Hoogoven-schaaktournooi te
Beverwijk begonnen
Niemöller niet aanvaardbaar voor
Duitse Lutherse kerken
Aan opstandige jeugdgroep in Essen
zond hij telegram met zegenbede
Nederl. nazi-organisaties
tellen nog 200.000 man
HE
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
WOENSDAG 7 JANUARI 1953
Uitslagen der eerste ronde in overeenstemming
met de verwachtingen
(Van onze schaakmedewerker)
ISTERAVOND IS TE BEVERWIJK het bekende Hoogoven-schaak-
vT tournooi weer begonnen. Een bijzonder tournooi ditmaal, want het is
het 15de in de reeks. Weliswaar hebben de oorspronkelijke plannen een
groot internationaal tournooi met 20 deelnemers niet kunnen doorgaan,
doch het tournooi, dat wèl tot stand kwam, is niet minder belangwekkend.
Zes buitenlanders nemen er aan deel: de Fransman Rossolimo, de Belg
O'Kelly de Galway, de Hongaar Füster, die nu zal meespelen in plaats van
Kottnauer, die uit Zwitserland niet in Beverwijk is aangekomen, de Span
jaard Toran, de Zuid-Afrikaan Heidenfeld en'de Engelsman Trott. En
deze heren zullen hard, heel hard moeten vechten, indien zij op de bovenste
plaatsen beslag willen leggen. Want de Nederlandse ploeg van 6 man mag
er zijn: Euwe, Donner, Cortlever, Van Scheltinga, Kramer en Bouwmeester.
Een speciale karakteristiek van dit i Hieronder volgt de winstpartij van
Hoogoventournooi is de bijzonder gezel- Donner.
iige en gemoedelijke sfeer, welke er al-1 Wit: J. H. Donner. Zwart: N. Cortlever.
tijd heerst. Ook nu weer. Direct al bij
het binnenkomen. De voorzitter
K.N.S.B.. een der sprekers bij de ope
ningsplechtigheid, wees hierop terecht.
De voorzitter der Hoogoven-tournooicom
missie, de heer P. A Veldheer, sprak eer
welkomstwoord en Prof. van Doessehate,
een der directeuren van het Hoogoven
bedrijf, opende het tournooi officieel
Wedstrijdleider Zittersteyn verrichtte de
loting en het spel kon beginnen.
Samisch vertelde
Grootmeester Samisch, die pas
twee dagen aan de slag kan. omdat hij
niet in de internationale 12-kamp, doch
in de internationale 10-kamp speelt,
er reeds. Hij ging rustig in een hoekje
met een schaakbord iets aan een kennis
demonstreren. Al ras kwamen
paar toeschouwers bij en enkele minuten
later verdrongen zich de toeschou'
om dat bord. Kostelijke verhalen, op leu
tige wijze voorgedragen, en geïllustreerd
door uitermate leerzame stellingen, kwa
men als een waterval van zijn lippen
Wij en velen mèt ons hebben er
van genoten, zoveel zelfs, dat het ons
even moeite kostte ons weer tot de diepe
ernst van het inmiddels enigszins gevor
derde tournooi tk wenden.
Daar zagen we al spoedig dr Euw
enig voordeel behalen tegen Füster ei
Donner in een moeizaam gevecht met
Cortlever belanden. We zagen Heiden
feld het betere spel verkrijgen tegen
Toran. Een typische Spanjaard, deze
jongeman, in wien wij een zekere ge
lijkenis zowel met Prins als met Gligoric
ontdekten. Rossolimo kreeg langzaam
maar zeker vat op het spel van Kramer
en Trott verloor terrein aan O'Kelly.
Bouwmeester en Van Scheltinga leverden
een taai gevecht, waarin geen van beiden
voorshands voordeel kon behalen.
De uitslagen der partijen waren nage
noeg in overeenstemming met het beeld,
dat wij hierboven schetsten. Euwe won
onbedreigd van Füster. Donner won van
Cortlever, en deed dit op bijzonder ver
dienstelijke wijze. Toran had zeer handig
de kansen weten te keren en liep Hei
denfeld onder de voet. Rossolimo
O'Kelly verstaan beiden uitnemend de
kunst een .eenmaal verkregen voordeel
tot winst uit te breiden. Dit betekende
ditmaal dat Kramer en Trott een nul
moesten incasseren. Bouwmeester en V.
Scheltfnga besloten aan het einde der
zitting tot remise, het enige gelijke spel
van deze dag.
Naar het ons voorkomt zullen Euwe en
Donner de beste kansen op de eerste
plaatsen hebben. Rossolimo en O'Kelly
zullen om de 3e en 4e plaats strijden,
terwijl de overige Nederlanders zullen
moeten proberen of het hen kan gelukken
Füster mogelijk ook Toran
5e plaats af te dringen In elk geval
staan ons nog tal van spannende partijen
te wachten.
