Zwitsaletten
Belangrijke opgravingen onder de
Sint Pieter te Rome
Verrassende vondsten in de toekomst
niet uitgesloten
Op de „kweek" ook les in het
sociale en culturele leven
Chefarine ,4
m uiiiiii
ZWITSAL
SIROOP
Toch is hei zo
2
DINSDAG 30 DECEMBER 195:
Portret van Petrus gevonden
ENIGE TIJD GELEDEN circuleerde in een deel van de dagbladpers het
bericht, dat er waarschijnlijk een portret was gevonden van de apostel
Petrus, vervaardigd door een tijdgenoot. Een vrouwelijke oudheidkundige,
prof. Margherita Garducci, heeft aan een vergadering van Rooms-Katho-
lieke geestelijken en archaeologen iets meegedeeld van deze vondst onder
de gewelven van de Sint Pieterskerk. Volgens haar verklaring moet dit
portret, gegraveerd op een steen, gevonden zijn op een afstand van on
geveer twintig meter van de plaats waar zich volgens eenwenoude traditie
het graf van Petrus bevindt. Bovendien werd een inscriptie aangetroffen.
Bij een nader onderzoek bleek deze een verzoek aan Petrus te bevatten
om te bidden voor de Christenen, die begraven werden, „naast uw stoffelijk
overschot".
Misschien heeft menigeen zich by het
vernemen van dit bericht met enige ver
wondering afgevraagd, hoe het mogelijk
is dat niet alleen in dit geval, maar reeds
meermalen vondsten gedaan zijn onder
de Sint Pieter, en dat telkens weer be
langrijke ontdekkingen konden worden
gedaan en oud-Christelijke grafmonu
menten werden blootgelegd.
Om op deze vragen een antwoord te
kunnen geven, is bet noodzakelijk zich
plaats voor te stellen, waar de Sint-
Pieterskerk werd gebouwdDe tegen
woordige kerk is een schepping va>n ar
chitecten en kunstenaars uit de zestiende
en zeventiende eeuw en staat op dezelfde
plaa-ts, waar reeds Keizer Constantijn de
Grote in de vierde eeuw een basiliek had
laten bouwen, omdat hem was meege
deeld, dat zich hier het graf van Petrus
bevond. Constantijn was voor de kerk
bouw dus gebonden aan een bepaald ter-
Op het terrein is in de eerste eeuwen
van de Christelijke jaartelling een grote
begraafplaats geweest. De ruimte, d'ie
thans in beslag wordt genomen door het
reusachtige plein voor het grootste kerk
gebouw ter wereld en die door de halve
maanvormige viervoudige zuilengangen
wordt omsloten, bevatte In de Romeinse
keizerstijd het circus van Nero. Daarach
ter lag een begraafplaats, waar aanvan
kelijk de heidenen en later ook de Chris
tenen hun doden ter aarde bestelden.
Berichten uit de oudheid
Er zijn allerlei berichten uit de oud
heid, dat Petrus in het oircus ran Nero
werd terechtgesteld door kruisiging met
het hoofd naar beneden en dat vervolgens
zijn dode lichaam werd geworpen in een
graf op de begraafplaats, die zich in de
buurt bevond.
Toen Keizer Constantijn een kerk liet
bouwen boven de plaats die hem werd
aangewezen als het graf vam Petrus,
moest bij tussen de grafmonumenten op
de Vaticaanse heuvel naai- vaste grond
zoeken. Waarschijn lijk hebben de bouw
meesters van Constantijns basiliek met
grote moeilijkheden te kampen gehad. De
begraafplaats strekte zich uit langs de
glooiing van een heuvel.
Men moest eerst de bouwgrond egalise
ren en gedeeltelijk ophogen. Hierbij wer
den verschillende grafkamers uit de eer
ste en tweede eeuw meters diep onder de
aarde bedolven. Bovendien konden
mige grafmonumenten die gebouwd
waren om de eeuwen te trotseren, e
als de resten van het solide circus
Nero benut worden om als grondslag te
dienen voor de nieuwe kerkbouw.
Na twaalf eeuwen moest de bouwval
lig geworden basyliek uit de vierde
eeuw worden vervangen. Toen kwam de
kerk, zoals wij die thans kennen, na
gezwoeg en eindeloze strubbelingen tot
stand. Dit gebouw werd aanzienlijk gro-
dan de schepping van Constantijns
bouwmeesters. Opnieuw moest dus na<
vaste ondergrond worden gezocht.
(Advertentie)
PERIODIEKE PIJNEN!
Moderne vrouwen bestrijden ze met:
Wereldnieuws
in zakformaat
ROBERT PATTERSON, een 50-jarlge
seinhuiswachter te Swalwell-on-Tyne
(Engeland, ter hoogte van Newcastle)
zette gisteren alle seinen op onveilig,
vóór hij ineenzakte en in zijn seinhuis
overleed Zijn stoffelijk overschot 5
gevonden door het personeel van
trein, die door de onveilige seinen tot
staan was gebracht.
ERICH OLLENHAUER, de Westduitse
socialistische leider, heeft in een oude-
jaarsrede om nieuwe onderhandelingen
over de verdragen van bondgenootschap
met de vrije wereld gevraagd. Hij vroeg
opnieuw nationale verkiezingen vóór
de definitieve stemming over de
dragen.
