Nieuwe premieregeling Woningbouw
wijkt niet veel af van de oude
Andere principes leiden slechts tot
sommige kleine verhogingen
Toch is het zo
De 59ste lijst van slachtoffers
van de watersnood
Actifral-10
Malan, overwinnaar
Alle goede dingen bestaan in drieën
2
VRIJDAG 17 APRIL 1953
Minister Witte verklaart
(Van een onzer verslaggevers)
T"\E NIEUWE premieregeling voor de woningbouw, die Maandag van
-L-' kracht wordt, heeft heel wat voeten in de aarde gehad en brengt ver
schillende principiële veranderingen, maar de gemiddelde premie wordt
in feite niet hoger. Dit zei minister Witte gisteren in Den Haag op een
persconferentie. De premies zullen door het rijk toegekend worden voor
de bouw van ongeveer 25.000 woningen door particulieren. Voor een
premie komen volgens de nieuwe regeling niet meer slechts woningen van
ten hoogste 375 m3 inhoud in aanmerking, maar woningen tot 500 m3.
Voorts springen drie principiële punten
in het oog.
Ten eerste grotere verscheidenheid
de toe te kennen premie. De subsidie
wordt nu in drieën gesplitst, n.l. voor het
bouwwerk. a« fundering en de grond.
Men is daarbij uitgegaan van de ve
onderstelling, dat de bouw van het huis
over 't gehele land evenveel kost. doch
fundering en grond niet. Zo zal de sub
sidie voor het bouwwerk overal eve
hoog zijn, maar bij de fundatie, die b.'
in een stad als Rotterdam op palen tot
24 m lengte moet geschieden, terwijl men
op zandgronden met stalen fundatie
klaar is. hogere premie krjjgen. Evenzo
is de grond in de stad veel duurder dan
ten plattelande en ook daarmede wordt
gerekend. Bij dit alles wordt echter de
premie in haar geheel niet
waardig hoger
Globale berekening
Bij de vaststelling van de premie gaat
men uit van het verschil in alle genoem
de kosten tussen vóór de oorlog en nu.
Het rijk neemt deel volgens vaste per
centages in het verschil van die kosten.
Men is echter gedwongen tot globale be
rekening. anders zou de verscheidenheid
tot verwarring leiden.
Daarom zijn de Nederlandse gemeenten
wat de grondkosten betreft in drie klas
sen verdeeld. In de eerste klasse vallen
alleen de steden Rotterdam, Den Haag
en Amsterdam.
Zo krijgt men in de le klasse grond-
kostentoeslag ten bedrage van 1000,
in de 2e klasse 525.in de derde klasse
ƒ375,—. Meer verschil is niet mogelijk.
Ten bewijze, hoe gering de uitkomst
van de nieuwe regeling verschilt van die
van 1950, gaf de minister de volgende
voorbeeld-cijfers
Voorbeelden
In een plattelandsgemeente, waar men
op zandgrond bouwt, kreeg men voor
een 6-persoons woning tot nu toe 3800,
subsidie, dit wordt nu 3.575,Voor
HET vak van ontdekkingsreiziger
heeft mij in m'n jeugd A-rij een
voudig toegeschenen. Wanneer je
maar durfde doorzetten en voldoende
van de bekende route afweek om in
onbekende zeeën te verzeilen, ont
dekte je Amerika, of Groenland, of
Australië, of wat er verder te ontdek
ken viel. Eenvoudiger kon het al niet!
Dit is natuurlijk een kinderlijke
visie uit een kinderlijk brein, want
wanneer de ligging van een land ont
dekt is, is het achteraf bijzonder een
voudig dat land nogmaals te ont
dekken.
Maar even kinderlijk zou het zijn,
ons te verbazen over het feit, dat de
Griekse zeevaarder Pytheas over het
eiland Thule sprak, terwijl hij in wer
kelijkheid (waarschijnlijk) was beland
in Midden-Noorwegen, waarvan we
allen toch wel weten dat het een deel
van het vasteland uitmaakt. Inder
daad, we weten thans heel zeker, dat
Scandinavië een schiereiland is dat in
het Noorden met Finland is verbon
den. Maar deze samenhang met het
vasteland is pas in de Middeleeuwen
bekend geworden. Eginhard, de ge
schiedschrijver van Karei de Grote,
noemt de Oostzee nog een zee van
onbekende uitgestrektheid en ook de
grote zeereis die de Noorman Othere
van Engeland om de Noordkaap naar
de Witte Zee maakte op het eind van
de negende eeuw, was niet voldoende
om tot het inzicht te komen dat Scan
dinavië een schiereiland was. Die op
vatting werd pas in de twaalfde eeuw
voor het eerst uitgesproken door de
Arabische geograaf Edrisi. Hoe kun
nen we dan veronderstellen dat de
reizigers uit de oudheid wèl met het
ware karakter van Scandinavië op de
hoogte zouden zijn geweest, terwijl dit
land van uit het Westen uitsluitend
over zee bereikbaar was?
Er is dus geen enkele aanleiding het
voorhoofd te fronsen wanneer Mid
den-Noorwegen als Thule wordt aan
gewezen, ondanks het feit dat Pytheas
uitdrukkelijk van een eiland spreekt.
