Jlieuuie feihscffe d'ouroiil
a
Landverhuizers
met kleine 1 nodig
Britten willen een einde maken aan de
Mail Mau-agitatie
Militaire versterkingen naar Kenya
gezonden; honderden gearresteerd
Koos Vorrink critiseert een
partijgenoot
Wist IJ
Zending en Missie
DINSDAG 21 OCTOBER 1952
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie, Redactie Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel. 31441.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 6.per kwartaal;
2.— per maand; 0.47 per week.
ADVERTENTIËN: 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
Dri® en dertigste jaargang No 9564
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
CHR1STEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Stantoaslicti ft gfjebleoen
mgn hert la Utjljenspatf
Noodtoestand in Oost-Ahilca
DE BRITSE KOLONIE KENYA, tusspn liet Virtnrmmoor on rla Tni4ïe
IN DE BRITSE KOLONIE KENYA, tussen het Victoriameer en de Indische
Oceaan, aan de Oostkust van Afrika, opereert reeds lang de geheim
zinnige inheemse organisatie Mau Mau („Wij zijn de verborgenen"). die
zich ten doel stelt, de blanken het leven onmogelijk te maken. De leden
van deze organisatie, die door een vrijwillige of gedwongen, maar in
ieder geval onverbreekbare, eed gebonden zijn alle bevelen van de lei
ding op te volgen en uit te voeren, worden voornamelijk gerecruteerd uit
de Kikoeyoe-stam. De laatste tijd hebben zij meer dan 40 moorden ge
pleegd, waarvan 13 in de afgelopen vijf weken. Talrijke personen hebben
bij aanslagen verwondingen opgelopen; enkele gevallen van brand
stichting hebben zich voorgedaan. Om het kwaad te bestrijden hebben
de Britse autoriteiten thans de noodtoestand afgekondigd.
Deze toestand is afgekondigd om de
politie in staat te stellen de personen, die
zij verantwoordelijk acht
ordelijkheden, te arresteren. Reeds meer
dan 130 verdachten zijn aangehouden.
Vóór het aanbreken van de dag werd
een grote razzia gehouden, waarbij ge
bruik werd gemaakt van speurhonden.
Tientallen leden van de Kikoeyoe-stam
bevinden zich onder de arrestanten, mj
ook de leider van de Afrikaanse Unie
Kenya, Jomo Kanjata.
Zondagavond hadden leden van
Mau Mau de gebouwen van een poloclub
in Nairobi in brand gestoken. In Noord-
Kenya werd het lijk van een door de
Mau Mau vermoorde inheemse politie
agent gevonden. Toen reeds werden ar
restaties verricht, maar tegelijkertijd
vroeg de gouverneur der kolonie, Sir
Evelyn Baring, de Britse regering om
versterking. Deze kwam gistermiddag in
de vorm van twee bataljons met pantser
wagens, die aan de bezetting van de
Kanaal-zone werden onttrokken.
Sir Evelyn Baring, die pas een maand
gouverneur van Kenya is, noemde de toe
stand „uiterst ernstig". Vrijwel alle hui
zen van blanken lijken op forten. Ieder,
die daartoe in staat is, draagt dag
nacht wapens. Gisteren is ook de Britse
kruiser Kanja de haven van Mombassa
binnengevaren. De gehele politiemacht
van de kolonie en de vrijwillige politie-
reserve met de militairen is ingezet
de leden van de Mau Mau op te sporen.
Alle wegen naar en uit het gebied
de meer dan een millioen leden tellende
Kikoeyoe-stam zijn afgesloten.
In het Kapilool van de vréde
Algemeen debat in
V.N. opgeschort
Peruaans voorstel om uit
Korea-impasse te komen
Het algemeen debat in de vergadering
van de Verenigde Naties is voorlopig op
geschort. Verwacht wordt, dat het niet
wordt hervat voor de Verenigde Staten
van Amerika de presidentsverkiezingen,
die 4 November a.s. gehouden worden,
achter de rug hebben.
