HANS CAROSSA -
rekenschap or er Hitler-Duitsland
„Ungleiche Weiten" - een boek van
oprechtheid en deemoed
Jeugd van Bolsward belaagt
fietsvlag van burgemeester
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
6
MAANDAG 8 DECEMBER 1952
Letteikunde in Duitsland
dooi H. Schouten
"TkOOR WEINIGE VRIENDEN VERGEZELD, gaat heden de dichter door
"U al te zeer wakende dagen en nachten: er is geen schemering meer,
die zijn droom beschermt. Overal belagen hem geesten, die hem willen
overheersen, hem de dingen schel in plaats van helder willen laten zien.
Hij heeft niet alleen een heroïek geduld, maar ook een heilige list nodig,
om het gebod van zijn ziel te vervullen, en het zou daartoe kunnen komen,
dat hij met een geheime taal moet beginnen, om niet te vroeg begrepen te
worden."
Zo schreef Carossa, nog voor Hitier aan de macht kwam. In zijn laatste
boek: Ungleiche Weiten, geeft hij rekenschap over zijn houding geduren
de de twaalf jaren van het Hitlerbewind, de periode van het Inferno, is
het misschien een illustratie van het heldhaftig geduld en de heilige list,
wier noodzakelijkheid hij reeds vóór 1933 voorzien had?
^IJN BOEK behoort niet tot de
schoonwasliteratuur, kan in geen
enkel opzicht gelijkgesteld worden met
het grote aantal na-oorlogse geschriften,
die op onverkwikkelijke wijze de inte
griteit van hun vervaardiger willen be
wijzen integendeel, het is een boek
van volstrekte eerlijkheid en grote
deemoed. En toch ontkomt de lezer, al
thans de Hollandse lezer, die Hans Ca
rossa als een der edelste geesten van hel
Duitsland der 20ste eeuw eert, niet aar
de vraag: Heeft Carossa gelijk gehad?
Is hij zichzelf en zijn roeping trouw ge
bleven?
Moét een dichter zich in tijden var
despotisme van geheime taal bedienen,
of moet hij, als de auteurs van de
zetspoëzie, onvoorwaardelijk en duidelijk
partij kiezen tegen de verkrachting
de geest en de heerschappij van
demonie, die hij eerder dan de anderen
als zodanig heeft doorzien?
Is de dichter het geweten van de natie
en dus de waarschuwer als het onrecht
triomfeert en de leugen heerst, ook al
weet hij, dat zijn physieke ondergang
daarmee bezegeld is? Of moet hij in stilte
werken aan zijn harmonische levensop-
bouw en tegenover de politieke machten
met een compromishouding en een-zi
meegaan-als-enigszins-doenlijk is, vol
staan, op gevaar af, dat zijn volgelingen
en vereerders dit óf als karakterloosheid
zullen brandmerken óf zelf het duide
lijke zicht zullen verliezen nu een man
die ze als geestelijk leidsman beschouw
den, met duivelse machten verbonden
schijnt? Daarom is de bespreking
dit boek zo moeilijk. Laat ik u eerst iets
vertellen over de auteur.
Zijn leven
Hans Carossa is in 1878 in Beieren uit
een doktersfamilie geboren, is dus n
jaar oud, leeftijdsgenoot van Thomas
Mann, Herman Hesse, Rudolf Alexander
Schroder, die nog leven en van Rilke,
Hofmannsthal en Stefan George, die reeds
zijn heengegaan. Hij groeit op in een
strenge, R. Katholiek gebonden wereld.
„Mijn vader", zegt hij, „was de enige
man in de gemeente, die nooit naa
kerk ging en voor geen kruis zijn hoed
afnam".
„Onze ontwikkeling", zo vertelt hij in
zijn biografie: „Elne Kindheit", „viel in
een tamelijk rustig tijdvak: weinige ja
ren voor ons ontwaken was het Duitse
rijk gegrondvest, het grootste leger der
aarde beschermde het, Duitse schepen
voeren op alle Oceanen en wie tamelijk
begaafd, vlijtig en niet geheel arm
boren was, behoefde voor zijn toekomst
niet bang te zijn.
Over onze tijd heen te zien, was
mand van ons gegeven, hoewel wij alle
feiten van de geschiedenis van buiten
kenden; de kleinen zowel als de groten
waren bevangen in een wonderlijk zelf
bedrog. Wij geloofden namelijk dat alles,
wat totnogtoe op aarde was geschied,
ijstijd, aardbevingen, uitvindingen, oor
logen enz. absoluut niets anders had
ten doel gehad, als de genoeglijke toe
stand te scheppen, waarin wij juist leef
den en die we voor onveranderlijk hiel
den. In een staat en een kerk die beide
af waren, leefden we weigeborgen en
toch waren we niet altijd gelukkig daar
in, want: wilden we wel geborgen zijn?
