,i 1
rj
KAFFERS worden in de rivier
ondergedompeld
„Hoeveel terug?", vraagt de diaken
bij een grote gift in de kerk
s Kleine lettertjes
Hele
dorpen in Oost-Duitsland
raken thans ontvolkt
Nederlandse nazi's melden zich
om te helpen
isi
953
3
ZATERDAG 14 FEBRUARI 1953
In het oerwoud klonk„Ik doop U"
op
(Bijzondere correspondentie)
INDE GROOTMOEDER is met
Vries uit Den Haag. Welke vrouw van zeventig jaar zou het, evenals
zij in haar hoofd halen met een hobbelende vrachtauto het binnenland
van Zuid-Afrika in te trekken, louter uit belangstelling voor het werk, dat
zendelingen daar verrichten!
„Holland" kwamen ook de tegenslagen.
Mijn man werd ziek en overleed na lang
lijden. Het vast vertrouwen, dat God alle
dingen wel maakt, heeft mij er door ge
holpen".
Negen kinderen
"PEN verloren straal van het winter-
-Li zonnetje valt door de ramen en doet
haar grijze haren even oplichten. Ze
schept haar kleinzoon een bord haver
moutpap op en gaat dan verder: „Ik heb
negen kinderen, vijf jongens en vier
meisjes. Twee zoons wonen in het bui
tenland. Eén werkt bij de K.L.M in Lon
den en de ander, Henk. emigreerde in
1948 naar Zuid-Afrika. Henk, die carros
seriebouwer van zijn vak is, heeft daar
thans een meubel- en timmerfabriek in
Oemtata. een honderd kilometer landin
waarts van de havenstad East-Londen.
Het vorige jaar nodigde hy mij uit
„Hoe bent U er toch toe gekomen?"
hebben wij oma De Jong gevraagd, dii
in haar eenvoudige woning aan de Co-
pernicuslaan juist aan de maaltijd zat en
aardappelen prakte voor één van haar 31
kleinkinderen.
„Schik bij. dan kunt U mee eten en
onderwijl vertel ik het een en ander",
Oma. Dat aanbod klonk zo welge
meend. dat weigeren een belediging ge-
ndajweest was.
Oma scthoof de juskom aan en begon:
l,.Tja, U moet weten, dat ik eigenlijk een
rasechte Friezin ben en het grootste ge
deelte van mijn leven in Workum heb
gewoond. Mijn man had daar .een brei-
inrichting. Toen de zaak in het oude
Friese stadje niet meer floreerde, ver-
huisden we naar Den Haag. Maar in
'yg, Men schrijft one:
ER is weWWht geen „lectuur", dde zo
weinig gelezen wordt als de voor-
waarden, die op verzekeringspolissen,
I sman afgedrukr. Dikwijls spreekt men
wa5, smalend over deze „kleine lettertjes",
me' waarbij het een open vraag blijft, of ze
-eld, wèl gelezen zouden worden, wanneer ze
i t® wat royaler gedrukt zouden zijn Een
van feit is. at?t de verzekering aan die kleine
lettertjes lange tijd een zekere impopu-
aal« larzfeit te danken heeft gehad en, zij het
yi mindere mate, ook nu nog te oanken
-heeft. Het kan ndat worden ontkend, dat
in vroegere tijden nog al eens onereuze
bepalingen op de polissen voorkwamen,
vooral by kleine ondernemingen. De be
paling, dat geschillen, met uitsluiting van
de gewone rechter, onderworpen zullen
worden aan de beslissing van het bestuur
der maatschappij, is daar één voorbeeld'
van. Anderzijds is het publiek in zijn
criftiek maar al te vaak schromelijk over
dreven. Voor een deel 5s dit te wijten
aan een dikwijls wonderlijk gebrek aan
kennis van zaken,
i. P' (~iM te beginnen maakt een groot deel
vy der mensheid geen onderscheid
roor bussen de verschillende soorten van ver-
zei' zekering, doch scheert men alles over
D J één kam. Zo kan het gebeuren, dat ver
kei,zekerden een belening aanvragen op hun
I brandipolis of verzoeken een ziektever
se) zekering om te zetten in een studiever-
zekering! JB&lfls de pers maakt hier nog
Iwel eens fouten: bij een bericht over het
faillissement van een brandverzekering-
m
gelezen: „Spaarders gedupeerd!"
