ft Economisch beleid moet harmoniëren
met opbouw productie-apparaat
Daarom geen „dirigistische apen uit
ministeriële mouwen"
Voortreffelijkhelder
openhartig
en
(Nat Roken
Toch is het zo!
2
VRIJDAG 5 DECEMBER 1952
Begroting van Economische Zaken aangenomen
(Van onze Parlementsredacteur)
IN EEN HELDER BETOOG heeft minister Zijlstra gistermiddag in de
Tweede Kamer zijn visie uiteengezet ten opzichte van de economische
problemen, waarvoor ons land en eigenlijk geheel Europa staat. Voor een
goede economische politiek zag hij vier geboden: een krachtig streven naar
opvoering van de kwantiteit van de export; een politiek van opvoering
van de productiviteit; een krachtige industrialisatie, mede om de arbeids
kracht uit de bevolkingsaanwas op te vangen en tenslotte krachtige be
vordering van de Europese eenheid.
Evenals minister Van den Brink ge
woon was. gaf de bewindsman allereerst
zijn denkbeelden omtrent de economi
sche positie in het algemeen, Deze wordt
beheerst door de politieke kloof tussen
Oost en West. Voorts is het werelddollar-
tekort van fundamentele betekenis. Hier
ligt het kernprobleem in de snelle stij
ging van de Amerikaanse productiviteit,
mogelijk door rijkdom aan kapitaal en
een niet-getroffen-zijn door oorlogsge
weld. Er zijn ook zuiver Europese fac
toren: sedert het begin van deze eeuw
is de ruilvoet van grondstoffen en voed
sel enerzijds en industriële eindproduc
ten anderzijds steeds meer verslechterd.
Na de oorlog hebben wij voorts onze
eigen zorgen gehad: op monetair gebied
en op het terrein van de wederopbouw
Deze moeilijkheden zijn voor een groot
deel overwonnen, maar gebleven is de
zorg over de sterke groei van de bevol
king.
De bewindsman wees op het enorme
belang van het samenwerken tussen
overheid en bedrijfsleven. Hij was er zich
terdege van bewust dat het bedrijfsleven
het moet doen. De overheid moet voor
lichten, steunen en soms een weinig
leiden.
De minister betoogde op principiële
wijze, dat het aanvaarden van de
ondernemingsgewijze georganiseerde pro
ductie in een democratisch land eis is. In
een zodanig land zijn consumptie- en
arbeidsvrijheid zeer grote goederen. De
consumptievrijheid bestaat vooral ook in
het beslissend beïnvloeden van de samen
stelling van het consumptiegoederen-
pakket. Dit is practisch onmogelijk in
een collectivistische staat, waar alles cen
traal geregeld wordt Een centrale ver
antwoordelijkheid nu wees de bewinds
man af. Wel betoogde hij, dat de taak
van de staat op economisch gebied een
wezenlijke is. Maar evenzeer staat vast,
dat de staat niet alles kan, tenzij hij be
schikt over totalitaire macht. In deze
gedachtengang is bijvoorbeeld nationa
lisatie een vraag van relatieve noodzake
lijkheid.
Uitdrukkelijk stelde de bewindsman
voorop, dat hij wenste te spreken over
ondernemingsgewijze georganiseerde pro
ductie en niet over ondernemersgewijze.
Hij had allle waardering voor de crea
tieve ondernemersactiviteit maar hét
gaat om de onderming. waarin onderne
mer. kapitaalverschaffer en arbeider
elkaar niet kunnen missen.
Strategie
Wereldnieuws
in zakformaat
ONTSLAGBRIEVEN zijn aan negen
Amerikaanse leden van het secreta
riaat der V.N. verzonden, omdat zij ge
weigerd hadden voor de „commissie
van onderzoek" uit de Senaat te ant
woorden op vragen, inzake hun be
trekkingen met het communisme. De
leden waren door Trygve Lie reeds
tijdelijk geschorst.
DE WESTELIJKE commandanten te
Berlijn hebben by de Russische auto
riteiten krachtig geprotesteerd tegen
het, in Oost-Berlijn in beslag nemen
van 300 Westberlijnse auto's, zoals
eerder vermeld.
BOVEN OOST-BERLIJN heeft de West-
Berlijnse anti-communistische groep,
genaamd „strijdgroep tegen onmense
lijkheid" duizenden ballonnen doen
opstijgen, waarbij geëist wordt de ont
voerders van de jurist Walter Linse te
arresteren. Men zal zich herinneren,
dat Linse, jurist in West-Berlijn, werd
neergeslagen en door de communisten
in een auto werd ontvoerd,
ALS PROTEST tegen het besluit van
Truman om de arbeiders in de vet-
koolmijnen een loonsverhoging toe te
staan, is Archibald Cox, voorzitter van
de Amerikaanse stabilisatieraad voor
de lonen, afgetreden.
IN IRAK ZULLEN over drie
maanden de algemene verkiezingen
worden gehouden en volgens de
Iraakse ambassadeur te Cairo is zijn
land niet van plan deel te nemen aan
een gemeenschappelijke defensie voor
het Midden-Oosten.
DE UNESCO-COMMISSIE, belast met
het opstellen van de bezuinigings
maatregelen, in verband met de ver
mindering der gelden waarover deze
organisatie kan beschikken, heeft het
bedrag, dat was uitgetrokken voor
maatschappelijk en wetenschappelijk
werk met ongeveer 8 procent verlaagd.
CARLOS LACERDA, een in Latijns
Amerika zeer bekend journalist, secre
taris van de inter-Amerikaanse pers-
vereniging, tevens hoofdredacteur van
het Braziliaanse oppositieblad, is gear
resteerd, omdat hij de nationale vei
ligheid in gevaar zou hebben gebracht.
Hij schreef namelijk een serie ar
tikelen over beweerde corruptie b(j de
politie.
