Op 11 November 1616 brandde de
Leidse Academie af
Pedel Matthys Elsevier werd ontslagen
André Chamson sprak voor
Leidse studenten
Dr Van Wijngaarden sprak in
Oudheden over de mummies
Willem v. d. Helm, origineel en
veelzijdig architect
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
WOENSDAG 12 NOVEMBER 1951
„SINT MAARTENSFEEST"
Men denkt daar niet meer zo aan, maar de elfde November is in de historie
van de Leidse universiteit een belangrijke datum. Immers, op die dag van
het jaar 1616 zagen de Leidenaars, toen de rook goed en wel was opgetrok
ken, wat er van het oude gebouw was overgebleven na de brand, die daags
tevoren was uitgebroken. Er was helaas niet veel meer over van de toen
al eeuwenoude kloosterkerk der Jacobinessen of ook wel Wittenonnen-
convent geheten, dat in de oostbocht van het Rapenburg was gelegen,
schuin tegenover de Faliede Bagijnkerk. Een ongemeen felle brand, door
nalatigheid veroorzaakt, had in 24 urén tijds aan professoren en studenten
de school ontnomen, waarin zij sinds 1581 gehuisvest waren. (Zoals men
weet was de academie van de oprichting in 1575 tot 1581 gevestigd in het
klooster van Sint Barbara, hoek Rapenburg-Langebrug, daarna „Prince-
hof" genaamd, dat ingericht was tot een verblijf van de Prins, wanneer hij
te Leiden vertoefde)
ven, dan 't staende muurwerck ende het
auditorium philosophicum, mits, 'tselve
verwulft zynde, de vlammen daer niet
hadden connen bycomen, maer dog evi
wel, door het vallen van houtwerk, hier
en daer 't verwulft mede was doorge-
broocken, ende daerenboven oock nog
gepreserveerd was de binten, die onlangs
nieuw geleit waaren in Auditorio Theo-
logico met des Senaets kamer, uitbeson-
dert dat het dack boven ten grooten deele
ontramponeert was: soo is voor eerst
goetgevonden dat, ten eynde
publycque lessen niet en zouden ophou
den, alsdat in 's Princenhoff de sale
ende andere earners zullen worden toe-
gemaeckt, omme aldaer de lessen
doen, ende dat tot dien eynde alle de
boeken, die nog souden mogen overig
Hoe de brand is ontstaan, is eigenlijk
nooit aan het licht gekomen. Een feit
dat 's avonds tevoren een „samenkomst"
in de senaatskamer was geweest, en
het achtergelaten vuur noodlottig i<
worden.
Met opzet schrijf ik „samenkomst" tus
sen aanhalingstekens, want men moet
niet denken, dat de hoogleraren bijeen
waren voor ingewikkelde kwesties, ge
leerde betogen of andere zaken, die des
hoogleraars zijn. Men was bij elkaar,
omdat het de volgende dag Sint Maarten
Men vierde Sint Maartensavond. Ja
zeker, ook de Protestanten deden daar
aan mee. Hoewel, zeer tot ongenoegen
van de contra-remonstranten, die
dergelijk feest, van Roomse oorsprong
en zo vlak na de Reformatie, uit den
boze achtten.
Van Mieris („Beschrijving der stad
Leyden") zegt hiervan, „dat deze maal
tijden in 't jaar 1497 al voor een oude
gewoonte bekend waren en in die dagen
van geen gering nut zijn geweest, om
elkanders innerlijke neiging te polsen,
of de eendracht aan te kweken, omdat
het geheim des gemoeds zich best door
den wijn ontdekt en dus leert wie men
vertrouwen mag".