K.W.Z. II—A.D.C. II: 12—8
K.W.Z II speelde een competitiewed
strijd tegen A.D.C. II en won met 128.
Hier volgt de ged. uitslag: D. Meijvogel
(K.W.Z. II)—J. van Hofwegen (A.D.C
II) 2—0: Jac. de Best—N. o. 2—0; Nic de
Jong (res.)T. Bevaart 02; B. v. Rijn—
A. Blom 20: L. Brouwer—W. v. Berkel
2—0; Jac van Rijn—G. Wijfjes 1—1; A.
Kuijt (res A Wolswijk 02; N. o.A.
Jesse 02; D. BarnhoornJ. Nobel 11;
J. DubbelaarJ. van Stigt 20.
Maandag kampioenschap
kunstrijden op de HOKY
Dit jaar geen heren-senior
kampioen
Maandag 12 Januari zal op de HOKY
te Den Haag worden gestreden
nationale titels kunstrijden en ijsbanen.
Voor het kunstrijden (dames senioren)
zullen Sjoukje Dijkstra. Joan Haanappel.
Nelly Maas, Lydio Stoppelman (de kam
pioene van het vorig jaar) en Hetty Del-
roor het bij de senioren zal
deelnemen, op het ijs verschijnen.
Dit jaar zal Nederland geen heren
nior-kampioen kennen. Paul Engelfriet.
Spaanse partij de titelhouder, heeft wegens studierede-
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 nen niet ingeschreven
5. 0-0 Pxe4 6 d4 b5 7 Lb3 dó 8. dxeó Le6 Bij de junioren kan men daarentegen
9. De2 Le7 10. Tdl Pc5 11 Le3 Px)b3 12 wel een kunstrijder aan het werk zien.
axb3 0-0 13 c4 Pb4 14. Pc3 c5 15. cxd51 n I. Leo Visser. Zijn taak zal niet gemak-
Pxd5 16 Del Ta7 17.b4 Td7 18. bxc5 Da8j kelijït zijn. want als enige deelnemer zal
Churchill bij Dulles
Eisenhower iormeel
gekozen
Storm, als Britse valuta
wordt gesteund
gxf3 Dxf3 23. Ddl Dc6 24 Pf5 Dg6+ 25.
Kfl Dxf5 26. Txd7 Dxe5 27. Dd4 Dxh2
28. Txe7 Dhl-f 29. Ke2 Dxal 30. Txc7
Dbl 31. Td7 Dc2-<- 32 Dd2 Dc4+ 33. Dd3
Dg4+ 34. Kd2 h5 35. c6 Db4+ 36. Dc3
Dg4 37. Dd4 De6 38. c7 Tc8 39. Td8+ Kh7
40 Txc8 Dxc8 en zwart gaf het gelijk
tijdig op.
K.W.Z. I—L.D.V. II IS—5
Voor de competitie van de L D.D.B.
speelde K.W.Z I tegen L D.V. II. De
wedstrijd werd door de Katwijkers ge
ien met 155. Ged. uitslag: Jac v.
d. Plas (K.W.Z I)—A. Sladek (L.DV. II)
1—1; Y. de Wilt-
v. d. Plas—J.
Berkheij (res.)W. de Roode (regl)
20: G. Pluimgraaf!S. Mandi 2—0; P.
MeijvogelM. Brinks 20; A. van Duy-
venvoordeL. Zitman (regl.) 20: W, v
d. Plas (res.)—N o. 2—0; A Herbert—T.
Klinkenberg 2—0; T. van BeelenW.
Klein sr 0—2.
Lisse Vooruit IA.D.C. I
aantal punten te behalen.
Bij de dames juniorenwedstrijden zul
len Rietje Beek. Lenie Edelman
Jeanine Ferir d« strijd met elkaar
binden.
Vier paren hebben zich aangemeld
het ijsdansen. Het zijn: Lidia Boon—Van
Dam, het echtpaar Odink. Corrie vs
RossumKnaap en Kitty Muizenberg-
Van der Mast. Loekie Daudy en Schwei-
ger, die aanvankelijk aan deze wedstrijd
den zouden deelnemen, hebben niet inge
schreven. Door gebrek aan trainingstijd
zijn zij niet voldoende voorbereid.
Als juryleden zullen de heer Knete
man, mevr. dr BenedictStieber
der Stel 1i;Belg Voordeckers optreden, terwijl de
d. Meij 11; W |heer De Voogd als scheidsrechter zal fun-
Het Amerikaanse Congres heeft gene.
raai Dwight D. Eisenhower formeel ge
kozen verklaard tot President van dc
Ver. Staten en Richard Nixon tot vice-
president. Churchill had gisteravond te
New York een onderhoud van twee uur
met de toekomstige Amerikaanse mlnis-
Buit. Zaken, Foster Dulles. H.er-
uit blijkt, dat Churchill het persoonlijk
tussen de leidende politioi in
Amerika en Engeland tracht te herstel-
zoals zulks tussen Churchill en
Roosevelt tijdens de oorlog bestond.
