Ook na 30 jaar strijd nog geen
eerherstel voor Hagenaar?
Chefarine 4
VAN NELLE
Communist Zuckermann naar
't Westen gevlucht
News-
Catarrh
Zware dag voor synode der
Geref. Kerken
DAMPO
JEUK 111
D.D.D.
Toch is het zo!
2
WOENSDAG 7 JANUARI 1953
Zaak-Vrijman weer op het tapijt
„Wie naar de vijand gaat om rehabilitatie
beledigt het rechtsgevoel"
(Van een onzer verslaggevers)
VOOR DE ZOVEELSTE MAAL ging het gisteravond in de Eerste Kamer
over de thans 81-jarige oud-rijksbouwmeester J. A. W. Vrijman uit
Den Haag, die reeds dertig jaar lang vecht voor eerherstel. En nog is het
uiterst twijfelachtig of de Kamer ditmaal de regering zal vragen de heer
Vrijman zo mogelijk alsnog eervol ontslag te verlenen, zoals de commissie
voor verzoekschriften heeft voorgesteld.
De oud-rijksbouwmeester werd ln 1922
oneervol uit zijn functie ontslagen en
later wegens valsheid in geschrifte tot
6 maanden gevangenisstraf veroordeeld.
De valsheid betrof de leveranties van
natuursteen voor de Technische Hoge
school te Delft. De aankopen waren be
taald op grond van niet geheel juiste
declaraties van de aannemer, die door
de heer Vrijman voor deugdelijk waren
verklaard. De verdachte zou hiervan
echter geen geldelijk voordeel hebben
genoten. Jaren na zijn ontslag kreeg de
heer Vrijman tot zijn pensioengerechtig
de leeftijd een wachtgeld (in totaal ruim
f 30.000) en in 1942 hebben de Duitsers
hem nog f 50.000 schadevergoeding be
taald.
Door dit laatste heeft de zaak volgens
de heer Algra (A.R.) thans geen bete-
f Advertentie)
Griep?Chefarine„4'
doet wonderen!
kenis meer. Wie naar de vijand gaat om
eerherstel te krijgen, beledigt het rechts
gevoel. De heer Algra citeerde een brief
van een voormalige Duitse regerings
instantie. volgens welke de heer Vrijman
zelf bij de bezetters om eerherstel heeft
gevraagd. De Kamercommissie bleek van
deze brief nog niet op de hoogte te zijn.
Volgens de voorzitter van de commissie,
de heer Wendelaar, veronderstelde men
dat het initiatief tot het vragen van
eerherstel in de oorlog uitging van de
N.S.B., die vóór 1940 de zaak-Vrijman
had aangegrepen als propagandastunt.
De heer Algra was tegen eerherstel,
omdat men het begrip eervol ontslag
devalueert als men de regering afdringt
van haar standpunt, dat eervol ontslag
niet moet worden verleend na ambts
misdrijven. Prof. Gerretson (C.H.) was
er vóór, daar z.i de eigenlijke schuldige
de falende administratie is geweest. Prof.
Molenaar (V.V.D.) meende dat de Ka
mer in 1953 niet meer kan treden in een
beslissing die reeds zo lang geleden door
een verantwoordelijke regering is geno
men. De heer Teulings (K.V.P.) wenste
uit menselijke overwegingen alsnog eer
vol ontslag, maar de heer Brandenburg
(Comm.) was er tegen.
De beslissing is uitgesteld tot Dinsdag
13 Januari.
Elk labiet Chelarine „4" bevat 4
geneesnux^slen, die in de gehele
wereld beroemd zijn geworden en
millioenen mensen al baat brachten. Koningin beklom Kriegerhorn
HM. de Koningin en haar gezelschap
hebben Maandag Lech en Zurs bezocht
Zij hebben de Kriegerfiom beklommen
en zijn daarna op ski's afgedaald.
Begrotingsdebat in
Eerste Kamer
De Eerste Kamer begint volgende week
Dinsdag 's middags met de algemene poli
tieke beschouwingen over de rijksbegro
ting voor 1953. Het debat wordt voortge
zet Dinsdagavond, de volgende ochtend
om 11 uur en zo nodig Donderdags.
Gistermiddag aanvaardde de Kamer
z.h.st het hoofdstuk nationale schuld.
'n 4(je doet wonderen
Wereldnieuws
in zaklormaat
ZEN SNEEUWKLEED dekt grote gebie
den van West-Europa. Engeland heeft
voor de eerste maal in 1953 de kennis
making met sneeuw hernieuwd. Lon
den en delen van Zuid-Oost-Engeland
■waren zelfs bedekt met een laag
sneeuw van 10 tot 15 cm. De melkboe
ren moesten van sleden gebruik maken
bij het rondbrengen van dit onmisbare
vocht. Vrijwel overal in Frankrijk lag
sneeuw, ook in Parijs- ,.Meer sneeuw"
schijnt de leuze der natuur, want
de witte vlokken daalden neer in Italië,
in Denemarken, België, jazelfs in
Noord-Afrika. In Noord-Tunis en in
Algiers had men sinds achttien jaar
geen sneeuw gezien.
