Enige grepen uit het merkwaardige leven
van Josei Stalin
air-wick
neemt
die
rooklucht
weg
Fins schip met hout voor
rampgebied aangekomen
IGRIEPWEERÜ
1
Rectoraat in Kampen aan prof.
C. Veenhof overgedragen
De 26e lijst van slachtoffers
van de watersnood
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 6 MAART 1953
WEER GING EEN DICTATOR HEEN
Zoon van een schoenmaker werd een der
grootste heersers van de wereld
TN EEN EENVOUDIG schoenmakersgezin te Gori, dicht hij Tiflis in
Georgië, aanschouwde op 21 December 1S79 een jongetje het eerste
levenslicht. Zijn naam was: Yosif Wisarionowitsj Dzjoegaswili. Sosso, zoals
hij in de wandeling genoemd werd, bezocht de gewone school van de kerk;
daarna ging hij door toedoen van zijn moeder naar het Orthodox Theolo
gische Seminarium van Tiflis, om daar tot priester opgeleid te worden. Hoe
geheel anders echter zou de bestemming van de jongeman zijn. Want meer
dan de godsdienst trok hem de leer van Marx aan en diep in het geheim
besprak hij deze theorieën met zijn medeleerlingen. De gevolgen bleven
niet uit; zodra ontdekt werd, wat hij daar uitvoerde, werd hij van de school
weggejaagd.
Volgens zijn eigen getuigenis is hij op ring een grote rol gaan spelen. Hij werkt»
15-jarige leeftijd in de revolutionnaire dan ook in de hoofdstad onder directe
beweging getreden. Hij koos in de op- leiding van Lenin. Van 1917 tot 1923 was
positie tegen het Tsaristische bewind de hij volkscommissaris voor de nationali-
zijde der bolsjewisten, doch ging daarin teiten.
door zijn terroristische activiteit zo ver, In 1922 kreeg hij tevens de functie,
dat Lenin hem zelfs korte tijd buiten waarop op de duur zijn invloed zou be
de partij zette. In 1898 werd hij lid en j rusten: hij werd secretaris-generaal van
twee jaar later bestuurslid van de sociaal- het centraal comité der communistische
democratische partij te Tiflis. Na de 1'partij der Sowjet-Unie.
Mei-demonstratie in 1901 volgde huis-1 Daarbij kwam in 1925 zijn lidmaatschap
zoeking en bevel tot zijn arrestatie. van het presidium van de Komintern,
Hij begon toen als voortvluchtige het terwijl hij tevens van 1917 af lid was
leven van een „beroeps-revolutionnair" i van het „al-Russische centraal uitvoeren,
en had talrijke schuilnamen, zoals Be- comité" en sinds 1922 van het Unie-
sotsjvili en Koba. Baloem, dat in 1902 J centraal uitvoerende comité, welk laatste
zijn arbeidsveld werd, was de plaats, tot 1936 het hoogste regeringsorgaan
waar hij voor het eerst in handen van scn twee Sowjetcongressen was.
de politie viel Hij werd tot 1906 naar hetover de rol, door Stalin in de burger
gouvernement Irkoetsk verbannen. In oorlog gespeeld, bestaat geen eensgezinde
1904 wist hij te ontvluchten om naar mening. Dat hij onder de onmiddellijk»
Tiflis terug te keren. In die tijd waren autoriteit van Lenin vrijwel op alle
er hevige spanningen binnen de Russi- fronten tal van moeilijke opdrachten in
sche sociaal-democratische partijen tussen meest precaire omstandigheden heeft
bolsjewiki en mensjewiki. Stalin sloot uitgevoerd, staat wel vast. Even zeker is
zich van het begin af bij de eersten aan. hct. dat Stalins nationaliteitenpolitiek
Eind 1905 (het revolutiejaar) maakte hijbelangrijke mate heeft bijgedragen i
op de conferentie van Tammerfors (Fin- <je vroeger onderdrukte volkeren der
landt persoonlijk kermis mét Lenin. Sowjet-Unie te bevrijden en daarmede
Kort daarop ging hij weer in zijn ge- jn prjncjpe voor de Sowjet-regering te
boortestreek werken. In 1907 werd hij winnen en tezamen met haar de contra-
te Bakoe gearresteerd en na acht maan-reVolutie te bestrijden,
den in de gevangenis te hebben doorge- Mjnyer zeker is het. of zijn betekenis
bracht, opnieuw verbannen. Nieuwe ont-voor die jaren in later tijd niet ov
vluchting, arrestatie, verbanning en ont- dreven is voorgesteld,
snapping volgen dan in 1910 en 1911. Na Lenir.s dood trad Stalin meer
Dan werkte hij plotseling weer in Sint- meer op dé voorgrond. Aanvankelijk leek
Petersburg (Leningrad), in welke periode tegen zijn macht slechts die van Trotzky
hij na de voor de partijstrijd beslissende op te wegen. De grote strijd met deze
conferentie van Praag (1912) lid van het fjguur begon Dat Stalin in die strijd
centraal comité der bolsjewistische partij
steeds de overgrote meerderheid van d<
partij achter zich had, en daarom over
won, moet in laatste instantie wel be
rusten op het feit, dat hij voor dezt
periode der revolutie meer de geschikte
leider was dan Trotzky
Van twee maatregelen moet men Sta-
ldn als de geestelijke vader beschouwen:
de industrialisatie van de Unie en de
collectivisatie van de landbouw. In 1936
bracht hij een nieuwe grondwet tot stand,
die niet ten onrechte de Stalinse grond-
et wordt genoemd.
