In Oude Tonge werden dertig van de 300
slachtoffers begraven
Het Onze Vader dreef weg in de wind
over het wijde water
Rode Kruis blijft wellicht één
of twee jaar helpen
Academische examens
Nare dagen
«'"ifücith
Bijna zeventien millioen in
geen vijf dagen tijds
In verschillende landen luidt het motto
„We beginnen pas"
nog
Eisenhowers
zich op
politiek
eenheid
richt
•sïrS'-s'
Toch is het zo!
4
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1953
In het dorp des doods
veiligheid te gt
tientallen ergens
rater het ha-
dorp met een droeve boodschap: om 4 uur zouden de eerste slacht
offers van de overstroming begraven worden. Dertig van de driehonderd,
die een hoge tol aan het watergeweld daar hebben moeten betalen.
Als sti
Van het achterland waren doodkisten naar het zwaargetroffen plaatsje vóór die U-jcT moes
Sluishaven o*
Dintelsas een
den laadde. Een ei
op een houten vloer of
de schepen, die m
ventje kunnen bereiken.
Nog 126 van de 3000 inwoners van Oude
Tonge wonen thans nog op dit stukje
Nederland, waar ieder met een bang
hart de weerberichten beluistert,
•ig hoopt op een lange periode
Leidse studenten waren onder de
sten, die hier aan land kwamen en
thans afgelost worden om hun pl
voor militairen in te ruimen. Thans zijn
er zoveel helpers, dat er eigenlijk te v
zijn. Zij kwamen voor Nieuwe Tonge
laat. doch zij doen wat zij kunnen om
gesel te verjagen en de bewoners w<
gebracht en op een eenvoudige schottekar werden daarin de doden naar
de Spuidijk gebracht, waar ze hun laatste rustplaats hebben gevonden.
Op de dijk. die voor vele honderden de mare door te geven en zo snel mogelijk
redding heeft betekend, maar die toch
niet heeft kunnen verhinderen, dat Oude
Tonge waarschijnlijk het zwaarstgetrof-
fen plaatsje in deze nationale ramp is
geworden. Het kerkhof is in het water
niet meer terug te vinden, daarom ston
den gistermiddag de 126 inwoners, die
nog achtergebleven zijn, met gebogen
hoofd in de gure wind op deze dijk. waar
niemand ei-enlijk de moed had iets te
zeggen. Burgemeester van Dijk bracht
het tot enkele sobere woorden. Hij zal
deze nog vele malen moeten herhalen, als
straks de andere doden geborgen zijn.
Boven het plaatsje zweefde een helicop-
tère, toen pastoor Hofstede het Onze
Vader las. Het water klotste tegen de
dijk en wiegde op zijn golven honderden
cadavers. Een grijsgrauwe meeuw kwam
uit het niets aanvliegen en wierp een
schorre kreet in het gebed.
Vlootpredikant Kwakkelstein stond er
in plaats van ds Wolters die zijn gezin
wegbracht. De predikant las een stuk uit
Openbaringen 9 en de Apostolische Ge
loofsbelijdenis. De woorden dreven weg
in de wind over het wijde w
dreigend het graf omringde.
Woordenloos trok de stoet mannen terug
naar het dorp, waar een schot weerklonk.
Een hond stortte neer, een van de vele,
die in Oude Tonge worden doodgescho
ten, omdat de dieren aan de cadavers
knagen en daardoor een gevaar vormen,
dat misschien nog sluipender en kwaad
aardiger is dan het water.
Doip des doods
OVER de 7 km lange dijk, die be
gint bij Sluishaven, hebben wij
Oude Tonge bereikt. Een kilometer
voor het dorp is hij bezaaid met ca
davers, beddegoed, meubels en stro,
dat daar neergesmeten is door golven
en storm. Een barricade, die de weg
afsluit als een waarschuwing om dit
dorp des doods niet te betreden.
Oude Tonge is het ergste, dat wij tot
dusverre in het watersnoodgebied
gezien hebben. Onder het stro op het
water moeten nog tientallen lijken
liggen. Men heeft ze ook gevonden
in hun bedden, op de boerderijen en
bij de koeien in de stal. Boerderijen
en huizen staan op instorten en
slechts een aantal gebouwen in - de
dorpskern rond het haventje is ge
spaard gebleven, al heeft daar het
water ook meters hoog gestaan.
De marine is bezig de cadavers te
branden, die op hopen bij elkaar gelegd
zijn. Een verstikkende walm hangt nog
over de dijk. Do geest van de dood waart
nog over dit land, waar thans helicop-
tères landen en waar schepen voedsel
en materiaal binnenbrengen. Het eerste
contact, dat het dorp na de rampzalige
nacht met de wereld kreeg, was Zondag
avond via een Belgische helicoptère. De
piloot vertrok snel weer om d
;d opkomt,
Oude Tonge weer.
en wij de lange dijk
;r. waar de veerboot
15-tal geredde pas
kele auto rijdt soi
over de dijk van Achterhuis naar Sluis
haven, een van de weinige vervoersmid
delen. dat gespaard is gebleven. Hij rijdt
lang de benzine strekt en gratis. Want
geld telt hier niet meer. Daarvoor in de
plaats is menslievendheid en onderlinge
steun gekomen. Dat is het enige posi
tieve. wat wij uit Oude Tonge kunnen
Gepubliceerde verlieslijsten zijn voor
99 procent betrouwbaar
(Van een onzer verslaggevers)
TTET RODE KRUIS zal hulp blijven verlenen tot ieder terug gekeerd
's in eigen huis". Dit verklaarde gisteravond de directeur van het
Nederlandse Rode Kruis, de heer A. van Emden. Die hulpverlening is
Zondagmorgen vóór negen uur reeds begonnen en verkeert thans in de
tweede phase, die van de opbouw van het distributie-apparaat voor de toe
gestroomde goederen. Men heeft de zaak nu in handen, na de eerste dagen
van geïmproviseerde organisatie. Maandag zal de intendance een normaal
bedrijf zijn, zij het een zeer groot.
