Jlietttue feihscfft (flimmnt
Zeventig dagen
in de cel
Nederlandse driekleur in Djakarta werd
in stukken gescheurd
Een oproerige menigte (communisten)
drongen het parlementsgebouw binnen
Acheson: op Korea strijden
wij, zolang het nodig is
Attlee wil de Bevan-groep
laten royeren
Wist II
Onvergelijkbaar
VRIJDAG 17 OCTOBER 1952
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie, Redactie Abonnementen» en
Advertentie-afdeling: TeL 3144L
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 6.— per kwartaal;
2.per maand; 0.47 per week.
Directie: F. DIEMEB
Hoofdredacteur! Dr. E. DIEMEB
Chef-Bed.! H. W. J. ENSEB3NI
CHRISTEL1JK-NAT10NAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.SUnUuUdi l< «ictlnea
•natattlarijlieiispml'
Drie en dertigste Jaargang No 95A
Zie pag. 2
Noodweer barst los
Griezelige vondst
Beenderen (van vrouw?)
in kolenslib ontdekt
Wordt mysterie na 9 jaar
nog opgehelderd
Van Schotse zijde heeft men, de Ne
derlandse politie verzocht een onderzoek
in te stellen naar de mogelijke aanwe
zigheid van menselijke beenderen in de
lading kolenslib van twee schepen, die
uit Grangemouth naar Nederland zijn
vertrokken. Men heeft namelijk in een
kolentip van de Whitrigg-mijn te White-
church in Oost-Schotland een zak gevon
den met beenderen van een menselijk
skelet, waaraan het hoofd en been-ske-
letdelen onfcbraiken. De politie denkt aan
de mogelijkheid, dat het gevonden skelet
is van de mijnwerkersvrouw Mary Clark,
die in Januari 1943, toen 28 jaar oud,
spoorloos verdween, of van de vijftien
jarige Grace Izatt, die in dezelfde buurt
in April 1949 vermist werd.
De twee betrokken schepen zijn de
Nieuwland van de Scheepvaart- en
Steenkolenmaatsohappij te Rotterdam en
de Traquair uit Leeds. De Nieuwland is
inmiddels terug in Schotland. De Tra
quair is 13 October naar Nederland ver
trokken en heeft in Antwerpen een deel
van zijn lading gelost. Er was geen politie
bij.
Over deze mysterieuze zaak meldt het
Alg. Dbl. nog dat Mary Clark moeder
was van twee kinderen. In Januari 1943
liep ze na een woordenwisseling het huis
uit met de mededeling dat ze zelf werk
ging zoeken. Sindsdien heeft men niets
meer van haar vernomen. Haar man, die
geruime tijd onder verdenking stond, be
steedde daarna zijn kinderen bij familie
leden uit en hertrouwde. De ontdekking
van het geraamte heeft het politie-appe-
raat nu opnieuw in beweging gebracht
de spandoeken ook de terugzending van
de Nederlandse Militaire Missieeisen.
Een vrouwelijk lid van de staf van het
Hoge Commissariaat vertelde aan A. P
„Duizenden stormden door het hek de
tuin binnen. Zij deden ons niets, maar
riepen ons scheldwoorden toe. Daarna
scheurden zij de vlag in stukken."
Na deze daad begaf de menigte zich
naar het paleis van de president en ging
weer heen, toen Soekarno verteld had,
dat de eis van ontbinding van het parle
ment in overweging zou worden geno
men. Hierop werden premier Wilopo en
generaal Simatoepang naar het paleis
ontboden voor een conferentie.
Na een bijeenkomst van de parlemen
taire delegatie en het kabinet verklaarde
een woordvoerder der regering: „In dit
stadium geen kabinetscrisis. De regering
blijft aan het werk om de toestand het
hoofd te bieden."
Op de vraag of de voorstellen waren
aanvaard, zeide hij: „Geen commentaar."