Senator Dirksen, een Republikeinse af
gevaardigde uit Illinois, heeft reeds voor
speld, dat er een geweldige politieke
.1 opsteken in het Congres, indien
uit de onderhandelingen tussen Eisen
hower en Churchill een voorstel te voor
schijn komt, beogende Amerikaanse steun
de Britse valuta. Het Congres zal er
stokje voor steken als Amerikaans
goud wordt verstrekt om de convertibili
teit (inwisselbaarheid) der Britse valuta
te steunen.
Vermelden wij in dit verband nog, dat
generaal Eisenhower, de toekomstige
President der V.S., een telegram aan de
Westduitse Bondskanselier Adenauer heeft
gezonden, waarin hij uiting geeft aan de
hoop, dat het Europese legerverdrag door
alle betrokken staten zal worden goedge
keurd. Eisenhower legde de nadruk op
het belang van een groeiende Europese
eenheid. Ontkend wordt, dat te Washing
ton plannen overwogen worden, op
directe wijze Duitsers voor militaire
dienst op te roepen onder het opper
bevel van generaal Ridgway, mocht het
Europese defensieplan falen.
Een iel omstreden figuur
De uitslagen van
isse Vooruit I en
van Hal—C. Zijlst
L. Jesse 0—
de damwedstrijd
l.D.C. I luiden: N.
a 02; J. Algera
RossenS. Koop-
20; G. v. d. SleltA. Rijnberg
11; A. BalkeendeM. Brunt afgebr.;
J. DuivenvoordeC. Rijnsberg 0—2; Joh.
Langbroek—J. van Oever 2—0; N. P.
Dekker—M. L. v. d. Tol 0—2: W. Möhl-
manJ. Boogaard afgebr.; G. Balkenende
-J. Gelderblom 20; voorlopge uitslag
7—9.
Klein voorproefje van
Rallye van Monte Carlo
Op circuit van Zandvoort
Ven de 14 Nederlandse deelnemers
de Rallye van Monte Carlo, welke
20 tot en met 27 Januari wordt gehou
den, verschenen Dinsdagmiddag 8 equipes
op het circuit van Zandvoort, waar de
KNAC een oefenparcours voor de klas
sementsproef had uitgezet. Het gold hier
een rem- en acceleratieproef. In klasse
1 (cylinderinhoud boven 1500 cc) werd
de beste t(jd genoteerd door de heer J.
F. Schiek uit Oud-Beyerland met Re
nault. Prof. van Lammeren uit Wage-
ningen was met Porsche de snelste In
klasse 2 (1100 tot 1500 cc). De heer Koks
uit Haarlem was met Volkswagen de
snelste in klasse 3 (750 tot 1100 cc).
Amsterdamse studenten
snelsten in het water
Burg. d'Ailly opende sport-
tournooi te Amsterdam
De burgemeester van Amsterdam, mr
A. J. d'Ailly, heeft gisteren het twee
daagse internationaal studenten-sport-
tournooi in het AMVJ-gebouw te Am
sterdam geopend. Aan dit tournooi
men deel studenten uit Indonesië,
Verenigde Staten, Suriname, Ned.
tillen en Nederland.
Direct na de opening begon het besket-
balltournooi, waarvan de uitslagen wa
ren: IndonesiëSuriname 32-31 (rust
12-17); Nederland—Verenigde Staten
43-31 (rust 17-11); Suriname—Antillen
45-19 (rust 27-10).
De prestaties in het zwemtournooi be
wogen zich over het algemeen op
zeer laag peil. Sommige landenteams zijn
zo klein, dat niet eens op de drie r
mers vertegenwoordigers konden uitko
men. De Nederlandse (Amsterdamse)
ploeg, die voor het zwemmen de beschik
king had over Joris Tjebbes, Gerrit B(jls-
ma en Ad Boxem, hield dit drietal maai
in reserve om de krachtsverhoudingen
niet al te groot te maken. De Antillen
hadden niettemin behoorlijke krachten
in Huub Vos en De Groot, die resp. de
100 m. schoolslag en de 100 m. vrije slag
voor hun rekening namen. Voor de
maal 50 meter estafette werden in
Nederlandse ploeg Bijlsma, Wildevuur
Holtes opgesteld om de eerste plaats bij
het onderdeel zwemmen veilig te stel
len. Het eindresultaat van het zwemmen
was: 1. Nederland 22 pt.; 2. Ned. Antil
len 18 pt.; 3. Indonesië 14 pt.; 4. Ver.
Staten 9 pt.; 5. Suriname 5 pt. Een wa-
tcrpolowedstr(jd tussen Amsterdam en de
Ncd Antillen leverde een 30 zege voor
dc hoofdstedelingen op.