'Dit „over één kam scheren" heeft o.a.
tot gevolg, dat alle verzekeringstakken
gelijkelijk delen in de critiek, die men
op „de kleine lettertjes" heeft. Dit vol
komen ten onrechte. Want, zonder iets
ten nadele van deze verzekeringssoorten
te willen zeggen, zal men toch moeten
erkennen, dat de zgn. schadeverze
kering, b.v. brand-, ziekte-, automobiel
verzekering. uit de aard der zaak eer
der aanleiding geeft tot verschil van
mening dan b.v. de levensverzekering.
WANNEER b.v. een huis afbrandt.
kan men geheel te goeder trouw
van mening verschillen over de waar
de van dat huis. de waarde van de
Restanten, over de vraag, of het ver-
Yekerd bedrag in overeenstemming was
met de waarde, enz.
Anders bij levensverzekering: hier
wordt het verzekerde bedrag tevoren
vastgesteld en op het overeengekomen
tijdstip wordt dit bedrag uitgekeerd,
zonder dat de maatschappij mag beweren,
dat de verzekering te hoog was in ver
houding tot het belang.
Ook omtrent de verschuldigdheid van
de verzekerde som kan nauwelijks ver
schil van mening bestaan. De uitkerin
gen moeten immers geschieden, ofwel
op een van te voren afgesproken datum,
ofwel bij overlijden van de verzekerde.
Dit laatste is een onmiskenbaar voordeel
van de levensverzekering; kan men, b.v.
bij ongevallenverzekering nog twisten
over de vraag, of in- een bepaald geval
het overlijden te wijten is aan een on
geval of niet, bij de levensverzekering
gaat het simpel om dood of leven.
TI/TA AR vanwaar dan de vele kleine
1 lettertjes ook op levensverzekering
polissen? Het antwoord is niet zo moei
lijk te geven. Wanneer wij eens zo'n polis
doorlezen, dan zien wij. dat een groot
aantal bepalingen betrekking heeft op
bijkomende rechten voor de verzekering
nemer, niét voor de verzekeraar, n.l. het
reoht om op onderpand van de polis een
lening op te nemen, het recht om een
lopende polis af te kopen of om haar te
doen omzetten in een zgn. premievrije
polis tot een lager bedrag.
Vele maatschappijen geven ook „ex
traatjes" in de vorm van extra uitkerin
gen bij overlijden tengevolge van een
ongeval, bij levenloze geboorte, ter be
strijding van de kosten van een nood
zakelijke operatie of iets dergelijks. Al
deze punten eisen een min of meer uit
voerige regeling.
W/"AT overblijft is goeddeels van dien
aard, dat het eigenlijk even goed
niet in de polis zou kunnen staan, om
dat het bepalingen betreft, die een zelf
de regeling geven als de wet zelf. Wat
daarin gezegd wordt zou ook gelden, als
het er niet stond. Intussen valt het toe te
juichen, dat de verzekeraars hun cliën
ten door de polis in de gelegenheid stel
len, van de geldende regelingen kennis
te nemen.
De „uitsluitingen", de gevallen dus,
dat de verzekerde som niet wordt uit
gekeerd, nemen een zeer bescheiden
plaats in en zijn voor de meeste ver
zekerden van geen belang. Zij betreffen
in het algemeen „vreemde krijgsdienst",
zelfmoord, indien deze zeer kort na het
afsluiten van de verzekering plaats vindt
en het vliegrisico voor beroepsvliegers.
Dit laatste risico kan echter wel tegen
premieverhoging worden ingesloten.