De toestand blijft verward, de gerust-
DUIZENDEN SCHREEUWENDE INDONESIËRS hebben zich hedenmor
gen verzameld voor het Nederlandse Hoge Commissariaat te Dja
karta, zo melden Ass. Press en A.N.P. Zij trokken onze vlag omlaag en
scheurden deze aan stukken. Bovendien vernielden zij de Nederlandse
vlag voor een ander gebouw van het Hoge Commissariaat en in de tuin
van de ambtswoning van de Hoge Commissaris aan het voormalige
Koningsplein. Zij gooiden met stenen naar een in de tuin van een der ge
bouwen staande Nederlands ambtenaar. Via het Indonesische ministerie
van Buitenlandse Zaken werd bescherming gevraagd, welke onmiddellijk
ter beschikking werd gesteld. Op een terstond gevolgd Nederlands pro
test heeft de chef van het protocol mondeling verontschuldiging aange
boden.
De Hoge Commissaris heeft
wij'ld de vlag weer doen hijeen.
Het was niet gemakkelijk, er achter te
komen, wie de aanstokers wa
dit oproer, doch de politie deelde aam
Ass. Press mede, dat de meeste betogers
niet uit Djakarta maar van buiten kwa
men. Hun kleding en sommige spandoe
ken wezen er op. dat de communisten
ten nauwste bij de woelingen betrokken
zijn. Voor het incident bij het Hoge Com
missariaat hadden zich nog geen ge
welddaden voorgedaan, dooh daarna
drongen zij het gebouw van het parle
ment binnen, waar zij in de vergader-
zaal wanorde aanrichtten. Zij plakten
biljetten op de miuren met de woorden:
„Dit .parlement vertegenwoordigt het
•volk niet. Men maakt van dit parlement
een koffietent".
In het ministerie van Buitenlandse
Zaken moeten enkele archiefkasten zijn
vernield. De maatschappij vlaggen van
de kantoren van de Koninklijke Rotter -
damsche Lloyd en de Maatschappij „Ne-
derland" aan het voormalige Konings
plein zijn eveneens omlaag gehaald.
Overal in de binnenstad plakten de be
togers biljetten aan om ontbinding
het parlement te eisen.
Het parlementsgebouw is gesloten
wordt door tanks en artillerie bewaakt,
evenals het paleis.
De P.T.T. te 's-Gravenhage ontving
bericht, dat wegens de mindstersorisds
Indonesië het telegraaf- en telefoonver
keer Nederland-Indonesië tijdelijk werd
gestaakt. Later op de dag werd het op
last van de Indonesische minister v
Defensie hervat.
Geen Kabinetscrisis
Om kwart voor elf was de 'betoging
nog niet afgelopen.' De menigte bewoog
zich weer in de richting van het par
lementsgebouw. Terwijl het kabinet in
het gebouw van de voormalige Raad van
Indië beraadslaagde of het zou aftreden
of niet, ontving president Soekarno op
het paleis een delegatie ran het leger
onder leidilng van kolonel Nasoetion.
chef-staf. Om 1.15 uur was de kabinets-
ziting afgelopen en deelde de minister
van Voorlichting mede, dat er op het
ogenblik geen kabinetscrisis was, zodat
de regering haar taak zou blijven ver
vullen om aan de toestand het hoofd te
bieden. De regering hoopte, dat de rust
spoedig zou terugkeren, zeide hij. Mi
nister-president Wilopo deelde aan de
pers mede, dat er op een bijeenkomst
met de president en de vice-president
een weg was gevonden om uit de moei
lijkheden te geraken. Hij wilde echter
niet vertellen,welke die weg was. De
algemene verkiezingen zullen versneld
worden.
Om half twee verschenen de divisie-
en sectiecommandanten van de alge
mene staf der landmacht onder leiding
van kolonel Nasoetion om de minister
van Verdediging, de suil tan van Djokja,
te ontmoeten. Onder hen bevonden zich
ook de territoriale commandanten van
Noord-Sumatra, West-, Midden- en
Oost-Ja va, voorts overste Soemanti,
overste Soetoko en overste Soerjo Soe-
larso. Zij bespraken met de sultan de
huidige toestand.