In het damtournooi lieten Amerika en
dc Ned. Antillen verstek gaan, zodat het
nodig was een dubbele ronde te laten
spelen. Hier ziin de Surinamers opper
machtig. Zij sloegen Indonesië in een
half uur met als eindstand 100
Het schaken, bridgen en tafeltennis
vordert slechts langzaam. De uitslagen
van de damwedstrjjden waren: vijftallen:
NederlandIndonesië 64; Nederland
Suriname 28; SurinameIndonesië
100; die van de schaakwedstrijden:
SurinameAntillen 41; Nederland
Indonesië 32.
Piet ten Thye doet aanval
op 400 m vrije slag-record
Tijdens de Zaterdag 10 Januari in het
Sportfondsenbad te Rotterdam te hou
den nationale zwemwedstrijden ten bate
van het mr. Bierenbroodspotfonds zal
Piet ten Thye van LZO (Leeuwarden)
een aanval doen op het Nederlands re
cord 400 meter vrije slag, dat sinds 30
November 1951 met 4 min. 49,4 sec. staat
op naam van Piet Elzenga van Zwem-
club Groningen. Ten Thye ls houder van
het Nederlands record op de 500 meter
vrije slag met een tijd van 6 min. 12,8
,Aap, noot, mies" per
televisie
Want op school krijg je
koude voeten1
Een omvangrijk experiment op tele
visiegebied is op touw gezet door het
gemeentebestuur van Baltimore. Stokers
congierges zijn een staking begonnen
nu kunnen 80.000 kinderen niet
school. Begrijpelijk, want de stakershitte
eroorzaakt hevige koude. Zegt U
eens in het Amerikaans „aap. noot, i
met steenkoude voeten of pijnig je her
sens af met chemie en natuurkunde btf
een koude-temperatuur! Wel moeten de
scholieren iedere dag even naar school
gaan om het huiswerk te halen, dat dan
zal aansluiten op de televisie-uitzendin
gen. De kinderen zullen thuis op het
televisiescherm de lessen volgen. Alle
drie de televisiezenders van Baltimore
zjjn ter beschikking gesteld van deze
allermodernste vorm van onderwijs. Na
tuurlijk is het nu terdege opletten,
neer en op welke golflengte de lessen
kunnen worden gevolgd. Jammer, dat
zij nu niet kunnen zien hoe een
snoodaard... de klas wordt uitgestuurd.
Kopstukken op onderwijsgebied en lieden
van wetenschap wachten thans in ang
stige spanning af, hoe de resultaten zul
len zijn. Er zit iets in
Oprichting Irenebrigade
wordt herdacht
Op 11 Januari as. zal het twaalf jaar
geleden zijn. dat te Congleton in Enge
land de Koninklijke Nederlandse brigade
werd opgericht, die enkele maanden la
ter van H M. de Koningin de naam ..Prin
ses Irene" ontving.
Deze brigade nam deel aan de gevech
ten in Frankrijk. België en Nederland in
de jaren '44 en '45 en werd op 13 Juli
1945 te 's-Gravenhage gedemobiliseerd.
Een jaar later werd het regiment infan
terie .Prinses Irene" opgericht, dat in
1948 werd verheven tot garderegiment
Dit garderegiment zet de tradities van
de Irene-brigade voort en telkenjare or
ganiseert het de herdenking van de op
richtingsdatum der brigade.
In de kazernes te Assen en Zuidla-
m. het garnizoen van het garderegi-
ent. wordt Zaterdagochtend een plech-
ge vlaggenparadc gehouden. In dc le
gerplaats te Ermelo, waar een bataljon
het garderegiment gelegerd is.
wordt een inspectie gehouden, gevolgd
door een défilé.
vereniging van officieren der gar
de ..Prinses Irene" houdt voorts haar
jaarlijkse bijeenkomst op 10 Januari a-s.
Amersfoort.
Mutaties bij de Marine
Kapitein ter zee J. F. van Duim, thans
stafofficier bij het geallieerde hoofd
kwartier te Parijs (Shape) cal niet, zoals
eerder werd medegedeeld, het bevel
krijgen over de mijnendienst te Den
Helder, doch met ingang van 15 Januari
worden belast met de functie van com
mandant maritieme middelen te Amster
dam. In deze functie zal hij kapitein ter
:e J. S. Bax opvolgen
Met het bevel over de mijnendienst te
Den Helder wordt met ingang van 1
Februari belast kapitein ter zee C.
Hendrikse, thans commandant van het
:-ookomstcentrum te Voorschoten.
Commandant van het marine-opkomst-
centrum te Voorschoten wordt kapitein-
luitenant ter zee A. van Miert, thans
eerste officier van het Koninklijk Insti
tuut voor de Marine te Willemsoord, die
als zodanig wordt opgevolgd door kapi
tein-luitenant ter zee A. P. Ferwerda, te
voren commandant van Hr. Ms. torpedo-
bootjager Evertsen Met het bevel over
de Evertsen is met ingang van 5 Januari
belast kapitein-luitenant ter zee
Brouwer.
