Vurige pleidooien en felle tegenstand
inzake het vrouwenkiesrecht
Nog niet bekend of beslissing vóór
raadsverkiezingen zal vallen
STEGEMANs
air-wick
neemt
die
rooklucht
weg
Groeiende belangstelling voor
Calvinistische wijsbegeerte
ilyODERMA
ZWITSAL
SIROOP
Toch is het zo!
2
DONDEBDAG 8 JANUARI 1953
A.R. Centralen Convent bijeen
sie. Spr. was van oordeel, dat wij de H.
Schrift in haar geheel hebben te bezien.
De verhouding van man een vrouw gaat
door heel de Schrift heen. De man is het
hoofd van de vrouw.
Als vrouwen profeteren, is dat cha
risma. Maar charisma kan men nooit
reglementeren. Daten we zien, aldus spr.,
ONDER LEIDING van dr J. Schouten heeft het Senioren-Convent
de Anti-Revolutionaire Partij gisteren in het gebouw voor Kunsten °taat€ en gemeen e ac r
en Wetenschappen te Utrecht de hele dag besprekingen gevoerd over
het rapport, dat de commissie-dr J. Donner heeft uitgebracht omtrent de
verkiesbaarheid van de vrouw voor de vertegenwoordigende politieke
lichamen. Er waren achttien sprekers en uiteraard kwamen op dit Con
vent, dat geen beslissingen kan nemen, meer sprekers met bezwaren dan
met volledige instemming. Tal van bezwaren richtten zich ook tegen
handhaving van de uitspraak van de Deputatenvergadering van 14 Oct.
1921. dat bij verkiezingen voor staten en raden géén vrouwen candidaat
behoren te worden gesteld, zolang de A.R. partij niet in haar wettige
vergadering van een tegenovergesteld gevoelen blijk geeft.
Bij de aanvang van de vergadering
sprak de voorzitter, dr J. Schouten,
woord ter nagedaohtenis van de heren
A. Bootsma Jr en mr J. Terpstra.
Besloten werd voorts een telegram
gelukwens te zenden aan oud-minister
mr J. A. de Wdlde, die gisteren zijn 74ste
verjaardag vierde.
Prof. Hei-man Ridderbos, die als eerste
over de kiesrechtkwestie sprak, was van
mening, dat de commissie-Donner thans
niet komt tot een tegenovergestelde uit
spraak van 1921, doch met een andere,
waaruit spreekt, dat het exclusief oor
deel van 1921 niet kan worden gehand
haafd. Dat achtte spr. juist. Aanvaarding
van de voorgestelde conclusie zegt
niet, dat de vrouw candidaat gesteld
moet worden, maar wel, dat de uitslui-
Advertentie)
Wereldnieuws
in zakformaat
IN IRKOETSK, het mynbouweentrum in
Siberië, daalde volgens radio-Moskou
de temperatuur tot 59 graden onder
NA WBENTRAUB heeft een tweede hoge
functionaris van het secretariaat der
Ver, Naties zijn ontslag aangeboden
wel David Zablodofsky. Ook hij wordt
beschuldigd van sympathiseren met de
communisten. Trygve Die, de secre
taris-generaal der V.N., heeft het ont
slag van Weimtraub en Zablodofsky
aanvaard.
IN DENEMARKEN hebben leidende pol
tieke partijen een compromis bereikt
over wijzigingen van de grondwet. De
voornaamste wijziging betreft
troonsopvolging, welke thans alleen in
mannelijke lijn geschiedt. Partijen zijn
overeengekomen, dat de oudste dochter
van de koning kan opvolgen, indien
geen mannelijke pretendent is. Koning
F-rederik heeft geen zoons, wel drie
dochters, van wie de oudste prinses
Margrete 12 jaar is. Op het ogenblik is
prins Knud, broeder van de koning,
rechtmatig troonopvolger. De betref
fende amendementen worden in Mei
a.s. aan een referendum onderworpen.
Indeni zij worden goedgekeurd, zullen
er nog dit jaar, op grond van de ge
wijzigde grondwet, algemene verkie
zingen worden gehouden.
AMERIKA iheeft geen bezwaar tegen het
Britse plan. straaljagers aan Arabische
landen te verkopen, ondanks het feit
dat Israël tegen dergelijke leveranties
heeft geprotesteerd.
EEN MODERNE Amerikaanse infanterie
divisie kan de tegenstander met 4000
kilo staal per minuut bekogelen. Deze
mededeling werd gedaan in hel
Amerik. Huis van Afgevaardigden. Des
kundigen zijn van oordeèl, dat deze
militaire prestatie de hoogste vuur
kracht ter wereld vertegenwoordigt.
De JAPANSE regering heeft verzocht
een bedrag van 100 millioen gulden toe
te staan voor de bouw van tien marine
schepen en tien vliegtuigen. De Ver.