HET AMERIKAANSE leger deelt mee.
dat sinds het begin van de oorlog op
Korea. 46.000 Amerikaanse militair
in de Ver. Staten zijn gedeserteerd. Op
11.000 na. waren echter allen terugge
bracht of uit zichzelf teruggekeerd
ANTHONY EDEN, de Britse minister
van Buit. Zaken, heeft in een rede
de BBC. de oprechtheid van Stalins
jongste verklaring, als zou hij belang
hebben bij beëindiging van de Koreaan
se oorlog, betwijfeld. Eden zeide, dat
als Stalin daar werkelijk belang bij
had, hij het voorstel van India een eer
lijke kans had moeten geven. Ten aan
zien van Zuid-Slavië merkte Eden op,
dat Tito's aanstaand bezoek aan Enge
land geenszins betekent, dat hij in
stemt met het binnenlandse politieke
stelsel van Zuid'-Slavië-
DE ISRAëLISCHE regering, aldus een
bericht van A.F.P. uit Tel Aviv, was
zes dagen na het begin van het nieuwe
jaar nog niet in staat het salaris over
December aan haar ambtenaren uit te
betalen. De schatkist schijnt leeg tc
zijn. De vakbond van ambtenaren
dreigde met een staking van een uur.
als het verschuldigde niet onmiddellijk
werd uitgekeerd.
DE MOHAMMEDAANSE Ligapartij, de
partij welke thans in Pakistan aan de
macht is. heeft besloten in dit land de
republiek uit te roepen. Een formeel
amendement op de grondwet zal vol
gende maand in het parlement worden
ingediend. Op het ogenblik is Pakistan
een dominion en het maakt deel uit
van het Gemenebest. Klaarblijkelijk
ligt het voorbeeld van India hieraan
ten grondslag, maar Pakistan zal niet
uit het Gemenebest treden.
DAVID WEINTRAUB. directeur der af
deling ..economische ontwikkeling" bij
de Ver. Naties, die door een Ameri
kaanse Congrescommissie beschuldigd
was van communistische sympathieën,
heeft ontslag genomen, dat door Trygve
Lie werd aanvaard. Weinbraub wil vrij
staan, om de noodzakelijke bescher
mingsmaatregelen te kunnen nemen
tegen hetgeen hU als ..laster" kwali
ficeert. Onlangs zijn ook andere Ame
rikaanse leden van het secretariaat der
VN. van communistische sympathieën
beschuldigd.
DR ALAIN BOMBARD, die er in ge
slaagd was de Atlantische Oceaan in
een rubber kano over te steken, gedu
rende welke tijd hij uitsluitend leefde
van het voedsel dat de zee hem ver
schafte. is uit New York te Parijs te
ruggekeerd. Bombard verklaarde, dat
hij een wetenschappelijk rapport zal
uitbrengen met een stelling over de
„physiologie van schipbreukelingen".
EiEN GROEP DUITSE boeren, die in Bad
Natiheim wonen, zullen spoedig hun
aandeel ontvangen uit een Amerikaan
se erfenis van 17 millioen dollar, nage
laten door zekere Henriette Garrett.
Er zijn ook Amerikaanse erfgenamen
en het is een zaak. die reeds 22 jaar
loopt
VERKOUDHEIDBTEK'MK
Ais de verkoudsheidsklemen zich vastzetten,
reken uw ademhalingsorganen verstopt.
Het natuurlijke afweermiddel, de bloeds
omloop. raakt in de knel. U krUgt het be
nauwd; de besmetting woekert voort.
Geef de microben geen kans. Ga ze te UJf
met MENTHO-REX. Wrijf borst, keel en
rug er flink mee In en de 8 geneeskrach
tige oliën van MENTHO-F
pot <MENTHO-REX L L35.
MENTHO-
edsomloop.
men. Grote
Ad"ertentie)
vloeitjes
De zuivering in Oost-Duitsland
Eens een hoge functionaris, thans „vormer
van zionistische agentschappen"
Na de publicatie van een zuiverings
resolutie der Oostduitse communistische
partij, waarin functionarissen, die
ger in hoog aanzien stonden, werden
aangevallen, is de Joodse directeur van
een juridisch college in de Sowjet-zone,
prof. Leo Zuckermann, enige weken ge
leden naar het Westen uitgeweken. Aldus
meldt het Westduitse persagentschap
D.P.A. Prof. Zuckermann is de vroegere
leider van président Wilhelm Pieck's
kanselarij.