„Gemeenteraad" van
Elten afgetreden
Kamerleden stellen vragen
over vier kwesties
Het Tweede-Kamerlid Scheps (P.v.d.A.)
heeft schriftelijk aan minister Beel ge
vraagd of het juist is dat de leden van hel
college van advies te Elten, die practisch
de vi oegere gemeenteraad vervangen,
niet langer van deze instantie deel wen
sen uit te maken. De heer Scheps infor
meert voorts o.a. of de minister een ver
zoek van dit college, dat er een uitspraak
de burgerij moet komen over de ver
lenging van zijn mandaat, heeft afgewezer
Het Eerste-Kamerlid Gerretson (C.H
heeft de ministers Drees en Kernkamp
verzocht de ronde-tafelconferentie met de
West niet te laten beginnen voordat de
Eerste Kamer zich heeft uitgesproken
over de kwesties, waarover op 16
December in de Tweede Kamer zoveel
deining ontstond.
er de export van zuivelproducten
Amerika heeft het Tweede-Kamer
lid Den Hartog (V.V.D aan de ministers
Beyen en Mansholt inlichtingen gevraagd.
De heer Haken (Comm.) heeft de minis
ters Algera en Van de Kieft opheldering
verzocht over de schadevergoeding
de slachtoffers van de overstromingen
langs de IJssel en in Limburg.
EVC-demonstratie op 1 Febr.
in Den Haag
Nieuwe functie voor oud
voorzitter B. Blokzijl
Zaterdag zal het nieuwe verbondsbe-
stuur van de Eenheids Vakcentrale zich
bezig houden met de voorbereidingen van
demonstratie van werkenden en
werklozen op 1 Februari in Den Haag.
van zijn functie ontheven voorzit-
de heer B. Blokzijl, is belast met
werk op het sociaal-economisch bureau
de E.VC,
Door ds Ant. Johannes
T^E LAATSTE TIJD is er nogal deining ontstaan rondom de figuur van
-L' de bekende Duitse predikant Martin Niemöller, die voor het uitbreken
van de oorlog de aandacht van heel de wereld op zich vestigde door zijn
fiere verzetshouding tegen het nazi-regime. Hij was toen een van de pro
minente figuren van de „Bekenntniskirche", waarin ook de grote theoloog
van deze tijd Karl Barth een belangrijke rol heeft gespeeld. In een stoei-
profetische houding heeft hij toen het licht van het Evangelie,op de kan
delaar gezet en zijn tegenstanders, die de politieke macht hadden bemach
tigd, zonder vrezen voorgehouden. Geen wonder, dat men toen allerwegen
bewondering en waardering voor hem koesterde. De zogenaamde „Schutz
haft", meer in feite gevangenschap van Niemöller, werd door velen gezien
als aanranding van het door hem vertolkte Evangelie en van de Kerk
Christus.
Na de oorlog is Niemöller opnieuw op dat de gemoederen in beroering brengt,
de voorgrond getreden als vertegen-1 Telkens weer opnieuw doet hij opzien-
woordiger van de Evangelische Kerk in'barende ui spraken over politieke aan-
Dui.sland voor het buitenland. En juist gelegenheden, waarmede weinigen zich
in deze" nieuwe positie van leider van i "eren-igen kunnen. Het ligt in de aard
het „Aussenamt" der Duitse Kerk heeft Ivan zijn karakter, autoritair en eenzijdig
hij opnieuw de aandacht der wereld op op m treden en zodoende
zich gevestigd. Alleen zijn thans de be
wondering en waardering verre
algemeen.
Iedereen weet, hoeveel stof onlangs
Niemöl'lers reis naar Rusland heeft doen
opwaaien. Maar dat is niet het enige,
Duitsteie activiteiten
Advocaat Wolthuis reist het land af
om cursussen te geven
ET NATIONAAL-SOCIALISME is in ons land niet dood. Nog steeds
zijn om en nabij de 200.000 Nederlanders en vroegere Nederlanders
betrokken bij organisaties van voormalige N.S.B.-ers, meldt Het Parool.
De belangrijkste van deze verenigingen is de Stichting Oud-Politieke De
linquenten, die reeds verscheidene malen de aandacht op zich heeft ge
vestigd door het bestellen van foto's van Mussert. Het doel van de stich
ting is sociale steun te verlenen aan oud-nazi's. Hoewel de meeste
bestuursleden met het nationaal-socialisme hebben gebroken, zijn er ook
met uitgesproken kwade bedoelingen.
oorzaken. Zijn aanhangers spreken dan
graag van „schöpferische Unruhe". maar
het is dikwijls niet meer of minder dan
- erwarring. Het kan ongetwijfeld heil
zaam zijn als de christenheid eens door
elkander geschud en in vi
wordt gebracht, maar in sommige theo
logische kringen vergeef me, dat ik
het voor de duidelijkheid wat Al
scherp zeg schijnt 't een „sport" te
rijn om Al'les en Alles omver te halen.