HET KLEINE Italiaans dorpje Caselle
wordt bedreigd door een aardverschui
ving tengevolge van een hevige sneeuw
val. Alle bewoners zijn reeds geëva
cueerd. Alleen een ambtenaar van
blieke werken houdt een oogje in het
zeil.
GRIEKENLAND en Joego-Slavië hebben
besloten, met ingang van vandaag de
wederzijdse legaties tot ambassades
verheffen.
HET BEVEL tot uitzetting uit Frankrijk
van Hamed el Alaoui, neef van
sultan van Marokko en leider van
onafhankelijkheid nastrevende Istiqlal-
partij, is gisteravond ingetrokken.
Pasja van Port Lyautey, Hassan ben
Ali Ouazzani, werd van zijn ambt ont
heven en hééft de stad moeten verlaten.
DE SCHEEPVAARTMAGNAAT Lord
Runciman heef geschreven, dat 500.000
deadweight ton aan Britse schepen
vóór 1930 in aanmerking komt
vervanging. Wil men echter de Engelse
tonnage voor de wilde vaart handhaven,
dan zullen de schepen vier maal zo
duur worden als die, welke zij moeten
vervangen. En hierbij trekt de Lord
rimpels in zijn voorhoofd
DE CANADESE sleepboot „Petrel" wordt
sinds Zaterdag met zeven opvarenden
in de Golf van Georgië aan de Cana
dese westkust vermist. Militaire vlieg
tuigen en anderë sleepboten, die op
zoek waren gegaan, hebben geen spoor
van schip of bemanning kunnen vinden.
VOLGENDE WEEK zal de Britse Labour-
partij een nieuw economisch program
f«r bestudering aan de vakbondsleiders
voorleggen. Commissies zijn ingesteld
1 voor het bestuderen van de naasting
van de vliegtuig- en zware machine
industrie, de textielnijverheid, de che-
mische industrie en de scheepsbouw.
Gralgewelven
Men zal verstaan, dat zich nu onder
•n belangrijk gedeelte van de Sint-Pie
terskerk grote gewelven kunnen bevin
den. Als men weet, dat dit kerkgebouw
de voorgevel tot de achterdeur
geveer tweehonderd meter lang is,
dat de breedte daarmee
stemmin-g is, kan men zich een voorstel
ling vormen van de uitgestrektheid var
deze grafgewelven.
Eigenlijk is hiermee de zaak waarorr
het gaat, nog niet geheel juist gesteld.
Onder de vloer van de kerk strekken
zich allereerst de zgn. Vaticaanse grot
ten uit. Deze ruimten, voor gewone be
zoekers toegankelijk, stijlvol ingericht,
worden benut voor het bijzetten var
Pausen. Men wandelt hier tus-
rcofagen door, waarin het stof
felijk overschot van bekende Pausen
vorstelijke personen uit vorige eeuv
werden te ruste gelegd.
Van oude tijden af is het een veel v
breide gewoonte geweest een graf in
onmiddelij-ke nabijheid van een bloed
getuige van de kerk te laten gereed ma
ken. Reeds in de eerste eeuw na Chris
tus moet de wens om vlak bij een mar
telaar begraven te mogen worden in
menig Christenhart zijn opgekomen.
Hierop kan ook wijzen de inscriptie,
die door prof. Garducci werd gevonden,
cn die volgens de door haar gegeven
vertaling de relatie tussen een gestor
vene en Petrus tot uitdrukking bracht.
In deze situatie ligt het voor de hand,
dat al spoedig het gebruik in ere kwam,
de Pausen te begraven in, of He-
onder de basiliek, die zij ter ere
De gevonden steen
Griepbestrijding met
4 middelen tegelijk
Elk tablet Chefarine „4" bevat 4
geneesmiddelen, die in de gehele
wereld beroemd zijn geworden en
millioenen mensen al baat brachten.
Onder deze gewelven vindt men dan
de overblijfselen van de heidense begraaf
plaats, die nu reeds meer dan tien jaren
de bijzondere belangstelling van Rooms-
Katholieke oudheidkundigen heeft ge
trokken en waar ook pi-of. Garducci haar
1 en inscriptie heeft te voorschijn
gebracht.
In het voorjaar van 1950, voor de
Rooms-Katholieken een „heilig jaar",
heeft het bekende Amerikaanse tijdschrift
Life voor het eerst een uitgebreide serie
foto's mogen publiceren van vondsten
die by de opgravingen in deze dodenstad
aan het licht kwamen. Uit deze kleuren
foto's blijkt duidelijk, dat het onderzoek,
dat zich over een reeks van jaren heeft
uitgestrekt, belangrijke resultaten heeft
opgeleverd.
Men heeft prachtige mozaïeken gevon
den, zowel heidense als Christelijke, die
in de grafmonumenten waren aange
bracht en soms onbeschadigd konden
worden blootgelegd. Voorts zijn sarco
fagen, voorzien van symbolische voor
stellingen, albasten kruiken en muur
schilderingen voor de dag gekomen.
Uiteraard is dit onderzoek met ontzag
lijke moeilijkheden gepaard gegaan. Men
moest voortdurend op zijn hoede zijn, het
zich daarboven bevindende kolossale
kerkgebouw niet in gevaar te brengen.
Mgr L. Kaas, de administrateur van de
gebouwen in Vaticaanstad, heeft reeds
meermalen een vergadering moeten bij
eenroepen waarin over de al of niet
voortzetting van deze arbeid werd ge
sproken. Telkens werd echter een oplos
sing gevonden en konden de opgravingen
voortgang vinden.