Wat edeler jeugd, rijk of arm, zich in
stilte wenst is: óf daemonisch (d.i. door
een onverklaarbare macht gedreven)
eigen lot opbouwen, óf medewerken aan
iets geweldigs, dat buiten hen ligt. Op
bouwen wil zij, of iets bedreigds redden:
in elk geval wil zij offers brengen. Van
ons werd iets dergelijks niet verlangd:
wij leefden midden in de vervulling;
onze onderwijzers zeiden het en andere
stemmen van het heden bereikten ons
niet. Zo was het ons gevaar, uit gebrek
aan werkelijke gemeenschappelijke nood
te gronde te gaan of te vluchten in een
rijk der fantasie".
Een droomleven
r\PGAAN in lagere genietingen ls voor
Carossa geen gevaar, wèl een droom
leven. Maar zijn beroep hij wordt
longarts in München brengt hem in
onverbiddelijk contact met de werkelijk
heid en de lange rij van fondspatiënten,
die elke dag door zijn spreekkamer gaat.
plaatst hem steeds weer voor menselijk
lijden en menselijke nood.
Aanvankelijk ziet hij in alle zieken
Besmette eipoeder in
ons land gesmokkeld
Staat voor 10.000.
benadeeld
Chinese eipoeder, door Amerika ge
kocht en in België verkocht, is veel goed
koper dan het Nederlandse fabrikaat, en
daarom zagen de exporteur P A. I. uit
Grootebroek, de Amsterdamse commis-
sionnair J S., de bakker A. v. d S. uit
Baarle-Hertog en de expediteur L. te
Baarle-Nassau er een winstgevende zaak
in Zij smokkelden via Baarle-Hertog in
totaal 1080 kg Belgische eipoeder naar
ons land en ontdoken o& de egalisatie
rechten. die f8 tot f10 per kg bedragen
Zij benadeelden de staat voor f 10 000 In
Alkmaar werden zij Vrijdag veroordeeld
tot resp. 3 maanden en verbeurdverkla
ring. 3 weken. 2 maanden en 300 boete
Monsters van de gesmokkelde poeder
bleken met paratyphus-bacillen te zijn
besmet.
schimmen, die zijn bloed begeren te
drinken (Doktor Burgers Ende). Maar
als hij door dit boek ook Wetheriaanse
„Weltschmerz" zich van deze obsessie
bevrijd heeft, ziet hij in: „De echte dok
ter mag niets van de mens willen, hij
moet diep in de ander kunnen leven,
zonder in hem op te gaan, hij moet ont
trokken blijven van het tragische, als hij
wil bewaren en genezen". (Der Arzt
Gion). We zien hier de rustige erkenning
van eigen grenzen, de omschrijving van
eigen wezen in nauwe samenhang met
zijn beroep.
Hoe zal hij de (eerste) wereldoorlog
doorstaan, die hij als bataillonsarts in
Roemenië moest meemaken? Zal hij in
jeugdige overmoed het oog sluiten voor
alle vreselijks, zoals Walther Flex in:
Der Wanderer zwischen beiden Weiten?
bestialiteit had reeds de rang van een
staatsbesluit bereikt: het afslachten van
weerlozen, waarvoor geen vlucht moge
lijk was, omdat ze reeds lang gevangen
waren en alleen op hun uur moesten
wachten, bereikte het bekende huivering
wekkende peil en nu verbood een edel
bijgeloof aan de mens. die zich aan de
geest verbonden voelt, pas goed, diegenen
te verlaten, die aan het vindingrijke
satanisme van decadente lafaards waren
overgeleverd.
Van de levenden, de onbedreigden en
heersenden kon hij zich afwenden, maar
met de gefolterden, de stervenden en de
doden voelde hij zich in de ouderdom
nog even raadselachtig verbonden als
eens in zijn jeugd, toen de reddeloos ver
lorenen het dichtst bij zijn hart stonden".
Geheel doorzichtig
Taren, vóórdat Carossa bovenstaande
regels schreef, dichtte hij:
Endlich, ganz und gar durchsichtig
Liebende kristallne Rose,
Nur noch meiner Seele pflichtig,
Schwing' ich mich ums Zeitenlose".
(eindelijk ten volle transparant, een lief
hebbende kristallen roos, alleen verplicht
tegenover mijn ziel, cirkel ik om het
tijdloze).
Hjj wil geheel transparant zijn. Dit
betekent geen degoüterend exhibitionis
me of een afreageren van verdrongen
complexen het betekent de kristallen
klaarheid, die het resultaat is van lange
innerlijke strijd. Een klaarheid, die haar
uitdrukking vindt in zijn stijl.
Hij cirkelt om het tijdloze hij leeft
immers niet meer zo geheel in de tegen
woordige wereld. Maar dezelfde
dood vertrouwd is,
ziet de ontzettende
werkelijkheid on
verschrokken in
't gezicht. Maar ui
alle afgrijzen be
waart hij zijn idea
listische, aan
Goethe geschoolde,
wereldbeschou
wing, getrouw aan
de vermaning, uit
de muil van de
slang het licht te
roven. („Raube
das Licht aus
dem Rachen der
Schlange").