De opvatting dat onder Thule Noor
wegen moet worden verstaan, is ove
rigens al heel oud, want in de 6de
eeuw na Chr. neemt Prokop deze
identificatie als vanzelfsprekend aan,
wanneer hij het heeft over de Goten,
lid van de volkstammen in Thule het
grootst in aantal zijn.
Midden-Noorwegen ter hoogte van
Drontheim voldeed ten tijde van Py
theas volkomen aan de door ons ge
stelde eisen: de nachten waren er
zo kort als door de zeevaarder be
schreven, het land was bevolkt, lever
de honing en gerst op, en ten over
vloede huisden in de talrijke bossen
vele pelsdieren, die vellen hebben ver
schaft, welke ongetwijfeld een gewild
handelsartikel zijn geweest, zodat an
dere volken er gaarne zes dagen varen
voor over hebben gehad om deze te
ruilen tegen de producten die zij
hadden aan te bieden. Hiermede is
het Thule-raad8el nog niet in zijn ge
heel ontsluierd, want er blijven nog
wel enkele punten over die wij hier
onbesproken moeten laten, maar de
waarschijnlijke ligging van het land
lijkt ons hier toch wel dicht benaderd,
benaderd.
Toen we zojuist schreven over de
zee, die de Noorse kusten van vele
kanten bespoelt, sprongen onze ge
dachten als vanzelf over op het bad
seizoen dat over enkele maanden
weer zal aanvangen. Maar vóór we
ons hierover verheugen moeten we
ter tempering van d- vreugde er op
wijzen dat nog niet zo lang geleden
het nemen van zeebaden voor levens
gevaarlijk werd gehouden.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden.)
75.— bij.
Een één-gezinshuis voor 9 personen in
Den Haag kreeg ƒ4.500,—, nu ƒ5.105,—.
In dezelfde stad in drie woonlagen ge
bouwde 6-persoonswoningen kregen
ƒ3.800,nu ƒ4.280,Voor 9-persoons-
woning in Rotterdam was de subsidie
ƒ4.540.—; wordt nu ƒ5.250.
Voor eigen huis
De derde principiële wijziging is dan,
dat in deze nieuwe regeling ook
premiebijdrage voor bet zelf-bewoonde
eigen huis is opgenomen.
De eigenaar, die tenminste tien jaren
het op zijn kosten gebouwde huis be
woont, krijgt gedurende die tien jaar 2%
pet van de toegekende premie uitbetaald,
hetgeen dan met de grootte van de
bouwkosten varieert van ƒ80- ƒ120,
per jaar.
Dit is bedoeld als tegemoetkoming in
de aflossingen, die dan sneller kunnen
geschieden. Deze toekenning is alleen
voor te bouwen arbeiderswoningen of
daarmee gelijkstaande woningen.
Behalve deze principiële punten zijn
er dan nog enkele technische details en
detailtjes, aldus de minister, doch deze
:ijn van gering belang.
Ruim f 40.000 verduisterd
Edese accountant in
arrest gesteld
Onderdirecteur fabriek in
Warffum opnieuw gepakt
De Edese politie heeft de accountant
W. J. D. aangehouden, die ervan beschul
digd wordt in enkele maanden tijds op
lichtingen en verduisteringen te hebben
gepleegd tot een bedrag van ruim f40 000
De accountant behandelde o.a. voor een
cliënt de verkoop van een huis. Hij
i klein gedeelte van de opbrengst
contant af en zou voor de rest een lijf.
rente voor zijn cliënt afsluiten, hetgeen
echter niet is gebeurd.
D. wordt ook van ongeoorloofde prac.
tijken in Gorcum en Putten beticht. Hij
daar huizen en kantoorruimten heb
ben gekocht, zonder ooit meer dan een
klein gedeelte van de koopsom te betaler.
Verder wordt hij ervan beschuldigd, bij
verschillènde firma's voor duizenden
guldens inkopen te hebben gedaan zonder
te betalen, en verzekeringsgelden, die hij
geïnd had, niet te hebben afgedragen.
Nieuwe regeling
1. Inhoudsgrens woningen ver
hoogd van 375 tot 500 m3.
2. Premie wordt in drieën gesplitst.
nL voor bouwwerk, fundering
en grond.
3. Voor de grondkostenbijslag wor
den de gemeenten in drie klas
sen verdeeld, waarvoor de bij
drage in klasse 1 t.e.m. 3 resp.
f 1000, f 525 en f 375 bedraagt.
4. In de eerste klasse zijn alleen
ingedeeld de gemeenten Den
Haag, Rotterdam en Amsterdam.
5. Er is thans ook een premierege
ling opgenomen voor het zelf-
bewoonde eigen huis.
Oude regelingen
Het van regeringswege aanmoe
digen van woningbouw door parti
culieren dateert van 1947.
Volgens de financieringsregelin
gen 1947 en 1948 gaf de regering
een tweede hypotheek, plus gedu
rende 10 of 15 jaren (dat moet nog
vastgesteld worden) rente over de
onrendabele bouwkosten en na af
loop van die periode wordt het
dan nog onrendabele deel der
bouwkosten ineens uitgekeerd.
In totaal zijn er 34.800 woningen
volgens deze beide regelingen ge
bouwd. De gemiddelde rentebij-
drage door de overheid voor deze
woningen bedraagt f 353.50 per wo
ning.
In 1950 werd een geheel nieuw
systeem ingevoerd, waarbij een bij
drage (premie) ineens werd ge
geven van f 3000 tot f 5600 per wo
ning naar gelang van de grootte.
