i
Mr Algera: „Dat ik vertere, als
maar nuttig ben"
ik
ZWITSAL
SIROOP
1i
2
DONDEHDAG 12 FEBRUARI 19Sf—
Bijzondere overbruggingsmaatregelen aangekondigd
Beroep op alle deskundigen om plannen
te helpen uitwerken
(Van onze Parlementsredacteur)
NAAR DE MENS GESPROKEN doen wij, wat wij kunnen. God geve ons
de kracht om in die zin voor ons volk werkzaam te zyn, onder de zin
spreuk: dat ik vertere, als ik maar nuttig ben. Met deze woorden besloot
mr J. Algera, minister van Verkeer en Waterstaat, gistermiddag in de
Tweede Kamer zijn uiterst belangwekkende en gedegen rede, toen hij, na
minister-president dr Drees, de zuiver waterstaatkundige aangelegen
heden besprak in het Tweede Kamerdebat over de watersnood, die ons
land zo zwaar getroffen heeft.
de bewoners achter twee dijken wel vei
lig waren. Zo b.v. in Fijnaart, waar
velen in de slaap door het water zijn
Er is een samenspel van krachten ge
weest, aldus de minister, zoals zich in
eeuwen niet heeft voorgedaan. De kracht
van de storm was bij Engeland reeds
groot. De depressie verplaatste zich lang
zaam. Het KNMI deed die bewuste Za
terdagavond reeds waarschuwingen uit
gaan. De depressie was diep. maar voor
de winter niet abnormaal. De windsnel
heden van Zaterdagavond bedroegen 85
100 km per uur. De gelijktijdig heersen
de harde wind in het Westen en Zuiden
van de Noordzee deed reeds hoog water
vrezen. In de middag van 31 Januari de
den de berichten zware storm verwach
ten. Omstreeks 5.45 uur Zaterdagmiddag
is de waarschuwing voor gevaarlijk hoog-
Advertentie)
„Vatbare" Kinderen...?
Moeder, bestrijd voortaan bi) „altijd
[verkonden kinderen" dat gehoest met:i
Ceniiaal
water voor Rotterdam. Willemstad
Bergen op Zoom uitgegeven en via
radio uitgezonden.
De gehele Noordzee was in beweging
en opgestuwd tegen de Nederlandse
West-kust en de Engelse Zuidoost-kust.
De vloedgolf heeft het getij zelfs geneu
traliseerd: laag water is er niet geweest.
Er was sprake van een aanzwellende
watermassa. De windsnelheden v
groot, maar voor de tijd van het jaar niet
abnormaal.
Uitzonderlijk
De opstuwing van het water, bijm
loodrecht op de stormrichting. heeft 24
•tot 36 uur geduurd. Bovendien i« het uit
zonderlijk, dat de vloedgolf samenviel
met hoogwater. Bijna overal waren de
waterstanden hoger dan ooit eerder
gemeten.
De volgende ongunstige omstandighe
den waren er dus: Zware Noordwester
storm van lange duur. springtij, zwaarste
windstoten tijdens hoogwater. Er is dus
wel terdege sprake van een uitzonderlijk
karakter van de stormvloed.
De bewindsman wraakte verschillende
publicaties: de auteurs hebben noch met
hem, noch met zijn voorgangers con
tact gehad. Natuurlijk is er in de weten
schap verschil van opvatting mogelijk.
Het rijk heeft in de noodgebieden na
genoeg geen dijken: zij worden door an
dere lichamen verzorgd De cijfers uit de
rijksbegroting, door de heer Gortzak
(comm.) gehanteerd, hebben er dus niets
mee te maken.
Waren de dijker? te laag? Bij de be
antwoording moet men uitgaan van een
criterium. Het voorkomen van elke
overstroming is waarschijnlijk onmoge
lijk Wie kan keren de hand des Heren?,
heeft de heer Tilanus voor de radio ge
zegd. Menselijk bekeken moet echter
alles geprobeerd worden, de natuurkracht
van wind en water te beheersen. Tot voor
enkele decennia baseerde men zich op de
practijk, de hoogst bekende stand van
het water in het verleden. Hierbij speelt
een sterk willekeurig element een rol.
Nimmer kan men zeggen, welke facto
ren zich in de toekomst nog eens zullen
voordoen. Kan men nu uitgaan, van wat
wij pas hebben meegemaakt? Er waren
ook nu nog gunstige omstandigheden-
Daarom gaat men de laatste jaren meer
wetenschappelijk te werk.
Wetenschappelijk gesproken wist men.
dat de dijken te laag waren om een
vloedgolf als verleden week over ons
land kwam. te keren. Maar de regering
wist niet. dat in het tijdperk, waarin
voorzieningen getroffen zouden kunnen
worden, deze storm zou optreden.