De hymne aan
het slot van het
Tagebuch im Krie-
ge neemt alle te
genstellingen van
het leven in zich
op en brengt ze op
een hoger plan in
de heiligheid van
het offer. „Selig,
wer Flügel regt.
mitten in Zeiten-
gruft; Heil schöpft
er aus Unheil"
(Zalig, wie vleu
gels beweegt, mid
den in de groeve
der tijden; heil
schept hij uit on-
heiD.Om dat te
kunnen, heeft men
distantie nodig,
evenwicht, inner
lijk rust. Deze rust
is geen gevoelloos
heid of onverschil
ligheid. We kunnen haar vergelijken bij
n diepe vijver, waarvan de oppervlakte
helder is, dat de omringende bomen er
zich duidelijk in spiegelen. Als er op de
bodem van die vijver een heftige bewe
ging is, zal die aan de oppervlakte alleen
blijken door een zachte rimpeling. Wie in
onze tijd van felle reclame en elkaar
overdonderende sensaties nog de fijn
heid van gevoel heeft behouden om die
rimpelingen waar te nemen (die echter
de wetende een geweldige dieptebe
weging verraden), die kan Carossa waar
deren. Die beheerstheid is de rust van
de gerijpte man wiens wereldbeschou
wing niet door de explosie van een
domme granaat uit elkaar spat.
Emigratie
£IJ IS echter ook een zekere zelfbe
scherming. Want Carossa is geen
tragische natuur, evenmin als Goethe,
/oor de poging terugschrok, een
tragedie te schrijven. Hij is geen wereld
omvattende geest als Thomas Mann, geen
cosmopoliet als Stefan Zweig tekenend
hem is, dat hij zich op z'n vijftigste
jaar er op beroemde, nog nooit in Berlijn
te zijn geweest; hij is gebonden aan zijn
geboortegrond, beheerst geen vreemde
talen. Als hij in het vrije Zwitserland
Hermann Hesse bezoekt, overweegt hij de
mogelijkheid van emigratie „Als ik mijn
eigen toestand zonder zelfbedrog over
woog, dit voorzichtige tasten in het vroe-
10 verdraagzame, nu echter zichzelf
ware ontrouw geworden Duitsland,
dagelijks nieuwe vallen gezet wor
den, dan had ik op mijn leeftijd alleen
het uitzicht, langs duizendvoudig onrecht
heenkijkend, klikspanen en luistervinken
vermijdend en mij kwadvoorgevoelens
verzwijgend, de rest van mijn leven op
te gebruiken. Gedachten aan vlucht, die
ieder wel eens bezochten, verloren steeds
aan bekoring, men leefde immers
meer zo geheel in de tegenwoordige
werkelijkheid en eigenlijk was het 't
zelfde, of men wegging of bleef. Emigra-
ou mij niet meer helpen: de oude
was geestelijk in de West-Europese
cultuui geworteld en vooi verplanting
lar een andere zone was het te laat"
Hij blijft blijft om het geheime
goede Duitsland, dat ondanks alles toch
aanwezig was. Blijft omdat zijn plicht
als arts het hem gebiedt n.1. als arts
de slachtoffers van het regime. „De
Premies soc. verzekering^
via belastingen?
De Sociaal-Economische Raad heeft
een werkcommissie ingesteld die de tech
nische zijde zal bestuderen van de vraag
of voor de premie-inning ten behoeve van
een of meer takken van sociale verzeke
ring de belastingdienst kan worden inge
schakeld. Voorzitter is prof. mr dr M. J.
H. Smeets.
vreselijkste oorlogsgewoel genoeg vrij
heid van geest, om met aandacht te kij
ken naar een koolmees, die een korrel
laat vallen, naar bloemen en wolken.
Hij ziet de tegenwoordige, hij schouwt
de andere wereld. Als arts gaat hij steeds
uit van het individuele geval, maa
heft dit op tot een niveau, waarop het
algemene geldigheid krijgt ook hier
in een volgeling van Goethe. Hij doet dit
met bezonken wijsheid, milde humor
grote liefde en daarom mogen we hem
dankbaar zijn voor zijn zuivere eerlijke
en nederige levensbiecht.
Opsporing mei hindernissen
Nederlandse sleepboot
was 14 dagen zoek
De Nederlandse zeesleepboot Amazone,
eigendom van het aannemingsbedrijf R.
Boltje en Zonen te Zwolle, dat bagger-
werken in Brazilië uitvoert, is veertien
dagen lang zoek geweest, toen het schip
van de Braziliaanse havenstad Natal on
derweg was naar het vele honderden kilo
eters Noordelijker gelegen Fortaleza
De Amazone trok twee bakken en
werd begeleid door de motorvlet Martin
Tweehonderd kilometer benoorden Natal
kreeg de sleepboot machineschade. Deze
werd tijdelijk hersteld. Maar enige tien
tallen kilometers verder was het weei
i. zodat de kapitein besloot het anker
te gooien. Toen men in Fortaleza
geefs op de sleepboot wachtte, vertrok de
Boltje jr., die het baggerwerk e
de zeesleepboot Zuiderzee or
gaan zoeken. Men kon geen radiocontact
krijgen en vermoedelijk is de Zuiderzee
het andere schip 's nachts voorbij gevaren
Wel ontdekte de Zuiderzee de Martin, die
n hulp was uitgestuurd.