Duizenden artikelen zijn gesorteerd en>
hebben reeds hun weg gevonden naar
het geteisterde gebied. Beba-lve vele
auto's zijn 24 schepen, tezamen 31960
registerton metende, volgeladen naar
Zierlkzee. Vlissingen, Middelburg, Oud-
Beyerlamd, Goes, St PhiHpsland. Zuid-
land en Klundcrt vertrokken.
Reeds is men aan de voorbereiding
van een derde phase begonnen: de we-'
deropbouw. Het geld. door het buiten
land geschonken. zaJ besteed worden om
werktuigen, meubilair e.d. te kopen voor
de terugkerende gezinnen De besteding
van het geld zal geschieden in overleg
met de regering.
Dertig landen
Dertig landen hebben Rode Krnis-hubp
aangeboden. Uit Canada zijn de secre
taresse van het Canadese Rode Kruis,
miss Margeret Wilson, en de directeur
van de Rampendienst van het Canadese
Rode Kruis, kolonel W. Reynolds,
tijds een onzer bevrijder?, in Den Haag
aangekomen. Kolonel Reynolds - blijft
hier oiti de taa<k over te nemen van
wardi WinsaliL, vertegenwoordiger
de Liga van Rode-Kruisverenigingen,
(Advertèr.tie)
U heeft een goede kans het
ergste van griep en influenza
te vermijden.
Ontsmet U enkele malen per dag met het
geconcentreerde antiseptische
O DOL MONDWATER
AMSTERDAM. 6 Febr. G.U. Geslaagd
voor cand. rechten J Bakkum (A'dam) en
N H C Wiering (Zwaag): voor kerk. ex.: J
Geers, W. Kraayenhof. W den Toom en A
J van Cruyningen.
AMSTERDAM, 6 Febr. Gem. Uu. Geslaagd
voor cand. pol. en soc. wetensch. F Th v d
Maden te Dien Haag.
DELFT, 5 Febr. Geslaagd voor prop.
metealk. ing.: D Schuitma, Delft; voor cand.
werktuigk ing.: A J Kranendonk. Maasdam;
voor cand. electr. Ing.: R J Augustijn.
Bussum; F J Bakker. Nijmegen: J Beljer,
IJsselmuiden: A Bijl. R'dam; L H E Blom.
A'dam: P Bouman, Dordrecht; R M G Del-
sing. Sittard; H van den Ende. Overveen;
D. Glas, R'damH W F van 't Groenewout.
R'dam; C A J M van der Heijden. Haarlem;
5en-Noord; H C Jansen
>entahadji. Delft; W Krlj-
B Hogewcg. V«
Asch (Buren): BWHI
ger. Zwijndrecht: J J LavcM. Arnher
r Linden. Veghel; D Mas Daniel.
AC
Lopik; W F Mohr (met lof) Eindhove;
MooHwiijzen. Adam; A D de Moach (met
lof). Huizen; H F Pit. Zeist; E Rijsdorp.
Schiedam; K Ruiter. Hengelo (O.): W C
Smit. A'dam; H Urbanus, Groningen; L P
M Wensing. R'dam; J WIJmans, Haarlem;
H E van Wijngaarden. Kampen; C J Wus-
tenhoff. Hilversum; voor cand. scheik. ing.:
A M Bastein. R'dam; H J C Boertje. Dor
drecht; J Bolflsen». Clinge: E F Bunge Rot
terdam; J A Buter. Overven: A E F van
Capelle. Eindhoven; J Eigeman. R'dam; F
J H Felix, Maastricht: H J Frings. Bocholtz;
voor cand. sohelk. ing M W Geerlings.
Arnhem; J de Graaff, Goedereede; A Kits,
Klaaswaal; A Kessler. Velsen: F H Kemmen.
Soestdljk; W van Lookercn Campagne. Zalt-
bommel; H J Lovink, Maasdijk; A Lubeck.
R'dam: C J van Maatien. Eindhoven; L E
M Mudde, R'dam: A Stikker. A'dam; mej
D Wabeke, Leiden: JJ van Wezel. Hengelo
(O E A Wijsmuller. Eindhoven; voor ing
ex. eleotr. ing.: C L Bos. Hengelo (O.): P
Clement. Haarlem; K T A Halbertama. Oud-
Loosdreeht; J Keunlng. Hengelo (O.): B
Krediet. Enschede; H W F van 't Groene
wout (met lof) R'dam; A G Leendera,
Rhoon; C J T van Leeuwen. Leldaohendam;
A A Loeff. R'dam; L J W van loon. Nun-
apeet; M Martin. Haarlem; D J Meijer. Leeu
warden; W H Moll. Middelburg: F C de
Ronde. Eindhoven; J de RoolJ. Gouda; G
J Seip. Schiedam.