Uit het bovenstaande moge gebleken
zijn. dat de argwaan, ten opzichte van de
„kleine lettertjes" niet gerechtvaardigd
Aan een regeling, als in de Franse wet
op de landsverzekering (1930), dat ver-
schillende bepalingen in grote letters ge
drukt moeten worden het mankeert ei
nog maar aan, dat men de verzekeraars
voorschrijft hun cliënten een bril cadeau
te doen! bestaat in ons land dan ook
Ve* beboefia
maand of
te komen. Ik ant-
De kaffervrouwen in de Transkei,
het gebied dat mevrouw De Jong be
zocht, zijn zeer gesteld op een pijp
tabak. De pijp is vaak versierd met
kralen.
woordde prompt „Graag" en zo kwam
het. dat ik al spoedig op de boot zat".
Wie echter gedacht mocht hebben, dat
Oma in Oemtata haar schoondochter wat
in de huishouding hielp of rustig wat met
haar Zuidafrikaanse kleinkinderen speel
de, heeft het mis. Zij trok er voortdurend
op uit en bezocht afgelegen kafferkralen,
waar velen, die reeds veertig of vijftig
jaar in Oemtata woonden, nog nooit ge-
Eén van haar grootste vrienden op
deze tochten werd zendeling A. D. Phip-
sen van de Bantoe Baptist Church.
„Wat wel de meeste indruk op mij ge
maakt heeft", zegt Oma, „was een plech
tigheid in het naturellenreservaat Trans
kei: het dopen van kaffers in de rivier".
Kerkdoor kaders
gemaakt
gens van huis met zijn „lorrie", een klein
soort Vrachtwagen, berekend op de ruwe
en ongebaande wegen, waar een gewone
personenauto al spoedig onklaar zou
raken. Wij hobbelden eerst een uur door
diepe kuilen en langs afgronden en be
reikten toen een zendingspost. waar een
zwarte dominee woonde. De kerk was
door de kaffers zelf gemaakt. De vloer
en het platform waren van gestampte
koemest, de wanden van klei. het dak
van riet en er stonden lage houten ban
ken. Hier kwamen er zes passagiers, van
wie drie die dag gedoopt zouden worden,
bij en voort ging het weer. nog eens
anderhalf uur. Hoewel we door elkaar
gerammeld werden, zongen we allen de
hele weg ons hoogste lied.
De nederzetting van de kaffers, waar
de doop zou geschieden heette Ebutong-
weni. Dat betekent „Vast in slaap".
Maar die dag deed de plaats haar naam
geen eer aan, want het was er een drukte
Eén hut had men ingerioht als kerk.
Hier werden elf dopelingen één voor één
door zendeling Phipsen ondervraagd.
Hoewel ik de taal niet verstond, gevoelde
ik toch de diepe ernst, die enkele be
keerlingen met hun geloof in Christus
maakten. Over twee was de zendeling
echter niet tevreden. De zwarte ouder
lingen, die hen hadden onderwezen, na
men edhter de verantwoordelijkheid voor
dit tweetal op zich en daar nam ds Phip
sen gen-oegen mee. Vervolger^ gingen we
met een groep van ruim zestig mensen
ongeveer twintig minuten gaans de hel
ling af langs een kronkelend paadje naar
de rivier. De zendeling liep voorop.
Het was een ontroerend gezicht. Vrou
wen met baby's op de rug, een man met
één been te paard, terwijl allen voortdu
rend geestdriftig zongen.
De doop in de rivier
"DIJ de rivier gekomen gingen zende-
ling Phipsen en de mannelijke doop-
candidaten zidh ter linkerzijde in een
bosje verkleden, terwijl de vrouwen in
het struikgewas ter rechterzijde hun
doopkileding aantrokken.
Even later zagen we ds Phipsen in
doopgewaad naar voren komen om de
menigte en in het bijzonder de dopelin
gen toe te spreken.
..Stelt U zich dit even voor", zegt Oma.
