Nieuwe Leidsche Courant | 1952 | 29 december 1952 | pagina 3

LAVRENTI P. BERIA

ej

Het Fries is toch een taal...

„HET GULDEN VLIES'

K. en O. besloot 1952 met een
prima avond

Bloemlust trok record aantal
bezoekers

Vijf landen zijn er volkomen
onafhankelijke gebieden

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

MAANDAG 29 DECEMBER 1952

Wie i

is

de „inquisiteurvan de Sow jet-Unie?

r\E FUNCTIE VAN CHEF van de geheime politie in de Sowjet-1
iJ in het verleden voor de betrokkenen altijd noodlottig Een

nu

Unie was

altijd noodlottig Een gehele
reeks van deze lieden onderging tenslotte hetzelfde lot, dat zij zelf aan
zovele andere mensen hadden toebedeeld. Een uitzondering op deze regel
is Beria. Lavrenti Pavlovitsj BERIA is in z'n uiterlijk voorkomen en als
mens anders dan figuren als de politiechefs Dzherzhinsky, Menzhinsky,
Yagoda en Yezhov. Hij ziet er uit als een onderwijzter of als een man van
de wetenschap. Beria heeft een hoog voorhoofd, een vaste oogopslag en
een wilskrachtige mond. Z'n gelaatsuitdrukking is kalm en gereserveerd.
Hij komt uit Stalin's eigen Georgië en men zegt van hem, dat hij van
Joodse afkomst is. Dit laatste is echter nooit bevestigd geworden.

Op 19 Maart 1889 werd Beria te Merk-
heuli in Georgië geboren. Zijn familie

leden waren arme boerenmensen,
bezocht de technische school te Bakoe en
de bolsjewistische partij,
voordat hij afgestudeerd was In Bakoe

In dit artikel vragen wy de aan
dacht voor een toegewijde en
machtige dienaar van de Russi
sche generalissimus: Lavrenti Pav
lovitsj Beria de Inquisiteur van
de Sowjet-Unie, die zich in
tegenstelling tot z'n voorgangers.
een onaantastbare positie beeft
weten te veroveren. De gegever.6
voor dit artikel ontlenen we voor
een deel aan het Amerikaanse
weekblad „Time" en aan het boek
„In de schaduw van het Krem
lin" 1) van lt generaal Walter
Bedell Smith, de voormalige Ame
rikaanse ambassadeur te Moskou.

tn \zerbeldsjan deed hij belangrijk
dergror.ds werk en van 1921 tot 1929 kon
men hem aan het hoofd van de commu-
nlstische veiligheidsorganisatie in de
mis Kaukasus vinden. In 1929 werd hij com-
die missaris van Binnenlandse Zaken en ver-
ge, volgens partijsecretaris voor het gebied
de Kaukasus, een post, die hij zeven
lang bekleedde. ALs voornaamste
ej functionaris In dit gebied voldeed hij

In

,cu. rd hij gekozen tot lid van het

te Centraal comité van de communistische
,'urs «rtij en in de zomer van 1938, toen de
^~>te zuiveringsactie haar hoogtepunt
iod bereikt, de partij op haar grond-
pesten wankelde, overal terreur heerste,
n de leiding van industrie en leger zich
vnfc" 6611 staat van morel« ineenstorting
- vo bevond, werd hij benoemd tot plaatsver
vangend chef van de geheime politie
'NKVD). tweede in rang na Yezhov (die
lij vijf maanden later opvolgde) met de
^opdracht, de orde te herstellen.

Beria is voornamelijk opgevallen, toen
Ij een boek had geschreven over de ge
schiedenis va-n de bolsjewistische orga
nisatie in de Kaukasus. Het behandelde
de beschuldiging van Trotzky, dat Stalin
iooit Iets zou hebben bijgedragen als
^fcrae-revolutlonn-aire theoreticus. Berla's
Italin had altijd gelijk en stond steeds
lan het hoofd van de zwoegende
■lin was erg met het boek in-genomen
het was geen wonder, dat de macht
ar de politie in handen van Beria
am. Vele aren is hij één van Stallns
Eaa-rte medewerkers geweest
ooniijke trouw ten opzichte van zijn chef
boven alle twijfel verheven. Van zijn
nt heeft Stalin zó herhaaldelijk blijk
geven va-n volledig vertrouwen in
:ria, dat diens prestige bij de hogere
partijkringen (hij maakt deel uit van het
Presidium, dat ln de plaats van bet Po-
litburo is gekomen) stevig gegrondvest
Het is zo langzamerhand een publiek

het Sovjet-regiem
igt grotendeels ai van een machtig en
ïHreffend werkend politiesysteem en
leria heeft bewezen, elk probleem te
tunnen aanpakken, waarbij de veiligheid
ran de staat is betrokken. Hij schijnt een
{ezond en evenwichtig mens te zijn. Zon-
ler veel ophef en ais een willoos werk-

