llicutuo geihsctfe (fourant
Geen Amerikaanse
meer voor
Chinese nationalisten van maarschalk
Tsjiang Kai Sjek aan bod
vlootbescherming
Formosa
In Roemenië proces aanhangig
tegen Anna Pauker
VOSKUIL
Wist U
Niets geleerd - alles
vergeten
ZATERDAG 31 JANUARI 1953
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie. Redactie Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel. 31441
Postrekening: 58936
ABONNEMENTEN: 6.per kwartaal;
2 per maand: f 0 47 per week.
ADVERTENTIÊN: 0.18 per millimeter
(By contract belangrijke korting)
Drie en dertigste jaargang No 9649
Directie: F. DIEMER
Hooidredacteur: Dr. E. DIEMER
Chei-Red.: H. W. J. ENSERINK
CHRISTELIIK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstieken
.StantoatUclj It ghtbltoea
myn bert ia icgljcnspoct"
C.H. en A.R. te Leiden
gaan weer samen
Strategische wijziging in Verre Oosten
MERIKAANSE BLADEN weten te onthullen, dat president Eisenhower
een order in overweging heeft om de Amerikaanse zevende vloot
te ontheffen van haar taak, om het eiland Formosa, zijnde het bolwerk
der Chinese nationalisten, te bewaken en beschermen. De Chinese natio
nalisten, staande onder leiding van maarschalk Tsjiang Kai Sjek, zouden
daardoor de vrije hand krijgen om aanvallen te ondernemen op het
vasteland van China, waar de communisten hun scepter zwaaien. Deze
persberichten» waarvan de bron Amerikaanse regeringskringen zelf zou
den zijn, hebben een zekere graad van waarschijnlijkheid, omdat Tsjang
Kai Sjek inderdaad reeds lange tijd militaire bijstand en uitrusting van
de Ver. Staten ontvangt. Anderzijds heeft de perschef van Eisenhower
meegedeeld „niets te weten, wat hem in staat zou stellen de Amerikaanse
persberichten te kunnen bevestigen." Hij zeide geen antwoord te kunnen
geven op vragen over dit onderwerp.
De kans bestaat, dat het plan
kundig gemaakt zal worden in de „State
of the Union" de boodschap over de
toestand in de Verenigde Staten, die
Eisenhower Maandag tot het Congres zal
richten.
Het gevolg van eer dergelijk besluit
zou de vernietiging betekenen van het,
in 1950 door Truman aan de zevende vloot
gegeven bevel, om Formosa te bescher
men tegen een invasie van de Chinese
communisten van het vasteland.
In de order van Truman, die op 27
Juni 1950 openbaar gemaakt werd, werd
ook een beroep op de Chinese nationa
listen gedaan „om alle lucht- en zee
aanvallen op het vasteland te staken'
Het resultaat was, dat de nationalisten
van Tsjang Kai Sjek op Formosa vast
gehouden werden en dat een communis-
tisch-Chinese invasie op het eiland voor
komen werd.
Een andere regeringswoordvoerder
verklaarde met de meeste nadruk, dat
de Verenigde Staten met de nieuwe order
aan de zevende vloot niet de bedoeling
hebben, de Chinese kust te blokkeren,
zoals wel beweerd wordt. Evenmin zou
op grond van de order Amerikaanse mili-
jhr Bosch van Rosenthal
overleden
Van 1930'34 burgemeester
van Den Haag
In zijn woning te Zeist is gisteren op
68-jarige leeftijd, na een zeer langdurig
ziekbed, overleden Jhr mr dr L. H. N.
Bosch Ridder van Rosenthal, oud-
missarls der Koningin in de provincie
Utrecht en oud-burgemeester van Den
Haag.
Jhr Bosch Ridder van Rosenthal werd
7 April 1884 te Dordrecht geboren, 1
zijn vader officier van Justitie was. Hij
was achtereenvolgens burgemeester van
Bruramen, (1917—1924), Groningen (1924
—1930) en 's Gravenhage (1930—1934).
In 1934 werd hij benoemd tot commis
saris der Koningin in de provincie
Utrecht. In het verzet tegen de Duitsers
bewees hij het land uitstekende diensten.