Staten zullen op 15 Januari 6 fregatten
en 4 gTote landingsvaartuigen aan Japan
overdragen. Deze schepen, de eerste
van 18 fregatten en 50 vaartuigen,
zullen de kern vormen van een nieuwe
Japanse oorlogsvloot.
DE GASPERI, minister-president van
Italië, is vanmorgen per vliegtuig uit
Rome naar Athene vertrokken voor een
officieel bezoek van vijf dagen aan de
Griekse regering. Hij wordt vergezeld
door zijn echtgenote en een aantal
functionarissen. Men neemt aan, dal
De Gasperl zal onderhandelen over de
kwestie van een militair accoord tussen
Griekenland, Turkije en Zuid-Slavië.
Volgens het Italiaanse standpunt zou
een Balkan-accoord zinloos zijn zonder
Italië.
DE AMERIK. Senaat heeft met 70 tegen
21 stemmen het voorstel afgewezen, het
reglement zodanig te wijzigen, dat ge
makkelijker een einde kan worden ge
maakt aan een filibusteractie. Dit is een
actie beogende door lange redevoerin-
gen het nemen van een besluit te ver
tragen. De V.S. zal de passen van
Amerikanen, die de communistische
vredesconferenties te Peking en Wenen
bijwoonden, intrekken.
ting niet gerechtvaardigd is. Spr. zag
geen grote principiële tegenstellingen
de beide rapporten.
De situatie in de Nieu w-Test amen-
tische tijd was een andere, dan die
van onze tijd. Iedere tijd eist vorm
geving van het eigen beginsel. Mede
dank zij het Christendom is de vrouw
tot een hogere positie gekomen.
Discussie
Mr C. J. Verplanke uit Haarlem was
door het rapport niet overtuigd. Met
name was hij van mening, dat 1 Tim. 2
niet voldoende was uitgewerkt. Spr. be
treurde de naar zijn mening eenzijdige
samenstelling van de commissie en stelde
voor een nieuwe commissie te benoemen,
die het thans uitgebrachte rapport zou
beoordelen. Spr. was wel voor opheffing
van het besluit van 1931, doch
eventuele nieuwe beslissing losgemaakt
willen zien van de conclusies van het
rapport.
De heer C. J. v. d. Heuvel uit Moer-
capelle stelde voor een uitspraak te doen
de volgende inhoud: „De Deputaten
vergadering spreekt uit: le. dat de can-
didaatstelling voor de provinciale staten
gemeenteraden een bevoegdheid is,
die, overeenkomstig*de structuur der A.R.
partijorganisatie geheel toekomt aan de
Prov. Comité's en de Statencentxales,
resp. aan de plaatselijke kiesverenigin
gen, event. Centr. kiesverenigingen; 2e.
dat God aan de vrouw, behoudens zeer
hoge uitzonderingen, blijkens de H,
Schrift een andere -taak heeft aangewezen
dan haar door toepassing van het pas-
vrou wen-kiesrecht zou toekomen;
8e. dat de candidaatstelling n
middel is, waarmede het aanwezig.
God gewild zijn van zulk een uitzonde
ring kan worden gerekend".
De heer Smeenk uit Arnhem verklaar-
van Groen van Prinsterer geleerd t«
hebben, te letten op de ontwikkeling var
het volksleven. Voor spr. gaat het om de
vraag, hoe we de beste samenstelling
de publieke colleges kunnen krijgen. De
kijk van een deskundige vrouw is veel
waard. Een absoluut verbod is volgens
rr. uit de Bijbel niet Lan te tonen.
Mr Th. A. Versteeg uit Amsterdam
klaarde accoord te kunnen gaan zowel
net het rapport als met het voorstel.
Ds Nedexlol vóór
aanvaarding
Ds Nederlof van Dokkum verklaar
de, dat in Chr. Geref. kring niet een
stemmig over de aan de orde zijnde
kwestie geoordeeld wordt. Mede na
mens ds C. v. d. Zaal wilde spr. ech-
1 ter pleiten voor aanvaarding van het
rapport en het voorstel. De draag
wijdte daarvan moet niet opgeblazen
worden. Er zal heus geen gedrang
komen van de dames. De tegenstand
is hoofdzakelijk een gevolg van aver
se tegen propageren van de vrouwen
emancipatie. „Het zal nodig zijn eerst
aan de leden van onze partij duide
lijk te maken, dat het hier niet gaat
om aanvaarding van beginselen van
onze tegenstanders".
Het is, aldus spr., de zwakheid van het
Reformatorisch belijden, dat wij achter
aan komen, terwijl wij vooraan hadden
moeten gaan.