Een niet geringe stimulans is hierbij
stellig geweest de wens van de tegen
woordige Paus, zo zorgvuldig mogelijk
over de juiste ligging en de werkelijke
toestand van het graf van Petrus te mo
gen worden ingelicht.
Het tempo waarin gewerkt kan worden,
is zeer langzaam. Het is evenwel moge
lijk, dat ook in de toekomst nog ver
rassende vondsten worden gedaan. In
hoever de thans gevonden steen van bij
zondere betekenis zal blijken, moet bij
nader onderzoek na publicatie van meer
gedetailleerde gegevens worden beslist.
In verband daarmee heeft ook de Rooms-
Katholieke pers. die zich haastte het be
richt van de vondst door te geven, toch
een zekere terughoudendheid in acht ge
nomen. Dat er allerlei ontdekkingen van
betekenis kunnen worden gedaan op deze
aan historische bijzonderheden rijke
plaats, is echter aan weinig twijfel on
derhevig.
DELFT. Dr H. MULDER.
Prof. De Gaay Fortman adviseert leraren
(Van een onzer verslaggevers)
J^E algemene vergadering van de Ver
eniging van Leraren aan Prot. Ohr.
Kweekscholen heeft zich gisteren in
Utrecht bezig gehouden met het sociale
leven. Op het lesrooster komt voortaan
ook kennis van het maatschappelijke en
culturele leven voor, en prof. mr W. F.
de Gaay Fortman, de voorzitter van de
onlangs gehouden Chr.-Sociale Confe
rentie. hield er een rede over
Sedert 1945, aldus prof. De Gaay Fort
man. is zekere verontrusting over de
sociale politiek waar te nemen. De vrij
heid van de arbeidende stand heeft de
arbeiders niet gelukkiger gemaakt. Ook
staat men tegenover het verschijnsel van
de massificatie, die zich bij de arbeiders
in geestelijke vervlakking van het leven
openbaart, gepaard met zekere gemak
zucht. Als oorzaken van deze verschijn
selen wees de professor in de eerste
plaats de techniek aan, hoewel deze het
voor de arbeiders gemakkelijker heeft
gemaakt, grote verbeteringen aanbracht
cn de lonen belangrijk heeft verhoogd
Verder heeft het proces van de mecha
nisatie de belangstelling voor de arbeid
gedoofd. Dit proces is doortrokken van
een kaptalistische geest bij ondernemers
en bij arbeiders Ook heeft men geen
oog gehad voor het probleem van het
besteden van de vrije tijd- terwijl ten
slotte de steeds verder gaande verwe
reldlijking de belangstelling voor geeste
lijke dingen heeft doen verloren gaan.
Is deze desorganisatie, vroeg spr„ een
gevolg van de sociale politiek? Heeft
men de arbeiders in de watten gelegd?
Deze vragen beantwoordde de referent
ontkennend en hij wees hiervoor op het
hogere levensniveau der arbeiders by
vroegere tijden vergeleken. Het alco-
holgebied bijv. is sterk ingeperkt. Zelfs
kLmBEmlMIMBL
cCoeé wottcfoie+t/
het geestelijk en zedelijk peil der fa
brieksmeisjes is gestegen. De vakbewe
ging heeft op allerlei misbruiken van
vroeger vertragend en remmend gewerkt.
De liefde voor de arbeid is afnemende,
de verantwoordelijkheid is echter niet
verminderd, al moet deze in de
derde sociale verhoudingen \yorden ge
stimuleerd.
Als middelen om de 20e eeuwse men*
In sociaal opzicht zijn grotere verant
woordelijkheid te doen beseffen, noemde
spr. de positie van de vakbeweging. Deze
is geen verdrukte groep meer. Zij is van
karakter totaal veranderd. De regering
vraagt haar adviezen. Zij vervult ook
cultureel vormende taak.
Verder is van grote waarde, dat de
arbeiders door middel van de bedrijfs
organisatie op gelijke voet staan met de
ondernemers. Dit behoort vooral
enkele onderneming voor de individuele
arbeider beter tot uiting te komen, w
door deze zich meer bewust wordt
zijn onmisbaarheid en zich zelf kan
als volwaardige medewerker in de
kenning van zijn waarde als mens.
De verenging telt thans 203 leden- De
Chr. kweekscholen mogen zich
goede bezetting verheugen. Voorlopig
kunnen zij doorgaan met het opleiden
aantallen van voorafgaande jaren. Voor
eerst moet nog een tekort aan onderwij
zers worden verwacht. Een sterke toeloop
naar de kweekscholen blijft gewenst.
Formele uitlevering van Adonis
gevraagd denweer tot nieuwe energie, Hét bloed
Gisteren heeft de Amerikaanse ambas- *n°rzdt J^er danU'geen oorzaak0gChouden
sade de formele uitlevering gevraagd van stramheid, scheuten, steken en pijn.
de Amerikaan Adonis, die in Amsterdam Koop vandaag Kruschen bij Uw apothe-
verbleef en beschuldigd wordt van om- kei- of drogist en begin morgenochtend
koping. die heilzame kuur.