Otuij zwoegt hij voort in de bloedige spo-
ren, die z'n voorgangers hebben achter
gelaten. De Russen hebben mensen no-
dt Jig, die zonder gewetensconflict Op be-
iklvel van de partij iemand vermoorden.
Met Beria begon een nieuwe periode
onder openlijke trrreur. Al-les wat hij
aat doen. geschiedt geruisloos Arres-
)eho ^ties worden meestal 's nachts gedaan
Q en in een sfeer van gehelmzln-nlgheld,
lulverlngwekkend, zelfs voor een vreem-
IV lelin-g, die zich beschermd weet door de
l„ liplomatieke onschendbaarheid.

Een oude grap die men in Moskou

:rk( Bt

hoe een portier van een flatgebouw te
middernacht door de ga-n-gen loopt en op
alle deuren klopt, terwijl hij tegelijker
tijd luid uitroept: „Weest niet bang,
kameraden, het is maar een brandje"

Toch kunnen de meeste Russen des
avonds rustig naar bed gaan, zonder de
vrees, dat de MVD van Beria bij hen
aan de deur zal klop
pen. Deze veiligheid
werd echter tegen een
verschrikkelijke prijs
gekocht. Het hele Rus
sische volk heeft als
het ware huisarrest.

De mensen praten en
denken zelfs niet lang
over de vraag, hoe ze
geregeerd worden. Dat
is veel te gevaarlijk
Als ze het wél doen,
zullen zij spoedig de
rijen versterken van
de vijftien millioen
dwangarbeiders in
Beria's concentratie
kampen. In het land.
waar broeders elkaar
niet meer kunnen
vertrouwen, moet de
politie overal zijn, om
dat er geen ander
middel meer Is, dat
de gemeenschap sa
menbindt. De spion, de
aanbrenger en de
censor zijn de aristo-

munistlsche wereld en
de man aan de top is
koning. Dit koning is
Beria.

Beria is maarschalk
van de Sowjet-Unie
(hij loste nog nooit
een schot) en lid
van het Presidium, dat in de plaats
van het Politburo gekome.. Hij is een
rustig type. heeft een vrouw en twee
kinderen en een land-huisje buiten Mos
kou. waarnaar hij zich met >.en Packard
(waarvan de gordijn-tjes altijd gesloten
zijn) begeeft. Hij heeft vanzelfsprekend
een kantoor in het Kremlin. Z'n meeste
werk doet hij echter in de Lubyan-ka-
gevangenis, niet ver van het Lenin-
mausoieum.

In de jongste oorlog moest Beria er
voor zorgen, dat de rust achter het front
verzekerd bleef De gedragingen van dé
soldaten werden aa-i de NKVD gerappor
teerd. Hun brieven maakten uit, of zij
betrouwbaar waren. Verloren waren zij
die schreven: „Ik heb niets meer om

voor te leven", of „Ik zie dat we slechts
opgegroeid zijn voor kanonnenviees", of
„Als we morren is er maai één ant
woord: de kogel... Beria breidde de
dwangarbeiderskampen uit. Hij beschikt
daar over een speciaal getraind corps
politiehonden De grote honden, die vijf
jaar lang getraind zijn, vangen zonder
menselijke hulp ontsnapte arbeiders Ze
hebben echter geleerd, vriendelijk te
doen tegen officieren en beter-geklede
urgers.

Beria krijgt steeds meer macht Niet in
de eerste plaats, omdat hij een Ijverig
intrigant is. maar omdat hij een ijverig
macht met zich brengt. Zo werd hij
belast met de orv. öle over het onder
zoek op het gebied van de atoomenergie.
Z'n spion-nen doen over de hele wereld
hun werk en de geleerden ln Rusland
profiteren er van. En Beria kijkt al6 het
ware over de schouders van deze men
sen. of zij hun werk we] goed doen.

Aan de correspondenten

De redactie verzoekt al haar cor
respondenten, de,opgaven van de
predikbeurten voor de Oudejaars
avond en de Nieuwjaarsdag nog
hedenavond te verzenden, zo moge
lijk de opgaven van alle in hun
plaats gevestigde Kerken. Ze moe
ten uiterlijk morgenochtend 10 uur
in ons bezit zijn.

Redactie N.L.C.

