Jlieuwe £dïtsri)e öburant
Eisenhower kan zelfbewust het
Witte Huis binnenstappen
Internat, reacties op de zege
van Eisenhower
Het
geestdriftige gejuich deed
luchters breken
bijna kristallen
WOENSDAG 5 NOVEMBER 1952
BUEffiAUX: Steenstraat 37.
Directie. Redactie Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel. 31441.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 6.per kwartaal,
2.— per maand; 0.47 per week
^Yd?TENTIËN: per millimeter
(By contract belangrijke korting)
Drie en dertigste jaargcmg No 9577
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. ENSERINK
CHRISTELIJR-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
,Stantv«sUc4fbcllevea
tngn bert fa ttgfyenspoet'
Kamerdebat over
rijksbegroting
D. D. E.: DE MAN DIE DE RACE WON
We laten hier een aantal reacties vol
gen uit diverse hoofdsteden op de stem-
tousuitslag in Amerika:
IN FRANKRIJK wordt van de zijde
der regering de overwinning van Eisen
hower toegejuicht. Men hoopt, dat Eisen
hower zal helpen de problemen der Wes
telijken in dezelfde geest op te lossen,
els zün voorganger heeft gedaan. Voorts
wijst men op zijn grote prestaties als or
ganisator van de Atlantische strijdkrach
ten in Europa. Generaal Gruenther, staf
chef van het Atlantische hoofdkwartier,
toonde zich opgetogen.
ITALIË. Het Vaticaan verheugt zich
over de verkiezing van een dergelijke,
grote internationale figuur.
DUITSLAND. Adenauer verklaarde
zeer blij te zijn, dat het Amerikaanse
volk thans tot een duidelijke uitspraak
is gekomen. De gedetailleerde kennis, die
Eisenhower over Europese aangelegen
heden bezit, acht ik een buitengewoon
gunstig feit. In gelijke geest sprak bur
gemeester Reuter van West-Berlijn.
KOPENHAGEN. De Deense premier
Eriksen is van oordeel, dat de Ameri
kanen een leider verkozen hebben, die
in de oorlog en daarna, zijn idealisme be
wezen heeft in de strijd voor de democra
tie.
NEDERLAND. Volgens de indrukken
van een redacteür van het A.N.P., die
een onderzoek instelde naar de reacties
Ook ANWB-boiden bij
rivieren en kanalen
Nog dit jaar zal de A-N.W.B.
een begin maken met een geheel
nieuwe toeristische service: het
aanbrengen bij bruggen van bor
den, waarop de namen van riviej
ren en belangrijke kanalen zullen
zijn aangegeven. Men komt hier
mede tegemoet aan een sinds lang
gekoesterde wens, die bij vele
toeristen vooral ook buitenlan
ders leeft, terwijl de A.N.W.B.
ook zelf van mening is, dat deze
schakel in het kader van beweg
wijzering en plaatsnaam-aandui
ding niet langer mag ontbreken.
Voorlopig zullen deze borden wor
den aangebracht bij de bruggen
in het Rijkswegenplan. waarna
ook de bruggen, gelegen in be
langrijke provinciale wegen zul
len volgen.
in kringen van handel en financiën, moe
ten deze als vrij gustig worden gekwali
ficeerd. Men is van oordeel, dat onder een
Republikeinse President het vrijere, in
ternationale zakenverkeer zal worden be
vorderd. Zulks zal niet zonder invloed
blijven voor Europa en voor Nederland.
Men verwacht productieverhoging en een
opleving in de industrie. Over de reactie
van Wallstreet voor de Amsterdams*
beurs zijn de meningen verdeeld. Hogere
koersen in Wallstreet behoeven nog geen
stijging op de Amsterdamse beurs te be
tekenen.
DE AMBASSADEUR, in Den Haag,
Selden Chapin, toonde zich verheugd, om
dat Eisenhower een consequente buiten
landse politiek voorstaat met als hoofd
doel, het tot stand brengen van vrede in
de wereld voor alle vrije volken.
CAIRO. De regering van Egypte ver
trouwt, dat de Amerikaanse politiek ten
aanzien van het Midden Oosten, in grote
lijnen ongewijzigd zal blijven.
Eisenhower naar
Korea
Volgens Reuter verwacht men in Ame
rika, dat Eisenhower nu binnenkort ook
zijn beloofde bezoek aan Korea zal bren
gen. Zijn perschef verklaarde echter,
dat hij nog geen tijdschema voor een
Koreaanse reis onder ogen had gehad.