In 1951 werden volgens deze pre
mieregeling goedgekeurd 12.200
woningen, in 1952 20.500 en in 1953
wordt de goedkeuringen van 25 000
verwacht. Het gemiddeld premie
bedrag per woning is ongeveer
f 4100.
Nieuw R.A.I. -gebouw
aan Scheldeplein
Het tegenwoordige R A.I.-gebouw aa
de Ferdinand Bolstraat te Amsterdam
binnen afzienbare tijd verdwijnen.
Een nieuw gebouw zal verrijzen aai
Scheldeplein aldaar. In principe heeft
het hoofdbestuur zijn goedkeuring ge
hecht aan de tekeningen van het nieuwe
gebouw. Het nieuwe pand hoopt men
binnen drie jaar te kunnen openen.
Weer een millioen bij
het Rampenfonds
Het Nationaal Rampenfonds heeft tot
gistermiddag 106 millioen gulden ont-
mgen. Sinds Woensdag is er dus weer
m millioen bijgekomen.
De nieuw-' benoemde Indonesische
ambassadeur te Bonn, dr Maramis,
gisteren op Sohiphol aangekomen en
enige tijd in Nederland blijven.
Het informatiebureau van het Neder
landse Rode Kruis heeft de 59e lijst
van geborgen en geïdentificeerde
slachtoffers van de watersnood uit
gegeven.
Deze luidt als volgt:
Dreischor
Duijnhouwer, Francina Pieternella,
geb. 6-8-32 te Goes Laatste adres: Til-
burgsestraat 3 te Goes.
Fijnaart
Lips, Cornelia, geb. 9-7-49 te
Fijnaart. Laatste adres: D 222.
Kruiningen
Rijkse, Dina Adriana, geb.: 6-1-34
Nieuwerkerk
De Bruine, Adriana, geb. 3-6-28,
Laatste adres: A 312 te Oostenland.
Kloote, Klasina, geb. 5-7-03. Laatste
adres: Muyeweg 209.
Rentier, Maria, geb. 24-9-04. Laatste
adres: Muyeweg 209.
Nleuwe-Tonge
Meijervan Splunder, Pietertje, geb.
2-3-17 te Goedereede, echtgenote van
Filip Meijer. Laatste adres: Batten-
oordsedijk 22
Oude-Tonge
Krouwer, Comelis, géb. 3-12-26.
Laatste adTes B 88.
Van Eek, Arie, geb. 10-4-10. Laatste
adres: B 56.
Vervloet, Johannes, geb. 28-12-88
Laatste adres B 56.
Stavenisse
Gaakeer, Comelis Jacobus Bart, geb.
17-1-00 te St Maartensdijk, echtgenoot
van Geertruida D. van Dalen. Laatste
adres B 53.
Van Vossen, Hubrecht, geb. 23-8-89.
Laatste adres: Stoofdijk A 133a.
Stellendam
Bilkes, Pieter, geb. 24-2-15 te Stel
lendam. Laatste adres: Voorstraat 113.
Boshoven, Mozes, geb. 25-3-09 te
Goedereede. Laatste adres: Meidoorn-
straat 5.
Van Seters, Aart, geb. 14-1-05. Laat
ste adres: Voorstraat 90
Van Setere, Tannetje, geb. 7-8-51 te
Ridderkerk. Laatste adres: Dr Kuy-
perstraat 6 te Ridderkerk.
Pinksterboodschap van
de Wereldraad
De zeven voorzitters van de Wereld
raad van Kerken hebben een Pinkster-
boodschap doen uitgaan aan alle aange
sloten kerken en haar leden, waarin zij
spreken over zowel de verscheidenheid
als de eenheid in dé Kerk van Christus.
Dc brief is ondertekend door Athenagoras
van Thyateira, Eivind Berggrav, Mare
Boegner, Geoffrey Cantuar, Sarah
Chakko, John R. Mott eri G. Bromly
Oxnam.
Zij herinneren in het bijzonder aan de
woorden van Paulus: Er is verscheiden
heid der gaven, doch het is dezelfde
Geest. Deze woorden beschrijven volgens
de brief een wezenlijk en van God ge
geven kenmerk van de Kerk: een won
derlijke verscheidenheid. „Het is een
van de vreugden van onze wereldge
meenschap de veelvuldige rijkdom van
Gods werk onder de mensen te ontdek
ken Wij zijn bestemd, aldus vervolgt
de brief, om van elkander te leren en
inspiratie te ontvangen van de geloofs
ijver van de Kerken die haar evangeli
serende zendingen volbrengen, van de
moed der Kerken die haar getuigenis
doen horen ondanks vervolging.
Verscheidenheid is echter niet het laat
ste woord. Behalve en boven verschei
denheid moet er eenheid zijn. Pas wan
neer alle verscheidene genadegaven,
ontplooid in de Wereldkerk, werken in
een gemeenschap waarin elke verdeling
door de eenheid van Christus is over
wonnen, komen zij voor Christus tot ver
vulling. „Wij wandelen in de gemeen
schap en moeten bidden voor de gemeen
schap die wij nog niet bezitten. Wij
ten ons onderwerpen aan de Heilige
Geest, zodat onze Kerken en wijzelf
nieuwd mogen worden, zodat wij in staat
gesteld mogen worden, niet slechts bij
een te blijven, maar samen voorwaarts
te gaan, en zodat wij in de wereld
gemeenschappelijk getuigenis mogen
geven van de ene Christus, onze Heiland,
en Zijn vrede en gerechtigheid, die zij
zo zeer nodig heeft."