Agenda voor Leiden

Maandag

Burcht. Jacobizaal. 8 uur: oliebollen
avond Snelverkeers-onthouders-vereni-
ging. met films-

Dinsdag

Vlies. 35 uur: receptie N.V. M. den Os
Zonen, Herengracht, in verband met
gouden jubileum.

Katwijk aan den Rijn, De Roskam, 7.30
—10 uur: afscheid G. Ruckert van de L.
D.M.

Woensdag

Garage gemeenterelniging, 3 uur: af
scheid administratief hoofdambtenaar D.
A. Landaal.

Tentoonstellingen

Lakenhal: Ars Aemula Naturae.

Nachtdienst apotheken

Apotheek Herdingh en Blanken, Hoge-
woerd 171, tel. 20502. en apotheek Reijst,
Steenstraat 35, tel. 20136.

De heer J. Mooten 25 jaar
bij Peltenburg

De heer J. Mooten is op 2 Januari 1953
25 jaar in dienst van de firma Pelten
burg, Breestraat 109.

...En de sop is de kool wèl_ waard

TN DE LEGERPLAATS 't Harde 1) twisten een Fries en een Limburger
over de begrippen taal en dialect, volgens dr F. C. Dominicus. Of het
gesprek in het Algemeen Beschaafd wordt gevoerd of in dialect blijkt niet.
In het laatste geval sprak nummer twee een Nederlands dialect en de
eerste vermoedelijk een Fries dialect. Het Algemeen Beschaafd Nederlands
is voor ons een taal, het Algemeen Beschaafd Fries insgelijks.

In de vergelijkende Indogermaanse als Nederlandse „dochtertaal" we!
taalwetenschap gaat men onzes inziens j meerderjarig erkennen Afrikaans
terecht uit van het bestaan van een Nederlands zijn dus „talen", in de <-

Friese taal: men vergelijke de „Hand
leiding" van dr Jos Schrijnen. Hierbij
is IJsla-ndé. maar ook het Fries belang'
rUk

Ook het „Oergermaansch Handboek"
van prol. dr R. C. Boer erkent het Fries
als taal en het zou dwaas zijn het als
een Nederlands dialect te noemen Im
mers het Nederlands in zijn Frankisch-
Saksisch karakter is veeleer een zuster
taal van het Duits, terwijl het Fries zus
terlijke trekken met het Engels vertoont.
Historisch Is dit trouwens wel te ver
klaren

Bij de bezetting in 1940 verklaarden
de indringers, dat het Nederlands niets
anders was dan een Duits dialect, in de
zin van „dochtertaal" Menigeen voelde
zich daardoor gegriefd en erkende luide
het Duits en het Nederlands als Ger
maanse dialecten, in de zin van „zuster
talen" Deze gegriefdheid verraadt een
taalstrijd in potentie. Na de godsdienst
is de taal een hoog goed Men spreke dus
liever niet van de sop die de kool niet

TJET AFRIKAANS ls zo langzamer.
■*--* hand een zelfstandige taal geworden,
zo wordt gezegd Bezwaren heb ik niet
Een Nederlands dialect, dat zich alles
zins zelfstandig ontwikkelde, ka-n men

(Advertentie)

Over hoeveel millioenen spionnen hij
beschikt, kan niemand buiten het Krem
lin zeggen

Slechts zelden verschijnt Beria in het
openbaar met andere Sowjetgroten.
Meestal ls hij dan samen met Malenkov.
de secretaris-generaa-1 van de communis
tische partij Beria en Malenkov praten
dan levendig en schijnen het goed met
elkaar te kunnen vinden. De andere
leiders zouden echter ndet er met hen
ingenomen zijn. Zij zullen daar hun
redenen voor hebben Want de twee
„gewillige dienaren" van n-u zullen wel-
lioht de opperste heersers van straks
worden

1) Uitg. Moussault N V.. Amsterdam.

het e

Repetities Concordia

Het bestuur van de Chr. muziekvereni-
d ring Concordia verzocht ons mee te de-
dat de repetities wekelijks worden
k [ehouden op Dinsdag van 8 tot 10

id het schaftlokaal van de firma Boot

Ie Sumatrastraat. De band repeteert, ook
uklfcp Dinsdag, van half 8 tot half 10 in het
„.jfichth

ijk

Familieberichten uit andere
bladen

VERLOOFD: A Timmerman*

'«rijs. Heerenvecn—A'dam; J
D B Smith. Parijs; T van

refl lendrikse. Oxford-Kent (Eng.); M N Boelen

n J Hogendoorn, Heerlen-Utrecht.