Aarzeling
De heer L. F. Duymaer van Twist
schaarde zich achter prof. Severijn. Bij
de man is de regeermacht, de vrouw
heeft een dienende functie. Als het roe-
en. moet, dan zal ons volk duidelijk ge
maakt moeten worden, dat onze voor
mannen in het' verleden het verkeerd
hebben gezien.
Ds J. Fokkema van Zijderveld zou
niet graag willen, dat één man onze
party om deze zaak zou verlaten en
drong daarom aan op degelijke voor
lichting.
Verschillende sprekers wezen nog op
het gevaar, dat dreigt by aanvaarding
van rapport en voorstel, nl.~ dat be
zwaarden de partij zullen verlaten.
S.G.P. en G.P.V. staan gereed, zo werd
opgemerkt, om die leden op te vangen.
Verdediging
Dr J. Donner, voorzitter der commissie,
was van mening, dat de samenstelling
van de commissie minder eenzydig was,
dan mr Verplanke dacht. De commissie
kwam niet/temin eenstemmig tot haar
conclusies. De strekking daarvan is niet:
de vrouwen behoren, en dan op behoor
lijke schaal, candidaat gesteld te worden.
Maar wel deze: als het besluit van
is ingetrokken, dan mag men elkaar niet
verketteren als van de bevoegdheid door
één der organen van de partij gebruik
gemaakt wordt.
„Huwelijksordinantie
iets anders"
Als een vrouw collegiaal meewerkt aar
besluitvorming in Raden of Staten, is da-
iets anders dan een heersen van eer
Prof. Ridderbos wilde de wettige ont
wikkeling van de vrouw in het maat-
sohappelyk leVen niet tegenwerken. Hij
erkende, dat we als Christenen dikwijls
achter de feiten aanlopen. Spr. kan mis
schien niet zo positief zijn als dr Neder
lof. Het betoog van prof. Severyn achtte
spr. te absoluut. Met de stelling, dat de
man het hoofd der vrouw is, is de zaak
niet beslist.
De huwelyksordinanitie is iets anders
dan de plaats der vrouw in raden of
staten. De vraag, waarom het gaat,
hoeverre voorvallen uit de H. Schrift
normatief zijn. Onder byzondere leiding
Gods-hebben vrouwen naast mannen
bijzondere rol gespeeld, al is het dan
uitzondering.
Tabakslucht is geen probleem meer. Evenmin
als keukengeuren. de lucht van ziekenkamers en
van huisdieren. Kortom, alle luchtjes kunt
U prompt verbannen, dank zy Air-Wiek.
Want Air-Wiek bevat o.a. chlorophyl en houdt
Uw woning
altijd fris.
mensi* KN
Vraag uitsluitend de originele flacon Air-Wick a f. 2.40
Dr Schouten spreekt
Het is een niet prettige erfenis van de
historie, welke we thans te behandelen
hebben, aldus dr J. Schouten. In 1921
er principieel verschil van inzicht
'Centraal Comité en partij. Dr Kuyper
verklaarde in De Standaard van 5 Octo
ber 1918, geen bezwaar te hebben tegen
vrouwen als lid van de gemeenteraad.
De partij heeft steeds de grootste voor
zichtigheid betracht en die voorzichtig
heid moeten we blijven betrachten in de
verdere behandeling van rapport en
voorstel in de partij-instanties.
Er zijn tegenwoordig echter tien
tallen vraagstukken van groot be
lang, waarover de partij haar mening
moet zeggen. Waar blijft de organisa
tie van de politieke partij, als men
alleen dan lid kan zijn of blijven, als
men op alle punten volkomen accoord
kan gaan?
Moeten we vrezen voor critiek van
S.G.P. of G.P.V.? Die critiek komt toch,
ook 'besluiten. En als men zich
door zulk een vrees laat lelden, werkt
niet meer vormend, maar leggen
rait het volk vraagt, ten grondslag
ns optreden. Hoe moet het gaan bij
samenwerking met de C.H, bij de raads
verkiezingen, als op de C.H. lijst vrou-
gecandideerd worden en het besluit
1921 blyft gehandhaafd?
een vraag van drs G. Tonkes uit
Amsterdam deelde de voorzitter mee,
dat hy niet kon zeggen, dat nog vóói
de candidaatstelling voor de gemeente-
Prof. dr J. Severijn uit Utrecht had I raden de Deputatenvergadering bijeen zal
grote aarzeling opgemerkt in de discus-I komen om deze zaak te beslissen.
Discussie over het karakter en de taak
van de Staat
(Advertentie)
7/}/ SPECIAAL VOOR DE HANDEN
fff Prijren sterk verlaagd!
Grote tube thans 95 ct.
(Van een onzer verslaggevers)
De jaarvergaderingen van de Vereni'
ging voor Calvinistische Wijsbegeerte
trekken geleidelyk meer bezoekers. Dit
was ook deze week 't geval, toen de
eniging voor de 17e maal bijeen kwam.