De bewindsman herinnerde er aan. dat
de zgn. Vloedcommissie reeds in 1940 con.
cludeerde, dat de kruinshoogte van ver
schillende dijken verhoogd zou moeten
worden. Bij de uitwerking van plannen
tot dijkverhoging bleek echter, dat uit
voering onmogelijk was, o.a. bij Dor
drecht. Toen kwamen er andere plan
nen (de vier-eilanden en vijf-eilanden-
plannen). Met succes zijn reeds andere
criteria toegepast. Er is geen sprake van.
dat een en andien- uit de openbaarheid is
gehouden. Bij de begroting voor 1950 is
reeds uitvoerig meegedeeld, hoe de stand
van zaken was met betrekking tot het
gebied der grote rivieren.
Er is een goede samenwerking tussen
Rijkswaterstaat en de provinciale dien
sten. Aan de binnendijken zal meer aan
dacht moeten worden besteed. Hier en
daar heeft verlaging plaats gevonden,
maar onderzocht moet worden, in hoe
verre hieroD teruggekomen dient te
worden. De Duitse bunkers in duinen en
waterkeringen hebben geen noemens
waardige gevolgen gehad voor de waar
de. De bewakers der dijken waren op
hun post. Veel catastrophes zijn voorko
men, maar soms was het geweld helaas
onmogelijk te keren.
Overwogen moet worden, de alarme
ring van de bevolking beter te doen
plaats hebben. Er is veel gealarmeerd,
maar niet iedereen zag de ernst van de
toestand dadelijk in. Hier en daar is ook
niet gealarmeerd, omdat men dacht, dat
De bewindsman stond op het stand
punt, dat een verandering van de wa
tersohapsorganisatie. die te kort zou
doen aan de gedecentraliseerde verant
woordelijkheid, er niet moet komen.
Wel moet overwogen worden, grotere
waterschapseenheden te scheppen. Dit
ligt op het terrein der provinciale be
sturen, die een en ander in het licht der
gebeurtenissen met energie hebben te
bezien.
De regeling van de financiële verhou
ding tussen Rijk en waterschappen
van groot belang. Misschien kan de
commissie-Oud zich ook hiermee bezig
houden.
In de Noodwet zullen twee beginselen
worden vastgelegd. In de eerste plaats,
dat de kosten van herstel van buiten- en
hoofdwaterkeringen komen voor reke.
ning van het Rijk. Ten tweede, dat het
werk wordt ter hand genomen door de
Rijkswaterstaat, doch met de bevoegd
heid voor de minister van Verkeer
Waterstaat, te delegeren aan daartoe
aanmerking komende lagere organen,
van welke bevoegdheid een ruim ge
bruik gemaakt zal worden.
Een centrale verantwoordingsplicht in
deze nationale aangelegenheid tegen
over de Staten-Generaal achtte mr Al
gera noodzakelijk. Natuurlijk zal de wet
voor een beperkte tijd gelden. Tegelijk
met de wet zal de delegatie-regeling in
werking treden.
De positie van de voorraden rijshout
voorshands niet onrustbarend, maar
moet ernstig in het oog gehouden wor-
De Kamer zal geregeld op de hoogte
gehouden worden van de vorderingen
van het dijkherstel.
Afsluiting zeearmen
De studie, nodig voor de maatregelen,
teneinde herhaling van de ramp te voor
komen. is niet eenvoudig. De regering
nu nog niet beslissen, dat de zee.
en werkelijk zullen worden afgeslo-
Er zijn zeer sterke.stromingen, VgMj
door het dichten der zeegaten moeilijker
dan het aanleggen van de Afsluitdijk
reeds was. Daarom moet de studie, waar
toe reeds in November opdraeht was ge
geven, worden afgewacht.
De min. deed een beroep op alle des
kundigen, ook buiten de rijkswaterstaat,
hun krachten in dienst te stellen van de
nissie onder leiding van ir Maris.
Bovendien is aan prof. ir J. Th. Thijsse,
directeur van de Zuiderzeewerken, advi
seur van het departement van Verkeer;
Waterstaat, directeur van het Water
loopkundig Laboratorium te Delft, die'
vorige maand naar Amerika vertrok
een jaar te doceren aan de Ann Arbor-
Universiteit in Michigan, verzocht
spoedig mogelijk terug te keren.
Het rapport, dat de commissie zal uit
brengen. zal worden gepubliceerd. De
plannen, die uit de studie voortkomen
zullen worden gemaakt tot een centraal
punt van het waterschapsbeleid. De uit
voering zal in ieder geval tientallen
jaren vergen.
Als overbruggingsmaatregel denkt de
regering aan drie dingen. In de eerste
plaats het aanleggen van vluchtheuvels,
gelijk vroeger, opdat men althans het
vege lijf kan redden. Voorts zal bekeken
worden, hoe het alarmeringssysteem kan
worden geperfectionneerd. Tenslotte
wordt bezien, hoe de waarschuwings
dienst op de Noordzee via internationaal
overleg kan worden verbeterd. Voor de
eerstkomende vijf k zes weken is deze
waarschuwingsdienst reeds verzekerd
door het zenden van het weerschip
Velen hebben de indruk, dat het
springtij van 16 Februari weer fataal
kan zijn. Wjj kunnen niet in de toe
komst kijken, maar zonder bijzondere
weersinvloeden zal het water weinig
hoger komen dan reeds is geschied
de ramp.