DELFT. 5 Febr. Gealaagd voor prop. me
taalk. ing. D Schuitema. Delft: voor cand. ex.
electr. Ing. J W de Fluiter. Den Haag. M G
de Graaff. Delft. A E Klmmel. R de Ruiter.
Souw Joe Kong. T G Wilson, allen te Den
Haag. J P de Vreede en P Wiarda. beiden
Delft: voor cand. electr. ing. J J Broodman.
Delft; voor cand. achelk. Ing. W
reldt.
r Vlle
Vogel. Den Haag: voor Ing. ex. electr. ing:
H L Bakker. Loosduinen. J A Brakel. H J
der» Breejen. S G A Heilbron. J W de Flui
ter (met lof) F H M Kuyper. D Schetjgrond,
P C Snern. T A Tlelena. allen Den Haag en
M L Mulders. Delft.
GRONDINGEN. 6 Febr. Geslaagd voor
doet. geneeak.: mej T Pouwels. Meppel
(cum laude); mej A L Sauveplanne. Wasse
naar; J H H van der Dure, Llem Sik Giok.
A J G Cley, M G van der Zee. allen te Gro
ningen; K H Lamberts. Maaetrloht: A M
Lonnnee. Den Haag; J H Geling. Winscho
ten; F L J Sondermetjer. Schiedam; cand.
geneesk.; J F Oostenrijk. Groningen; arts-
ex. Ie god.: mej H de Kroon, WsrnsveM;
mej C Veenhoven, Gomingen; R J Hauer.
Hengelo; bevorderd tot arts: J J Boer. Wll-
dervank; J C Dekker, Groningen; H A Ho-
man. Haren (Gr
UTRECHT. 6 Febr, Gealaagd voor doet.
rechten: A C L Maat. Utrecht; mej C Fuyk-
achot. Utrecht; mej L Boissevain. Zeist;
cand. recht: E M A Etobaoh. Utrecht:
Btintama, Zeist; doet. Indisch recht: m<
ee-arts: E KlAp-
ner. IJlst (Fr.);
A M F de Bok.
nijk.: A M J Adank.
Giekerk; A Brand. Gies-
R G Dijkstra. Zutphcn; A Elgers-
sum (Fr.); Chr Folkers. Leeuwar-
de Haas Haarlem; Y H P Harde-
i Rijsoord; L Hoogendoorn. Schipluiden;
EMM Schrijver. Utrecht;
ig, Dulvendrecht; J Kr:
Schukken, Nijland (Fr
Breda; cand. v.
G de B<
Soest; APv
l J Molenaar. Am-
Deventer; J W A
F P A Kuype
gerda (F
Meutsage
itelvcen; t, f uiaenxamp. jjevem
Semen St Anthonls: C W J M
Dnteloórd; G Rypkema. Drachten: C Schalk.
Hardinxveld; mej I Siebenga. Wageningi
Slingerland, Lekkerkerk; W J Smidt. Gro
ningen; J W E 9tei- B-
Stumpel, Dordrecht;
J Wille. Koudekerk -
Breda- P H M Wijers. Veemhulzen; I Na-
/ekl; M E
P Werkhost, Meppel;
i d Rijn: A P W<
lagd voc
r Verdrijf de periodieke pijnen
|ren dat lome, lusteloze gevoeld
L direct en afdoend met een paar A
1 Rode-Kruisverenigingen
de hele wereld met 100 millioen
leden lid zijn.
De heer Winsall verzekerde, dat voai
de slachtoffers van de overstromings
ramp in Nederland een zeer grote stroom
i htrlip van de Rode-Kruisorganisaties
het buitenland zal worden ontvangen,
die maandenlang zal aanhouden, eh wel-1
licht in de herstel-periode een of twee
i- zal worden voortgezet. De heer
Winsall wees in dit verband op de wa
tersnood in de Povlakte in October 1951.
Alleen »1 door het Internationale Rode
Kruis is voor de slachtoffer? van deze
ramp 5.000000 dollar 19 mi'llioen) be
schikbaar gesteldi, waarvan nu nog uit
keringen worden gedaan.
De informatiedienst van het Rode
Kruis draait weer op volle toeren, juist
nadat de opheffing een feit was
worden! De verlieslijsten worden
mengeèteld met de grootst mogelijke
voorzorgsmaatregelen. De betrouwbaar
heid schatte de heer Van Emden op ruim
99. pet-
Informatiebureau van
het Roode Kruis
Het informatiebureau van het Neder
landse Roode Kruis heeft de volgende
telefoonnummers in gebruik genomen;
27802 en 26936 in Rotterdam (K 1800).
Men wordt verzocht voor inlichtingen
uitsluitend deze nummers te gebruiken.
Rijkshiusea morgen gesloten
De rijksmusea zijn op de nationale
gedenkdag, morgen, de gehele dag ge-
Collecte Prot. Chr. kinder
bescherming uitgesteld
In verband met de nationale ramp is
de collecte voor de Prot. Chr. kinder
bescherming, welke op Vrijdag en Zater
dag 27 en 28 Februari gehouden zou
worden, uitgesteld.
