Mexico kan grote zakenvriend
van Nederland worden
Kattenminnaars waren vóór
gouverneur Stevenson
De Ommelanden zal toch
worden verkocht
ran®
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
5
MAANDAG 10 NOVEMBER 1952
Langs de route van de Prins (IV)
Een van de machtigste en rijkste
staten van Latijns Amerika
(Door onze medewerker Hans Kievid)
lijfET ZIJN GROOT cultureel verleden van de Indiaanse rijken
I"1 Maya's, Azteken gelouterd door vele revoluties, is Mexico,
hoewel nog maar een kleine 150 jaar zelfstandig, uitgegroeid tot één van
de machtigste staten in Latijns Amerika. In de laatste kwart eeuw, toen
Mexico de klemtoon van de landbouw enigszins heeft verlegd naar mijn
bouw en industrie, is de economische betekenis van het land vertienvou-
naar het ideaal eigen behoefte met eigen
middelen te dekken, zal Mexico met het
jaar onafhankelijker worden van het
buitenland. Het zal echter inzien, dat in
het over het algemeen berooide Europa
geen zaken zijn te verkopen, als niet te
gelijkertijd iets wordt gekocht. Com
pensatie derhalve, maar dan alleen van
goederen, die Mexico niet zelf voor die
prijs, of niet van dezelfde kwaliteit kan
fabriceren.
Nederland
Nederland zal zich dus ernstig moeten
gaan toeleggen op een marktstudie en
zich telkens moeten overtuigen van de
vorderingen in de Mexicaanse economie,
digd. Er zijn vele oorzaken, waardoor Mexico zo n grote voorsprong heelt Het is daarom toe te juichen, dat het
gekregen op de meeste Zuidamerikaanse staten. In de eerste plaats de
invloed van do Ver. Staten. Hoewel het land altijd min of meer de invloed
van deze grote buurman heeft gevreesd en er bijvoorbeeld in de ontgin
ning der petroleumvelden hard tegen heeft gevochten, kan men overal
in het land de „zegeningen" van het N.-Amerikaanse kapitaal aantreffen.
Er staan talrijke fabrieken van Noord-
amerikaanse oorsprong, die men dochter-,
ondernemingen zou kunnen noemen van
industrieën uit de Ver. Staten: Generaal
Motors. Generaal Electric, Westinghouse,
Smelting companies en raffinaderijen,
om er maar enkele te noemen. Daarnaast
zijn er honderden andere industrieën, die
zich konden ontwikkelen, dank zij het
Noordamerikaanse kapitaal. Ondanks het
feit dat geen enkel Zuid-Amerikaans
land graag zijn economische vrijheid
soms gepaard gaande met politieke in
vloed ziet aangetast, kan men ondub
belzinnig vaststellen, dat de dollarinves
teringen het land veel goed hebben ge
daan en het vroeger nogal arme volk
nieuwe middelen van bestaan hebben ge
geven.
Op het gebied van doelmatigheid en
koopmanschap kon Mexico veel van de
Ver. Staten'leren, omdat deze eigen
schappen over het algemeen bij de La
tijnse volkeren volledig ontbreken. Ook
op vele andere gebieden heeft de Noord
amerikaanse invloed gunstig gewerkt.
Wie biivoorbeeld de Mexicaanse films
vergelijkt met die van andere landen,
kan ervaren welk een voorsprong deze
intelligente Latijnen kregen op andere
Zuid-Amerikanen, die nog op veel ge
bieden amateurs zijn.
Riist
Een andere oorzaak van de grote
ontwikkeling in de laatste tijd ligt bij
de Mexicanen zelf. Er heeft in het
land betrekkelijk veel rust geheerst.
Het volk is niet langer het slacht
offer geweest van politiek gesol en
militaire revolutie, en het geld, dat
werd verdiend, is behoorlijk beheerd,
zodat gaandeweg de levensstandaard
omhoog is gegaan.
In 1910 was nog driekwart van de be
volking analphabeet zoals dat nog is in
vele Zuidamerikaanse landen maar
thans is het onderwijs 7.0 goed geregeld,
dat binnenkort iedere Mexicaan zal kun
nen lezen en schrijven. De nationale
productie steeg sinds 1946 met 43 pet en
wat dit betekent voor een groot land met
27 millioen inwoners, kan men aflezen
uit de Mexicaanse handelsbalansen die
er elk jaar gunstiger gingen uitzien. Er
werd ook meer aandacht besteed aan
hygiëne en sociale verzorging en dit alles,
te zamen, met de orde cn rust, is er de
oorzaak van, dat de bevolking in veertig
jaar bijna verdubbelde.