IfojL ONDERTROUWD: B Stibbe en J Biek.
'tec rilbui

GETROUWD: G Gaastra en D E van Hil-
in-Bullen le Seur. Oranjewoud; B Krom-
icndijk en A G Schoo. A'dam; W Sachse en
I J A Boer-Nobel, Naarden: J G Burlage
a E Schlffel, Heiloo-Gronlngen
BEVALLEN: Mevr Pauw-Post. zn. Znan-
am: Mevr van Ysei Smits-van Nieuwenhul-
!n. zn. Oud Loosdrecht.

OVERLEDEN: P Ch Blatt. man, 15 Jr en
N Blatt. m. 13 jr. Hilversum; P de Clercq.
r. 75 jr. Almelo; T Brunlk-Bylsma. vr.
ehledam; H M de Jong. m. «6 Jr. A'dam-
D Brouwer, m. 71 jr. Schagen; A M C
d«r Schalk-Drost. vr. 77 jr, Naarden; C A
l Rinkel-Nus. vr. 75 jr. Utrecht.

Voor elck wat wils

In het gangbare spraakgebruik betekent „voor elck wat wils" zoiets als:
voor ieder is er wel wat bij, zoek maar uit. Zo was het Zaterdag in de
Gehoorzaal, bij de variété-avond voor groene-kaarthouders van K. en O.,
zeker niet. Voor bijna iedereen was elk punt van 't programma „wat wils".

Natuurlijk was het één beter dan het waardoor ook de oude nummers men
ander, maar niets was beneden de maat. kan nu eenmaal niet altijd een gloed-
De musical show van The Mathydors, nieuw programma brengen toch aan-
Ton Cup met zijn sprekende pop, Fan- sloegen en de mensen in spanning ble-
tasio en Langini de goochelkunstenaar ven kijken en luisteren.

het was allemaal goed. Ieder voor Ton Cup wist, al buiksprekende, zijn
zich wist zijn nummer „te verkopen", pop Charlie zó tot leven te brengen, dat
we de verzuchting „ach, kijk toch es"
achter ons hoorden. Langini voerde zijn
goochelkunst ten top. Fantasio kan in
alle mogelijke en onmogelijke houdingen
P een viool spelen.

In deze sfeer moet ook de conférence
passen. Eerst was Chiel de Boer con
férencier, later Kees de Lange, twee be
kenden dus., waarvan we Kees de Lange
1 gelegenheid prefereren. Chiel
de Boer spreekt tót le mensen. Kees ae
Lange mét het publiek, waardoor hij
neer contact heeft met de zaal.

Het was voor K. en O. een prima
kvond om het jaar 1952 mee te besluiten.

Bn.

Kamerlid vraagt opheldering
Eerst steun toezeggen, dan
vestigingsvergunning

Het gemeentebestuur van Bloemendaal
/cratrekt voor inwonend huispersoneel
slechts een vestigingsvergunning, indien
de werkgever zich bereid verklaard ge
durende een jaar na afloop van de
dlenstbetr'" king eventuele kosten van
onderstand ingevolge de armenwet te
betalen. Het Tweede-Kamerlid mej. Zee-
lenberg (PvdA) heeft de ministers Beel.
Suurhoff en Van Thiel verzocht aan deze
toestand een èinde te maken.

Een oma-bankroofster gearresteerd

Een grijze, oude dame, die in het ge
bied van Los Angeles verschillende
bankovervallen heeft gepleegd,
Woensdag te Arcadia (Californië)
arresteerd, toen zij een kassier met
kinderpistooltje geld trachtte af te per
sen. Op het hoofdbureau van politie
klaarde zij te zijn de 52-jarige mevr
Ecthel Aratha.

OUDEJAARSDAG BEZORGEN WIJ BIJ U THUIS:

OESTERS KREEFTEN VERSE ZALM
SALADES HORS D'OEUVRE ENZ. ENZ.
Ook op Nieuwjaarsdag in ons restaurant verkrijgbaar

Speciale Nieuwjaars-Diners - Tel. [phone]

BREESTRAAT 125

Statenkring C.H.U.

Zaterdagmiddag 10 Januari zal de sta
tenkring vereniging der C.H. Unie, kies
kring Leiden, een algemene vergadering
houden in gebouw Rehoboth. Op de
agenda staan de gebruikelijke jaarver-
Islagen en eèn bestuursverkiezing. Vol-
sinister lachje vertelt, beschrijft,!^ rooster treden a( de heren D. Hen-
driks, E. L. de Witt (Noordwijk), A. F.
Veerman en F. Verstegen. Hiervan stel
len de heren Veerman en Verstegen zich
niet herkiesbaar. Voorts zijn te vervul
len een vacature wegens vertrek van de
heer G. Verlind (Wassenaar), een vaca
ture wegens overlijden van de heer Ph.
P. Deumer (Leiderdorp) en één wegens
bedanken van de heer G. Verschoor
(Sassenheim).