E.V.O. helpt gedupeerde
autobezitters
De Eigen Vervoerders Organisatie
(E V.O.) heeft aan haar auto-keurings
deskundigen opdracht gegeven zoveel
mogelijk aan eigenaren van auto's in het
noodgebied deskundig advies te
strekken in verband met het weei
klaar maken van deze voertuigen.
Eigen vervoerders kunnen zich o.i
advies wenden tot de Technische Dienst
van de E.V OStadhouderslaan 162 te
Den Haag. tel. 552273.
De E V.O zal zich voorts belasten met
de vervanging van de nodige auto-docu
menten. die in de afgelopen weken ver
loren rijn geraakt.
Vergoeding vervoer in
rampgebieden
Minister Algera heeft een regeling ge
troffen voor vergoeding van het vervoer
te land en te water in de rampgebieden.
Deze regeling bevat bijzonderheden over
de wijze, waarop rekeningen kunnen
wörden ingediend en vereffend bij de
rijksverkeersinspectie, de bevrachtings
commissarissen. de burgemeesters en de
evacuatiecommissarissen.
E.V.C. verdeelt het geld zelf
Het secretariaat van de Eenheids Vak
centrale (EVC) ontving van het commu
nistische Wereld Vakverbond te Wenen
de mededeling, dat dit Verbond alle
gesloten organisaties opwekt een grote
-inzameling- te- houden-'teiv bate vai
slachtoffers in Nederland. As eerste blijk
van solidariteit wordt door het W.V.V.
aan de E.V.C. een bedrag van 5 millioen
Franse francs 55.000) overgemaakt.
Deze gelden en de nog in te zamelen
gelden en huisraad, kleding, landbouw
gereedschappen en dergelijke gebruiks
artikelen zijn bestemd voor de minst
draagkrachtigen onder de slachtoffers.
De afdracht van gelden en goederen aan
het Nat. Rampenfonds is niet zeker, aldus
de E.V.C. Daarover moet nog beslist
worden. De kans is groot, dat de E.V.C.
zelf dat bedrag verdeelt.
(Advertentie.)
DE
Met man en macht
(Vervolg van pag. 1).
E taak van de wederopbouw zal met
macht aangepakt moeten
worden. Zien wij het goed, dan heeft bijv.
het werkloosheidsvraagstuk in ons land
met één slag een totaal ander figuur ge
kregen. We zullen niet naar de werk-
gelegenheidsobjecten behoeven te zoe
ken. Ze zijn er in overstelpende mate.
Een eerste zaak zal zijn de coördinatie,
waardoor de allernoodzakelijkste objec
ten het eerst aangepakt worden «n
daarna een goede volgorde wordt v&st-
Maar nodig zijn: het materiaal en de
mannen. Wat het laatste betreft: alle
mankracht, die in de andere delen van
het land overtollig is, zal benut moeten
worden voor de opbouw van de nood
gebieden. Daar zijn grondwerkers en
landarbeiders en bouwarbeiders nodig.
Het zal van deze mannen een offer
vragen. Want in deze gebieden zijn geen
woningen voor hen en hun gezinnen be
schikbaar. Zij zullen integendeel deze
gebieden weer bewoonbaar moeten ma
ken voor hen, die de ramp overleefden.
Zij zullen in barakken gehuisvest
ten worden en moeten aanpakken met
opoffering van een groot deel van
gezinsleven en desondanks met inzet
hun hele persoonlijkheid en werkkracht.
Gaarne vertrouwen wjj, dat de arbei
ders, die voor dit werk in aanmerking
komen, dit zullen begrijpen. Ze zullen
zich daarbij te wapenen hebben tegen
ophitsende elementen, zoals die reeds
tijdens de noodtoestand van vandaag bijv.
in een blad als De Waarheid tot uiting
komen.
Voor de wederopbouw hebben wij ons
te geven. Nederland heeft er altijd naar
gestreefd een land te zijn, waar het
goed wonen was. Nu is een gedeelte van
ons land onbewoonbaar en nog steeds
bedreigd. Die calamiteit zullen
ten opheffen. Gezamenlijk. Met alle
kracht, die we hebben. Dankbaar aan
vaardend de hulp, welke ons daarbij ge
boden wordt. Op ons, op onze mannen,
zal het voornaamste echter aankomen.
In deze dagen van directe nood heeft
ons volk getoond, wat medeleven, mede
werken en offervaardigheid betekent.
Die geest blijve vaardig over allen. Met
Gods hulp, onder afbidding daarvan,
zullen we het dan klaren.