Jhr Bosch Ridder van Rosenthal werd
gekozen als eerste van de acht vertrou
wensmannen die de komst van de rege
ring in het bevrijde land moesten voorbe
reiden. Van dit college werd hij voorzit
ter. Kort na de bevrijding werd hij be
noemd tot staatsraad in buitengeA
dienst. Na de bevrijding trad hij
op als commissaris der Koningin. In deze
functie werd hem eind 1946 eervol ont
slag verleend. In 1947 werd hij voorzit
ter van de centrale beleggingsraad. Hij
was ridder in de Orde van de Neder
landse Leeuw, groot-officier Oranje-
Nassau en drager van buitenlandse
derscheidingen.
Ver. v. d. Effectenhandel
weer zelfstandig
Aparte Bedrijfsgroep effecten
handel
Door de minister van Financiën is na
overleg met de ministers van Economi
sche Zaken en voor Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie een besluit van de
Hoofdgroep Banken goedgekeurd tot
splitsing van de Ver. voor den Effecten
handel in een afzonderlijke ver-
eeniging voor den Effectenhandel,
zoals die ook vóór de oorlog
reeds bestond, en een afzonderlijke Be
drijfsgroep Effectenhandel. Dit besluit
gaat in per 31 Januari a s.
Zoals men weet is de Vereeniging voor
den Effectenhandel in 1941 by de instel
ling van de bedrijfsorganisaties erkend
als bedrijfsgroep. De Vereeniging zelf
werd als zodanig niet opgeheven. Thans
zullen Vereeniging en Bedrijfsgroep dus
als afzonderlijke organen naast elkaar
komen te staan.
Dit is een voorlopige maatregel, daar
opheffing van de bedrijfsgroep in de
bije toekomst zal volgen.
taire, actieve hulp aan Tsjang Kai Sjek
aangeboden worden, als deze zou trachten
een aanval op het Chinese vasteland te
doen, aldus deze woordvoerder.
Volgens Reuter, is men in Amerikaanse
militaire kringen van oordeel, dat de
strijdkrachten der Chinese nationalisten
nog niet in staat zijn tot een grootscheep
se aanval op het vasteland. Tsjang's eerste
doel zou zijn, de Chinese spoorweg van
het Mandsjoerijse gebied naar het Zui-
de.n. af te snijden, aldus verklaarde een
militaire autoriteit. Een dergelijke poging
zou de Chinezen dwingen hun troepen uit
Korea over te brengen, om de lange kust
lijn te helpen beschermen. Vele Republi
keinen, o.w. Senator Taft, hebben een
dergelijke actie voorgestaan.
Het merkwaardige feit doet zich voor,
dat deze berichten over de strategische
politiek in Azië circuleren, juist op het
moment, dat Dulles en Stassen, op last
van Eisenhower het „Europese klimaat"
gaan verkennen. Zoals men weet, is
Dulles de nieuwe minister van Buit.
Zaken en Stassen de leider van het
bureau voor Wederzijdse Beveiliging.
Vóór hun vertrek naar Europa hebben zij
op het laatste ogenblik van Eisenhower
nog een aantal aanwijzingen meegekre
gen. Dulles en Stassen zullen zeven
Westeuropse landen bezoeken, vooral met
het oog op de Eropese defensie, en op 6
Februari in Den Haag zijn. Deze Euro
pese reis betekent een „opbouwend begin"
van Eisenhowers program op buitenlands
gebied.
Pastoors huishoudster in
brand gevlogen
En aan de gevolgen
overleden
Op de pastorie van pastoor E. Bosman
in Klarenbeek is een vreselijk ongeluk
gebeurd, dat aan de 61-jarige huishoud
ster Petronella van de Donk, geboortig
uit Groenlo, het leven heeft gekost. Zy
was bezig met het smelten van kaarsen
op het fornuis. Toen zy er terpetijn
bijvoegde, sloeg de vlam in de pan. Ver
schrikt liep zij met de pan naar buiten,
maar in de deuropening sloegen de
vlammen tegen haar op en geraakte zij
in brand. De pastoor kwam net thuis en
stelde toen met lakens en dekens pogin
gen in het werk om de in lichter laaie
staande vrouw te redden. Zij werd naar
het St. Jozef-ziekenhuis te Deventer ge
bracht, waar zij in de loop van de avond
aan de verwondingen is bezweken. Aldus
De Tijd.