Burgerlijke stand van Leiden

GEBOREN: Lydia J. d. v. A. Glasber
gen en M. E. Meijer; Martina E. d. v. E.
de Vos en G. Adams; Willem F. z. V. W
F. Haasbeek en S. Schmidt; Peter z. v.
C. Baars en C. H. R. Wielinga; Karei H.
z. v. H. K. Roessingh en F. Kerkhoven;
Susanna M. d. v. D. C. Bouterse en P
den Boer; Franciscus Th. z. v. H. G. de
Groot en A. Bleeker.

ONDERTROUWD: A. Bloemzaad en M.
Verboom, A. Nauta en L. C, Kooman, H.
C. van Schooten en M.E.C. Schild, P E
Sillem en M. v. d. Honert.

GEHUWD: F. E. Kloezeman en L. G.
Mulder, W. Hakkaart en P. J M. Gaik-
horst, L. J. Veelenturf en M. A. A.
Beukering, A. J. den Dopper en S. Gor
dijn, G. E. Ong en E. J. Jahnichen, J. P.
Disseveld en W Swagers; J.Chrispi.in en
C. S. W. Schroder. S. Kukler en H F
Matters, L. van Duiil en J. M. C. v. d.
Hoed, C. Stokkel en E. H. Bavelaar.

Tweede Kerstdag alleen al 5000

De Bloemlust-tentoonstelling in Lisse zit er al weer op. Zaterdagavond om
even over tien draaide men de lichten van deze Kerstexpositie uit en kon
het bestuur een verse sigaar opsteken in het prettige besef, dat er weer
eens een record gebroken was. Want de tentoonstelling heeft niet alleen
kwalitatief en kwantitatief alle voorgaande overtroffen, maar ook wat het
aantal bezoekers betreft: zo om en nabij 10.000.

Dit aantal zal vermoedelijk het meest
optimistische bestuurslid niet verwacht
hebben. Want toen men het vorig jaar
7500 bezoekers noteerde waarvan er
3500 op Tweede Kerstdag kwamen
zei iedereen tegen iedereen, dat men met
dit aantal wel ongeveer aan de top zou
zitten. Men was toen in Lisse dubbel en
dwars tevreden. Dit Jaar had men de re
clame-trom echter nog wat harder ge
roerd. Men stuurde o.a. enige duizenden
foldertjes In zee en zocht nauwer contact
met het gilde der penneridders. Dat alles
heeft zijn vruchten dus wel afgeworpen.

De grootste stroom bezoekers kreeg
en op Tweede Kerstdag ln de middag-
ren te verwerken. Toen kregen de lo-
kettisten het zó druk, dat ze het haast
niet aan konden. Toen men dan ook des
avonds de balans opmaakte, bleek dat
niet minder dan 5000 bezoekers de con
trole waren gepasseerd. Dit aantal, zo
zegt het Bloemlustbestuur, zou stellig
nog hoger geweest zijn. als er 's avonds
niet een paar regenbuien waren geweest.

In Lisse vertelt men, dat er onder de
bezoekers honderden buitenlanders wa
ren. In leder geval zag men er Engelsen,

Amerikanen, Zwitsers, Duitsers enz. Za
terdagmorgen bracht de landbouw-atta-

ché van Iran een bezoek en ook de leden
van het Canadese corps diplomatique
bezochten de show.

Een mooi succes voor Bloemlust en
voor het bollenvak, dat deze reclame
ondanks de export van ƒ135 millioen
nog best gebruiken kan.

Dappere opvarenden van
Ned. duikboot onderscheiden

Aan sergeant-electromonteur G. van de
Pas en sergeant-torpedomaker H. van
den Ende is de ere-medai!le in zilver met
de zwaarden, verbonden aan de Orde van
Orai,je-Nassau, verleend. Zij hebben bij
een felle oüebrand aan boord van de
onde-zeeboot 0-21, op ruim 100 meter
diepte in Het Kanaal bij Cherbourg, op
11 Juni elf man door de vlammen ge
loodst en met vereende krachten de
va ter dichte deur gesloten.

houding van „dochtertaal'
taal", in een betekenis ietwat afwijkend
van het normale gebruik Drie eeuwen'
van „vervreemding" schijnen voldoende
hiervoor.