Wat de stemmencyfers betreft, toen twee
derde van de uitgebrachte stemmen be
kend was, was de verhouding: 22.963.194
stemmen vóór Eisenhower tegen Steven
son 18.958.693 stemmen, Eisenhower zou
verzekerd zijn van de stemmen van 442
kiesmannen van 39 staten tegen slechts
89 stemmen van 9 staten voor Steven
son. Het verschil in stemmen wordt met
het uur voor Eisenhower gunstiger.
Attlee critiseerde de
voorstellen
Clement Attlee, de leider van de
Britse Labour-oppositie heeft gisteren
de voorstellen, vervat in de troonrede,
welke koningin Elizabeth gisteren, zoals
wij reeds meldden, in het Hegerhuis
heeft uitgesproken, gecritiseerd. Het
schaduwkabinet van Labour besloot een
motie van afkeuring in te dienen, waar
in wordt betreurd, dat in de troonrede
voorstellen ontbraken ter verbetering
van de economische toestand, ter ver
hoging van de industriële productiviteit
en ter beteugeling van de werkloosheid.
Winston Churchill verklaarde, dat de
regering groot belang hecht aan de. in
de troonrede genoemde conferentie van
premiers van het Gemenebest.
Mau Mau-moorden
in Kenya
Met lange, vlijmscherpe messen, z.g.
pangas, zijn gisteren een hoofdman van
de Kikoejoe's en een inheemse politie
man bij het dorp Othaya, 80 km ten N.
van Nairobi, door de Mau Mau aan stuk
ken gesneden. Dit vreselijke nieuws
werd gisteren te Nairobi bekend, juist
toen de Britse minister van Koloniën,
Lyttelton, voor zijn terugkeer naar En
geland, had verklaard, dat Kenya van
alle vrees zal worden bevrijd
De politie deed een inval in een
ning der inheemse wijk van Nairobi
hield vijf personen aan, die een plech
tigheid bijwoonden, waarbij een
van de Wakambastam werd gedwongen
de eed aan de Mau Mau af te leggen.
De politie legde verder beslag op een
doos met symbolen van de Mau Mau.
honderd staven springstof en een aantal
ontstekingsapparaten.
Ned. aardappelen naar
Brazilië
De Braziliaanse Bond van Groothande
laren in Voedselproducten heeft de in-
voerautoriteiten dringend verzocht de
Import van 200.000 zakken aardappelen
uit Nederland toe te staan. De bond is
van mening dat deze invoer nodig is in
verband met de grote stijging van de
aardappelprijzen. In de kleinhandel wor
den de aardappelen op het ogenblik
tegen 7 k 8 cruzeiros per kg (ongeveer
1.401.60) verkocht.
j^E GELUKKIGE familie Eisen
hower V.l.n.r.: de president,
zijn kleinzoon Dwight David, de
schoondochter, mevrouw John
Eisenhower, die de kleine Susan
Elaine in haar armen houdt, de
kleindochter Barbara Ann en Ma-
mie Eisenhower, echtgenote van
de nieuwe president.
EN AMERIKA ZEI: J LIKE IKE!"
ISENHOWER is gekozen tot president der Ver. bevelhebber in Europa zal op 20 Januari a.s. de taak
Staten. De eerste Republikein in dit ambt sedert van Truman overnemen.
Eisenhower
teerling is geworpen: Het volk der
Ver. Staten heeft zijn 34ste president
gekozen. Ondanks de aanwezigheid van
nog een zeventien candidaten van aller
lei dwergpartijtjes ging het slechts om
de candidaat der Democraten. Adlai E.
Stevenson, en de Republikein, Dwight D.