DE ITALIAANSE regering heeft alle
Italiaanse paspoorten, geldig voor Oos
tenrijk, voor de duur van het. onder
auspiciën der communisten staande,
volkscongres te Wenen, ongeldig ver
klaard. Een uitzondering wordt ge
maakt als men kan aantonen, niets
met dit volkscongres te maken te heb
ben.
OP DE AMERIKAANSE ambassade te
Londen vond men in een der kantoren
een slapende man, die bij de ontdek
king onmiddellijk de benen nam, naai
het dak vluchtte, waar hij echter af
viel wegens de gladheid. De politie
omsingelde het gebouw vai
bassade en trof de zonderling aan op
een lager gelegen dak. Aangezien hij
by de val een dyfractuur had opgelo
pen. werd hU naar een ziekenhuis
overgebracht. Vermoedeiyk heeft
hier te doen met iemand van Poolse
nationaliteit.
DE BRITSE Royal Aero Club heeft be
kend gemaakt, dat in October 1953
vliegwedstryd zal beginnen van
geland naar Nieuw-Zeeland, waaraan,
prijzen zyn verbonden met eén totaal
bedrag van ongeveer 300.000 gulden.
KONINGIN Elizabeth II en haar gemaal
hebben gisteren een bezoek gebracht
aan de Bank van Engeland. Zy bezich
tigden o.m. een zwaar bewaakte kluis,
waarin een groot kapitaal aan goud
wordt bewaard.
DE N.A.T.O.-landen ontvangen reeds
exemplaren van de nieuwe Am. F-84
Thunderjet-straaljager, een zeer snelle
machine, die in Korea haar grote ge
vechtskracht heeft bewezen.
IN IJSLAND ZIJN 10.000 arbeiders in de
havens in staking gegaan wegens een
loonconflict, waardoor het lossen van
schepen ten zeerste belemmerd wordt.
De consequenties van zyn opvatting
zag de minister in de te volgen beleids
lijn: de economische politiek moet in
harmonie zUn met de organisatie van de
productie. Daarom slechts globaal ingry-
pen op strategische punten. De nadruk
moet hierby vallen op „globaal". Een ge
detailleerd ingrijpen zou niet in c
eenstemming zijn met deze opbouw. De
heer Schmal (C.H.) was nog min of méér
beducht geweest over „een dirigistische
aap. die uit 's ministers mouw zou
men". Daarvoor behoeft u niet bang te
zyn, was het bescheid van de bewinds
man: met dergelyke dieren zal ik mU
niet bezighouden, of uit mijn mouw laten
komen, want ik heb ze niet.
Als grondslag voor een christelyke
nomische politiek zag de minister dezelf
de als die geldt voor het gehele leven:
liefde tot God en liefde tot de naaste, en
deze twee geboden in onderling verband.
Tegenover de heer Schmal. die had ge
wezen op het belang van morele herbe
wapening. ook voor de economische poli
tiek, stond de minister op het standpunt,
dat dat geen regeringsaangelegenheid was.
Hij had genoeg aan zyn ministerschap
van Economische Zaken en wilde daar.
naast liever geen „minister van theologie'
T van „morele herbewapening" zyn.
Wat de ontwikkeling van de betalings
balans betreft had de bewindsman goedé
verwachtingen, dat het Korea-effect uit
gewerkt raqkt en dat binnenkort dt
draad, weer opgenomen wordt, waar deze
in 1950 brak. Voor 1952 verwachtte hy
een overschot van 2 milliard, njaar
het volgend jaar zag hy een iets minder
gunstige ontwikkeling.
Geen theorie
De verdeling van de werkloosheid in
frictie-^, conjunctuur- en structurele werk-
looshefd vond de minister te theoretisch,
hoewel van wezeniyke waarde. Maar de
werklozen hebben nu eenmaal geen „aan
duiding". Het menselyke element spreekt
hier heel sterk. Hij waarschuwde, voor
zichtig te zyn met een „fixeren" van nor
male werkloosheid op 3 pet. Voor het be.
leid is de consequentie, dat. wanneer de
werkloosheid in de buurt van 3 pet komt,
'n de gevarenzone komen, waarin
aan de hand is. Een deel van de
gevolgen van de frictie-werkloosheid
wordt opgevangen door de wachtgeld
werkloosheidswet. De werking dsarvan
moet worden afgewacht, vóór bepaalde
conclusies kunnen worden getrokken,
Daarnaast is een conjuncturele en een
structurele politiek nodig. De conjunctu
rele politiek kan worden gevoerd voor
zover er speelruimte is, die wordt be
paald door de omvang van de deviezen
reserve. Wellicht is een internationaal ge.
coördineerde conjunctuurpolitiek nodig.
De Europese Betalingsunie kan tot
instrument hiervoor uitgroeien.
De structurele politiek brengt ons
het terrein van de industrialisatie. In
huidige tijd, waarin niet meer gesproken
kan worden van hoog-conjunctuur valt
de nadruk op de rentabiliteit der onder
nemingen boven de liquiditeit. In deze
fase moet het fiscaal beleid met deze ren
dementsgedachte ernstig rekening hou
den. De volkshuishouding verdraagt geen
belastingverlaging zonder meer: het zal
moeten gaan in de richting van een struc
tuurverandering in de belastingheffing:
het bedrijfsleven moet soepel, dynamisch
en strijdvaardig kunnen zyn. Over deze
structuurverandering wordt overleg ge
pleegd met de minister van Financiën.
Daarbij komt ook aan de orde het door
Van Leeuwen (VVD) bepleite stand
punt, dat terwille van de industrialisatie
zekere rente van het eigen kapitaal
in vennootschappen by 't vaststellen van
de vennootschapsbelasting als bedrijfslas
ten dient te worden erkend.