Gisteren hebben nog het woord gevoerd
de Australische minister van Buitenland
se Zaken, Casey, en de Peruaanse afge
vaardigde dr Belaunde. Deze laatste heeft
enkele gedachten geopperd om aan de
impasse, waarin de wapenstilstandsonder
handelingen op Korea verkeren, een ein-
de te maken. Hij wilde alle krijgsgevan
genen in een speciale zóne doen onder
brengen, waar zij onder bescherming van
de Verenigde Naties zouden staan. Een
„neutrale commissie", bestaande uit leden
van de betrokken partijen met daarnaast
landen, die geen lid van de Verenigde
Naties zijn, maar wel internationaal vele
diensten hebben bewezen (zoals Zwitser
land), zou dan toezicht moeten houden
bij het uitzoeken van degenen, die wel
en zy, die niet wensen te repatriëren.
Inmiddels heeft de Sow jet-Russische
delegatie gister een zestig pagina's tellend
memorandum ingediend over beweerd
bacteriologisch oorlogvoeren door de ver
bondenen in Korea en China.
Van Amerikaanse zijde is vernomen,
dat de Algemene Vergadering verzocht
zal worden, een commissie te benoemen
1 voor het instellen van een onderzoek naar
deze communistische beschuldigingen.
Tijdens de rustpauze in het algemeen
debat kunnen nu de verschillende com-
missies aan het werk gaan. Met name in
de politieke commissie, die op verzoek
i van Rusland waarschijnlijk eerst de
I kwestie-Korea onder de loupe zal nemen,
i kan het warm toegaan.
I Minister Mansholt in 1953
naar Suriname
Minister Mansholt is van plan volgend
jaar Suriname te bezoeken in verband
met het tienjarenplan voor dat land en
de plannen van de stichting Mechanische
Landbouw voor Suriname.
beetje herfstig, vindt U niet?
Volgens de gouverneur worden de
moorden door de Mau Mau naar
vooraf beraamd plan uitgevoerd. In
rede vertelde hij, dat er goede hoop
op versnelling van het tempo van
woningbouw voor inheemsen, uitbreiding
van het onderwijs en verbetering van de
positie der inheemsen in het burgerlijk
bestuursapparaat. Maar al deze dingen
zouden niet verwezenlijkt kunnen
den, indien er geen eind komt aai
ongeregeldheden, door de Mau Mau
oorzaakt.
Tegen hoofdredactrice
2 maanden geëist
„lk ben even emotioneel
als Soekaino"
Tegen de hoofdredactrice van he
.Nieuw Soerabajaasch Handelsblad", me
/rouw A. H. Führi-Mierop, is gisteren
twee maanden gevangenisstraf geëist
wegens een door haar op 27 October
1951 geschreven artikel, getiteld „oude
koeien". De uitspraak werd bepaald op
1 November. Mevrouw Führi was pri
mair ten laste gelegd opzettelijke bele
diging van het staatshoofd en subsidair
het in het openbaar uiting geven aai
voelens van vijandschap, haat of
achting tegen een of meer bevolkings
groepen in Indonesië.
Mevr. Führi voerde aan, dat het artikel
niet gericht was tegen president Soe-
karno, doch tegen een rede, die hij in
zijn paleis had gehouden ter gelegenheid
van de „Dag der Verenigde Naties
Terwijl mevr. Führi bezig was met het
schrijven van haar artikel, kreeg zfj de
telefonische mededeling, dat op Bali
twee Nederlanders waren vermoord. On
der de psychologische invloed hiervan
verkreeg het artikel een scherpere toon
dan zij aanvankelijk had bedoeld. Zij
zeide, even emotioneel te zyn als pre
sident Soekarno.
Amerikaanse haven-autoriteiten kijken neer op de beste buit, die zij
ooit hebben gemaakt: een hoeveelheid opium van 40 kg, ter waarde van
bijna IV2 millioen gulden, verpakt in waterdichte zakjes. Het gevaar
lijke, witte goedje werd gevonden aan boord van de Britse tanker
Silverdale, die dezer dagen uit China te Philadelphia meerde. Wie van
de bemanning verantwoordelijk is voor deze lading is niet bekend.
Voorlopig wordt het scheepsvolk vastgehouden en ondervraagd.
Telefoto.
Oorlogsgraven kosteloos
onderhouden
Ned.Engelse besprekingen
in Londen
Een Nederlandse delgatie onder lei-
ng van luitenant-admiraal b.d. J. Th.