Eisenhower- De kranten hebben er een
digend geweest. Vele mensen hebben gedurende
uur of nog langer in de rij gestaan voor de stem-
bureaux. Het departement van Justitie publiceerde,
moet gezegd. Hij zeide: Het volk heelt zijn keuze *"Kea behoort de campagne tot het ver-
gedaan; dit vonnis aanvaard ik; ik wens hel Ameri- leden. De uitslag is bekend. Maar sinds
uc, ii i i li 1 i ij 1789 toen voor het eerst presidentsverkie-
dat uit het gehele land geen enkele klacht over het ^Zut^a het vok iïlffZSX
I mnment viei onmogelijk te berekenen,
het winnen zou. Geleerd door de on-
•achte uitslag in 1948 omkleedde men
allerhande re-
stemmen werd ontvangen. Stevenson, de rivaal van
,-i i i wat ons als Amerikanen verenigt, is veel grootser dan
Eisenhower, had reeds m de nacht toegegeven, dat r
Ti- i - i dat, wat ons als politieke partijen verdeelt. Geelt
Eisenhower verkozen zou worden. Uit de uitslagen r. j j- l j r-i de voorspellingen
7 e Eisenhower de steun, die hij bu zijn verantwoordelijke serves
hinkt. ppn. prnt.p iiprsrhii.ininjr np.r st.pmm.pn t.pn. annst.p
Hoe groter de onzekerheid, des te gro
ter ook de sensaties. Weinig middelen
werden onbeproefd gelaten om kiezers te
trekken, vooral uit de rijen der zgn. „on
afhankelijke kiezers", wier keuze dus nog
niet vaststond. Uit de strijd is Eisenhower,
de Republikein, als overwinnaar te voor
schijn getreden.
blijkt een grote verschuiving der stemmen ten gunste
J j n i - r n - i taak nodig heeft
van de generaal. Lfe voormalige Geallieerde opper-
De hoop in de harten der Republikei-
;n vlamde hoger op, naarmate
loop van de nacht duidelijk bleek, dat
Eisenhower een grote bres had geslagen
het traditioneel Democratische bol
de Zuidelijke staten. Er werd zélfs ge
sproken van een politieke „aardverschui
ving". In Georgia, Mississipi en Oklahama
ierven de Republikeinen ook de
meerderheid. En om 5.20 had Eisenhower
de zetels van zes staten in het co
kiesmannen gekregen, namelijk
New York, Virginia, Maryland, Florida,
Indiana en Ohio met een totaal
kiesmannen. De generaal leidde verder
31 staten met een totaal van 381 kies-
innen, terwijl Stevenson de leiding had
vier staten, met een totaal
kiesmannen. Om zeven uur hedenochtend
as de stand reeds: Eisenhower 15.700.000
1 Stevenson 13.228 000 stemmer
De New York Times vermeldde reeds
zijn ochtendeditie „Eisenhower
kozen". Het lid van het Democratische
Nationale Comité Harvey erkende, dat de
Republikeinen ook in de staat Illinois,
van Stevenson gouverneur is, de
overwinning behaalden. Het was gebeurd
Let wel, ook de grootste Amerikaanse
staat New York met 45 kiesman-stemmen
sprak zich uit vóór Eisenhower. In deze
race werd de stemverhouding
Eisenhower steeds gunstiger, want
7.30 kon Eisenhotw boeken 17.067.455
tegen Stevenson 14.636.336 stem
reeds gezegd, is een verbazingwekkend
groot aantal kiezers naar de stembus ge
gaan. Het recordcijfer van 50 millioen
stemmen in 1940, toen Roosevelt werd
herkozen, is ver overtroffen.
Alle radio- en televisiestations werkten
op volle toeren. De spanning
kookhitte gestegen. In de stad New York
echter slechts drie bars geopend,
namelijk die in het gebouw der Ver.
Naties. De New Yorkeis moesten to
het sluiten van de stembureaux op
droogje blijven zitten en ook in vele
staten was een tapverbod ingesteld. Men
kan zich indenken, hoe fel de harten
klopten van de leden der twee partij
besturen, die. verenigd in hun hoofd
kwartieren, uiterst nerveus van uur toi
uur de uitslagen volgden. Op het aller
laatst kwam er toch nog een voorspelling,
namelijk van de „rekenmachine"
Deze rekenmachine, die gebruikt wordt
bij het tellen der stemmen en het bere
kenen van de mogelijke uitslag, de „uni-
vac", stelde vast, dat generaal Eisenhower
in 28 staten met 314 kiesmannen de over
winning zou behalen en Stevenson slechts
217 kiesmannen voor zich zou winnen. In
totaal zou Eisenhower 27 millioen stem
men verwerven en Stevenson 24 millioen.
Uiteraard werd dus de stemming in het
Democratische kamp er - niet beter op.
Wat een arbeid om de resultaten van de
stembussen in 146.275 Amerikaanse kies
districten binnen te krijgen. En steeds
steeg het succes der Republikeinen. Toen
58,6 procent der stemmen was geteld,
bleek Eisenhower reeds een voorsprong
van 3.118.000 stemmen te hebben, de
cijfers waren toen Eisenhower 20.211.000
tegen Stevenson 17.093.080 stemmen.