Op grond van de van andere schepen
ontvangen berichten stoomde de Zuider
zee terug naar Fortaleza. waar echter niet
zoals men had verwacht, de Amazone lag
te wachten. De heer Boltje stuurde de
sleepboot er direct weer op uit en ging
zelf met een gehuurd vliegtuig de zee
verkennen Hij ontdekte de Amazone in
derdaad maar kon geen contact krijgen,
omdat het vliegtuig geen radio aan boord
had. De Braziliaanse piloot, die te lang
had moeten rondcirkelen, moest op het
strand een noodlanding maken en daar
hebben beide mannen toen de nacht door.
gebracht. Met een ander vliegtuig zette
de heer Boltje toen zijn nasporingen
voort. Ditmaal kon hij contact maken met
de Zuiderzee en Donderdag kwam het
ooi behouden in de haven van be
stemming aan.
Om het kampioenschap
van Europa?
Nu er door Engeland geen internatio
nale wedstrijden meer gespeeld zullen
worden voor de lente in het land
heeft men in sommige kringen wederom
de kwestie van een kampioenschap der
Europese landen ter tafel gebracht.
Degenen, die hier voorstanders van
voeren aan, dat het tijd wordt voo
internationale program een meer
regelde competitie-basis te vinden,
wijl een erkend kampioenschap t<
een eind zou maken aan de praktijken
van sommige landen, die hun ploeg
„kampioen van Europa" noemen. Van
Engels standpunt bezien zou hie
voordeel aan zijn verbonden dat een eind
zou komen aan de tournees van Engelse
vertegenwoordigende elftallen in het ge
sloten seizoen, tournees die son
als onbillijk beschouwen voor de spelers.
Als deelnemende landen stelt m
deze kringen voor Engeland, N.-Ierland,
Schotland, Wales, Eire, Frankrijk, Italië,
Spanje, Partugal en België voor d
eerste groep, en voor de tweede Rui
land, Z.-Slavië, Oostenrijk, Hongarijë,
Zwitserland. Noorwegen, Zweden, Dem
marken, Duitsland, en Finland of Neder
land. Indien twee groepen te veel wed
strijden zouden meebrengen, zou i
de landen, al naar gelang van hun
ographische ligging, in vier groepen
kunnen verdelen waarvan de winn
de halve finales zouden spelen. Het
ook mogelijk zijn op overeenkomstige
wijze een tournooi voor B-landen 1
ganiseren.
Om het schaakkampioen
schap van Rusland
In de zesde ronde van het tournooi oi
het schaakkampioenschap van Rusland
werden de volgende resultaten behaald:
Boleslavsky—Kan 1—0; Byskev—Keres
10; KorchnovIvilltsky 10; Moiseyi
Lipnitsky 10ToluskTalmanov
5/6SuetinBronstein Vi
Vier partijen werden afgebroken t.i
BotwinnikSimagin, SmyslovGeiler,
GoldenovAronin en Konstantinopolsky
Kasparyan.
Uitslagen T.T.V. Sorry
Uitslagen van de in de afgelopen week
gespeelde competitiewedstrijden:
Heren: Sorry ITempo III 73; Sorry
IIHBS VII 100; Sorry IIIAssumij
III 8—2; Sorry VI—DSB V 6—4.
Dames: Sorry I—SVLV II 7—3.
Ned. tennisleraren speelden
te Dusseldorp
In een ontmoeting tussen West-Duitse
>n Nederlandse tennisleraren won Poh-
•nann (Did) het eerste enkelspel tegen
Parlevliet (Ned.) met 63, 86. De gro
tere vaart, welke Pohmann in zijn slagen
legde, besliste de strijd in zijn voordeel.
Ook in de tweede set. toen Parlevliet tot
51 was uitgelopen.
Het tweede enkelspel was voor Hem-
ies (Ned.) die Ruesche (Did) in drie
sets sloeg: 86, 7—5, 64. De partij
werd hoofdzakelijk een baseline duel
de grotere wedstrijdervaring van
Nederlander gaf de doorslag, alhoewel
Ruesche meer variatie in zijn spel toon-
DORDRECHT—H.CHR.S.V. II 7x—2x
Voor de competitie vna de KNSB
(tweede klasse C) werd de schaakwed
strijd Dordrecht—H.Ohr.S.V. II (Den
Haag) gespeeld, die in een 7—2 voorlo.
pige stand in het voordeel van Dordreoht
eindigde.