Nu is het zo ver, da; de synode van
Ver. Evang. Lutherse Kerk in Duitsland
zich onlangs tegen Niemöller gekeerd
hee Op theologische en practisch-
kerkelijke gronden. Dr Asnvussen, die
onlangs uit de leiding der Oecumenische
beweging en de Wereldraad van Kerken
trad, gaf als reden op, dat hij niet langer
mede verantwoordelijk wilde zijn
de „politieke theologie", die zijns inziens
onder leiding van Niemöller bedreven
wordt. Velen .-naken ook ernstig bezwaar
tegen de door hem gebruikte methode,
om practische politieke beslissingen te
verkondigen als eisen van God en als de
wet des geloofs.
Kerkelijke situatie
Prof. dr W. J. Kooiman heeft enige
tüd geleden in het „Evangelisch
Luthers Weekblad" deze kwestie be
licht en we willen aan de hand daarvan
nog wat nader op de zaak Ingaan. Het
is goed, in brede kring aandacht te
schenken aan commentaar van Lutherse
zijde over zaken die op het terrein van
het Lutheranisme liggen. Hier in Ne
derland doet men 't maar al te vaak
voorkomen, alsof de Evangelische Kerk
in Duitsland een soort Duits Hervormde
Kerk is met hier en daar wat figen-
recalcitrante Lutheranen. Dan
dient men toch goed te begrijpen, dat
in Duitsland ook in de zogenaamde
.unierte" kerken het Lutheranisme
tverwegend is, en wel In zeer sterke
mate. Dat voorts de Evangelische Kirche
in Deutschland (E.K.D.) niet een Kerk
in de strikte zin des woords, maar een
bond van kerken is.
Sinds 1817 bestaan er in Duitsland
unierte" of „evangelische" kerken, dat
zijn kerken, waarin Luthersen en Cal
vinisten (beter: Hervormden) kerkelijk
len. Er zijn echter specifieke
Lutherse landkerken en vrije Gerefor
meerde kerken apart blijven bestaan.
Vóór het Hiuler-regime was er al een
Kerkenbond tot stand gekomen, welke
later onder sterke drang van de staat
.Deutsche Evangelische Kirche"
(D.E.K.) werd omgesmeed. Vooral var
Lutherse zijde zijn toen ernstige bezwa-
aangevoerd, terwijl Niemöller c.s
het ontstaan van deze D.E.K. toejuichte
Onaanvaardbaar
Een andere factor van belang is het
volgende. Over brede linie wordt erger
nis gewekt door het feit, dat Niemöller
soms op.reedt in een rol, die op die van
een agitator lijkt Toen hij onlangs in
Bonn sprak, aangekondigd door opval
lende aanplakbiljetten, verliep de sa
menkomst in een grote rel met gejoel
en stinkbommen. „Men kan natuurlijk
zeggen", aldus prof. Kooiman, „dat hij
daar zelf nie s aan kan doen, maar hele
maal gerust zijn we daar niet op, als w«
lezen, dat hij persoonlijk aan een jeugd
groep in Essen, die relletjes veroorzaakte
tegen de West-Duitse regering, een tele
gram met zegenbede zond". Nu kan men
trachten in al dergelijke zaken veel te
vergoelijken, maar het is volkomen be
grijpelijk, dat Lutherse bisschoppen en
synoden vinden, dat zijn optreden niet
in overeenstemming is met zijn hoge
kerkelijke (interkerkelijke) positie en
da daarom hun oordeel luidt: onaan-
Nationalisme en
internationalisme
Ten slot'e nog een enkele opmerking.
Van bepaalde zijde wordt vaak gezegd,
dat de Duitse Lutherse kerken sterk na
tionalistisch geladen zijn en toevluchts
oord voor vroegere nazi's, terwijl Nie
möller c.s meer internationaal georiën
teerd zouden wezen. In dit wit-zwart-
sehema kAn en mAg de Duitse situatie
echter niet getekend worden. In ver
schillend opzicht is het zelfs precies
andersom. Prof. Kooiman wijst op het
feit. dat, terwijl Je V.E.L.K. in het kader
van de Lutherse Wereldfederatie de na
druk legt op het internationale karakter
van het Lutheranisme, Niemöller als lei
der van het „kirchliche Aussenamt" heel
dikwijls juist weer het Duits-nationale
vooropstelt. Zo maakte Niemöller be
zwaar tegen het streven der Lutherse
wereldfederatie om in Lutherse emigran-
enkerken in Zuid-Amerika het Duits te
laten vervangen door de landstaal. Zo
werd dus juist door hem een internatlo-
naal-Luthers streven tegengewerkt. Dit
voorbeeld als waarschuwing tegen
voorbarige en al te simpele beoordeling
van zaken, die niet zo eenvoudig zijn.