Voor ons de rivier. Daarachter hoge rot
sen en aan de andere oever heidenen,
die uit nieuwsgierigheid van de bergen
waren gekomen om de plechtigheid gade
te slaan. Terwyl de ziwarte Christenen
met een vuur en bezieling geestelijke
liederen zongen, waaraan wij Westerlin
gen een voorbeeld kunnen nemen, daal
den ds Phipsen en een ouderling af in
de rivier om een geschikte plaats te vin
den. waar de doop kon plaats hebben.
Eén voor één leidde daarna de ouder
ling de doopcandidaten door het v
naar de zendeling.
Achtereenvolgens -werden de elf be
keerlingen gedoopt en toen dit geschied
was. sprak ds Phipsen. staande in de
rivier de heidenen op de ene. en de
Christengemeente op de andere oever toe.
Hurkende vrouwen
"PtIE middag werd in de kerkhut nog
een dienst gehouden. Er waren niet
voldoende banken. Daarom hurkten
Oma de Jong. zeventig jaar, 31 klein
kinderen, gekiekt bij Oembata in
Zuid-Afrika. vanwaar zij onlangs
terugkeerde.
rijen vrouwen op de grond en ze bleven
anderhalf uur in deze houding zitten.
Aandachtig luisterde de gemeente naar
woord van de blanke Evangeliever
kondiger en telkens hoorde men kreten
instemming Vervolgens was er een
ogenblik pauze en daarop begon de vie
ring van het Heilig Avondmaal. Alles
verliep heel ordelijk en onder diepe
stilte. Zelfs aan het binnenkomen van
kip, die door een lid van de vrou
wenvereniging onder luid gekakel naar
buiten werd gebracht, schonk men niet
de minste aandacht.
Bij de collecte werd het geld op een
schoteltje opgehaald. Eén der aanwezigen
legde er een twee-shillingstuk (één gul
den) op. tot verbazing van dé diaken,
die zo'n grote gift erg vreemd vond. Hij
vroeg: ..Hoeveel terug?". Maar de gever
sohudde ontkennend het hoofd. De dia
ken. nog niet tevreden gesteld, ging toen
r ds Phipsen, die lachend zei, dat het
goed was. Daar begreep de diaken
Oma strijkt enkele grijze haren naar
Zó werd ook Truman
gedoopt
"C1 X-PRESIDENT Truman van de
Verenigde Staten behoort tot
hetzelfde kerkgenootschap als zen-
ling A. D. Phipsen, met wie de
zeventigjarige mevrouw De Jong
de binnenlanden van Zuid-Afrika
Op dezelfde wijze als deze zende
ling tot het Christendom bekeerde
kaffers doopte, werd ook Truman
onder water gedompeld, toen hij lid
werd van de Baptisten-kerk, welke
in Amerika 17 millioen aanhangers
heeft. De doop ges<3hiedt op vol
wassen leeftijd en wordt daar ver
richt in een bassin, dat meestal
onder de preekstoel is aangebracht.
Behalve in de wijze van dopen is
er weinig verschil tussen de Bap
tisten en de meeste Protestantse
kerken hier te lande.
achteren. Haar gezicht verraadt hoe deze
dienst tot in de kleinste bijzonderheden
diep in haar geheugen gegrift staat.
Dan vertelt ze me: „Niet alleen op gees
telijk, maar ook op medisch gebied ver
richt de zending in Zuid-Afrika veel heil
zaam werk. De zuigelingensterfte is groot
onder de zwarte bevolking. Vaak wordt
de dood van een baby veroorzaakt door
een verkeerde behandeling bij mazelen,
dysenterie of kinkhoest. Een kind. dat
aan mazelen lijdt, wordt door de moeder
op advies van de wonderdokter vaak ge
heel met klei ingesmeerd, wat natuurlijk
een averechtse uitwerking heeft".
„We moeten de zending in Afrika steu
nen" zegt Oma. „Was ik maar wat jonger,
dan ging ik er vast als zendeling heen".
Kerkdienst in de open lucht. Zendeling Phipsen (in doopgewaad):
Ziedaarwater, wat verhindert mij, gedoopt te worden".