Ook zijn andere tegenstanders kon hij
de baas, zodat rondom Stalin langzamer
hand, mede door zijn interpretatie var
Lenins leer, een nieuw georiënteerd com
munisme ontstond.
Het merkwaardige is, dat Stalin, be
halve het lidmaatschap van het presidium
van het centrale uitvoerende orgaan,
eigenlijk geen regeringsfunctie bekleed
de. Hij was met enkele anderen partij
secretaris.
Pas bij de intrede van de Sowjet-Unie
in de oorlog liet hij zich benoemen tot
volkscommissaris voor de verdediging;
tevens werd hij voorzitter van de Raad
van Volkscommissarissen, waardoor hij
ook ten opzichte van de toenmalige bond
genoten een duidelijker positie ging in-
Eén der geheimzinnigheden, die Stalin
typeert, is ongetwijfeld de merkwaardig
heid, dat hij zich nooit heeft begeven
buiten het gebied, dat door de GePeOe
wordt beheerst.
Tijdens de jongste oorlog heeft hij drie
maal met de leiders der verbonden vol
keren geconfereerd. In November—De
cember 1943 trof hij Roosevelt te Tehe
ran, toen reeds in de machtssfeer der
rode legers. In Februari 1945 was er te
Yalta op de Krim een conferentie tussen
dezelfde staatslieden en in Juli-Augustus
1945 kwaro StaLin voor het befaamde
onderhoud naar Potsdam, weliswaar nabij
Berlijn, maar voor Stalin zo safe als
Moskou.
Verschillende malen werd Stalin ver
zocht naar een conferentieplaats buiten
het Russische machtsgebied te komen, en
steeds won hij het pleit, omdat de Weste
lijke geallieerden destijds geen behoefte
hadden aan prestige-kwesties.
De hoofdoorzaak is geweest, dat men
bang was voor Stalins leven. Want. of hij
nu ergens op straat werd neergeschoten
of met een vliegtuig verongelukte, het
resultaat binnen de Russische grenzen
zou hetzelfde zijn geweest: een felle, de
Russische staat ondermijnende, strijd om
de macht.
werd. De vierde arrestatie volgde
April 1912. Doch weer ontvlucht hij naar
Sint-Petersburg. vanwaar hij zich naar
de conferentie te Krakau begaf.
Teruggekeerd in Sint-Petersburg werd
hij redacteur van de ,,Prawda". In deze
tijd verscheen ér een brochure van zijn
hand, die voor zijn latere werkzaamheid
van zo gróte betekenis zou worden: „Het
Marxisme en het nationale vraagstuk".
In de herfst van 1913 volgde de laatste
verbanning, waaruit hij niet kon ont
snappen. De Februari-revolutie van 1917
zou hem daar pas uit bevrijden.
Yosif Dsjoegaswili, die inmiddels d»
naam Stalin (man van staal) had ge
kregen, zou als gevolg van zijn opneming
Toch is het zo
BIJ t
wc
bezoek aan België valt het
welhaast iedere Nederlander op,
hoe plotseling en zonder aanwijsbare
overgang, men van het Nederlandse
taalgebied in het Franse belandt. In
het plaatsje Landen bijv. kunt u zich
met Jan en alleman in het Neder
lands onderhouden zonder dat zich
taalmoeilijkheden van enige beteke
nis voordoen, doch luttele kilometers
Zuidwaarts is het u plots onmogelijk
geworden u in het Nederlands ver
staanbaar te maken, want als bij
toverslag spreekt iedereen Frans.
Ware er een riviertje geweest, een
bergrug of andere terrelnmoeilijk-
heden waardoor beide bevolkings
groepen sinds mensenheugenis ge
scheiden zouden hebben geleefd, dan
zouden we begrepen hebben hoe een
dergelijke scherpe taalscheiding tot
stand ware gekomen. Maar hu zich
niets van dit alles voordoet, is de
scherpe afbakening van het Neder
lands en het Frans, dwars door het
Belgische land van Visée tot Duin
kerken in Noord-Frankrijk, een moei
lijk te verklaren verschijnsel.