Géén K.L.M.-Dakota
De Dakota, die gisteren een noodlan
ding bij het vliegveld Valkenburg maak
te, was geen toestel van de K.L.M., ma;
een Dakota van het leger.
Vertrek Go en Soenito
uitgesteld
Naar wij vernemen is het vertrek v:
de beide uitgewezen Indonesiërs Go
Soenito, dat aanvankelijk op heden w
bepaald, uitgesteld.
De V.U. herdacht de
slachtoiiers
Bewogen rede van de
rector-magnificus
De openbare zitting van de senaat der
Vrije Universiteit, waarin de professoren
dr G. Wielenga in de letteren en wijsbe
geerte en mr P. Borst in de economische
faculteit gistermiddag hun ambt aan
vaardden, droeg ccn bijzonder karakter.
Nadat de stoet van hoogleraren, direc
teuren en curatoren door de pedel was
binnengeleid, betrad rector-magnificus
prof. dr G. J. Sizoo de katheder. De hoog
leraar ging voor in gebed, las Lukas
8 2225 en terwijl allen zich van hun
zitplaatsen verhieven sprak de vol
gende rede uit.
„Waar de V.U. voor het eerst bijeen is
een openbare aenaatsvergadering na
nog te midden van de ontstellende
ramp, die ons vaderland trof en waarvan
de afmetingen zelfs thans nog niet zijn
overzien, willen wij onze gewone
■erkzaamheden niet aanvangen zonder
gedenken de velen, die het leven lieten
door het geweld van storm en water;
gedenken het leed der zeer velen, die
familie en vrienden betreuren, goed en
have verloren en verdreven werden uit
hun woonplaats. Wij willen ons daarbij
persoonlijk en als universiteit veroot
moedigen voor Hem, aan Wie ook de
inden en het water gehoorzaam zijn.
ij willen persoonlijk en als universiteit
bidden, dat Hij zelf in het Ned. volk ver-
meerdere en vernieuwe het geloof in
Jezus Christus, aan Wie is gegeven alle
heerschappij in de hemel en op aarde
bij Wie alleen redding is uit alle nood
deze wereld en Hem smeken om ont
ferming over ons arme vaderland".
Na deze bewogen toespraak heerste
enige ogenblikken absolute stilte, waar
op prof. Sizoo eerst aan prof. Wielinga
en daarna aan prof. Borst het woord gaf
hun inaugurele redevoeringen, resp.
„Het onderwijsstelsel van John De
wey als een voorbeeld van de invloed
r levensbeschouwing op de didaktiek'
„Bedrijfsorganisatie en rechter".
(Advertentie)
GESLAAGD...
Bekende Schriftelijke Cursus
Middelbar* Akten: Telen, Wiskunde en Boekhouden M.O.
Offers brengen is een voorrecht
MET VERBAZINGWEKKENDE SNELHEID heeft het bedrag, dat bij het
Nationale Rampenfonds (giro 9575) is binnengekomen, gisteravond
een hoogte bereikt van zowat zeventien millioen gulden. „Zeventien mil
lioen". en men wordt er stil van als men bedenkt, dat er nog ontzaglijk
veel geld is toegezegd. Dat overal de collectes nog aan de gang zijn en dat
morgen in de kerken zal worden ingezameld. „Waar komt al dat geld van
daan?" kan men zich afvragen, maar men moet dat maar niet vragen,
want het gaat hier om offers en een offer brengen is geen prestatie, maar
een voorrecht. Zeventien millioen in vier, vijf dagen tijds.
ontroerend is de overvloedige firma Van Rossum biedt
hulp uit het buitenland.
Het houdt maar niet op en in
schillende landen luidt het motto:
beginnen pas". ^President Eisenhower
heeft een kabinetscommissie ingesteld,
die plannen zal maken voor hulp aan de
getroffen gebieder. in West-Europa.
Voorzitter is John Foster Dulles, de rri
nister van Buit. Zaken, die gistermiddag
Den Haag met de Nederl. regering
confereerde. Leden zijn Charles Wilson.
Defensie, Ezra Benson, rni-
van Landbouw en Harold Stassen.
directeur van het Bureau voor de We
derzijdse Beveiliging, die gisteren ook
Den Haag vertoefde. De comrrussie zal
de feiten nagaan en aanbevelingen doen
omtrent de wijze waarop de slachtoffers
geholpen zullen worden.
Werkgevers en werk
nemers
De Vereniging van de Tabakshandel
bestaat vijftig jaar. De hele tabakswe
reld was gisteren in Frascati fe Amster
dam om te feliciteren, maar de bloemen
qntbraken en ook de feestavond was af
gelast. Tijdens de receptie werd bekend,
dat de tabakshandelaren (dus zonder de
makelaars importeurs en de industrie)
f 110.000 bij elkaar hebben gebracht voor
het Rampenfonds.