Drie Zeeuwse dagbladen
verschijnen
Van de vier Zeeuwse dagbladen ver
schijnen er thans nog drie. De Zierik-
esche Nieuwsbode heeft zijn uitgave
moeten staken in verband met de
in deze gemeente. De Provin
ciale Zeeuwsche Courant te Vlissingen,
de machines onder water heb-
gestaan, vond een voorlopig onder
komen bij het Zeeuwsch dagblad te Goes
•ordt thans gedrukt bij het Rotter
dams Nieuwsblad in Rotterdam.
Zeeuwsch Dagblad en De Vrije Zeeuw
(in Terneuzen) komen normaal uit.
Vrees voor ontdekking
Haarlemmer gevlucht na
fraude van f 15.000
Een grote Haarlemse uitgeverij is door
;n van haar vertegenwoordigers, een
i-j. gehuwde A'dammer, voor ruim
f 15.000 benadeeld. De man- is sinds Za
terdag voortvluchtig en men vermoedt,
dat hij zich in. België ophoudt.
De fraude is uitgekomen, doordat de
an de vlucht genomen heeft. De di
rectie van de uitgeverij was n.l. van
ieuwe administratievorm in te
had al haar vertegenwoordi
gers een brief geschreven om een be
spreking daarover op het hoofdkantoor
Haarlem bij te wonen. Ook de ver
dachte ontving deze uitnodiging, doch
zag daarin een aanwijzing dat zijn ma-
pulaties ontdekt waren. Hij vluchtte
:t een auto van de zaak naar Breda
enliet enkele brieven achter aan zijn
vrouw en aan de directie, waarin hij om
clementie voor zijn misdrijf vroeg. De
auto is in Breda in een garage aange
troffen. De politie heeft aanwijzingen,
dat de man naar België is uitgeweken.
Wijziging van de kieswet
De naam der gehuwde vrouw
Bij de Tweede Kamer is een wets
ontwerp ingediend om enkele onivol-
komenheden uit de kieswet weg te
nemen. Zo zuillen ponskaarten en metalen
plaatjes gebruikt kunnen worden als
kiezersregister. Getouwde vrouwen en
weduwen worden in het vervolg mede
aangeduid met de naam van haar man.
Intrekking van een op de dag der candi-
daatstelling bij het hoofdstembureau
overgelegde sohriftelijke verklaring der
bewilliging wordt onmogelijk gemaakt.
Om te voorkomen, dat kiezers verbonden
lijsten voor zelfstandige zullen houden,
wordten voortaan beide lijsten in zwart
omlijnd en boven dé lijnen komt het
de lijst zonder toevoeging
ge letter. Binnen de lijsten zal
echter een nummer plus een letter wor
den geplaatst. De burgemeester mag
ambtenaar machtigen om aan een
kiezer toe te stean, in een andere ge
meente te stemmen. Een bepaling wordt
opgenomen, dat toet ldiimaatschep van
provinciale staten en raad verloren gaat,
d een uitgesloten betrek
king vervult of aanneemt.
(Advertentie)
En beiden hebben gelijk als ze
nggen: Ha!... HUNTER Heerlijk!
Belangrijke wijzigingen
in Deense grondwet
Ook in verband met de Europese
éénwording
Na een arbeid van zeven jaar is bij
het Deense Parlement een nieuwe
grondwet ingediend, waarover na het
Parlement ook het Deense volk zich bij
stemming zal moeten uitspreken.
In deze grondwet wordt o.m. bepaald, uvtJ1.UC4U uo
dat Groenland niet langer als Deense n^d7n'"opgew7kt'"«"cónecté'rm
Van het erf van
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Middelburg ds H. van
der Linden, secr. van de Oecumenische
Raad in Utrecht.
Beroepen: te Kuinre (toez.) cand. M.
C. Don te Amsterdam.
Aangenomen: naar Mijdrecht (toez.)
vicaris F. N. M. Nijssen te Delft; tot
vicaris te Erichem (gem. Bureru Gld.)
cand. G. Griffioen te Amsterdam.
Aangenomen naar Wezepe P. M.
van Waarde te Kuinre.
Bedankt voor Ernst A. Klein Kra
nenburg te Kootwijk; voor Garderen W.
L. Tukker te Delft.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
roepen te Ulrum Z. G. van
Oene, cand. te Kampen.
Beroepen te Doesburg-Doetinchem
G. v. d. Brink, cand. te Voorburg.
Chr. Geref. kerken en
het Rampenfonds
Het R.K. ochtendblad De Volkskrant
uit vandaag onder de titel „Averechts
Christendom" scherpe critiek op het feit
dat de kerkcollecte van Zondag jl. in de
Chr. Geref. Kerken „niet mocht worden
bestemd voor het Nationaal Rampenfonds,
doch uitsluitend voor „bijzondere noden
in eigen kerkelijk leven". Het Roomse
blad acht het triest dat „een groep van
Christenen zich aan de alom gegroeide
eenheid meende te moeten onttrekken"
en vindt dit „een pijnlijk voorbeeld"
van geheel averechts Christendom". In
verband met deze uitlatingen menen wij
goed te doen, een en ander na te gaan.
Ook de classis Den Haag der Chr.