Om dit te begrijpen moeten we een
ruwe 1500 jaar in de geschiedenis
teruggaan, tot de tijd waarin hét
grootste déél van West-Europa nog
tot het Romeinse Rijk behoorde. We
herinneren ons allen nog wel. hoe om
streeks het begin van onze jaartelling
de Romeinen ook over Nederland
heersten. De Noordelijke grens van
hun gebied werd in die tijd gevormd
door dc Rijn, die door versterkingen
bij Vechten, Utrecht, Zwammerdam,
Valkenburg (bij Leiden) en Katwijk
werd beveiligd. Omstreeks de derde
eeuw werd deze Noordgrens opgehe
ven en meer naar het Zuiden verlegd.
Aangezien in België een natuurlijke
grens, zoals deze in het Noorden door
de Rijn was gevormd, ontbrak, moes
ten de Romeinen volstaan met een
verdedigingslinie, die zij zich in de
eerste plaats dachten als een, door
een reeks van forten en garnizoens
plaatsen beschermde, weg waarlangs
de troepen konden patrouilleren.
Twee Noordelijke hoekpunten van
het Romeinse Rijk kennen we met
zekerheid. Dat zijn de Kanaalhavcns
in Frankrijk van waaruit de legers in
Brittannic geproviandeerd werden en
de handel ter zee in West-Europa kon
worden beheerst, en voorts de stad
Keulen, die een hoeksteen van hot
Rijk in het Westen vormde. De Noor
delijkste Romeinse verdedigingslinie
uit de vierde eeuw zal dus gezocht
moeten worden ongeveer langs de
•lijn die van Keulen via Gulik, Heer
len, Maastricht, Tongeren en Bavaai
naar de Kanaalhavens loopt Langs
deze lijn zijn in ons land te Heerlen
en Maastricht overblijfselen van de
ommuring uit de vierde eeuw ontdekt
en op do Goudsberg bij Valkenburg
(Limburg) sporen van een versterkte
wachttoren, evenals te Rondenbosch
bij Houthem. In het aansluitende ge
deelte van deze weg. te Tongoren.
Brunchaut, Morlanwelz en Bavaai
zijn eveneens dergelijke versterkin
gen gevonden, terwijl te Boulogne-
sur-Mer (we noemen de thans ge
bruikelijke namen), Terwaen, Cassel,
Doornik, Kortrijk en Gosselies troe
penafdelingen gelegerd waren.
U ziet, de Romeinse verdedigings
linie ligt hier kant en klaar vóór ons.
Nu moet daaruit nog de Belgische
taalgrens groeien.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden).
Rampenfonds thans 71,5 millioen
Amsterdam zond een rattenvanger
naar Zierikzee
BIJ HET NATIONAAL RAMPENFONDS was tot gisteravond een totaal
bedrag gestort van ruim 71.5 millioen gulden. Dit is ten opzichte van
Tabakslucht is geen probleem meer. Evenmin
als keukengeuren, de lucht van ziekenkamers en
van huisdieren. Kortom, alle luchtjes kunt
U prompt verbannen, dankzij Air-Wiek.
Want Air-Wiek bevat o.a. chlorophyl en houdt
Uw woning
altijd fris.
MEN***
Vraag uitsluitend de originele flacon Air-Wick a f 2.40
Generaal Osborn in April
weer naar ons land
Generaal en mevrouw Albert W. Os
born, de internationale leiders van het
Leger des Heils, zullen in de eerste week
van April ons land bezoeken. Op Goede
Vrijdag zullen zij een „Dag bij het Kruis"
in Amsterdam leiden, op le Paasdag eer.
samenkomst in de Rotterdamse Congres
zaal. op 2e Paasdag een bijeenkomst in
Groningen en Dinsdag d a.v. de openings
plechtigheid van het nieuwe paviljoen
voor mannen op de Landkolonie te Lun-
Het gemodder met de
Indische pensioenen
Het Tweede Kamerlid, de heer F. van
dc Wetering (C.H.), heeft minister prof.
dr L. J. M. Beel gevraagd waarom nog
altijd niet het op 1 Juli 1951 toegezegde
wetsontwerp verschenen is betreffende
de stichting tot verzorging en afwikkc-
van pensioenaangelegenheden inzake
gewezen overheidspersoneel in Indonesië
en hun nagelaten betrekkingen, Tevens
wilde hij weten welk nut de destijds uit
drie ondeskundige departementsambte
naren samengestelde raad van beheer nog
heeft, waarbij hij er op wijst, dat de
hooggeprezen bezoldigde voorzLttei
wegens minder aangename redenen var
ziin functie ontheven moest worden.
