STALINGRAD-DRAMA
Vermakelijke avonturen van de familie van Cmmen
DOOR G. TH. ROTMAN
65. Op zekere middag zei meneer Van
Emmen: „Kom. ik ga de tuin maar
eens besproeien. De lucht staat zo raar!
Straks gaat het misschien regenen en
dan komt er niet meer van!" Hij schoof
de slang op de keukenkraan en even
later daalde een milde droppelregen op
mijnheers zonnepitjes.
66. Een tijdje later kwam Kaatje de
keuken in. Ze was het straatje aan het
schrobben en moest een emmertje
schoon water hebben. Doodkalm trok ze
de slang van de kraan en liet de emmer
vollopen.
67. „Wat is dat nou?" dacht de heer
Van Emmen, want de tuinslang hield
natuurlijk ineens op met spuiten. „Er
is zeker wat ingeraakt". Hij keek er
eens in en blies er in., maar 't hielp
allemaal niets..
68. Intussen was Kaatjes emmer vol.
Ze deed de slang weer aan de kraan
en draaide die wijd open, juist op 't
ogenblik, dat meneer met volle geweld
op het andere eind stond te blazen.
„Oeah! Oeah!" deed meneer Van Em
men opeens en wat er gebeurde, dat
kun je op 't plaatje zien!
moest Kaatje nu ook eens klaarmaken!'
dacht hij, „dat zou fijn zijn voor pa!"
En terwijl Kaatje de tafel aan het dek
ken was, haalden Hans en Keesje een
grote soepterrien en gingen in de tuin
kikkers vangen.
Tevreden liepen ze weer naar de tuin.
Maar daar waren ze al heel spoedig zó
in andere spelletjes verdiept, dat ze de
kikkers helemaal vergaten!
71. Een uur later, toen de jongens op
bed lagen, zou het maal beginnen.
„Kaatje, breng de soep!" zei mevrouw
en Kaatje zette een grote terrine oip ta
fel, Toen stond meneer van Emmen
op en sprak plechtig: „Vrienden, gij
zijt allen welkom aan deze dis! Laten
wij eerst uit deze schotel levenskracht
en opgewektheid putten!"
72. Toen lichtte hij het deksel op.,
en meteen sloeg het hele gezelschap
achterover van schrik. Want inplaats
van heerlijke soepgeuren kwam er 'n
hele bende griezelige kikkers uit de
soepterrine springen. Wat was er ge
beurd? Wel, Kaatje, die van geen kik
kers afwist, had eenvoudig de ver
keerde soepterrine gepakt.
73. „Wat 'n schande! Wat 'n blama
ge! O, die schavuiten! Vermorzelen zal
ik ze!" gromde meneer Van Emmen,
en daar bedoelde hjj niet de kikkers
mee, maar z'n lieve zoontjes. Wan
hopig veegde hij 't zweet van z'n voor
hoofd, maar o wee, toen stopte hij,
tegelijk met z'n zakdoek en zonder dat
hij 't bemerkte, ook een slip van het
tafellaken in z'n zak
74. Toen draaide hij zich om en wou
de kamer uitlopen. Maar daar de punt
van het tafellaken nog steeds in z'n
broekzak stak, sleepte hij alles, zoals
het reilde en zeilde, van de tafel. Van
't hele servies was geen stukje meer
heel! Nou, je zult begrijpen, dat Hans
en Keesje die avond óók hun portie
kregen, al was 't dan niet van de soep!
75. Nu komt het laatste ongeluk, dat
in de vacantie gebeurde, maar dat
was wel het ergste ook. Je moet we
ten, dat meneer Van Emmen in 't be
zit was van 'n bullebijter, Polly gehe
ten. Nu, Polly lag op 'n middag in z'n
mand, toen er opeens 'n héél klein
muisje over de vloer kroop.
76. Dat was 'n ongehoorde brutaliteit,
vond Polly en hij schoot woedend z'n
mandje uit, de muis achterna. Rrts,
bom! daar ging alvast het mooie gips-
becld, dat mevrouw pas voor haar ver
jaardag gekregen had! Het hoofd, de
armen en de benen rolden tot in de
verste hoeken van de kamer.
77. Rinkeldekink! klets! klats! Polly
vloog ln de gang tegen mevrouw* be
nen aan en mevrouw had nog wel Juist
het hele Zondagse thee-servies in haar
handen, t Leek wel een vuurwerk van
kopjes en schoteltjes en t was ij se
ll jk om aan te zien.
78. In de achterkamer was meneer juist
bezig een mooi schilderij op te hangen.
Hij stond boven op de trapleer en tim
merde met forse slagen een grote ijze
ren duim in de muur. Daar kwam de
muis, gevolgd door Polly! Polly vloog
in de volle vaart tegen het trapleertje
en meneer Van Emmen tuimelde om
laag. krik krak, boven op z'n mooi
schilderij.