Nader telefoneert Ass. Press ons, dat
stellende woorden ten spijt. Het garni
zoen is zeer actief. De verslaggevers
mochten vijf uur lang geen telegrammen
verzenden. Dit geschiedde op militair be-
veL De plaatselijke telefoon werkte niet
Er is een uitgaansverbod aangekondigd
tussen 8 uur 's avonds en 5 uur 's mor
gens.
Voor verschillende kantoren van het
H.C. te Djakarta zijn thans militaire
wachten geplaatst. Het voorlichtingskan
toor op Oost 3 had inmiddels de deuren
gesloten.
Excuus aan Ned. regering
De waarnemende Hoge Commissaris
van Indonesië te 's-Gravenhage, mr Soe-
santo Tirtoprodjo, heeft volgens A.N.P.
hedenmorgen een telefonisch onderhoud
gehad met de Indonesische minister
Buitenlandse Zaken, mr Moekarto. Minis
ter Moekarto deelde mr Soesanto mede.
dat het parlement de Indonesische rege
ring verzocht heeft, niet af te trëden. De
regering zal aanblijven. Voorts deelde hy
mede, dat de Indonesische regering de
toestand beheerst en aan de Nederlandse
Hoge Commissaris verontschuldigingen
heeft aangeboden voor het neerhalen
de Nederlandse vlag.
Hedenmiddag om 12 uur had mr Soe
santo op het pepartement een onderhoud
met de Nederlandse minister van Buiten
landse Zaken over het gebeurde.
Geen gebrek aan het schip
De Franse duikboot Sibylle, die op 24
September met 48 man aan boord in de
Middellandse Zee verging, is waarschijn
lijk ondergegaan, doordat zij trachtte een
botsing te voorkomen, aldus luidt ae
voorlopige conclusie van'een commissie
van onderzoek.
Gisteravond vertrok de Staatssecretaris van Oorlog, mr F. J. Kranen
burg, naar Korea. Hij zal 2 etmalen temidden van het Nederlandse ba
taljon vertoeven, voorts besprekingen hebben met de opperbevelhebber
der V.N.-troepen Mark Clark, en ook een bezoek brengen aan Tokio.
De vader van de staatssecretaris, staatsraad prof. mr R. Kranenburg
(links) en de minister van Oorlog en Marine, ir C. Staf (rechts) deden
mr Kranenburg (midden) op Schiphol, uitgeleide.
In 't „Kapitool van de viede":
Marianne stemde tot aller verbazing niet
tegen behandeling der kwestie-N.-Afrika
„De strijd op Korea zal worden
gezet, zolang dit nodig is om de agres
sie een halt toe te roepen en de vrede
veiligheid te herstellen!" zo verklaarde
gisteren minister Acheson in een grote
rede voor de V.N.-Assemblée. De Ame
rikaanse minister van Buitenlandse Za
ken zei, dat de oorlog pas zal eindigen
als op rechtvaardige voorwaarden
bestand bereikt wordt. „Wij moeten de
aanvaller er van overtuigen, dat een
voortgezette strijd hem meer zal kosten
dan hij winnen kan". Verwacht wordt,
dat zijn Russische collega, Andrei
Wysjinsky, hem vandaag zal
den.
Ondanks het feit, dat Engeland en
Frankrijk zich uitgesproken hebben te
gen een groot debat over Korea, in ver
band met de komende Amerikaanse
presidentsverkiezingen, schijnt een de
bat op grote schaal reeds verzekerd te
zijn. Dit komt doordat er geen sterke op
positie bestond tegen een Russisch voor
stel de zaak onmiddellijk te bespreken.
Verwacht wordt nu, dat Engeland en wel
licht ook Frankrijk, wier ministers van
Buitenlandse Zaken nog niet te New
York zijn gearriveerd, met het houden
van het debat zullen instemmen.