Nog een paar van die giften: de Coöpe
ratieve Verkoopcentrale voor Eieren
(VECE) te Roermond: honderd duizend
gulden voor giro 9575. En de Kath. Ar
beidersbeweging verdubbelt haar. bijdra
ge tot ltè ton. Het Centraal Bureau
de Grafische Bedrijven zal een zee
langrijk bedrag bestemmen voor hulp
aan getroffen grafische werkgevers er
werknemers. Do Utrechtse aannemers-
Eeil professor uit Cleveland sprak
Geografische ligging van Amerika stempelt het
tot „bondgenoot der wereld"
DE HEER ALFRED J.HOTZ, professor in de politieke wetenschap aan
een universiteit te Cleveland in de-Ver. Staten, heeft tijdens een lunch
in het American Hotel te Amsterdam, een exposé gegeven van Eisenhowers
buitenlandse politiek. Bij de opening der bijeenkomst door de heer H. Wy-
brand de Jong, voorzitter der „American Businessmen's Club" werd dë
overleden secretaris-generaal van het Internationale Hof van Arbitrage,
dr A. Loudon, herdacht. De Amerikaanse spreker, prof. Hotz, werd ingeleid
door de voorzitter van het „Instituut voor Internationale Zaken", dr H.
Fortuin. In het betoog van de Amerikaanse geleerde werd er de nadruk
gelegd op, dat Eisenhowers buitenlandse politiek zal aansluiten aan
van Roosevelt en Truman.
Het probleem van de buitenlandse
politiek staat boven de partijen, zeide
spr.. die zelf niet tot gen. Eisenhowers
politieke bondgenoten behoort. Amerika
is een natie van practici, gekarakteri
seerd door een vrije ontvankelijkheid
voor, om het even, welke ontwikkeling.
Zijn geografische ligging stempelt het tot
een „bondgenoot van de wereld" met alle
gevaren zowel als grote mogelijkheden,
die daarmede samenhangen. Wat be-
betreft de éénwording van Europa staat
het een practische eenheid voor, geen
superioriteit van één enkele natie.
In de buitenlandse betrekkingen, ge
baseerd als zij zijn op practische begin
selen, zou volgens prof. Hotz geen funda
mentele wijziging gaan optreden. Wel
voorzag spr., hoezeer hij dat zelf ook be
treurde, dat snelheid van uitvoering van
sommige programma's te lijden zou
kunnen hebben ten gevolge van interne
inspanning. De V.S. zijn een voorstander
van ..free enterprise", maar ook ten aan
zien hiervan overwegen practische vra
gen, waarop niet slechts een enkel ant
woord mogelijk is.
Door de slagen die Groot-Brittannië
hebben getroffen en de achteruitgang van
Frankrijk, zo vervolgde prof. Hotz, is
Amerika, uitdrukkelijk tegen zijn wil. een
zeker leiderschap opgedrongen en het be
gint pas nu daarop voort te bouwen In
deze situatie neemt Eisenhowers ambts
periode een aanvang en men vraagt zich
af. wat zich in zijn geest afspeelt. Hoe
ziet hij doel en middelen van zijn
„macht"? Spr. ontkende, dat Amerika'!
militaire macht te sterk zou worden ont.
wikkeld en staafde deze opvatting met d«
begrenzing der militaire opleiding (die
hij persoonlijk had kunnen waarnemen)
en met de burgerlijke controle (van de
National Security Council) op het mili
taire apparaat.
In de economische sector voorzag spr.
voortzetting van tegen de Sovjet-Unie
gerichte pressie, de enige die, zo zeide hij.
effect kan sorteren. Hij herinnerde
voorts aan. dat de Amerikaanse Kan;
van Koophandel West-Europa in staat
zouden willen stellen de dollarschaarsie
te overbruggen en dat het „Committee
of Economie Development" een voorstan
der was van wereldhandel, al was het
alleen maar op practische overwegingen.
Na nog enige woorden aan de Ameri
kaanse „psychologische en morele
macht" te hebben gewijd, besloot spreker:
..Eisenhowers buitenlandse politiek zal
gericht zijn op éénheid, niet op desinter
gratie. zoveel is duidelijk. Laat ons hopen,
dat met min. Dulles en dhr Stassen. thans
Europa (gisteren ook in Nederland
Red.), in openhartige besprekingen e
belangengemeenschap, een samenwi
king van krachten zal kunnen worden
gevonden.
Was voor de rede van prof. Hotz
grote belangstelling. De lunch werd met
een korte toespraak van de ir W. C
Korthals Altes. president van het „Insti
tuut NederlandAmerika", besloten.
c Maar de schout gaf hem daar geen gelegen- minee naar de stadsgevangenis gebracht werd
heid toe. in één van de poortgebouwen.
„Mooie woorden! Maar als die rechtmatige „Niets te bidden," zei hij bars ..Je hebt van- Bij de avonddienst was de kerk vol. Voor de
heer opstandige onderdanen laat kerkeren, kies daag al genoeg gebeden. Te veel zelfs". deur van de kerkeraadskamer openging naa
je hun partij. Je bent mijn gevangene!" Hij wenkte zijn mannen ze gehoorzaamden, haast iedereen zoekend rond gezien: nee, er wa-
Hij deed een stap vooruit en legde zijn hand Ze gunden de predikant nauwelijks de tijd zijn ren geen „vreemden het waren allemaal be-
op Tibors scnouder. mantel om te werpen; zijn hoed op te zetten, kende en vertrouwde gezichten. Fluisterend gin-
De kinderen gilden één van de meisjes be- Vooruit! Naar het gevangenhok! gen de gesprekken. Over dat ene, dat s mor-
gon te schreien. Barbara en de kinderen bleven verslagen ach- gens was gebeurd.
Barbara, met ontzette ogen, trok het kind naar ter
zich toe trachtte het te troosten. Lajos drong
zich tot naast zijn vaders stoel. Als het moest,
zou hij
Maar het moest niet.
