Go en Soenito erkenden, communistische activiteiten te plegen Bewindsman niet bereid het bevel tot uitwijzing in te trekken De Sint draagt*! een C^warm hart toe P.B.O., productiviteit en bezitsvorming Verstopt Toch is het zo WOENSDAG 3 DECEMBER 1958 Minister Donier in de Tweede Kamei: (Van onze Parlementsredacteur) KORT EN KRACHTIG klonk gistermiddag in de Tweede Kamer het ant woord van minister Donker op de laatste vraag van de heer Gortzak (comm.) bij zijn interpellatie over de gevangen genomen Indonesiërs Raden Mas Soenito, voorzitter van de vereniging „Perhimpunan Indonesia", en Go Gien Tjwan, directeur van het te Amsterdam gevestigde kantoor van het Indonesische persbureau Antara. De vraag luidde: is de minister bereid het bevel tot uitwijzing in te trekken. Het antwoord was zonder meer dui delijk: neen. De gehele interpellatie droeg het ka rakter van een schermutseling tussen de communisten en de bewindsman. De enige „tussenkomende" spreker was ook een communist, de heer Haken. De rest van de Kamerleden deden er geheel het zwijgen toe: zij beperkten zich tot luis teren. Minister Donker wees er op, dat veel te veel de nadruk gelegd is op het feit, dat •het hier gaat om twee Indonesiërs. De hoofdzaak is, dat het vreemdelingen zijn, die zich schuldig hebben gemaakt aan ontoelaatbare politieke activiteit. Van de politieke activiteit gaf de bewindsman een behoorlijke opsomming. De gegevens kwamen van de vreemdelingenpolitie en van de Binnenlandse Veiligheidsdienst. Bü het verhoor van beide gearresteer den hebben zü zelf een en ander erkend en bevestigd. Soenito is voorzitter van de communistisch georiënteerde vereniging Perhimpunan Indonesia. Hij heeft thuis redactie en administratie vi,n het com munistisch georiënteerde blad „Indonesia Merdeka" gevestigd en schrijft voor dit blad doorgaans de hoofdartikelen. Béide gearresteerden zonden adhaesiebetuigin- gen aan het stakend personeel van de Rotterdamse Lloyd; deze staking was door communisten geïnspireerd. Beiden wilden voorts meewerken aan het ver lenen van steun aan de Indonesische com munisten, die de „opstand van Madiöen" hebben bewerkstelligd. Beiden hadden ook contacten met internationale com munistische organisaties. Zo bezochten zij het communistische Wereld-Jeugdfestival 1951 in Oost-Berlijn. Enz., enz., te veel om op )e noemen. De bewindsman stelde in het bijzonder in het licht, zulks naar aanleiding van opmerkingen van de heer Haken, dat de werkzaamheden van de heer Go als jour- Advertentie) 'Verouderde heat) Maak een einde aan dat i gekuch, zuiver Uw lucht- wegen van gevaarlijke 'L ziektekiemen met de snelwerkende ABDIJSIROOP 's werelds beste hoestsiroop nalist niets met de uitwijzing te maken hebben. Op de conferenties kwam hij en in verschillende comité's. had hij zitting, niet als journalist, maar als actief deel- Het standpunt van de regering is in het algemeen, dat vreemdelingen zich van elke politieke activiteit heb ben te onthouden. Een uitzondering kan worden gemaakt voor contacten met bona-fide partijen. Maar geen uitzondering is mogelijk wanneer het gaat om extremistische partijen, of dit nu links- dan wel rechts-georiën- teerde zijn. Het Is onjuist, dat het aanvankelyk ii de bedoeling lag, béide Indonesiërs per Willem Ruys te verwijderen. Toen dit schip ons land vérliet, waren de verhoren nog niet afgelopen. Volgens geruchten zouden de gearresteerden een beroep doen op de Hoge Raad, teneinde beslist te krijgen, dat de vreemdelingenwet niet op hen van toepassing is. Officieel was de bewindsman hiervan echter niets bekend. Er is geen sprake van ombuiging van het beleid. De procedure heeft op nor male wijze plaats gehad. Er is geen enkel kabinetsbesluit tot strenger optreden tegen Indonesiërs hier te lande. De heer Gortzak had nog een argu ment gebruikt, dat ogenschijnlijk hout sneed. De Indonesiërs wisten niet, dat zij behandeld zouden worden als vreemde ling. Dat zij zich, als Iedere