe- De St-Joris-figurant maakt dan in dit spel alleen door het treffen van zijn zwaard. In het teken des krulses, de monsterachtige draak „als een lam zo tam". Het gedrocht ls van wllgentcnen ge vlochten. met een linnen huid overspan nen en voorzien van twee enorme vleu gels Na het „doden" van het monster, lei den 12 lansdragers het weg. Een oude visser verricht deze handeling; het on dier meevoerend aan een rood lint. THANS is St.Joris de beschermheilige van krijgslieden, boogschutters en wapenmakers. De boer beschouwt hem als beschermer van zijn paardenfokke rij en roept hem aan tegen paarden- ziekten. Tientallen schuttersgilden ln Noord- Brabant eren hem als hun schutspa troon en zijn edele daden zijn een voor beeld voor onze padvinders. Zij vieren nog zijn dng door het vernieuwen van hun belofte. i' WË WÏÏ i x r m m m m m m m m has ■li •7-1- abcdefgh Wit geeft mat in 4 zetten. Partijstelling m A mm' P m X m m A abcdef gh Wit aan zet wint. ZONDAGSBLAD 18 APTWL 1S53 BOVENSTAANDE woorden neem ik uit een brief over, die mij aan het denken gezet heeft. Een brief, waaruit blijkt, hoe moeilijk het soma is, ook voor de gelovige, om goedsmoeds te zijn. De zorgen cn moeiten "kunnen zich zó opstapelen, dat ze als een don kere wolk tussen het Licht der wereld en óns staan. Wat weten wij dikwijls weinig van elkaar en hoe moeizaam kunnen wij ons verplaatsen in eens anders omstandigheden. Ware dit laatste wél het geval, dan zou er veel meer zicht baar betoon t>an naastenliefde onder ons gevonden worden. Het zich in lenen in de moeiten van een mede mens kan zo heilzaam werken, waar het ons dankbaar stemt voor eigen zegeningen en een beroep doet op onze beste, meest onzelfzuchtige ge voelens. Bedoelde brief is afkomstig van een vrouw uit het noodgebied. Moeder van vijf kinderen, waarvan de oudste negen jaar is. Het zesde kindje wordt iedere dag verwacht. (Is nu waar schijnlijk al geboren.) Eerst kwam de ramp, toen de evacuatie, daarna de terugkeer in het eigen huis, annex het opruimen van de onbeschrijfelijke modderboel. Nu zitten ze daar dan weer en mochten het Paasfeest in eigen huis vieren, waarvoor zij natuurlijk zéér dankbaar zijn. En tóch tóch had deze moeder het er zwaar meeom de vreugde van het Paasfeest écht te beleven, wantzij voelt zich niet thuis in eigen huis. Zij mist nu dit, dón dat er wat nog over is, is groten deels onbruikbaar. Géén behang, géén vloerbedekking en een enkel krom getrokken scTuldery aan de muur. De twee jongste kinderen ziek van de mazelen. Hoe kunnen wij, vrouwen het ons indenken, dat deze vrouw opziet tegen de komst van de zesde Maarer is Eén. die dit nog beter begrijpt dan wij allemaal met elkaar, mevr. B. U schrijft, dat u van het één in het ander geslingerd bent, geen rustig ogenblik, nog minder een rustige kerkgang had. Het was een jachten van 't begin tot het eind. Ik kan zo goed begrijpen, dat u dit zó beleefde en dat u het uitzicht naar Boven wel eens kwijt was. Maar in dl dat tumult hield Hij u en de uwen tóch vast en droeg er u allen veilig doorheen. Als uw zesde kindje geboren is en alles is goed, zult u in uw stille ogenblikken toch vast óók weer kunnen roemen in uw levende Heer. Het zou niet normaal zijn, als wij altijd op zo'n bergtop leefden. Als wij dit bij zware beproevingen wél doen, is dit een wonder van Gods ge nade. Zo ontving ik óók een schrijven van goede kennissen, die op Goede Vrijdag één van hun kinderen verloren. Van het sterven van dat kind is zó'n sprake uitgegaan, dat de ouders,' ondanks hun smart, zich op het Paasfeest zó gelukkig voelden, als zij nooit een Pasen beleefden. Zó dichtbij Hem, Wiens opstanding een zéker pand is van de zalige opstanding ook van dit kind. Hier staan de ongelovigen voor een levensgroot raadsel, omdat zij de Bron van dit Leven niet kennen. Maar wat ons, gelovigen betreft, zou er onder ons niet veel meer begrip voor eikaars moeilijkheden