De voorzitter, prof. dr D. H. Th. Vol
lenhoven, constateerde met blydschap.
dat de belangstelling Voor het werk der
vereniging niet inzonk. Het afgelopen
jaar was een periode van hard werken.
Prof. dr ir H, J. van der Maas,
president van het curatorium der Stich
ting voor byzondere leerstoelen in de
wijsbegeerte aan openbare universitei
ten en hogescholen, gaf van het werk
dezer stichting een exposé. Hy knoopte
serie aan de bekende rectorale
oratie van prof. dr A. Kuyper over „Sou-
vereiniteit in eigen kring", bij de ope
ning van de Vrije Universiteit in 1880.
Deze rede in nog altijd de basis van de
V.U. Zij culmineerde in de vermaarde
uitspraak, dat geen duimbreed
menselyk leven aan Christus' heerschap
pij mag worden onttrokken. Daarom
mag niet vergeten worden de taak, die
wij. alduS spraari dé openbare uriivêr-
teiten enhogescholen hebben te ver
vullen.
Zy die hierin voorgaan, de hooglera-
in, zyn daar de ambassadeurs der Ge
ref. levensbeschouwing met name op het
gebied der wysbegeerte. De studenten
moeten principieel worden bygewerkt
erder is voor hen verdieping
zinning nodig, omda^ de wijsbegeerte
niet de religie vervangt, maar moet
den beoefend in het licht der Heilige
Sdhrift, mede mèt het oog op de ver
breiding van het Evangelie buiten de
V.U.
breed opgezette rede besprak
hierna prof. dr H. Dooyeweerd het
derwerp „karakter en taak van.de staat".
Spr. memoreerde wat over dit vraag
stuk 'door de vereniging reeds is gepu
bliceerd en zeide. dat in de „wysbegeer-
de wetsidee" voor het eerst een
scherp onderscheid tot uitdrukking
kwam ten aanzien van de innerUjki
aard van de staat en de variabele doel
einden, die de staat zioh ziet gesteld.
Spr. gaf vervolgens een historisch over
zicht van de staatsopvattingen van Aris-
toteles, van Thomas van Aquino en van
het humanisme. Een bijzondere passage
wydde de hoogleraar aan Kuypers rede
over „souvereiniteit in eigen kring", die
hij ,van magistrale betekenis achtte, doch
bij sommigen niet meer dan een holle
leuze is geworden. Kuyper grondde zijn
beschouwing van de staat op de schep
pingsorde, doch heeft zijn denkbeelden
toen niet verder ontwikkeld. Eerst later
construeerde hy de taak van de staat
in het lloht van de algemene en byzon
dere openbaring. Primair werd de staats
taak als rechtsbescherming gezien, se
cundair als welvaartsleer. Uit deze be
schouwingen heeft zioh een A.R. staats
leer ontwikkeld.
Het leidend beginsel van de taak van
3 staat zag spr. ten slotte in het be
hartigen van het algemeen belang, be
grensd door het particulier belang. DA
de typische taak van de Overheid.
Tijdens de discussies, die ontstonden
rondom het onderwerp dat prof. Dooye
weerd in het middelpunt der belang
stelling had geplaatst, stond generaal M.
R. H. Caimeyer op. Hij noemde de kwes
tie van de Staatstaak juist op het ogeh-
blik buitengewoon actueel. Zelfs was hy
er van overtuigd, dat het belang van de
onderwerpen die op deze vergadering
werden behandeld zelden zo groot is ge
weest als op dit ogenblik. Er is een golf
van internationalisme te zien zo zei hij.
En nu en dan wordt zelfs verkondigd
dat de grenzen maar helemaal moeten
verdwijnen. Als voorbeelden noemde de
generaal het yveren voor supra-natio-
nale organen en de volksstemming te
Bolsward. Hij vroeg zich af wat er van
de staat zou overblijven wanneer werd
toegegeven aan de aandrang om de zelf
standigheid prijs te geven en wat er zou
resteren van waarden zoals het Oranje
huis. Generaal CaLmeyer constateerde
gevaren die het begrip Staat bedreigen.
Op de rede van prof. dr H. Dooye-
Van het erf van School en Kerk
Betoepingsweik
Ned. Herv. Kerk
Geref.-Kerken
al te Mïddelharnis J. B van
G. C. Muntingh
Gcref- Kerken (art. 31 K.O.)
Ook volgende week
nog zitting?
De Generale Synode der Geref. Kerken
heeft gisterochtend en -middag gelyk ge
meld, in comité vergaderd cn 's avonds
de behandeling voortgezet van het rap
port tuchtrecht der meerdere vergaderin
gen. Ook gisteren is de Synode nog niet
gereedgekomen en vanmiddag zou zy met
deze zaak verder gaan.