Zijn vader, het mes waarmee hij juist het
vlees voorsneed, nog in de hand, rees op.
,.Dat is onrechtvaardig," zei hij. „Ik heb niets
kwaads tegenover de keizer gedaan".
Zijn woorden gingen voor de schout verloren
in het gejammer van de kinderen; zijn oprij
zen werd door de schout verkeerd uitgelegd.
„Wou je je verzetten?" schreeuwde hij. Eh
zich tot zijn mannen wendend: „Grijpt hem en
neemt hem dat mes af!" Blijkbaar meende hij,
dat Aczél zich met het vleesmes verdedigen
wilde.
DE HONGAARSE
GALEISLAAF
door H. TE MERWE
Waar was de dominee van beschuldigd? Ja,
dat gebed voor de predikanten in Buda, dat
zou hem wel kwalijk genomen zijn. Maar hij
kon toch niet anders! Je mocht toch de voor
bede niet nalaten voor wie in verdrukking en
nood zijn?
Misschien liep het nog wat mee, durfde een
te veronderstellen. Tenslotte had dominee Aczél
toch niets verkeerds gedaan of gezegd! Wie
weet, zou hij dadelijk niet op de preekstoel
staan.
De deur van de kerkeraadskamer ging open
het gefluister zweeg de kerkeraad kwam
binnen.- Zonder de dominee
Het was, alsof de stilte dieper werd.
Toen ging één van de ouderlingen de trappen
var. de preekstoel op. Met enkele woorden
HOOFDSTUK III
Het bezoek.
Het werd een droeve Kerstdag voor het ge
zin van de predikant; het werd een droeve Kerst-
Een glimlach vloog over het gelaat van de ^fipt^nienv^^an^dp eevaneenname had zich hi^ wat allen al wisten: dat hun geliefde pre-
predikant een matte glimlach. Wat zou hij j verspreid- verscheidene gemeenteleden had- dikant deze tweede dienst op Kerstdag niet lei-
alleen en met niet. meer dan een mea ge- f* e^n mkkfm mei Ifg^ d™ °mdal <»v«rw.cbts was gevangen
wapend kunnen beginnen tegen een paar po- in hun mldden door da stratM 2ie„ gaan. genomen.
tige kerels, die stok en degen hadden? Zelfs al ®en g^eie had het gewaagd, de kleine groep te Maar al kon de predikdienst niet doorgaan
had hij gewild? volgen. Eigenlijk was dat volgen overbodig ge- de dienst der gebeden kon dat wél.
Hij legde het mes neer. weest: het was immers niet moeilijk te raden, „In het gebed voor de nood van ons en onze
„Laat me afscheid nemen," verzocht hij; en waarheen dominee Aczél werd gevoerd. Maar geloofsgenoten in het algemeen, en voor die van
tot Barbara en de anderen: „Laten we samen men wilde zekerheid. En die zekerheid was er, onze dominee in de gevangenis in het bijzonder,
bidden" toen de mannen die volgden zagen, hoe hun do- wil ik u voorgaan."
q blok van
nader door
geven plaats te
vier woningen a;
het Rampenfonds
De hulpacties schieten als paddenstoe
len uit de grond. Enkele voorbeelden: vei
linghouders zijn een inzameling begon
nen van antiquiteiten, schilderijen en
kostbaarheden, die in Den Haag belan
geloos publiek zullen worden verkocht
ten bate van de slachtoffers De Oranje
vereniging van Lekkerkerk viert dit jaar
geen Koninginnefeest en stort het er
voor uitgetrokken bedrag van f500 op
giro 9575. Sportwedstrijden hier, concer
ten daar. alles voor het fonds.
Bereikte de stand in Limburg gisteren
Kerk en School
Beroepingswerk
Geret. Kerken
Beroepen: te Andijk D. Zwart
Halfweg (2e maal). Aangenomen n:
Appelscha G. Oppedijk, candidaat te
Kollum. di« bedankte voor Elim (Dr.)
Geref. Kerken (art. 31 k.o.)
Beroepen: te Zuidbroek Z. G.
Oene, candidaat te Kampen.
Chr. Geref. Kerken
Bedankt: voor Rozenburg
Drayer te Drachten.
Geref. Gemeenten
Beroepen: te Benthuizen K.
Gier te Lisse.
R.U. te Utrecht hervat colleges
en practica
De rector-magnificus van de Rijks
universiteit te Utrecht verzoekt bekend
te maken, dat de colleges en practica
met ingang van Maandag 9 Februari
zul-lèn worden hervat.
De collecte morgen in de
Chr. Geref. kerken
Ter voorkoming van verwarring door
het verzenden van circulaires, berichten
deputaten Synode der Chr. Geref. Ker
ken, dat de collecte Zondag a.s. bestemd
voor het Nat. Rampenfond s.
Poolse soldaten fhogen
niet meer bidden
Volgens in Rome ontvangen inlichtin
gen heeft maarschalk Rokossovsky, óp
perbevelhebber van de Poolse troepen,
;en order uitgevaardigd, waarbij het de
iddaten verboden is godsdienstoefenin
gen bij te wonen of in het openbaar ir
kken of militaire etablissementen t(
bidden.
Interfacultaire cursus aan de V.U.