Geref. Kerken, welke is aangewezen tot
het uitschrijven van bidstonden, was ver
tegenwoordigd op de vergadering van
alle kerken, waarin besloten werd de
collecte voor het Nationale Rampenfonds
te bestemmen. De classis contracta (de
kerkeraden van Den Haag-Centrum en
-West) adviseerde daarop alle Chr. Geref.
Kerken te collecterert voor het Rampen
fonds.
Intussen zo wordt ons van bevoeg
de zijde medegedeeld hadden de depu-
taten voor correspondentie met de hoge
overheid aan deputaten voor evacuatie
en oorlogsschade verzocht de gemeenten
te vragen een collecte te houden
eigen getroffen gemeenten. De classicale
deputaten van Den Haag handhaafden
echter hun standpunt, ook nadat depu
taten voor correspondentie met de hoge
overheid de kerkeraden in een circulaire
School en Ker,
Vereniging van leraren voo|
practijkexamens
Op 7 Februari j.l. is tijdens een byeet
komst in Den Haag door een aantj
leraren besloten tot de oprichting v»
Landelijke Vereniging van leraren vo«
practijkexamens (V.L.P.) in handel»
correspondentie Nederlands en moder^
talen, boekhouding, stenografie, m»
chineschrijven, enz. Het doel van del
vereniging is o.m. de practijkexameij
op meer practische grondslag af te n»
men. Met ingang van Juni a.s. zullen d
examens van deze vereniging in tal v*^
plaatsen in Nederland halfjaarlijks wol
den gehouden. Het voorlopig secretariafn'
is gevestigd: Valkenboslaan 230, D^de
Haag. „0
Pastorie op Nw-Guinea afgebrand1^
Van particuliere zijde vernamen wjl
dat het 'huls met inboedel van d's H. vafj?
Airkel te M'iei, op Nieuw-Guinea, is ve#1'6
brand. Pn'
(AduertentiaZj
Zuiver en ontsmet uwgel
huid met de helderrt.i
vloeibare D.D.D. D»°e
leuk bedaart.de ziekt»
kiemen worden gedooderi
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
kolonie doch als deel van het Deense
Koninkrijk geldt.
In verband met de Europese integra-
e is het feit van belang, dat de nieuwe
grondwet de mogelijkhe.d openlaat dat
een gedeelte der souvereiniteit aan een
internationaal lichaam ter bevordering
van internationale samenwerking en oide
wordt overgedragen. Tot een dergelijke,
beslissende stap zou echter eerst kun
nen worden besloten na goedkeuring
door vijfzesde van 't aantal parlements
leden of na een volksstemming.
Wereld-Post officieel orgaan
Alg. Emigratie Centrale
deputaten van evacuatie en oorlogsschade.
Het staat inmiddels vast dat
gemeenten in de Chr. Geref. Kerken het
advies van de classis Den Haag opvol
gen en dus rechtstreeks voor het Natio
nale Rampenfonds hebben gecollecteerd.
Anderen zullen wellicht het andere ad
vies opvolgen. Er is natuurlijk getn
sprake van zoals De Volkskrant
meent dat hetzij het een of het ander
„niet mocht".
Scholen in rampgebied
gesloten
Hervatting van het onderwijs aan de
Rijks-HBS te Middelharnis en aan het
Zierikzees Lyceum voor 1 September ii
nUT uitgesloten. Dertig leerlingen uit Middel.
Wereld-Post, de voortzetting van Ocean-1 w
Post (uitg. Hoofdstraat, 87, Meppel)
Wereld-Post is thans het officiële or
gaan geworden van de Algemene Emi
gratie Centrale en vervuilt als zodanig in
Nederland op het terrein der emigratie
een leidende rol.
In dit nummer vindt men artikelen
van emigratie-autoriteiten, taalcursus
sen, adressen, antwoorden cup vragen enz.
A. R. Zwaan en Zn N.V. Voorburg
Opgericht is de A. R. Zwaan en Zn
N.V. te Voorburg (in zaden en andere
landbouwproducten), kapitaal ƒ1 mil
lioen. geplaatst en vol te storten in con
tanten ƒ625.000. directeuren de heren A.
Zwaan Rijkentzoon en R. J. Zwaan, com
missarissen de heren H. J. Bonda, W. A.
van der Velden en J. Visser.
harnis zijn reeds opgenomen in het Gem.
Lyceum te Doetinchem. De inspecteur
van het VHMO in de tweede inspectie, dr
J. de Boer, Sijzenlaan 19, Den
leent zijn bemiddeling voor het plaatsen
van leerlingen op andere scholen.
Ds J. C. H. Romijn, Ned. Herv. pre
dikant te Harlingen, zal wegens het be
reiken van de 65-jarige leeftijd, op 1 Mei
met emeritaat gaan.
In de Unescoserie „representatieve
werken" is bij Nijhof in Den Haag eer
nieuw deel verschenen, nl. een bloem
lezing van Mexicaanse poëzie, met Fran
se vertaling.