De export achtte de bewindsman uiter-
ate belangrijk. Over de vooruitzichten
toonde hy zich een beetje ongerust. Onze
export heeft een hoog peil bereikt,
nog niet hoog genoeg. Toch is het: hoe
hoger hoe kwetsbaarder. Er zyn symp
tomen, die wyzen op een toenemende be
lemmering van de export, dikwyis on
der druk van betalings-balansmoeiiykhe-
den in het buitenland.
Wat de Europese integratie betreft be
vestigde prof. Zylstra, dat hy van oor
deel is, dat de politieke eenwording niet
mag plaats hebben zonder waarborgen
voor de economische integratie. Europa
zal via een douane-unie moeten komen
tot een economische unie. Evenals zulks
met de Benelux het geval is. Dan zyn er
nog moeilykheden genoeg te overwinnen.
De minister zegde tenslotte toe, aan de
Kamer een nota over de gasvoorziening
te zullen overleggen, waarby ook de aard.
gas-kwesties zullen worden besproken.
Middenstand: 19S4
Was minister Zylstra de held va
dag, ook de staatssecretaris voor de mid
denstand, dr G. Veldkamp, nog jonger
dan het hoofd van zyn departement,
heeft zich doen kénnen als een voortref-
felyk spreker, die de middenstandszaken
reeds behoorlyk ondèr de knie heeft.
Minister Zijlstra zelf was dankbaar voor
het feit. dat hy een staatssecretaris naast
zich heeft: zyn werkzaamheden zijn toch
al omvangryk genoeg.
Dr Veldkamp verwachtte, dat de mid
denstandsnota pas in het begin van 1954
toegezonden kan worden, tot groot ver
driet van de herén Schilthuis (Arb-),
Cornelissen (WD) en Van den Heuvel
(KVP). Maar er moet nog zoveel voor
bereid worden, dat dr Veldkamp geen
andere toezegging kon doen. In de nota
zal een inventarisatie worden gegeven-
de doelstellingen worden opgesomd en de
middelen, om die doelstellingen te ver-
wezenlyken- Aan de belastingdruk zal
de nodige aandacht worden be
steed. Bij de samenstelling zal het advies
van deskundigen én middenstandsorgani
saties niet kunnen worden ontbeerd.
De eerste indruk van de staatssecretaris
was. dat verruiming van de normen
de credictverlening wellicht wenselijk
is. Weinig voelde hy voor de inschake
ling van het behoefte-element in het
vestigingsbeleid.
Ten slotte behandelde de Kamer af-
zonderlyk de afdeling Mynwezen van d<
begroting van Economische Zaken, tege
lyk met de begroting van de Staatsmij
nen. In zyn antwoord aan de heren Mae-
nen (KVP), Van Lienden (Arb.) en Reu
ter (Comm.) deelde minister Zylstra mee.
dat de kolenvoorraad technisch ontgin-
baar bedraagt 800 millioen ton: dat hier
van economisch ontginbaar is moet nog
worden afgewacht. De oprichting
een centraal pensioenfonds voor de be
ambten zal binnenkort plaats vinden.
De begrotingen van Economische Za
ken en van de Staatsmynen werden ten
slotte zonder stemming goedgekeurd. De
communisten kregen aantekening, dat zy
tegen waren.
Aan het begin van de vergadering
stelde de heer Blewenga (AR) minister
Mansholt enkele vragen over het melk-
prijsbeleid. De bewindsman verklaarde,
dat de garantieprys niet geldt voor de
individuele boer. maar voor de ..melk
plas" in zijn geheel. Op een vraag van
de heer Vondeling (Arb.) deelde de
nister mee, gaarne binnenkort een nota
ter verduidelijking te zullen geven. Over
leg met de georganiseerde landbouw over
de verdere richtlynen voor het prijsbe
leid is reeds begonnen en wórdt binnen
kort voortgezet.
De Kamer nam voorts 5 naturalisatie-
wetsontwerpen aan, in totaal 99 personen
betreffende.
Vandaag vergaderde de Tweede Kamer
niét, teneinde de leden, zoals voorzitter
dr Kortenhorst het uitdrukte, in de ge
legenheid te stellen, het ..nationaal ge-
zinsfeest" thuis te vieren. Hij sloot gis
teren dan Ook de vergadering met het
toewensen van een plezierig St Nicolaas-
feest.
Prof. Oud (V.V.D.) vergiste zich in de
figuur van minister Zijlstra
(Van onze Parlementsredacteur)
FR MOET, ergens onder de regeringstafel, in de vergaderzaal van de
Tweede Kamér lood liggen. Dat is afkomstig van de jongste minister
uit het huidige kabinet, de anti-revolutionnaire prof. Zijlstra, beheerder
van het departement van Economische Zaken. Hij verklaarde immers, na
zijn eerste grote ontmoeting met de Kamer bij de behandeling van zijn
begroting, dat hij met aanzienlijk minder lood in zijn schoenen de Kamer
ging verlaten dan toen hij er binnen stapte. Geen wonder. Hij is opvolger
van prof. Van den Brink, die steeds de „lieveling" van de Kamer is ge
weest, een uiterst bekwaam en deskundig bewindsman. En hu is zijn taak
overgenomen door een politiek en parlementair onervaren andere hoog
leraar. Maar prof. Zijlstra heeft de vuurdoop glansrijk doorstaan: voortref
felijk, helder en openhartig, zo luidde het eenstemmige oordeel van de
Kamer, nadat hij zijn grote rede had uitgesproken.
De lof kwam van alle kanten. „Ik ben
getroffen door de helderheid van het be
toog", aldus de heer Janssen (K.V.P.).
„Interessant en byzonder helder, prikke
lend In de goede zin des woords", was de
mening van drs Nederhorst (Arb.), daar
bij gesteund door zyn partygenoot-in-
Sint-Nicolaasstemming, de heer Roemers:
„De minister verdient niet de gard, maar
de koek". En mr Van Leeuwen (V.V.D.)