Woensdagavond een stijging van f 800.000.
i
Uit Finland is gisteren het Finse schip
Hulda Thorden me', een lading hout voor
de getroffen gebieden in Rotterdam aan
gekomen Onder deze geschenkzending
bevonden zich 10 barakken, 2 scholen en
een huts. Gistel-middag heeft dr Z. Y.
van der Meer, directeur-generaal van de
Wederopbouw en Volkshuisvesting de
partij dankbaar in ontvangst genomen.
Bij de ontvangst waren ook aanwezig
dr E. O. Baron Van Boelselaar namens
het ministerie van Buitenlandse Zaken,
mevrouw Van Doorenbos Roëll namens
het Rode Kruis en Z.E. Aarne Wuorimaa.
dé gezant van Finland.
Aan boord van het schip bevinden zich
43 standards gezaagd hout, 392 vadem
rondhout en 12 ton bouwplaten. Het ligt
in de bedoeling het huis voor Herkingen,
de twee scholen voor Klundert en de
tien barakken voor Goeree-Overflakkée
te bestemmen. Het hout is deels door de
Finse regering, deels door particulieren
geschonken.
De Nederlandse kolonie op Brazilië
had op 20 Februari reeds méér dan
f 400.000 bijeengebracht.
In Ierland werd aan goederen en geld
een totaal van f 317.405 ingezameld.
De inzameling, georganiseerd door he'.
Italiaanse dagblad La Stampa, bracht Nv
ruim f 229.000 op.
Verschillende Nederlandse eomité's in vb
Zuid-Afrika hadden op 14 Februari reeds 1
ïim f 250.000 bijeen.
Bij het ministerie van Buitenlandse
Zaken zijn aanbiedingen binnengekomen
van de Franse steden Marcq^Beroeul en
M-arennes. die gemeenten op Schouwen
en Duivelend willen adopteren.
Een aantal journalisten heeft gisteren
op uitnodiging van de gemeente Utrecht
een bezoek gebracht aan het door deze
gemeente geadopteerde Hoge- eii Lage
Zwaluwen.
Amsterdam, dat tezamen met de Over
ijsselse gemeenten Voorburg en Boston
het eiland Schouwen en Duiveland heeft
geadopteerd, zal hulp 'bieden in de vorm
van „vak helpt vak"
Er zijn vletten en zolderschuiten met
materieel naar het eiland vertrokken,
terwijl vanwege het rattengevaar ook
een „rattenvanger" naar Zierikzee is ge
zonden.
De Stichting Het Vierde Prinsenkind
heeft besloten haar vacantiekampen ook
open te stellen voor kinderen uit de
noodgebieden. die vader of beide ouders
bij de ramp verloren.
VICKS BSNIOK
Prof dr J. R. M. van den Brink, onze
oud-minister van Economische Zaken,
die thans algemeen adviseur is van het
concern Amsterdamsche Bank/Incasso
Bank. is gisteren tevens benoemd tot
lid van de raad van commissarissen.
Teneinde het VERVOER NAAR
ZEELAND zo vlot mogelijk te doen ver
lopen, zal naast het overbelaste grens-
kantoor Kapellebrug, ook gebruik kun
nen worden gemaakt van het grenskan-
toor Clinge.
Chr. jeugdblad in Duits
land verboden
Het enige tijdschrift dat door de Evan
gelische Kerk in Oost-Duitsland voor de
jeugd werd uitgegeven „Die Stafette",
mag niet meer verschijnen. De commu
nistische overheid heeft de vergunning,
die het blad tot dusver bezat, ingetrok
ken „in verband met'het papier-tekort".
Vertegenwoordigers van het provin
ciaal bestuur van de Evangelische Kerk
in de Sowjet-zone waar bisschop Dlbe-
lius de leiding heeft, hebben besloten de
onderhandelingen met de autoriteiten
voort te zetten, omdat volgens hen het
tijdschrift voor de „Junge Gemeinde",
de jeugdorganisatie van de Evangelische
Kerk. onontbeerlijk moet worden geacht.
Inmiddels heeft de Junge Welt. het
lylad van de communistische jeugdorga
nisatie F. D. J.. geëist dat de Junge Ge
meinde wordt ontbonden. Déze organi
satie. zo heet het. bestreed de doelstel
ling van de F.D.J. en dreef de jeugd
van de Sowjet-zone in de ..klauwen van
Adenauer" en dat alles gebeurde „onder
de dekmantel van de godsdienst".