andere vreem deling moesten melden, Is pas voortge vloeid uit een circulaire van 13 Sept. jl. Maar minister Donker ontzenuwde dit schijnargument afdoende: krachtens de wet van 21 December 1951, waarin nade re regelen zijn gegeven met betrekking tot nationaliteit en ingezetenschap, welke wet nodig was in verband met de soeve reiniteitsoverdracht, zijn de Indonesiërs, waarom het hier ging, zonder enige twij fel vreemdelingen. Zo eindigde deze interpellatie met een presidentieel dankwoord aan minister Donker voor de verstrekte inlichtingen. De communisten hadden wéinig genoegen beleefd aan hun vragenstellerij. De rest van de Kamer zweeg. Maar het was een welsprekend stilzwijgen. Want het be tekende: minister, uw beleid is juist. Juist de actie van de communisten in de Kamer doet het vermoeden rijzen, dat de heren graag hun Indonesische commu nistische vrienden in Nedèrland hadden willen houden, om hun politieke acti viteiten voort te zetten. Het is nu een maal zo, dat wat gewone mensen onge wenste activiteit vinden, door de com munisten op hoge prijs wordt gesteld. Zo zün nu eenmaal hun manieren. ...en waar zijn hart vol van is, loopt de geschenkenstroom van over! Minister De Bruijn hield de Tweede Kamer gisteren meer dan twee uur bezig (Van onze Parlementsredacteur) TVTIJ MOETEN ERKENNEN, dat de productie aan woorden en citate van de nieuwe minister van publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie, de heer De Bruijn, die ook de zakén betreffende opvoering van productiviteit en bezitsvorming beheert, gisteravond in de Tweede Kamer enorm is ge weest. Deze vaderlijke bewindsman, die bij voorkeur naar de Kamerleden luistert met zijn bril op het puntje van de neus, heeft zijn „maidenspeech" meer dan twee uiir weten vol te houden. Waarbij opgemerkt dient te worr den, dat hij de eigenlijke beantwoording van de negèn sprekers in nauwe lijks tien minuten afdeed. Amerikaanse onderwijs man in ons land Wnd. president van bekende Columbia-universiteit De schrijver en staatkundige dr Gray son L- Kirk, die wnd. president is van de beroemde Columbia-universiteit te New York, brengt van 9 tot 12 December een bezoek aan Den Haag. Hij reist door Europa in verband met zijn plannen voor de viering van het 200-jarig bestaan van de universiteit in 1954. Hij wil in een aantal Europese hoofdsteden autoriteiten op het gebied van cultuur en onderwijs spreken, in hoofdzaak over het thema van de jubileumviering: het recht van de mensheid op kennis en het vrije ge bruik daarvan. In Den Haag zal hij oa. besprekingen hebben met hoge ambte naren van het ministerie van Onderwijs, een toespraak houden aam een lunch vam het Nederland-Amerika Instituut in De Witte in Den Haag, de pers ontvangen en een diner bijwonen met de rectores mag- nifici der Nederlandse universiteiten, andere vertegenwoordigers van het on derwijs en directeuren van musea en bibliotheken. Aan de particuliere Columbia-univer siteit, waarvan generaal Eisenhower pre sident geweest Is. studeren 25 000 Jonge lieden- Mr W. Rip promoveert op Landbouw en P.B.O. Mr W. Rlp te Voorburg, Eerste Kamer- lid voor de A.-R. Party en adviseur van de Christelijke Boeren- en Tuindersbond. zal op 19 December a.s. aan de Vrye Universiteit te Amsterdam promoveren tot doctor in de rechtswetenschappen, op het proefschrift: Landbouw en Publlek- rechteiyke Bedrijfsorganisatie. Als pro motor zal optreden prof. dr T. P. v. d. Kooy. De plechtigheid zal om halfvier in het A.M.J.V.