Voorts is er, om maar wat te noemen,
een rekening uit 't jaar 1578: „d. 17 Nov.
d. jaers 1578 betaelt aan handen van Jan
van Houdt. Secretaris dezer stede,
omme by hem tot betalinghe van de cos-
ten, gedaen op de vrolicke Maeltydt van
Martini, die welcke op ten X en XI en
Novemb. 1578 in 't Hoff van zyn Prince-
lyke Excellentie, dat Jan van Houdt
voors. bewoont, es gehouden, verstrect
te werden, als blykt by declaratie er
donnantie van Burgemeesteren deser
stede, die i
Zelfs vandaag aai
zo'n som niet op t
te zitten....
f 198-17-4'
de dag zou men
en droogje behoeven
De gevolgen
Vermoedelijk is na het feest wat vuur
blijven smeulen. Misschien in de haard,
misschien in een stoof. Hoe het ook zij,
toen in de vroege ochtend daaropvolgend
een nachtwacht over het Rapenburg liep,
zag hij rook komen uit de kieren van
het gebouw, terwijl een rosse gloed
achter de ramen hem vertelde dat er iets
verkeerd liep.
Na enkele collega's gewaarschuwd te
hebben, forceerde hij de toegang tot het
gebouw en nam het blussen
vang. Of het de trek is geweest, die door
de verbinding met de buitenlucht
ontstaan, valt niet met zekerheid
zeggen, maar men slaagde er niet in de
brand, diie opeens veel feller werd, te
blussen.
De gevolgen waren catastrofaal.
„Voila," zeiden de contra-remonstran
ten, „een Godsgericht!"
Doch laten we curatoren een ogenblik
aan het woord in een „Resolutie
dagen later: „Alsoo opten elften des.
loopende maent November XVIc ende
sestien, opten middag ten één uuren,
gebrand was de geheele Academie,
voegen daervan niets en was overgeble-
Nieuwe Leidsche Courant
toonaangevend
Leidse gepensionneerden
hebben nieuwe voorzitter
De afdeling Lelden van de algemene
Ned. Bond van gepensionneerden hield
gistermiddag in de grote Burchtzaal een
ledenvergadering, onder leiding staande
van de heer Th. H. L. M. Meuwese. De
heer W. Blom trad als voorzitter af (we
gens vertrek) en in zijn plaats werd de
heer A. Metz gekozen.
De nieuwe voorzitter spoorde de leden
aan om met vereende krachten te berei
ken wat de bond zich ten doel stelt.
Tot reservelid van de kascommissie
werden benoemd mevrouw H. J. Boer-
sema-De Fuijk en de heer A. Keunings,
beiden te Leiden, en de heer D. J. Brinks
te Voorschoten.
Het hoofdbestuurslid de heer G. de
Noo besprak een aantal vraagstukken
rondom de pensioenregeling aan de hand
van het verslag van de staatscommissie
voor de pensioenwetgeving (commissie
Poelje). Het ontwerp zal vermoedelijk
begin volgend jaar in de Kamers aan de
orde komen.
De heer Meuwese vestigde er nog de
'aandacht op, dat het hoofdbestuur ber
gen werk verzet in het belang van de
leden. Hij betreurde het daarom des te
meer, dat er leden zijn, die voor het lid
maatschap van de bond hebben bedankt
omdat de contributie verhoogd is. De
verhoging was onvermijdelijk. Ieder, die
weet wat het hoofdbestuur voor ons
doet, zal dit toegeven, aldus spr.
Ten slotte werd een propaganda-com-
missie benoemd
zyn, derwaerts zullen werden gebragt,
ende die leerstoelen geprepareert, ende
de professoren vermaent hen derwaerts
mdt ten eersten te willen transporteren,
opdat jonge lieden in haren voortgang
niet en werden verachtert".
Onderzoek
De schade van de brand werd op
f 15.000 geschat. De Staten gaven voor de
herbouw f 13.000. De overige gelden wer
den verkregen door de verkoop van
onroerende goederen onder Abcoude.
Curatoren stelden voorts een ernstig
onderzoek in naar de schuldigen v..r. de
ramp. Het eind van 't lied was, dat de
beide pedellen, die onder meer tot taak
hadden de vuren te doven, indien
niemand meer in 't gebouw aanwezig
was, een ernstige berisping kregen, ter
wijl een van hen zelfs ontslagen werd.
Deze beide pedellen waren Louis
Elsevier en zijn neef Matthys. (Over
deze beiden schreef ik enige tijd
leden, in verband met de honderdste
sterfdag van Rammelman Elsevier.)