ArnhemZutphen volgende
week electrisch
Maandag a.s. zal het baanvak Arnhem-
Zutphen electrisch worden bereden. Het
aantal stoptreinen tussen beide plaatsen,
dat thans in beide richtingen 9 per werk-
bedraagt, wordt verhoogd tot 24
stoptreinen ArnhemZutphen en 25 in
de andere richting. Er komt een nieuwe
halte Arnhem-Velperpoort, 1250 meter ten
Oosten van het station Arnhem.
In Mei 1953. als ook de electrificatie
in het baanvak ZutphenZwolle klaar
zal zijn. wordt het gehele nieuw geëlec-
trificcerde baanvak ArnhemZwolle of
ficieel in gebruik genomen.
Vier treinen DeventerZwolle, die
sinds 5 October waren uitgevallen, zul-
,-an 5 Januari af weer normaal gaan
rijden.
N.V. Nederl. Lloyd
bestaat 100 jaar
Op 2 Januari zal het 100 jaar geleden
zijn, dat de N.V. Nederlandsche Lloyd te
Amsterdam haar verzekeringswerkzaam
heden begon. Het totale kapitaal bestond
uit 200 aandelen van elk f 5000. Onder de
oprichters bevond'zich HM. Sophia Fre-
derika Mathilda, Koningin der Neder
landen.
Men begon met transportverzekering
en m 1860 volgde de brandverzekering,
in 1893 inbraakverzekering, later storm-,
bedrijfs. en ziekenhuisverzekering.
Van de grote buitenlandse organisatie
omstreeks 1900 zijn alleen de agenturen
te Bordeaux en Antwerpen over geble
ven. De jongste uitbreiding betreft de
vestiging van kantoren in Israël en Sin
gapore en de oprichting van de N.V. Ne
derlandsche Lloyd Levensverzekering.
Op 2 Januari a.s. recipieert de directie
van 2 30 tot 5 uur in het hoofdkantoor
aan de Herengracht-
Verdwijnende organisaties-
Woltersom
Blijkens de Staatscourant van gisteren
worden met ingang van 1 Januari 1953
opgeheven: de hoofdgroep Verzekering
en de daartoe behorende organisaties, nl.:
de bedrijfsgroep Schadeverzekering, de
vakgroep Brandverzekering, de onder
vakgroep Brandverzekering provinciaal
bedrijf, vaste premie, de ovg. Brandver
zekering provinciaal bedrijf, onderling,
de ovg. Brandverzekering beursbedrijf.
de afdelingen Amsterdam en Rotterdam
van de ovg. Brandverzekering beursbe
drijf. dc vakgroep Transportverzekering,
de ovg. Transportverzekering provinciaal
bedrijf, vaste premie, de ovg. Transport
verzekering provinciaal bedrijf, onder
ling. de ovg Transportverzeke-
beursbedrijf, de afdelingen Amsterdam en
Rotterdam van de ovg. Transportverzeke
ring beursbedrijf. de vakgroep Variaver-
zekering. de ovg. Ongevallenverzekering,
de ovg. Ziekenhuiskostenverzekering,
vaste premie, de ovg Ziekenhuiskosten
verzekering. onderling, de ovg. Ziekte-
kostenverzkering. de ovg. Automobiel
en wettelijke aansprakelijkheidsverzeke
ring, de ovg. Gla9verzekering, vaste pre
mie. de ovg. Glasverzekering, onderling,
de ovg. Vermogensschadeverzekering, de
ovg. Machinebreukverzekering. de ovg.
Paarden- en veeverzekering, de ovg. Ha-
gelverzekering. de ovg. Onderlinge mo-
lestverzekering, de ovg. niet elders inge
deelde schadeverzekeringen, de bedrijfs
groep Levensverzekering, de bedrijfs
groep Assurantiemakelaars-bezorgers er
agenten, de vakgroep Assurantiemake
laars-bezorgers, beursbedrijf. de vakgroep
Assurantiemakelaars-bezorgers, provin
ciaal bedrijf en de vakgroep Assurantie-
agenten.
De Marten Toonder Studio in Am
sterdam maakt op het ogenblik zes teken
filmpjes, ontworpen door P. Stapp,
de eenwording van Europa.
Comité van Wereldraad
vergadert in India
Vooral kerken in Azië hebben
de aandacht
Morgen begint in Lucknow. in Noord-
India, de vergadering van het centrale
comité van de Wereldraad van Kerken:
zij zal tot 9 Januari duren. De deelne-
zuilen ontvangen worden door
premier Nehroe en door de vice-presi
dent van India.
Het comité bestaat uit 90 leden, maar
het aantal deelnemers zal waarschijnlijk
groter zijn. daar verscheidene kerken in
Azië gevraagd hebben waarnemers te
mogen sturen.
De Aziatische toestanden, vooral op
kerkelijk gebied, zullen dan ook bijzon
dere aandacht hebben. Het voornaamste
gendapunt zal echter zijn de voorberei
ding van de assemblée van de Wereld
raad. die in Augustus 1954 in Evanston
de Verenigde Staten zal worden ge
houden. Andere interessante agendapun
ten zijn de bespreking van het Zuid-
Afrika-rapport van de secretaris-generaal
van de Wereldraad van Kerken, dr Visser
Hooft en het voorstel van de Remon
strantse Broederschap om de basis
formule van de Wereldraad te verande-
De Ned. Herv. Kerk is ditmaal
•rtegenwoordlgd door prof. Berkelbaoh
in der Sprenkel, maar door diens
plaatsvervanger ds Th. B. W. Gramberg,
vroeger op Bali, nu predikant van ue
•Presbyterian Church" in Kandy. Cey
lon. daar arbeidend namens de Ned-
Herv. Kerk. Uit Indonesië hoopt te ko-
ds Probowlnoto uit Salatiga. Ds
Gramberg en ds Probowlnoto ware
1947 de leiders van respectievelijk de
Nederlandse en de Indonesische delega
ties, die op de bekende Kwitangconfe-
rentie het eerste officiële contact legdec
tussen de kerken van de republiek ir
Indonesië en de Hollandse kerken cn de
richtlijnen vaststelden voor de toekom
stige zendingsarbeiders in Indonesië. ZU
zullen nu beiden op hoger kerkelijk ni
veau weer kunnen samenwerken.