Naai het bevrijdende Westen
(Van onze redacteur)
BERLIJN, Februari
HET IS EEN GEWAAGDE ONDERNEMING, op een ogenblik van zo
grote nood in het eigen land de krantenverkopers in Berlijn
schreeuwen zich de kelen schor om het nieuws over de overstromingen in
West-Europa bekend te maken aandacht te vragen voor het Duitse
vluchtelingen probleem! Maar het is nu eenmaal niet anders. Drie duizend
mensen komen er elk weekeinde over de zonegrens en zij vinden een onder
dak in de toch al overvolle vluchtelingen-kampen van de stad Berlijn.
Daar hebben ze een trieste Zondag ge
vierd. Wie het had, trok het Zondagse
pak of de Zondagse jurk aan en kleedde
de kinderen anders dan in de week. Zo
was er, wat het uiterlijk van de mensen
aangaat, toch nog wat sfeer te bemer
ken. In de ochtenduren zijn in de ver
schillende kampen de -godsdienstoefenin
gen voor de vluchtelingen gehouden,
waarbij plaatselijke predikanten uit Ber
lijn voorgingen. Er zijn namelijk nog zo
goed als geen Duitse pastors uit het Oos
ten de grens overgekomen, omdat de
Evangelische kerk het parool uitgegeven
heeft: „blijft op Uw plaats en verricht
daar Uw taak". Dat zei ten minste dezer
dagen bisschop Dibelius in een kerk
dienst in de Mariënkerk in de Oost
sector van Berlijn. Een dienst, waarover
ik nog nader hoop té vertellen
Het regende. Wat dat betekent in een
overvol vluchtelingenkamp, waar 4000
mensen kunnen verblijven, maar 4500
zitten, behoef ik niet te vertellen. De
gezinnen zaten bij elkaar op de stro
zakken, veelal in de slaapzalen van de
vrouwen. In de brede gangen speelden
duizend kinderen krijgertje en verstop
pertje In één zaal stond de radio vrij
luid aan De mensen lazen kranten en
tijdschriften, die maanden oud waren
er is een ontstellend gebrek aan lectuur
en in de avonduren deden de moeders
met enkele kinderen een spelletje ganzen
bord of halma En voor het overige zaten
ze maar zo'n beetje naast elkaar op hun
bedden en strozakken: het zeer jonge
echtpaar, dat er. met achterlating van
alle kinderen, hals over kop van door
had moeten gaan. omdat de jongeman
lid van een verzetsorganisatie was. die
de politie bezig was op te rollen. En
de oorlogsgewonde ambtenaar, die doods
benauwd was geweest niet meer weg te
zullen kunnen uit de plaats waar hij
woonde, nadat hy en zijn vrouw in Oost-
Pruisen de gruwelen, door de Russen
bedreven, hadden meegemaakt. Een
slachtoffer van een der eerste oorzaken
van deze vluchtelingenstroom: de paniek,
die de mensen op de vlucht jaagt. Zij
hebben angst, dat er op een morgen een
,Jk doop U in de naam des Vaders
en des Zoons en des Heiligen
Waar de duivel regeert
De winkelierster uit een plaatsje
Mecklenburg zit er, uit wanhoop ge
vlucht uit een bloeiend bedrijf, nadat de
bank, die alle maatschappelijk verkeer
beheerst, vier maanden lang geweigerd
had ook maar enig geld van het eigen
tegoed van het bedrijf uit te keren. Het
bedrijf moest verdwijnen,
arbeidersvrouw, wier man al maanden
geleden uit West-Duitsland naar een land
overzee emigreerde en die met geen
mogelijkheid papieren kon krijgen hem
te volgen en het nu maar eens uit West-
Berlyn probeert. En het mijnwerkers-
vrouwtje uit Saksen, wier man, doods
benauwd voor de talrijke mijnongeluk
ken. geweigerd heeft af te dalen
mijn en die er daarom geen gat
in zag te blijven waar zy waren. En de
fabriekseigenaar, die een groot bedrijf
exploiteerde en bezitter was
aantal bloeiende établissementen,
man, die tot dc ontdekking kwam, dat
de communistische burgemeester v
stad en de Russische commandant
de gemeenschap voor honderdduizenden
hadden opgelicht Toen hij het ontdekte
geval ter kennis van de autoriteiten
bracht, ontkwam hijzelf op het nippertje
aan arrestatie en verloor alles wat hy
bezat. Een wereld van leed uit een land.