In 1618 werd de academie opnieuw
en nu voorgoed betrokken. Er werden
allerlei voorschriften gemaakt, speciaal
voor de kostbare bibliotheek, om verdere
branden te voorkomen. Men mocht hier
geen vuur, zelfs geen licht meer
maken.
Boven de ingangspoort werd een
denksteen aangebracht, ter herinnering
aan de grote ramp. Ook was het gebouw
verrijkt met een torentje. Een nuffig
torentje, zonder welke wij ons onzt
universiteit thans niet meer zouden kun
nen voorstellen.
Aleid van Rhijn.
Leidens academie vóór de brand in 1616. Foto vriendelijk afgestaan
door de universiteitsbibliotheek.
Conllicten tussen twee generaties
Onder auspiciën van de vereniging NederlandFrankrijk en op uitnodi
ging van de litteraire faculteit der Leidse studenten en enkele andere stu
dentenverenigingen, heeft de heer André Chamson, chef-conservator van
het Musée du petit Palais, Maandag een lezing gehouden over de conflic
ten tussen twee generaties. Om alle aanwezigen in de academie in de lezing
te betrekken behandelde spreker voor de pauze het standpunt van de
ouderen, daarna dat van de jongeren.
hiervoor zag spr. in het feit, dat zeer veo]
Klaproos-collectanten
vóór!
Men schreef ons:
Zaterdag zal in geheel ons land weer
de Klaprooscollecte worden gehouden,
waarvan de opbrengst ten goede komt
aan het werk van het Nederlandse oor
logsgraven comité Dit comité maakt, dat
weer honderden nabestaanden van in Ne
derland begraven geallieerde militairen
in de gelegenheid worden gesteld een be
zoek te brengen aan de rustplaats van
hun dierbaren.
Ook van de offerzin en de activiteit
van de Leidse bevolking zal het afhangen,
in welke mate dit belangrijke en mens
lievende werk kan worden voortgezet.
Evenals vorig jaar zullen acht col
lectanten, die het meeste geld bijeen
weten te garen, op uitnodiging en voor
rekening van The British Legion een reis
naar Londen of Brussel mogen maken als
bewijs van de dankbaarheid van het Brit
se volk voor alles, dat Nederland aan
gastvrijheid en naastenliefde heeft op
gebracht.
Wil een collecte slagen, dan moet er
een voldoende aantal collectanten en col-
lectrices zijn. Men kan er best een hon
derd gebruiken. Het comité te Leiden
doet dan ook een dringend beroep op
hen, die bereid zijn Zaterdag met de bus
op pad te gaan. Men kan zich aanmelden
bij mevr. M. M. van Eek-Van Oord, Zoe-
terwoudsesingel 25, tel. 25823, of op de
dag van de collecte van half 9 af in Het
Gulden Vlies.
Voor veel bezoekers nog de grote trekpleister
Over mummies en mummieficering in het oude Egypte hield dr W. D. van Wijn
gaarden gisteravond een lezing in het rijksmuseum van oudheden. De Egyptische
mummies hebben steeds de belangstelling van de mensheid gehad. Wel is het
balsemen der doden over de gehele wereld bekend geweest, maar in Egypte werd
de grootste perfectie daarin bereikt. Het doel daarvan was de persoonlijke identi
teit na de dood te bewaren om een hereniging van de geest met het lichaam mo
gelijk te maken.
Onze kennis van de methode, volgens
welke de oude Egyptenaren hun doden
mummieficeerden, berust op de gegevens
van Griekse schrijvers en op de onder
zoekingen, door chirurgen en anatomen
van de moderne tijd. Deze gegevens en
onderzoekingen hebben voornamelijk be
trekking op de mummies van het nieuwe
rijk. Wij beschikken over onvoldoende
materiaal uit vroegere perioden; wel zijn
er mummies uit het oude rijk en midden
rijk bekend, maar onder het nieuwe rijk
bereikte de kunst van het mummiefice-
ren haar hoogtepunt- Vooral de konings
mummies zijn ware meesterwerken van
balsemerskunst- Na het nieuwe rijk trad
een snel verval in. maar tot in het begin
van onze jaartelling was het mummiefi-
ceren der doden in Egypte algemeen:
eerst het Christendom maakte er een ein
de aan.