Junge Welt deed ook een aanval op
de prot. bisschop van Eisenach, die de
jeugd had gewaarschuwd tegen de F.D.J
waarbij deze geestelijke „niet geaarzeld
zou hebben de grofste scheldwoorden te
gebruiken". Weer een andere geestelijke
had de leden van de communistische
kinderorganisatie, De jonge pioniers,
geschilderd als heidenen.
Heden inauguratie van twee nieuwe hoogleraren
(Van onze Kerknieuws-redacteur)
ISTEREN EN VANDAAG waren belangrijke dagen voor de theologische
hogeschool der Geréf. Kerken (onderh. art. 31 K.O.). Gisteravond
droeg prof. P. Deddens het rectoraat over aan prof. C. Veenhof en vandaag
aanvaardden de twee nieuw-benoemde hoogleraren, prof. L. Doekes en
prof. H. J. Schilder, het ambt. In de overvolle aula van de school aan de
Broederweg sprak prof. Deddens gisteren een rectorale oratie uit.
bonden kerken" op bevoegdheid der dia
kenen in de aanvankelijke kerkorden,
doch van een schriftbewijs
Verband Gerei. Evang.
commissies 25 jaar
Het Verband van Evangelisatie-com-
nissies der Geref Kerken bestaat dit
jaar 25 jaar. De jaarvergadering zal op
26 Mei in Utrecht worden gehouden;
prof. dr F. W. Grosheide zal dan spreken.
De jaarlijkse conferentie wordt op 26, 27
3 Mei op Woudschoten gehouden; ds
G. Lugtigheid te Zwolle en dr J. M. van
Minnen te Utrecht zullen dan refereren,
resp. over: Evangelisatie en gezinsleven.
Het probleem van de aanpassing van
de Evangelisatie.
Geref, filmcommissie
opgericht
In de kring der Geref. Kerken is een
landelijke filmkeuringscommissie in hét
leven geroepen. Leden zijn mej. H. v. d
Mast, Baarn, mej A. de Waal Malefijt,
Amsterdam, ds H. U. Buitink, Laren, drs
J, Das, Amsterdam, dr K. P. Groot, Hil
versum, S, K'ein, Amsterdam, dr J. Mie-
dema, Amsterdam, ds S. J. Popma, Am
sterdam, ds C. Rietkerk, Amsterdam
A. Antheunisse, Baarn (secretaris). Deze
maand nog zal het eei'ste bulletin uit
komen.
Hij herinnerde er aan, dat hij 5 jaar
gèleden gesproken had ovêr prof. dr H.
H. Kuiper's opvattingen over de zelf
standigheid der plaatselijke kerk én over
zijn latere zwenking.
Kuiper's beroep op de Westminster
synode wees prol. Dèddcns reeds eerder
af. Ditmaal be7.ag hij de kwestie van uit
de Franse synode.
De aftredende rector behandelde iets
over Calvijns invloed op het ontstaan en
de ontwikkeling van het Franse en
Nederlandse Geref. kerkrecht, in het
bijzonder wat betreft de ambtsbevoegd
heid. speciaal van de diakenen en de
bevoegdheid der meèrdere vergaderingen.
Hij gaf een uiteenzetting van Calvijns
gedachten in zake de ambtsbevoegdheid,
besprak hoe deze gedachten aanvankelijk
in bet Franse cn Nederlandse kerkrecht
werden verwerkt en ging tenslotte na of
en hoe later al dan niet van deze begin
selen is afgeweken.
In de eerste Franse kerkorde werd
begonnen met de generale synode: de7.e
afwijking van Calvijn, die immers de
ambten voorop stelde, is verklaarbaar
door de sterke behoefte aan samenwer
king vanwege de vervolging in Frankrijk.
De behoefte aan een gemeenschappelijke
kerkorde en belijdenis (er waren allerlei
plaatselijke kerkordes en belijdenissen)
en het ontstèllènd aantal geschillen en
twisten in de jonge vrijgemaakte Franse
geest gewijzgid. Een tweède afwijking
van Calvijn was de grote plaats van de
diaken in de Franse kerkeraad. Prof. dr
D. Nauta. aldus prof. Deddens. beriep
zich op de Rotterdamse synode der ,.ge-
geblcken.
De eerste Nederlandse synode sloot,
zich wat de bevoegdheid rler meerdere
..'gaderingen betreft, nauwer aan bij.
Calvijn, terwijl de Franse synode daar.
order van afwijkt.
Helaas rijst steeds weer op dc mense-
ijke „superbax superbia", die de ge-, j
meente wil binden aan geboden, die ge-
boden van mensen zijn. Tussen Christus
die de vader hem gaf. vindt Calvijn
de Heilige Schrift niémand: geen paus,
geen synode, geen kerkeraad.
Na deze oratie memoreerde prof. Ded
dens de fata. Hij herdacht daarbij het
overlijden van de hoogleraren Schilder
cn Holwerda in bewogen bewoordingen,
die in grote stilte weiden aangehoord.