M;
Lt.-Generaal M. R. K. Calmeyer
Massale zuivering onder de communistische
ministers en hoge ambtenaren
IN ROEMENIë, aldus A.P., worden voorbereidingen getroffen voor een
massaal „schijnproces" tegen Anna Pauker, de ex-minister, en andere
prominente figuren, geheel in de stijl van het anti-semitische proces dat
tegen Slansky werd gevoerd. Op grote schaal vinden zuiveringen plaats,
tal van ministers worden vervangen door anderen. Diplomatieke kringen
te Wenen zien in dit alles de laatste phase van een zuivering, die begon
met het afzetten van Anna Pauker als minister, en reeds een jaar heeft
geduurd. Duizenden communisten van de „oude garde" zijn als mede
plichtigen van Anna Pauker ontslagen en vervangen.
De minister van Justitie. Stelian Nicoe-
lescoe, werd ook van zijn functie ont
heven, maar hij werd president van het
Opperste Gerechtshof.
Het ministerie voor Transport werd
ontbonden en vervangen door ministe
ries voor de Spoorwegen en voor Koop
vaardij en Luchtvaart.
Gisteren werd een lijst namen gepubli
ceerd van ministers, die met de bezem
„weggeveegd" zijn. Een ministerie werd
ontbonden en drie nieuwe ingesteld,
waardoor de ministerraad op 42 leden
is gebracht. Vermoedelijk bevinden zich
onder de ontslagen ministers ook Joden.
Tot de afgezette ministers behoren Con-
statin Matescoe (Petroleum-industrie),
Vilem Soeder (Mijnbouw), Petre Costa-
che (Gemeentezaken en Kleine Indus
trieën), Vasile Pogaceanoe (Kerkelijke
Aangelegenheden), Valter Roman (PTT)
en Pericles Negescoe (Sociale Zaken).
Landelijk Contact neemt werk over
Dienst maatschappelijke
zorg opgeheven
De dienst maatschappelijke zorg, die
viel onder de departementen van Bin
nenlandse Zaken en Uniezaken en Over
zeese Rijksdelen heeft opgehouden te
bestaan en is vervangen door een afde
ling «Landelijk Contact op het departe
ment van Maatschappelijk Werk. Deze
tak zal als buitendienst van het departe
ment gelden.
De afdeling is samengesteld uit de in
de provinciale hoofdsteden gevestigde
bureaux van het departement van Maat
schappelijk Werk en heeft ten doel ad
viezen te geven, te bemiddelen en inlich
tingen uit te wisselen. Zij heeft ook tot
taak, toezicht te houden op de uitvoering
van onder het departement ressorteren
de verzorgingsgelden voor andere dan
rijksorganen en met het uitvoeren van
de vorderingébevoegdheid, die 'bij de wet
huisvesting gerepatrieerden 1950 is toe
gekend.
Nieuwe regering in Irak
gevormd
In Irak is een nieuwe regering ge
vormd, nadat het interim-kabinet van
generaal Noereddin Zondag reeds was
afgetreden. De nieuwe premier is Jamil
El Madfai, maar de „sterke man" op de
post van defensie is Noeri El Said ge
bleven, van wie acht aanhangers in het
nieuwe kabinet zetelen. Minister van
Buitenlandse Zaken is Tewfik El Soe-
weidi.
T KAN RAAR LOPEN I
Mevrouw Luther Seldon, de echtge
note van een te München gelegerde
Amerikaanse sergeant, wilde wel, dat
zij de boot had gemist. Bij haar aan
komst in Duitsland vernam zij, dat haar
man in de Verenigde Staten was om
haar te verrassen met een bezoek. De
sergeant is intussen weer onderweg
naar München, aldus Ai?
Verder is er een apart ministerie voor
het hoger onderwijs ingesteld, kennelijk
met het doel, de leerstellingen van het
zuivere communisme te prediken.
Ruimer gebied voor vrije
varkensmarkten
Dank zij het gunstig verloop
van de varkenspest
Het gunstige verloop van de varkens
pest maakt het mogelijk het gebied,
waarin vrijelijk varkensmarkten mogen
worden gehouden, verder uit te breiden.