Furstner zou vandaag in Londen aan
komen om de eerste vergadering van het
comité van Nederland en het Britse
gemenebest voor oorlogsgraven bij te
in. Bij de besprekingen zullen ook
de Britse, Canadese en Australische am
bassadeurs in Den Haag aanwezig zijn.
Op de agenda staan alle kwesties om-
ent de 20.000 Britse oorlogsgraven in
Nederland en de Nederlandse graven in
de Britse gebieden. Er is o.a. voorgesteld,
dat Engeland de Nederlandse graven op
Brits gebied en in Birma en Siam kos
teloos zal onderhouden. Nederland zou
dan op zijn beurt de kosten dragen van
het onderhoud der Britse graven op Ne
derlandse burgerlijke begraafplaatsen.
De Britse minister van Oorlog An
thony Head zal de deelnemers aan de
besprekingen morgen een diner aanbie-
Overspannen moeder met
twee zoontjes verdwenen
De 34-jarige Everdina Heine van Es
sen, uit Soest, verliet in de nacht var
Zondag op Maandag in overspannen toe
stand met haar twee zoontjes haar wo
ning en keerde er nog niet terug. Men
vreest dat er een ongeluk is gebeurd.
De kinderen zijn resp. 11 en 3 maanden
Zangspel over Don Quichotte
voor de N.C.R.V.
De NCRV heeft aan de Ned. compo
nist Simon Pluister opdracht gegeven
tot het schrijven van een zangspel op
tekst van Ab van Eyk en met als titel
,.De ridder van de droevige figuur'
Deze vrije fantasie over een ridder, die
zich in 5 scènes als Don Quichotte zal
voordoen, wordt morgenavond voor
NCRV in première gebracht, des avonds
om 20.20 uur. De uitvoerenden zijn Leo
Ketelaars (Don Quichotte), Corn. Kalk-
(Sancho Pancha), Maria de Rooy
(sopraan), Leon Combé (bas), Maria
PluisterLeentvaar (alt), Elsa Barther
(sopraan), Lidy v. d. Veen (mezzo-so-
pran), Henk Driessen (bariton), Willy
Wolfers .(tenor), Nicolas Alfonso (gui
taar). een Operakoor (ingestudeerd door
Fred. Boshart) en het versterkt Kamer
orkest. Het geheel onder leiding van
Maurits van den Berg.
Vreemde ontploffing bij
Groningen
Militairen deden erg geheimzinnig
Onder geheimzinnige omstandigheden
hebben een vaandrig, een sergeant en een
soldaat gisteravond op een weiland in
Haren bij Groningen een projectiel laten
ontploffen. Toen de landbouwer Hendriks
him tekst en uitleg vroeg, zei een van
de militairen: „Och. wij moesten trillin
gen constaterenDe boer vond dit
wel wat vreemd en wilde nog vragen
-om dit nodig was, maar de militai-
stapten zenuwachtig en gehaast in
hun jeep en reden in snelle vaart weg.
Zowel de politie als de militaire auto
riteiten staan voor een raadsel. Er wordt
gemeenschappelijk onderzoek inge
steld.
Koningin en Prins terug
H.M. de Koningin en de Prins, die het
weekeinde hebben doorgebracht bij de
Franse president Auriol, zyn gistermid
dag om tien over v(jf op het vliegveld
Soesterberg geland en naar Soestdük ver
trokken. Zü maakten de reis, die byna
'wee uur duurde, in de Regeringsdakota.
Oud-minister Peters
burgemeester
Opvolger van ir Witte in Bergen
op Zoom
In doorgaans goed ingelichte Haagse
kringen rekent men er op dat ir J. L.
Peters (K.V.P.) die in het vorige kabinet
minister van Uniezaken en Overzeese
Rijksdelen was, benoemd zal worden tot
burgemeester van Bergen op Zoom. Hij
wordt dan de opvolger van ir H. B. J.
Witte, thans minister van Wederopbouw.