70. Toen meneer van dc schrik beko- 80. Aan de andere kant van de schut-
m.n wu e„ de verwoettin, die tin, buurm,„ kr,ntj,
Polly aangericht had, sprak hij: „Dat
moet uit zijn". Hij nam een grote boor on<*er het genot van een lekker
en begon kalm en vastberaden een gat pijpje herenbaai. Hij knipoogde als een
le boren In de tulnscbultinj. In dat eat h„ ,,kkerc „„«nonnetje en
kon hij dan een groot schroefoog draai-
en en daar tou hij Polly met een ket- "°'ldc **ch plbkkig en tevreden au
ting wel eens stevig aan vastleggen! het maar wezen kon.
«^VVt/VVS/VN/VSA/VNA/WVVVVNAA/VA/V/k/VVVVAAAAA/VVVN/WN/VVVVV/VSdSAA/VVVVVVVVVk/S/VVS/VS^VVSA/VVVVS/VVVVVVVVVb/WS/V/WVVVS/V
Keerpunt in worsteling voor de vrijheid
ONDERGANG VAN HITLER'» G LEGER
yANDAAG tien jaar geleden kwam eindelijk een einde aan het Stalingrad-
drama. In het zevende deel van zijn Memoires schrijft Winston Churchill
hierover: „Paulus en zijn staf werden op 31 Januari krijgsgevangen gemaakt
en op 2 Februari meldde maarschalk Woronow dat alle tegenstand had opge
houden en dat er 90.000 man krijgsgevangen waren gemaakt. Dit waren de
overlevenden van 21 Duitse en 1 Roemeense divisies.... Met deze verpletteren
de catastrophe, waardoor de Duitse wapenen getroffen werden, kwam een einde
aan Hitler's kolossale inspanning, Rusland met geweld van wapenen te ver
overen en het communisme door een even verfoeilijke vorm van totale tyrannic
te vernietigen
JA, da» is al weer tien jaar gele
den. Het leven werd steeds moei
lijker in bezet Nederland, en geluk
kig maar dat we niet wisten hoe moei
lijk 't nog worden zou.
In de berichten van de Duitse gene
ra.e s'af was tussen de regels door
wel te lezen, dat 't in Rusland alles
behalve voor de w ind ging. Bij de
aai v&ng van de veldtocht had Hitier
beweerd: „Wij berennen Stalingrad
en zullen het nemen ook. En u kunt
er van overtuigd zijn, dat geen mens
ons meer van de Wolga weg krijgt."
Van dat „berennen" was echter in
de laatste maanden weinig geko
men, en wie zo gelukkig was naar
Radio-Oranje te kunnen luisteren,
wist dat de Duitse papieren in Rus
land alsmaar daalden.
Ieder herinnert zich echter nog wel
hoe moeilijk 't in de laatste oorlogs
jaren was zékerheid te krijgen. De
macht van het „gerucht" bleek tel
kens zo groot,
Maar op 3 Februari krégen we ze
kerheid en wel uit officiële Duitse
bron. Uit het hoofdkwartier van de
Führer werd gemeld: „De strijd
om Stalingrad is ten einde. Zijn eed
aan het vaandel tot de laatste adem
tocht getrouw, is het 6e leger onder
de voorbeeldige leiding van generaal-
veldmaarschalk Von Paulus voor de
overmacht van de vijand en de on
gunstige omstandigheden bezweken."
Om de Duitse helden van Stalin
grad te eren ordonneerde Hilter drie
dagen rouw in Duitsland en alle be
zette gebieden: gedurende deze perio
de waren alle openbare vermakelijk
heden verboden. Ja, toen wisten we
zéker, dat het in Rusland voor de
Duitsers totaal mis was gelopen en
voor velen was dit bericht een hart
onder de riem.
't Zou echter nog lang duren vóór
we precies zouden weten wat er in
Rusland eigenlijk gebeurd was. Pas
na de bevrijding vernamen we alle
vreselijke bijzonderheden. Met na
me door de roman van Theodor Pli-
vier „Stalingrad", die enige jaren na
de bevrijding verscheen, kunnen we
ons enigszins voorstellen wat er tij
dens dit beleg, dat 66 dagen duurde,
door Russen en Duitsers is geleden
en welke wonderen van dapperheid
toen zijn verricht.
Het verslaan van de Duitse mili
taire macht bij Stalingrad is van niet
te schatten betekenis geweest voor
het moreel van de bevolking der be
zette landen. De nimbus van onover
winnelijkheid, die sedert enkele jaren
de legers van Hitier omstraalde, was
voor goed gebroken. De macht van
de Führer was over haar hoogtepunt
heen. 't Ging naar het onverbiddelijk
einde, naar de ondergang.
OP 10 Juni 1942 werden we „ver
rast" door klaroengeschal, dat
de radio in onze huiskamers deed
weerklinken. Wat zou er nu weer
aan de hand zijn? vroegen we ons
bezorgd af, want we wisten dat dit
altijd de inleiding was tot bijzondere
gebeurtenissen. En 't wès die dag in
derdaad iets heel bijzonders! Gene
raal Von Bock zo werd meege
deeld was met een grote leger
macht een offensief begonnen tegen
Rusland.