De Griekse schrijvers en de moderne
Kantongerecht Leiden
Betrouwbaarheidsrit van De Spartaan
liep ongelukkig af
Auto's, bestemd voor de sloper, nog steeds
op de weg
Grote belangstelling uit de sportwereld bestond voor de zaak tegen de Haagse
wielrennersvereniging De Spartaan, die voor het Leidse kantongerecht diende. Op
15 Juni had deze vereniging een betrouwbaarheidsrit gehouden op het traject Den
HaagNoordwijkNoordwijkerhout. In de lastige bocht in de Gooweg onder
Noordwijkerhout waren de renners zozeer naar links uitgeweken, dat zij allen
tegen een autobus optornden en als een onontwarbare kluwen op do grond bleven
Uggen, temidden van gekraakte fietsen.
Van het standpunt van de ouderen ge
zien is het met de na-oorlogse jeugd slecht
gesteld. Tradities worden niet mei
ere gehouden en er is geen geloof r
Zelfs het woord „moraal" is een phrase
geworden. In de litteratuur van de laatste
tijd onderkende spr. twee stromingen,
Sartre en Camus. Sartre verkondigt in
zijn boeken, dat de slechte mensen
goed zijn als de zogenaamde goede. In
werkelijkheid is de goede mens helemaal
niet goed, daar hij de slechte mens haat,
zover hij de slechte eigenschappen
deze laatste deelt. Camus daarentegen
ziet de wereld als iets absurds, waarin
geen enkele waarde is overgebleven.
De heer Chamson noemde het opval
lend, dat de tegenwoordige schrijvers
alleen negatieve voorbeelden gebruiken.
Misschien is de jeugd inderdaad veran
derd. Voor de oorlog kwamen in Frankrijk
per jaar 12.000 rechtsgevallen met betrek
king tot personen beneden 21 jaar voor, ir
1946 was dat cijfer gestegen tot 42.000. Op
het ogenblik is het vooroorlogse cijfer
weer bereikt.
Van het standpunt van de jeugd gezien
zijn er veel verontschuldigingen te
den. Eén ding is zeker: de jongeren leven
veel serieuzer dan vroeger. Een bewijs
(Advertentie)
KAPITAN
Snel. zuinig,
comfortabel,
laag in prijs.
Gebr. van Ulden
Fransen op jeugdige leeftijd
stichten. De jeugd wil in het leven
taak vervullen en dit verdient zeker
waardering. Gelukkig zijn er, behalve
Sartre en Camus, nog wel schrijvers te
vinden, die in de jeugd nog wel iets
anders zien dan nihilisme.
Voor ieder is de „wedergeboorte" tussen
12 en 17 jaar zeer belangrijk. Vroeger
kende men geen angst, men zag niet
uit in de geschiedenis, maar achteruit. De
mensen, die in die tijd zijn gevormd, heb
ben die zekerheid vaak nog. Zij, die nu
die wedergeboorte meemaken, leven in
De leider van de tocht wilde nog be
weren, dat de renners, die de voorge
schreven snelheid tussen de 25 en 30 km
hadden aangehouden, wel rechts hadden
gereden. De kantonrechter vond het
toelaatbaar, dat op zo'n weg onder slech
te leiding een betrouwbaarheidsrit war
gehouden, en veroordeelde drie rennen
tot elk 12 boete en hun twee collega';
tot ieder 6 boete.
Een groot aantal personen moest vooi
het kantongerecht verschijnen, omdat zij
zonder rijbewijs achter het stuur van een
auto of motor hadden plaats genomen.
Z\j werden tot de maximumstraf, ƒ15
boete of vijf dagen, veroordeeld.
Op de avond van 13 Juni om kwart
voor twaalf had een Leidenaar, die tegen
de koude drie borrels had gedronken, op
de Vrouwenweg in Zoetermeer twee wiel.
rijders aangereden. Het O.M. eiste vooi
dit feit ƒ50 boete. Tot zijn grote verras
sing ging de verdachte echter vrijuit, om.
dat de verklaringen van de wielrijders
voor de politie en die op de zitting met
elkaar in strijd waren.