Keizerin van Vietnam
naar Haarlem
Voor tewaterlating van
passagiersschip
H.M. Keizerin .Jam Phuorug va
Vietnam (Frans Indo-Ghana) heeft zich
bereid verklaard op Dinsdag 28 October
in Haarlem het duibbelsohroef-motor-
schip V'ille de Saigon te water te laten.
Het sohip is bü de N.V. Haarlemsche
Scheepsbouw Maatschappij in aanbouw
een rederij te Parijs. Het is bestemd
passagiers- en vrachtvervoer tussen
de havens aan de Vietnamese kust en
wordt uitgerust met een luchtvervoer-
sin.gsin6taMatie voor 84 eerste--klasse-
passagiers. Een derde klasse biedt plaats
aan 34 personen en bovendien kunnen
tussendeks 330 passagiers vervoerd wor
dien.
De Valera mocht nog niet
naar Ierland terug
Hoewel mimiister-presdd«ut E. d
Valera zeer verlangend was vandaag
naar Ierland terug te keren, deed het
onderzoek op het laatste ogenblik het
verstandig voorkomen het vertrek uit
ht Ooglijdersgasthuis te Utrecht nog
enige tijd uit te stellen. Vermoedelijk zal
Directeur-generaal P.T.T.
De heer Neher en prof.
Bast gewond
Auto van de weg geduwd en
over de kop geslagen
De heren L. Neher, directeur-generaal
an de P.T.T., en prof. ir G. H. Bast,
directeur van het laboratorium der
P.T.T., werden gistermiddag gewond by
een auto-ongeluk, dat gebeurde in de
gemeente Waddinxveen.
Beide heren waren uit Arnhem, waar
zij de viering van het zilveren jubileum
de K.E.M.A. hadden bygewoond, op
weg naar Den Haag. Bij het inhalen van
vrachtauto, die plotseling naar links
uitweek, werd de wagen van de heer
Neher in volle vaart in de berm van de
weg geduwd. De auto tuimelde van een
hoogte van drie meter naar beneden,
sloeg over de kop en bleef op de zykant
liggen.
De heer Neher kreeg een hoofdwond
1 een hersenschudding; prof. Bast een
Generaal Tsjang Kai Sjek, de lei
van de Chinese Nationalisten,
die alleen nog over het eiland
Formosa beschikken, rijdt door
■juichende menigten, gedurende
de feestelijkheden in Taipeh, ter
gelegenheid van China's onafhan
kelijkheidsdag.
Stichting voor de Landbouw:
Verlenging van pacht bij
verkoop van bedrijf
De Stichting voor de Landbouw heeft
minister Donker verzocht in het Pacht-
•besluit een verandering aan te brengen
ten behoeve van pachters, wier boerderij
tegen het einde van de pachttermyn
wordt verkocht en die zich daardoor de
mogelykheid om de pacht te verlengen,
zien ontgaan.
De stichting vindt het nodig, dat, in
overeenstemming met het voorontwerp
van de commissie-Van den Bergh, in het
pachtbesluit een bepaling wordt opgeno
men om de pacht te verlengen, indien de
verkoop van het gepachte geschiedt bin
nen de laatste vier jaar van de pachtter-
mijn.
De relletjes in New Brighton
Verzetsleider keurde de
onlusten af
Het aantal doden tengevolge van de
relletjes in New Brighton, de kleurlin-
genwijk van Port Elizabeth, is tot 13
gestegen. Naar eerst thans is bekend ge
worden, zijn de reizigers van een per
sonentrein, welke juist het station bin
nenreed, toen de gevechten het hevigst
waren, aan een groot gevaar ontsnapt.
De machinist zag de grote wanorde op
het station en had de tegenwoordigheid
van geest, in volle vaart door te rijden.
Dr James Moroka, de leider van de
verzetsbeweging der kleurlingen tegen
onrechtvaardige maatregelen, heeft gis
teravond de onlusten in krachtige be
woordingen afgekeurd.
Dc heer L. Nchcr
nog ury goed afgelopen
gebroken schouder. Zij werden naar Bro-
novo in Den Haag overgebracht. Hun
toestand was gisteravond zeer bevredi
gend.