moeten - zijn? Wij staan zo gauw met ons oor deel klaar, zonder ons te willen in spannen. om de beweegredenen, die een medemens tot een o.i. onjuiste houding brengen, op te sporen. Zo geeft mijnheer S. te Leiden een goede tip aan winkelende dames, die ik hierbij graag doorgeef. Als u ge winkeld hebt, ga dan niet uitgerekend met die tram, trein of bus naar huis, waarin mensen zitten, die de hele dag hard gewerkt hebben, moe zijn cn zich dun als heer verplicht gevoelen, om voor u op te staan. Ga dan wat vroeger of later naar huw, maar houd óók in dit opzicht rekening met uw medemensen. Anderzijds belicht mijnheer S. deze dames niet wat t e eenzijdig? „Ze hebben heerlijk gewinkeld, misschien ergens een thé-complet gebruikt, zijn dus heerlijk uitgerustenz." Zó zijn er ongetwijfeld, maar... er zijn ook andere vrouwen onder haar, die uiterlijk in niets verschillen van bovengenoemde typen, maar in wer kelijkheid zyn zij huismoeders, die het nodige voor haar gezin hebben móéten kopen, die óók al uit bit tere noodzaak eerst alle winkels afgedraafd hebben, om te zien, waar zij het voordeligst slagen konden, aan één of ander snel-buffet een croquètje aten, waarbij sommigen zich nog met enig schuldgevoel afvroegen, of dit nu wel verantwoord was. vrouwen, die zich de hele morgen met het huis werk gehaast hebben, om 's middags naar de stad te kunnen en die thuis komend niet kunnen gaan zitten, maar eten moeten koken en 's avonds nog tot half elf onder de lamp met stoppen en verstellen bezig zyn. Zo ongeveer in déze situatie heb i k tenminste wel eens in een tram gestaan, waarin ook mannen zaten, die van hun werk kwamen. Aan hun ge zichten zag ik, dat zij mij beoordeel den (of veroordeelden) zoals u dit die winkelende dames doet en ik dacht: mensen, jullie moesten eens weten, hoe dóór en dóór moe ik ben, hoe ik vanmiddag op koopjes gelopen heb en hoeveel werk me thuis nog wacht Jullie verkijken je op m'n mantel en hoed, die nog tamelijk nieuw zyn, maar waar ik toch weer jaren mee doen moet Wat die meerderjarige meisjes be treft mynheer S., kunt beoordelen, of zij lichamelijk tot staan in staat zijn? Ik maak juist dikwijls mee, dat zij voor een oudere opstaan. In mijn stukje van 28 Maart j.l. waren dat geen arbeiders, maar handelsreizigers en uiteindelijk stond er een jonge vrouw voor die oude dame op. Laten we elkaar toch meer trachten te begrijpen en in liefde willen dienen. In dat zo maar op 't ge zicht iemand oordelen schuilen dik wijls onzuivere gevoelens, die we misschien zélf nauwelijks onder kennen. Het angeltje van jalouzie speelt hierbij een voorname rol. En als iemand in een periode van z'n leven zijn vertrouwen kwijt is en in de put zit, begin dan met begrip te tonen, écht mééleven en daarna een heenwjjzen naar Hem, die wéét hoe zwak van moed wij zijn, hoe klein van krachten. MARGARITHA. Mhr T. te D. Hartelijk verheug ik mij in uw geluk, dat u zo kennelijk uit Gods hand ontving. Aardig dat u mij schreef, hoe u van een verstokt vrijgezel een gelukkig echtgenoot geworden bent. Veel zegen en geluk samen De voeding van de aanstaande moeder In de tijd van blijde verwachting kan de toekomstige moeder al veel doen voor de gezondheid van haar kindje. Hoe beter de voeding gedurende de zwangerschap is. hoe beter de levens kansen van het kind. De voeding moet de stoffen verschaffen, die nodig zijn voor de ontwikkeling van het ongebo ren kind en daardoor meehelpen om aangeboren afwijkingen te voorkomen, doe misschien nooit meer geheel te ge nezen zouden zijn. Maar niet alleen in het belang van haar kindje moet do aanstaande moeder zich goed voeden. Het is ook haar eigen belang: een juis te voeding komt haar gestel ten goede en voorkomt bezwaren, zoals bloedar moede en „de afbraak" van het gebit tijdens en na de zwangerschap of de zoogperiode. Bovendien kan de voeding invloed hebben op het verloop van zwangerschap en