Met het Limburgs, Gronings enz. Ls het
nog niet zover, althans niet in officiële
erkenning.

In ons land. met zün drie stammen.
Franken, Saksen en Friezen uit de tijd
van Karei de Grote, en /roeger. zijn de
oudste papieren in het Latijn gesteld
Het oudste Friese werk is gedateerd 803;
voor mij vermoedelijk een falsificatie.
Maar een paar eeuwen voor de „dialec
tische publicaties" in het Frankisch—
Saksisch gebied zijn er Friese teksten te
over Dit verklaart de Friese leerstoelen
(professoraten) in Berlijn en Ameri
kaanse steden. De Nederlandse universi
teiten kwamen in d-ezen tientallen jaren
achteraan Het Nederduits der „Hollan
ders" is nu eenmaal historisch iets 8n-
ders dan het Fries in het Noorden.

Natuurlijk is deze netelige onderschei
ding van taai en dialect weinig geschikt
voor de koffietafel. Maar belangrijk is
ze stellig Het Friese karakter van de
dialecten der Noordelingen vindt zijn
kristallisatie in het Fries als taal De taal
is gans een voLt. Het zou struisvogel
politiek zijn de ogen voor deze werke
lijkheid te -luiten Wie in Den Haag dit
doet. opent een taalstrijd die best ver
meden kan worden.

Een mens leeft in kringen, ln de ge
zinskring, de familiekring, de vakkring,
de verenigingskrin-g maar ook in
zijn dorps- of stadskring, in zUn streek-
krin-g. in zijn provinciekring. De Hage
naar voelt een en ander slechts zwak
aan. Maar een Fries uit Hantum voelt
ziiüh Hantmrer. Fries. Nederlander....
straks of reeds nu West-Europeaan,
Europenaan. Blanke De uitwerking is niet
volledig te geven.

TTJER KOMEN we niet met haarklove-
ryen, maar met diepe impulsen van
het leven ln aanraking. „Frieslên boppe"
betekent -iet „Friesland heersend over

wat ookmaar „mijn hart hangt aan

Friesland". Met da' gevoelen kan men
oprecht Nederlander zijn Men kan goed
Nederlander zijn en tegelijkertijd ge
abonneerd zijn op een Friese krant, ver
diept ln een Fries boek. _t op staan, aet
een Files dorp zijn straten met Friese
namen vereert Dot Fries-zijn eist met
recht het eigene in het kleine, maar ge
waardeerde verband; in het wijde leven
Ls ce volgende kring het Nederlands van
de elf provinciën

Ds Wumkes de laatste vertaler van
de bijbel in het Fries. Hij was mijn
„buurjongen", ofschoon een twintig ja
ren ouder Hii was ook io zijn Gronin
ger neriode de ziel vin de Groninger
beweging Waarom ook niet" Een dia
lect is vaak klankvol en stellig interes
sant: beschaafd gesproken behoeft nie
mand er zich voor te schamen, ai is het
niet het Algemeen Beschaafd ..Neder
lands'. zoals het Limburgs, of het Alge
meen beschaafd „Fries", zoals het Wor-
kums

De Friese kwestie heeft vele aspecten
De moeilijkheden noeme men niet a! te
lichtvaardig als „gevoeligheden" Dit
wekt de gedachte van onbeduidendheid
dezer gevoeligheden. De Hollandse bu
reaucratie in het Friese gebied heeft ln
het ver.eden kwaad gedaan. Dit moest
een Friese taalbeweging verwekken.
Ook economische ontwaking U na de
tweede wereldoorlog te constateren Het
verwijzen naar extremistische uitingen
in kleinerende zin is aanwakkeren van
het strovuur der enkelingen. De „zelf
verheffing" is een holle beschuldiging in
zijn algemeenheid Daarmede wordt het
elfde gebod Gij zult niet generaliseren"
pijnlijk overtreden.

In he internationale zijn wij Neder
landers en daarbij bestaan „Hollanders
noch Friezen" Gun de Friezer. hun lief
de voor hun taal, hun begeerte naar
economische ontplooiing, ze zullen uit
nemende Nederlanders zijn en blijven.
Wie hier bagatelliseert doet schade aan
het Nederlandse volk.

A DELDOM heelt geen recht op privi-
leges; de adel hoeft zie niet voor
zij titels te schamen. De Fries ls een
aoedgewoon Nederlander, zonder recht
op znomatiging; voor zijn taal en zijn
economie mag hij opkomen Friesland is
aangewezen op zijn Nederlands verband.
In België is de toestand slechts gedeel
telijk .raloog: maar de sterkte-verhou
dingen maken er de taalkwestie tot ge
heel Iets anders dan hier Een wijs be
leid kan ln ons land de moeilijkheden
gemakkelijk oplossen. Iedere wijsheid
begint met een zekere erkenning van
wat latent sluimert en bezig is te oat-
waken.