Een rijk land, dat wil meetellen, in de
r\j der volkeren, moet niet alleen be
schikken over bodemrijkdom en kapitaal,
maar ook over mensen om de rijkdom te
ontplooien. Aangenomen dat de vooruit
gang en de groei derbevolking Op de
zelfde voet voort gaan, zal Mexico over
80 jaar evenveel bevolking hebben als
Brazilië en ongetwijfeld behoren tot de
belangrijkste staten van het Westelijk
halfrond.
De laatste oorzaak ten slotte van
Mexico's opkomst is de natuurlijke
gesteldheid van het land, dat over
talrijke mineralen en ertsen beschikt,
tussen twee Oceanen ligt, waarlangs
de belangrijkste scheepvaartroutes
gaan. en op een continent ligt, dat in
de nabije toekomst een rol in de we
reld gaat spelen.
Wonder
Is het éen wonder, dat Mexico wordt
gezien als een land met een grote toe
komst en dat Duitsers, Fransen, Engel
sen en Nederlanders nu reeds proberen
vaste voet op dé Mexicaanse markt te
krijgen?
In vele opzichten lijkt dit gemakke
lijker dan het 111 werkelijkheid is. De
Europeanen zullen moeten concurreren
tegen de Noord-Amerikanen, die heel
wat vingers in de Mexicaanse pap heb
ben. Maar toch zijn er kansen, omdat de
Familieberichten uit
andere bladen
GEBOREN: mevr. van der Wcy-Lukk<
mevr dr Swaab-Smit, z.. A
N Peters, z.. Hilversum:
Rijn, z.. Amsterdam.
VERLOOFD: K v d Meer
aam en Apeldoorn^
GETROUWD: C
Zwoll. Rotter-
Dreux en J A Lukkien,
OVERLEDEN: ir W H Brinkman, oud-
hoofdingenieur Rijkswaterstaat, m 67 jr
Utrecht: E Overwég. v.. 4 mnd.. Hengelo;
int. 83 j.. Oudenrijn; J v
Haarlem; P de Vries.
Knottnerus, m. 69 J„ Zuidbroek; A t
Van Batenburg, v., 53 jr. Tienhoven;
't Wout. m.. 79 jr.. Zevenhoven; I I
ga. m.. J3 jr., Apeldoorn.
Latijnen» zullen trachten zich langzaam
maar zeker onder de dollardruk uit te
werken. Een oorlog tussen de Ver. Sta-
»n Rusland kan dit proces zelfs sterk
beïnvloeden, zoals men heeft kunnen zien
bij de Britse dominions na de laatste we
reldoorlog.
Het is logisch dat Mexico zich zal rich
ten op Europa om er zijn grondstoffen
té ruilen tegen machines en halffabrika
ten. waarbij het niet hoeft te vrezen dat
de handel met Europa een politieke druk
zal opleveren. Daarom zal Mexico zich
in de eerste plaats aangetrokken voelen
tot handel met kleine staten, die geen
politieke bedoelingen hebben: Neder
land, België, Zwitserland. Het zal alleen
de vraag zijn en hier ligt een andere
moeilijkheid met welke producten wfl
Mexico kunnen dienen. Zelf zo rijk aan
grondstoffen en daarom ook strevend
Nederlandse bedrijfsleven is gekomen
tot het inrichten van een industrie-ten-
toonstelling in Mexico's hoofdstad. Dat
demonstratie, die ongetwijfeld de
Mexicanen heeft overtuigd van onze
stige poging, Mexico te maken tot
grote handelspartner. Die tentoonstelling
getuigt tevens van onze belangstelling
voor het zich ontwikkelende volk. zoals
bijvoorbeeld ook de nieuwe KLM-lucht-
dienst op Mexico daarvan een verheu
gend voorbeeld is.
Wü hebben in Mexico nog talrijke
kansen, ook al omdat we er mede
dank zij de bezoeken'van Prins Bern-
hard een uitstekende naam genie
ten. Wanneer wij trachten de Mexi
canen met het juiste product, op de
juiste wijze te benaderen, ligt eer
betere toekomst voor het handels
verkeer tussen beide landen open en
kan een tot dusver kleine handels
partner een grote zakenvriend wor
den.
Poes in dé Amerikaanse politiek
De kat met haar ondoorgrondelijke ogen en
hoog geheven staart, een symbool
Er is onenigheid in de wereld van de Amerikaanse kattenvrienden. Over
de nationale kattenweek. De National Cat Week ine. (de N,V. Nationale
Kattenweek) te Pittsburg beweert, dat de aloude nationale kattenweek de
week van 2-9 November is. Neen, zegt de American Feline Society Inc.
(dé N.V. het Amerikaanse Kattengenootschap) te New York, het is de
week van 5-11 November. En geen van beide organisaties van katten
vrienden wil van toegeven weten.