Van 16 tot 20 Februari wordt aan d<
Vrije Universiteit weer een reeks inter
facultaire voordrachten gehouden, be-
d voor de studenten van alle facul
teiten. Het algemeen onderwerp is: „Be
gripsvorming in de wetenschappen"
Sprekers zullen zijn prof mr A. M. Don-
prof. dr L. Algera, prof. dr F. de
Roos. prof. dr G. A. Lindeboom en dr H.
R, Wijngaarden. De bijeenkomsten wc
den in het Minerva^paviljoen gehouden.
Noodgemeente gesticht
Terwijl het percentage Protestanten i
geheel Noord-Brabant nog geen 10
bedraagt, is van de getroffen bevolking
bijna 40 To Protestant, y3 deel IT.d. Herv.
bijna Gereformeerd. Voor z
bekend is er in Noord-Brabant betrekke
lijk weinig schade aan kerken en pasto-
aangericht. alleen in Moerdijk
staat het water nog manshoog in kerken
pastorieën. In Ossendrecht is eer
noodgemeente gesticht met drie predi
kanten (2 Ned. Herv. en 1 Geref.). Alle
aanwezige kerkeraadsleden zijn sai
gebracht in een noodkerkeraad. Alle
predikanten zijn ter plaatse gebleven
zolang een deel der bevolking aanwezig
goudreinetten verkocht ten bate
van het Nat. Rampenfonds. Ze ver
wisselden van eigenaar voor f 71,
f 83.en f 96Maar de kopers
brachten ze opnieuw in veiling en
toen gingen ze van de hand voor
f 96.—. f 103.— en f 118.—. Dat spel
letje herhaalde zich enige malen
totdat het totaal-bedrag tot f 3600.—
was opgelopen De laatste koper
schonk de dure appelen (totaal 60
kilo) aan de geëvacueerden in de
Ahoy-hal te Rotterdam. En toen
het veilingbestuur dit verhaal
hoorde vulde het 't over te maken
bedrag aan tot f 10 000.—.
Het lied der
aethergolven
ZONDAG 8 FEBRUARI
Nationale gedenkdag
J""™ 402 m- VARA: 8 00 Nieuws
8-»° Gram- 915 Geestelijk
leven 9.30 Bachcantete; VPRO
dagshaUuur; 1KOR: 10.30 Kerkdi.
"1.45 Causerie; AViRO: 12.00 Con<
rkest o.l.v. Willem Mengelber
2-ie Orgelkoralen van Jnhan.
ach 1230 Werken
VPRO: 10.00 Zon-
VPRO:
3.M.
trijkorkest (gr. pij
sramns i.*> .Psalmen en gezangen 2 00 Toe-
praak door dr P. H. Rltter Jr 2 15 Plano-
ecital 2.35 Requiem op. 48 Gabriel Faure
.15 Fragment uit ..Thomas Moore" van Hen-
iëtte Roland Holst-v. d. Schalk (hoorspel)
o5 Omroeporkest: VPRO: 5 00 ZJJne Excel
lentie J. v. d. Kieft 5.10 Wijdingsdienst
5.30 Toespraak door prof. dr W. Ban-
5.50 Kamermuzietoprogramma 6.15
'Sberichten 6.45 Gram.: AVRO: 8.00
Herhaling toespraak H.M. de Koningin 8 10
Mr Kortenhorst 8.15 Nieuws 8.30 Actus Tra-
[icus 856 Poëzie 9.15 Symphonisch concert
gr. pl.) 10.30 Wijdingswoord door prof. dr
A. van Ruler 10.40 Dolf Hendrikse be
speelt het orgel van de Ned. Herv kerk te
lande op Walcheren 1,1.00 (Gezamenlijk
imma) Nieuws 14.16—12.00 Stryk-
Hilversum II. 298 m. NORV:
0 Morgenwijding 9.15 Gram
euws 9.46 Gram. 9.5Ö Hoogmis
Fuga _W. A. Mozart (gr. pl.) 11.'
00 Nieuws
KRO: 9.30
30 Adagio
56 J. S. Bach i
Mater Vivaldi 12.20 Strijkkwartet 1 00 Toe
praak H.M. de Koningin (over beide zen
Iers) 1.16 Nieuws 1.30 De wereld helpt Ne
Ierland 1.45 Symphonisch concert 2 46 Voor
iracht uit de psalmen in de Ned. berljminj
ran Gabriël Smit 3.05 Gram. 4.30 Vesper
IKOR: 7.10 Cantate ..Sort uw tranen uit" 7 3
Gelooft u dat, door ds H. G. Groenewou.
KRO: 7.45 Nieuws 8.00 Herhaling toespraad
H.M. de Koningin 8.10 Mr Kortenhorst 8.1,
8 30 Liederen 9.00 Klankbeeld 9.3
10 10 Voordracht uit de psalmen li
de Ned. berijming van Gabriël Smit 10 0
- spirituals 10.46 Gebed 11.00 Nieuw
2.00 Gramofoonmuziek,
een bedrag van meer dan drie ton. io de
drie Noordelijke provincies is al
meer dan vijf millioen gecollecteerd.
Enkele opbrengsten?