De 50-jarige Zuckermann werd cr in
de genoemde resolutie van beschuldigd,
„zionistische agentschappen" te hebben
gevormd en nauw contact te onderhouden
met Amerikaans-Joodse financiële
kringen.
Tijdens het Hitler-regiem vertoefde
Zuckerman in Mexico en pas bij zijn
terugkeer in Duitsland, in 1946, werd hij
een actief communist.
Twee andere vooraanstaande commu-
Advertentie)
Zodra U een paar druppels
Va tro-nol tn ieder neusgat doet.
voelt U een heerlijke opluchting.
Het verzacht snel de prikkeling,
maakt het slijm los en vermindert
de zwelling der slljmvli
vicks VATRO NOL
nisten, Paul Merker en Kurt Mtiller,
werden als gemeld eveneens aan
geklaagd. Beiden bevinden zich nu in
communistische gevangenissen.
In een oproep aan kanselier Adenauer
heeft burgemeester Reuter van West-
Berlijn. een bijeenkomst voorgesteld van
het Westduitse parlement en de premiers
der Duitse staten om de toestand i.v.m.
het vluchtelingenvraagstuk te bespreken.
De 69 kampen voor vluchtelingen uit het
Oosten zijn overvol en.... in Wesc-
Berlijn verblijven ook nog ongeveer
225.000 vluchtelingen, die nog niet eens
officieel in het vrije Duitsland zijn op
genomen.
Iedere maand verdwijnen ongeveer 15
mensen uit West-Berlijn onvrijwillig
achter het IJzeren Gordijn. De drie Wes
telijke commandanten onderhandelen
thans over de wijze, waarop aan de ont
voeringen paal en perk kan worden ge
steld.
Examens Mulo en Middenstand
Het schriftelijk Mulo-examen wordt dit
Jaar op 12 én 13 Mei gehouden, het monde
linge examen van 29 Juni tot 1 Augustus.
Het Middenstandsexamen wordt afgenomen
op 23 en 29 Mei (schriftelijk) en van 20 JuU
Dr ir D. S. Huizinga-penning
uitgereikt
ljdens een feestelijke bijeenkomst, wai
;r de ..Dr. Ir. D.
eikt. Deze pen-
Wijk
Nog geen beslissing
„Tuchtrecht der meerdere vergaderingen"
werd zeer uitvoerig besproken
(Van onze Kerknieuws-redacteur)
HET „TUCHTRECHT DER MEERDERE VERGADERINGEN", een van
de gewichtigste punten op de generale synode der Geref. Kerken, is
gisteren behandeld. De synode is er vrijwel de gehele dag mee bezig ge
weest en is 's avonds begonnen, maar niet gereedgekomen met de punts
gewijze behandeling van het voorstel der commissie. In de loop van de
discussies hadden verscheidene leden aangeraden geen uitspraak te doen,
o.a. ter wille van hen die zich daardoor bezwaard zouden gevoelen. Een
voorstel in die richting werd echter ingetrokken.
Het debat werd geopend door ds. J.
an Herksen uit Ermelo. Hij had
vele ernstige bezwaren tegen het voor
gestelde Deputaten noemde het voorstel
een compromis: bij een zo belangrijke
zaak acht spr. dit ongeoorloofd en
mogelijk: men mag er niet licht toe
raken allerlei dingen in elkaar te zetten
uit nuttigheidsoverwegingen. De a
stellen gaan stilzwijgend uit van datgene
wat bewezen moet worden. De kernvraag
is deze: heeft de meerdere vergadering
uit kracht van haar wezen tuchtrecht?
Daarover bestaat geen eenstemmigheid
en w\J stuiten hierbij op overtuigingen
die men in de Heilige Schrift verankerd
meent. Niemand betwist dat meerdere
vergaderingen tuchtrecht hebben, i
•el dat zij buiten en tegen de kerkeraad
mogen doen wat des kerkeraads is. Het
merendeel der vrijgemaakten en velen
■igen kerken delen dit gevoelen: het
drukt hen als een chronische bezwaard-
heid. Neemt de synode deze voorstellen
dan richt zii een nieuwe barrière
op tegen hereniging. Deze materie be
hoort zeer bepaald tot de dingen die
gescheiden houden.
Niet minder klemmend achtte ds. Van
Herksen het. dat het Schriftbewijs ont
breekt. Daar komt het juist op aan'
Deze voorstellen doen tekort aan df
zelfstandigheid van de plaatselijke ker-
bedreigen de rechtspositie der
ambtsdragers en gaan de richting uit
het collegialisme. De commissie
onderschat de ernst van de bezwaren
zeer velen in onze kerken. Men ziet
ook voorbij dat de macht van de meer
dere vergaderingen berust op vrijwillige
afdracht van een deel van de macht der
kerkeraden Voor minderheden is er de
van het appèl. Ds. Van Herksen
legde er de nadruk op. dat zijn bezwaren
et voortkomen uit wantrouwen.