„Ik heb hun de olijftak aangeboden", zuchtte de voorzitter van de Feline
Society, Robert Lothar Kendell, „maar ze hebben mijn brief niet 1
beantwoord".
et is onzin elkaar het leven zuu- te
maken wegens twee kattenwekén. In het
belang van de harmonie, ter wille van de
22 millioen katten, die wij beiden probe
ren te helpen, moesten we het eens kun
nen worden over één enkele week. Twee
kattenweken stichten maar verwarring bij
het publiek".
Van de andere zijde van de scheidslijn
kwam het volgende antwoord van Guy
Bogart, president van de N.W.C.: „per
soonlijk wens ik beide organisaties alle
succesde aloude N.W.C. eist voor zich
niet het monopolie op van het streven om
de mensen ér toé te brengen van katten
te houden, ze te waarderen, te begrijpen
en beter voor ze te zorgenik heb
geen behoefte aan getwist. Ieder die wil
helpen het Amerikaanse volk te overtui
gen van de waarde en de beminnelijke
eigenschappen van alle katten behoort tot
onze broederschap".
Hierop werd Bogart bepaald lyrisch:
„Engeland", zo zeide hij, „moge de leeuw
hebben verheven tot nationaal symbool,
de V.S, de Adelaar en Rusland de beer,
de kat met haar hoog geheven staart en
haar ondoorgrondelijke ogen blijft het
ware symbool van de msnselijke be
schaving'".
Ondanks de verdeeldheid in de gelede
ren der kattenminnaars hebben de Katten
het volgens Kendell, steeds beter gekre
gen. Ofschoon nog ongeveer tien millioen
katten in de V.S. geen huis hebben, zijn
de katten als geliefde huisdieren in Ame
rika van de twaalfde naar de tweede
plaats verhuisd.
De honden nemen nog altijd de eerste
Kendell deelde mede, dat de katten-
enthousiasten in de gehele wereld een
zwakke plek in hun hart hebben voor
gouverneur Adlai Stevenson. De gouver-
heeft n.l. in 1949 zijn veto uitgespro-
over een door vogelliefhebbers in
Illinois ingediend wetsontwerp, dat ten
doel had. het loslopen van katten te ver
bieden. Ter toelichting merkte Stevenson
destijds op: „Het ligt nu eenmaal in de
natuur van katten in zekere mate onge-
chaperonneerd rond te wandelen".
Toch heeft Kendell moeilijkheden gehad
met de Trumangroep in de Democratische
partij. Hij heeft n.l. dc President schrifte
lijk verzocht een proclamatie over de na
tionale kattenweek uit te vaardigen, maar
dé secretaris van de President voor pers-
aangelegenheden antwoordde hem o.m...
„tot mijn spijt moet ik u mededelen, dat
de President onmogelijk aan uw verzoek
kan voldoen. De zaak is, dat dergelijke
verzoeken om speciale proclamaties uit
vaardigen zo menigvuldig zijn, dat de
President er niet aan kan beginnen, tenzij
het gaat om een nationale noodtoestand
of als het Congres hem daartoe bijzonder
machtiging verleent
Maar dit nam Kendell niet en hij
schreef aan Stevenson om een verklaring
ovèr de kattenweek cn verzocht hem zijn
invloed bij de heer Truman aan de
den om alsnog een proclamatie van de
President te krijgen, aldus A.P.
Stevenson heeft die brief nog niet be
antwoord. Dat kan hem toch kattenmin-
naarsstemmen hebben gekost.
Het Duitse schip „Halmstadt"
vermist
Het Duitse schip „Halmstadt", dat op
4 November uit Hamburg naar Kings-
lynn, in Engeland, is vertrokken, is nog
niet te bestemder plaatse aangekomen.
Alle schepen die deze zeeweg bevaren
is verzocht, uit te zien naar de „Halm
stadt".
Het was Zaterdag op het rijcentrum Hofstad een extra natte bedoening:
de Zuidhollandse Jachtvereniging organiseerde er een cross-country.
En da,t betekende, dat de paarden de sloten en vijvers niet via brug
getjes mochten nemen, maar er dwars doorheen vioesten. Hier door
waadt mevr. S. M. R. van Hattum met Loyaleen vijvertje.
NABETRACHTING CHR. SOC.
CONFERENTIE.
I De heer H. Diemer, die met mr dr J. I gres ditmaal niet kon worden gesproken,
van Bruggen vice-voorzitter was van dealsook dat grote plannen van demonstra-
vorige week te Utrecht gehouden Chr.- tieve aard terzijde moesten worden ge-
Sociale Conferentie, schreef voor ons legd. Thans zouden immers de reforma-
blad onderstaand artikel: torische christenen eerder het hoofd
1 moeten buigen in nederige stemming.