-gebouw geschieden. Rattenbestrijding in Zuid- Holland kan nog beter Onoordeelkundig gebruik van vergif De enquête, die de Plantenziektenkun- dige Dienst in het gehele land heeft ge houden naar de resultaten van de ratten bestrijding in 1951, brengt aan het licht, dat Zuid-Holland in vergelijking met de andere provincies niet op de eerste plaats komt. Wel is de medewerking van de ge meenten opmerkelijk groot, maar de be reikte resultaten zouden beter kunnen zijn wanneer de uitleg van de lokaaspor ties oordeelkundiger zou geschieden. Die negen sprekers bij de behandeling van de begroting van Economische Za ken, voor zover van belang voor minister De Bruijn, waren de heren Stapelkamp (A.R.). Van der Ploeg (K.V.P.), Roe- (Arb.)f Koereen (K.V.P.), Weiter (KN.P.), Comelissen (V.V.D.), Kikkert (C.H.). Van Leeuwen (V.V.D.) en Reuter (Comm.). Uit dit debat was wel gebleken, dat de P.v d.A. meer voor dwang bij de ver wezenlijking van de publiekrechtelijke bedrijfsorgansatie voelt dan de andere partijen, al stelt ook zij de vrijwilligheid voorop. Het is meer een kwestie van be oordeling van de kansen van deze vrij willigheid, dan een niet-erkennen van het ideaal van deze vrijwil igheid. Zo wel de minister als bijv. de heer Stapel kamp waren er van overtuigd, dat ér onder de werkgevers langzamerhand de overtuiging komt, dat het moet gaan in richting van publiekrechtelijke ba- drijf organisatie. Minister De Bruijn betoogde, dat im de komende vier jaar veel tót stand kan worden gebracht. In de afgelopen peri ode is veel voorbereidend wérk verricht Nu komt het er op aan, spijkers met kop pen te slaan. Dat voorbereidend werk is zaam geweest. Niet vergeten mag worden, dat de organisatie moet steunen »n onderbouw van vrije organisaties. Deze is pas laait op gang gekomen, maar (Advertentie) WEK DE GAL IN UW LEVER OP v Ingewanden doer ilantaardlg» CARTER'S LEVERPIL- im die liter gal op te wekken en irterlng en evelganc de plant LETJES ltjke wtjze te regelen. Een plantaardig zacht middel, onovertroffen oir de sal te doen stromen. Eist Carter's Leverpllletjei. (Advertentie) «PtOWIJHT lik DE Jbloedsomloop le verkoudeheldaklemen zich vaatzetten, m uw ademhalingsorganen verstopt natuurlijke afweermiddel, Geef de microben a met MENTHO-REX. Wrijf borst keel en rug er flink mee ln en de 8 geneeskrach tige oliën van MENTHO-REX jagen het bloed weer door de weefsels. MENTHO- REX verdrijft de kou vla de bloedsomloop, zonder dat u Iets hoeft ln te nemen. Grote pot MENTHO-REX L 1.26. zit nu schot im. In redelijk tempo zul len in het koméndè jaar bedrijfsorgani saties tot stand komen vóór de landbouw, de voedselvoorziening en de brede sector van het midden- en kleinbedrijf. De ml- nister voelde ook het meest voor opbouw op basis van vrijwilligheid. De mogelijk heid. bij gebleken onwil van een minder heid, de organisatie op te leggen (bij wet) wilde hij echter niet graag missen. Wat de opvoering van de productiviteit betreft zegde de bewindsman toe, bin- niet al te lange termijn een nieuwe productiviteitsnota te zullen inzenden. Grondbeginsel is. dat het bedrijfsleven zelf verborgen productiviteit opspoort. In dit verband maakte de minister mel ding van de oprichting van productivi- teits-centra in de glas- en confectie- industrieën. Ook wordt gewerkt aan een plan, waarbij de proeftijd van de Dolftse studenten, die bedrijfsorganisatorische problemen bestuderen, dienstbaar wordt gemaakt aan het midden- en kleinbedrijf. Ten aanzien van de bezitsvorming in de Kamer gebleken, dat de socialisten het meest voelen voor collectieve bezits vorming, mét name collectieve winst- deling. De overige sprekers en trouwens ook de bewindsman, legden veel mei nadruk op de private bezitsvorming. Het gaat er om, aldus de minister, de maat schappij te verstevigen in politiek sociaal opzicht. De bezitsvorming moet leiden tot ontproletarisering van brede massa der bezitlozen, tot geeste lijke en culturele verheffing der indivi duen. tot vergroting van persoonlijk heids- en verantwoordelijkheidsbesef. Voor de2e doeleinden is de private be- zitvorming geschikter dan de collectieve. Vanmiddag werd het debat voortgezet. Steek tter warmpjes in! ra.