'venzeer moet men er voorzichtig mee
zijn Niemöller direct een bepaald poli
tiek etiketje op te plakken. Het gaat niet
hem uit te schelden voor commu
nist, al kunnen verscheidene uitspraken
toe prikkelen.
Zo'n figuur is in het bestuur bijvoor
beeld de uitgezuiverde Groningse advo
caat en ex-vrederechter mr J. A, Wolt
huis, die tegenover een verslaggever ver
klaarde: „Overal komt het nationaal-
Alleen iederatie
Na de oorlog ls deze DEK (met
Deutsch voorop) omgezet In E.K.D
(Evangelisch voorop en Deutschland als
plaatsbepaling aeh:eraan!) Mensen van
de Bekenntniskirche, zoals Niemöller
a.. willen hierin een Kerk
vele Lutheranen aanvaarden deze E.K.D
alleen maar als Bond (of Federatie)
kerken (die hier hun eigen belijdenis
houden, hetzij Luthers, hetzij Gerefor
meerd) Zo hebben specifieke Lutherse
kerken zich verenigd in de Verenigde
Ev.-Lut'h. Kerk in Duitsland (V E L K
Dit is dus een Lutherse kerkelijke con
centratie binnen de EJC D Het zal dui-
Alleen gaat het hier helaas langzamerI delijk zijn. dat Niemöller. als verteg<
dan elders". Reeds vrij kort na zijn vrij-woordiger van de E K.D., dus nu ook de
lating in 1949 is mr Wolthuis zich gaan
Iedere hond zijn
pri vé-kantoor
Ongelovige inwoners van Kopen
hagen hebben ijverig navraag ge
daan naar een bericht, dat het
leger achtduizend kronen (ruim
vierduizend gulden) uitgegeven
heeft voor de bouw v een hon
denhok voor twee leg onden.
In het avondblad Extra-Bladet
verklaart da architect dat het hok
niet voor minder geld gebouwd
knn worden, omdat het leger eiste,
dat er voor iedere hond een aparte
kamer moest zijn, benevens een
grote betegelde ren. Verder moest
er een hoge muur gebouwd wor
den aan de ene kant, om de dieren
tegen de Noordenwind te bescher
men. Verschillende andere snufjes
op het gebied van de woning
inrichting voor honden, moesten
het comfort verhogen.
socialisme terug, ook in Nederland.
V.E.L.K. naar buiten vertegenwoordigt.
En dat wenst de synode van deze kerk
niet langer te accepteren
bezig houden
celvorming van de communisten. Overal
in Nederland zijn groepjes gevormd om
naar de wijze lessen van de reizende
cursusleider te luisteren.
De stichting zamelt geld in door ver
koop van bonnetjes, die twee kwartjes optreden e
moeten opbrengen. Er wordt echter ook getuigenis
een beroep op geldschieters gedaan eniwaavocr
volgens de penningmeester is de finan-'niet kan aanvaarden. Er werd
ciële toestand zo gunstig, dat iemand, die verband gesproken over „politieke pro-
'jeotie" en over „extreem redicatisme".
Vo «i ts werd de vrees geuit, dat de hele
F.D.K in dienst van een bepaalde poli
tieke amie zou worden ges.eld Wanneer
Niemöller zegt, dat neutralisatie van
Duitsland op het ogenblik de enige ver-,
Evang. getuigenis
en politiek
mening, dat in Niemöllers
verwarring van evangelisch
politiek aan de dag treedt,
antwoordelijkheid
Boeken-import
and'ige nationale politiek
tegelijker,ijd als een eis stelt van God,
is he: duidelijk, dat hij in conflict komt
met de Lutherse leer van de twee regi
menten of rijken (geestelijk èn wereld
lijk. dit van hef Evangelisch getuigenis
èn dit van de polit'ek) Dezelfde Lu
therse synode erkent volledig, dat de
Kerk op het gebied der politiek
antwoordelUkheid heeft, men wenst beldo
gebieden scherp te onderscheiden,
verwarring te voorkomen.
Een goede bekende van mr Wolthuis
dc oud-S.S.-officier Paul van Tienen uit
Amsterdam, die als voorzitter
Werkgemeenschap Europa en directeur
de Boeken-importdienst Europa,
allerlei neo-nazistisch getinte lectuur in
land verspreidt. Een andere vriend
de Groningse jurist is Henk Walt-
s uit Brunssum, een leidende per
soonlijkheid in de Heelnederlandse Jon
gerenbeweging.