Blijkens een beschikking in de Staats
courant van gisteren worden met ingang
van 31 Januari 1953 de beperkende be
palingen ten aanzien van het houden
van varkensmarkten opgeheven in de
provincies Limburg, Noord-Brabant,
Zeeland en het gedeelte van de provin
cie Noord-Holland benoorden het IJ en
het NoordzeekanaaL In het centrale en
Westelijke deel van ons land, begrensd
door het Noordzeekanaal het IJ, het IJs-
selmeer, het Keteldiep, de de IJssel, de
Rijn stroomafwaarts, de Lek, de Nieuwe
Maas en de Nieuwe Waterweg, blijft het
houden van markten voor fok- en opfok-
varkens verboden. Hef vervoer van var
kens uit het gebied waar de varkens
markten geschorst zijn naar het „vrije"
gebied blijft verboden. Het marktverbod
geldt niet voor slachtvarkens, met een
levend gewicht van ten minste 72 kg,
evenmin als de verbodsbepalingen ten
aanzien van het vervoer naar het „vrije
gebied", voor zover de slachtvarkens
rechtstreeks naar een slachterij worden
vervoerd.
Voor hoogstens 14 dagen
Prins Bernhard vertrok
naar New York
Prins Bernhard is gisteravond, verge
zeld van dr F. A.rde Graaf, zijn particu
lier secretaris, met het K.L.M.-lijntoestel
Jan van Riebeeck naar New York ver
trokken. De Prins zal Nederland verte
genwoordigen bij de feestelijkheden die
in New York worden georganiseerd tei
gelegenheid van het feit. dat aan hel
vroegere Nieuw Amsterdam 300 jaar ge
leden stadsrechten werden verleend.
De Prins leidt de herdenking in me'
een toespraak in de kerk van de Bo-
wesie. Maandag zal de Prins een her
denkingstentoonstelling openen, v
voor de Nederlandse regering kunstwer
ken en documenten ter beschikking heeft
gesteld. Zij belopen naar schatting een
waarde van 10 000 dollar (f 38.000) en
omvatten oude tekeningen en kaarten
van Nieuw Amsterdam. Voorts is er een
expositie van schilderijen, tekeningen en
etsen van Remibrandt.
De Prins vertelde vlak voor zijn ver
trek, dat hij hoogstens veertien dagen
denkt weg te blijven en op 11 of 13 Fe
bruari zal terugkeren. Hij zei vermoe
delijk ook zakelijke bezoeken te zullen
afleggen. Er staat nog niets vast omtrent
een ontmoeting met Eisenhower maar
het is niet uitgesloten, dat de Prins de
nieuwe Amerikaanse president nog zal
spreken.
Eerste lentedag in
Parijs
De Parijzenaars werden gisteren on
verwacht verras*, door een vleugje voor
jaarsweer, na een van de strengste win
ters uit de laatste 25 jaar. Zij konden hun
overjassen uitlaten en wandelend, genie-
schuchter lentezonnetje.
Velen zochten de prachtige Parijse par-
op.
Na de executie van
Bentley
Absurde dreigementen
De opwinding over het geval Bentley
is in Engeland nog steeds groot. Men laat
zich verleiden tot dwaze reacties. Zo
heeft de Britse politie-sergeant Fairfax,
die de negentienjarige Derek Bentley
terecht stelde, vele niet-ondertekende
brieven en telefonische mededelingen
van onbekenden ontvangen, waarin hij
met de dood wordt bedreigd.
Men kan pro of contra deze executie
in Engeland zijn, waarvan wij thans de
bijzonderheden voldoende toegelicht ach-
maar absoluut de verkeerde weg is,
3en te gaan bedreigen, die niet an-
hebben gedaan dan zich kwijten van
hun plicht, in verband met hun aanstel
ling bij politie of justitie.
Zal Klipfontéin worden
gelicht?
HollandOost-Afrikalijn is
geen eigenaresse meer
Het Engelse bergingsvaartuig Twyford
is te Durban aangekomen. In scheep
vaartkringen veronderstelt men, dat dit
vaartuig binnenkort een poging zal doen
om de voor de kust van Mozambique
gezonken Klipfontein te lichten. De Twy
ford is een der modernste bergingsvaar
tuigen ter wereld.
Intussen is de kwestie van uitbetaling
der verzekeringssom voor de Klipfontein
geregeld. De Holland-Oost-Afrikalyn is
dus geen eigenaresse meer van het vaar
tuig. Mocht het lichten gelukken, dan
de scheepvaartmaatschappij het schip
terug moeten kopen. Over de eventuele
bouw van een nieuw schip ter vervan
ging van de Klipfontein is nog geen be
sluit genomen.