Over de ontwapening zeide Acheson
nog, dat Amerika nooit agressie zal
plegen. Hij gaf toe, dat het handhaven
van een grote bewapening op zichzelf
een gevaar voor de vrede betekent, maar
hij voegde hier tfr verduidelijking aan
toe, dat ontwapening niet eenzijdig kan
geschieden. Daarvoor zijn internationale
overeenkomsten en bepaalde waarborgen
nodig. Amerika zal zijn eerlijke pogin
gen om anderen daartoe over te halen,
voortzetten.
Intussen heeft de Algemene Vergade
ring de volgende kwesties op haar agen
da geplaatst: Tunis, Marokko. Koren,
Oostenrijk en de ontwapening. Tot ver
bazing van de afgevaardigden maakte
Frankrijk geen bezwaar tegen het opne
men van de Tunesische en Marokkaanse
kwesties. Een besluit over de opneming
van de kwestie der apartheidspolitiek
in Zuid-Afrika werd tot heden uitgesteld,
omdat de Zuid-Afrikaanse gedelegeerde
nog*het woord moet voeren.
4
Grootste partijcrisis sinds 1931
Handhaaft Labour de rebellen, dan bedankt
hij voor leiderschap
DE STRIJD IN DE BRITSE LABOUR-PARTIJ. tussen links en rechts, tus-
sen Bevan en Attlee. schijnt in een beslissend stadium gekomen
te zijn. Gisteravond heeft het „schaduw-kabinet", waarin de voornaam
ste leiders van de Attlee-aanhangers onder de afgevaardigden in het
Lagerhuis zitting hebben, besloten aan de fractie een resolutie voor te
leggen, waarin Bevan en de zijnen een ultimatum wordt gesteld: de
rebellie moet worden gestaakt, de groep moet worden ontbonden, de
aanvallen op andere socialististen moeten tot het verleden behoren. En
dat alles op straffe van uitstoting uit de partij. Niet-aanvaarding van
deze resolutie door de fractie zou tot gevolg hebben, dat Attlee
andere partijleiders hun functies neer leggen.
Het lijkt er dus op, dat het in de La-
bour-partij er opyof er onder gaat. Houdt
Bevan het been stijf, dan moet hij er
ernstig mee rekenen, dat hy buiten de
partij komt te staan, althans wanneer de
fractie-meerderheid Attlee in zijn ulti
matum steunt. Verliest daarentegen Att
lee de strijd in zijn fractie, dan is de
onafwendbare consequentie, dat hy zelf
het veld ruimt.
Tussen Attlee's gematigde en Bevans
linkse fractie staan een groot aantal par
lementsleden, die vrezen, dat de partij
door al de twisten zelfmoord zal plegen.
Hun eerste belang is het behoud hunner
zetels. In het voorjaar heeft deze groep
de woede der gematigden nog weten te
breuk met Bevan en diens
volgelingen voorkomen. Parlementaire
arnemers betwijfelen, of deze groep
thans opnieuw in zal slagen, een com
promis te bewerkstelligen.
De plotselinge beslissing van de hoog
ste leiding in de partij om de rebellen
te dwingen, hun kaarten op tafel te leg
gen, toont aan, dat Attlee c.s. de huidige
toestand onduldbaar achten en dat zij
dat daar definitief een einde aan
moet komen, zelfs al zou dit gaan ten
koste van een overwinning bij de volgen
de verkiezingen.
Attlee wordt in ieder geval gesteund
door al de leden van het laatste socialis
tische kabinet, dat plaats moest maken
de conservatieve regering-Churchill.
Achter Bevan staan stellig de oud-minis
ters Wilson en Freeman, vier leden van
het partijbestuur en een vijftigtal parle
mentsleden.
Deze thans op de spits gedreven, doch
overigens reeds lang aanwezige crisis in
de Labour-partij is de grootste, sedert
1931, toen de vroegere minister-president
(Advertentie)
FRONONCEen NYLONS
zijn synoniem
MacDonald en verscheidene zijner colle
ga's uit de partij traden, teneinde zitting
te kunnen nemen irt een „nationaal kabi
net
„Onbelangrijke stap",
zegt Londen
Oplossing van olie-geschil
wordt alleen vertraagd
Hoewel de Britse autoriteiten nog geen
officiële. Perzische nota hebben ontvan
gen, hebben .zij gisteren reeds het afbre
ken van de diplomatieke betrekkingen
met Engeland als „een onbelangrijke
stap" aangemerkt. Volgens de Britten
vertraagt deze Perzische houding alleen
de oplossing van het oliegeschil; de Per
zische premier Mossadeq, draagt zelf de
verantwoordelijkheid voor deze stap.