waar de duivel regeert, de rechtvaardige
slecht genoemd wordt en de goddel
rechtvaardig!
Het duurt zo lang...
Al die mensen zaten hier bijeen en
morden niet en hadden niet één klacht,
dan die van allen: dat het zo lang duurt
(ten minste twaalf weken)
ten, wat er met hen gebeuren gaat. Daar
over bestaat ergernis, omdat bepaalde
lieden sneller weggeholpen worden.
Terwille van de goede orde en rust in
de kampen heeft men namelijk de hogere
beambten, die tot dusver de Russische
bezetter bijstonden in zijn knevel-prak
tijken, regelrecht SB
doorgezonden,
vechtpartijen
West-Duitsland
te voorkomen, dat
de vluchtelingenkampen
ontstaan. Dat heeft natuurlijk wel kwaad
bloed gezet, omdat het nu eenmaal als
een voorrecht geldt, naar het Westen
doorgezonden te worden. De mannen, die
de verordeningen maakten, die thans ge
hele dorpen ontvolken cn in de grote
steden van Oost-Duitsland catastrophes
veroorzaken onder de neringdoenden, zijn
thans nog eerder uit de macht der Rus
sen, dan hun slachtoffers. Dat is natuur
lijk een onrechtvaardigheid, waarbij nog
een andere komt. De kleine beambten,
de Volkspolitiemensen, die gevlucht zijn
en de kleine zakenman, die er van door
ging, omdat hij de bui zag hangen,
niet onmiddellijk bedreigd werd. lopen
kans gestraft te worden, dan wel, nooit
in het Westen terecht to komen, omdat
zij misschien niet „erkend" worden als
vluchteling. Dat laatste geschiedt n.l. al
leen, als men direct bedreigd werd.
Daarbij komt nog. dat. naar de letter
van de wet, dergelijke hoge beambten,
als by'v. de Staatskanselarijchef Zucker-
mann van dc heer Pieck, minister-presi
dent van de Duits-Russische regering,
bestraft kunnen worden, omdat zij zelf
geen gewelddaden pleegden tegen mede
burgers. Hun handlangers en bevel-
uitvoerders worden echter wel gegrepen.
Verlies van rechten
De Vr\je Duitse Juristen hebben thans
by de Bondsdag in Bonn een voorste'
aanhangig gemaakt, om figuren, die ge
vaarlijk zijn voor het welzijn van dt
democratische staat en die metterdaad
getoond hebben, daartegen te strijden,
hun grondwettige rechten, die hun een
vrij burgerschap garanderen, te ontne
men. Zij mogen dan niet in het open
baar spreken; men kan hun opdragen
zich in bepaalde tplaatsen op te houden
en zich iedere dag bij de politie fe mel
den. cn het wordt hun ook onmogelijk
gemaakt, dat zeen pas krijgen,
door het buitenland ook nog met der
gelijke figuren opgescheept zou kunnen
worden.
Het i< te hopen, dat men in Bonn een
orm vindt om deze zelfbescherming
in de Duitse staat mogelijk te maken.
Hoop op het Westen
Er wordt hier momenteel veel meer
in Bonn verwacht. De situatie is thans
namelijk zo, dat men een jaar lang acht
vluchten per dag moet doen uitvoeren
het mensen-overschot, afkomstig uit
het Oosten, naar het Westen af te voeren.
Dat betekent dus, dat een nieuwe lucht
brug in actie zou moeten komen om deze
volksverhuizing te verwerken.