De brief besluit met een opwekking
tot gebed op Pinksterzondag
komst van de Geest op alle Kerken,
waar dan ook. en een gebed opdat allen
steeds meer mogen leren leven in de ge
meenschap van de Heilige Geest.
Ook in Eerste Kamer:
Meerderheid wil tweede
T.H. in Eindhoven
Ook de meerderheid van de Eerste
Kamer (vermoedelijk de P.v.d.A. en de
K.V.P.) is van mening dat een eventuele
tweede Technische Hogeschool gevestigd
moet worden in Eindhoven. Dit blijkt uit
het voorlopig verslag van de Eerste
Kamer over het wetsontwerp, waarbij
f 15.000 is aangevraagd om voorbereidin.
;n voor de oprichting van een tweede
H. te treffen.
In Februari heeft de Tweede Kamer
zich reeds in principe aceoord verklaard
met de voorkeur van de regering voor
Eindhoven. De P.v.d.A. en de K.V.P.
waren toen voorstanders hierva
Vragen over geschrapte
order voor Philips
Kamerlid wenst een speciaal
ontwikkelingsfonds
Over het niet doorgaan van de order
ran 25 millioen aan voertuigzender* bij
Philips heeft het Tweede-Kamerlid Visch
(KVP) aan minister Staf schriftelijk
enkele vragen gesteld. De heer Visch
formeert o.a. of het juist is, dat voor deze
order reeds iri de zomer van 1952
contract gereed lag en waarom dit ni
doorgegaan, daar het door Philips ont-
orpen radiotoestel zou hebben voldaan
an alle eisen die door de Nederlandse
militaire autoriteiten gesteld war
Voorts verzoekt het Kamerlid, spoedig
•n commissie voor de landmacht
leven te roepen, waarin behalve militaire
deskundigen ook burgerdeskundigen uit
ctenschappelijke en industriële kringen
zitting hebben en die kan beschikken
ontwikkelingsfondsen. Als voorbeeld
wordt genoemd het Ned. Instituut
Vliegtuigontwikkeling. Tenslotte vraagt
de heer Visch. een nieuwe opdracht
Philips te verstrekken voor de bouw
Amerikaanse zenders in licentie en geen
verdere maatregelen voor het plaatsen
en order voor radiotoestellen
voordat de Kamer kennis heeft
genomen van het antwoord op deze
vragen.
(Advertentie)
HET IS NOG LANG
GEEN ZOMER!
Men zegt wel: „Na regen komt zon
neschijn", maar in deze dagen geldt
„Na zonneschijn komt voorjaars
moeheid".
Er ligt een lange winter achter ons.
Wii hebben het gevoel, dat we er niet
meer tegenop kunnen. Wjj voelen
ons moe, loom. mat. Met vreugde
begroeten wij weliswaar de eerste
prille zonnestralen, maar één zwaluw
maakt tenslotte nog geen lente, dus
nog minder een zomer,
„ActifraJ-10", het universele vita-
minenpreparaat van Philips-Roxane,
geeft ons juist datgene waaraan
wij in deze dagen zo'n grote behoefte
hebben. „Actifral-10" bevat de be
langrijkste vitaminen, die we elke
dag tekort komen, in de juiste ver
houdingen en hoeveelheden in één
De pr(js is laag: „Actifral-10" (voor
normale gevallen) kost slechts 1.95
per 60 en ƒ2.90 per 100 dragees;
„Actifral-Multi" (de sterke samen
stelling voor bijzondere gevallen)
kost slechts ƒ2.90 per 60 en ƒ3.90
per 100 dragees.
Actifral-10is gemakkelijk
te herkennen aan de
ORANJE verpakking!
(Advertentie)
P OPENT "poot "*LE? jüff*
iu vitaminen
Arbeider in Pernis door
stroom gedood
Op het terrein van de B.P.M. te Pernis
gistermiddag de 25-jarige J. L. Roof,
wonende op de Blokweg te Rotterdam,
toen hij bezig was met een electrische
boor een vat te bewerken, door de elec
trische stroom getroffen en gedood.
Verzorgster van prinsesjes
treedt in het huwelijk
Op 30 Mei a.s. zal in Den Haag het
huwelijk worden voltrokken tussen jonk-
vrouwe C. Sickinghe, tot nu toe verzorg
ster van de prinsessen en jhr mr A. J.
de Beaufort, burgemeester van Markelo.
Taxatie woningschade
op 1 Juli gereed
Voor herstelwerk gemiddeld
550 gevraagd
De totale herstelbare schade aan
woningen en gebouwen in het ramp
gebied wordt op f 154 millioen geraamd.
Op 15 April waren in Zuid-Holland
ruim 11.000 aangiften van schadegevallen
(met inbegrip van de onherstelbare ge
vallen) gedaan. Ongeveer 6000 daarvan
zijn reeds getaxeerd. In Noord-Brabant
zijn deze cijfers resp. 4900 en 2000 en in
Zeeland 5500 en 2700.