Het voorstel om uit te spreken, dat de
meerdere vergaderingen ten aanzien van
de dienaren des Woords behalve het recht
van afzetting ook evenals de in art.
79 K.O. genoemde samenwerkende kerk
raden het recht van schorsing dienen
te hebben, ontmoette ernstige bezwaren
by de Gelderse afgevaardigden ds J.
Hcrksen en ds J. Goris. alsmede by ds
H. v. d. Veen van Donkerbroek.
Deze verklaarde, dat de hier ontvouw
de gedachte niet leeft in de Friese ker
ken cn dat hij zal tegenstemmen.
Prof. dl' D. Nauta oordeelde dat de eis
dat met Gods Woord moet worden be
wezen wat voorgesteld wordt, niet
gaat en ook niet wordt gesteld t.a.v. het
huidige artikel 79 K.O.
In de loop van de avond werden nog
enige amendementen ingediend. Vanmor
gen behandelde de Synode het rapport
inzake artikel 36 N.G.B. Vermoedelijk zal
het tuchtrecht nog wel enige tyd in be
slag nemen en zal er nog minstens één
synodeweek moeten volgen.
Om Zuurbranden
op de maag te blussen:
Eén of twee Rennies nemen.
zo kunt U dan weer zonder zorgen
alles eten wat U graag lust; zonder vrees
die brandende pijn. Kyk eens om, U
heen hoe tientallen mannen en vrouwen
het gebruik van Rennies tot een vaste ge-
oonte maken. En met succes. Zij weten
iet meer wat brandend maagzuur i6
weerd over het „Karakter en de taak
van dè Staat", volgde een leven
dige discussie. In de huishoudelijke
vergadering werd o.m. herinnerd aan de
aanvrage van de zesde katheder bij de
Amsterdamse gemeentelyke Universiteit.
In de studieconferentie van gistermorgen
heeft prof. dr D. H. Th. Vollenhoven een
referaat gehouden over "„Schriftgebruik
en Wijsbegeerte". Ook op dit door
wrochte betoog volgde een geanimeerde
discussie.
Dr H. v. d. Linde in Utrecht is van
plan zyn functie van algemeen secretaris
van de Oecumenische Raad van Kerken
in Nederland neer te leggen. Hy heeft
zich als predikant beroepbaar gesteld.
Gistermiddag is in Stein (L.) een
klasse voor ligplaatsonderwys aan schip
perskinderen van het Kon. Onderwys-
fonds voor de scheepvaart in gebruik ge
nomen. De klas is bedoeld als begin van
een volledige school.
Dr D. W. v. Krevelen zal op 21 Jan.
om half vier met het uitspreken van- een
rede zyn ambt aanvaarden als buitenge
woon hoogleraar aan de T.H. te Delft
om onderwijs te geven in de technologie
der brandstoffen.
Mriücrtentic;
Hoest Uw Kind....!
Talm niet langer, grijp dadelijk, inf
[Om kinderhoest «e bestrijden is er:]
Wol- en lederindustrieën
In de vergadering der kamer van koop
handel voor Tilburg heeft de voorzitter,
de heer H. Mannerts, verklaard, dat de
wolindustrie thans in het algemeen een
zeer goede bezetting heeft en dat er geen
enkele arbeider op wachtgeld is tegen
1747 in September 1951. Het maandge-
middelde van de uitvoer van wollen
stoffen en dekens was in 1952 343 ton
of f 6,6 millioen, tegen 330 ton.of i 8,2
min in 1951, Men verwacht handhaving
of kleine uitbreiding van de uitvoer,
doch vreest op de binnenlandse markt
enige reactie op de huidige vry grote
vraag. Voor de zooilederindustrie waren
de resultaten in 1952 slecht en voor 1953
zijn de vooruitzichten niet onverdeeld
gunstig. In de over- en voeringleder
industrie zal de opleving vermoedely'k
de eerste helft van 1953 voortduren en de
vooruitzichten zyn vry gunstig. Voor de
schoenenindustrie was 1953 betrekkelyk
bevredigend. Over de eerste 10 maanden
van 1952 werden 3,2 min paren uitge
voerd ter waarde van f 24 min, waar
van de helft naar België-Luxemburg.
Lening voor Sonneheerdt
De inschrijving wordt opengesteld op
4>.b pet. 25-jarige obligaties, koers 100
pet. ten laste van de vereniging tot Chris-
telyk Hulpbetoon aan Blinden te Utrecht
(Blindentehuis „Sonneheerdt te Erme-
lo), groot f 100.000, in stukken van f 1000
f 500, ten behoeve van de uitbreidjng
het internadt. Eet- en conversatie
zaal zullen worden vergroot en 16 woon
kamers bijgebouwd. De vereniging zorgt
voor 76 blinden.