Misschien krijgen de Duitsers nu
wel de kous op de kop! fluisterden en
hoopten velen. Waren de oneindige
Russische steppen ook voor Napoleon
niet 't graf geworden? Ja, dat was
zo. En in de geschiedenisboeken von
den we daar van verteld:,,Met man en
paard en wagen heeft hen de Heer
verslagen." Zo zou 't toch wéér kun-
Maar de eerstvolgende maanden
leek 't daar niet erg op. De Duitse
legers rukten al maar dieper Rus
land binnen, bijna elke dag werd door
het hoofdkwartier melding gemaakt
van grote overwinningen. Ruim een
maand na 't begin van deze veldtocht
lag de vlakte naar Stalingrad al voor
Hitler open. De Russische maar
schalk Timoschenko trok al maar
terug en toen generaal Chuikov werd
opgedragen de Duitse opmars zo
veel mogelijk te vertragen, bleek
ook dit een onmogelijke taak.
Op 17 Augustus 1942 begon de strijd
om de stad, die de naam draagt van
de Russische dictator. Op 65 km vóór
de stad hielden de Russen aanvanke
lijk stand in een verdedigingsgordel,
maar weldra werd deze door de Duit
se troepen doorbroken, waarna de
Russen hun strijdkrachten samen
trokken in een nieuwe gordel, 30 km
vóór Stalingrad. Ook groeven zij zich
diep in de hoge Wolgaoevers, van
waar zij de Duitsers zoveel mogelijk
bestookten.
Tegenover de Russen stond het 6e
leger van generaal Von Paulus. Zijn 22
divisies bestonden uit 300.000 man
schappen. Weldra waren de straatge
vechten in volle gang; nu eens was
een straat, een stadswijk in Duitse
handen, maar een paar dagen later
werd zij weer door de Russen hero
verd. Stalingrad was een moderne
stad, doch 't duurde niet lang of een
Duitse luchtfoto van de straatge
vechten in Stalingrad. In de witte
cirkel ziet men een troep Russische
soldaten dekking zoeken. De hoofd
straat ligt onder Duits mitrailleur-
vuur (in de richting van de pijl).
groot deel er van was niet meer
dan puinhopen, waaruit echter de
strijd met onverminderde hevigheid
werd voortgezet.
Eén van de belangrijkste militaire
objecten, die de Duitsers probeer
den in handen te krijgen, was wel de
wapenfabriek „De rode barricade",
die door 10.000 Russen verdedigd
werd De gevechten om deze fabriek
behoren tot de felste, die in de twee
de wereldoorlog geleverd zijn. Er
waren dagen, dat deze Russische stel
ling meer dan twintig aanvallen had
te doorstaan. Dc strijd duurde 54
dagen. Toen werden de Russen einde
lijk ontzet, 't Was ook hoog tijd. Van
de 10.000 man waren nog 800 overle
venden...
TOEN het beleg van Stalingrad 66
dagen geduurd had, begonnen de
Russen een groot tegenoffensief. De
Duitsers waren altijd meesters ge
weest in 't insluiten van legergroe
pen maar nu werd deze methode
op hen toegepast. De vijandelijke
kring om het 6e leger werd al nauwer
en nauwer, en toen op 22 November
dc „tang bij Kalach" gesloten werd,
was het lot van generaal Von Paulus
bezegeld. Wel gaf Hitier tot tweemaal
toe bevel het leger vun Von Paulus te
bevrijden, maar de daarvoor beschik
bare troepen misten daartoe de kracht.
Op 29 December moest de laatste po
ging als mislukt worden beschouwd.
Op 8 Januari 1943 begaven twee
Russische officieren zich naar de
Duitse commandant van Stalingrad
met de eis tot onvoorwaardelijke over
gave. In welk een bittere stemming
deze deputatie ontvangen werd, blijkt
wel uit het feit dat op haar werd ge
schoten.
In het document, dat de Russische
officieren moesten overhandigen, werd
om. gezegd: „De toestand van uw
ingesloten troepen is moeilijk, ze lij
den honger en koude. De grimmige
Russische winter is pas begonnen.
Strenge vorst, koude wind en sneeuw
stormen staan nog voor de deur. Uw
soldaten hebben geen winterkleding
en bevinden zich in moeilijke, onhy
giënische omstandigheden. Uw toe
stand is hopeloos en verdere tegen
stand zinloos...."
Voor deze harde maar verstandi
ge taal had Hitier echter geen oren.
Hij gaf bevel aan generaal Von Paulus
om dóór te vechten tot het bittere ein-
(Vervolg op pag. 2.)
..De eed van de verdedigers van Stalingrad aan I. W. Stalin". Schilderij van de Russische schilder I. Loekomsky.
Rechts op de achtergrond de Wolga, links de puinhopen der stad. Op het vaandel staat het portret van Lenin.
Bij het groepje op de voorgrond links beuindt zich een vrouw.