üuji.u.iiii Mjwji.wn Eerste Kamer nam enige begrotingen aan (Van onze Parlementsrdacteur) De Eerste Kamer is gisteren ook be gonnen met de begrotingsbehandeling. Maar een woord erover is nog miet ge zegd. Zonder debat nam zij aan de Wet op de Middelen, en de begrotingen van het Huis der Koningin, van de Buitenge- aflossing Nationale Schuld en de Onvoorziene uitgaven. De communis ten kregen de bekende aantekening. Vervolgens gingen de leden in de af delingen de voorbereidingen treffen vooi algemene financiële beschouwingen. Gelijk men weet, pleegt de Eerste Kamer de politieke en de financiële beschouwin gen afzonderlijk te houden en deze niet „vast te knopen" aan een bepaald begro tingshoofdstuk. Dr Drees verdedigde de R.V.D. (Van onze Parlementsredacteur) Zonder hoofdelijke stemming, met al leen de communisten tegen, heeft de Tweede Kamer gistermiddag de begroting van de Hoge Colleges van Staat en het Kabinet der Koningin goedgekeurd. Het zelfde lot onderging de begroting van departement van Algemene Zaken. De voorzitter gooide de agenda beetje door elkaar, met als gevolg, dat nister Drees niet op tijd in de Kamer aanwezig kon zijn om de behandeling zijn begroting van het begin af aan te maken. Later moest er 'n presidentieel excuus volgen. Dr Drees moest antwoor den op betogen van de heren Welter (K NP) en Beernitik (CHU), die de rege ringsvoorlichtingsdienst niet een bijster goed hart toedroegen. Minister Drees dedlgde deze instelling echter met be kwaamheid. De Kamer verenigde zich ook met wijziging van de begroting 1952 van het Huis der Koningin, tengevolge voor de restauratie van het „Huis ten Bosch" f 435.000 boven het oorspronkelijk beschikbaar gestelde bedrag werd gevo. teerd. Radiobladen worden groter De omroepverenigingen hebben beslo ten de omvang van de radiobladen uit te breiden. Tot nu toe zijn deze week bladen 48 bladzijden groot; het is de be doeling dit aantal uit te breiden tot 60. Wetsontwerp niet juist aanvaard? Senatoren tikken Tweede Kamer op de vingers Enige Eerste Kamerleden betwijfelen of het wetsontwerp tot verhoging van de pensioenen der Kamerleden in de Tweede Kamer wel is aanvaard op de wijze die de grondwet voorschryft. Het wetsontwerp is zonder hoofdelijke stem ming aangenomen, terwijl de grondwet een meerderheid van 2/3 van het aantal leden eist. Vele andere Eerste Kamerleden menen echter, dat de Eerste Kamer niet be voegd is de Tweede Kamer in dit opzicht op de vingers te tikken, zo biykt uit het voorlopig verslag. Tweede Kamer: Laat de „firma" ook firma blijven Zeer veel Tweede Kamerleden hebben bezwaar tegen het voorstel van de re gering om het gebruik van de term „firma" te verbieden voor ondernemin gen die niet de rechtsvorm van de firma bezitten. Zü menen dat zo'n beperking een algemeen ingeburgerd woord niet gewenst is. Dit blijkt uit het voor lopig verslag over de voorgestelde wüzi- 'ng van de handelsnaamwet. Standpunt van de regering: Enige oplossing voor de Ambonnezen: terug Ook de nieuwe regering meent, dat de oplossing van het probleem der Ambon- nese gezinnen in Nederland ligt in hun terugkeer naar Indonesië. Dit doel is echter alleen te bereiken als de psychi sche weerstand van de Ambonnezen tegen deze terugkeer wordt overwonnen. Nochtans geeft de regering in dit opzich* de hoop nog niet op, zo hebben de mi nisters Beyen en Luns aan de Tweede Kamer geschreven. Russische patriarch bij vredespartisanen De patriarch van de Russische Ortho doxe Kérk, Alexei, deed gisteren op een conferentie van Russische „vredesparti sanen" te Moskou een beroep op alle ge lovigen, zich te verenigen voor een mo rele blokkade tegen oorlog. (Op 21 No vember werd de reis van de Duitse bis schop Dlbelius naar Moskou uitgesteld omdat patriarch Alexei ziek geworden zou zün. Thans schünt hy weer in goede gezondheid te verkeren). Dertien plnguins van de Falckland- ellanden zijn per K.L.M. naar het Dieren park Wassenaar gekomen. Ze voelden zich in de Hollandse koude best op hun ge mak. Van het erf van School en Kerk Beroepingswerk Ned. Herv. Kerk Benoemd: tot hulpprediker te So meren W. A. Dekker, a.s. emeritus-pre dikant te Losdorp. Beroepen: te Klundert mr A. Lu- teyn te