Zeepost
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zyn, staan tussen haakjes achter de naam
van het schip vermeld:
Indonesië ms. Willem Ruys (21 Jan,);
Ned. Nw Guinea: ss. Overijssel (19 Jan.);
Ned. Antillen: m.s. Oranjestad (20 Jan.);
Suriname: ms. Bonaire (21 Jan Unie
van Z. Afrika cn Z.W. Afrika: m.s.
Bloemfontein (13 Jan Canada: s.s.
Hurricane (9 Jan.)fss. Rijndam (15 Jan");
Argentinië, Uruguay, Chili, Paraguay,
Bolivia, Brazilië: s.s. Andes (12 Jan.);
Austr. Statenb. en Nw Zeeland:- s.s.
Stratmore (9 Jan.).
(Advertentie)
lUllioeneii dames
Op een centralen convent van de A.-R. partij werd gisteren het passieve
vrouwenkiesrecht besproken. Op onze foto ziet men een viertal leden van de
commissie die een rapport had samengesteld en wel van links naar rechts
mevrouw prof. dr G. H. J. van der Molen, mr dr J. Donner (voorzitter),
mevrouw dr F. T. Diemer-Lindeboom en prof. mr N'. Oktna. Van de commissie
maakten voorts deel uit prof. dr N. H. Ridderbos en ds mr A. Luteyn en
geheel rechts dr J. Schouten.
Het lied der aethergolven
Gram. 8.00 Nieuws 8.18 Gram. 8.60 Voor
huisvrouw 9 05 Gram. 9.40 Voor de klcu-
VPRO: 10 00 ..Kinderen en mensen",
terie 10.C5 Morgenwijding VARA: 10.20
uram. -10.45 Vocaal dubbelkwartet 11.00
Radiofeullleton 11.20 Gram. 11.30 Orgel en
zang AVRO: 12,00 Dansmuziek 12 30 Land
en tuinboliwmededelingen 12 33 Sport en
prognose 12.48 Gram. 1.00 Nieuws 1.15 Mede-
delineen of eram 1.20 Lichte muziek 2.00
r 2.20 Viool en plano 2.50
inorecltal 3 3(1 Strijkorkest
VARA: 4 00 Gram. 4.30 Voor de jeugd 5.00
Gram. 5.20 Muzikale causerie 6.00 Nieuws
6.15 Felicitaties 6.45 Uitzending in samen
werking met het N.V.V. 7.00 Gram. 7.10
„Boeven, burgers en brigadiersklank
beeld VPRO: 7 30 „Vreugde en verdriet",
causerie 7.50 Berichten 8.00 Nieuws 8.05
Boekbespreking 8.13 Voordracht
Buitenlands overzicht 10.30 Lichte muziel
VPRO: Vandaag", causerie 10,45 Avond
wijding VARA: 11.00 Nieuws 11.15 Jn huwe
Ujk cn gezin" causerie 11.30—12.00 Gram,
n. 298 m.- NCRV: 7 00 Nieuw
7.1o'£"m
gelui 1.00 Ni(
2 00 Schoolra
3.35 Vocaal c
9 30 Voor de
P 35 Kamerorkest 10.30 Morgen-
Bas en piano 11.30 Gram. 12.C5
taal trio 12 30 Land- en tuinbouw-
12 33 Lichte muziek 12 59 Klok-
uws 1 15 Salonorkest 1.45 Gram.
Jio 2.30 Gram 3,05 Voordracht
halve dag gesloten blijven, we kunnen vanavond dat zijn
met de laatste trein weer terug!"
hem te zien, maar veel wijzer zult u er niet „Als u nog even wachten wilt kunt u de dok-
beslist hij van worden!" meent zij. „Lichamelijk ziek is hij ter spreken, die is in de buurt en komt dadelijk
een niét, zegt de dokter. Er moet iets gebeurd zijn hier!" oppert de zuster. Dan blijven ze toch
ivgestel heeft geschokt, maar wat maar.
i?" no H<
kan dat wezen?" De dokter kan weinig zeggen, hy vindt de zieke
Dat is Sophie en haar vader ook een raadsel niets veranderd sedert het laatste onderzoek.
s ze hem zien liggen, uiterlijk gezond, alleen ,,'t Is onbegrypelijk!" moet hij verklaren.
Dus wordt er haast gemaakt om de deuren zichtbaar vermoeid en met een onrustig-dwalen- „Heeft hij al eerder iets dergelijks gehad?"
- - enkel de blik in zyn ogen. De zuster heeft gelyk, 't zou Nee nog nooit| daar zjjn zjjn huisgenoten ab-
vergeefse moeite zijn om een gesprek met hem soiuut zeker van. Of het in de familie wel eens
te beginnen. voorgekomen is, wil de geneesheer nog weten,
en ook die vraag wordt ontkennend beantwoord.
„Kunt u niet vermoeden wat het geweest is,
dat hem zo'n schok heeft gegeven?"