Treinverkeer A'dam-Den
Haag had vertraging
Tengevolge van een defect aan de bo
venleiding tussen Lisse en Hillegom heeft
het reizigersvervoer naar Amsterdam,
Rotterdam en Den Haag vanochtend tus
sen zeven en half tien vertraging onder
vonden.
Oud-ambassadeur J. M. de
Booy grootofficier O.N.
De vice-admiraal J. M. de Booy, dt
afgetreden ambassadeur in Bonn, is be
noemd tot groot-officier in de orde var
Oranje-Nassau.
Landbouwersknecht gedood
Paarden schrokken van
piepende remmen
Een zeer ernstig ongeluk heeft zich op
de verkeersweg BellenHoogeveen voor
gedaan door het piepen van remmen, zo
meldt De Tijd. De 66-jarige landbouwers
knecht H. V. te Smalbroek reed nJ. met
i met twee paarden bespannen wagen
de richting Spier. Van tegenoverge
stelde richting kwam een expediteur H.
te Spier met zijn vrachtauto.
De vrachtrijder moest afremmen voor
m bromfiets. Door het piepen van de
immen schrokken de paarden zo. dat
steigerden en bovenop de auto terecht
kwamen. De wagen kwam in de sloot
terecht en V. raakte er onder bekneld.
Het slachtoffer werd zo ernstig gewond
dat hij nagenoeg direct overleed.
Gelukkig en toch niet gelukkig
Achter deze lachende vader en zijn beide kinderen gaat een tragische geschie
denis schuil. Het is de 30-jarige Amerikaan Elmer Padgett, die deel uitmaakte
van de bevrijdingslegers in Europa (1944) en aldus kennis maakte met een
Belgische jongedame, waarmee hij spoedig trouwde. Het overhaast gesloten
huwelijk liep echter op een mislukking uit, waarna Padgett zijn beide kinde
ren, Linda Lee (4 jaar) en Neldia Marie (5 jaar) opeiste om ze naar zijn
vaderland mee te nemen. Dat werd hem geweigerd, zodat h\j alleen naar de
Ver. Staten vertrok. Onlangs keerde hij onverwachts in België terug, wist de
kinderen buiten de moeder om mee te lokken en vloog terstond de Atl. Oceaan
over. Of daarmee de gezinsmoeilijkheden zijn „opgelost" staat nog te bezien.
Minister Mansholt in Londen
Engeland zal Nederl.
bacon kopen
Enigelaod heeft gisteravond beloofd'
zoveel mogelijk Nederl. bacon te kopen,
nadat meegedeeld was, dat elke be
snoeiing op de invoer ernstige economi
sche en sociale moei-Lijikiheden in Neder
land zou veroorzaken.
De minister van Voedsel-voonzieninig,
major Ll-oyd George, heeft deze verze
kering gegeven, nadat de Nederlandse
ster van Landbouw S. L. Mansholt,
hem uiteengezet had hoe de Nederland
se baconindiustrie zich uitgebreid had
9edert het einde ven de oorlog om aan
de behoeften van de Britse markt te
voltdoen.
Lloyd George heeft er op gewezen,
dat de Britse importcapaciteit afhangt
de winsten op de uitvoer en de po
sitie van de betalingsbalans.
Hij heeft op zich genomen later in het
jaar de mogelijkheid ondeT ogen te zien
ivoer, voorzien in het lopende con
tract tussen het ministerie en de Neder
landse exporteurs voor 1953. te verhogen,
maar heeft er de nadTuk op gelegd, dat
hij op dit ogenblik niet kan zeggen of
dit mogelijk zal blijken te zijn.
Hij heeft er volop gezinspeeld, dat het
misschien mogelijk zal blijken tot spoe
dige overeenstemming te komen over
definitieve minimale hoeveelheid
bacon die in 1954 naar het Verenigd
Kon-inikrijk uitgevoerd kan worden.
Lloyd George heeft besloten over deze
vee kwesties zo spoedig mogelijk met
uister Mansholt vain gedachten te
isselen.
Otto Skorzeny (bevrijder van
Mussolini) naar Madrid
Otto Skorzeny, de vroegere SS-officier
die Mussolini uit zijn Italiaanse gevange-
5 bevrijdde na de Italiaanse capitulatie,
per vliegtuig uit Cairo in Rome aan
gekomen en naar Madrid doorgevlogen.