De chauffeur van de auto bleef onge-
Britse reder lucht z'n hart
Lof voor Nederlandse
arbeiders
En scherpe critiek op toestanden
in eigen land
Edmund H. Watts, president van de
British Steamship Company, vertelde -
tydens een rede ter gelegenheid van de
tewaterlating van een 10.000 tonner in
Dundee, dat Rotterdamse scheepsbouw-
arbeiders een schip van zyn maatschappij
in 22 dagen hadden gerepareerd. „Een
reparatie," zo zei Edmund Watts, „waar
Engelse arbeiders 45 dagen voor nodig
hebben. Het is om je dood te ergeren
leer je ziet, dat op Britse werven
de arbeiders een halfuur voor het ein
digen van de werkzaamheden, al in
groten getale hun werk verlaten. Dit kost
de Engelse scheepsbouwindustrie een
millioen man-uren per jaar."
Wachtdagen niet meer
altijd verplicht
Werkloosheidsreglement wordt
gewijzigd
De verplichte drie wachtdagen, die
'men moet doormaken voordat de werk-
loosbeiduitkerin-g kaïn worden toege
kend, zullen in bepaalde geval-len wor
den afgeschaft, wanneer de plannen tot
wijziging van het werklooaheidsregle-
ment doorgaan,
De huidige bepa-ling kan moeilyk-
heden veroorzaken wanneer een arbei
der, die wachtgeld heeft, enkele dagen
in loondienst gaat werken in een andere
bedrijfstak. Haalt hij in deze nieuwe be
drijfstak niet het aantal dagen dat ver
eist is om bij werkloosheid eerst wacht
geld te kunnen krijgen, da-n kan hij
aanspraak maken op de werkloosheids
uitkering, maar moet hij in veel geval
len eerst drie dagen wachten.
Men wil nu mogelijk maken dat geen
wachtdagen gelden, waimeer een werk
nemer, die wachtgeld heeft, minder dan
twaalf dagen in een andere bedj-yfstak
gaat werken.
Socialistische Internationale te Milaan
Mr v. d. Goes van Naters hekelde
Amerikaanse handelingen
TIJDENS DE VERGADERING van de Socialistische Internationale, welke
deze maal te Milaan wordt gehouden, heeft het Nederlandse P.v.d.A.-
lid mr M. v. d. Goes van Naters zich in anti-Amerikaanse zin uitgelaten.
Hij hekelde o.m. de steun, die de Amerikanen aan de neo-nazistische orga
nisatie in Duitsland hebben verleend en de Amerikaanse critiek op het
Franse regeringsbeleid. Ook leverde mr v. d. Goes critiek op het vragen van
inlichtingen door de Amerikaanse ambassade in Den Haag n.a.v. de op
voering van Circus Europa.
De president van de Party van de Ar
beid, Koos Vorrink, die eveneens het con
gres te Milaan bijwoont, heeft gisteren
voor een plenaire vergadering verklaard,
dat de gedelegeerden nooit het feit uit
het oog behoren te verliezen, dat Ameri-
ka's vriendschap voor Europa meer dan
duidelük is gevestigd. „Ik waarschuw
tegen anti-Amerikaanse uitlatingen," al
dus de heer Vorrink, die er verder aan
herinnerde, dat tienduizenden Amerika
nen voor de bevrüding van Europa vielen.
Een andere, Nederlandse socialist, ir
Vos, hield een pleidooi voor de hulpver
lening aan minder ontwikkelde gebieden.
Volgens de spreker wordt deze hulpver
lening moeilyk gemaakt door de houding
van Rusland.
DAT de „overblyfselen van een mense-
lyk gebit", die in het harde mergel van
de St Pietersberg zyn gevonden, volgens
een deskundige slechts het fossiel van een
schelpdier zyn.
DAT B. en W. van Amsterdam bü de
raad byna 9.2 millioen hebben aange
vraagd voor de bouw van 684 woningen
met garages en winkels in Tuinstad Slo-
termeer.
DAT de Nederlandse Zentravereniglng,
de organisatie van verkopers van Zwit
serse horloges, gisteren in Utrecht haar
25-jarig bestaan vierde.
DAT het wederopbouwplan voor de
Grote Markt in Groningen door de ge
meenteraad is aanvaard.