Maaskamp schudt langzaam het hoofd.
„Hij is Zondagmiddag gewoon naar de kerk
gegaan en daarna niet meer thuisgekomen. Dat
is alles wat wij ervan weten!"
De dokter haalt de schouders op. ,,'t Is jam
mer dat u ons niet wijzer kunt maken, ik dacht
dat er voor zijn vertrek uit huis misschien het
eén of ander was voorgevallen. We zullen in elk
geval voor hem doen wat we kunnen, en mocht
er verandering komen, dan krijgt u bericht, dat
Maaskamp is er door de jaren heen zo aan spreekt!"
gewoon geraakt om zich onder alle omstandighe- Diep verslagen, met een heel wat vroegere trein
den volkomen bedaard te houden, dat het hem dan ze eerst van plan waren, keren vader en
.Maar als hij toch niemand kent"aarzelt ook Jhans^zonder inspanning gelukt. Toch nu dochter die avond terug naar hun stadje. Ze zijn
te sluiten, de naaste buurvrouw met
woord in te lichten en op 't kantje af de trein vergeefse moeite zijl
van kwart over drié te halen.
„Misschien heeft mevrouw Kluis Dita ook al
wel op de hoogte gebracht!" veronderstelt Sophie
nog bij 't instappen.
En ook dat komt uit. Ze ziet er bleek en ont
daan uit en snelt aanstonds op haar vadér toe,
die zijn gewone kalmte zelfs nu niet verliest.
„Ik wist wel dat u direct komen zou!" zegt ze
dankbaar. „Ik had uitgerekend-dat u met deze
trein mee kon, als het bericht van 't ziekenhuis
op tijd overkwam. Ik ben al twee keer bij Joost
geweest, vanmorgen en gisteravond. Maar 't is
zo erg, hij kent niemand en de zuster zegt
dat hij af en toe zo maar begint te slaan en te
schoppenWat hem precies overkomen is heb
ik niet gewaar kunnen worden, dat wisten J
zelf ook niet!"
i hebben i
Sophie „zou het dan wel veel
naar hem toe te gaan?"
„We kunnen het altijd proberen!" is Maaskamps nu kan geen mens het hem kwalijk
antwoord, ,,'t Zou kunnen wezen dat er na van-
morgen verandering was gekomen!"
Ze proberen het ook werkelijk, maar zonder
succes. De verpleegster, die hen ontvangt, ver
telt dat de patiënt op 't ogenblik wel rtistig is,
doch dat alle pogingen om hem aan 't praten
te krijgen tot nu toe mislukt zijn.
hij daar staat aan het bed van zijn jongen, zijn nog even bij Dita geweest om afscheid te nemen
enige zoon en de trots van zijn overleden vrouw en hebben van haar de belofte gekregen, dat ze
u1::1- uTgfl| -— Joost zal gaan
:n, dat zo vaak als ze tijd heeft
„Ik kan me indenken dat u ernaar verlangt om .maar
als onder een striemende slag. in een coupé vol rokende mannen, babbelende
Sophie is op de stoel naast het ledikant neer- vrouwen en zeurende kinderen,
gezakt, haar ogen turen strak en zonder tranen Maaskamp neemt niet in 't minst notitie van
op 't gelaat van haar broer. Ze is niet in staal zijn medereizigers. Hy is al maar bezig met die
om een woord te spreken en knikt slechts toe- woorden van de dokter:
stemmend, als vader na enkele minuten voorstelt „Ik dacht dat er voor zijn vertrek uit huis
heen te gaan.
misschien het één of ander was voorgevallen..
jelichting 7 30
joie-orKcst, Koor en solisten 8 00
;rant 8 20 „Aida", opera (gr. pl.) 10 45
overdenking 11.00 Nieuws lil.15 Het
ïlie in Esperanto 11.30—12 00 Gram
•land. BBC. 330 m. 12.00 Gram 12 30
n en plano 1.00 Dansmuziek 1.25 Gev.
mma 2.00 Nieuws 2.10 Gram, 3 00
concert 4 00 Hoorspel 4 30 Gram 5.15
irogramma 6,00 Voor de kinderen 7.0Ó
5 7,15 Sport 7.20 Gram 8 00 Gev. mu-
8 40 Causerie 9,00 Klankbeeld 10 00
s 10 15 Amerikaanse nieuwsbrief 10 30
programma 11.00 Sopraan cello en
12.00—12 03 Nieuws.
land. BBC. 1500 en 247 m. 12 00 Mrs
dagboek 12,15 Militair orkest 12.45
acht 100 Gev muziek 1.46 Schots
2 45 Voor de kleuters 3,00 Voor de
4.00 Gev muziek 4.45 Amusements-
5-15 Mrs Dale's dagboek 5.30 Orgel
spel 6.00 Variété-orkest en solist %4S Ver-
nma 7 15 Gram. 7.45 Hoorspel 8 00
radiojournaal 8 28 Sport 8.30 Gev.