Republikeinen drukteh elkaar de hand,
omhelsden elkaar in vreugderoes. Men
sprak van een waarlijk nationaal ant
woord op de „kruistocht" van Eisenhower,
waarbij vooral de .persoonlijkheid van de
Republikeinse candidaat een enorme rol
heeft gespeeld. Het is een feit, dat ook
grote aantallen vakverenigingsleden, boe
ren, han-d- en hoofdarbeiders, conserva
tieven, liberalen, onafhankelijken mede
voor Eisenhower hebben gestemd.
De verkiezingscampagne 1952 is één der
woordenrijkste in de Amerikaanse ge
schiedenis geweest. Senator Sparkman. de
Democratische candidaat voor het vice-
presidentschap, heeft ten minste 450 rede
voeringen gehouden en bezocht 38 staten,
waarbij hij een afstand van 56.000 km af
legde. Stevenson zelf sprak 203 maal en
legde een afstand af van 51.000 km. voor
het grootste gedeelte per vliegtuig
Truman hield 200 redevoeringen en legde
hij na afloop voor de fotografen poseerde,
viel er een electrische klok. die aan ue
wand achter hem hing. naar beneden.
De klok schampte langs zijn hoofd en ver
oorzaakte een lichte wonde. De fotograaf
was er vlug bij met de opmerking: „De
tijd is in ieder geval op uw hand, gene-
Eisenhower was vroeg in de ochtend
met zijn vrouw Mamy uit Boston naar
New York gereisd om zijn stem uit te
Amerika's „First Lady", mevrouw Mamie Eisenhowerwier innemende
verschijning stellig ook het hare tot het succes van de ex-generaal
heeft hijgedragen. Want waar Ike sprak, daar was ook Mamie!
r trein 29.000 km af. Eisenhower, de
nnaar, hield 228 redevoeringen en no
teerde 52.000 km.
Aan de verkiezingen hebben circa 2
millioen vrouwen meer deelgenomen dan
verkiezingstafereeltjes
trokken de aandacht. Zo kwam in Miami
zelfs een vrouw naar het stembureau, ge
kleed in een japon, waarop „I Like Ike",
geborduurd was. Het is in de Ver. Staten eindelijk stilte
boden, in het stemlokaal door enig generaal het teleg:
uiterlijk teken te kennen te geven,
welke partij men gaat stemmen. Toen de
ambtenaren in het lokaal de dame daarop
t maakten, trok zij heel kalm haar
uit en bleef een kwartiertje zo
staan, tot zij haar stem kon uitbrengen.
In Rochester (New York) werd de Hl-
jarige James A. Hard met een ambulance
auto naar het stembureau gebracht en
vervolgens naar de stemmachinc gedra
gen. Na afloop zei hij tegen de chauf
feur laconiek: ..Kom me over vier jaar
r weer ophalen, want dan wil ik :iog
keer op Ike stemmen". Hard is blind
is in de Noordelijke staten de oudste
raan van de burgeroorlog van 1860
tot 1865.
Slevenson en Ike
stemden
De Democratische candidaat stemde,
zoals gisteren reeds vermeld, in het
plaatsje Halfday in de staat Illinois. Zelfs
dat kleine dorpje was er een queue
jr het stembureau en Stevenson nam
rustig zijn plaats in onder de wachten
den. Hij en Truman rekenden tot mid
dernacht nog op de overwinning. Wat
Eisenhower betreft, even voordat de ver
kiezingen zouden beginnen, overkwam
hem een ongelukje. Hij had zijn laatste
rede voor de televisie gehouden en loenl
brengen. Zijn vrouw was vol vertrouwen
en geloofde zeker, dat Ike zou winnen.
Direct na zijn overwinning betrad hij in
zijn hoofdkwartier het podium, om het
nieuws mee te delen. Eerst maakte hij
het ,.V"-teken, waarna hij Mamy, de
nieuwe „eerste vrouw" van Amerika, om
helsde. Belden wuifden gelukkig naar dc
juichende menigte in de zaal en toen
ingetreden, las de
Stevenson voor.
TTET merkwaardige feit heeft zich voor-
gedaan, dat men lang in onzekerheid
heeft verkeerd of Eisenhower, die voor
dien niet „aan politiek deed". Republikein
dan wel Democraat zou zyn. Hij is in deze
eeuw de eerste beroepsmilitair, die komt
te resideren op 't Witte Huis. Weinig men
sen zullen er zijn, van wie men meer
weet aan goeds Toch zal de toekomst
moeten leren, of hij ook als president aan
de vele verwachtingen beantwoordt.