Giessen-Nieuwkerk. Geref. Kerken Beroepen: te Monster drs M- Feite- ma te Amstelveen: te Workum H. van Benthem te Holwerd; te Woudsend P Uidam te De Glind (bij Achterveld). Aangenomen: naar Pingjum—Zu rich cand. B. Wentsel te Ridderkerk, die bedankte voor Elim (Dr.) en Tljnje. Bedankt: voor Zuiliéhem C. J. Hak man te Boornbergum. Ch. Geref. Kerken Tweetal: te Arnhem A. C. Noort te Nieuwe Pekela en J. M. Visser te En schede. Geref. Gemeenten •dankt: voor Leerdam H. vac Gilst te Elspeet. (Advertentie) (Advertentie) Ooit last van ZuurbrandenT Geen glas, geen water, geen nare smaak. Simpelweg êön oi twee Bennies laten smelten op de tong. Er zijn mensen die nemen Rennies te pas en te onpas maagzuur of niet alleen maar omdat ze ze lekker vinden. Dat hoeft nou weer niet, maar 't is wel plezierig altijd Rennies bij de hand te hebben, vóór eigen gebruik of om anderen te helpen. Vraag Rennies bij Uw apotheker of drogist. (Advertentie) Dames! Vooral nu Hamea-Gelei voor Uw handen Hilversums Convent nu een stichting „Hereniging reformatorische kerken in catholieke zin" Volgens Trouw is thans opgericht de stichting Het Hilversums Convent, met als doel „door bevordering van catholiek geloof en leven binnen de kerken der Reformatie te werken voor kerkelijke hereniging in catholieke zin". In het dagelijks bestuur hebben zitting: ds J. Loos te Hilversum, voorzitter; ds J. M. Gerritsen te Wichmond (Gld.), vice- zitter; ds J. K. van den Brink te Alkmaar (alle drie Ned. Hervormde predikanten); mr W. J. Kolkert, substituut officier Justitie te Amsterdam en mr J. Milders, raadsheer in het Haagse Hof. Secretaresse ïevr. Th. A. Baronesse van Lijnden- den Brugghen te Utrecht en penning. meester de heer E. F. Bruynsteen te Zeist. Soberder kledij voor kardinalen De Paus heeft in verband met de ernst van de tijd de kledü van de kar dinalen vereenvoudigd. De sleep van rode of purperen ikardinaalstoog, onge veer een halve meter lang, moet ver vallen. De zeven meter lange sleep van de mantel wordt gehalveerd. De blauwe toog zal niet meer van züde, maar van wol zün. Kardinalen die reeds een zü- den toog bezitten, mogen die echter blij ven dragen. De benoeming van aartsbisschop Ste- pinac tot kardinaal wordt door de offi ciële Zuidslavische pers gezien als een nieuwe aanval van het Vaticaan in het conflict tussen kerk en staat in dat land. Universitaire prijsvraag over Englandspiel-verhalen De heer W. F. van Eekelen, psycho logisch candidaat aan de gemeente-' versiteit te Amsterdam, heeft de gouden medaille gewonnen in de prijsvraag van deze universiteit, waarin een onderzoek werd verlangd naar de publicaties over het Englandspiel. Mevrouw Armgard Dibelius, de vrouw van de Protestantse bisschop Dibelius. is langdurige ziekte in West- Wereldreis om invloed vari de Bijbel te bestuderen De Amerikaan dr Ronald Hall Sharp maakt met zijn vrouw een reis door 65 landen om de invloed te onderzoeken dia de Bijbel heeft gehad en nog heeft op het leven der volkeren, en om te bestu deren hoe de verspreiding en het gebruik van de Bijbel in alle bereikbare landen is. Het echtpaar heeft reeds Canada, IJs land, Schotland, Ierland, Engeland, Oos tenrijk, Zuidslavië en Nederland bezocht. Voor alle onderzoekingen in Europa en Noord-Afrika is Amsterdam de „basis" vertrek. Vandaag vertrok het echt paar uit Amsterdam naar België, Frank rijk, de landen van Zuid-Europa, Noord- Afrika en het nabije Oosten. Dr Sharp heeft vroeger als journalist reeds vele landen bereisd. 