De Ver van leerlingen van het Ned
Opleidingsinstituut voor de Buitenlandse
Dienst Breukelen heeft de Diesviering
van Zaterdag a.s. afgelast
KOU en GRIEP l
kunt U bestrijden met de f
zo krachtig werkende
(Advertentie)
HE! OUWEL-CACHET
WAARB0R6T
SMAAKLOOS EH
f GEHAKKELUK IHHEHEH
Het lied der aethergolven
VRIJDAG 13 FEBRUARI
Hilversum I. 402 m
10 Gram. 8 00 Nieuw
Ie huisvrouw 9 05 Grs
ers VPRO: 10.00 „Th
ling VARA: 10 20 Gra
.50 Orgelspel^ 11.20 Radiofei
en piai
Sport
3.40 Voor de kleu-
10.Có Morgenwij -
O 30 Sohoolradii
AVRO12 00 Mus
prognose 12.45 Gra:
1.20 Lichte nvuziek 1.5(3 Gra
praatje 2.20 Viool en piano
4 30 Voor de jeugd
(Advertentie)
Wég die afvalstoffen
die Uw ingewanden verstoppen!
Zacht en toch snel werken
LAXEERAKKERTJES
veel hoop op zijn hulp durfden de drie, durfde bezig was. Ze legde het mes, waarmede ze groen-
ook Barbara toch niet koesteren. te schoon maakte, neer; deed haar schort af.
En als vader vrij kwam, bedacht Lajos, zou „Uw mantel!"
hij niet in Nograd kunnen blijven. Zelfs niet in Lajos kwam met het kledingstuk aanlopen
Hongarije. Zou hij moeten uitwijken... En wat hielp haar er in.
zou moeder en de kinderen dan anders overblij- „Gauw, moeder", zei hij, „Anna kan wel op
ven dan hem te volgen? het huis en op de kinderen letten."
Plotseling werd de aandacht van de jongeman Ja. dat moest Anna hoe graag ze
(Advertentie)
te,
fMammi(\
wrijft
de kou
l er uitJ
Grote doos 75 ct.
HOOFDSTUK IV
Weggevoerd
Een paar dagen later. De felle koude was ge
weken de blanke sneeuw tot een soppige, brei-
ige massa gedooid, grauw en vuil. oI
Lajos stond achter het venster van zijn vaders aan het venster getrokken door een ambachts- gewild had. Maar ze begreep, dat dat niet kon:
studeervertrek op de bovenverdieping van het >- - u,:;
huis en keek door de kleine glasraampjes naar
buiten. Daar speelden een paar kinderen zijn
broertjes waren er ook bij. Vader was niet thuis;
vader was door boze mannen weggehaald en
daar waren ze diep bedroefd om geweest. Daar
waren ze nog bedroefd om. Maar ze konden niet
de hele dag aan dat akelige denken en moeder
Barbara vond het wel goed, dat ze in hun spel
wat afleiding vonden.
Lang keek Lajos niet haar hen. Zijn gedachten
waren met andere dingen bezig. Met plannen, die
hij met Kovacs en Dragfy besproken had. Plan-
te trachten vader te verlossen. O! hij
n, die haastig op de pastorie toe kwam. Lajos
DE HONGAARSE
GALEISLAAE
door H. TE MEKWE
had de gewaagdste ontwerpen gevormd: de tra- herkendc ién van de broeders, die de gevangenis
SSJSSiffu'lS' bewaakten. Die bracht tijding, dringende tijding.
genis openbreken; als het moest vader met ge
weld bevrijden De beide ouderlingen hadden het
hoofd geschud: zo zou een bevrijdingspoging zeker
niet slagen! Als een poging zou worden aange
wend en dan wilden ze zeker meedoen moest
dat na rustig overleg gebeuren. Als ze de cipier
konden omkopen dat gaf meer kans op sla-
weet, hoe lang moeder zou wegblij\
De bode, die de waarschuwing gebracht had,
vergezelde hen. Ook hij wilde, als het kon, zijn
dominee zien.
Toen de drie bij de gevangenis kwamen, ston
den daar al verscheidene kijkers. Nieuwsgierigen
die in de buurt woonden. Gemeenteleden, blijk
baar eveneens gewaarschuwd, ook.
Op de kar een open boerenwagen zat de
gevangene tussen twee schoutsrakkers; twee an
dere gerechtsdienaars bestegen juist de gereed
gehouden rijpaarden.
„Vader!" riep Lajos.
Mensen keken op mensen weken terzijde,
om de vrouw en de zoon van de gevangene door
te laten Tot dicht bij de kar kwamen die. Tibor
SS naar°Pbenedenet—'was de'man
bij de voordeur. Hij opende liet binnen.
„Er staat een wagen vóór de gevangenis", zei
de wachter gehaast. „Een open kar. En een paar
gezadelde paarden."
„Dat betekent..." begon Lajes.