Skorzeny heeft waarschijnlijk een hoge
post bij de speciale veiligheidstroepen
van Egypte. Hij reisde op een Spaans
paspoort.
Schade aan Willem Ruys
valt erg mee
Op 4 Maart al weer naar
Indonesië
De schade, die Willem Ruys by de aai
varing met het ms Oranje op 6 Januari
in de Rode Zee heeft opgelopen, blijkt
mee te vallen. De herstelwerkzaamheden
in het grote dok van Wilton-Fijenoord
te Schiedam hebben dan ook een
verloop.
Indien de weersomstandigheden gun
stig blijven, zal het schip in de tweede
week van Februari het dok verlaten
naar de Lloydkade vertrekken, zodat de
Willem Ruys rétds. onvoorziene
standigheden voorbehouden, op Woens
dag 4 Maart a.s. van Rotterdam
Ceylon, Malakka en Indonesië zal
trekken.
Kapitein C. C. Goedewagen zal dan
wederom als gezagvoerder optreden.
De Oranje vertrekt Dinsdag met
„noodneus" uit Tandjong Priok. Op 24
Februari zal het schip in de Amster
damse haven aankomen. Bij de Ned.
Dok- en Scheepsbouw Mij zal de stever
definitief worden hersteld.
Frankrijk koopt 900.000 kilo
Nederlandse kaas
Frankrijk heeft de invoer toegestaan
van 900 ton kaas uit Nederland.
De invoer wordt beperkt tot de vol
gende soorten: Edam, mimolette er
Gouda. De Goudse moet een vetgehalte
hebben van ten minste 45 en de Edam
mer en mimolette van tenminste 40 pet.
Advertentie
NORMALE schoenen voor
ABNORMALE voeten
Morsstraat 11 - Telef. 22202
Erk. maat- en orthop. schoenmaker
Uitbreiding Frans-Duitse spoorwegpool
Ook Nederland streeft naar
standaardwagons
Te Parijs zijn de ministers voor Ver
keer uit acht Wes<-Europese landen
bijeen gekomen voor het voeren van be
sprekingen over een nauwere samenwer
king op het gebied van spoorweg-, weg
en waterverkeer. Aan deze bijeenkomst
wordt ook o.a. door Nederland deelge-
Ln de openingsrede, welke werd ge
houden door de Franse minister vooi
Verkeer, wees deze er op, dat de bij
eenkomst uitsluitend van technische aard
Hij sprak de hoop uit, dait de tussen
Frankrijk en Duitsland bestaande pool-
overeenkomst inzake het gebruik var
spoorwegmaterieel, tot andere landen za.
worden uitgebreid en dat men er teven»
zal streven voor het bimroenscheep-
vaartverkeer een bepaalde v<
standaardisatie te aanvaarden.
DAT in R'dam plotseling is overleden
reserve luit-kol. J. Rodenburg.
DAT 50 koeien van de veehouder Van
Voort te Maartensdijk zijn afgeslacht,
omdat zich op het bedrijf een geval van
mond- en klauwzeer had voorgedaan en
het vee niet was ingeënt.
DAT 1565 Texelaren hebben besloten
tot ruilverkaveling van het 8000 ha grote
zogenaamde oude deel van het eiland en
de kosten (f 12.5 millioen) voor drie
kwart door het rijk worden gedekt.
DAT het tankschip Camargne (19.500
ton) door Wilton-Fijenoord in Schiedam
is overgedragen aan de Franse rederij,
die bet besteld bad.
DAT de holenduif is toegevoegd aan de
lijst van onbeschermde vogels.
DAT de voorzitter van de Ver. van Di
recteuren van Electriciteitsbedrijven is
benoemd prof. dr ir H. Gelissen. direc
teur der N V. Prov. Limburgse Electri-
citeits My.
DAT Dinsdag in Haarlem en Tilburg
het 5-j. bestaan van het regiment Aan-
en Afvoertroepen wordt gevierd.
DAT over de sociale positie van de
werkers in intellectuele beroepen op 14
Maart in A'dam een bijeenkomst wordt
gehouden door het Inst. voor soc. Onder
zoek van het Ned. Volk en het Verbond
van wetenschappelijke Onderzoekers.
DAT minister Witte gisteren in Bergen
(NH.) heeft gesproken op een vol'kshoge.
schooldag voor bet bouwvak.