Tot dusver werd voor herstelwerk ge
middeld f550 gedeclareerd. In Zuid-Hol
land is in totaal reeds voor ruim f 6 mil
lioen getaxeerd, maar er werd, na her
stel. pas f 126.000 uitbetaald. Wel een
bewijs, hoe langzaam de reparaties op
schieten.
De afdeling taxatie onroerende bouw-
goederen van het ministerie van Weder
opbouw hoopt op 1 Juni klaar te zijn
met haar werk in Brabant en op 1 Juli
In Zuid-Holland en Zeelónd, voor zover
de woningen althans droog zijn.
Over het bedrag van de schadevergoe
ding werd in de meeste kantoren met
70 tot 80 pet der getroffenen onmiddellijk
overeenstemming bereikt en in andere
met 90 tot 100 pet.
Van het erf van School en Kerk
Synode Chr. Geref.
Kerken in Apeldoorn
Beroepingswerk
Ned. Hcrv. kerk
Beroepen te Scherpenzeel (toez.)
H. Harkema te Zeist te Bathmen (toez.)
A. J. Onstenk te Ootmarsum.
Beroepen tot predikant voor bui-
teng. werkzaamheden (Creolenkerk Suri
name S. O. Meeuwes cand. te Vianen.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Boskoop Chr. van Dam
te Amsterdam-Centrum.
Vrije Evang. Gemeenten
Beroepen te Apeldoorn (vac. Joh
H. van Pctegem> P J Mietes te Amster
dam voorheen te Apeldoorn.
Vrije Evang. predikanten:
Kerken moeten elkaar
meer waarderen
De predikanten van de Bond van Vrije
Evangelische Gemeenten vergaderden
deze week als gewoonlijk in Nijverdal.
Op de eerste dag werd gesproken o
de houding tegenover andere kerken
gemeenten en tegenover de zich steeds
weer opdringende sectarische stromingen.
Wat de kerken betreft zou men graag
meer waardering zien voor elkanders
werk en standpunt, nog meer respect
voor wat de ander in oprechtheid doet.
Ds J. I. van Wijck van Gouda hield eer
referaat over: „Hoe leeft de toekomst
verwachting in onze gemeenten", waarbij
hij stelde, dat de bijbelse blik op de toe
komst dringt tot een aan God toegewijd
leven. Ds P. Werges van Winschoten refe
reerde over de ambtne. die nooit los
de gemeente gezien mogen worden:
Christus gaf ze ten bate van de gemeente
daarom behoeft niet gezocht te
naar een „apostolische successie". Hij
meende, dat ouderlingen feitelijk
hun leven zouden moeten zitten.
Ds E. van der Bij te Veendam had
studie gemaakt over de lijkverbranding.
tot de conclusie gekomen, dat
lijkverbranding uit de Bijbel moeilijk te
veroordelen valt, maar uit christelijke
overtuiging valt veel meer te zeggen
aarde bestellen. Men zou als
predikant niet mogen weigeren op ver
zoek mee te gaan naar een cremaotrium,
dan verliest deze het karakter van
kerkelijke handeling.
Ds J. A. Hamers uit Wemeldnige sprak
/er „Oorlog en anti-militarisme", terwijl
tenslotte onderwerpen uit de practijk f
de orde kwamen, zoals het jeugdwerk TN DE ZUID-AFRIKAANSE verkie-
zi
Naar wri vernemen zal de generale
synode der Chr. Geref. Kerken dit jaar
niet. zoals de bedoeling was. in Leeu
warden doch in Apeldoorn worden ge
houden.
De laatstgehouden synode (Den Haag
1950) had de kerk van Leeuwarden ala
roepende kerk aangewezen. Deze kerk
heeft echter verzocht ontheven te mogen
worden van de ontvangst en de Huisves
ting een en .ander mede in verband,
met de hoge reiskosten naar het Noor derf
des lands, Leeuwarden heeft de kerk van
Apeldoorn verzocht de synode te willen
ontvangen. In principe is daartoe reeds
besloten.
Leeuwarden blijft de roepende kerk,
Apeldoorn wordt slechts ontvangende!
kerk. Zoals men weet is daar de theolo-j
gische school der Chr. Geref. Kerken ge.
vestigd. Vermoedelijk zal de synode de
eerste week weken van September ver
gaderen.
Ned. Centrum voor Onder
wijs en Opvoeding
Het oorspronkelijk als Nederlands
Schoolmuseum in het leven geroepen
Nederlands Centrum voor Onderwijs en
Opvoeding zal op 25 April as. zijn 75-
ji-rig bestaan vieren in het gebouw Prin
sengracht 151 te Amsterdam. Ter gelegen
heid hiervan zal een tentoonstelling
„uet lezen" ingericht door de directeur
van het Centrum, de heer W. J. Veer
worden geopend. De heer L. v. d. Zweep,
rijksinspecteur van het L.O. te Amster
dam zal 's middags een inleiding hou»
oen over „Het leesonderwijs".
.-arts-«
Rotterdam
ren R. Bloch. Amsterdam, A. Brand, Holl,
ding. R. Mout, Den Haag. K. D. de Regt,
lartensdljk en D. P. Vink. Schiedar
Geslaagd voor het arts-examen mc
i de heren P. J.
terdam, J. A.
Tf'j.
Gorint
ze tijd en de positie van de emeritus
predikant. Ds H. W. Zegerius te Dor
drecht, die binnenkort naar Canada hoopt
te vertrekken, werd hartelijk toege
sproken.