Prof. dr. H. N. Ridderbos achtte
de grote moeilijkheid dat hier voorstellen
orden gedaan, waarbij de bodemkwestie
iet wordt beslist: of de meerdere
gaderingen een zelfstandig, rechtstreeks
gezag, dan wel een afgeleid, overgedra
gen gezag hebben. Hoe kunnen wy dan
wel conclusies nemen? Verder vond prof.
Ridderbos dat het Schriftbewijs eigenlijk
in de raonorten niet aan de orde komt.
In het Nieuwe Testament staat z.i. de
gedachte van de eenheid absoluut voor
op: de algemene Kerk. Wij moeten ech
ter tonen een sterke overtuiging te heb
ben. Er moet een fundament onder dit
huis komen!
Ds D. S c h e e 1 e meende, dat het niet
nodig is nieuwe bepalingen te maken:
komen wij voor dergelijke situaties, dan
zal de synode handelen voor Gods aan-
ieht. zoals in de geschiedenis ge
bleken is.
Ds H. A. Heijer 60 jaar
predikant
:op hij 60 jaar ge-
■nte Hagestein als
Geref Zendii
beginselen. Van de oprichting
as hij hoofdbestuurslid van de
nesbond en nog woont hij als
Te Laren (Gld.) is. 83 jaar oud,
overleden de arts H. G. GOOSZEN en té
Baarn. 40 jaar oud, de arts W. A. VAN
GRIETHUYSEN.
(Advertentie)
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
U colt morgens „kiplekker"
ait bed springen.
Elke dag moet uw lever een Uter gal tn
uw Ingewanden doen stromen, anders ver
teert uw voedsel niet. het bederft. U raakt
verstopt, wordt humeurig en loom. Neem
de plantaardige CARTER'S LEVERPIL
LETJES om die liter gal op te wekken en
uw spijsvertering en stoelgang op natuur
lijke wijze te regelen. Een plantaardig zacht
middel, onovertroffen om de gal te doen
stromen. Eist Carter'a LeverplUetJes.
ds M. Kamper,
verdedigde het rapport van de commissie.
Hij achtte het niet noodzakelijk, dat de
synode de „bodemkwestie" oplost al
vorens deze zaak te kunnen behandelen.
Drie maanden geleden besloot de synode
deze kwestie ter hand te nemen waar
om dan nu niet verder? En waar blijven
de Schriftbewijzen teg'en de voorstellen?
Er is onder dit rapport wel Koningschap
over kerk en kerkgemeenschap.
Prof. dr D. N a u t a, een der depu
taten. gaf eveneens een zeer uitvoerige
beantwoording Ih het Gereformeerde
kerkrecht wordt volgens spr. nooit ge
zegd, dat alle regelen uit de Schrift moe
ten worden afgeleid, maar wel dat zij er
niet mee in strijd mogen zijn. Behande
ling van de „bodemkwestie" achtte ook
hij niet direct nodig. Is het wel wenselijk
dat de Kerk een uitspraak doet over de
verhouding van plaatselijke kerk en
kerkverband? Dat zou eigenlijk een uit
breiding van de belijdenis betekenen.
Wat de ..zelfstandigheid der plaatse
lijke kerk" betreft, het hangt er volgens
prof. Nauta maar van af hoe en waar
men die term gebruikt. Spr. maakt zich
los van uitlatingen ten tijde van de
Doleantie. Prof. dr H. H. Kuyper is cr in
1926 ook van teruggekomen. En is het
Doleantie-kerkrecht nu onze enige norm?
Het gevaar van hiërarchie is er ook bij de
kerkeraad. Spr. zou wel een voorbeeld
kunnen geven van een dominee die hiër
archisch optrad! (Ds Scheelc: „En pro
fessoren?" Prof. Nauta. onder vrolijk
heid: „Die hebben niet veel te zeggen!")
Een groot aantal andere sprekers voer
de in de loop van de dag nog over deze
zaak het woord. Hedenavond zou de
synode er mee verder gaan. Vanmorgen
en vanmiddag werd in comité vergaderd.
De kwestie van art. 36 N.G.B. zou mor
genochtend In behandeling komen.
De synode besloot voorts o.a. thans
niet te voldoen aan het verzoek van de
Part. Synode Noord-Brabant-Limbnrg (in
zake beraad over de televisie e.d.) en het
stuk door te zenden aan de radio-
deputaten.