DAT staatssecretaris Muntendam de
adviescommissie in zake wyziging van
het medisch tuchtrecht (voorzitter mr
B. de Gaay Fortman) heeft geïnstalleerd.
DAT in Amsterdam een comité tot ver
nieuwing en uitbreiding van het Zoölo
gisch Museum gevormd zal worden.
DAT byna allé gemeenten in Groningen
zyn toegetreden tot de provinciale dienst
voor schooltandverzorging. die in Nieuwe-
Pekela met zyn werk is begonnen.
DAT de suikerfabriek Steenbergen er
een raffinaderij en een pulpdrogerij bij
gaat bouwen.
DAT de wederopbouw van het enige
jaren geleden uitgebrande koelhuis
Amerika der N.V. Blaauwhoedenveem-
Vriesseveem aan de Oostelyke Handels
kade te Amsterdam voor ƒ2 328.000 is
opgedragen aan Hillen en Roosen aldaar.
DAT de Skymasters na 31 Dec. niet
meer als AVRO-orkest zullen optreden,
maar nog wel in los verband voor deze
microfoon zullen komen.
DAT wegens beroving van de 83-jarige
W. Hoorens te Susteren, door het Bossche
Hof vier vrouwen en een man weiden
veroordeeld tot een jaar m.a. en enige
maanden voorwaardelijk
DAT de Hagenaar Boesman morgen
t.g.v. de landbouwbeurs in Zuidlaren
(Dr.) met z n ballon zal opstijgen en er
vandaag ook de 702 jaar oude paarden
markt werd gehouden, die de grootste Is
van West-Europa.
DAT op 31 October in Groningen een
parade wordt gehouden voor gen.-maj.
H. J. J. W. Dürst Britt, bevelhebber der
vierde militaire afdeling en commandant
der eerste divisie, die op 1 November met
pensioen gaat.
Koos Vorrink, de voorzitter van de
Parti- van de Arbeid, spreekt de
Socialistische Internationale te
Milaan toe.
De pl. chef van de criminele politie ln
Oost-BerUjn, de 39-jarige Heinz Tacke.
is naar West-Berlijn uitgeweken, omdat
naar hy zei. hij dc politieenethoden in
Oost-Be:<lyo niet met zyn geweten in
overeenstemming kon bréngen.
bevoegd® Zen-
A DE tweede wereldoorlog heeft de
RK. Missie haar werk met zeer
verhoogde intensiteit in de gedragslijn
van vóór die oorlog, na 1928, voortgezet.
Het getal nieuw ingezette werkkrachten,
priesters, fraters, nonnen, loopt in de
honderden. Mensen noch geld worden
gespaard om aan de R.K. Kerk in In
donesië een steeds breder en sterker
positie te verschaffen. Daarbij wordt
natuurlijk van alle middelen gebruik ge
maakt. Ook van de school.
Toen in de eerste tijd na de bevrijding
vele onderwijzers, ook van gouverne-
mentsscholen, nog in het toenmalige Ned.
Ind. Leger dienst moesten doen. terwijl
door een foutieve toepassing van de des
betreffende bepalingen vele R.K. klooster
broeders met onderwyzersacte, hoewel zij
de priesterwijding niet bezaten, toch
dienstplicht waren vrijgesteld, raak
ten hier en daar gouvernementsscholen
bezet met R.K. leerkrachten, die deze
scholen zo al niet formeel, dan toch feite
lijk in R.K. scholen omzetten, ook al
moesten vele Protestantse kinderen van
deze scholen gebruik maken en alzo
ie-object worden.
TTET gewicht van de zaak eist, iets
AJ- breder in te gaan op de vraag van
Zending en Missie op Nieuw-Guinea. Na
1928 is Rome ook daar in het zendings
terrein van Noord- en West-Nw-Guinea
gaan werken. De toestand is hier echter
door het gezegende zendingswerk zó ge
worden, dat er van de ongeveer 200.000
bereikbare Papoea's 140.000 Protestants
gedoopt zijn, waartegenover hoogstens
paar duizend R.K. Papoea's staan.
Rooms-Katholieken zijn er daar verder
alleen te vinden onder de Europeanen
onder de Indo-Europese kolonisten,
sr ook onder dezen vormen zy een
minderheid.