DAT het militair tphuis in Winterswijk,
het eerste waarin alle geestelijke stro
mingen samenwerken, in gebruik is ge
nomen en op 3 Februari in Havelte (Dr
het derde militaire tehuis van het Huma
nistisch Thuisfront wordt geopend.
DAT het vroegere gebouw van de Kon.
Hollandse Lloyd aan de Prins Hendrik
kade te A'dam officieel in gebruik is ge
nomen door de assurantiefirma Blom en
Van der Aa (250 man personeel).
DAT als Ned. landbouwattaché voor
het nabye Oosten, met startdlplaats Bey
routh, is benoemd ir J. F. Jansen, hoofd
ambtenaar bij het ministerie van Land-
DAT bij Vaals en Kerk rade weer twee
koffiesmokkelaars, resp. een Duitser en
een Nederlander zyn ingerekend.
De afgevaardigden aan de conferentie
waren ook tegenwoordig bij het vertrek
u.t Parijs van een Europes: vracht/trein
die bestond uit nieuwe, door de Inter-'
nationale Spoorwegunie ontworpen
„standaard wagons".
De Franse en Duitse vracht wagons zijn
reeds opgenomen in een „pool" van
100.000 wagons. Gehoopt wordt, dat deze
later uitgebreid zal worden tot 160 000
wagons uit Oostenrijk, België, Denemar
ken, Italië, Luxemburg, Nederland
Zwitserland en de Sa ar.
De voornaamste voordelen van deze
pool zijn, dat de wagons niet leeg naar
hun land van oorsprong behoeven terug
te keren en dat zij, zo nodig, in het
buitenland gerepareerd kunnen worden.
Het systeem zou ook ln geval van oorlog
aanzienlijke militaire voordelen hebben.
Guur weer
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Guur weer
wisselende bewolking ei
en dan regen-, hagel- of
natte sneeuwbuien. Krach
tige tot stormachtige wind
tussen West en Noordwest.
(Opgemaakt om 10 uur
A avert entte)
Fa D. KRET en Zn.
"DINNENKORT verschijnt bij de N V.
De Arbeiderspers een boekje men
mag verwachten, dat het keurig ver
zorgd is dat als volgt wordt aange
kondigd: „Vijftig jaar na de spoorweg
staking 1903 heeft de dichter M. Mok
voor het nageslacht een beeld opgeroe
pen van deze ontzaglijke strijd. die van
een zo vérstrekkende betekenis is ge
weest voor de emancipatie van de arbei
dersklasse".
We citeren enkele strophen uit dit ge
dicht, aan de hand van een voorproef,
die Het Vrije Volk
22 Januari j-L
gaf:
Een lichtvlaag snelde om de kim.
een hemelwijde wiekslag van geluk,
een nieuwe wereld hield zich op de
speldeknop
van een seconde overeind.
Al is het aan het slot, de dichter geeft
hier een impressie van de overwinning
in de eerste, wilde spoorwegstaking,
3031 Januari 1903.
Reeds eerder heeft hy bezongen, hoe
de werkgevers, naar zijn indruk,
reageerden:
Terwijl het angstzweet nog op hun
gelaat
zijn klamme sporen trok, vond reeds
hun stem
haar klievende, metalen klank terug
en overlegde met het landsbestuur,
hoe men de hartstocht t
de beddingen der 3
ondervolk
Het was te laat, en het was ook te
vroeg:
de worgketting moest nog geklonken
worden.
WIE deze dichtregels leest, krijgt een
helder beeld va., de sfeer, waarin
ook de socialisten van de P.v.cLA. van
vandaag de stakingen van 1903 herden
ken. Het is nog altijd een verheerlijking
van de „heldhaftige, maar ook tragische
bladzij uit de geschiedenis der arbeiders
beweging" (kop Het Vrije Volk. 22
Januari 1953), die genoemd wordt één
der „hoogtepunten uit de bevrijdings-
strijd der arbeidersklasse" (kop Stem
van de Arbeid, orgaan N.V.V., Januari
1953).
Daartegenover staat dan de verguizing
van dr Kuyper. De beruchte worgplaat
wordt ook in 1953 nog met wellust ge
publiceerd, voorzien van het opschrift:
„Dr Kuypers zorg voor de kleine luyden".