Beioepingsweik
Ned. Herv. Kerk
Geref. Kerken
Tweetal te Utrecht, Joh. P. Boer te
Zwartbroek en A. Keijser te Garijp.
Beroepen te Klazinaveen A. Broek
te Onstwedde.
Prof. Bleeker gaat oud Egypte
bestuderen
De Amsterdamse Egyptoloog prof. dr
C. J. Bleeker vertrekt Vrijdag voor een
studiereis- van zes weken naar Egypte,
om er de monumenten van de oud-
Egyptische cultuur in ogenschouw te
nemen, die hij tot dusverre slechts uit
boeken kent. Hij zal in Cairo muse;
zoeken en uiteraard ook de pyramiden.
(Advertentie)
Beproefde holp bij
verkoudheid voor V*.
der. Moeder en kind.
Prof. dr P. Stegenga
(70 jaar) overleden
Hedenmorgen is professor dr P. S te
gen-ga Azn, van 1936 tot 1946 hoogleraar
vanwege de Eva-ng. Lutherse Kerk, n«
een kortstondige ongesteldheid, te Er-
melo overleden. Hij bereikte de leeftijd
vain 70 jaar. De begrafenis zal Zaterdag
middag om kwart over twee op de Al-
gemene Begraafplaats te Enmelo ge
schieden naar de wens van de over
ledene zo sober mogelijk en zonder
sprekers.
Prof. Stegenga is een van de bekend
ste Lutherse theologen en verwierf ir
vroeger jaren bekendheid ais voorzit-
ter van de Witteveen-vereniging ei
Ned. Tentzending, alsook door zijn
spraken voor de NCRV.
Prof. Stegenga werd in 1882 in Kou-
d<um geboren Hij studeerde in Utrecht
en promoveerde in 1924 aan de gemeen
telijke universiteit van Amsterdam op
een proefschrift over „Twijfel ais psy
chologisch verschijnsel in het religieuze
leven". In 1908 werd hij predikant bij
de Ned. Herv. gemeente van Garderen.
In 1910 vertrok hij naar Zwartsluis, waar
hij overging tot ce Evang, Luth. Kerk.
I.. 1915 deed hij intrede in Deventer en
in 1917 te Amsterdam. In 1936 werd hij
benoemd tot kerkelijk hoogüeraar aan de
gemeente-universiteit voor de bijzondere
leerstoel van het Evang. Luthers semi-
Met dr Oberman richtte dr Stegenga
de Witteveen-vereniging te Ermelo op.
Ook de Luth. jongeren-organisatie t»
Amsterdam riep hij in het leven.
Prof. Stegenga heeft ongeveer 40 boe
ken en geschriften gepubliceerd, alsmede
talloze artikelen. Van zijn boeken noe
men we: De Biecht, Levensmoeheid,
Persoonlijk geloofsleven, Oude landen
en steden, Opvoeding en waarheidszin.
Voorts schreef hij vele apologetische ge
schriften.
Ondei de tonen van het Wilhelmus, ten gehore gebracht door de Mariniers
kapel. arriveerde gisteren in de haven van Nieuwediep de „Cerberus", een
nettenlegger van ongeveer 600 ton. De Cerberus is door Amerika geschonken
aan de Koninklijke Marine.
Het lied der aethergolven
8 JANUARI 1953
n. AVRO: 7.00 Nieuws
VPRO: 7 50 Dagopening AVRO:
5 Idem 9.00 Mor-
jepkoor 9 25 Voor de
7.10 Gi
8 00 Nieuws 8.15 Gi
genwljding 9.15 Or
Voor de kleuters 11.00 Kamerorkest 11.45
cht 12.00 Zang en piano 12.25 ..In 't
tje" 12 30 Land- en tuinbouwmede-
lingen 1233 Gram. 12.50 ..Uit het Bedrijls-
1.00 Nieuws 1 15 Mededelingen of
1,20 Metropolc Orkest en soliste 2.00
Jen en Parijs", hoorspel 2.40 Gltaar-
1 3.00 Voor de zieken 4 00 Gram. 4.15
Pepita's en Mantilla's" 4 30 Gram. 4 45
Voor de jeugd 5.30 Militair vraaggesprek 5 40
RegeringsuitzendingJ A van
.ekomstlge
Sportproblen
Reportage oi
tl.30—12.00 Gram.