Door aisluitbomen gereden
Auto met 11 arbeiders
te water
Twee personen verdronken
uit Noordwijkerhout
Tegen zes uur op Sint Nicolaasavond
5 een tot bus omgebouwde bestelauto,
/aarin elf arbeiders van de firma Van
Denzen uit Noordwijkerhout waren ge
zeten. tijdens zware mist in volle vaart
door de afsluitbomen van de geopende
Vechtbrug gereden. De arbeiders waren
van hun werk in Baarn op weg naar
Ijlings toegeschoten omstanders ge
lukte het negen arbeiders en de chauf
feur te redden. De 32-jarige gehuwde
L. P. van Denzen, broer van een der
firmanten, en de 20-jarige H. J. van
Kesteren. beiden uit Noordwijkerhout,
zijn verdronken. Beider stoffelijke res
ten zijn Zaterdagmorgen opgehaald.
Kon. Marine krijgt meer
schepen uit Amerika
Boven het aantal mijnenvegers die ii.
Nederland worden gebouwd, zal de Kon.
Marine in 1953-*54 nog een aantal mij
nenvegers van 700 en 400 ton ontvangen,
die in Amerika worden gebouwd. Boven
dien worden in die tijd enige Ameri
kaanse patrouillevaartuigen voor onze
Marine verwacht Een aan ons land toe
gewezen Amerik nettenlegger, die Cer
berus is gedoopt, wordt binnenkort in
Nederland verwacht
De twee gemoderniseerde onderzee
boten Hawkbill en Icefish, die wij van
de V S in bruikleen krijgen tot de eigen
ve duikboten gereed zijn, zullen in
dienst worden gesteld als Hr Ms Walrus
en Zeeleeuw Zij komen in de eerste
helft van 1953 aan.
Tournée Ned. Studenten
orkest
Het Ned. Studentenorkest zal in Ja-
jari onder leiding van zijn dirigent
Yvon Baarspul een tournée door Neder
land maken. Het orkest komt 6 Januari
Den Haag met een gala-concert. Uit
gevoerd worden Suite in b van Bach,
3e Piaonoconcert van Beethoven. Suite
pour cosdes et piano van G. Landré en
Akademische Festouverture van Brahms.
Solist is Albey Simon. Verder gaat het
orkest naar Haarlem, Arnhem, Utrecht.
Heerlen, A'dam, Groningen en Hengelo.
In Arnhem en Utrecht speelt Willem
Andriessen, in andere plaatsen Janine
Dacosta. Voor het gala-concert in Den
Haag is een ere-comité samengesteld on-
voorzltterschap van lt.-gen. D. C.
Buurman van Vrceden, gouverneur der
Residentie.
De pioetstemmingen op 17 December
DE RAAD voor de Europese beweging heeft een schriftelijke enquête
onder vele vooraanstaanden in den lande, zoals Kamerleden, leden
van Provinciale Staten, burgemeesters, wethouders en secretarissen, de
rechterlijke macht, de geestelijkheid, ambtenaren, vakbondsbestuurders,
hoogleraren, onderwijzend personeel, jeugdorganisaties, vrouwenorgani
saties enz. in totaal 21625 personen gehouden.
Ruim 8000 formulieren, of 37 procent
werden terugontvangen Nog geen dertig
procent der antwoorden bleken afwij
zend te zijn. Inmiddels zijn te Delft en
Bolsward de voorbereidingen in volle
gang voor de proefstemmingen, die daar
op 17 December worden gehouden. De
bevolking van die steden zal zich dan uit
spreken over de vraag of men een ver
enigd. democratisch Europa wenst of
In Bolsward zijn tal van enthousiasten
i de weer om de kiesgerechtigden vrij
willig naar de stembus te brengen. De
middenstand houdt etalagewedstrijden
pakt Europa-verzen bij de gekochte
goederen. De jeugd is verzot op de
Europa-fietsvlaggen. De burgemeester
van Bolsward moet zijn fiets secuur op
bergen. omdat er een stille strijd is zijn
fietsvlag als trophee in de wacht te sle
pen. De kleuterjeugd van Bolsward
vlecht matjes rond Europa-zegels voor
de ouders.
Delft en Bolsward zijn de derde en
vierde gemeenten in Europa, waar proef
stemmingen worden gehouden. Eerder
Duitsland en Europa
Verdragen aanvaard in
tweede lezing
Wat zal derde, beslissende
ronde brengen?
De Westduise Bondsdag heeft Zaterdag
morgen de overeenkomsten van Bonn,
waardoor West-Duitsland een bijna ge
heel souvereine staat kan worden, met
218 tegen 164 stemmen, bij 4 onthoudin
gen, in tweede lezing goedgekeurd. Voor
de verdragen stemden: Christen-Demo
craten, de Vrije Democraten (Liberalen),
de Duitse Partij en de Beierse Partij.
Tegen stemden: Socialisten, Communis-
Centrum, Vluchtelingenblok en enige
partijlozen. Wij wijzen er op, dat de
dragen in tweede lezing dus veilig
steld zijn, maar het gaat om de derde
lezing, die, aldus Adenauer, „waarschijn
lijk" in de eerste helft van Januari zot
kunnen worden gehouden.