Vragen over berichten
omtrent de West
Het Eerste Kamerlid prof. Gerretson
(C.Hheeft de ministers Drees. Beyen
en Kernkamp schriftelijk vragen gesteld
over een bericht van het Amerikaanse
persbureau United Press. Volgens dit be
richt zou de Nederlandse regering plan-
bestuderen om aan do West de domi-
nlonstatus te verlenen en zou waarschijn
lijk spoedig een bijeenkomst van verte
genwoordigers van Curagao, Aruba er
Suriname worden gehouden over midde-
'oor het verlenen van volledige poli
tieke onafhankelijkheid aan deze gebie
den met handhaving van de economische
banden met het moederland.
Arbeider in Maastricht
onder auto gedood
De 57-jarige F. H. Vossen uit Maas
tricht, werkzaam bij de Enci (Eerste Ned.
Cement Industrie), is gistermiddag op de
Lage Kanaaldijk in Maastricht door
vrachtauto van de Enci aangereden
overleden. De man was gehuwd en vader
acht kinderen-
(Advertentie)
Blijf niet doorlopen
met die Bheumatisciie Fijnen.
Van het erf van School en Kerk
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
r o e p e n: te Neerlangbroek J. C.
Terlouw te Otterlo; te Lage Vuursoh»
Vroegindewey te Blei9wyk; te
Eemnes-Buiten W. de Bruyn te Llsael-
muiden.
•roep baar: vicaris F. N. M
Nijssen, Westplantsoen 108, Delft.
Geref. Kerken
Tweetal: te Amsterdam (wijlt 5)
Th. H. van Andel te Vlaardingen en J.
H. Mulder te Voorburg.
Bedankt: voor Andijk (vac.-H. R.
Groenevelt) H. van Benthem te Holwerd
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.)
Beroepen: te Middelsturo H, Scholte
te Nieuwle usen.
Bedankt: voor Katwijk-Valkenburg
K. J. Kapteyn te Nijkerk; voor Rotter-
dam-Charlois K. Drost te Veendam; voor
Rozenburg N. Bruin te Beverwijk-
Santpoort.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen: te Haarlem-Centrum W
V Lama-n te Rotterdam-West.
Geref. Gemeenten
Bedankt: voor Rilland-Bath G
Zwerus te Middeiharnis.
Een Javaanse Trommius"
eindelijk verschenen
Dezer dagen is verschenen de Javaan
se Concordantie op de Bijbel. Dat bete
kent een uitermate gewichtige gebeurte
nis in de zendingsgeschiedenis. Jarenlang
heeft de heer J. D. Wolterbeek uit Haar
lem, vroeger docent aan de theologische
school te Djokja, aan deze concordantie
gewerkt. Met veel moeite kon hij tijdens
de Japanse bezetting de manuscripten
verborgen houden en er zelfs nog aan
werken. Voorlopig zijn 475 exemplaren
n^ar Indonesië verscheept. De verschij
ning van het werk (1156 bladzijden)
werd mogelijk gemaakt door bijdragen
van de zending en ook van talloze ge
meenteleden.
Kerkelijke goederen te
Bedum aan Geref. Kerk
Het Hof te Leeuwarden heeft in hoger
beroep de kerkelijke goederen in geding
tussen de Geref. Kerk en de Geref. Kerk
(Art. 31 KO.) te Bedum aan eerstge
noemde kerk toegewezen. Het Hof sprak
uit dat de minderheid van de kerkeraad.
onder leiding van ds G Hoekstra, geen
reële daad van vrijmaking heeft begaan
door te stemmen tegen het voorstel om
zich te conformeren aan de besluiten der
Gen. Synode.
De rechtbank te Groningen had ver
deling der kerkelijke goederen bevolen.
De Geref Kerk van Luttelgeest-Kulnre
Ds C. C. Klerkx (Lexmond)
na ziekte overleden
Ds C. C. Klérkx, Ned. Hervormd pre
dikant te Lexmond, is op 45-jarige leef
tijd in het diakonessenhuis te Utrecht
overleden. Hij werd daar sinds 18 De
cember verpleegd. Na een blindedarm
operatie deden zich allerlei complicaties
voor. De thans overledene diende ds
Hervormde gemeente van Lexmond
sinds April 1951 en stond voordien ts
Andel en te Elburg. Zijn prediking werd
in en buiten de gemeente zeer gewaar-
deerd. Hij laat een vrouw en zes ka
deren achter.
In Haren (Gr.) is op 77-jarige leeftijd
overleden ds M Elzinga. emeritus-
predikant der Geref. kerk van Groott-
gast. Deze gemeente heeft hij van
tot 1940 gediend. Tevoren stond hij
Jaar in Zalk en Veecaten.