De ander knikte. „Ja. dat betekent, dat er
de ruiters hij zette zich net recht in de zadel
dreef zijn paard tussen de wagen en de
vrouw. Met een snelle ruk kon Lajos zyn moeder
terug trekken anders hadden mogelijk de po
ten van het trappelende paard haar getroffen.
„Houd moed, vaaer!" riep Lajos.
Kovacs had beloofd, de man te polsen. Had dat De ander knikte. „Ja, dat betekent, dat er „Ze brengen me naar Buda!" riep vader terug,
edaan. Voorzichtig Maar de gëvangenbewaar- iemand weggevoerd wordt. En wie zou dat an- Eén van de kerels naast hem gaf hem een por.
der aarzelde- durfde niet. Als het uitkwam kost- ders zijn dan je vader?" Snauwde: „Zwijg ketter!"
te het hem niet alleen zijn betrekking; zeker ook Er was niet veel tijd te verliezen, begreep La- „Lafaard!" schreeuwde iemand uit de omstan-
zijn vrijheid... Geweigerd had hij nog niet maar jos. Hij waarschuwde moeder, die in de keuken ders. „Een gevangene mishandelen!"
horizon", hoorspel 7.00 Meisjeskoor 7.16 „Het
volle pond" VPRO: T.30 „Vreugde en ver
driet" 7.50 Berichten 8 00 Nieuws 8.05 Boek
bespreking 8 16 Voordracht met muziek 8 30
„Benelux" 8.40 „Aanpassing" VARA: 9.00
Fragm. „II Trovatore". opera (gr. pi.) (10.00
—10.16 Buitenlands weekoverzicht) VPIRO:
„Vandaag" 10.45 Avondwijdlng VARA: 1100
7 10 Gymmastiek 7.30 Instrumentaal
7 45 Morgengebed 8 00 Nieuws 8.15 Gram 9 00
Voor de huisvrouw 9.35 Gram. 9.46 School
radio 10,00 Concert 10.45 Klein vrouwenkoor
14.00 Voor de zieken 14.40 Kamerorkest en
solist 12.55 Zonnewijzer 1.00 Nieuws 1.26
Pianoduo 1 45 Voor de vrouw 2 00 Strijk
orkest 2.30 Dansmuziek 3.00 Schoolradio 3.30
Sopraan en tenor 4.00 Voor de zieken 5.00
i Jeugd 5.16 Kinderkoor 5.38 Gram.
5.40 Licl
6 10 Insti
7.00 Niei
klaring -
00 Militaire reportages
Lichte muziek
tzending: Ver
intaai octet
7.10 Regeri
8.26 De
menade-orkest «n klein
koor 9 00 „Knots en Bondig" 9,15 Strijkkwar
tet 9.50 „De strijd tegen brand", klankbeeld
10.05 Gev muziek 10.25 „Om de toekomst
van Nederland", klankbeeld 10.45 „Ig geloof
in ene, heilige, katholieke kerk" 11.00
Nieuws 14 1512 00 Gramofoonmuziek.
Engeland. BBC. 330 m. 12 00 Schoolradio
1.00 Dansmuziek 1 26 Gev. programma 2.00
Nieuws 2.10 Gram. 3 00 Sohoolradio 4 00
Hoorspel 4.30 BBC Northern Orchestra 5.30
Plano en accordeon 6.00 Voor de kinderen
.00 Nieuws 7 15 Sport 7 20 Gram. 8.00 Amu-
ementsmiuziek 8.40 Causerie 9.00 Klankbeeld
4.45 ParlemcntsoT -
—12 03 Nieuws
igeland. BBC. 1500 en 247 m
Dales dagboek 12.15 Arbeidersort
Voordracht - - -
Lichte mu:
Hceuters 3,00 Voor de vrouw 4 00 Lichte mu
ziek 5 15 Mrs Dale's dagboek 5.30 Orgelspel
6.00 Variété-orkest en solist 6.45 Verzoekpro
gramma 7.46 Hoorspel 8.00 Nieuws 8.28 Sport
8 30 Gev. progi
11.00 Nieuws l
dracht 12 20 Ai
1 00 Nieuws.
inkrijk. Nat.
9.46 Hot
20 Lie
intsmuziek 12.56—
i 12 50 Koersen 1.00 I>
2 00 Schoolradio 3.3»
luzlkaal programma
Brussel. 484 m. 12 06 Lichte
7ieuws 1 10 Gram. 5 00 Nieuws
3n Zang en piano 7.00 Gram. 7.45 Nie
go-
Bta
Oecumenisch weekend van wc
Witteveen-vereniging
De Witteveen-vereniging houdt vsgr
28 Februari tot 2 Maart een oecumenisclfei
conferentie op „Lindenheuvel" in Ovefvc
veen. Het thema luidt: Jezus Christin
de gekruisigde Heer. de hoop der w»
reld". ontleend aan de komende confiBe
rentie van de Wereldraad van Kerkende
Prof. dr J. C. Hoekendijk spreekt ovv[.
dit thema, dr H. v. d. Linde zal sprekd"
over: „De Bijbelse boodschap der hoop®16
en prof. dr G. C. van Niftrik over: „W*n
betekent deze hoop voor onze moderiiu0
samenleving?" De voorzitter, dr J.