Engeland zal intussen alles blijven doen,
om de oliekwestie te regelen.
Mossadeq heeft gisteren in zijn radio
rede, die vijf kwartier duurde, geen tijd
stip genoemd voor het van kracht wor
den van de maatregel. Hij sprak de hóöp
uit, dat Engeland zijn politiek nog zal
wijzigen in het licht van de omstandig
heden en dat de vriendschappelijke be
trekkingen weer hevat kunnen worden.
Vóór Mossadeq sprak, had hij een onder
houd van drie uur met de Sjah gehad.
Hij had zijn verkldring in het parlement
willen afleggen, maar dat ging niet door: i
er waren te weinig leden. De sfgevaar-1
digden die niet aanwezig waren zullen'
wellicht worden vervolgd-
Amerika betreurt het besluit van Mos
sadeq, daar het de zaak ingewikkelder
maakt De berichten, als zou Amerika1
gedreigd hebben met stopzetterij van alle i
hulp aan Perzië, zijn echter tegengespro
ken. Voorts acht men het niet waarschijn
lijk. dat Engeland zyn belangen in Per
zië door de Ver. Staten zal laten behar
tigen, aangezien Amerika te nauw be
trekken is bij het conflict tussei? beide
landen.
TWEE RIVALEN: links Clement
Attlee. de Britse Labour-leider,
die genoeg gegeten en gedronken
heeft van de meningsverschillen
in zijn partij en daarom gisteren
stappen ondernam tot het stellen
van een ultimatum aan Aneurin
Bevan (rechts), het hoofd van de
rebellen. Deze schijnt er over na
te denken, u-at hem nu te doen
staat. Wie zal de stry'd winnen, de
rustige eter o/ de felle peinzer?
Lord Ismay (van Nato)
bezoekt ons land
Déjeuner met de koningin
en jacht met de Prins
Op verzoek van de Nederlandse rege
ring zul'len Lord Isimay, secretaris-gene
raal vam de Noord-Atlantische Verdrags
organisatie, en Lady Ismay van 23 tot
en met 26 October een bezoek aan ons
land brenigen. Lord en Lady Ismay arri
veren Donderdag 23 October op Schip
hol. Het gezelschap reist onmiddellijk
door naar hotel Wittébrug in Den Haag.
Op 24 October-heeft Lord Ismay in het
departement .ven Buitenlandse. £akey
een bespreking mc'. de minister-presi
dent, cie ministers- Beyen, Staf. Van de
-Kieft en Zylstra, en jhr mr A. W. L.
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer,
vertegenwoordiger van Nederland bij de
N.-Atlantisehe Raad te Parijs.
In de namiddag bezoeken de gasten de
K.M.A. te Breda en een boerenbedrijf in
West-Brabant. s-Avonds biedt de rege
ring in kasteel Oud-Wassenaar een diner
aan.
Op 25 October wordt op het landgoed
De Raaphorst te Wassenaar een jacht
partij aangeboden door Prins Bern-hard.
Diezelfde dag zal de Koningin Lord en
Lady Ismay voor het déjeuner ontvan
gen in het paleis Lange Voorhout in Den
Haag.
's Avonds zitten Lord en Lady Ismay
aan bij een diner ten huize ran de
Britse ambassadeur Sir Ne vile Butler.
Op 26 October bezoeken de hoge gasten
's ochtends in Den Haag de nieuwe En
gelse kerk bij de Timorstraat.
DAT aan minister Algera op zijn ver
zoek eervol ontslag is verleend als lid
van de Zuiderzeeraad en de Raad van
Waterstaat.