In het afgelopen jaar werden 54 exa- j
mens afgelegd. 49 met gunstig resultaat. j
Tenslotte droeg prof. Deddens de waar- 1
digheid over aan prof. Veenhof. Onder
de aanwezigen bevonden zich de wet-
houders S. Top en H. Broek uit Kampen.
Op de plechtigheden van vandaag
hopen wij nader terug te komen.
Advertentie
BeroepingswerJc
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Wijhe H. A. Jellema te
Balk; te Nieuw-Lekkerland (toez.)
Haverkamp te Veen (N.-Br.).
Aangenomen: als predikant voor bui
tengewone werkzaamheden (Prot. Kerk
in Indonesië) W. J. Gunning te Wychen.
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.)
Beroepen: te Uithuizen C. J. Breen,
cand. te Amsterdam.
De kerkeraden van de Geref. ker
ken van Wieringenverf en Middenmeer
hebben besloten er toe mee te werken,
dat de predikanten van Middenmeer,
Wieringen en Wieringenverf een Zondag
per maand onderling ruilen, opdat meer
tijd beschikbaar komt voor andere amb
telijke arbeid.
Ds J. J. Oranje, Geref. predikant te
Djakarta, is voornemens dit jaar mèt
lof naar Nedèrland te vertrekken.
Het informatiebureau van het Neder>-
landse Rode Kruis heeft de 26e lijst
van geborgen en geïdentificeerde
slachtoffers van de watersnood uitge
geven. luidende:
)-4-0S
Dekker, Adrianus Abraham, geb.
12-4-40.
KenstenBuijs, Catharina Antonia,
geb. 9-7-26.
Krouwer, Anthony W. R., geb.
Krc
Elisabeth Maria, geb.
Krouwer, Johanna Maria, geb.
17-12-34.
KrouwerNijsse, Johanna Maria,
geb. 26-1-98.
Van Noord, Jan, geb. 8-8-14, echt
genoot van Elisabeth de Berg.
Ouwens, Wouter, geb. 17-4-52.
Stavenlsse"
Van der Reest, Abel Jan. geb.
9-11-89 te St. Philipsland, echtgenoot
van H. Wesdorp, laatste adres: Kerk
straat A 363.
Van Zuien, Jacob Adriaan, geb.
7-2-09 te Stavenisse, echtgenoot van
D. C. Wesdorp, laatste adres: Kerk
straat A 320.
Stellendam
Begraven te Melissant:
Boshoven, Arend Gerrit, geb. 25-4-
StrUen
Aanvulling op 4e verlieslijst, blz. 5
dd. 7-2-53:
Thans geborgen:
Herweyer, Johannes, géb, 7-8-85 te
Stellendam, laatste adres: Buiten
dijk 17.
Het lied der aethergolven
VARA: 7.00 Nieuws
8.18 Gram, 8 55
n. VPRO: 10.00 „Tlj-
10.05 Morgenwijding
irbciders In de t
boek 3.00 Lie
Hilversum I. 402 m
7.13 Gram. 8.00 Nieuwi
de huisvrouw 9 00 Grj
deljjk uitgeschakeld"
VARA: 10 20 Voor de
tmubedrijven 11.30 Plani
Gram. 2 43 Van boek
muziek 3.30 „Van dc wieg tot het graf" 3 45
Dansmuziek 4.15 Voetbalwedstrijd Nederland
—Denemarken 6.13- Nieuws 6.35 Gemengd
Koor 7 00 Artistieke staalkaart VPRO: 7.30
..Passepartout" 7.40 ,,Hct Oude Testament in
deze tijd" 7 55 „Deze week" VARA: 8.00
Nieuws 8 05 Gram 8 15 „Beurzen open
dijken dicht" 9.45 Gram 10.00 Socialistisch
commentaar 10.'15 Gev. muziek 10.40 „Onder
de pannen", hoorspel 11,00 Nieuws 11.15—
't Zit vast vaster met VELPAFIN
Advertentie
vlekvrlje koudlijm
van CETA BEVER
nu maar naar Nograd terug te gaan. Wat kon
hij hier nog voor vader doen! Niets immers!