Wat wil de Missie dan in Noord- en
West-Nw-Guinea? Waarom bepaalt zij
zich niet tot eigen terrein in het Zuiden,
nog genoeg te doen is? De Missie
wil ook in Noord- en West-Nw-Guinea
de R.K. Kerk uitbreiden, d.w.z. Protes-
;en tot leden der R.K. Kerk maken
door de scholen ook vooral de kin
deren in dit proces betrekken.
Daarmee komen wij op een terrein,
it voor de gemiddelde krantenlezer on
bekend terrein is en waarover een ver
duidelijking dus niet overbodig mag
heten.
MEN moet op het gebied van dit
onderwijs twee duidelijke scheids-
lünen in het oog houden: de eerste, die
onderwijs aan de inheemse bevolking,
dus onderwijs in het Maleis, onderscheidt
van het Europees onderwys met Neder
lands als voertaal, en de tweede, die op
de eerstgenoemde afdeling het volks
onderwijs onderscheidt van het vervolg-
onderwys.
Volksonderwijs wordt gegeven op dorps
scholen, voor de kinderen van dat dorp
omvat wat bij ons in de eerste drie
klassen van een lagere school wordt ge
geven. Vervolgonderwijs omvat de stof
van de klassen vier tot zes. alles natuur-
lyk aangepast aan de behoeften der be
volking. Vervolgscholen (v.v.s.) zijn er
slechts op sommige grotere, centraal ge
legen plaatsen, waar een kring van dor
pen met volksscholen (v.s.) omheen ligt.
De beste van de leerlingen, die de v.s.
hebben doorlopen, gaan naar een na
burige v.v.s., komen dus buiten hun dorp
moeten by de v.v.s. in een internaat
worden opgenomen, dat aan hun school
verbonden is.
Zending en Missie, die de verzorging
in het onderwys aan de inheemse be
volking in hun terreinen behartigen, kun-
dus alleen v.vs.-en hebben, waar zij
ïn hebben. Maar de Missie heeft by-
voorbeeld weten door te dryven, dat zij
in Fak Fak een v.v.s. kreeg met een
gesubsidieerd internaat, nog vóór er een
zendings-v.v.s. was. Die school en dat
internaat moesten bevolkt worden, maar
aren geen missie-volksscholen en er
zijn toen zelfs uit het gebied van de mis-
lan de Wisselmeren hemelsbreed
meer dan 400 km verwijderd! niet zon
der geweld leerlingen naar de v.v.s. in
Fak Fak gebracht.
Rome wil ook op Noord-Nieuw-Gulnea
vs.-en stichten met internaten en wil
daarvoor subsidie hebben. Volkomen ten
onrechte. Als de begroting toelaat, onder
de Protestantse bevolking nog meer
-en te stichten, dan zal de Zending,
of tegenwoordig de wordende zelfstan
dige Protestantse Papoeakerk. dat moeten
doen. Nederlandse belastingbetalers be
hoeven de kosten niet te vergoeden, die
Rome maakt, om Protestantse Papoea
kinderen in R.K. internaten tot bekerings
object te maken.
TAE MISSIE heeft in haar eigen ge-
bied ruimschoots gelegenheid gehad,
het onderwijs te ontwikkelen. Nog meer
dan de Zending in haar gebied, want van
1924 tot 1935 bracht een geheime over
eenkomst. waardoor dc Missie niet aan
de toen ingevoerde Algemene Subsidie
Regeling behoefde te voldoen, haar nog
bijzondere voordelen. Maar naar het
woord van een harer eigen leiders heeft
de Missie op dit gebied van het onder
wijs in Zuid-Nieuw-Guinea gefaald. Zy
heeft daardoor een grote achterstand.
(Zie vervolg op pagina 3)
lil
li
Munchen
ZUrlch
Wenen
II «I
NNO
.VNO
NNO
Enkele opklaringen
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Droog weer met
overdrijvende wolkenvelden.
Overwegend matige wind
tussen Noord en Oost. Aan
houdend koud weer met op
vele plaatsen lichte nacht
vorst.
(Opgemaakt te 10 uur).
ZON* EN MAAN
Woensdag: zon 7.17—17.31; maan 11.57
—18.46 uur. Op 26 Oct. E K.