DAT tot directeur van het vrij entre
pot te Rotterdam is benoemd H. Stout,
directeur van de N.V. Internationale
Crediet- en Handelsver. Rotterdam.
DAT B. en W. van Almelo bereid zijn
de vermakelijkheidsbelasting voor cul
turele films te verlagen van 35 tot 20 pet.
DAT in Nijmegen binnenkort wordt
begonnen met de bouw van een nieuw
DAT de landbouwers D. te Norger-
vaart, die een motorrijtuig met meer dan
1 aanhangwagen hebben voortbewogen,
door het Leeuwarder hof zijn ontslagen
van rechtsvervolging (vonnis kanton
gerecht: 6 boete).
DAT de organisatoren van de winkel
week Survento te Surhuisterveen
schadevergoeding van 7.000 hebben ge-
eist van de uitgeefster van het Friesch
Dagblad wegens een beledigend artikel
over de winkelweek.
DAT het Ned. motorschip Tromp, na
gisteren bij de Zweedse Oostkust aan de
grond te zijn gelopen, thans is droogge-
pompt en vandaag ook de lading gelost
DAT de Eerste Kamer Dinsdag om half
twee bijeenkomt om een aantal wetsont
werpen te behandelen, die deze week
door de Tweede Kamer zijn goedgekeurd.
DAT de Amstelbrouwerij overweegt sa
men met Dumoleijn Hontenisse in Suri
name een brouwerij met een productie
vermogen van 15.000 hectoliter per jaar te
vestigen.
DAT in het Koninklijk Instituut voc
de Tropen te Amsterdam een nieu
laboratorium voor bodemonderzoek
geopend.
DAT tegen de 52-jarige Belgische ii
dustrieel ir P. M. A. H. G., die door roi
keloos rijden in de Haarlemmermeer de
dood van een jonge landgenoot zou heb
ben veroorzaakt, in Haarlem 1 maand i.<
geëist met ontzetting uit de rijbevoegd
heid voor 1 jaar.
DAT het in Heemstede te openen inter
naat voor slachtoffertjes van kinderver
lamming niet, zoals gemeld werd, het
eerste in ons land is. maar het vierde (na
Arnhem, Nijmegen en Rotterdam).
DAT minister Van de Kieft blijkens
zijn antwoord aan het Tweede-Kamerlid
V. d. Heuvel (A.R.) geen reden ziet de
regeling voor het als inkomen belasten
van inundatievergoedingen te wijzigen.
DAT acht vooraanstaande Amerikaan
se zakenlieden gisteren voor een twee
daags bezoek in ons land aankwamen in
het kader van de „Operatie Onderne
mingsgeest".
DAT diergaarde Blijdorp in Rotterdam
is verrijkt met een aantal zeer zeldzame
discusvissen uit de Amazonerivier.
DAT de gouverneur van Belgisch Lim
burg, mr L. Roppe, gisteren de Prov.
Limburgse Electriciteits Mij in Maas
tricht bezocht.
DAT voor het Amsterdamse hof tegen
de 28-jarige mannequin L.F.K. wegens
meineed in een strafzaak over hazard
spel opnieuw 4 maanden gevangenisstraf
is geëist (overeenkomstig het rechtbank-
DAT staatssecretaris Muntendam van
daag in Groningen de viering van het 50-
jarige bestaan der provinciale vereniging
Het Groene Kruis bijwoonde.
DAT de vereniging der middelbare vak-
schoolstudcnten voor de leder- en schoen
industrie Vedehova op 29 October in
Waalwijk haar 25-jarig bestaan viert.
DAT tegen de kolcnhandelaar C. P. van
D. uit Nijmegen, die verduisteringen bij
de Prov. Gelderse electriciteits Mij heeft
uitgelokt, in Arnhem lYt jaar is geëist.
DAT gisteravond bij de sluis over het
Noordhollands Kanaal te Purmerend 100
mopperende automobilisten stonden te
wachten, doordat de brug wegens herstel-
"i was afgesloten en er geen waar
schuwingsborden waren geplaatst.