V/OOR de derde maal in zestig ïaren ^fln 2y- ,je banier der eenheid
1 zijn reformatorische Christenen in 1 omhoog zouden kunnen steken.
I Nederland te zamen te rade gegaan over voor een boodschap of een ge-
brandende vragen, die zijn gaan opdoe- j t u i g e n i s aan het Nederlandse volk
I men in een periode van ongekende maat- 1 moest nu worden afgezien. De naam
schappij-vr-: groeiing. Deze ::rr.mi -..in. con gres diende vervangen te worden
wijzigirgen. welke *>->t rijn los te d-- door conferentie.
van cultuur en techniek met haar licht- K~-;„nini»coam«»nknm«t
I punten en met haar schaduwvlakken. tjen nn 8
heeft de mensheid overrompeld en voor "OOP op en met het gebed om
grote problemen gesteld Zonder godde- het zoeken en slisten,
lijk licht zijn ze niet te ontweren D. Christenen mogen elkaar nt. lradaua.
.Christenheid heeft grote behoefte aan wanneer de wens leeft, op bubelae grond-
bezinning over de bijbelse boodschap sla« met elkaar le r'da ,e 8aan'
1 omtrent de verhouding daarbij van men-1 O LIJKBAAR leefde deze gedachte in
sen tot mensen veler hoofden en harten Geen ijdele
De pas uit elkaar gegane Christelijk- nieuwsgierigheid dreef het groot verras-
Sociale Conferentie 1952 ligt nog te dicht send groot aantal deelnemers, dat zich
achter ons dan dat we het geheel goed liet inschrijven, doch ook vier dagen met
kunnen overzien. Dat zal pas goed kun- intense belangstelling deelnam aan de
nen geschieden wanneer het Proces-Ver- werkzaamheden en geen enkel spoor van
baal zal verschenen zijn- Een nabetrach- j verveling heeft getoond. Althans zo
ting, heet van de naald, zal slechts kun- 1 'swam het mij voor.
nen bestaan uiteen aantal opmerkingen Van de wijdingssamenkomst, waarin
Toch lijkt ons dat wel reeds voldoen- de bede ..Uw Koninkrijk kome" in het
de om de vraag te beantwoorden, of deze centrum werd geplaatst, tot de gemeen-
Conferentie heeft geleid tot teleurstel- schappelijke slotziting.
't Mes kan van twee kanten snijden
Noordzee en Zwarte Zee worden
met elkaar verbonden
Duitseis weiken haid aan ontbrekende
schakel van 360 kilometer
Onder het motto: „De grootste scheepvaartweg dwars door Europa binnen
tien jaar" vergadert de Duitse Kanaal- en Scheepvaartvereniging Rhein-
Main-Donau op het ogenblik in Frankfort, zo meldt een correspondent van
het H.V.V. Het is meteen de herdenking van het zestigjarig bestaan van
deze vereniging. De grote verbinding van de Noordzee met de Zwarte Zee,
die al jarenlang het ideaal van de binnenscheepvaart is, wordt het nabij-
liggende doel van dit congres.
dode hoek. Door het beschikbaar komen
ling of tot dankbaarheid.
Welnu, op deze vraag durft de schrijver
van dit artikel, die gedurende meerdere
jaren al de moeilijkheden, verbonden aan
de voorbereiding, van nabij heeft mede
gemaakt. antwoorden: met dank aan God
mag erkend worden, dat ook nu tceer
bleek hoe onder Christenen wel eens te
weinig waarde wordt gehecht aan de ont
moeting van geestverwanten in breed
verband.
op deze wijze is gegeven in 1891, toen
werd op de noodzakelijke vreugdevolle
Inze van ons aller leven naar de toekomst
van Jezus Christus én Zijn Koninkrijk,
was er een gespannen medeleven, zouden
wij durven zeggen.
Waarom bleven anders al deze bezoe
kers op die late Vrijdagnamiddag en ver
toonde de zaal geen enkele gaping? Wij
dachten zo: zij allen willen het slot
meemaken van dit toch wel historisch
gebeuren- Historisch gebeuren bij een
volk, of wil men bij het christelijk deel
van dit volk, dat maar zo weinig nodig
heeft om scheuren te trekken.