Hilversum II. 298 m. KRO: 7.00 Nieuw
7.10 Ochtendgymnastiek 7.30 Gram. 7.45 Mor
gengebed en liturgische kalender 8.00 Nieuw
de zieken 11.46 Gram. 11,50 Als d
rt, causerie 12 00 Angelus 12 03 Lun
rt (om 12.30—12 33 Land- en tuinbov
ngen 12.55 Zonnewijzer 1.00 Nlei
Spaanse protestanten
weer aangevallen
Kardinaal Segnira, aartsbisschop van
Sevilla, beeft opnieuw een aanval gedaan
op de Protestanten in Spanje, die blij
kens deze nieuwe uitlating wel zeer ac
tief zijn in het verspreiden van het
Evangelie. De kardinaal spoort de
Rooms-Katholleken aan tot een „grote
kruistocht tegen de proselietenmakerij
der Protestanten". Allen, hetzij in Over
heidsdienst hetzij gewone burgers, moe
ten volgens de kardinaal deelnemen aan
deze actie. Vooral in de arme districten
zal op grote schaal sociale activiteit moe
ten worden ontplooid om de activiteiten
der Protestanten te neutraliseren. Een
legeraalmoezenier vroeg om meer R.K.
geestelijken in het leger „om de situatie
het hoofd te kunnen bicden".
Protestantse brochures worden bij
duizenden niet alleen in Sevilla, maar
zelfs tot in de kleinste dorpen van het
aartsbisdom verspreid. Deze „schrifte
lijke propaganda" vormt aldus de kar
dinaal een inbreuk op de grondwet
van Spanje. De schendingen moeten dan
ook door de burgerlijke overheid wor
den gestraft.
Wereldraad wil helpen bij
rassenkwesties
Het Centrale Comité van de Wereld
raad van Kerken heeft in Lucknow
(India) een resolutie aangenomen, waar
in steun wordt aangebiden aan alle vol
ken en organen, die trachten rassen
kwesties op te lossen, aldus Reuter, De
aangesloten kerken worden opgewekt
alles te doen wat in haar vermogen
ligt om een einde te maken aan achter
stellingen op grond van ras.
diep In de huldponén.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
Ambtsaanvaarding prof. dr
D. W. v. Krevelen
afdeling der
inderwijs te
indstoffen eri
pwckklng zal
Delft zijn ai
Na afloop zi
et hoofdgeboi
hoogleraar recipler
Onderwijsbenoemingen
Z.-H.) M. Edev
In vogelvlucht
In 1952 deden 14.936 candidaten Mulo-
xamen tegen 14.972 in 1951. Wat de Christe-
jke scholen betreft slaagde voor het A-di-
loma 85 pet. voor B. 77li pet en voor het
anvullend examen 75.3 pet.
De Algemene Vergadering van Chr. Mulo
zal op 24 Januari in Utrecht worden voort-
De nieuw benoemde kardinaal en aarts-
Isschop van Zagreb, mgr. Stenipac zal mo
gelijk binnenkort uit Zuid-Slavië worden
De weesinrichting Necrbosc
aar met de
eboekt van
8.05 „Onze gerepatrieerde
8.20
„Bedaard blijven, kind, dat is het beste. Hij als voor de buurt wordt het wegblijven van Joost
zal toch wel een keer terugkomen!" angstvallig verzwegen. Een paar dagen is dat
„Bent u de straat al op geweest?" wel vol te houden, omdat hij geen werk buitens-
„Ja, zeker, 'k Was net van plan om er nog huis heeft en de buren hem overdag dus niet
eens op uit te gaan!" geregeld in-en-uit zien lopen. Wat betreft de men-
Zal ik me aankleden, vader? Ik kan toch niet sen die voor 't één of ander in de werkplaats
meer slapen!" moeten zijn: zij kunnen licht denken dat hij om
Nee. ga liever naar bed. Misschien komt hij een boodschap is en dadelijk wel terugkomen zal.
dr^wTanToh'annes'GevërinI Stede nog wel Ipdagen Maar walar^ook _gabaurd_mag Da tweede dag,
die
■Ajn
ZEVENTIENDE HOOFDSTUK.
„Joost is laat vanavond!" merkt Sophie op te
gen juffrouw Bronswijk, die als altijd op bezoek
is geweest en nu, het voorbeeld van de Ter-
stege's volgend, opstaat om afscheid te nemen.
Het kruideniersvrouwtje is met haar gedachten
nog bij hetgeen juffrouw Terstege zo pas vertel
de over de vrouw van Johannes Gevering, die d<
wil van haar man getrotseerd heeft en niette
genstaande zijn streng verbod haar dochter Tonia
is gaan opzoeken. Maar nu knikt ze toch instem
mend na de opmerking van Sophie.
„Ja, nou je 't zegtAndere Zondagavonden
komt-ie altijd veel vroeger thuis!"
Verder wordt er niet over gesproken, Bronswijk
spoort zijn vrouw aan om wat voort te maken.
Even later brengt Maaskamp zijn bezoekers tot
de hoek, terwijl Sophie in de plotseling vreemd
stille kamer de theeboel opruimt.