Prof. dr. J. de Haan, hoogleraai
de histologie en microscopische anato
mie te Groningen, is op 68-jarige leeftijd
overleden
Theologen gaan feest vieren
De jaarlijkse predikanten-studieweek
aan de Vrije Universiteit wordt volgenq
jaar niet in Januari, doch in Mei ge
houden. Dit houdt verband met he!
tiende lustrum van de theologische fa
culteitsvereniging, dat eind Mei wordt
gevierd. Het ligt in de bedoeling o.a. i
oud-Israëlietische maaltijd (niet a
zitten, maar aanliggen) en
..pastoraal sociëteitsfeest" te houden
criba E. Oosteerhoff, Banterv
scriba L Verhage
Financier Rubinstein wordt
gedeporteerd
De Amerikaanse procureur-generaal
James McGranery heeft vandaag gelast,
de 44-jarige Newyorkse financier Serge
Rubinstein ter deportatie in hechtenis te
nemen, wegens onttrekking aan de
dienstplicht tijdens de oorlog.
De welgestelde Rubinstein, die van
Russische afkomst is, heeft ruim tien
jaar tegen zyn deportatie gestreden.
i A Fab.
:e, W B Ras. Ooltgensplaat, T Stei
.'enhage; cand. ex. werktuigk. ing.: C
J A Dieremans, R'dam, J T Drese. F'
;n, J T Hees. 's-Gravenhage. J A
ans. Sluis. P J Hindriks. ^-Graven
Hulshoff. Overveen. A Kamerman,
ir, C T W S Plettenburg. Arnhem,
d Sloot, R'dam, J K Verhcij, Baarr
scheepbouwk. inger
A'dam, D E Hagem
D Noorduin. Leiden; i
mijningenieur; T R Cupery, 's-
M. O. EXAMENS.
AMSTERDAM. 30 Dec. Voor 1
inrichting M.O. (akte K XI) zijn geslaagd
Dam en M H E Glerum, beidei
ig. J H Dassen en H J M Defesche. beidet
Maastricht. F M Feij. Echt
i W Hoi
nsterdam. J L de Wei. R'dai
Hengelo (O). R Wijkstra.
A OUnk. Arnhem, M van Essen. Gelder
malsen en A Hogenkamp uit. 's Gravenhagi
M. O. Handelswetenschappen
(advertentie)
Van „luchtjes" gesproken... laat
de lucht van koken, bakken
ep 'braden niet in uw woning
rondhangen. Alle keukengeuren
worden door Air.Wick even
prompt weggenomen als de
rooklucht uit uw woonkamer.
^°°1 EEN F'J*e NEUS
Het lied der aethergolven
woensdag
10 30 Morgend
louden Feest v;
iel 12.00 Barit<
ek. 1.00 Nieuws
ïuisfront. 120 G.
4.00 Voor de jeugd. 5.2
.00 Gram. 6.15 Geesti
VU; Prof. dr A J. P.
V: 7.00 Nieuws.
ïram. 9.00 Voor
svrouw 9.40 Gr.
nst. 11.00 Gram
de Klokkenlui-
en piano. 12.33
1.15 Prot. Inler-
soliste. 9.15 Am
10.00 Klankbeeld over de gebeurteniss;
het aflopende jaar. 1100 Nieuws. 11.1;
Peet.
de hoek bij de kachel, laat al heel pen, want ze zou niet graag onder de dienst bin-
Zondag in het huis van P/eet Meier. Zondag, gauw een zwaar gesnork horen, het overtuigend nenkomen. Stel je voor. dat de mensen allemaal
de dag die voor Wies de verlossende rust brengt bewijs dat hij vast in slaap is. Boven klinkt eerst naar haar keken! Ze zou zich de ogen uit het
na het bijna onmenselijk zwoegen van zes ein- nog wat gestommel, dan wordt het ook daar stil. noofd schamen;
deloos-lange werkdagen. Het meisje is bij 't raam gaan zitten. Ze is Het orgel speelt reeds maar er gaan nog
Het is 's moreens al een weelde voor haar, moe, ze moet zich inspannen om ook niet onder enkele mensen de kerk binnem Wies herkent
net IS s morgens ai een weemevuui ii wakker blijven, 't zou een paar vrouwtjes die geregeld bij hen in de
dat ze tot negen uur mag blijven liggen. Aartje zeil te gaan. maar ze wu wrnei uujvci», winl*i knmpiv 7P trekt zich daarom snel terue
en Peet stannen eewoonliik niet voor half fu t toch jammer zyn als ze nu insliep, ze heeft al winkel Komen, ze treKt zien aaaiom snei terug
en reet stappen gewoonnjx ni« vuui «o ,,-piniP tiid voor zichzelf Om toch wat te doen in een hoek van 't kerkportaal. Pas wanneer
bed, maar zij moet eerder bij de hand hebben beeint zc- de mensen te tellen, die ze zeker weet da» ze haar voorbij zijn, komt ze
°m £,*°d? kamer netjes" 3.7 kan. flegeTd" angs hun" huif'lópen. tlrsT^hó. er' ni«veel, weer voor de dag en gehuil, naar binnen Daar
dat de Kamer netjes aan Kam is regen ue lieverlede komen er meer en stappen blijken de plaatsen echter allemaal bezet te zijn.
ook vlugger door. Dat zijn kerkgangers, weet Wat nu? De koster aanklampen durft ze niet.
kant is tegen de langs hun huis lopjm.JËenU
tijd dat ze opstaan. Het werk gaat haar verras- jg '"J" jj
send vlug af, als Aartje haar niet op de handen
kijkt. Zo kan het gebeuren dat ze, na haar ont
bijt genuttigd te hebben, nog twintig minuten of
soms wel een half uur overhoudt.
