De Helicopter
13. Toen mijnheer Pimpelmans met
z'n nieuwerwetse driewieler zou uitrij
den, zei z'n vrouw: „Zeg, Alex, je komt
er toch langs, breng meteen bij Van
der Kluts een mandje eieren mee, en
bij Van der Hoften wat selderij, wat
worteltjes en wat bloemkool. Enne.."
Kortom, mijnheer Pimpelmans moest
een hele partij boodschappen meebren
gen, als hij terugkwam.
16. Toen kon hij de verleiding niet
langer weerstand bieden. Hij zette er
de sokken in, regelrecht op de kool af.
Hij peuzelde ze kalm op en., daar
stond hij weer. Nu nam mijnheer een
bloemkool en wéér holde de ezel een
eindje verder.. Toen volgden de knolsel
derij, de pieterselie, de worteltjes en tel
kens kwam mijnheer Pimpclmans
'n eindje verder.
19 Hopla! Daar vlogen Grauwtjes
achterpoten omhoog en met een welge
mikte slag trof hij mijnheer Pimpel
mans precies tegen zijn welgevormd*
buikje. De arme man duikelde achter
over en kwam boven op de mand eieren
terecht. Dieper en dieper zakte hij weg
in de kleverige brei Met de koekjes er
doorheen, werd het zo een pracht van
een omelet.
14. En daar kwam mijnheer Pimpel
mans met z'n mondvoorraad. Achterin
de wagen een grote mand eieren en
daaromheen opgestapeld een keur van
kostelijke groenten. Een zak koekjes
voor bij de koffie troonde er tussen in.
Maar nu begon de ellende. Grauwtje
weigerde op zeker ogenblik, ook maar
één stap verder te doen. „Kom suiker-
mopje, kom zoete beest", zei meneer
Pimpelmans.
17. Totdat de brave man opeens tot
z'n schrik bemerkte, dat er niets, niets
meer over was, dan de eieren en do
koekjes! En weer stond de ezel.. „Lo
pen zal je!" siste mijnheer Pimpel
mans. Hij strooide de koekjeszak leeg
over de eieren en blies hem op. „Zie
zo", zei hij, „als dat niet helpt, helpt
niemendal!" Hij zette zich schrap en
hief de zak hoog boven zijn hoofd..
20. Kreunend, zijn broek van achte
ren stijf als een plank, klauterde mijn-
boer Pimpelmans van de wagen. HU
spande de ezel uit en, zijn wagen in de
steek latende, wandelde hij met de ezel
achter zich aan de weg naar Epscheuten
op. terwijl de eierdooiers achter hem op
de weg neerdropen. Na een kwartiertje
kwam hij juffrouw Klarenbrink, de
eierenkoopvrouw. tegen.
15. Maar alle goeie woordjes hielpen
geen zier en kwade nog minder. De
ezel stond en blééf staan. Daar kreeg
mijnheer Pimpelmans opeens een helUe-
re inval: hij pakte een bommert van
een savoyekool en slingerde die met
kracht voor zich uit, de weg op, zover
hij kon. Kwispelend met zijn oren star
oogde Grauwtje naar de begeerlijke
kool daar in de verte.
18. Pats! Met kracht kwam de zak
op Grauwtjes achterste ruggedeelte neer
en klapte daar uit elkaar met een slag
als een kanonschot. Grauwtje maakte
een luchtsprong van de schrik. Maar lo
pen? Dat kun je geloven! Hij keek eens
even om, om te zien wie hem dat gele
verd had. Vervolgens zette hy z'n voor
poten schrap, kromde zijn rug, en..
21. „Wel, wel, juffrouw Klarenbrink,
dat moet ook wel zo treffen!" zei myn
heer Pimpelmans. „Wat 'n prachten
van eitjes heb je daar!" Om tenminste
nog wat thuis te brengen, besloot hij ze
allemaal te kopen. Maar, terwijl hij zo
stond te loven en te bieden, was Grauw-
je al grazende achteruit in de rondte
gelopen, zodat de leidsels om de twee
pratende mensen heengewonden wer-
ai'ibiiin, m
22. En Juist had mijnheer Pimpel
mans z'n eitjes betaald of rt! daar snoof
opeens in volle vaart een auto voorbij.