De verontwaardiging slaat zelfs naar het
komische door, als Het Vrije Volk bou
deert: „De anti-revolutionnaire minister
president vond het zelfs nodig om reeds
op Zondag 1 Februari een kabinets
zitting te houden". Men zou er werkelijk
schrikken, dat dr Kuyper dit deed
•en moment, dat het land in nood
Het is toch erg. dat tot dusver geen
enkele a.r. hem dit verweten heeft en
dat Het Vrije Volk dat nu 50 jaar na
datum moet doen!
In extase en lyriek en in verkeerd ge
plaatste verontwaardiging doen P.v.dA.,
Vrije Volk en N.V.V. van vandaag, zodra
het jaartal 1903 werdt genoemd, nog
weinig onder voor S.D.A.P., Volk en
socialistische vakbeweging van voor de
oorlog. Hier geldt: alles vergeten en
niets geleerd!
WIJ schryven bewust: alles vergeten!
Want in de 50 jaar na de stakingen
van 1903 zijn langzamerhand -e floersen
van misleiding en onwaarheid, die om
de geschiedenis der staking geweren
zijn, ook door socialistische hand ver
scheurd.
Met name Het proefschrift van de
huidige prof. dr A. J. R. Rüter, dat, aan
de hand van alle beschikbare bronnen,
,de spoorwegstakingen van 1903" uit
voerig en minutieus beschreef, heeft de
waarheid aan de dag gebracht.
Wie dit boek leest, kan niet ontkomen
in dc indruk, dat deze stakingen het
tegendeel van een heldenepos zijn. Stel
lig niet aan de zijde der leiders. Om de
ind uit de zeilen van anarchisten en
syndicalisten te nemen, stelde de socia
listische spoorwegorganisatie zich achter
de staking.
Troelstra liet zich meeslepen door het
revolutionnair sentiment, dat bij hem
:r de plaats van het nuchter
staatsmanschap innam. En bij de tweede
staking zagen de socialistische leiders,
dat het een nederlaag moest worden.
zij waarschuwden niet publieke
lijk, zij vertelden zelfs de hoofdbesturen
de werkelijke stand van zaken niet.
Hoewel men er van overtuigd was, dat
de arbeiders in een onbezonnen en
verloren strijd zond, waagde men
er aan. Men had niet de moed,
de arbeiders de waarheid voor te leggen.
Men bracht niet de kracht op, heen in
betere richting te leiden.
T~\IE taak moest toen de legering over-
nemen. Onder leiding van Kuyper,
die profiteerde van het scherp juridisch
inzicht van De Savomin Lohman, de
eigenlijke vader van de stakingswetten.
werd door de wet aan de arbeidersbe-
eging haar grens aangewezen.
De „worgwetten" waren geen worg-
etten. Na 1903 kon de vakbeweging
zich zuiverder ontwikkelen.
Het heeft nog vele jaren geduurd, eer
de moderne vakbeweging die zuivere
weg volledig kende. Zelfs nu zijn er af
en toe verschijnselen, die twijfel doen
ontstaan of ze die goed kent. We denken
hier aan sommige gebeurtenissen, rond
de staking bij De Ommelanden. En
denken vooral aan het feit, dat men
nog steeds niet wil erkennen: 1903 was
fout.
Indien dc regering van dit ogenblik
>u geplaatst worden tegenover gebeur
tenissen als die in 1903, zou ze niet an
ders kunnen handelen dan het minis
terie van die tijd. Dat ze er niet voor
geplaatst wordt, dankt de huidige rege
ring aan het ministerie-Kuyper van 1903.
Door de maatregelen van de man, die
op de worgplaat zo vals wordt afgebeeld,
kon de sociale wetgeving zich ontwik
kelen en heeft de vakbeweging de plaats
kunnen verwerven, welke ze op het
ogenblik heeft.
In plaats van de chaos, die voortgaan
de lyn van 1903 ons sociale leven ge
bracht zou hebben, is gekomen de sociale
orde. waardoor Nederland gunstig af
steekt bU vrijwel alle landen der wereld.
Het ministerie, dat de verkeerde weg
afsloot en daardoor de ontwikkeling ten
goede voor de arbeidersbeweging open-
•vas het Christelijk ministerie, dat
19011905 aan het bewind was en
dat de revolutiestorm van 1903 zo krach-
Juist weerstond.
ZON EN MAAN
Zondag: zon 821 tot 1727