Chr. academie voor L.O.
Het college van directeuren van de
Chr. Academie voor Lichamelijke Op-
oeding te Rotterdam besloot de heren
A. F. den Boeft te Rotterdam en drs H.
J. Smit te Vlaardingen te benoemen tot
leden van. het college van curatoren. De
itter van de Rotterdamse Chr. Sport
federatie. de heer C. de Greef nam zitting
het college van directeuren.
(Advertentie)
Zo ook bij Castella
Een nieuwe aanwinst van CASTELLA,
de onverpakte BLOEMENZEEP voor
de geringe prijs van 20 cent, dus bin
nen het bereik van iedere beurs!
Nu DRIE soorten.
Onder 'het U zo welbekende motto:
„Iedere vrouw kan mooi zijn" heeft Cas
tella aan de beide toiletzepen Castella
Spécial, met het wonderlijk schuim én
Castella, de klassieke schoonheidszeep
(heide 32 ct), een derde soort toege
voegd en wel Castella Bloemenzeep, in
heerlijke geuren en kleuren (20 cent).
De Castella-fabrieken stellen nu letter
lijk iedere vrouw in de gelegenheid
haar huid met een van de drie soorten
Castella te verzorgen. Geen enkele
vrouw behoeft zich nu meer deze een
voudige schoonheidsbehandeling, een
dagelijkse massage niet het weldadige
j..s— Castella, te ontzeggen!
schuim
Het lied der aethergolven
Knap óp die kale schutting met
(Advertentie)
ZATERDAG 18 APRIL
ersum I. 402 m. KRO: 7.00 Nieuws 7.10
7 15 Gewijde muziek 7 45 Morgen-
8 00 Nieuws 8.15 Gram. 9.00 Voor de
•ouw 9.40 Gram. 10,00 Voor de kleuters
Gram. 11.00 Voor de zieken 11.45
rkoor 12.03 Gram. 12.55 Zonnewijzer
s'ieuws 1.20 Lunchconcert 150 Gram
2 00 Boekbespreking 2 10 Gram. 2 20 Engelse
les 2.40 Amateuisprogramma 3.15 Kroniek
van letteren en kunsten 3.55 Gram. 4 00 Pro
menade orkest 4 30 De schoonheid van het
Gregoriaans 5.00 Voor de Jeugd 6 00 Gev.
muziek 6.15 Journalistiek weekoverzicht 6 25
Hammondorgelspel 6.40 Regeringsuitzending:
Zoeklicht op de Westerse defensie
Nieuws 7.10 Gram. 7.20 Parlementsovej
730 Gram. 8.25 De gewone man 8.30 Licht,
baken 8.55 Gram. 9 00 Gev. programma 9."
Actualiteiten 10.30 Wij lulden de Zondag
luziek.
9 11.23
Tsum II. 298 m. VARA: 7.00 Nieuws
ram 7 15 Gymnastiek 7 30 Gram. 8.00
8.18 Gram. 8.55 Voor de hulsvrouw
ram. VPRO: 10.00 „Tijdelijk uitge-
'0.05 Morgenwijding VARA: 1030
continubedrijven
JO gen van fantastische tuinen vol vazen en potten
1£" en bruggetjes en wandelende mensen in staatsie-
Zal de ruiter terugkeren? Zal Joris zijn terug- gewaad te midden van bloeiend geboomte.
„Vanwaar bekomt u deze zonderlinge schat
ten?" vragen ze met verholen achterdocht.
„Lombardische kooplieden halen die uit verre
landen, bij Sinezen en ik weet niet waar."
VI. Het randje van de dood.
keer kunnen waarnemen? Alleen een zeer toeval
lig gebeuren kan hem dit bezorgen.
De toevallige gebeurtenis blijft helaas uit.
Twee weken later gaat een loffelijk festijn be
ginnen, dat drie dagen duren zal.
Het kasteel is feestelijk versierd. Uit de open
ramen hangen dikke tapijten van zware wol in
rood en zwart, die de trieste aanblik op de oude
grauwe muren verzachten. Kleurige wimpels op
lange staken tussen het geboomte rondom de poort
wapperen jubelend in de wind. En hoog boven aan
de toren zwaait vorstelijk de grote standaard met
het wapen der Millerets.
De gasten komen binnen, ridders en edelvrou-
wc-n, allen te paard, uitgezonderd een tweetal van
middelbare leeftijd, dat reist in een soort huif
kar, volgestapeld met kussens en bontvellen
De gasten zijn vertrokken. Maar de stilte, in
vroeger dagen onbeperkt heerseres in de grote
zaal van het kasteel, mocht nog niet terug
keren. Ook de kamers, tijdelijk bewoond door
de gasten, moeten gekuist met water, bedden en
De"édë^n0kiTk"n twijiataSg.'"HuTSguns. gordijnen geslagen met de klopstok, de meubels
wekt boze gedachten. Ze kennen de Lombarden Slad SeIlkt met olijvenolie en bijenwas.
T T Ook Joris wordt daar in betrokken en eens,
geheel onverwacht, hoort en ziet hij stem en ge
stalte van de burgtheer van nabij. Het brengt
hem in verwarring. Is het Onkel Freerik? Is
het iemand anders? Is het zijn evenbeeld? Kan
het zijn, dat een mens twee verschijningen heeft??