Grauwtje schrok zich een „aap" en gaf
plotseling een hevige ruk aan de leid
sels. Het gevolg was. dat mijnheer Pim
pclmans met grote kracht tggen Juf
frouw Klarenbrink aangeduwd werd. De
eiermand kwam In de verdrukking i
23. En daar stond nu de veearts van
Epscheuten! Als een Sinterklaasbaard
hingen lange stralen wit en dooiers van
zijn gezicht. Stukjes van de eierscha
len zaten er nog in vastgekleefd.. Zo
goed en zo kwaad als het ging, veegde
hij 't met zijn zakdoek af. maakte zich
weer meester van de ezel en slofte met
loden schoenen naar huis..
24. Daar werd hij nog uitgelachen op
de koop toe. „O, Alex, Alex, wat zie je
er komiek uit!" riep mevrouw Pimpel-
mans proestend. En Jodocus, die stak
ker, durfde natuurlijk niet te lachen.
Hij draaide zich om, kreeg een hevige
„hoest"-bui en holde naar de keuken,
waar hij op een stoel moest gaan zit
ten om niet om te vallen van 't lachen!
clte\óckroe}vliogtuig
met grote
mogelijkheden^,
Reeds velen hebben aan deze vreemde vogel hun leven te danken
Ooit tijd ens de watersnoodramp bewees Iiij goede diensten
BIJ de reddingswerkzaamheden in
het gebied van de overstromings
ramp, heeft de helicopter een zeer
bijzondere plaats ingenomen.
We hebben met verbazing geluisterd
naar de berichten, waarin werd me
degedeeld, dat weer talloze mensen
door dit vliegtuig van de daken der
huizen en vanaf eenzame dijken wer
den „opgepikt" En zij, die in het zo
zwaar getroffen gedeelte van ons land
werkzaam waren, hebben vol verwon
dering staan kijken naar de vreemde
manoeuvres die het toestel uitvoerde.
Men zag het van de grond loodrecht
omhoog stijgen, om even later plot
seling vooruit te schieten en daarna
omlaag te duiken.
Zag de piloot in de helicopter op
een dak van een huis of boerderij
enige drenkelingen zwaaien, dan
zette hij koers naar de plaats, waar
enige mensen in doodsgevaar verkeer
den en liet het toestel langzaam tot
op de juiste hoogte zakken en bleef
dan met zijn hefschroefvliegtuig bo
ven het huis hangen, totdat alle per
sonen zich met behulp van een lier
aan boord hadden kunnen begeven.
Werkelijk, een zeer merkwaardig toe
stel, deze helicopter!
WANNEER men denkt, dat de heli
copter (ook wel hefschroefvlieg
tuig genoemd) een nieuwtje van de
laatste tijd is, dan vergist men zich
terdege.
Leonardi da Vinei, de wereldbe
roemde Italiaanse schilder, dichter,
filosoof, natuuronderzoeker en beeld-
houwer, ontwierp reeds in de 15e eeuw
een machine, die veel gelijkenis ver
toont met de huidige helicopter. Na
hem zijn er nog talrijke mensen be
zig geweest met soortgelijke toestel
len te experimenteren.
Zo bouwde in 1863 een zekere Gus-
tave de Ponton d'Amecourt, een
Frans horlogemaker, een soort hef
schroefvliegtuig, terwijl in 1877 een
Italiaans werktuigkundige, Enrico
Forlanini genaamd, er in slaagde
een door stoom aangedreven toestel
te laten vliegen.
In 1924 bracht een zekere mijnheer
Oehmichen de wereld in verbazing
door een helicopter te bouwen, die
een vlucht maakte van 1850 meter
en die maar eventjes 14 minuten duur
de. Hij bereikte een hoogte van 16
meter. Veel gelijkenis met de heli
copter van onze tijd vertoonde de
„wondermachine" van Oehmichen
echter niet. Zijn hefschroefvliegtuig
werd aangedreven door een 120 pk
motor en zag er nog al ingewikkeld
uit door de twee propellers en de
vijf horizontale schroeven, die voor
de voortbeweging van het vliegtuig
moesten zorgen.