bevalling. Uit vele onderzoekingen is dit alles wel overtuigend gebleken. zwangerschap bedoelen wij „voor twee" gegeten moet worden. De eerste tijd is de groei van het ongebo ren kind nog zeer gering; pas in de Va dut. X knipt Alieraaxctigste zomerjcipon Dit model kan van Iedere soepele stof gemaakt worden en het hangt van ma teriaal en dessin af of het japonnetje meer of minder gekleed zal zijn. Het korte mouwtje is aangeknipt, de rok ruim klokkend aangezet. Opmerkelijk ls de aardige taillelijn met de ver door lopende knoopsluiting. Het patroon no 135. is tot 25 April aan onze bureaux verkrijgbaar tegen beta ling van 0,40 in de maten 40. 42. 44 cn 46. Na ontvangst van ƒ0,50 volgt toezending Voor het model Is 4.40 me ter stof nodig van 0 90 meter breed. Postbestellingen uitsluitend per brief kaart met aan de voorzijde 0.50 aan Ïostzegels Bestellingen na 25 April uaru.n niet meer worden aangenomen. laatste drie maanden heeft een snelle gewichtsvermeerdering plaats. Vooral in die eerste periode behoeft de aan staande moeder dus geen extra grote porties te eten. Het is niet alleen on nodig voor haar om dikker te worden, maar zelfs ongewenst, omdat dikte kort ademig maakt en het lopen bemoeilijkt, terwijl juist lichaamsbeweging zo nodig ls om de spijsvertering te bevorderen. Wat nu de voeding betreft: het gaat or om dat die gedurende de gehele zwan gerschap goed van samenstelling ia. Ons voedsel moet ons altijd verschaf fen: brandstoffen, bouwstoffen en be schermende statten voor ons lichaam. De „brandstoffen" leveren ons arbeids kracht. energie en houden enxe li chaamstemperatuur op peil. De „bouw stoffen" moeten het lichaam opbouwen zolang wij nog groeien en het in stand houden gedurende onze volwassenheid. De „beschermende stoffen" geven ons weerstand tegen infecties en ziekton en zijn bovendien nodig om de vele ver richtingen in ons lichaam (bijv. de wer king van de klieren) goed te doen ver- Nu behoeven wij ons in de regel over de brandstoffen in onze voeding geen zorg te maken; zolang we geen honger hebben en ons gewicht niet beneden het normale peil daalt, komen wij hieraan niet t« kort. Anders is het gesteld met de bouwstoffen en beschermende slof fen. waarvan men een tekort niet zo direct bemerkt. Het spreekt wel vanzelf, dat. daar het hier gaat om de „opbouw van een nieuw mens", de aanstaande moeder bijzonder veel bouwstoffen nodig heeft, terwijl ook haar behoefte aan bescher mende stoffen sterk is vergroot. Daar entegen heeft zij naar verhouding niet zo'n grote portie brandstoffen meer no dig dan vóór haar zwangerschap. Dit wil zeggen, dat zij in het begin van de zwangerschap niet veel méér vetten, meel- en suikerstoffen behoeft te ge bruiken dan vóór de zwangerschap. De hoeveelheden brood, aardappelen, sui ker, vet en boter of margarine moeten dus niet of zeer weinig worden ver meerderd om te voorkomen, dat het lichaamsgewicht toeneemt. Meestal heeft een grotere opname van deze brandstofrijke voedingsmiddelen pas ge durende de laatste periode van de zwan gerschap plaats. De arts of vroedvrouw kan zeggen of u wel voldoende grote hoeveelheden hiervan gebruikt. Niet ie dere vrouw beeft dezelfde behoeften. Het komt er daarentegen voor een aanstaande moeder dubbel op aan om iedere dag voldoende voedsel te gebrui ken. dat rijk is aan opbouwende en be schermende stoffen (dat zijn eiwitten, verschillende vitamines en voedlngszou- tcn zoals kalk. ijzer en fosfor). Daartoe moet zij in de eerste plaats 1 liter melk per aag gebruiken en, be halve gekookte, ook rauwe groenten en zoveel mogelijk fruit eten (bij voorkeur zwarte bessen, tomaten cn tomatensap, die zeer vitamine-rijk zijn) speciaul aan te bevelen groenten zijn: blad groenten. boerenkool en wortelen. Ver der is voor haar nodig het dagelijks ge bruik van bruinbrood. Kaas is voor een zwangere van veel waarde, zo mogelijk cte zij die iedere dag. Behalve melk