Op haar gewone tijd gaat ze die avond ter
ruste: vader blijft wachten op Joost. Ze slaapt
heel gauw in, maar als ze over 't middernach
telijk uur wakker schrikt door 't rumoer van late
voorbijgangers, hoort ze met verwondering hoe er
beneden iemand onafgebroken heen en weer loopt.
Ze herkent duidelijk vaders stap, en als een on- komen, de hele nacht niet, en ze hoort evenmin - - JÜÏL
verwachte schrik schiet het door haar heen: „Zou de vlugge bekende tred van haar broer. Wanneer ziekenhuis is opgenomen, dat een zekere
Joost er misschien nog niet wezen?" ze zich twee uur vroeger dan andere morgens Kluis, die er net was toen hij binnengedragen
Ze staat vliegensvlug op, snelt op haar blote gekleed heeft en voor alle zekerheid toch even werd, hem herkend heeft en zijn adres heeft op-
voeten de trap af en ziet meteen dat in de keu- op de kamer van Joost gaat zien, vindt ze zijn gegeven.
ken 't electrisch licht nog volop brandt. bed onbeslapen, zoals ze trouwens ook wel had Sophie is totaal van haai stuk gebracht. Haar
Maaskamp staat nu voor het raam, doch keert kunnen denken. Vader zit op zijn gewone plaats broer is dus in Rotterdam, maar hoe komt hij
zich bij 't opengaan van de deur onmiddellijk naar bij het keukenraam, hij is stiller dan ooit en daar en wat is er met hem gebeurd? Mevrouw
zijn dochter, 't Bevreemdt hem schijnbaar niet laat zijn ochtendboterham zo goed als onaange- Kluis, dat is de schoondochter van de rentenier,
haar te zien, maar hoewel zijn bewegingen kalm rcerd. 't Wordt een dag vol zorg en spanning, die dat weet ze toevallig een dag of
en beheerst zijn, merkt ze toch heel goed dat maar als 't avond is zijn ze nog niets wijzer ge- drie geleden naar Rotterdam is gegaan om in 't
hij ongerust is. worden. ziekenhuis een familielid te bezoeken. Wat een
„Vader, is Joost nog niet thuis?" Maaskamp blijft ook de tweede nacht op, of- geluk dat die er juist wezen moest, toen Joost daar
Het antwoord is ontkennend. schoon Sophie er op aandringt dat hij naar bed gebracht werd. Wie weet hoe lang ze anders nog
„Maar waar kan hij dan toch zitten? 't Is mid- zal gaan Dat hij de volgende morgen nog in staat in ongerustheid verkeerd zouden hebben. En wat
den in de nacht! En wat moeten we doen als is om ziin arbeid gewoon te verrichten, gaat een- nu? Als om hulp vragend ziet ze haar vader aan,
't nog langer duurt?" voudig boven haar begrip. Zowel voor de klanten die echter reeds een besluit heeft genomen.
wai. ci uu» middags tegen half drie.
Een waakt er altijd, vergeet dat niet!" bezorgt de postbode een brief uit Rotterdam. Van
Sophie knikt, stil zoekt ze haar slaapkamertje Dita zeker, denkt Sophie, terwijl ze hem in ont
eer op. Het spreekt echter vanzelf dat ze geen vangst neemt. Er zal toch niets bijzonders aan
>g meer dichtdoet. Ze hoort vader niet boven de hand wezen, Dita stuurt immers meestal een
briefkaart.
Aan het schrift ziet ze echter gelijk dat de
brief niet van haar zuster is. En als ze 't adres
leest, weet ze er helemaal geen touw meer aan
vast te knopen. De brief komt wel uit een zie
kenhuis, maar uit een heel ander deel van de
stad.
Verwonderd en ontsteld tegelijk gaat ze ermee
naar de werkplaats, waar vader gelukkig alleen
is en terstond uitspreekt wat zij al gedacht heeft:
„Dat heeft wat met Joost te maken, let maar
eens op!"
't Blijkt inderdaad zo te zijn. De brief bevat
het bericht dat Joost gistermorgen in het bewuste
zoon niet kende
door
ANNIE SANDERS
4.30 Gram 5.00 Voo
recital 5.40 Voordra
6.35 „Op dc stelling-
boeren 1.25 Voor dt
richten 2.00 Nieuws
Filmprogramma 3 00
spel 5,15 „R.M.S.
haul" 6.00 Voor de
de jeugd 5 30 Piar
i 11.15—12.00 Gra
7 00 Nieuws 7.15 Sport 7 20 Voor de
7.33 Lichte muziek 8 00 Gevarieerd
ma 8.30 Instrumentaal trio 930 Ge-
12 00—0.03 Nieuws.