Wanneer een jongmens tegen de wil
van zijn vader met diens auto gaat rijden,
blijven de gevolgen niet uit. Een inwoner
van Rijnsburg heeft dat gemerkt, want
hij tornde op de kruising ZeewegMr
Sint Nicolaas arriveert
op 22 November
De officiële intocht van Sint Nico
laas geschiedt dit Jaar op Zaterdag
22 November. H(j komt om 2 uur
aan in de Stadsgehoorzaal, waar een
ongeduldige kinderschaar dan al op
hem zit te wachten.
een tijd waarin angst voor de toekomst
heerst. Zij zullen die angst daaruit
houden.
Het blijkt, dat er geen conflict tussen de
generaties bestaat. Er zijn geen speciale
problemen voor de jeugd, doch wel pro
blemen, die ieder mens aangaan. De jeugd
moet zich gelukkig prijzen, dat zij voor dt
taak is gesteld, het probleem van het ge
brek aan vertrouwen in de toekomst te
mogen oplossen.
Lezing met lichtbeelden voor Oud-Leiden
Er was nogal wat belangstelling voor de lezing, die ir J. J. Terwen gister
avond in de „grote pers" van de Lakenhal voor de leden van Oud-Leiden
hield over de zeventiende-eeuwse stadsarchitect Willem van der Helm. Deze
causerie met lichtbeelden wierp dan ook weer een geheel nieuw licht op
de oude sleutelveste en maakte menig oud gebouw, dat voorheen misschien
als vanzelf sprekend werd geaccepteerd, interessant en belangwekkend.
Ir Terwen, die ook de verhouding van
Van der Helm met 's-Gravesande, Pie-
ter Post en de oude Van Duyvenvlucht
besprak, noemde Van der Helm een veel
zijdige persoonlijkheid, die een merk
waardig aanpassingsvermogen bezat,
waar het erom ging bij oude stijlen aan
te sluiten, maar die ook modern en mo
numentaal kon zijn. Soms was Van der
Helm zijn tijd zelfs ver vooruit, zoals bij
het ontwerp voor de Waag, dat juist
daarom werd afgekeurd. Het was nJ.
vergeleken met het ontwerp van Pieter
Post, dat geaccepteerd werd, van een
strakheid, die beter paste bij de stijl van
de aflopende zeventiende eeuw dan bij
"e van het derde kwart.
B(j zijn onderzoekingen was bij ir Ter
en wel komen vast te staan, dat de
architectuur-geschiedenis van Leiden
geenszins eenvoudig is. Maar de stads-
meestertimmerman Van der Helm was
daarbij voor spr. een vriend geworden.
Hetgeen de voorzitter, dr T. P. Sevensma,
die spr. bedankte, ook het auditorium
toewenste.
Na afloop ging men nog een kijkje
nemen op de tentoonstelling van het
werk van Van der Helm.
Technische lezing voor
V.O.L.A.
De vereniging van oud-leerlingen van
de Leidse ambachtsschool hoorde gister
avond in het Schuttershof een voordracht
van een vertegenwoordiger van de firma
Stokvis N.V- te Rotterdam. De voordracht
ging vergezeld van een film. De heer P.
J. Kool sprak over het spaanloos bewer
ken van metalen en de film ging over
het smeden onder de smeedpers.
De taaie
biefstuk
Fockstraat te Katwijk aan Zee tegen een
wielrijdster op, doordat hij te ver naar
links had uitgehaald. De jongen moet nu
in totaal 45 boete betalen
Een auto zonder spiegel, slecht wer
kende hand- en voetrem en zonder rich
tingaanwijzer en stoplichten, was op 8
Juli op de Rijndijk onder Voorschoten
verschenen, met een Katwijker aan het
stuur. Er waren vijf overtredingen be
gaan, zodat de Katwijker vijfmaal 5
boete moet betalen. De auto is naar de
sloper gegaan. Voor eenzelfde feit moest
ook een Leidenaar terecht staan. Diens
auto had bij een snelheid van 15 km een
remweg van... 22 meter. Ook deze auto
was onmiddellijk gesloopt. Vonnis: vier
maal ƒ7.50 boete.