en kaas zijn ook eieren, vlees, vis en peul vruchten rijk aan bouwstoffen; van één van deze vier voedingsmiddelen dient dc aanstaande moeder wel dagelijks een portie te gebruiken. Van de vleessoorten zijn lever cn nier aan te bevelen, terwijl haring en bokking, mits met weinig zout bereid, ook een zeer goed voedsel voor aan staande moeders vormen. Ten slotte is het ook gewenst dat dc zwangere dagelijks boter of gevita mineerde margarine en levertraan ge bruikt. Het is dus noodzakelijk dat geduren de zwangerschap dagelijks gebruikt wordt: I liter melk (4 4 5 flinke bekers) 35 gram kaas (2 4 3 flinke plakken); 50 gram vlees of vis of een ei; een flinke portie verse groenten; 100 gram fruit; Dit deux-pièces, dat op het eerste gezicht heel eenvoudig lijkt, doch bij nadere beschouwing vol verras singen zit, werd ons getoond in de voorjaarsshnw van Metz Co. Het is zandkleurig met caramelkleurigè noppen. De mouw is aangeknipt; de schouder heeft een ronde pas, waar in een licht gedrapeerd bovenstukje is gezet. Het ceintuurtje heeft twee slipjes in de kleur t»an de noppen. Typerend voor de zomermode 1953 is het kleine ronde hoedje, dat recht op het hoofd wordt gedragen en eeit toef bloemen boven achter op de bol heeft. aardappelen en bruinbrood naar be- gevitamineerde boter of margarine naar behoefte; levertraan. ALGEMENE WENKEN Over het algemeen zullen niet te zwa re. eenvoudige spijzen ln de zwanger schapsperiode het best bevallen. Het ge bruik van een kopje thee met een be schuit of boterham of van wat fruit vóór het opstaan, kan in sommige ge vallen de misselijkheid helpen voorko men. die in de eerste maanden zo vaak optreedt. De manier, waarop groenten en aard appelen worden gekookt, is ln deze om standigheden van heel veel belang. De beschermende stoffen uit groenten en aardappelen gaan nl. voor een groot deel verloren door koken in veel water (dat later moet worden afgegoten) en door langer verwarmen dan nodig "ls, dus al te gaar koken, nastoven of op warmen. Zodra de inhoud van de pan kookt, moet het vuur getemperd wor den. terwijl de pan goed gesloten blijft. Op deze wijze is er maar weinig (en voor bladgroenten in het geheel geen) kookwater nodig. Het gebruik van rau we groenten, vooral ln het seizoen, waarin weinig vers fruit verkrijgbaar is, is zeer aan te bevelen. Belangrijk is het brengen van zoveel mogelijk af wisseling in de voeding, vooral in de groentesoorten. Zijn er ook ..verboden" spijzen en dranken voor de aanstaande moeder? In het algemeen is het gebruik van sterk gekruide spijzen en ..zwaar op de maag liggende" gerechten af te raden. Het gebruik van sterk alcoholische dranken moet worden nagelaten; alcohol heeft een nadelige invloed op het groeiende kindje. Af te raden is ook het gebruik van veel zoetigheden; gebak, snoep en zoe te broodbeleggingen. Deze maken wel dik, maar bevatten practisch geen be schermende stoffen, terwijl zij licht dc eetlust benemen Ken uitzondering hier op vormen stroop cn appelstroop, waar in vocdingszoutcn (kalk en ijzer) voor komen Voorts bestaan ook fijnere meelsoor ten. zoals bloem, maïzena, custard- en andere puddingpoeders, vrijwel uitslui tend uit „brandstof." Beter zijn graan producten zoals havermout, gort, rijst, grutten cn meelsoorten, daar deze be halve zetmeel nog eiwitten, voedlngs- zoulcn en vitamines bevatten. Van keukenzout behoort zeer matig gebruik te worden gemaakt, daar het in de zwangerschap stoornissen veroor zaken kun. In geval van „verstopping^ (opsupa- tie> ls het o.a. goed. vruchtensap te drinken en om 's morgens op de nuch tere maag een glas (lauw) water te ne men. Verder helpt het eten van bruin en roggebrood, evenals dat van rauwe groenten en vruchten (met schil). Het op eigen gelegenheid gebruiken van laxeermiddelen moet sterk ontraden worden, daar hierdoor een miskraam kan ontstaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 13