Engeland. BBC Light
'47 m. 12 00 ..Mrs. D:
igboek" 12.15 Ge-
1.00 Dansmuziek 145 BBC
2.45 Voc
.06 Voordracht 0.20 Orgelspel 0 56—1.00
ilcuws
Frankrijk, Nat. Progr. 347 ra. 12 30 Orkest-
1.00 1
2.05
;pel 4.40 M<
:lek 5.10 Orgelrecital 5.50 Gram 6 30 Ameri-
:aanse uitzending 7.01 Balletmuziek 8 00
Jrkestconcert 10.30 Gram. 10.00 Idem 1L45—
12 00 Nieuws
Brussel 324 m. lil.45 Gram. 1230 Weerbe-
Ichten 12.34 Gram 1 00 N
.30 Voor dc Jeugd 2.00 Engelse les 2.15 Gi
H 45 ..Fig.
Hochzett",
(gr. pl.) 5,00 Nieuws 5.10 Gram. 5.15 Voor c
".30 Voor de soldate
erie 7.50 Gram 8(
il de Mont 8 30 Verzoek
inderc
6.15 Gra
runa 9 00 V<
•gramma 10.00 Nieuws 10 15 Strljk-
t 10 50 Gram 10.56—1100 Nieuws.
i 1.10, 2 00 en 2 15 Gra
De UITKERINGEN der lijfrenten,
waartoe vele Nederlandse steden
zich hadden verplicht, vormden in de
15de eeuw een ondragelijke last Ste
delijke rekeningen tonen aan, dat bijv.
in 1413 door een bepaalde stad 20 pet
van het totale begrotingsbedrag aan
renten moest worden uitgekeerd. Der
tien jaar later was dit, met inbegrip
van achterstallige renten, opgelopen
tot bijna 50 pet, het volgende jaar
reeds tot 66 pet en in 1434 tot niet
minder dan 83 pet!
Het is niet te verwonderen dat er
achterstand in de betaling ontstond
en de steden in ernstige moeilijkheden
geraakten. En de toestand verergerde
nog aanzienlijk doordat de landsheren
in die dagen eveneens lijfrenten ver
kochten, welke verplichtingen uiteinde
lijk toch weer grotendeels door de
steden moesten worden overgenomen.
Toen begon men zijn toevlucht tot
vreemde middelen te nemen, o.a. door
de rente in te houden van hen die
'svijands zijde hadden gekozen. In
een land dat kolkte van belangen
tegenstellingen Hoekse en Kabel
jauwse twisten, Schieringers tegen
Vetkopers, Van'Hekerens tegen de
Bronkhorsten, Jacoba van Beieren
tegen haar belagers, enz. enz. moet
dit een winstgevende bepaling zijn
geweest, want op een gegeven moment
zat altijd wel een deel van de schuld
eisers in het kamp van de vijand.
Toch was deze .verklaring tot vijan
delijk vermogen" niet voldoende om
de stedelijke begrotingen genoegzaam
te ontlasten, zodat men overging tot
betaling in ontwaarde of gedevalueer
de munt.
We dienen nog te vermelden, dat
in vele gevallen de rentebrief een
clausule bevatte die de rentetrekker
het recht gaf bij niet-betaling van zijn
rente door de stad. binnen haar mu
ren wekelijks een bepaalde som te
komen verteren tot het bedrag van
de achterstallige rente was bereikt.
Voor de schuldeisers buiten de lands
grenzen kon dit echter onmogelijk een
redelijke oplossing worden genoemd.
En zij stonden dan ook op betaling.
Zo zien we jaarlijks vertegenwoor
digers van verschillende onzer steden
met zakken goud- of zilvergeld op
wagens geladen naar het Zuiden trek
ken. vergezeld van een paar flinke
kerels ter bescherming. In Brugge,
Antwerpen, Mechelen, Brussel, Gent
of Leuven aangekomen, werd de stads
bode te hulp geroepen om de onge
duldige rentetrekkers bijeen te trom
melen die na ontvangst van het be
drag een kwitantie moesten afgeven.
Tot deze administratieve afwikke
ling is het in 1432 echter niet geko
men, want in dat jaar stelden de Ne
derlandse betaalmeesters het hele,
voor Mechelen bestemde, bedrag in
handen van een stadsambtenaar en
pakten zich daarna ijlings weg, uit
vrees voor de woede der Mechelse
burgers die het gesol met hun geld
Deze vluchtende Nederlandse be
taalmeesters doen ons er aan denken
hoe betrekkelijk het begrip snelheid
eigenlijk is. Want ook al behalen
sommige levende organismen slechts
een snelheid van enkele centimeters
per uur, toch behoren zij tot het snel
ste dat zich op aarde zelfstandig
voortbeweegt.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden).