En moeder zou willen weten, hoe het hem ver-
Maar Frankrijk gaan was; zou willen weten, hoe het met vader
ter zee. En in de stond. Zeer waarschijnlijk zou ze hij was al
le-oorlog hielp de keizer zijn Spaanse bondge- zo lang uitgebleven! zich niet alleen
keizer, bij Brandenburg. In 1673 was het bond
genootschap tot stand gekomen en met voor-
Tot de ander uitlegde. De commandant had deel, dat drie van de vier vijandelijke jstaten in En moeder
willen weten, waar de ketters woonden die het 1674 vrede hadden gesloten
plan hadden opgezet daar had hij de bewa- vocht nog dóór. Te land
ker "nog eens opzettelijk voor laten terug komen. 1 u:-1- Jjjjggjj
„En toen heb ik gezegd, dat ik dat niet wist", nooi aoor gaieisiaven ie geven: u«, maai .<JVCL "c*"
Lajos gaf geen antwoord. Het kon zo wezen Lajos noch zijn oom had eigenlijk een goed be- Lajos had geweigerd: nee, naar Nograd ging
er was immers niemand bij oom Thomas ge- grip van wat dat betekende: galeislaaf wezen, hij niet. Nog niet. Hij wilde vader yojgen, dicht
komen om het huis te doorzoeken! De'snijden- Ze hadden geen van beiden ooit de zee gezien; bij hem zijn, als hij
de opmerking, dat de leugen het geweten van de ze wisten geen van beiden precies, wat een ga- Wat oom
bewaker niét scheen te bezwaren, hield hij bin-
nen. Met een grommend woord liet hij de kerel
staan; wat zou hij langer met hem praten? Hij
wist nu, wat hij weten wilde over de oorzaak
van de 'mislukking: hij wist nu, waar het ver
raad gescholen, had.
Hij wist niet, wat hij nu verder moest doen;
wat hij verder nog kon doen.
„Wachten", zei oom Thomas, toen hij deze het
verhaal van de'cipier had verteld; toen hij deze
de kwellende vraag had voorgelegd. Ja, wachten!
Maar... waar op? En hoe lang?
Het werd korter dan Lajos had gedacht: nog feislaaf
was er geen week verlopen, of ze hoorden, dat leefde
DE HONGAARSE
GALEISLAAF
door a TE MEK WE
isschien vader helpen kon.
moeder zei was wel waar, natuur
lijk was dat waar; maar kon oom niet naar No
grad gaan? Dan wist moeder wat ze weten moest
en dan was vader niet alleen...
„Je vader is niet alleen", zei tante betekenis
vol. Lajos knikte. Dat was een sterke troost voor
hem, het weten, dat vader in Gods handen was.
Maar God gebruikt immers vaak mensen in Zijn
dienst...
Toen hadden ze er over gesproken, hoe Lajos
het transport zou volgen. Zo onopvallend moge
lijk, dat spreekt. En zeker niet als iemand, die
zonder duidelijke reden langs de wegen zwierf.
,Ik moet mijn kostje langs de weg ophalen",
i dat wisten
de galeien was verwezen' dat een tot bezwijkens toe uitputtend
transport gevonnisten Lutherse en Calvinis- Ze wel. Daar hadden ze vage verhalen over ge- h wespen" "wn" rnarskramer"biïïft
tische predikanten binnen een paar dagen zou hoord. Vage verhalen; verschrikkelijke verhalen. laneg00 één Dlaats Als trekkende koonman
vertrekken naar Triest. Daar lagen Spaanse ga- En nu zouden predikanten.^hun^predikanten, Z«P La]tfs npiet dapdeUjl[ verdenking wekken.
dat het zei Lajos. „Ik ga, denk ik, als marskramer".
goede vondst. Een marskramer
Dat
leien en op die galeien zouden de Hongaarse tot dat onmenselijke leven
veroordeelden als roeiers dienst moeten doen. De Ook Vader,
koning van Spanje behoorde immers tot de bond- „God sterke hem en blijve hem nabij",
genoten van keizer Leopold in de oorlog tegen Thomas ernstig. „Laten v
Frankrijk, die aan de gang was? In 1672 was voor hem blijven bidden."
die oorlog begonnen: Frankrijk. Engeland, Mun- HOOFDSTUK XII
ster en Keulen hadden de Republiek der Zeven MUU 8
Verenigde Nederlanden aangevallen. Die republiek
Een nieuwe poging.
Thomas Aczèl had voor een gevulde mars ge
zorgd: wat snuisterijen, kurketrekkers, haarkam
voor hem bidden, men, lint, een paar tondeldozen, messenMes
sen vooral", had Lajos gezegd. „Flinke stevige
messen". En toen zijn oom hem vragend had
aangekeken had hij er bijgevoegd: „Die komen
altijd te pas". Maar uitleg van die bijvoeging
had hulp gezocht en gevonden: by Spanjé, bij de Thórtias Aczèl had zijn neef de raad gegeven, had hij niet gegeven.