475 Jaar Ned. bijbels gedrukt Op 11 December wordt in het Doopsge zind Seminarium aan de Singel te Amster dam een bijeenkomst belegd naar aanlei ding van het feit dat 475 jaar geleden in Delft de eerste gedrukte Nederlandse bijbel gereed kwam, en dat 500 jaar ge leden Gutenberg in Mainz als eerste boek een Latijnse bijbel drukte. De Haagse Doopsgezinde predikant ds O. T. Hylkema zal spreken, ook n.a.v. het ver schijnen van de geïllustreerde uitgave: „Nederlandse bijbels en hun uitgevers 1477—1952". BENOEMINGEN CHR. ONDERWIJS. ïcnoemd tot onderwijzer der Chr. Nat. euw-Lekkerland. Vooi CVO-school te NI tt zich geen enkele (Advertentie) RHEUMATIEK... Tgende wlnterkwaal legt h. rstofwisseling l Marken Lichtenl ACADEMISCHE EXAMENS. LEIDEN, 3 Dec. Geslaagd: cand. ex. psy chologie mcj. R Horstink, Oegstgeest; kerke lijk voorbereidend ex, Th. Middendorp Kroster (Zw.). DELFT, 2 Dec, Geslaagd: prop. civiel-ing.i J op den Velde, Naarden: cand. ex. civlel- ingenieur: H Molenaar, R'dam, A M Rejjn- vliegtuigbouwk. Metslawier schtsgeleerdheid: H A van de Wt aren (Gr.); cand Ing, Dedemsvaart; en: S C Derksen inqd: Addens, Bellingwolde, sr, Maastricht, J Zuil, geneeskunde: A Dun- and. sociale wetenschap- Meppel. (Dit laatstge- d aan de R. U. te Gro- eer afgenomen. Berlijn De heer J. E. Lei docent voor de pharm; is benoemd tot OÜ de Stichting Klinisch Hoger Onderwijs te Rotterdam als opvolger van mej. dr H. H. de Wolff, die met Het lied der aethergolven DONDERDAG 4 DECEMBER. Hilversum I, 402 m. KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 9.00 Voor de huisvrouw. 9,40 School radio. NCRV: 10.00 Gewijde muziek. 10.30 Morgendienst. KRO: 11.00 Voor de zieken. 11.45 Gram. 11.50 „Als de ziele luistert". 12.03 Lunchconcert. 12,55 Zonnewijzer. 1.00 Nieuws. 1.20 Gram. NCRV: 2.00 Promenade Orkest en soliste. 2.45 Voor de vrouw. 3.15 Gram. 3.30 Kamermuziek. 4.00 Bijbellezing. 4.30 Pianorecital. 4.55 Gram. 5.00 Voor de jeugd. 5.30 Gram.' 5.40 Voordracht. 6.00 Sa lonorkest. 6.35 ,,0p de Stelling". 6.45 Leger gangers". 10 15 Gram. 10.45 Avondoverden- klng. 11.00 Nieuws. 11.15—12.00 Gram. versum II. 298 m. AVRO. 7.00 Nieuws. Gram. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Gramof. VPRO 7.50 Dagopening. AVRO 8.00 Nieuws. 'f Zi! vast vaster met VELPAFIN vlekvrije koudlijm van CETA BEVER Nog over dat alles nadenkend, is Sophie de woning van juffrouw van Hoek genaderd. In 't zonnetje voor de deur spelen twee kleine meisjes, die echter, zodra ze haar zien, haastig opspringen en opzij van 't huis een schuurtje in vluchten. Half lachq/id kijkt ze hen na. Je kunt wèl merken dat ze hier geen bezoek gewend zijn. Wat een verschil met de kinderen van Verschalk, die haar altijd blij tegemoet komen hollen. Maar die ken nen haar natuurlijk en dat is hier niét het geval. Binnen troont het jongste kind met een leren riem vastgebonden in een tafelstoel. Ernaast op een bankje zit Trudie, het oudste meisje, aard appels te schillen. Ze kijkt schichtig op als de deur opengaat, maar ze doet geen poging om aan de haal te gaan, zoals haar zusjes. De moeder zelf, in de oude rieten stoel bij 't raam, stópt kousen. Sophie wordt vriendelijk ontvangen, 't lijkt wel of haar komst een opluchting is voor de zieke vrouw. Ze ziet onmiddellijk dat het hier ver van netjes is, wat trouwens geen wonder is als een kind van twaalf jaar het werk moet doen. „U kunt wel een uurtje gaan liggen als u wilt. Ik stop met plezier de rest voor u!" biedt zij de weduwe aan, die met trage lusteloze bewe gingen de naald door een totaal versleten kous trekt. Maar dat wil juffrouw van Hoek liever niet. Als ze nu in bed kruipt, dan weet ze wel zeker dat ze er meteen niet weer uit komen kan. Dus begint Sophie maar vast met de kamer wat op te ruimen en praat in die tussentijd met de zieke, die hoe langer hoe spraakzamer wordt. Zo verneemt Sophie al gauw dat ér bèhalve Tru die en de drie kleintjes nog vier andere kinderen geweest zijn, die allemaal aan dezelfde ziekte zijn overleden. Dat het gezin zo afgezonderd leeft en zich met niemand inlaat, komt voornatttê- lijk doordat van Hoek er het land aan heeft om geregeld buurvrouwen over de vloèr te hébben, die zich met alles bemoeiden en alles beter weten dan zijn vrouw. Trudie, die onderwijl met haar aardappels klaar is gekomen, wordt langzamerhand ook vrijmoe diger. 