Juichte, dat het betoog van de minister
ook een liberaal goed in de oren klon*.
Zelfs van communistische zyde kon de
heer De Groot een woord van waarde
ring niet achterwege laten voor de hel
dere wyze. waarop de minister z'ijn prin
cipes had uiteengezet. Natuurlijk bepaal
de deze lof zich tot de „wyze waarop"
en niet tot de „principes zelf".
Dr Schouten, de anti-revolutionnaire
fractie-leider, besteeg het spreekgestoel
te zelfs uitsluitend, om van zyn waarde
ring te getuigen. Hy had eigenlijk geen
reden, nogmaals in gedachtenwisseling
te treden, maar daar anderen 's ministers
lof hadden gezongen, zou het tot misver
stand aanleiding kunnen geven, wan
neer hy zou hebben gezwegen. Dr Schou
ten constateerde, dat het eigenaardig
was, dat zoveel vogels van diverse plui
mage dezelfde gedachte waren toege
daan. Hij waarschuwde, dat het misschien
niet altyd zo zou zyn. Hy gaf zyn jonge
partygenoot zyn vaderlyke zegen en
wenste, dat prof. zylstra als minister
zeer veel zal kunnen doen voor de wel
vaart van het Nederlandse volk en voor
de verwezenlyking van de Europese sa
menwerking.
Het was voor de minister om er ver
legen onder te worden. Daaraan gaf hy
uiting, toen hij opmerkte, dat hem wel
eens de twijfel bekroop, by zoveel in
stemming, of hy wel „beginselvast" was.
Overigens meende hy ook by zyn vroeger
werk steeds een bepaalde iyn te hebben
gevolgd. Hy wilde dan ook maar rustig
afwachten, wie in de toekomst de gard,
en wie de koek heeft verdiend.
Hoe het ook zy, na het eerste treffen
tussen Kamer en minister zyn ongetwy-
feld de grondslagen gelegd voor wat de
jonge bewindsman noemde „het aanvan-
keiyk reeds op crediet gegeven vertrou
wen" te bevestigen. Hy hoopte nl. dit
crediet met interest te kunnen terug
betalen.
In dit verband moeten wij er ook nog
op wyzen, dat prof. Oud (V.V.D.) on-
middeliyk na het beëindigen van 's mi
nisters rede. prof. Zylstra demonstratief
de hand kwam drukken. Dit is van be
tekenis. By de algemene beschouwingen
over de gehele ryksbegroting immers
had prof. Oud het kabinet als zwak en
varende onder een rode vlag geken
schetst. De zwakte bleek volgens hem o.a.
uit de benoeming van minister Zylstra,
politiek en parlementair volkomen on
ervaren. De rode vlag zou ook het be
leid van deze bewindsman beheersen:
was hU niet juist gekozen, omdat hy de
socialisten zo welgevallig was en eei
souvereiniteit in eigen kring op ec
misch gebied een „lege doos" had ge
noemd? Welnu, gisteren is duideiyk ge
bleken, dat deze „onervaren" bewinds
man bepaald geen onervarenheid ten
toon spreidt, terwijl hy zich voorts dui-
déiyk distancieerde van bepaalde socia
listische opvattingen en dat op een wyze,
die alleen maar „prikkelde in de goede
zin van het woord". In de handdruk van
prof. Oud zien wy dan ook de erkenning,
dat deze zich aanvankelijk in de figuur
van prof. Zylstra heeft vergist.
Van het ert van School en Kerk
Beroepingswerk Benoemingen Chr. onderwijs
Ned. Herr. Kerk
roepen: te Dorkwerd H. Stumpf,
vicaris te Krimpen a. d. LTssel.
roepbaar: G. Hartdórff, predi
kant te Antwerpen.
Geref. Kerken
Bedankt: voor Anna Jacobapólder
G. K. GéerdS te Gent (B.)
Geref. Gemeenten
v e e t a 1te "Riolen M. Blok te
Rotterdam-Centrum en F. Mallan te
Bruinisse.
Bedankt: voor H. I. Ambacht A.
an Stuyvenberg te Nunapeet.
Wethouders van Putten
bedanken
Onenigheid over benoeming ge
meentesecretaris
In de gistermiddag gehouden vergade
ring van de gemeenteraad van Putten
(Gld) hebben de beide (C.H.) wethou
ders, de heren De Schuitemaker en J.
van de Camp, bedankt voor hun functie,
nadat de raad een nieuwe gemeente
secretaris had benoemd die niet voor
kwam op de door B. en W. opgestelde
aanbeveling.
De raad had benoemd de heer B.
Riet, hoofdcommies, chef van de afde
ling algemene zaken op de gemeente
secretarie van Nieuwer-Amstel (N.-H.).
Op de aanbeveling van B. er
Putten was als nummer één geplaatst de
heer A. Kouwenhoven, gemeente-secre-
ris te Vreeswyk (U.) en als nummei
twee de heer S. Sikkes, gemeente-secre
taris van Holten (Dr.), beiden C.H.
De heer Van 't Riet (A.R.) heeft by
de stemming acht van de vyftien stem
men op zich verenigd.
Ook Tiel heeft veel last van
hoog water
Evenals Nymegen heeft ook Tiel veel
last van het hoge water. Het verkeer var
de Waalstraat moet reeds door de bin
nenstad worden geleid. De Zuidelyke
zomerkaden hebben het begeven en
Wamelse polder loopt onder. Men is
niet zeker van of de veerdienst Tiel
Wamel zelfs met twee boten nog gehand
haafd zal kunnen worden. Gisteravond
was de stand voor Tiel 8.40 NAP.