kloof heeft zich geopen-
9 tot 12" November een tot in de ge- baard in Christelijk volksdeel, in-
schiedenis van heden voortlevend Con- srijpend in sterke mate, en toch aan
gres plaats had Een Congres dat zich beide zijden was een diep verlangen, om
aandiende els Sociaal, doch dat door staande op de brede grondslag van het
de voorzitter, dr A Kuyper, bij de slui- j apostolisch geloof dit had men immers
ting betiteld werd als het Eerste C h ri s- a£a grondslag aanvaard samen te spre-
t e 1 ij k-Sociaal Congres. I over de bijbelse boodschap voor
Dit Congres werd samengeroepen door j deze tijd.
de nog ongedeelde anti-revolutionnaire Misschien, misschien, zat er hier of
partij De kerkelijke stryd, die een paar daar wat anders achter, bijvoorbeeld pro-
Aan het kanaal Rijn-Main-Donau ont
breken nog slechts 360 km en volgens df
uitgewerkte plannen is 1 milliard nark
nodig om deze waterweg binnen de ko
mende tien jaar te verwezeniyken. De
de verbinding met de Zwarte Zee ligt
achter het IJzeren Gordijn....
Volgens de plannen zal allereerst het
gedeelte van de Main tussen Würzburg en
Bamberg bevaarbaar worden gemaakt.
Daaraan wordt op 't ogenblik al gewerkt.
Er moeten daarby een aantal stuwbek-
kens, sluizen en electrische centrale wor
den gebouwd om de Main bevaardbaar te
maken voor schepen tot 1500 ton. Tusso
de Main en de Donau zal dan een kanaal
gegraven worden naar Regensburg. 1
Begensburg hebben de OostenrUki
de Donau reeds bevaarbaar gemaakt.
Goedkope energie
Een aantal stuwbekkens en sluizen
de Main zyn reeds gereed zodat het ge
deelte tussen Würzburg en Bamberg al
voor de helft bevaarbaar is.
In totaal zullen voor de nieuw
wegen 27 sluizen en 61 céntralén
gebouwd. De electrische centralen zyn als
het ware byproducten, die profiteren
de noodzakeiyke stuwbekkens,
zy de waterkracht voor hun turbine:
ontlenen.
Tegelykertyd brengen die electrische
centralen geheel nieuwe mogelijkheden
voor de landstreek waarin zij komen te
liggen. Dit gebied (voornamelijk Noord-
Beieren) was tot dusverre industrieel
Besluit van bestuur nu definitief
Vijf kooplustigen hebben zich reeds gemeld,
verklaart de directie
"DESTUUR en commissarissen van de coöperatieve fabriek voor melk-
kJ producten De Ommelanden te Groningen hebben Zaterdag in een bui
tengewone bestuursvergadering definitief besloten de fabriek te verkopen.
Aan de stakers werd een week geleden acht dagen tijd gegeven, de staking
op te heffen. Deze termijn is thans verstreken en aan de oproep is geen
gehoor gegeven. Het bestuur van De Ommelanden heeft daarom gebruik
gemaakt van de machtiging, door de leden verstrekt, de fabriek te ver
kopen. Het bericht van Zaterdag, dat deze verkoop slechts een uitdagende
comedie is, berust volgens de directeur, de heer F. de Boer, op pure fantasie.
Uit de leden van het bestuur
raad van commissarissen is een commissie
gevormd (waarin tevens zitting hebben
de heer De Boer en de juridische advi
seur, mr F. Bout) die de verkoopvoor
waarden moet vaststellen. Eén van de
voorwaarden zal zijn. ter bescherming
van het thans werkende personeel, dat
geen stakers in dienst genomen mogen
worden. De heer De Boer verklaarde nog,
dat men deze voorwaarde niet heeft ge
steld om haatgevoelens te kweken, maar
om de werkwilligen te behoeden voor
wraakneming.
Als candidaat-kopers werden reeds ge
noemd: een Nederlandse combinatie van
zuivelfabrieken, een buitenlands concern
en twee combinaties van financiers. Vier
van hen zouden in staat z(jn het bedrijf
te exploiteren.
De verkoop zal geschieden by inschrtf-
ving. De hoogste bieder kan dan De
Ommelanden kopen.
Ook in buitenlandse (Amerikaanse,
Deense, Nieuw-Zeelandse en Engelse)
bladen worden advertenties geplaatst.
Van de zijde van de A.N.A.B. noemt
men de vyf candidaatkopers slechts
mannen van De Ommelanden en zal
daarom ook aan de koper de oude reke
ning presenteren.
De A.N.A.B. verklaart zich bereid met
elke adspirant-koper onderhandelingen
aan te knopen, indien men de „belache-
ïyke voorwaarde" in zake het niet in
dienst nemen van stakers zal laten vallen.
De fabriek had vorig jaar nog een omzet
van f20.000.000. En dit jaar zou
nog met de helft zyn gestegen,
de staking niet een spaak in het wiel had
gestoken, aldus de directeur. De fabriek
werd in 1924 opgericht na de ondergang
van de vroegere melkfabriek Stad
Landen.