Hier verd op in te gaan ligt nie» ln

mijn bedoeling.

Den Haag. L. Krol.

Groot-Brittannië zijn gebonden. De Unie
van Zuid-Afrika. welke dominion-status
heeft en lid is van het Britse Gemene
best. wordt tot de souvereine staten ge
rekend. Naar de m8te van zelfstandig
heid komt in de tweede plaats Zuid-
Rhodesië. een autonome kolonie, maar
wat de wetgeving betreffende de Inheem
se bevolking aangaat, heeft Groot-Brit-

Ongeluk in Limburg liep goed at
Vrouw en politieman door
stroom meegesleurd

Mevrouw P uit Siebengewald (Lim
burg). die wilde proberen naar Bergen
te gaan, is Vrijdag door de sterke stroom
van de weg gesleurd en afgedreven. Een
half oriidc.-gelopen weide-afrastering be
lette, dat zij nog verder zou gevoerd
worden. Een politieman, die haar uit die
benarde positie wilde bevrijden, onder
ging hetzelfde lot Met lange touwen is
de p'.etcommandant er tn geslaagd beide
personen op het droge te brengen. Me-
vrouw P. was endge tijd buiten bewust
zijn, maar ondervond later niet te veel
nadelen van ddt hachelijk

Vrachtenoorlog begint

Vier grote scheepvaartmaatschappijen,
de Holland—Amerika Lijn. de Black
Diamond Line, de Cosmopolitan Lines
de Compagnie Mari.imc Beige, heb
ben aanzegging gedaan, dat zij zich uit
de North Atlantic Westbound Shipping
Conference zuilen terugtrekken en met
ingang van 1 Januari a.s. haar vracht
tarieven zullen verlagen, aldus ver
neemt Reuter »n goed ingelichte scheep
vaartkringen te Rotterdam. Men be
schouwt dit als het eerste salvo in een
■olslagen vrachteuoorlog, met scherpe
concurrentie en tariefsverlagingen. In
vele delen van de wereld zijn de vracht
tarieven de laatste tijd gedaald tenge
volge van de herleefde mededinging van
Duitse. Japan.ie en Italiaanse vracht
vloten. en tevens van de invoerbeperkin
gen in verschillende landen. De United
States Lines, de Waterman Line en de
South Atlantic Lines zullen zich aan de
tariefhepalingen van oc C nference hou
den. In scheepvaartkringen te Antwer
pen acht men het waarschijnlijk, dat de
vier maatschappijen van hun besluit zul
len terugkomen in de verdere bespre
kingen. die neg vóór 1 Januari zullen
worden gehoudety

Duizenden Griekse
ouders treuren nog

Wrede kinderroof mag niet
vergeten worden

(Van een onzer verslaggevers)
De Griekse gezant in Nederland, de
heer N. G. Lely. heeft vorige week in een
persbijeenkomst opnieuw aandacht
gevraagd voor de ontvoering van dui
zenden Griekse kinuercr De misdaad is
gedurende twee perioden geschied. Eerst
in Februari tot Augustus 1948 en daar-
i in 1949 van April tot Augustus.
In de eerste periode wirden 13.500
kinderen met geweld naar de communis-
tischi landen gevoerd. Slechts Joego
slavië zond 538 kinderen velleden jaar
aar Griekenland terug.

De gezant deed een beroep op allen,
in het bijzonder op oe Nederlanders,
die bovenaan staan bij de kinderverzor
ging, niet te zwijgen, maar te blijven
protesteren tegen deze onzegbaar wrede
roof.

Met dankbaarheid gwaagde de gezant
an de hulp door Nederlandse staats
lieden en door de Nederian.se vrouwen
organisaties reeds aan dt zaak der
Griekse kinderen gegeven.

Nieuwe Leidsche Courant:
toonaangevend

De lappendeken Afrika

Amerikaanse en Britse bases, alsmede uranium
vormen een wereldbelang

AFRIKA KENT vijf onafhankelijke landen, namelijk Libye, Egypte,
Ethiopië, Liberia en de Unie van Zuid-Afrika. Alleen in de Unie van
Zuid-Afrika is de politieke macht in handen van de blanken, ofschoon deze
groep niet de meerderheid der bevolking omvat. Van de andere souvereine
landen zijn Liberia en Ethiopië negerstaten; Libye en Egypte, Arabische
ianden. De overige gebieden van Afrika zijn afhankelijk van Europese
staten, ofschoon de verhouding tot de respectieve Europese landen onder
ling zeer verschillend is.