Afsluiting Haringvliet
in studie genomen
Een mogelyke afsluiting van het ze
gat van het Haringvliet is in studie ge
nomen. Voorts heeft minister Algera op
dracht gegeven de mogelykheid
sluiting van de zeearm tussen Over-
flakkee en Schouwen en van do Ooster-
schelde te bestuderen. De mogeiykheden
van inpoldering van gedeelten
Waddenzee en in verband daarmee de
afsluiting van de zeegaten in dit gebied
worden reeds onderzocht. De opslibbing
van de Waddenzee is thans zover gevor
derd dat kan worden overwogen tot ge
deeltelijke bedijking over te gaan. Dit
alles heeft ministér Algera aan de
Tweede Kamer meegedeeld.
Wijn of gedistilleerd?
Bijna 83 mille boete tegen
Rotterdammer geëist
Tegen de Rotterdamse N.V. C. en
die sinds dertig jaar wynen invoert,
bewerking (ontkleuren en
jv. aan likeurfabrieken ve
koopt, is gisteren in Rotterdam byna
mille boete geëist, subsidiair zes maa
den hechtenis omdat sedert 15 Juni
1951 de wet op het gedistilleerd gewy-
zigd is.
Vroeger was de handel van deze firma
volkomen in orde, doch sinds vorig jaar
is volgens de Ryksadvocaat de ontzuur
de wyn als gedistilleerd aan te merken;
en daarvoor was geen accyns betaald.
Dé getuigen waren het niet eens: sc
mlgen meenden dat het product wyn
was, anderen dat het gedistilleerd moest
heten. De geëiste boete bedraagt vyf-
maal de verschuldigde accyns.
Joodse functionarissen
geschorst
Door de Oostenrijkse communisten
In de communistische party van Stier
marken, Oostenryk, wordt reeds de
terugslag gevoeld van het grote schyn-
proces te Praag. Een aantal Joodse func
tionarissen is gesohorst en door een rode
commissie wordt een onderzoek inge
steld.
Op 8 December wordt te Londen de!
jaarlijkse vergadering van-de internatio- gem. wegens geblokk. gelden uit gem.
nale Bond van Oudstrijders geopend. Ver- fonds 66,6 (66,6), prov. fonds 4,5 (4,5),
tegenwoordigers van 16 millioen oud- Suriname 1.2 (1.2), Alg. Burg. Pêns.fonds
stryders uit 16 landen zullen aan de ver- 34,9 (34,6), P.T.T. 430,7 (449,2). staatsbedr.
gadering deelnemen. 12.6 (2,5), div. instell. 1135 (1134,1).
Kamer in conflict met regering
Hembrug moet weer een
staatsbedrijf worden
In de Tweede Kamer is een algemeen
verzet gerezen tegên het voorstel
de regering om de Artillerie-inrichtingen
by de Hembrug te handhaven in de sinds
de oorlogsjaren bestaande vorm van
N.V. Men is van mening, dat wapens
munitie moeten worden vervaardigd in
een staatsbedryf. Vrywel algemeen
kwam men dan ook tot de slotsom, dat
de regering het desbetreffende wetsont
werp dient terug te nemen, zo biykt uit
het voorlopig verslag over dit wets
voorstel.
Aanvankeiyk had men ook ernstige
bezwaren tegen de grote productie
niet-militaire goederen in het bedrijf,
maar op dit punt is de regering door
wyzlglng In het wetsontwerp reeds
de wensen van de Kamer tegemoet
gekomen.
„Ik heb altijd gelijk"
Weer vrijspraak voor
schrijver gevraagd
De procureur-generaal by het Amster
damse gerechtshof heeft gistermiddag
bevestiging gevraagd van het vryspre-
kende vonnis, dat de Amsterdamse
rechtbank in April j.l. heeft ge'
tegen de schrijver W. F. Hormans, die
er van beschuldigd werd, zich in zyn
roman „Ik heb altyd gelijk" op beledi
gende wyze te hebben uitgelaten over
bet R.K. volksdeel.
De procureur-generaal wees er op, dat
de gewraakte woorden aan niemand in
de mond worden gelegd, die in het boek
wordt voorgesteld als een verlopen in
dividu en een drankzuchtige psychopaat.
In dit geval zyn de uitdrukkingen niet
weergegeven als de eigen gedachten of
gevoelens van de schryver.
Vijfjarenplan voor de
ziekenfondsen
De Ziekenfondsraad heeft ministér
Suurhoff voorgesteld in de eerstkomende
vyf jaar per verplicht-verzekerde niet
meer dan gemiddeld f 41.44 per jaar uit
te keren. (Dit is 54 ct meer dan de
moedelyke kosten over 1952 Red.). In
totaal zullen de uitkeringen dan volgend
jaar ongeveer f 230 millioen bedragen,
met het gevolg dat een tekort van f 24,5
millioen zal ontstaan. Om dit te dekken,
wilde de Ziekenfondsraad de premie ver
hogen van 3,8 tot 4,2 pet.
Minister Suurhoff heeft echter, zoals
we reeds meldden, besloten de premie
slechts tot 4 pet té verhogen. Dit is ge
beurd op advies van een commissie uit
de Sociaal-Economische Raad, die
dit punt anders dacht dan de Zieken
fondsraad, hoewel zy overigens met het
vyfjarenplan instemt. Het resterende te
kort (f 15 millioen) wordt nu gedekt
uit het reservefonds.