Bijna gelijktijdig bouwde De Bothe-
zat in Amerika de eerste helicopter,
die door de Amerikaanse luchtmacht
werd gebruikt, zij het met weinig suc-
In 1930 was het weer een Italiaan,
die van zich liet spreken door het
eerste officiële record van hefschroef-
vliegtuigen te vestigen met een ver
ticale vlucht van 1078 m en een duur-
tevlucht van 8 min. en 45 sec. Zes
jaar lang heeft hij plezier van zijn
record gehad en toen werd het ver
beterd door Breguet, die met zijn heli
copter 1 uur, 2 min. en 58 seconden
in de lucht bleef, daarbij een afstand
afleggend van 44 km. Hij bereikte een
hoogte van 158 m.
In 1937 vestigde Duitsland de aan
dacht op zich. De bekende professor
Focke had toen n.l. een hefschroef
vliegtuig ontworpen, dat hij „Focke-
Achgelis 61" doopte. Hitiers lijfpilote,
Hanna Reitsch, gaf met dit toestel
demonstraties in de Deutschlandhalle.
Tijdens de laatste wereldoorlog heeft
men in Duitsland een helicopter ont
worpen, die gebruikt zou kunnen wor
den om tanks, geschut en manschap
pen over rivieren te brengen. Het zou
worden uitgerust met twee B.M.W-mo
toren van 1000 pk. Gelukkig voor ons
is dit toestel nimmer gebouwd.
De bekendste helicopter-pionier is
wel Igor Iwannovitch Sikorsky, die
zich reeds in 1909 bezig hield met
het ontwerpen en bouwen van hef-
schroefvliegtuigen. Ongelukkig voor
hem, bleken deze toestellen vrijwel
onbestuurbaar en onstabiel. Sikorsky,
Rus van geboorte, week na de revo
lutie in 1917 uit naar Frankrijk en ves
tigde zich in 1919 in Amerika, waar in
Engelse helicopter verleent hulp aan hel zwaar getroffen Zierikzee
1923 de „Sikorsky Aero Engineering
Corporation" werd opgericht. Vooral
met de bouw van de z.g „clippers"
verwierf hij grote bekendheid.
Toen in 1937 prof. Focke in Duits
land zijn eerste helicopter demon
streerde, ging hij eens een kijkje ne
men en het resultaat hiervan was,
dat hij in 1939 voor de dag kwam met
de VS-300, een helicopter, waarmee
men hoofdzakelijk experimenteerde.
De legerleiding zag wel iets in dit bij
zondere soort vliegtuig en gaf uitein
delijk opdracht tot de bouw van een
hefschroefvliegtuig, dat echter aan be
paalde eisen moest voldoen. Dit nieu
we type werd de XR-4. In totaal wer
den 130 van deze machines aan de
Amerikaanse luchtmacht en marine
geleverd. Men bleef echter experimen
teren en na de XR-4 volgden de XR-5
en de XR-6. Van deze typen waren
er in de laatste oorlog 400 in gebruik.
Na de oorlog ging Sikorsky door met
de bouw van helicopters. De XR-6
werd verbeterd en het resultaat was
de S. 51.
In 1945 werd de United Helicopters
opgericht en aan het hoofd van deze
onderneming stond de 20-jarige be
gaafde Stanley Hiller, die in 1944 zijn
eerste toestel had ontworpen en ge
bouwd. In 1947 bouwde deze Hiller
een geheel nieuw type hefschroefvlieg
tuig: de Hiller 360. Deze helicopter
wordt hoofdzakelijk gefabriceerd met
open cockpit en is daardoor bijzonder
geschikt voor het gebruik bij land
en tuinbouw. Het toestel is uitgerust
met een 180 pk motor en de kruis
snelheid bedraagt 135 km per uur.
Bij de Amerikaanse marine in Ko
rea is momenteel de XHRP-1 „Res
cuer" (Redder) in gebruik. Dit toestel
kan 10 passagiers vervoeren en
heeft een bemanning van twee koppen.