Zoals eerder vermeld, is het zeer pro
blematiek of ook in derde lezing het ver
drag voor een Europese Defensiegemeen
schap zal worden aanvaard. (In tweede
lezing met 216 tegen 165 stemmen). Na
de stemming van Zaterdagmorgen besloot
de Bondsdag de regering op te dragen, bij
de uitwisseling der ratificatie-oorkonden
de Geallieerden een nota te óverhandi-
arin wordt verklaard, dat het
Duitse volk de grenzen in het Oosten
het Westen niet erkent. De bepalingen
der conventies mogen niet een regeling
van de politieke en economische verhou
dingen van het SaargeWied raken.
De Bondsdag erkent niet het in be
slag nemen van Duits particulier bezit in
het buitenland als „rechtmatig". Tevens
wordt teruggave van in beslag genomen
handelsmerken venvacht. Het zal de
plicht van de regering zjjn naar
dragsbinding van de N.A.T.O. met de
Bondsrepubliek te streven en tenslotte
eist de Bondsdag, dat voor Duitse een
heden van het Europese leger, „voor
zover en zolang als zulks mogelijk is,"
vrijwilligers geworven worden.
Plannen mislukt?
Oostenrijkse atoom
expert gearresteerd
Op last van de Argentijnse
regering
Ruim een jaar geleden maakten Ar
gentijnse. wetenschappelijke kringen mel
ding van het feit, dat Argentinië een
eigen methode had gevonden voor het
opwekken van kernenergie. In een ge
heime fabriek op het eiland Humuel.
ongeveer 1000 km ten Zuiden van Buenos
Aires, werden op grote schaal proeven
genomen.
Thans komt de gezaghebbende New
York Times met het nieuws, dat Argen
tinië niet alleen zijn atoom-onderzoek
heeft gestaakt, doch dat ook dr Ronald
Richter, een Oostenrijks geleerde, die de
leiding had bij het onderzoek, is gearres
teerd. Bovendien zou al het personeel
in de geheime fabriek zijn ontslagen.
Als reden voor het staken van het
onderzoek noemde de New York Times
het feit,'dat de proefnemingen zijn mis
lukt. Waarom dr Richter werd gearres
teerd, meldde het blad niet.
Van t.b.c.-vereniging
f 18.000 verduisterd
Administrateur uit Middelburg
in arrest
Vrijdag is in Middelburg aangehou
den de te Oostkapelle woonachtige ad
ministrateur van de Provinciale Zeeuwse
Vereniging voor Tuberculosebestrijding.
J. H. Hdie er van wordt verdacht in
een tijdsverloop van ongeveer twee jaar
een bedrag van f 18.000 te hebhen ver
duisterd. Hij heeft inmiddels een beken
tenis afgelegd.
werd gestemd in Castroprauxel en
Breisach in Duitsland. In de eerste ge
meente kwam ruim 73 percent der kie
zers op, waarvan bijna 96 percent voor
stemde. Te Breisach kwam 80 percent
der kiesgerechtigden op, waarvan even
een- 96 percent ja zei.
In verband met de werkujdei. ls beslo
ten de stembureaux te Delft en Bolward,
dezelfde, die ook bij officiële verkiezin
gen worden ingericht, van 's morgens
acht tot 's avonds acht uur open te hou-
Accoord met de West
Zelfbeschikkingsrecht
vermeld
Het resultaat der besprekingen, welke
de minister van Uniezaken en Overzeese
Rijksdelen, prof. mr dr W. J. A. Kern
kamp. met de regeringsmissies van
Suriname en de Nederlandse Antillen te
New York gevoerd heeft, is vastgelegd
in de volgende vijf punten:
1 De grondslag van de voortzetting
van het overleg voor de conferentie Ne
derlandNederlandse AntillenSurina
me. is dezelfde gebleven als die van de
conferentie van 1948, te weten de gelijk
waardigheid en vrijwillige verbonden-
2. De grondwetswijziging van 1948 is
het resultaat van de overeenstemming
betreffende de vrijwillige verbondenheid,
welke tijdens de conferentie van 1948 be
reikt is; welke conferentie werd ver
daagd en niet werd beëindigd.
3. In aansluiting op het reeds ge
pleegd overleg heeft het statuut hoofd
stuk XIV van de Grondwet in acht te
nemen. Het moet dus uitgaan van de ver
bondenheid der drie rijksdelen. Daar
mede is echter niet gezegd, dat dit sta
tuut het eindpunt van de ontwikkeling
der verhouding tussen de drie rijksdelen
behoeft te zijn.
4. Wanneer het statuut tot stand is
gekomen, is daarmede het bestaande
hoofdstuk XFV van de Grondwet uitge
werkt. Wijzigingen in de verhouding
tussen de drie rijksdelen kunnen daarna
worden aangebracht door herziening van
het statuut, welke in onderling overleg
niet op te moeilijke wijze zal moeten
kunnen tot stand komen.
5. In de preambule van het statuut
zal het zelfbeschikkingsrecht tot uitdruk
king komen.