Bézien wij eerst de gebieden welke aan I tannië, althans op papier, een zekere con
trole Het bestuur der buitenlandse be
trekkingen berust evenwel bij Groot-
Brittannië.

Een bijzondere plaats neemt het con
dominium Soedan ln. waarvoor de ver
antwoordelijkheid berust bij Groot-Brit
tannië en Egypte samen. Voor de overige
Brits-Afrikaanse gebieden berust de ver
antwoordelijkheid rechtstreeks oij G«oot-
Brittannië en de gebieden worden be
stuurd door het Colonial Office (Mi
nisterie van Koloniën), uitgezonderd
evenwel Basutoland, Betsoeanaland en
Swaziland, welke onder het Common
wealth Office ressorteren.

De mate van zelfbestuur en de Invloed
der inheemse bevolking op het bestuur,
verschillen dikwijls sterk van gebied tot
gebied Zo zijn in 1951 in Nigeria en
de Goudkust belangrijke bestuursher-
vormingen ingevoerd, waardoor de blan
ken in die gebieden de supprematie heb
ben verloren De positie der zwarte be
volking van deze gebieden verschilt du»
sterk van die der negers in de Unie van
Zuid-Afrika

In de overige gebieden is de positie
der blanken het sterkst in Zuid-Rhode-
sië. Om op de kiezerslijst voor te komen
moet men een inkomen hebben van 250
pond sterling. De inheemse bevolking
van Noord-Rhodesië en Nyassaland toont
dan ook weinig geest.irift voor de geur in
jecteerde ..federatie Capricornin". wellre
de beide Rhodesië's en Nyassaland zou
omvatten, daar zij vreest- dat haar posi
tie erop zou achteruitgaan en zou worden
genivelleerd tot op het peil van Zuid-
Rhodesië.

Ook bij de Franse gebieder, kan men
verschillen opmerken Marokso- Tunesië
en Algerije, hoewel dikwijls in één adem
genoemd, hebben niet hetzelfde politieke
statuut. Algerije is een gouvernement-
generaal: het Noordelijke gebied bestaat
uit drie Franse departementen (Algiers.
Oran en Constantine). het Zuidelijk ge
bied staat rechtstreeks onder Frans be
stuur.

De overige Franse gebieden zijn kolo
niën in de gewone zin van het woord;
hetzelfde geldt voor de Belgische. Portu
gese. Spaanse en Italiaanse gebieden De
trustgebieden hebben een speciaal sla-
tuut.

Delensiet accoord

Tito, Griekenland en
Turkije

Een Zuidslavische, militaire missie,
onder leiding van generaal Sjoemonia.
arriveerde te Athene Doel dezer missie
is te komen tot een zo nauw mogelijke
samenwerking tussen dc generale staven
van Zuid-Slaviè en Griekenland, vooi
het geval een militaire aanval op Grie
kenland, Turkije of Zuid-Slavië zou
plaats vinden.

Vliegramp in Perzië
i 23 doden

Nixon bedankte twee dagen i Nabij het vliegveld vu Teheran '4 »p

de wrslt Kerstdag een Dakct» van de

le vroeg Iraar.se luchtvaartmij neergestort in een

Het ziet er naar uit. dat Amerika's
nieuwe vice-president, Nixon. het recht
op pensioen heeft verspeeld uoor twee
dagen te vroeg te bedanken als lid van
de Senaat Nixon's opvolger profitee-1
hiervan: hy mag Nixon's diensttijd bij
zijn eigen diensttijd votgen.

Ned. schepen Boeroe en Cerberus
weldra thuis

Het Nederlandse nettenwerkschip Cer
berus, dat op 10 November m de Ver.
Stalen in dienst wordt gesteld, wordt
begin Januari in Nieuwediep verwacht
Begin Februari arriveert in Nieuwediep
het fregal Boeroe. iat van N.-Guinea
onderweg naar ons land is.

Nationalisatie van Ogem
en Aniem

Het Indonesisch? kabinet 1» accoord
gepaan met het voorstel van de commit,
sie ad hoe betreffende de oaciooausau*
van gas- en electriciteitsbednjven Vol
gens het besluit vu het kabinet zal d*
nation: „tie geschieden dooi naasting
van bedrijven, die voor 100 pet particu
lier beril zijn zoala de Ogem (Overzee**
C-as- en Eiectncltcitsmlj) en de Aniem
nlgemeen Nederiuds-Indiache Eiectri-
citeitamü).