Stand van 's Rijks kas
De stand van 'sRyks kas was op 29
(22) November j.l. in millioenen guldens:
Vorderingen: saldo Ned. Bank 806 (844,5),
postrek. rijkscompt. 386,7 (377,2), gem.
wegens aan haar uit te keren belast. 9,3
(9.3). Indonesië 21 (22,1), staatsbedr.
instell. 257,9 (257); verplichtingen: schat-
kistbilj. in omloop 2305.1 (2287,5), schatk.
prom, by Ned. Bank 151,3 (151,3), id. in
omloop 3211,9 (3217,4), muntbilj. in om
loop 144,2 (142,1), gem. fonds 278 (280,1),
Opbrengsten Uniecollecte
Lijst 14 van opbrengsten van de jaarcol-
léctc voor de soholen met de Bijbél vermeldt:
iport lijst 13: t 116.700,26.
lard f 253.30; Ter Apel f 342.80; Ulrum
t Winschoten f 515.—; Holwerd
f 283,75; De Tleke o. Nijega f 175,85: Coevor-
den f 269.40: Nieuweroord I (Geref. sch.)
f M0-- Ruinerwold f 120.—; Hengelo (Ov
768,07;' Mastenbroek f 579.50; Doorn f 328.10;
ilnis f 231.50; Zegveld f 167.36: Amster
dam VU (vm. Sloten) f 181.80; Medembltle
f 667,33; Muiderberg f 116.50; Barwoutswaar-
der f 132.30: Nleuwerkerk a.d. IJssel f 516,44;
Nieuwland (bij Leerdam) f 334.30; Rijnsburg
I (Geref sch f 1.315.85; Sommelsdijk f 437.05:
Meliskerke f «1.30; Andel (N.-Br.) f 608.75;
Rijswijk (N.-Br f 476.05. Totaal van 350
locale comité's i 126.054.58.
Het lied der aethergolven
ZATERDAG 6 DECEMBER.
Hilversum 1, 402 m. KRO: 7.00 Ni(
7.10 Gewijde muziek. 7 45 Morgengebed. 8 00
Nieuws. 8 15 Gram. 9 00 Voor de huisvroi
9.40 Gram. 10,00 Voor dc kleuters. 10.15 i
11.00 Voor de zieken. 12.03 Gram. 1.00 N'
1.20 Amus muz. 1.35 Mannenkoren. 2,00 Boek-
g 2 10 Gram. 2 20 Engelse les. 2
Fanfare-orkest. 3.00 Kroniek van Lettet
en Kunsten 3 40 Gemengd koor. 4.00 Gra
4.30 „De Schoonheid van het Gregonaan
3.00 Voor de jeugd. 6,00 Gev. muziek. 6
Journalistiek weekoverzicht, 6.25 Oude Ker
liederen. 6.45 1
7.10 Grar
,30 Gram. 8.25 De
O Parlementsoverzlcht.
830 „Lichtbaken'
heeft Olthuizen, van wie hij toevallig een oude die scriba is. bij Maaskamp oplopen, 't Gezin zit
Nu het met haar dagelijkse gang naar t Bui- kennis is. de andere kerkeraadsleden voorspeld, nog aan tafel, want doordat Sophie uit geweest
-.«„A baar b.ric „Nou, ik mag lijden dat hij 't aanneemt!" was en ondérweg opgehouden is, kon er met de maal-
•t antwoord van Terstege, die van 't herhaal- tijd niet eerder begonnen worden. Ze zijn dan
andere plaatsen al lang genoeg ook nog niet helemaal klaar, als de kruidenier
hijgend en puffend komt binnenvallen.
de dag dat de dominee met zijn vrouw komt „Goeienavond mensen! Pff, wat een benauwd
„kijken" staat aan de woning van de drogist, bij weer! 'k Heb al tegen m'n vrouw gezegd: als
dat doet ze dan ook. wie ze te gast zijn. de bel geen ogenblik stil. dat maar geen onweer geeft vannacht!"
Hij leunt totaal buiten adem tegen de deurpost
tenpad uit is, drukt de stilte in haar eigen huis
Sophie nog meer dan vroeger. Ze is de laatste het antwoord van Terstegé, die
tijd zo gewoon geraakt aan 't drukke gedoe van delyk reizen
de kleine meisjes, dat ze zich in haar vroegere heeft,
sleurleventje moeilijk schikken kan. Wel heeft
Trudie's moeder haar gevraagd om zo af en toe
HPHH aan te _^HHHHHH_ IHHHRHi
Maar een taak heeft ze er niet meer, haar komst Vooral de ouderen in de gemeente "maken van
wordt nu als een visite beschouwd. Vaker dan de gelegenheid tot nadere kennismaking graag ge-
ooit haalt ze 's middags, als Trees geen tijd bruik,
heeft om uit te gaan, de beide jongste kinderen
af. Ze gaat dan een eind met hen wandelen en
neemt ze tegen etenstijd mee naar huis. Maas
kamp laat zijn dochfer haar gang gaan, en Joost
is wel zo gedienstig om het tweetal na de boter
ham bij Trees terug te brengen.
Zo gaat de tijd voorbij, maar diep in haar hart
blijft Sophie een stil verlangen met zich oïrjdra-
gen, waarover ze met niemand spreekt.
ZEVENDE HOOFDSTUK
Het heeft lang geduurd, voordat de kleine ge
meente weer een dominee kreeg. Er is reeds en
kele malen een predikant beroepen, maar tot nu
de predikant moet telkens
wrijft met een zakdoek aanhoudend
bezweet gezicht.
Sophie en Joost knipogen elkaar eens toe, ze
willen graag geloven dat de man het benauwd
heeft. Iemand die zo dik en daarbij zo beweeg
lijk is, moet bij een temperatuur als vandaag wel
haast smelten
„Trek een stoel bij en ga zitten," zegt Maas
kamp. „We zijn wat laat met 't eten, maar 't
is zo gebeurd!"
„Nou, maak voor mij maar geen haast, want
zo lang blijf ik toch niet. Ik kwam alleen maar
even zeggen dat dominee Ruitenburg 't beroep
aangenomen heeft. Ik heb met de post van zes
sen 't bericht gekregen en toen ben ik maar ge-
Gev. programma. 950 ACt. 1000 Amu6.muz.