Bekend gezicht
op het
televisiescherm
ectrische kracht (2% milliard kwh)
wordt dit land industrieel openge'egd.
Een verbinding tussen Ryn en Donau zou
de goedkoopste weg voor massagoederen
dwars door Europa worden en zou onge-
twyfeld zeer veel worden gebruikt.
Israel dreigt met boycot van
West-Duitsland
jaren terug splitsing tussen kerkleden
voor dit of dat zonder confron-
had teweeg gebracht, veroorzaakte geen taüe m€t het Woord Gods, doch het c
moeilykheden Brillante figuren uit deel in deze niet aan de mens.
kerk en politieke party gaven cachet i
aan het Congres, geiyk ook sprekers van I TN dit blad werd Zaterdag een opsom
de bovenste plank, als om slechts tweejAmtog gegeven van de conclusies, niet
te noemen: Kuyper en Van Gheel Gilde- bedoeld als getuigenis doch als werk
meester. vlak. zo heette het. Doch e 1 k getuigenis
De slotbyeenkomst was ontroerend, ontbrak toch ook weer niet
Dr H- Pierson zeide: „Ik geloof
gemeenschap der heiligen. Ik geloof er
vastelyk aan. Die band breken kunt ge
niet, wyi hy gelegd is niet door mensen,
maar door Hem. die voor ons Zyn bloed
op Golgotha vergoot"-
Kuyper sprak bewogen deze woorden:
,X.eert de els verstaan der solidariteit,
verspilt uw krachten niet in nodeloos ge-
aensekooïcd, dat men West-Du,telend PMMtMU. Chrte-
zal boycotten nis de overeenkomst wordt ««Herland. allhotu
geratificeerd.
sociale noden betreft, verenigt,
herenigt U! Dat geve de Here!"
Besloten werd. dat het Tweede Con-
gres spoedig zou volgen.
TTET
-tl Tw«
27 jaren duren vóór dit
Modern piratenbedriji
(Vervolg van pag- 1).
Na de tweede wereldoorlog was het
niet moeiiyk aan motortorpedoboten,
motorkanonneerboten en andere kleine
oorlogsschepen te komen. Verschillende
geallieerde regeringen verkochten
overtollige, alsmede ook tot de oorlogs
buit behorende kleine oorlogsschepen
aan de meestbiedende. Voor 8.000 of
10.000 dollar werd men eigenaar,
vele smokkelaars in de Middellandse
zee en in Zuid-Oost-A^ië lieten zicb dit
geen tweemaal zeggen. En
dTVmirii^'^rat"™* »'°fdaa da aa»pi-
Europa. GraSïera™ tS" b«t "."I sn_ daa™a kel«"a Wereldoorlog II elk
de sigaretten In Amerika op de normale
d vermocht te lezen.
Het zal evenwel zeker niet aan de op
merkzaamheid rijn ontgaan, dat omtrent
vele vraagstukken geen eenstemmigheid
is verkregen. In een gebroken wereld be
hoeft dat geen verbazing te wekken, of
schoon voor een christelijk gezelschap het
aantal terzijde gelegde onderwerpen toch
wel angstig groot kan worden genoemd.
De niet tot beslissing gebrachte vraag
stukken werd geregistreerd. De hiervoor
dienende redactie werd algemeen aan
vaard. Dat is op zichzelf een klein licht
punt. Het gesprek zal dus voortgezet
moeten worden. Na<ar onze mening zal
dit nu wel aan de erde worden gesteld in
kleinere gezelschappen. Van de ver
kregen resultaten zal het dan afhangen,
Tweede Congres kon plaats hebben of een nieuwe Conferentie plaats kan
en wel van 10 tot 13 Maart 1919, kort na i hebben.
Wereldoorlog I. Het werd samengeroepenj Een Christelijk-Sociaal Congres,
door de twee protestants-christelijke althans op een voor reformatorische
politieke partyen en de toen bestaande Christenen, zo breed mogelijk gedachte
prot.-chr- sociale organisaties. i basis, zou pas na een goed verloop in
Het Congres verliep onder leiding vankleinere gezelschappen, kans kunnen
prof. dr P. A. Diepenhorst vlot en óók maken.
vlak na deze oorlog was de stemming -
mild. Overeengekomen werd dat het INE slotvergadering sprak uit, dat aan
Derde Congres snel moest volgen, j het Convent van Christe
moest volgen, i J-' het Convent van Christelijk--Sociale
mltlrt«p"edÓbête*n rtFr."*"-1 atapu,tje D' m°<i k°° ender'dient te'wünöen ij.