onderzoekers stellen ons in staat de volg
orde der verschillende handelingen der
mummieficering te bepalen- Deze beston
den uit het conserveren van het lichaam
met behulp van balsems en specerijen en
culmineerden in de zorgvuldige inwikke
ling in linnen banden, die bestreken wer
den met ingedikt vijgensap. Deze mum
mieficering wortelde in de Osirisdienst:
immers, volgens de sage was de eerste
mummie die van Osiris geweest en elke
dode werd op mystieke wijze met Osiris
geïdentificeerd. In overeenstemming daar
mede was het gehele proces een religieuze
ceremonie, nauw verbonden met de
Osirisdienst, die voltrokken werd volgens
een voorgeschreven ritueel. Alles werd
met grote eerbied gedaan.
Ook de lichamen van heilige dieren
werden, vooral in later tijd, gebalsemd
en in linnen gewikkeld, om daardoor de
godheden gunstiger te stemmen, aan wel
ke zij gewijd waren.
Gedurende de middeleeuwen en later,
tot in de 18e eeuw, werden de Egypti
sche mummies ijverig gezocht: men
schreef hun wondere krachten toe. Van
de mummies werd een poeder vervaar
digd, dat gold als een waardevol en krach
tig geneesmiddel. Dit poeder diende ook
voor het bereiden van een bruine kleur
stof, die o a- door de schilders van de
Haagse school nog gebruikt werd. In de
laatste eeuwen vormen de mummies een
dankbaar object voor verzamelaars en
ïrchaelogen; zij zijn welbekende verschij
ningen in onze musea geworden, zó zelfs,
dat zij nog altijd voor een aanzienlijk
deel der bezoekers de grote trekpleister
Na aflQop der lezing was er gelegenheid
de vernieuwde zalen voor Egyptische
mummies en mummiekisten in het mu
seum te bezichtigen.
Zandschuiten worden
gelicht
Gisteren is een begin gemaakt met de
lichting van twee zandschuiten, die
bij de storm van vorige week Vrijdag
morgen in het (Kort) Galgewater kap
seisden. Het werk wordt uitgevoerd door
de scheepswerf Tijssen van de Zijlsingel.
Daar de twee boten eergisteren door
middel van een luchtdrukzuiger van hun
ballast waren ontdaan, verwachtte men
ze in de loop van gisteren en vandaag
boven water te krijgen. Gistermiddag
bleek bij de pogingen, om de eerste schuit
te lichten, zich nog zoveel zand daarin te
oevinden, dat het karwei wel meer tijd
in beslag zal nemen. Het werk trekt
steeds grote belangstelling.
Toen de heer De Jong als voorzitter van de Grote Westeindse Polder te
Zoeterwoude gisteren in het gebouw van het nieuwe gemaal op de
knoppen drukte, was de electrische bemaling officieel in werking ge
steld. De molen staat er nu doelloos bij, maar aan zijn behoud zal vol
doende aandacht worden besteed.
Foto N. van der Horst,
1
Westeindse Polder Zoeterwoude kreeg
nieuwe bemaling
Molen Zelden van Pas" mag niet ondergaan
De electrische bemalingsinrichting van
de Grote Westeindse Polder aan de Ver-
laatweg te Zoeterwoude Is gisteren
officieel in gebruik genomen. De trotse
molen aan de Meerburgerwatering heeft
afgedaan. Hij was niet in de rouw gezet,
want men weet wel, dat de nieuwe
methode veel vlugger en beter het water
uit de polder zal wegmalen.
Het gezelschap, dat van de ingebruik
stelling getuige was, kwam bijeen in
Landzicht. Aanwezig waren o.a. het pol
derbestuur. burgemeester Smeets, de
wethouders Van Leeuwen en Kraan, de
rijksconsulent van de cultuurtechnische
dienst, dr Kuiperie, de heer De Jager
bouwkundig ambtenaar van Prov. Wa
terstaat. ir Sohermerhorn van het tech
nisch bureau van de Unie van Water
schappen, en bestuursleden van de boe
renleenbank te Stompwijk.