Het wijkt enigszins af van de gebrui
kelijke modellen en heeft bijv. twee
rotoren (draagschroeven) in plaats van
één. Het voordeel hiervan is, dat er
midden in de romp ruimte overblijft
voor passagiers en vracht. De roto
ren zijn n.l. voor en achter op de
romp aangebracht.
In Engeland. Frankrijk en Rus
land wordt druk geëxperimenteerd
met hefschroefvliegtuigen, waarbij ve
le tekortkomingen reeds zijn verbe
terd.
DE mogelijkheden van de helicop
ter zijn legio. Daar het toestel niet
gebonden is aan snelheid, loodrecht
kan opstijgen, voor- en achteruit kan
vliegen en zo nodig stil in de lucht
kan blijven hangen, wordt dit type
vliegtuig dan ook meer en meer ge
bruikt voor doeleinden, waarvoor nor
male machines ongeschikt zijn.
Zo heeft men het hefschroefvlieg
tuig in verschillende landen, o.a. bij
onze Zuiderburen, de Belgen, inge
schakeld bij het postvervoer. Afgele
gen dorpen, die vooral in de winter
moeilijk te bereiken zijn, zijn nu ver
zekerd van een geregelde postverbin
ding. Ook bij het redden van schip
breukelingen maakt men een dank
baar gebruik van de helicopter. Langs
verschillende kusten zijn dan ook
reeds hefschroefvliegtuigen gestation-
neerd.
Meni'g soldaat heeft reeds zijn le
ven te danken aan de helicopter, aan
gezien ook op de slagvelden deze
vreemde vogel goede diensten bewe
zen heeft. Gewonden konden op snel
le wijze uit de gevaarlijke omgeving
worden weggehaald door toestellen,
die dikwijls met speciale brancards
zijn uitgerust. De leeds eerder ge
noemde XHRP-1 „Rescuer" heeft uun
dit mooie werk zijn naam te danken.
TALRIJKE mensen verwarren de
helicopter met de autogiro, uitge
vonden door Juan de Cierva. Hoewel
Demonstratie in het redden van
mensenlevens met een transport-
helicopter in de Verenigde Staten.
Vijf mannen klimmen langs een
touwladder in het vliegtuig, dat
15 meter boven de begane grond
hangt. Deze helicopter kan tien
personen of een ton lading dragen.
beide toestellen uiterlijk veel op el
kaar gelijken, zijn er toch grote ver
schillen tussen de voormalige autogi
ro en de moderne helicopter. De au
togiro was voorzien van een trek-
schroef en deze ontbreekt bij de heli
copter. De rotor van de autogiro nam
alleen de taak van de vleugels over,
terwijl de draagschroeven van de
helicopter als voortbewegingsorgaan
dienst doen en dus door een motor
worden aangedreven. Bij de autogiro
werden de rotoren aangedreven door
de wind. Stilhangen was dan ook to
taal uitgesloten.
Om een helicopter te mogen bestu
ren moet men een speciaal brevet ha
len en zelfs ervaren piloten van nor
male vliegtuigen kunnen niet zomaar
in 'n wip een helicopter het lucht
ruim doen kiezen.
Dat de helicopter tot schitterende
prestaties in staat is, bewezen vier
piloten van de Amerikaanse lucht
macht, door in Juli 1952 met twee toe
stellen de Oceaan over te steken. Op
15 Juli startten zij van het vliegveld
Wetsover, in de staat Massachussets,
en landden op 31 Juli op het vliegveld
Prestwick in Schotland. Twee dagen
later werd de reis voortgezet <^n land
de zij op Ypenburg, welkom geheten
door de Amerikaanse gezant in on*
land, Selden Chapin en de president-
directeur van de K.L.M. dr Plesmao.
Deze laatste verklaarde, dat hij wel
iets zag in een helicopter.
Dat „wel iets zien" zal nu wel
plauts gemaakt hebben voor diepe be
wondering voor deze toestellen, die
met hun pilbten ons land zo'n groto
dienst gewezen hebben, door het red
den van talrijke slachtoffers van de
enorme ramp, die ons land trof en
het uitwerpen van voedsel, medica
menten. enz. Moge ons land spoedig
beschikken over een groot aantal van
deze toestellen! J. TREFFEIUL