Hilversum II. 298 ra. KiRO: 7.00 Nieuw,
7.15 Gymnastiek 7.30 Gewijde muziek 7 4
Morgengebed 8 00 Nieuws 8.15 Gram 9 0
Voor de huisvrouw 9.35 Gram. 10.00 Voor d<
kleuters 10.15 Gram. 11.00 Voor de zieke:
11.46 Kamerkoor 12.03 Gram 12 55 Zonne
wijzer 1.00 Nieuws 1.20 Gram 135 Amuse
mentsmuziek 2.03 Boekbespreking 2 10 Voo
de jeugd 2.20 Engelse les 2.40 Amateuruit
ding 3.15 Kroniek van letteren en kunstei.
3.56 Omroeporkest en soliste 4 30 De schoon
heid van het Gregoriaans 5.00 Voor de jeugd
8.00 Gev. muziek 6.16 Journalistiek week-
6.23 Dansorkest 6.40 Regeringsuit-
zendlng: Zoeklicht op
7.00 Nieuws 7.'"
zicht 7.30 Gl
„Beurzen open dijk.
dienst 3 30 Dam
Westerse
711) Gram. 7.20 Parlementsover-
8.00 „Lichtbaken" 8.15
dicht" 10.00 „Vero-
10.45 Avondgebed 11.00
ws in Esperanto 11.2212 00
(2e deel), oratorium (gr.
12,00 Hoorspel 12.30
nina 2.00 Nieuws 2.10
30 Leger des Hells-
3 Nieuws T.15 Sport
iziek 8.15 Interviews 8,45 Parlc-
9,00 Gev. programma 10.00
vondgebeden
7,30 Gev.
mentsovei, JB
Nieuws 10.15 Hoocepel
12.00—12.03 Nieuws.
Engeland. BBC. 1500 en 247 m. 12 00 BBC
welsh Orchestra en solist 1.00 Parlements-
rzicht 1.15 Dansmuziek 156 Sportparade
2 15 Balletmuziek 2 +3 Voor de kleuters 3.00
solisten 3 46 Franse mu-
orkest 4 45 Orgelspel 5 00
6.30 Sportuitslagen 7.00
Jazzmuziek 7 46 Causerie 8.00 Nieuws 8 25
Sport 8 30 Hoorspel 9.30 Concertorkest. koor
solisten (10.15 Hoorspel) 11.00 Nieuws
5 Amusementsmuziek 12.00 Gram. 12.56—
listen 4.35 Gram 4 55
m. 6.58 Amerikaanse
muziek 8.30 Hoorspel
vecimbelrecltal 10 45
11,45 Gram, 12,34 Lichte
ïws 1,15 Pianorecital 1.30
146 Planorecital 2.00
Saxofoon .__BB.
Saxofoon en plano 2,13 Vlaamse
Muzickikronlek 4.00 Gram. 4.15 Kinderlied
jes 4.40 Grani. 4 45 Engelse les 5 00 Nieuws
5.10 Gram. 5.30 Strijkkwartet 0.10 Gram. 6 30
Voor de soldaten 7 00 Nieuws 7.40 Gram.
7 45 Cabaret 9.00 Gram 9.13 Telcvisiekro-
----- H.oo Nieuws
muziek 6 30 Musctte-orkest 7.00 Minneliede,
ren 7.40 Gram. 7.46 Nieuws 8.00 Gev. muziek
8 30 Nieuwe chansons 9.00 Gram. 10 00 Nieuv
10 10 Gram. 10.15 Jazzmuziek 10 45 Gram.
10 50 Nieuws 11.00 Dansmuziek-11.55 Nieuws
Engeland BBC. Uitzendingen voor Neder
land: 5 00—5.15 n.m. Engelse les voor begin
nelingen (op 224. 49. 42 en 31 m.) 10.00—
Spiegel
In vogelvlucht
Klein Warnsborn te Arnhem, het'
instituut voor kinderen die in huishou-'
delijk milieu öf in het klassikale school
stelsel aanleiding tot moeilijkheden geven,'
viert op 2 April zijn 50-jarig bestaan.
De wegens de ramp uitgestelde her-,
denking van het zevende lustrum van de
Wageningse Vrouwelijke Studentenver- j
eniging is thans vastgesteld pp 16 er
Maart.
ACADEMISCHE EXAMENS.
ROTTERDAM 5 Maart. Geslaagd voor
:happen J. Wulfsc, De
R Voskuil. Rot
rechten: J P
aagd voor doet.
en H J Marinus, Rot-
Haag. B Meyer. Den
■d. Rotterdam.
- Gc=laagd voor cand.
A M Picteise. Utrecht:
Zutphc
schede. De
Maart j 1.
AMSTERDAM.
G. Bloe
irgle of the heavy nucle
geboren te Utrecht.
politie
cialc wetenschappen
Sehokking, Ar
chologie mej
W Wassink, i
E J Manson r
GRONINGEN, 5 Maa
224 t
m.).