Zaterdag heeft Z.K.H. Prins
Bernhard in de Ministerraad ver
slag uitgebraent over zijn derde
Zuidamerikaanse reis als „ambas
sadeur van Nederlands kennen ev
kunnen". Op de foto van links
naar rechts de ministers Beel
Beijen, Mansholt, Zijlstra, Luns
De Bruijn; dan Zijne Koninklijkt
Hoogheid Prins Bernhard; vervol
gens de ministers Staf, Van dt
Kieft half zichtbaar), Drees, Sunr-
hoff en Van Thiel.
Naar de apartheid
V.N. stemmen vóór een"
onderzoek
De Algemene Vergadering der V.N. t« ji
New York heeft Vrijdag met 35 tegejp
één stem (Zuid-Afrika) bij 23 onthou-d.
dingen (w.o. Nederland) besloten, een di
onderzoek in te stellen naar de apart-
De regering-Malan maakte reeds be
kend, dat de „onwettige" commissie, die
het onderzoek zal worden aange- J
n. niet in Zuid-Afrika zal wordeaf'
toegelaten.
De commissie zal vermoedelijk
volgend Jaar rapport uitbrengen.
Het Ned. standpunt in»;
Palestijnse kwestie
Mej. dr M. A. M. Klompé, de Nede:
landse afgevaardigde in de speciale po
litieke commissie van de Ver. Natia
heeft verklaard, dat het voeren va;
directe onderhandelingen tussen Israël e:
de Arabische landen de beste procedun
is om te komen tot een oplossing v
Palestijnse vraagstuk.
Gaat dit Nederlandse standpunt ener e
zjjds tegen het Arabische in, anderzijd!
betuigde mej. Klompé haar instemminj
met de argumenten der Arabieren m.b.t
de „onzegbare ellende" die de Arabisch! -
vluchtelingen lijden. g
„Het komt echter niet alleen op begrij
in", aldus mej. Klompé, „maar er mo
ten ook middelen worden gevonden, o._
uit de huidige impasse te geraken
Trygve Lie gaat krach
tig optreden
Trygve Lie. de secretaris-generaal
de Ver. Naties, heeft Vrijdag te Newl
York meegedeeld, dat hij een raadgevend
lichaam zal instellen voor gevallen i
ondergrondse bedrijvigheid.
EEN NIEUWE Amerikaanse zender
zeer binnenkort te Münehen de uitzen
dingen voor de communistische lande:
beginnen. Door speciale installatie!
overstemd de nieuwe omroep de Rus,
sische stoorzenders. <ei
A
De eerste UITBREIDING VAN HEL-
MIDDELBURGSE ZIEKENHUIS, waar-*
van de kosten ongeveer f2 millioen be-C
dragen, wordt op 7 Januari aanbesteed.
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
GROTE VAART
AALSUM 5 te Havre AARDIJK 5 OZO Kp
Race AGAMEMNON 6 te Maracaibo AK-
KRUMDIJK p 5 Casquets ALBIREO vertr
i N Algiers ALDABI 5 t
CYONE i
de Jan ALHÊNA 10 VKlw nuivl.
DIJK 5 620 m ZW Flores ALNATI verm 1!
v R'dam n B Aires ALPHERAT 5 te La:
n Philadolphu
KUSTVAART
ARNOUDSPOLDER 5 te Antw ADM DDh»
UYTER 5 ten anker op de Elbe n Rostocl"6
PPINGEDAM p 5 Hoek van Holland n Du J1'
BERNISSE 5 te Kiel BIRMINGHAM hu
BREEZAND 5 op «ke
-. „„„JWERS""""'"
Kotka n A'dam CALAND 5
'den CARPO 5 op 25 m ZW Goeree CLAEie
NW Vlielar
Vilano BROUWERSGRACHT *5 fL
oslofjord If'
C°^AEN 5 te BTvonnê' DEPA^TlSdlto
JLÜS, HUYTER p 5 Terschelling E r
a ANNENKERK p 5 Lissabon ARUNDO SEN 5 op
i ARENDSKERK 5 op 25
caye FIDUCIA 5
i GAASTERLAND 5
n KobeBARNËDUK 5 t
Lissabon n Tunis AXELDIJK p
ZO Wight Garston FLEROICi
FLEVO 5 in Gflï
Middelharnis