In de bijkeukens hoort hij beklemmende ver
halen, die het vrouwvolk overstuur maken, over
verschijningen van doden, over mensen, die
nachts rondwaren in diergestalten en overdag
Goudland gevonden
DOOR K. JONKHEID
als geldschieters, die zich Banco noemen. Het
getrokken door twee plompe, hoewel goed ver- lijkt hun uitgesloten, dat de schrale landerijen gewone mensen lijken. En op de slaapzolder
-J— en slordig verzorgde wijngaarden van hun overbluffen de dienstmannen elkander in het
gastheer zoveel opleveren, dat de Heer van Cha- kleurig en geurig weergeven van griezelige er-
teau Milleret deze kostbare zaken kan aanschaf- varingen van vaders en grootvaders, ontmoetin-
fen en een weelderig festijn aanrichten met gen met ongrijpbare wezens, dubbelgangers van
w.. -overvloed van spijs en drank. De geldschieten- levenden en doden, onverklaarbare gebeurtenis-
'gódën"'e"n'"de'mone*n naar de Banco's zijn zeer voorzichtig, ze eisen waar- sen, die nooit zijn opgehelderd of welker oplos-
afgodische volken, doeken borgen en onderpand, door de ervaring daartoe sing, nog spookachtiger dan het verhaal zelf,
zorgde paarden.
Eenparig verbazen zich de gasten over de weel- gastheer zoveel opleveren, dat de Heer
de. die de gastheer ten toon spreidt. tpa" M.lleret Here WnstWe *»ken kan
De zaal is versierd met kostbare kunstwerken,
fijn geboetseerde beelden van mens en dier,
staltige gedrochten
heidens wangeloof
beeldên ter sprake, die de burgtheer aan
beten hen met zweepslagen en opgehitste hon- bracht uit verre landen, waar duivelaanbidders
Op de tafels prijken kandelaars van zilver en den wegdrijven van hun terrein, dus ze zijn op wonen, die mensenvlees eten en kinderbloed drin-
goud. kommen en schalen van doorschijnend por- huJj hoede j t j t ken. Waarop een der mannen opstaat en met
selein, waarop uitheemse vogels met uitgesprei-
sidderende stem verklaart, dat hij drie nachten
ewww.JP De gasten geloven niet, dat deze niet „..J
de vleugelen en staarten als fonteinen in kleuren grote heer dit alles kan betalen uit eigen midde- geleden, toen hij noodgedwongen door een der
van goud en blauw en rood in allerhande 'en- Misschien ten dele, zéér ten dele.... gangen van het kasteel liep, met eigen ogen
schakeringen benevens vreemde mensfiguren met Voor Joris brengt het leest een verrassende heeft gezien, hoe de duivelse poppen met drei-
zonderlinge gezichten, gekleed in losse gewaden, openbaring. Hij ontdekt, dat de geheimzinnige gende grimassen rondspookten, geruisloos alle
fel getint. Dozen en dienbladen, licht
wicht, bijkans zonder zwaarte, glanzend zwart de burgtheer
met dik opgebold er bovenop liggende afbeeldin- het feest isl
figuur met stem en gestalte van Onkel Freerik deuren openden, brutaal in alle kasten keken
het kasteel én de gastheer van 's morgens weer behoorlijk op hun plaatsen ston
den.
Dansmuziek 100 Nieuws 1.20 Accordeon,
orkest 150 Weekjournaal 2 15 Dansmuziek
2.4o Boekbespreking 3.00 Harmonie-orkest
Testament i'n dez«
VARA: 8.00 Nieu-v
jciallstiseh
1015 Lichte
7 15 Sport 7 30 Ge\
iziek 8,15
cht 9.00
Hoorspel
Gev. programma 10.00 Nb
10 45 Avondgebeden 12.00—12.03 Nleu<
Engeland. BBC. 1500 en 247 m 12 00 BBC
Welsh Orcheslra en solist 1.00 Parlements-
overzicht 1.15 Dansmuziek 1.55 Sportpraatje
2 15 Gev. muziek 2 45 Voor de kleuters 3.00
Variété-orkest en solisten 3 45 Verzoekpro-
gramma 4.05 Sport 4 20 Militair orkest 4 48
Sport 6 05 Orgelspel 6,30 Sportberichten 7 00
Gram. 7.45 Causerie 8 00 Nieuws 8 25 Sport
am. 6 10 G:
7.01 Klassieke
Hoorspel
I. 324 m. 1-1.45 Vlaamse muziek
55 Koersen 1.00 Nieuws 1 15 VI
k 2 00 Muziekkroniek 3 00 Sympho-
'I Verklaarde
uitzicht
iie-ork<
00 Symphonleorkest. koren
5.10 Gram 5 45 Ac
solisten 5.00
-deonmuziek
k 6.30 Voor
6.00 Gi
ildaten 7 00 Nieuws 7.40 Gram. 7.46 C;
9 15 Moderne tijden 10.00
1.45 Gram. 11.00
Omroeporkest 1 00
Klas
baret 9.00 Gr:
Nieuws 10.15 Jazzmuzli
11.05—12.00 Gi
iel. 484 m. 12
Nieuws 110 Verzoekprogramma 2.