Wanneer ze dan eindelijk beneden komen
Peet in zijn zwarte Zondagse pak, Aartje met
een fladderende ochtendjas aan en het haar in
een knoedeltje staat de koffie klaar en zit
Wies op haar gemak bij de tafel, wat haar op
een dag als deze niet als luiheid wordt aange
rekend. Na het koffiedrinken haalt Meier één van
de oude schrijvers en leest er een stuk uit
voor, waarnaar door de vrouwen geduldig maar
met weinig aandacht geluisterd wordt. En als
tegen half één de middagpot op tafel wordt ge-
die si/ii 200)1 met kende
ANNIE SANDERS
Maar bij de deur blijven staan, daar voelt
ook niet veel voor... Dan ziet haar iedereen na
tuurlijk, en wat zou er dan naderhand over
haar gepraat worden. Ten einde raad keert ze
naar het portaal terug en blijft daar tegen de
muur leunen, om zo de dienst mee te maken.
Ze heeft er nog niet lang gestaan, als Siebe
Tallinga met zyn langzame* stap op haar af
komt en haar op de schouder tikt.
„Je kunt er wel in als je wilt, d'r zijn nog
een paar plaatsen vrij!"
Ze kijkt schichtig op, toch ook wel verlangend
naar een plekje waar ze rustig kan zitten.
..Kom maar mee!"
Even later zit ze in een hoekje op
opeens ze zou zelf niet kunnen zeggen
t eten zorgt Aartje altijd zelf, dat hoe het komt bekruipt haar de lust om op de achterste banken, dankbaar gestemd jegens
kan volgens haar eigen beweren niemand beter te staan en het huis uit te glippen, zonder dat de welwillende koster.
dan zij dan neemt Wies met ongewoon veel iemand het merkt... en om dan dezelfde weg te De dienst heeft intussen een aanvang genomen,
genoegen aan de maaltijd deel. omdat ze niet gaan die al die mensen daarbuiten lopen: naar er wordt al gezongen, en omdat Wies de opge-
zoals andere dagen ieder ogenblik wordt gestoord de kerk. geven psalm toch niet kent. bladert ze maar
door de winkelbel. Ze werpt een schuwe blik in zijn richting, 't wat in een bijbeltje dat voor haar ligt Ze wordt
Zo komt de middag. De tafel is afgeruimd, de Is onriodig, hij heeft immers nergens besef van pas opmerkzaam als dominee Ruitenburg na 't
oorden gewassen, en Peet heeft het zich in zijn Hoe is 't mogelijk, denkt ze. dat iemand, die gebed zijn tekst voorleest: „Komt tot Mij, allen
haardstoel gemakkelijk gemaakt met de aankon- zowat de hele morgen in bed heeft gelégen, nu die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust
alweer zo slapen kan? Als zij het nu nog was ..I geven!"
Ze sluipt op haar tenen naar het gangetje „Daar gaat hij zeker over preken!" veronder-
ichter de winkel, maakt zich klaar voor de wan -
iéling en trekt de voordeur zo zacht mogelijl
achtei zich dicht Gelukkig, Aartje schijnt ooi
liging: ,,Ik ga rusten!"
De anderen knikken, ze weten dat ze nu stii
noeten zijn. Trouwens zo erg lang duurt het niei
>f ook Aartje trekt zich terug, om een dutje t<
doen.
Dit is voor Wies het mooiste i
de dag niets gehoord te hebben. Nu een beetje aanstap heeft.
.telt ze. en wanneer kort daarop inderdaad de
Jieek begint, zit ze zo aandachtig te luisteren
alsoi ze hier elke Zondag haar vaste plaats
1.40 „Oudejaar 1952". toespraak. 12.00 I
:en 0 02 Nieuwjaarswens. 0 10 Nieuwj
vensen van overzee. KRO: 0.30 Nieuw)
oespraak. 0.35—2.00 Gev. muziek.
HILVERSUM II, 298 m. VARA: 7.00
.10 Gram. 7.15 Gymnasliek. 7.30 Gram
4leuws. 8,18 Orgel 8.50 Voor de vrouw
ïram VPRO; 10.00 Causerie over Oud<
12.38 Ins tl
1.15 Commentaar. 1.20 Malando
1.50 Gram. 2.00 „De weg omhi
roeporkest. 3.00 Vooi
- de kinderen. 3.30 Vooi
ndig pianospel. 4.10 Voot
lexieken. 5.15 Gram. 5 30
Reg.uitz,„Jeugduitzen-
ïtieciub o.l v Reglna Zwart.
,aroverzicht. VPRO: 7.00 „Ou
klankbeeld 7.30 Oudeja:
8 30 Oudejaarsavondgroeten.
330 m. 1.00 Grs
rslag. 2 .30 Da rij
:lek. 3.0
n piano
6 00 Voor de kinderen. 6.55 Weerberichten
7 00 Nieuws. 7.15 Sport. 7.20 Gev muziek. 7.4
Causerie. 8 00 Gev program. 8.45 Causerie
9.00 Symphonie-orkest en solist. 10 00 Nwt
10.15 Symphonie-orkest en solist. 11.00 Dis
cussie. 11.30 Gev muziek 12 00 Overzicht
1952. 1.00—1.05 Nieuwjaarswens.