Uit Zaandam komt twee ton: f50.000
van de gemeente, f50.000 van^e straat
collecte en f 100 000 van instellingen, ver
enigingen en bedrijven. Hilversum is over
de l'-l- ton (personeel van Philips—NSF
f75.000) Haarlem zorgde voor bijna
f200 000 uit de collecte en f67.000 van
bedrijven. Den Helder noteerde f 50 00. in
Ommen werd f 50 000 aan geld en f 140.000
aan goederen bijeengebracht. Rijssen le
verde 80 mille en Ermelo f 87 000.
En verder: Aalten f36 000. Finsterwolde
f18 000. Hoogezand-Sappemeer f39 000.
Oude Pekela f40 000. Ter Apel f23.000.
Veendam f40 000 Vlagtwedde f24.000.
Wildervank f33 000. Winschoten f43 000.
Loërmönd f18 000. Franeker f35.000.
Kampen f62.300. Gorssel f50 000 en
Midwolda (Old.) f56 000. het gonst cijfers
door de lucht van Nederland.
B en W. van Den Haag vragen de raad
een crediet van vier ton. om Goedereede
en stellendam te kunnen adopteren, en
Aalten wil Rilland-Bath voor zijn reke
ning nemen.
Van het ministerie van Landbouw
kwam tot nu toe f26.000 binnen van 924
personeelsleden.
Buitenland blijlt steunen
Het buitenland blijft schitterend hel
pen De Coco-Cola-Export Corporation
heeft f 100.000 geschonken voor het Ram
penfonds. Het Wereldbureau van Gidsen
en Padvindsters heeft aangeboden groe
pen. die alles zijn kwijt geraakt, weer in
de spullen te zetten. De Wereldfederatie
van Oud-Strijders, die meer dan hon
derd organisaties uit 100 landen omvat,
heeft een fonds gesticht voor Nederland.
Het Verbond van Ned. Werkgevers ont
ving betuigingen van medeleven van ver
bonden in België. Nederland, Noorwegen,
Italië en Zwitserland. In het door de
Duitse Bondsregering uitgegeven bulletin
wordt verklaard, dat de internationale
hulpactie voor Nederland een bijdrage
zal moeten vormen tot een Europese soli
dariteit.
(Advertentie)
Neem tó9e"„-,nn
Zftheikts
telling voor onze Westkust werd op
geworpen en waarbinnen de wadden
dichtslibden en vele eeuwen later
na verzoeting van de binnenzee
zich de weelderige veenvegetatie ont
wikkelde, van dit oude duinlandschap
dus. is alleen in Noord-Holland nog
een en ander zichtbaar. Onze tegen
woordige blonde duinen zijn niet
meer de duinen van duizenden jaren
her, ja, het zijn zelfs niet meer de
duinen waarin de Kaninefaten zich
ophielden toen zij hun aanvoerder
Brinio op het schild hieven en onder
zijn leiding de Romeinse grensposten
in de kuststreek onder de voet liepen.
Onze duinen kunnen ten hoogste
bogen op een ouderdom van 1500
jaar. want zij zijn pas ontstaan nadat
de zee het land binnen de schoorwal
weer geregeld overspoelde. Dit moet
gebeurd zijn omstreeks de vierde
eeuw na Chr.. dus nadat de Romeinse
bezetting onze streken had prijsgege
ven. Geheel duidelijk is de situatie,
althans wat Holland en Zeeland be
treft, zeker niet. Wel kan op grond van
verschillende vondsten worden vast
gesteld dat de kust tussen Oostende
en Katwijk gedurende de Romeinse
tijd een eind verder naar het Westen
moet hebben gelegen, maar de ont
wikkeling van de gebeurtenissen in
de daarop volgende eeuwen kan al
leen worden gereconstrueerd aan de
hand van opgravingen in de Vlaamse
kustgebieden, welke een zelfde bouw
hebben als die van Holland en Zee
land, zodat men uit archaeologische
vondsten gelijkluidende conclusies
voor ons land heeft getrokken.
Op het veen van het oorspronkelijk
dichtgeslibde wad welk veen een
voortzetting is van de Hollandse
venen ligt in Vlaanderen een
laag van jonge zeeklei, die ook aan
verschillende streken van ons land
zo grote vruchtbaarheid verleent.
Welnu, in het Vlaamse veen zijn ver
schillende Romeinse oudheden aan
getroffen, waaruit opgemaakt moet
worden dat de kleilaag zich na de
Romeinse tijd moet hebben afgezet.
Op deze kleilaag liggen de Vlaamse
duinen, die blijkens historische be
richten reeds in de 9de eeuw op de
zelfde plaats lagen als thans. Hieruit
volgt dat de periode, waarin de tegen
woordige Vlaamse duinen zich heb
ben gevormd, moet liggen tussen de
5de en 9de eeuw.
De ontwikkeling der gebeurtenis
sen moet in Nederland in dezelfde
opeenvolging en ook ongeveer in de
zelfde tijd hebben plaats gehad. De
overspoeling van West-Nederland zal
dus omstreeks de 5de eeuw zijn ge
schied en de ontwikkeling van het
jonge duinlandschap, dat dus In het
algemeen wat verder landinwaarts
kwam te liggen dan de oude schoor
wal, kan eveneens tussen de 5de en
de 9de eeuw worden gesteld.
beschouwing van de toe-
het voorts belangrijk te
komst
weten of de stijging
spiegel ook in onze dagen nog voort
gang vindt.
Daarover Maandag.
(Nadruk verboden)