Het grootste probleem zullen de niet
erkende vluchtelingen gaan vormen. Tot
bezocht enkele kampen. Daarna heeft
hij gezegd, dat een deel der gevluchte
boeren maar een poos naar Canada moet,
om daar hun vakbekwaamheid te onder-
Gehecht aan boerderij
maar
Ik sprak dezer dagen de moeder van 'n
Duitse boer uit Saksen, die er nog niet
toe komen kon met haar de vlucht naar
het Westen te nemen, omdat hij te zeer
gehecht is aan een grote boerderij, die
sedert acht generaties in het bezit van
de familie is. De jonge boer ziet namelijk
geen kans om alleen het geweldige be
drijf te voeren en hij krijgt geen geld
van de bank om arbeiders te betalen, zijn
machines te onderhouden of zich nieuwe
paarden aan te schaffen. Wel eist men
de volle opbrengst van zijn boerderij en
dreigt met onteigening als het vereiste
kwantum aardappelen niet wordt afge
leverd. Die aardappelen zijn er niet, want
dit jaar moest er reeds land braak blijven
liggen, wegens een tekort aan arbeids
krachten. Het een is het gevolg van het
andere, maar het misdadige Sowj et-
systeem noemt zoiets „economische
sabotage".
Het gevolg van deze politiek zal echter
zyn. dat dit jaar nog veel meer gronden
braak zullen blijven liggen en dat be
tekent voor de volgende winter hongers
nood in Oost-Duitsland Het staat echter
te bezien, of de Oostduitse autoriteiten
dit zo tijdig inzien, dat zij. door enige
vertraging in de collectivisering der land
bouwbedrijven toe te passen, de boeren
op hun boerderyen houden. Nu reeds zijn
hele dorpen ontvolkt. Men kan in de
omgeving van de aanmeldingsbureaux
bewoners van hele buurtschappen met
elkaar in gesprek zien.
De hoop op een dergelijk doorbreken
van het gezond verstand bij de rode heren
zal wel vergeefs zijn. Hun leermeesters,
de Sowjets, hebben de collectivisering
van de Russische landbouwbedrijven vol
gens dezelfde methoden doorgedreven,
ongeacht het aantal doden dat de er op
volgende hongersnood meebracht. In
Oost-Duitsland zal het niet anders gaan.
Tijdelijke tewerkstelling van boeren in
Canada betekent alleen maar, dat West-
Duitsland dit probleem metterdaad van
zich afschudt.
Ze leren het nooit
Bij alle medeleven, dat men kan
voelen voor de honderden van huis
en haard verdrevenen, die zich, met
koffers en kinderwagens, op weg be
geven hebben naar West-Berlijn, kan
men van tijd tot tijd een gevoel van
ergernis niet onderdrukken. Er heeft
zich nl. een aantal voormalige Neder
landse N.S.B.-ers aangemeld om de
stroom van vluchtelingen te helpen
verwerken. In hun brieven beroepen
zij zich er op, dat zij, gedurende de
oorlog ook al meegeholpen hebben
om onheilen van Duitsland af te wen-
Nog een beeld van het vluchtelingenleed in West-Berlijn. Totaal
uitgeput van vermoeienis en angst dat men op het laatste ogenblik
toch nog gegrepen zou worden.
nu toe is wel is waar 76 procent van
het totaal aantal vluchtelingen erkend,
doch de 24 procent, die de rest vormen,
blijven min of meer als paria's in de
voormalige Duitse hoofdstad hangen. Zy
zijn feitelijk statenloos. Zij hebben geen
recht op ondersteuning en zij mogen geen
werk zoeken. Met het gevolg, dat zij dat
laatste „zwart" gaan doen, omdat zij toch
iets te doen moeten hebben. Dat betekent
dus een constante bedreiging van de
orde en rust in de hoofdstad zelf.