't Schijnt dat ze thuis minder schuw is dan daarbuiten, ook wanneer er vreemden bij zijn. Ze gaat tenslotte helemaal uit zichzelf van de zusjes vertellen, die in 't zand spelen en straks natuurlijk zo zwart als roet in huis komen. „Kijk maar eens of ze zich niet al te erg toe takelen!" draagt moeder haar op, waarna het kind aanstonds gehoorzaam verdwijnt. Als ze de kamer uit is, begint juffrouw van Hoek over haar te praten. „Ik heb er vanmorgen niet zo gauw aan Be dacht" zegt ze enigszins aarzelend „maar mis- die zijn zoon niet kende door ANNIE SANDERS sehien wilt u wel eens tegen uw vader zeggen dat onze Trudie zo weinig aan de catechisatie heeft, omdat ze haast nooit begrijpt waar 't over gaat. _M'n man stond er zo op, daarom laat ik het kind er naar toe gaan. Maar ze kan eigen lijk net zo goed thuis blijven, want het gaat haar allemaal veel te hoog!" Sophie herinnert zich dat vader dat zelf ook al vermoedde, en ze zegt dat ook tegen Trudie's moeder: „Hebt u 't er wel eens met dominee over gehad?" „Toén die er nog was ging het wel. Als er wat was dat ze érg móeilijk vond, dan wachtte ze tót dominee eens bij ons kwam, en dan vroeg ze ernaarl" „Dat kan ze toch op catechisatie ook wel doen. Om de andere meisjes hoeft ze 't niet te laten, die zijn zelf Ook niet zo knap dat ze alles ineens bégrijpen!" Juffrouw van Hoek weifelt even, voordat ze ant woord geeft. „Daar laat ze 't ook niet alleen om. Maar ziet u, uw vader kijkt altijd zo streng, en daarom durft ze niet goed!" Sophie kan 't niet helpen, dat ze bij de laatste woorden even in de lach schiet. Haar vader schijnt er zelfs op een afstand de wind nog onder te hebben. Ze herstelt zich echter dadelijk en zegt tot de moeder, die zich over haar eigen mede deling schaamt. „Trudie moet niet zo verlegen zijn, dat is he lemaal niet nodig. Vader is wel streng, dat zal ik niet tegenspreken. Maar ik weet zeker dat hij haar graag op weg zal helpen, als ik hem ver telt hoe de zaak erbij staat. De anderen zullen toch ook wel eens ergens naar vragen!" „Ja, dat zegt Trudie zelf wel. Maar u moet niet vergeten dat we met geen mens omgang heb ben, en dat de kinderen daar vanzelf een beetje schuw van zijn. Alleen de dominee, daar was ze toch zo op gesteld. De dag dat hij is wegge gaan, heeft ze 's avonds in bed liggen schreien, of u 't geloven wilt of niet!" Sophie wil het heel graag geloven, maar omdat Trudie juist op dit ogenblik de kamer weer binnen komt, zwijgt ze er verder over. i Wanneer zij die avond tegen half zes naar huis terugkeert, heeft ze de voldoening, dat het woon vertrek en 't keukentje reeds een heel ander aan zien hebben dan toen ze kwam. „Laat Trudie er morgenochtend maar niet zo veel aan doen, dan kom ik morgenmiddag weer helpen!" zegt ze tegen juffrouw van Hoek, die dankbaar op haar aahbod ingaat. Juffrouw Gevering staat nog altijd over haar tobbe gebogen, als Sophie voor de tweede maal haar woning voorbijgaat. Ze krijgt plots eèn inval, duwt het tuinhek op en klampt de de vrouw even aan. „Als u 's avonds even tijd hebt, zou u dan niet eens naar juffrouw van Hoek willen gaan? Die Koof» Weinig aanspraak, ik denk dat ze heel 2,25 „I® 't spionnetje". 12.30 Land- en >ouwmededelingen. 12 33 Gram. 12.50 „Uit het ledrijfsleven". 1.00 Nieuws. 2.20 Lichte mu< iek. 2.00 „Londen en Parijs", hoorspel. 2,3: enigjng en orgel. 3.00 Voor di Reg.uitz.: Prof. Dr P. V. van der „ue effectenbeurs te Djakarta". 6.00 I1 6.15 Sportproblemen. 6.25 Gev. progi 7.05 Gesproken brief uit Londen. 7.11 Sociëteit. 7.45 Rhythmische muziek Gramofoonmuzlek. Engeland, BBC 330 m. 12 00 Schoolradio. 1.00 Gram. 1.15 Voor de boeren 125 Voor de arbeiders. 1.55 Weerber. 2.00 Nieuws 2 20 Fllmprogram. mezzo. 3.50 Hoe spel. 6.00 Voor de kinderen, 6.55 Weerbei 7.00 Nieuws. 7.15 Sport. 7.20 Voor de ncert. 9.30 Twintig vragen. 10.00 Nws. lankbeeld. 11.00 Gev. programma. 11.30 ch. overzicht. 11.45 Parlementsover- 12.00—0.03 Nieuws. 247 m. 12.00 „Mrs. :ert. 12.45 Voor- „Mrs Dale's dagboek". 5.30 Causerie 5 45 Militair Orkest en solist. 