Met de uitslag van deze verkiezingen is
niet slechts een Amerikaans, maar ook
een Europees, ja het wereldbelang ge
moeid. De wereld hoopt, dat met Eisen
hower de kansen op veiligheid en vrede
zullen toenemen, dus in de allereerste
plaats uitbreiding van het Koreaanse con
flict zal worden voorkomen.
wel ver-
het komt aan op de
uitvoering en of de verkiezingsbeloften
werkelijk zullen worden nagekomen.
Waar ging het in deze verkiezingsstrijd
hoofdzakelijk om? Wij herinneren er aan,
dat voigens het Gallup-onderzoek Eisen
hower zou winnen als de Koreaanse
kwestie de doorslag gaf, terwijl de Demo
craat Stevenson de zege zou behalen, aLs
het merendeel der Amerikaanse burgers
zich zou laten leiden door de verworven
rechten en economische belangen. Eisen
hower heeft gewonnen.
Men moet er intussen rekening mede
houden, dat Eisenhower een enkele maal
gesproken heeft, zoals het hem diep uit
het hart kwam. zoals hij met persoonlijke
overtuiging de dingen ziet. Later echter
bleek hij meer de levende loudspeaker
te zijn van zijn Taftiaanse adviseurs. Uit
sommige van zijn redevoeringen steeg de
zware geur op van het isolationisme.
son. meer internationaal georiënteerd is,
maar wanneer hij staat onder druk van
de orthodox-Republikeinse gerichte Taft-
groep kan hij dit gevoelen moeilijk tot
uiting brengen.
Wat de binnenlandse politiek betreft,
is de Republikeinse Partij o.a. gekant
tegen voortgezette centralisatie, tegen de
concurrentie die de staatsbedrijven de
particuliere ondernemingen aandoen. Zij
proclameert de vrije prijsvorming, meer
ruimte voor de particuliere handel en in
dustrie. lagere belastingen en geen star
heid ten aanzien van de beschermende
handelstarieven.
De Republikeinse Partij heeft in het
algemeen een conservatieve inslag. Haar
aanhangers vindt men niet het minst on
der grootindustriëlen en zakenlieden.
(Voor vervolg zie pap. 2).
cadet John Eisenhower, een
■an het nieuwe staatshoofd der
gde Staten. Zal h\j ook nog
een generaalspakje dragen.'
deze zijn nederlaag erkende
Na de sportieve uiting van Stevenson,
heeft Ike hem het volgende geantwoord:
„Ik dank U voor Uw hoffelijke cn spor
tieve boodschap. Gezien de zware moei
lijkheden. die voor ons liggen, is het
meer dan oojt noodzakelijk, dat de man
nen en vrouwen van goeden wille van
beide partijen de geleverde politieke
strijd vergeten en zich wijden aan het
enkele doel van een betere toekomst
Tot de menigte zeide Eisenhower: „Ik
gevoel me zowel deemoedig als trots over
de uitslag en zal mijn verantwoordelijk
heid nimmer te licht opvatten."
GeestdiUtig gejuich
Van Republikeinse zijde werd Eisen
hower's overwinning aangekondigd in de
balzaal van het New Yorkse hotel, dat
de Republikeinse partij tot hoofdkwar
tier diende. Het geestdriftige gejuich deed
bijna de kristallen luchters breken. Er
waren omvangrijke voorbereidingen ge
troffen voor het overwinningsfeest Ge
durende de nacht waren in het hartje
van New York grote massa's op de been, I
in afwachting van het resultaat Tegen tige
middernacht begonnen groepjes jonge- wind tussen Zuidwest
lieden rond te trekken met inderhaast I (Opgemaakt te 10
vervaardigde spandoeken, waarop te le- I
zen stond: ..Eisenhower wint het: Truman ZON EN MAAN
kan hoeden gaan verkopen j Dooóerdaj: zon 7 44-17 03
IZie ook pagina 2) 12 M, op 20.04 uur Op 9 Nov L K
Enige regen
Tot morgenavond verwacht
De Büt: Zwaar bewolkt met
enkele opklaringen en tij
delijk enige regen, voorna
melijk in bet Noorden van
het baod. Over bet algemeen
weinig verandering in tem
peratuur. Mat.ge tot k ach.
lanes de kust tydelgk bard#