programma 9 45 Hoorspel 10.15 Discussie over
:tuelc vraagstukken 11.00 Nieuws 14.15 Ac-
lalltelten 1120 Dansmuziek 12 06 Voordracht
1.20 Amusementsmuziek 12 56—1.00 Nieuws.
Frankrijk. Nat. Progr. 347 m. 12.30 Orkest-
meert 1.00 Nieuws 155 Israëlische uitzen
ding 6.30 Amerikaanse uitzending 7 01 Gram
7.10 Klankbeeld 8.00 Orkestconcert 1010 Gra-
".00 Harpspel 11,45—12 00
Nieuws.
isel, 324 m. 11,45 Gram 12 34 Gram
00 Nieuws 1.15 Orgelspel 2.00
12.50 Koe
Schoolradio 3 30 Gram. 4 00 Orkestcc
5 00 Nieuws 5.10 Strijkkw
:ang 6 00 Zan
4.% Gi
5.45 Ork.
6.30 Voor de soldaten 7.00 Nii
8,15 Oi
Chansons 8 00 Gi
"ieuws 10.10 Kronlel
ie! der oud-strijders 10.15 Intern Radio-
niversiteit 1045 Gram 10.55—11.00 Nieuws
Brussel. 484 m. 12.06 Lichte muziek 1 (X
Ieuws 1.10 Gram. 4 00 Lichte mui
ieuws 5.15 Gram.
ram. 6.30 Filmmuziek 7.00 Gram 7 45
ieuws 8.00 Orkéstconcert 10.00 Nieuws
10.10 Kamermuziek 10 50 Nieuws.
TELEVISIE LOPIK
l'rljdag. AVRO: 20.15—21 45: Televizier;
•erpraalje; Pauze; Cabaret-vari4té-pro-
TTET is natuurlyk niet eerlyk eeri
mier, .die yverig en met grote
snelheid van de ene plaa'.s naar de
andere spoedt om plichtsgetrouw
haar bezigheden te verrichten, voor
de voeten te werpen dat zy minder
hard loopt dan een mens. Het spreekt
vanzelf dat wij op de 100 meter hard
lopen eerder de eindstreep passeren
dan deze zespoter, maar toch loopt
de mier verhoudingsgewijs harder,
want in dezelfde tydseenheid legt zij
een afstand af die vergeleken met
haar lichaamslengte aanzienlijk gro
ter is dan de door ons gepresteerde
afstand. Doen wij over 100 m byv. 12
seconden, dan mag een mier, wier li
chaamslengte 1/180 deel van onze
lengte meet, er 180 maal zo lang over
doen. Dat' is de enige eerlijke maat
staf. En wie zou willen beweren dat
een mier In ruim een half uur niet
op haar dooie gemak die 100 m af
legt?
Passen we deze maatstaf toe, dan
moeten we ons verbazen over de ge
weldige snelheden waarmede som
mige micro-organismen, zoals wieren,-
zwermsporen en bacteriën zich voort
bewegen. Vaak zijn deze ééncellige
organismen voorzien van zweepha-
ren die de beweging bewerkstelligen.
In andere gevallen, byv. by de spi-
rlllen, wentelt de schroefvormige
bacterie zó snel als een kurketrek-
ker om de eigen as, dat de vorm van
do cellen tydens de beweging onder
een microscoop niet is waar te ne
men. Dat is alleen mogelyk op het
moment dat de bewegingsrichting
omkeert.
Maar er zyn nog ingewikkelder
voortbewegingen in deze wereld-van-
het kleine mogelyk. In sommige ge
vallen beschrijft het achtereinde van
de cel bijv. een rechte baan, terwijl
het voorstuk een spiraalbeweging
uitvoert, of het organisme volgt een
schroefbaan.
De snelheden die by zulke bewe
gingen gemeten werden, zijn in som
mige gevallen werkelijk aa-nzienlyk,
al zal de uitkomst die in tienden van
millimeters per seconde moet worden
uitgedrukt, de meesten van U wel
licht teleurstellen. Wanneer we et
echter aan toevoegen dat deze snel
heid in sommige gevallen neerkomt -
op een afstand'van 30 maal de eigen
lichaamslengte per seconde, zal dit
wellicht meer bevrediging schenken.
Want. overgebracht naar menselijke
verhoudingen, legt ons dit de ver
plichting op de afstand van 100 me
ter ruwweg in 2 seconden te lopen,
inplaat%van in 12! Deze in onderde
len van millimeters uitgedrukte or
ganismen zijn ons in snelheid dus wel
verre de baas!
Hoe men het klaarspeelt de lengte
-van deze organismen in duizendsten
en tienduizendsten van millimeters te
meten?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden).