10 30 „Wij luiden de Zondag in". 11.00 Nws.
11.15 Nieuws in Esperanto. 11.22—12.00 Gram.
Hilversum II, 298 m. VARA. 7.00 Nieuws.
7.10 Gram. 7.13 GymnasUek. 7.33 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 8.35 Orgel. 8.55 Voor de
huisvrouw. 9 00 Gram. VPRO: 10.00„Tijde
lijk uitgeschakeld". 10.05 Morgénwijding.
VARA: 10.20 Voor de arbeiders in de contl-
Viool en piano. 12 00 Gr.
izlek. 1.00 Nieuws en com
mentaar. ï.zu Accordeon. 1.50 Radioweek-
journaal. 2.15 Gram. 2.33 Zeeuws program.
3.00 Amateursprogram. 3.30 „Eerst denken,
dan doen" 3.45 Gram. 4 13 Sportpraatje. 4.30
ubedrljvi
12.33 Haw
i Nleu\
„Zoeklicht op
Westerse
•tlstieke sti
partout". 7.40 „Het Oudé Tei
:e tijd". 7 55 „Deze week". VARA:
8.05 Gev. programma. 10.00 Soc
r 10.15 Weense muziek. 10.40
pannen", hoorspel. 11.00 Nieuws
2.55 Arbeidersorkest. 3
Northern O
6 00 Voor
Nieu
Inter
5.30 Hoorspel.
7.15 Sport. 7.30 Gev.
8.45
Gev. progr. 10.00 NI-
Avondgebeden. 12.00—0.03 Nieu-
Engeland BBC 1500 en 247 m. 12 00 BBC
:lsh Orchestra en solist. 1.00 Parlements-
irzicht. 1.15 Amus.muz. 1.55 Sport. 2.15 Mi
litair orkest. 2.45 Voor de kleuters. 3 00 Orgel
3.30 Koorzang 4.00 Sport 5 00 Variété Orkest
lolisten. 5.45 Jazzmuziek. 6.30 Sportuitsia-
7.00 Gram. 7.15 Hoorspel. 7.43 Causerie.
800 Nieuws. 8 25 Sport. 8.30 Hoorspel. 9.30
fifi m. 10.15 Hoorspel.
Concertorkest
toe hebben ze allen bedankt. De gemeenteleden {*en dat 2e toc5 20 blij zouden zijn als hij wou lijk op stap gegaan
beginnen de laatste tijd moedeloos te worden; ze want dat 1 20 onplezierig is
missen hun oude dominee, met wie ze zoveel eiiGn dominee te hebben.
jaren al hun lief en leed hebben kunnen be- „Ik ben de tel kwijtgeraakt van de mensen wijl ze bedenkt dat vader nu binnenkort" weer
1Tir-i u»j- i—i:i- j, jL.vi...m 1-* wat tijd voor zijn gezin zal krijgen, 't Was de
et al die zie-
het grootste
spreken, Wel trachten de ouderlingen, zoveel in die we vandaag gesproken hebben," lacht
dat het werk in de gemeente voor 't grootste
deel 's avonds gedaan moet worden.
Nu is er wéér een beroep uitgebracht, en ie
dereen hoopt dat het nu eindelijk eens zal wor
den aangenomen.
Dominee Ruitenburg, de predikant op wie dit-
maal de keus is gevallen, staat in een dorp op gens anders nodig zijn!'
de Veluwe. 't Is zijn eerste gemeente, waar hij,i^vM" iSta| 't
'oijna zeven jaar werkzaam is
„Als hy komen wil, dan krygen we een beste!"
kenbezoeken en catechisaties,
„Ben je~al besloten wat je doen zult?" deel van de avond in beslag
Hij schudt langzaam het hoofd. Maaskamp ontvangt de mededeling met niet
„Ik zit zo vast aan ons dorp, Anna!" minder genoegen, want al heeft hij zich vooral in
„Ik ook." stemt ze toe, „maar mogen we ons deze maanden trouw van zijn plicht gekweten,
daardoor laten leiden? Het is toch wel mogelijk toch begint hij zelf nu ook wel naar wat meer
dat ons werk daar gedaan is, en dat we nu er- rust te verlangen. Bovendien; wat is een gemeen
te zonder predikant?
gemeente „Bent u al bij de anderen geweest?" wil Joost
Een week worden de kerkeraad
nog in onzekerheid gelaten.
Dan, op een warme Juli-avond, komt Bronswijk, is.
weten, als de kruidenier een beetje bijgekomen
muziek. 8.00 Gi
met muzie'
11.13 Idei
.01 Klas-
iziék. 8.30 Hoor-
icital 10.50
:iek. 10.00 Plani
]11.45—12.00 Niei
Brussel 324 m. 11.45 Gram. 12 30 Weerber.
12.34 Vlaamse liederen. 1.00 Nieuws. 1.15 Ver-
zoekprogram. 2 15 en 245 Gram. 3.15 Ethnl-
'.00_ Gram. 4.45 Engelse les
Nieuws 5.10 Gram. 5.30 Symphonie-
6.30 Voor de soldaten. 7.00 Nws
8.00 Gev, program. 9.15 Accordeon.
9.45 Accordeon 10.00 Nieuws.
10.45 Gram. 10.55 Nws.
6.10 Grai
7 30 Gr*
9.30 Gi
10.15 Ja:
11 0512.00 Dansmuziek
Brussel 484 m. 12.05 Lichte muziek. 1.00
Nieuws. 1 10 Verzoekprogram. 2.05 Klassiek
verzoekprogram. 3.00 Bel Canto 4.30 Lichte
muziek. 5.00 Nieuws. 5.15 Lichte muziek 6.30
Accordeonduo. 7.00 Minneliederen. 7 40 Gr
7 45 Nieuws 8.00 en 9.00 Idem. 9.30' Zang.