6.30 Variété Ork. 7.15 Voor de jeugd. 7.45 Hoorspel. 8 00 Nws 8.2o Sport. 8.30 Gev. programma. 9 00 Cau- 0.05 Voordracht. «mi j.'i Enkele druppols Va-tro-nol in ÊflÊ leder neusgat zullen U direct opluchting geven, wanneer U 9 W' een verstopte neus heeft Het verzacht snel de prikkeling, maakt het slijm los en vermin dert de zwelling der slijmvliezen! VICKS VA-TRO-NOL NEUSDRUPPELS .20 Fragm. „Médecin malgré lui", -volg). 2.00 Nieuws. 2,05 Altvlool- 5 Hoorspel. 4.02 Gram. 5.10 Orgel- 50 Gram. 6.30 Amer. uitz. 7.01 Bal- 8.00 Nat. orkest. 9.00 Idem. 10.30 12.50 Koer Engelse les. 2.15 Gram. Omroeporkest. 3 00 Kam 4.00 Voor di Nieuws. 5.14 6.15 Gram. 6.30 Voor de soldaten. 7.00 Nws 7.40 Politieke tribune. 7.50 8.00 Klankbeeld, 8.20 Verzoekprograrh. iin sonsteri Nws. en solisten. 1055— 9 00 Symphonle-orkei 10.00 Symphonle-orki 11.00 Nieuws. - --- 12.05 Gram. Filmmuziek. 2.30 Concert. Lichte muziek. 5,00 Nieuws. IÉ Drgél. 7.45 Nieuws neeskunde: A Th Ariens. Breda. M van Beek, Oo Helmond, J L M Heuven. Voorst, zaal. mej. E M i KAMPEN (Theol. Hogeschool Geref. Ker ken. Oudestraat). Geslaagd: prop. ex. H. Peper te Haarlem. TN mijn jeugdjaren werd ik bijzonder geboeid door een heldere bron die een gids mij in een der Limburgse grotten toonde en waarvan hij met geheimzinnige fluisterstem verhaalde, dat zij zich precies ééns in de 24 uur door ondoorgrondelijke oorzaken le digde en ook weer vulde. Je kon je ïorloge naar de stand van 't bronwater regelen. En vooral deze nauwkeurig heid van het water boeide me in het bijzonder. Zoals gezegd, de gids wist geen ver klaring voor dit merkwaardige ver schijnsel en zodoende zeulde ik een groot deel van mijn leven dit vrese lijke geheim met mij mee. Het gedrag van dergelyke putten is echter minder zeldzaam en onver klaarbaar dan de gids wilde doen ge loven. De bron bij Giggleswick in het Engelse graafschap Yorkshire kon in dit opzicht het best onderzocht wor den, omdat de aan- en afvoerènde wa teren dicht bij het bodemoppervlak Om het principe van het vol- en leeg. lopen van zoetwaterputten te begrij pen, dienen we goed voor ogen te houden dat zich onder de grond vele zoetwaterreservoirs bevinden, die door allerlei af- en aanvoerwegen met el kaar in verbinding kunnen staan. U kent natuurlijk de werking van de hevel, het glazen buisje waarmee we jen aquarium kunnen laten leeglopen. Welnu, met deze wetenschap gewa- oend kunnen we de zgn. eb- en vloed werking der bronnen begrijpen. We denken ons de hevel niet over de rand van het aquarium hangend, maar gestoken dwars door het glas van het aquarium heen, en laten haar uitkomen in een emmer die een beetje lek is. Nu vullen we het aquarium en wachten af wat er gebeurt. Voor de goede orde moeten we er nog bij vertellen, dat de emmer de bron voor stelt waarin zich het regelmatig vol- en leeglopen aan de toeristen open baart. De rest bevindt zich onzichtbaar onder de grond. Wat gebeurt er, nadat het aquarium is gevuld? Zodra het water het hoog ste punt van de hevel heeft bereikt, stroomt het door de hevel in de em mer. Wanneer nu het water in het aquarium is gedaald tot het punt, waar de hevel in het glas is bevestigd, houdt de toevoer naar de emmer op. De emmer is lek en loopt dus in een zeker tijdsbestek leeg. Het aquarium vult zich (door voedende waterloop jes) weer geleidelijk, tot het hoogste punt van de hevel is bereikt en op nieuw kan de emmer zich vullen. Zo kan het. wanneer de omstandigheden zich niet wijzigen, eeuwen lang door gaan. De af- en toevoer van het water en de. grootte van de reservoirs, be palen de tijd waarin de bron zich vult, of leegloopt. En juist dit laatste werkwoord noopt ons u te verhalen van een geslacht van leeglopers, waarvan de leden in één onafgebroken reeks van duizen den jaren hun zakken wisten te vullen met de schatten der pharao's. Daaróver morgen. (Nadruk verboden)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1952 | | pagina 2