Engeland. BBC 1500 en 247 ra. 12.00 Mi
Dale's Dagboek. 12.15 Concert. 12.45 Voo.
dracht. 1 00 Lichte muziek. 1.45 Concert, 2.45
Voor de kinderen 3.00 Voor de vr
Gev. muziek. 4.30 Orgel 4.45 Arbi
5 15 Mrs Dale's Dagboek. 5 30 Licht»
ie, 9 00 Hoorspel r
Dans
inkrijk, 1
'rogra
347 i
Advertentie
„Vatbare" Kinderen...'
Moeder, bestrijd voortaan bij „altijd
[verkouden kinderen" dat gehoest
viskunde M.O.
?r te Beverwijk: ex
delfstof, aard, plant-
geslaagd
ierkundë) X
i Q z(1n geslaagd: A I
M Deen. Bovenkarspel.
ter, B H Gerritsen. Zu
pen. Tilburg en M J Er
2.05 Idem. 2.10 Grai
kaanse uitzending 7.01 Klassieke muziek
8 45 Vocaal ensemble. 10.20 Concert. 11.31 Gr
11.45—12.00 Nieuws.
Brussel, 324 m. 11.45 Gram. 12.30 Weer
berichten. 12.34 Gram. 1.00 Nieuws 1.15 Zl-
gcuncr-ensemgle. 1.45 Gram. 2.00 Idem. 2 30
Iden. 3.15 Symphonie-orkest. 4.03 Gram 4 15
Idem. 5 00 Nieuws 5.10 Gram. 5.50 Boekbe-.l
6 00 Omroepkoor. 8.20 Gi
solist
7 00 Niet
■n. 8 45 Cab;
ondtoespras
tick 11 30 Nieui
5 Omroep-
t 10 00 Nieuws
10.13 Gram.
11.35—1 00
11.55 Nieuws
F)E metselbyen leven niet in sociale
gemeenschappen, maar leiden het
bestaan van een solitair. Zij maken
haar nesten van fijne, leemachtige
stof dat, met speeksel bevochtigd, na
droging een hard cement oplevert
Deze betonnen broedkluis wordt van
één ei voorzien en van juist voldoen
de proviand om de aanstaande bijen
larve de tijd tot de verpopping
bezorgd te laten doorkomen
Wanneer alles aldus keurig gere
geld is en het nest netjes met wat
metselwerk is afgesloten, verschijnt
er bij een in Zuid-Europa levende
soort na niet al te lange tijd veelal
een parasiterende wesp. Zij is voor
zien van een boor waarmee het kei
harde dak van de bunker vordt be
werkt. Gemakkelijk gaat dat niet,
maar na enkele uren ingespannen
werken is het cement toch doorboord
en triomfantelijk deponeert de wesp
haar ei naast dat van de metselbij.
En nu er eenmaal een bres ge
maakt is, volgen spoedig andere ge
gadigden. Verscheidene wespen vol
gen het voorbeeld van de eerste en
leggen eveneens een ei in de bunker,
waarin zich dus één bijenlarve be
vindt in gezelschap van verscheidene
eieren van parasieten. De wespen
larve die het eerst het ei verlaat,
kruipt op korte pootjes het nest rond
en zoekt de andere eieren op, die
stuk voor stuk worden geconsu
meerd. En dan gebeurt het grote
wonder, de pootjes verdwijnen t
ontstaat een andere larvenvorm die
een gat boort in het lichaam va
bijenlarve en daardoor naar binnen
kruipt. De gastheer wordt nu lang
zaam van binnen uit opgegeten -
vitale organen h,t laatst! er
slotte blijft van de bijenlarve alleen
de huid over, waaruit een wesp ge
boren wordt.
Nu kunnen we weliswaar mede
lijden hebben met die arme bijen-
larve, maar dit gevoel wordt toch
volkomen overstemd door het merk
waardige verschijnsel dat de wespen
larve voor een korte tijd werd uit
gerust met pootjes, waardoor zij in
staat werd gesteld de concurrentie
volledig uit te schakelen. Want
der pootjes was de eerst uitgekomen
wespenlarve niet in staat geweest het
nest rond te kruipen op zoek
mededingers. Zij zou dan direct op
de bijenlarve zijn aangevallen en
andere wespenlarven hadden dit.
het verlaten van het ei, insgelijks ge
daan. Maar de bijenlarve vertegen
woordigt slechts voldoende voedsel
vóór de ontwikkeling van één wes
penlarve, zodat de aanwezigheid van
méér parasieten betekent dat de in
houd van het gehele nest te gronde
gaat. Daarom moest iedere concur
rentie eerst uit de weg worden ge
ruimd en zodoende zien we de eerst
uit het ei gekomen parasiet uitsluitend
voor dit doel pootjes krijgen, welke;
pootjes echter direct na de broeder
moord weer verdwijnen omdat ze bij
de verdere ontwikkeling van de lar-
vale toestand van geen nut zijn en
zelfs belemmerend zouden werken.
En met het nieuwe jaar in zicht
moeten we u deelgenoot maken van
een geheimzinnige waarschuwing die
ons voor 1953 door de getallen wordt
gegeven
Daarover morgen
(Nadruk verboden)-