Een tragisch geval
Onder die miet-erkenden kunnen vaak
zeer tragische gevallen zijn. Zo bijv. die
bedrijfsleider uit een industriestad in
Saksen, die als helper in een kamp werk
zaam is. Met vrouw en kinderen kwam
hij over de grens, nadat hy gewaar
schuwd was, dat hij opnieuw gearresteerd
zou worden wegens een onregelmatig
heid in de fabrieksadministratie, waar
voor hij verantwoordelijk was. Hij was
voor een soortgelijk delict ook al eerder
in de gevangenis terechtgekomen en wil
de, voor de tweede keer dat lot ontgaan.
De commissie, die over de al of niet
toelating moet oordelen, is, tot tweemaal
toe, niet overtuigd dat de feiten waarvan
de man beschuldigd werd. niet op
chimineel terrein liggen. Met andere
woorden, zij neemt aan, dat die onregel
matigheden gepleegd zijn om hem zelf
te bevoordelen. In dat geval zou uit
wijken straffeloosheid bij overtreding
garanderen en dat zou tot allerlei exces
sen aanleiding geven. Maar de man zit
er maar mee. Wat moet hij nu doen?
Teruggaan is onmogelijk. Verder gaan
is ook onmogelijk. Zijn kinderen waren
op een technische school en bijna afge
studeerd. Dat stagneert nu allemaal.
Werkloos en uitzichtloos is heel
familie, totdat de andere Westduitse lan
den hun grenzen voor deze vluchtelingen
openstellen.
De Berlijnse pers meent dan ook, dat
het meer dan tijd is. dat zulks geschiedt
Zij heeft het bedroevend genoemd, dat
de Verenigde Naties en buitenlandse
hulporganisaties hun plicht ten opzichte
van de Oostduitse vluchtelingen eerder
verstonden dan West-Duitsland. Bonds
kanselier Adenauer is er dit weekeinde
geweest. Hij woonde een aantal verhoren
van politieke vluchtelingen bij en
den. En of ze nu alstublieft weer mo
gen mee doen. Want schrijft er één:
,Jiïvn hart is in de Heimat".
Dat zijn natuurlijk lieden, die thans
in Nederland tegen iedereen vertellen,
dat zij wel is waar „fout" waren, doch
het verkeerde van hun handelingen nu
Heus, de Duitse autoriteiten zullen er
goed aan doen, hier de schapen van de
bokken te scheiden. Het zijn ten slotte
de nazi's geweest, die Duitsland in deze,
voor Berlyn hopeloze positie gebracht
hebben. De Nederlandse nazi's zijn de
allerlaatsten om, met een beroep op hun
gevoelens voor „die Heimat", thans de
goeierds te gaan uithangen!
Engelsman vindt een
„hoorbril" uit
Een bril, waardoor de drager er van
kan horen, is na vier jaar van experi
menteren, uitgevonden door de directeur
van een petroleummaatschappij in Sur
rey, de heer Maurice Thomas, die daar
mede een probleem heeft opgelost, dat
oorspecialisten over de gehele wereld
jarenlang heeft beziggehouden. Tot dus
verre werden de hoorns die achter het
gehoorbeen werden gedragen op hun
plaats gehouden door om s alon hoofd
band, om voldoende druk op dit gehoor
been te kunnen uitoefenen. De heer
Thomas was van mening, dot deze hoofd
band onooglijk was. vooral bij mensen
met dun haar. en meende, dat indien men
de hoorns aan een bril kon beves .„•cn.
dit zowel het gemak als de onopvallend
heid ten goede zou komen. Jarenlang
hebben wetenschappelijke werkers ver
geefs met dit idee geëxperimenteerd. De
heer Thomas is er thans in geslaagd, de
moeilijkheden te overwinnen door de
randen en veren van de bril met staal
te versterken. De hoorns worden door
een klem op him plaats gehouden cn het
enige dat zichtbaar is. zijn enkele centi
meters vleeskleurig draad, die de hoorn*
met de microfoons en batterijen verbin
den. De nieuwe „bril" zal te bezichtigen
zijn op de Ideal Home Exhibition, Oiym-
pia, Londen (3 tot 28 Maart).