De voorzitter van het polderbestuur,
de heer P. L. de Jong, zei in zijn ope
ningswoord, dat de polder altijd tegen
het water heeft gevochten. De molen
had de naam een van de beste molens
uit de omtrek te zyn. Men moest echter
erkennen, dat de molen zijn naam „Zel
den van Pas" met recht droeg, vont bij
windstilte moest men het aonzien. dat
het water hoger en hoger kwam. Met ge
rechtvaardigde trots mogen wy vandaag
dan ook op de stichting van dit gemaal
zien, aldus spr. De heer J. Schouten,
secretaris-penningmeester van de polder,
verzocht het gezelschap vervolgens zich
naar het gemaal te begeven. De burge
meester van Zoeterwoude opende het
gebouw. De voorzatter stelde de inrich
ting toen in werking.
Toen de plechtigheid was afgelopen,
ging het gezelschap weer naar Landzicht
waar verschillende toespraken werden
gehouden. De burgemeester had het in
zyn toespraak over het behoud van de
nu stilstaande molen. Als er voor ddt be
houd aandacht zal worden gevraagd al
dus de burgemeester, zal het gemeente
bestuur gaarne zyn medewerking willen
geven.
Agenda voor Leiden
Woensdag.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: jubileumcon
cert Ex Animo t.g.v. zilveren jubileum
Herman de Wolff; Quo Vadis van F.
Nowowiesjki.
Rehoboth, 5—half 7: receptie bestuur
Ex Animo t.g.v. zilveren jubileum Her
man de Wolff.
Jeruël, 8 uur. Evangelisatie samenkomst,
ds Hessel van der Flier.
College anatomisch laboratorium Was-
senaarseweg. 8 uur: K. en O., cursus
Aspecten der moderne geneeskunde door
prof. dr S. E. de Jongh en prof. dr P. J.
Gaiilard.
Filmzaal academie. 8 uur: N.C.S.V,
V.C.S.B. en dr K. E. H. Oppenheimcr,
prof. dr G. C. van Niftrik over Sartre en
de vraag naar God.
Trianon, half 12 n.m.: Leidse studen
tenfilmliga, La Kermesse Heroique van
Jacques Feyder ten bate van het Univer
sitair Asyl Fonds.
Levendaal I. half 8half 9: zitting prij-
zencommissie.
Schouwburg, 8 uur: D.O.S. brengt
Ghetto van Herman Heyermans.
Donderdag
Vlies, half 1: koffiemaaltijd Maatschap
pij voor handel en nijverheid, spoor
praatje, ir F. Q den Hollander.
Stadhuis, 2 en 8 uur: gemeenteraad:
begroting 1953.
Schouwburg. 8 uur: K. en O., populair
toneel, Ned. Comedie met „U spreekt
met uw moordenaar" van Fr. Knott.
Liberty, 8 uur: oprichting afdeling
Leiden genealogische vereniging.
Rehoboth, 8 uur: afdeling Leiden
VERON. lezing van de heer Annokké.
Vlies, 8 uur: Ned. reisvereniging. B.
Baanen over bergtoerisme.
Vrijdag
Stadhuistoren, 1112 uur: carillon-
concert R'-en Ritter.
Leidsche Wolspinnerij, 11 ut*: verga
dering ran aandeelhouders.
Stadhuis. 2 en 8 uur: gemeenteraad,
begroting 1953.
Schouwburg, 8 uur: K. en O-, populair
toneel, Ned. Comedie met ,,U spreekt
—.et uw moordenaar-" van Fr. Knott.
Groot auditorium Beademde, 4 uur:
inauguratie dr H. C. van de Hulst.
Kaiserstraat, zoölogisch laboratorium,
hailf 2: officiële opening nieuwe verdie
ping oostelijke vleugel.
Levendaafl, 8 uur: C.H. Jongerengroep,
prof. dr J. de Zwaan, Klippen en on
diepten.
Geref. Jeugdhuis, 8 uur: AR. wykkies-
vereniging I. mevrouw Mulder—Hem
es over de verkiesbaarheid der vrouw.
Harmonie, 7.45 uur: Christen-vrou
wenbond, propeganda-avond.
Pieterskerk, 7.15—7.45 uur: Avond
gebed.
Jeruël, 8 uur: Bidstond.