1 «ebrach: wnrden vnnr Ho omu Men kan en moet zich due. ondanks
wijze. Bij aankomst in Tanger werden de
sigaretten binnen de douane-afsluiting
in cx-MTB's geladen. De MTB's brach
ten dan de sigaretten tot aan de terri
toriale wateren van Spanje, Zuid-Frank
rijk en Italië, waar deze door zgn. vis
serschepen werden overgenomen
naar de wal gebracht, vanwaar zij hun
weg vonden naar Sevilla, Madrid en
Barcelona, naar Marseille en Parijs,
naar Rome, Milaan. Brussel, Den Haag
en Amsterdam. Het aantal sigaretten
dat via zeelieden met de grote 2
schepen via de West-Europese hav
clandestien binnenkwam, was slechts
gering in verhouding met hetgeen door
de cx-MTB's via Tanger werd vervoerd.
Hoe winstgevend deze clandestiene
sigarettentransporten waren, moge blij
ken uit het feit dat de „reders'
MTB per jaar tussen de half en drie
kwart millioen dollars verdienden bij
een gemiddelde van 40 reizen per jaar.
Deze „reders" Tangerijnse grossiers dus.
deden in feite niets onwettigs, doordat
zij de waren niet de territoriale wateren
der verschillende staten binnenbrachten.
WaarschynUjk heeft deze „bona fide'
smokkelarij Lucky Luciano op de idee
gebracht om zijn zeeroversbende
cx-MTB's uit te rusten, welke b
makkelijk door -middel van stromannen
kon kopen.
Tipgevers
Hoo deze moderne tèéroverlj mogeiyk
ls? Nog afgezien van de aan zekerheid
grenzende waarschijniykheld, dat Lucia
no in de kustwachtdiensten en douane
diensten van verschillende kuststatlons
van de Middellandse Zee goed door hem
betaalde tipgevers heeft zitten, ls de
Westelijke Middellandse Zee een gebied,
waar na de Tweede Wereldoorlog oor-i
logaschepen en gevechtsvliegtuigen niet
meer zo voel patrouilleren. De Britse
Middelandsc Zee-vloot en ook de Ame
rikaanse 6th fleet, kruisen begrijpe
lijk in hoofdzaak In de Oostelijke
Middellandse Zee, terwyi de Franse vloot
ln hoofdzaak ln de Atlantische Oceaan
optreedt en zich ln de Middellandse Zei
evenals do Spanasc vloot beperkt tot de
contröle van de eigen territoriale
ren, Hetzelfde geldt van Italië, dat bo
vendien, na September 1943, nog slechts
over zeer weinig oorlogsschepen be
schikt.
Voorzover haar macht reikt heeft de
justitie van Tanger Ingegrepen en op
last van de procureur-generaal van het
Gemengde Gerechtshof van dc Interna
tionale Zone van Marokko zijn een aan
tal Britse en Nederlandse zeelieden ge
arresteerd, die verdacht worden de hand
te hebben in de overval op het Neder
landse motorschip Combinatie. Zy be
hoorden tot de bémannlng va nde Es-
mee en men vermoedt dat met dit schip
de overval ls uitgevoerd.. Maar Lucky
Luciano en zijn staf hebben zy daar-
moed niet gevat. Hy kan het langs zijn
koude kleren laten gaan en rustig zijn
plratenmarine uitbreiden, wanneer al
thans niet door Internationaal overleg
tussen de belanghebbenden mogend
heden waarbij ook Nederland aan
dit bedrijf een einde wordt gemaakt.
7 O WEL
*-> leefde
pogen.
Toen de vrijheid weer daar was, kwam
natuuriyk de vraag naar een Congres
opnieuw de aandacht vragen. Allereerst
in het sedert ontstane Convent van
Christeiyk-Sociale Organisaties (werk
gevers, boeren en tuinders, middenstan
ders en werknemers), welke organisa
ties veel sterker positie in het maat-
schappelyk leven innamen dan in 1919.
als bulten dit Convent
leefde sterk de mening, dat hier
taak lag voor deze organi
saties, aangevuld met een aantal perso-
uit het niet-maatschappeiyke Chris-
teiyk verenigingsleven. Hoewel grote
dank kon opgebracht worden voor de
hulp der politieke groeperingen in het
verleden, oordeelde men, dat de evolu-
een ietwat andere weg aanwees.
Op zichzelf sprak uit die wens in deze
kring geen verandering in politieke
keuze.
Echter moest èlders toél een sterke
verandering worden geconstateerd in de
onderlinge verhouding der Protestantse
Christenen. Het is duidelijk dat hier de
zogenaamde „doorbaaak" bedoeld wordt.