Wolthuis en Waltmans hebben ge
heel afzonderlijk bezoeken gebracht
aan Arnold Meyer, in zijn „betere dagen"
voorzitter van Zwart Front. De Gronin
ger en de Brunsummer en eveneens
wonderlijke combinatie! prof. Russel
vin de Parij voor Recht, Vrijheid en
Welvaart hebben Meyer verzocht zich bij
hun resp. partijen aan te sluiten. Paul
van Tienen komt er voor uit, dat hij
wekelijks contact onderhoudt met de
voormalige S.D.-generaal Gille en
Steiner.
Behalve de reeds genoemde organisa
ties van voormalige N.S.B.-ers werken
in ons land nog de Nationaal Europese
Jongeren Orde (waarvan de leden eeni
lichtblauw overhemd, een zwarte broek in dat geval dus geen voordeel van hunl—
of rok, zwarte das en zwarte veldmutsontsnapping, zoals aanvankelijk gemeld
Rijksdaalders verdwijnen
in Indonesië
Een Indonesische noodwet heeft het ge
bruik als betaalmiddel van het oude
Nederlandse zilvergeld verboden Binnen
drie maanden mag men het echter wel
onderbrengen in verzamelingen of als
sieraad verwerken, daarna mag dit alleen
met vergunning van de minister
Financiën. Bij inlevering wordt rp 6
goed voor een rijksdaalder, rp 2,40 v
een gulden, rp 1.20 voor een halve gulden,
rp 7,50 voor tien kwartjes en rp 3 voo
tien dubbeltjes
Vrijwel onveranderde
winst A.K.U.
Voor de Algemene Kunstzijde Unie i.
1952, de omstandigheden in aanmerking
genomen, een bevredigend jaar geweest
met iets lagere omzet dan 1951 en
daalde opbrengsten. De voorraden w
den belangrijk verminderd. Men mag v
wachten, dat het winstsaldo van 1952 ge
lijk zal zijn aan dat van 1951, deels dank
zij vermindering van belastingschuld.
Over 1951 werd 9 pet uitgekeerd. De pro
ductie in Emmen wordt uitgebreid.
Op 79-jarige leeftijd is te Amstelveen
overleden de oud-ontvanger der directe
belastingen, A. H. v. d. Feen, die zowel
onder zijn eigen naam als onder het pseu
doniem F. de Sinclair een groot aantal
boekep en verhalen heeft geschreven.
Amsterdamse wisselmarkt
Ps contant 10.56',4-
mnd. 10.56'i. l«/2 mnd.
4 mnd, 10.53, 6 mnd.
it 1.0770-90, V2 mnd.
1.0715. 2 mnd. 1.0655, 2>,4 mnd.
AMSTERDAM 6 J;
','2. t2 mnd. 10.56'2,
10 55H, 3 mnd 10 54
Recht, het Algemeen Diets Jeugdverbond
"i de Wolfsangel.
De voormalige Duitse parachutisten-
me: aal Ramcke heeft het bericht, dat
j een neo-nazistische organisatie zou
leiden, die zeven Nederlandse oorlogs
misdadigers uit de gevangenis heeft hel
pen ontsnappen, „belachelijke fantasie"
genoemd, „die ten doel heeft de openbare
mening te vergiftigen".
Mochten de zeven misdadigers worden
gegrepen, dan wordt hun strafperiode
verlengd met het aantal dagen dat zij in
vrijheid zijn geweest. De mannen hebben
1.0590; Cru_.
nd. 20.35 3 mnd. 20.10, 5 mnd. 20 28. 6 mnd.
1. Zw. fr. 36 84—74. 'i mnd. 86 93, 2 mnd.
3 mnd 87 25 5 mnd. 87.25; Zw kr 73 62-
"3.46. 3 mnd. 73.40,
contant 3.79V«-4i,
ind. 3 79',i, l'i mnd. 3.79',i,
nnd. 3.79",;, 5 mnd. 3.80.
ind. 3.754a
EN VISSERIJBERICHTEN.
7 Jan. Kaasmarkt. Aangevoerd
'jen. Prijzen le soort 2.36—2.40,
2 35. De handel was matig.
7 Januari. Besommingen:
'Iers: IJm 32—15,300. Urn 57—
Kw 189—270.
VLA AR DINGEN. 7 Jan Vi
et conflict is geëindigd'
i ^voorlopig slechts drie
schipper L. Rog. VI. 8
Wan:
xijbe.richten.
dragen), de Stichting Onsjwerd.
WATERSTANDEN.
's-GRAVENHAGE. 7 Jan Mannheim 338
008. Trier 238 -0.07. Koblenz MB^l
hi nifi8 iRuhrort —0-25. Lobith
hi n iR "bmegen 909 -0.22, Arnhem 952
5-0 —0.35. Deventer 414 —0.32,
03, Borgharen 4149 o 13, Bel-
Id. Grave 538 —0 04
40 —0.24, Lith 160 —0.02. J