(i.pv Mlrl) 5 nm te Priok verw BO
FONTEIN 5 thv Mogdishu BOSKOOP
..DPlsru,
ZW Land;
stock EDAM 5
GAASTERLAND 5
Pt Said HAULERWIJK
GAROET 5 i
Pt Sue
HELENA 5 op 210 m OZO Key West
CULES p 5 Gibraltar HERSILIA 4 v C
JAGERSFONTEIN n Br
JUPITER 6 te Oran KEDOE 5 op 600
t N Minikoy KLIPFONTEIN 6 te South
-- KOTA AGOENG 5 te Belawan KOTA
LAERTES 5 v Sw;
5 Gibraltai
LANGKOEAS
KERKËRK 5 ten anker op de Elbe LEM-
STERKERK 5 v Le Havre-fcuinkerken LEU-
LINDE-
VEKERK 5
Madra
- Calcutta
KERK p 5 Brothers LOENERKERK 5 thv
- sawa LOPPERSUM p 5 Dungeness MAAS-
s »a A,s-rDz
MARKELO
KERK
Hongkong MENTOR 6
Han-
Singaporc
- Brer
Soerabaja MUSI 6
engkalen NOORDWIJK
w OBERON 4 v N Yoi
5dam PR WILLEM III 5 „u „uu
KP R°ce PR WILLEM IV p 5 Dunge-
-s PR WILLEM V p 5 Kp -
LEM v ORANJE 5 op 300
RADJA 6 te cochin RAKI
KERK 5 op 660 m Z t O Cocose
(Zirnir - 4 ,L SanJF™nclsco-Pt Said RIJN
KFRK5 op 190 m NNO Finisterre SALLAN
St Pauls Rock SCHIE 5 1
SLAMAT rirïïï.5
r SCHIEDIJK 5
f 5 te Penani
West SOESTDIJK 5
SLOTERDIJK p Kev
n 240 m W t N Kp
STAD ALKMAAR
srw STAD LEIDEN 5 dwars Golf "v
5 te. Lu^ea STAD
Vrncer
Nogo>
VLAARDINGEN
STnRAAT MALAKKA p 5 Maladiven TELA-
MON 5 te Laguaira TERNATE 5 op 690 m O
TEUCER 5 te Pt Said THE-
ISTO p Key West TITUS 6 v Beyrouth te
lexandrlë TJÏMENTENG 5 op 360 m WNW
ocoseil TJILUWAH 5 v Priok n Singapore
T *wn"^0n? ^AAL 5 te Burriana WATER
LAND 5 v Bahla-Kecife WELTEVREDEN
Londen te R'dam verw WILLEMSTAD
r,a,„verw WILLEM BARENDSZ 5 op
li WNW St Helena WINTERSWIJK 5 te
R'dam
i W St Heler
i HAGNO 5
v Koper
Jelfas
n R'dai
i 40 i
i LENIljei
i OISE 5 v
KORTENAERp
PJOuessant MANTÖ p"V Fin
fTAR 5 °p 20 m zzw 0porto merak
NF?rrTF 1 ,5 ?p 50 m ZW °ueS5M tl
NETTIE p 5 Svendskabjorn NIGERSTROO!
3 te A.dam pAV0 -
PRIMA p 5 No:-
'P 150 m~Z Ouelsa IBÉ
«Hamburg n A'dam TON S 5 v t-uisk.uu-.
n Bandhoim TOM VAN DER HEIDE 5 v N«n
rfn Bordeaux TROMP p 5 Gdvnia r
ATOraUpnmMsJ.° 5 'c Lc'th VINDIC7
AltjUE POLIT 5 te Bristol VRvnv n
Antw WALENBURGH 5 in GoU v Bis^0
TANKVAART
,'C PladJ°e- AXTONTA
„Ki ^H-kA P 5 Saigon n Vi(f- lei
chier; B.AREX'nnpoipn 6 i 22Ü1 1
DEN MAAG p
P 5 "Malta"n"Bi<
Sidon n R'dam n Sidon: CAL-
P 5 Pan-tellaria; CERQNIA
Singapore; CHAMA 5
ELLA 5 W t N Cochin
Pt Amboin oo n
D.AM 5 NO Flore
DAM ji op 180 m ZW Guadeïoupj
H^RRMA 5 W t Z Croohed eil i
.Bomlg£^YÊAtesfSS
MYONT A 8
Pladjoe;
MALVEN A 5
te Stanl
illingham: QNTMNA 9 v CuracH
SAROHNA 5 nog
NOORD 5 i
e Stanlow
>erry Pierhead- SLIEDRECHt"p'5° TrlrrftW
i Campana: TANKHAVEN II 5 v Paifft- 1
•anv n Saigon: TANKHAVEN ITI 5 op 1»
n ZO Kp Cambodio n Sg Gerong- TABU
«R,daV?Jt Curacao' Ti-BIA 5 v Sin
1 Mirl: WTET.tvwwp s <e «'Miinat,
PASSAGIERS- EN
EMIGRANTENSCHEPEN
PAHRSEA R'dam—Sydney 11 port Sa!i
GROOTE BEER A'dam—K.
Slet
INDRAPOERA Priok-
MAAS-DAM -
- New York via Havrf-
Southam-pton—Halifax: NOORDAM 8 v N<
York te R dam verw: ORANJE Prlok-Ar
sterdam 9 Suez verw RIJNDAM 7 v R'drt
New York verw; SIBAJAK Pi
- •- Port Said 17 R'dam ve
ERMAN 12
WESTERDAM 8
WILLEM RUYS R'dam—Priok
R'dam tc New Yor
ZUIDERKRUIS