Tzoek-programma 3.00 Gram. 4.30
muziek 6.30 Accordeonspel 7 40 Gram
luws 8 00 Gev muziek 8 30 Chansons
am. 10.00 Nieuws 10 10 Jazzmuziek
10.50 Nieuws 1100 Dansmuziek 11.55 Gram
Engeland. BBC. Uitzendingen voor Nederi
land: 5.00—5,15 n m. Engelse les voor begln-
ilingen (op 224. 49. 42 en 31 m.) 10.00—
30 n.m. Nieuws Spiegel van de week;
Sportjournaal (op 331. 40 en 42 m
zingsstrijd, waarvoor ook in het buiten
land grote belangstelling heèrste, omdat
de kwestie der „apartheid''- inzet was, is
dr Malan overwinnaar geworden. Zulks
ondanks het feit, dat hij een groot deel
der wereldopinie, vooral van socialisti
sche kant. tegen zich had. Het pleit is
nu weer voor vier jaar beslist: Malan
blijft met zijn Nationalistische Partij
aan het bewind.
De verkiezingsstrijd was zeer heftig en
ofschoon in Zuid-Afrika stemplicht onbe
kend is, bleek de opkomst enorm te zijnj
Het begrip „apartheid" stond
rechte in een kwade reuk en tenslotte
streed de Verenigde Partij van Strausi
voor een soortgelijk
doel. namelijk
„segregatie", hefJ
geeri ook afzonde
ring, afscheiding t
tekent. Zoals be4
kend. hebben de negers niet kunnen
deelnemen aan de verkiezing der 156 af
gevaardigden voor de Volksraad. Slecht!
de anderhalf millioen blanke volwasseJ
de 50.000 „halfbloeden" konden ter
stembus gaan. Voor het Nationaal Com
gres der Negers en het Zuid-Afrikaans-
Indisch Congres der honderdduizenden
Indiërs in Zuid-Afrika blijft slechts het
rapen van lijdelijk verzet.
De verkiezingsstrijd werd dus uitslul
tend gevoerd door de Nationale Partj
Malan en de Verenigde Partij ondei
leiding van Strauss. Deze was de opvol
generaal Smuts en de Verenigd!
Partij heeft Engelse sympathieën. Daar
naast stonden dan in de oppositie tegei
Malan kleinere groepen als de Socialisti
sche Arbeiderspartij en het Fakkelcom^
mando, een actiegroep van oudstrijders.
In de vrij losse grondwet werden twet
punten vrij nauwkeurig vastgelegd, name
lijk het stemrecht der reeds genoemd!
.halfbloeden" in de Kaapkolonie i
gelijkheid van het Engels en liet Neder
lands-Afrikaans. Deze „verschanst^
rechten" zouden slechts met t
derheid van tweederden in een verenigdl
zitting van Volksraad en Senaat kunneij
worden gewijzigd. Toen Malan het s
recht der „halfbloeden" in de Volksraai
probeerde te wijzigen per „enkelvoudig
meerderheid", sloegen de politieke golveij
hoog op.
Men zal zich herinneren, dat het Hoog
gerechtshof Malans daad toen als onwet
tig kwalificeerde. Nu Malan met e...
langrijke meerderheid de zege heeft be
haald, rijst de vraag of dit punt opnieui
de orde zal worden gesteld,
premier heeft zich ook bij herhaling be
ïaagd over de houding der Britten, di
hem in Zuid-Afrika moeilijkheden in d
weg legden, terwijl zij zelf in Keny
toonden, hoe de boontjes van liet rassen)
vraagstuk moeten worden gedopt.
Meer dan eens gingen er geruchtei
dat Malan voor Zuid-Afrika de status va
Dominion zou willen afschaffer
wel willen blijven in het verban
het Gemenebest. Er zij hier op g(
m, dat de Britse en ook de gematigd
Nederlandse elementen deel uitmake en
de Verenigde Partij van Strauss, dil «n
dus oppositiepartij blijft. Het rasser PI
probleem is steeds dringender gewoi de
den. omdat de reservaten voor de mi
lioenen Zuidafrikaanse negers veel kr
klein zijn en derhalve werken grote aar be
tallèn negers in de industrieën en a
huispersoneel. Deze négers nu, buiten d sti
reservaten, hebben geen politieke red go
te i als de blanken en Malan heeft er i
zijn jongste verkiezingsrede nogmaals o he
gewezen, welke gevaren er zouden on Hi
staan als zij het stemrecht verwierve bij
De blanken zouden heel gauw in ee de
verdrukte positie geraken. Inderdaa ve
zouden zich hier sterke communistisch bij
invloeden kunnen doen gelden, met all on
gevolgen van dien. oo
Het ligt voor de hand. dat velen i let
Zuid-Afrika bijtijds hebben ingezien, da or,
met kracht moet worden opgetiedel ka
tegen een nationalistisch zelfbewustzij
der niet-blanken, dat extreme vorme or,
heeft aangenomen, en zich uit in ee B.
verzetscampagne tegen Malan. Premiej ee
Malan heeft zich de „sterke man" gpo
toond en voorlopig gewonnen. ds
Wij schrijven hier (voorzichtig) „vooi al:
lopig". omdat het rassenprobleem
strijd tussen blanken en niet-blankei
tussen Europeanen en Aziaten en eldei
ter wereld, even scherpe vormen a
neemt als die tussen communisme
democratie. Een modus vivendi is helaa) de
nog niet gevonden!
he