10 00 Nieuws. 10.45 Gram. 10.50 Nieuws. 11.00
Lichte muziek. 11.55 Nieuws.
echt mej. E. O. M. van Delden. Scheve-
Minister installeerde commissie
Voor grote steden nieuwe
bestuursvorm
Minister Beel heeft gistermiddag de
staatscommissie geïnstalleerd die de rege
ring zal adviseren over de meest gewenste
bestuursvorm voor de grote gemeenten,
mede in verband met het vraagstuk van
de samenvoeging van gemeenten. De taak
de commissie is o.a. het opsporen der
oorzaken van het verschijnsel dat in de
grote steden de afstand tussen bestuur en
bestuurden steeds groter wordt. In wezen
gaat het hier om de versteviging van de
plaatselijke democratie, zei de minister.
Voorzitter van de commissie is .prof. dr J.
E. de Quay, commissaris der Koningin in
Noord-Brabant.
Architecten met bouwers
in één stichting
Onder de naam Nederlandse Bouw-
Alliantie is een stichting gevormd waar
in architecten en bouwondernemers sa
menwerken, omdat men aan het stelsel
van werk in aanbesteding grote nadelen
verbonden acht. Secretaris ls architect
J. Henselmans, Bosohdyk 122, Eindho
ven. Als commerciële onderneming zal
men de Inter Bouw-Alliantie oprichten
(Adres: A. F. van Rooy, Mauritsstraat 61,
Utrecht).
Te Amsterdam is de acte gepasseerd
an de stichting Chr. Academie voor Licha-
nelljke Opvoeding, voortzetting van de af
deling lichamelijke opvoeding van ..de vrije
angen" (verbonden aan de V.U. te Am
sterdam).
(Advertentie)
Kunt U niet slapen
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd, en
zenuwpijnen, neemt dan geregeld Togal.
Togal verdryft 6nel en afdoende die
pynen en U slaapt weer rustig de gehele
nacht door. Togal baat waar andere mid
delen falen. Togal zuivert de nieren en is
onschadelyk voor hart en maag. By apo
theek en drogist ƒ0.95, ƒ2.40 en ƒ8.88.
IN de tweede helft van de vorige
eeuw toen het wetenschappelyk
onderzoek naar de oude Egyptische
beschaving krachtdadig en systema
tisch werd aangepakt, moest de lei
ding van het Egyptische museum te
Cairo herhaaldelijk ervaren, dat
waardevolle oudheidkundige voorwer
pen. waarvan het bestaan haar zelfs
onbekend was. door de bevolking
aan rijke touristen werden verkocht.
Koste wat kost. moest de bron wor
den opgespoord van waaruit deze
zwarte markt in oudheden werd voor
zien. Een beroep op de Egyptische
politie was in die dagen volstrekt nut
teloos en daarom werd er een mede
werker op uitgestuurd, die zich
voordoende als een ryke vreemdeling
de markten en verzamelplaatsen
afstroopte, waar de bevolking snuis-
teryen en curiositeiten aan de man
trachtte te brengen. Zijn kennis van
oudheden was van dien aard dat de
kooplieden al spoedig inzagen dat de
normale bazaar-namaak aan hem niet
te slyteh was en geleidelyk kreeg hij
daardoor contact met de hogere Pie
ten, die de kostbaarder stukken onder
beheer hadden. Zo wist hy zich in te
dringen in de wereld van de zwarte
markt en maakte tenslotte kennis met
Abd-el-Rasoel, het stamhoofd van een
wydvertakte familie uit het dorpje
Koerma. Deze Abd-el-Rasoel bood de
Jonge onderzoeker een beeldje aan
van byna 3000 jaren oud en tekende
daarmede tevens zijn eigen arrestatie
bevel. Het stamhoofd werd voor de
kadi gesleept.
Door deze slechte koop geraakte het
gehele dorp Koerma in rep en roer en
alle bewoners bezwoeren voor rech
ters en politieambtenaren de onschuld
van het familiehoofd, dat het oudste
en aanzieniykste geslacht van het hele
dorp vertegenwoordigde. Abd-el-Ra
soel werd dus vrij gelaten, maar daar
mee was de kous nog niet af. Want
het recht in Oosterse landen heeft de
tyd- Welke middelen daarbij worden
aangewend zullen we in het midden
laten, maar in ieder geval werd Abd-
el-Rasoel kort na zyn vrijlating „vrij
willig" door een medeplichtige bloed
verwant venraden en toen kwam aan
het licht dat het hele dorp Koerma
één grote bende van hartstochteiyke
grafplunderaars vormde, waarvan de
familie van Abd-el-Rasoel de leiden
de dynastie was. Sinds onheuglijke
tyden was het bedryf in deze familie
van vader op zoon overgegaan en de
vondsten die in de verre oudheid in
de Egyptische koningsgraven waren
ontdekt, werden steeds zorgvuldig ge
heim gehouden en van vader op zoon
doorgegeven. Als er geld nodig was
werd er een en ander uit de schatka
mers te voorschyn gehaald en ver
kocht via de kanalen van familieleden
of andere dorpsbewoners. Op deze
wyze bleef ook de waarde gehand
haafd.
Deskundigen hebben de veronder
stelling geopperd dat deze familie het
roversbedryf in één onafgebroken
reeks heeft uitgeoefend sinds de der
tiende eeuw 'vóór Chr. Of hier een
duizend jaar overdrijving in schuilt,
zullen we in het midden laten, maar
in ieder geval is aan dit bedryf in 1881
een eind gekomen.
Nu we ons toch zo diep in de Egyp
tische schatkamer-diefstallen hebben
ingegraven, dienen we toch ook de
„vloek van de pharao", die by het
openen van het graf van Toet-ank-
Amon in 1922 in werking trad, onder
ogen te zien.
Daarover morgen
(Nadruk verboden).