En juist door deze oorzaak zijn de voor
bereidingen voor de derde grote ontmoe
ting der positieve Christenen zo intens
moeiiyk verlopen.
Van een „doorbraak" of van iets. dat
daarop geleek, was in 1391 en 1919 im
mers in géén enkel opzicht sprake.
T~\E principiële zijde van het door-
■LJ braakvraagstuk wordt in dit artikel
natuurlijk niet aan de orde gesteld. Het
gaat hier slechts om het feit van het be
staan, en dit heeft gedurende enige ja
ren de volvoering der plannen opgehou
den. Men moet deze historie zelf hebben
medegemaakt om goed aan te kunnen
voelen, hoe wüs beleid onmisbaar was
om het diepgaand gesprek op gang te
brengen.
Als grondslag voor de ontmoeting, die
moest worden voorbereid, was dezelfde
gekozen, als voor 1919 wat vastgesteld:
een brede, maar een zuiver principiële.
Wie deze grondslag wilde en kon aan
vaarden, moest in alle eeriykheid als
deelnemer worden aanvaard. Ook als
referent? Hier rezen grotere moeilykhe
den. Feitelijk ligt dit in dezelfde iyn.
doch „sterk omstreden figuren" in de
politiek roepen toch meer de tegenstand
op.
Een vooraanstaand lid van de Synode
der Ned. Hervormde Kerk vroeg begrip
voor de moeilykheden ln zyn Kerk, „die
zich in een worsteling der beiydenis be
vindt" Omgekeerd kon daar (in de
Kerk) „begrip worden getoond voor de
situatie, waarin de christeiyk-sociale or-
ities zich bevinden"-
jVTA veel delibreren, diep-ernstig, werd
besloten de cirkel wild u trekken
het beperkte in positieve zin ten opzichte
van verschillende vragen, van harte ver
heugen over wat de Conferentie toch wel
vermocht op te brengen. Antipoden, die
naar bun aard soms elkaar fel bestre
den. zag men later met echt christelijke
deemoed bezig, aan de verschilpunten
een juiste redactie te geven. En dit to
verde dan een grimlach op menig gelaat.
Maair het waa toch goed zo, althans ln
Evenwel, controversen zyn «r en dit
verbaast niemand gebleven. Maar ook
staat nu vast, dat er een vervolg moet
komen. Daarna kan pas geconstateerd
worden, wat verder geschieden moet. Om
licht van de Heilige Geest zal noodza
kelijk gebeden moeten worden.
TEAMEN van personen, die een werk
zaam aandeel namen aan de Confe
rentie kunnen slechts spaarzame!ijk wor
den genoemd. Waar anders te beginnen
en te eindigen?
De uitzondering geldt twee zwoegers
Ds H Visser, de zwerveling uit zo vele
gebieden ven ndonesië, waaronder ook
Ambon, en uit Australië, kreeg hier als
organisatieleider een heel byzondere
taak. terwijl hy ook in de wycingsamen-
komet zijn van hart tot hart gesproken
woord deed horen.
En prof. dr W. F. de Geay Fortman, de
algemeen voorzitter, die. naar het mij
voorkwam, de Juiste karaktereigenschap
pen toonde te bezitten voor deze uitzon
derlijk zware taak onder de geschetste
moeilijke verhouodigen. Slechts wie ook
achter de schermen heeft gekeken, els
wanneer soms ver na middernacht lij
nen moesten worden getrokken en be
sluiten genomen, kan dit ten volle inzien.
TT AAR was een vooraanstaand men
van de „moderne" vakbeweging een
dezer dagen op de Conferentie. De naam
blijve onbekend Hy vond het uiterst
merkwaardig, biykbear was hy een wei
nig jaloers, dat hier patroons, ar
beiders. intellectuelen, by el
kaar waren, vier agen lang. om diep
ernstig met elkaar te spreken over aller
moeilijkste brandende vragen.
Maar w y weten, en dan valt alle
hoogmoed weg, dat él deze mensen hun
schat in aarden vaten dragen Dat is be
nauwend. en toch ook weer bevrijdend.
Omdat vast staat, dat wanneer deze
mensenlevens willen naar wat zy ale
vlag wensen te vertonen, het oog steeds
gericht zal moeten zijn op Gods Woord
en op Gods wet. Naar de regel, welke
hierbij pes: Zo is dan de liefde de ver
vulling der wet.
H DIEMER.
Communisten en fascisten
slaags in Londen
bnl.ua d< clrktl wijd U trekken, hérfenktnk eïï.e ..™k. „n
T,b- V'" Mo"'ri B""'d u">°" Movement
B_0 J!*. *_eu" der ^terent®° «ewikl werk en stenen. De politie Joelde vech-
uiteen. Niemand werd ernstig