Stelma, zal in de Herv. Kerk van BIoj>e
mend-aal een kerkdienst leiden. Aanmeten
dingen voor 21 Febr. by de scretaressikf
E. M. F. van Ree—v. d. Vloed.
Onderwijsbenoemingen
Benoemd tot onderwijzeres: aa
Löbenselsschool te Arnhem mej. E.
Gerritsen te Amsterdam (tijd.
stelveen mej. C.
Amsterdam.
hi(
nsterdam (tijd.); te Anfce
A. P. A. v. d. Enden %r
di
Delft. J. Zwakhals
Op de algemene vergadering van èV£
Herv. Mannenbond in dienst der Kertte
(18 Maart a.s. in Utrecht) zal de voora(:
zitter, ds M. A. Krop van Groningen
spreken over: „Tegen of voor" Z1
- Geslaagd kerke-
:en D.
G. van Dalen, A'dam; voor canéj"'
ïej. F van Walterop. A'dam en vooi
-voedkunde: mej. P. E. G. Pelgrim!
0 00 Nieuws 10.10 Ka-
Toch is het zo
da
("POEN de vreselijke problemen waar-
voor de geïsoleerde slachtoffers in
de watersnoodgebieden geplaatst wa- s'
ren, aan de orde werden gesteld door stl
middel van de radio, beseffen we plot- or
seling weer welk een machteloos wa-l
pen de theorie is, wanneer de mid- L
delen ontbreken om haar in practijk Le
té brengen. br
In een land als het onze, dat veel-
vuldig rivierwater voor leidingwater
bezigt, is het ontsmetten door chlo-j^
reren algemeen bekend, zij het dan
dat dit middel niet altijd wordt toe-'
gepast. In het algemeen wordt dan
een sterkere chlooroplossing gemaakt,
welke in het rivierwater wordt ver
deeld, doch ook wordt gaarne gebruik
gemaakt van een oplossing van twee
delen chloor en één deel ammoniak,
waardoor een stof wordt gevormd
met een sterk bacteriedodende wer
king, terwijl bovendien de reuk van
chloor achterwege blijft. In rivier
water, waarin fabrieken van kunst
harsen, films, verven en lakken hun
afvalwater lozen zo als b.v. in de
Rijn kan echter bij chloreren een
bijzonder onaangename reuk ontstaan,
omdat zich dan het onwelriekende
chloorphenol vormt. Ook dit kan ech
ter met chemische middelen worden
verwijderd.
Er bestaan zeer vele methoden om
ongeschikt water tot goed drinkwater p
om te toveren, doch uiteraard dient
aan elke behandeling behoudens in
noodtoestanden een nauwkeurig jw
chemisch en bacteriologisch onder-
zoek vooraf te gaan, waarbij het H
Rijksbureau voor Drinkwatervoor- er
ziening van advies kan dienen om-!*1
trent de methoden van zuivering. Hoe;'*'
noodzakelijk dit is, moge blijken uit|5'
het feit dat ongeveer 1/3 van het iid ÏJ'
ons land gebruikte leidingwater uitlw
de rivieren afkomstig is, welke stro-ij,
men in de regel nogal verontreinigd ix
worden. e,
Uiteraard dient het duin- en grond- pi
water dat in ongeveer 2/3 van het lei- H
dingwater voorziet, eveneens de nood- E
zakelijke reiniging te ondergaan enjC
de wonderbaarlijkste methode, welke N
daarbij wordt gevolgd is wellicht de
biologische zuivering, welke door fil-'H
ters geschiedt. Eerst moet het veront-
reinigde water de voorfilters passeren,1
waarbij het door een ongeveer 1,5
meter dikke grind- of grof-zandlaag
heen dringt. De grove verontreinigin-
gen blijven daarin achter. Vervolgens J
moet dan een laag van fijn zand ter S
dikte van 1 meter worden gepasseerd, - C
waarin zwevende stoffen van organi- n
sche of anorganische aard blijven C
hangen. Bovendien worden echter de J
bacterieën tegengehouden, welk ver- e
schijnsel hoogst merkwaardig is, om-
dat de poriën tussen de zandkorrels
vele malen groter zijn dan voor de
passage van een bacterie noodzake
lijk is. De ondoordringbaarheid van
de zandlaag voor bacteriën wordt
dan ook bewerkstelligd door een
samenhangende laag van micro-orga
nismen, zoals algen en diatomeën,
waarvan het zand reeds na een paar
dagen zo volledig doorweven is dat
er zelfs voor deze micro-organismen
geen doorkomen aan is.
Inplaats van andere methoden tot
zuivering van het water te bespreken,
is het wellicht verkieslijker thans
eens aandacht te besteden aan de
vraag hoe uit zeewater drinkwater
kan worden bereid.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden).'