Tentoonstellingen
Lakenhal, 104 uur: werken van Wil
lem van der Helm (stadsarchitect, 1662—
1675), tm. 30 November.
Stadhuisplein, 96 en 710 uur: rei
zende tentoonstelling Van Juliana tot Ju
liana (t m 13 November)
Universiteitsbibliotheek, half 10
half 6: originele tekeningen van het
oude Leiden (Lm. 22 November).
Nachtdienst apotheken
Apotheek Van Driesum, Mare 110, teL
20406, en de Zuider-apotheek, Lammen-
schansweg 4, telefoon 23553.
Weerzien met Chaplin
„De stomme film speelt met beelden en
gevoelens, die rijker zUn dan woorden".
Deze uitspraak van de grote Chaplin zelf
hebben de leden van de K. en O. film-
studiekring gisteravond in Casino zelf
aan de practjjk kunnen toetsen. Wanneer
zij nog niet van de waarheid van die
woorden overtuigd waren, zijn zij het
toen wel gewo-den.
De samenstelling van het programma
immers leverde een overtuigend bewijs
op, dat de nasynchronisatie, toegepast op
de tijdens de eerste wereldoorlog ver
vaardigde films De Kuur en De Vage
bond, eerder een concessie aan de smaak
van het publiek is. dan een essentieel
onderdeel van de films zelf. Overtuigend
bleek dat ook in de hoofdfilm, Circus,
een later Chaplinproduct, waar de tussen
schriften op de huidige filmbezoeker op
zich zelf al een komische indruk maken.
In een uitnemend gedocumenteerde in
leiding heeft de heer Van Mullem aan
het begin van de voorstelling de figuur
van Chaplin gekarakteriseerd. Hij deed
dat met behulp van lantaarnplaatjes,
waardoor hij in de gelegenheid was ver
gelijkingen te treffen met filmkomieken
uit de tijd van Charly's opkomst, zoals
Buster Keaton, Harold Lloyd en Harry
Langdon. Chaplin Is de grootste van al
len. Hij is in staat geweest door de jaren
heen jong en oud te boeien door een fi
guur te scheppen, die zyn weerga niet
heeft op het witte doek.
Bij de eerste korte films, die op een
geluidsprojector werden gedraaid, werkte
de snellere projectie hier en daar wel wat
storend. De opnamen waren nL gemaakt
met 18 beelden per seconde, ze werden
met 24 beelden per seconde geprojecteerd.
Gelukkig kon Circus op een smalfilm
projector worden vertoond, al dreigde
dit nog te zullen mislopen.
Snel tast de tyd het celluloid aan. Het
is de vraag, of de na ons komende gene
ratie nog ooit zal kunnen kennis nemen
van de prestaties van Charly Chaplin in
zijn vroege periode. Maar onuitwisbaar
zal in onze geest gegrift blijven het
beeld van een man, die tot de allergroot
sten behoort uit de filmgeschiedenis.
Jeugdnatuurwacht in Leiden
Onder auspiciën van de stichting Leid-
Jeugd-Actie zullen Vrijdagochtend in
de foyer van de Stadsgehoorzaal enige
films worden vertoond voor leerlingen
de lagere scholen in de Professoren-
wyk. Bij deze gelegenheid zal de jeugd
worden opgewekt deel te nemen aan een
op te richten afdeling van de jeugdna
tuurwacht
Honderd gulden voor
D.E.L
De collecte voor het t.b.c.-bestrydings-
fonds Draagt Elkanders Lasten, die werd
gehouden in de propagandavergadering
de Leidse Chr. besturenbond in de
Stadsgehoorzaal, heeft ruim f 100 opge
bracht.
Burgerlijke stand van Leiden
GEBOREN: Paula, dr van J. E. Teske
C. M. E. Scholtes; Gerrit, zn van C
Roon en K. M. Koet; Geertrui L. dr van
Vliegenthart en J. C. Hensen;
Johanna W., dr van J. W. Wolters en N
"in der Kooij.
OVERLEDEN: A. J. Po«, man. 75 Jr:
C. J. Bronsgeest, wed. van Lagas', 90 Jr;
A. G. Gij bels, zoon, 1 dag; P. VenveeL
man, 73 jr.