DAT voor het Amsterdamse hof wegens)
de inbraak bij de machinefabriek Du
Croo en Brauns (buit f 10.700) tegen de
36-jarige kantoorbediende K. T. 2Va jaa.
is geëlst-frechtbankvonnis: 2 jaar).
Waf is die tas waard? Dit vroegen
de Engelse verslaggevers zich af,
toen dr W. G. Penney, de geleerde,
die de atoomproeby Australië
heeft geleid, uit de machine stapte,
welke hem naar Albion had terug
gebracht. Vertelt U eens iets"
drongen de journalisten aan Dr
Penney zwaaide veelbetekenend en
zei: „Deze oefening is een gesloten
boek herenBinnenkort zal de
geleerde in het parlement verslag
uitbrengen van de proef.
TT,"AAR het nu met het humanisme op
neer komt is dit: Door de kerken
zijn mensen: predikanten en geestelijken,
I aangewezen om werkzaam te zyn onder
gevangenen en militairen. Zy die dat
'doen, worden daartoe door de Overheid
in de gelegenheid gesteld. Een soortge-
lijke bevoegdheid eist nu ook het Huma-
jnistisch Verbond voor zich op.
I Hierover is vorige week op de con
ferentie van het Nederlands Gesprek-
centrum van gedachten gewisseld en
daarbij is nog eens weer gebleken, dat
over de kwestie zelf of in elk geval over
bepaalde aspecten er van zowel onder
rooms-katholieken als onder protestan
ten niet gelijkelijk wordt gedacht.
Daar waren rooms-katholieke spre
kers, die van oordeel bleken, dat de
Overheid daarom al aan het Humanis
tisch Verbond de gevraagde bevoegdheid
niet kan verlenen, omdat het humanis
me zelf in de grond van de zaak een be
dreiging van de staat betekent. Aange
zien het humanisme het bestaan van God
ontkent, die ook de grondslag van de
staat is, brengt het de staat zelf in ge
vaar. Op dezelfde conferentie echter
werden van rooms-katholieke zijde ook
andere klanken vernomen, waaruit meer
welwillendheid jegens de humanistische
A AN protestantse kant bleek men wel
--*• bereid, in te zien dat de Nederlandse
staat almeer bezig is een gemengde staat
te worden Typerend was, wat iemand
als prof. Van Ruler opmerkte, te type
render aangezien hij immers veelal wordt
beschouwd als een voorstander van de
zgn. theocratische staatsgedachte. Welnu,
hg was van oordeel, dat de Nederlandse
staat langzamerhand zozeer een neu
trale staat was geworden (hetgeen hij
nadrukkelijk betreurde), dat hij het niet
elegant kon vinden wanneer nu nog aan
de humanisten werd geweigerd wat zij
vroegen.
Iemand als prof. Haitjema bleek be
reid, tegenover de humanistische eisen
een toegevend standpunt in te nemen
om daarmee ook te tonen, dat achter de
begrijpelijke aarzeling om aan die eisen
te voldoen geen vrees school als zou het
christelijk geloof tegen het humanisme
niet zyn opgewassen.
Er was nog een andere overweging,
die naar voren werd geschoven. Het was
deze, dat men, bij alle bedenkingen tegen
het humanisme, daarin toch mogelijk
c iets kon zien als een bondgenoot
de bestrijding van het nihilisme. Al
er een onoverbrugbare kloof tussen
humanisme en christelijk geloof cn al
kan het humanisme naar christelijke
vertuiging bitter weinig bieden, zo zou,
meende men, het niettemin de mens onl-
ankelyk kunnen maken voor bepaalde
evenswaarden. Het wekt in elk geval
tot bezinning op.
TTIEROVER was men het van protes-
-n* tantse kant echter wel eens. dat
wat de kerk brengt en wat het huma
nisme brengt, onderling onvergelijkbaar
is. De gedachte werd geopperd om dit
verschil te doen uitkomen door onder
scheid te maken tussen godsdienstige en
geestelijke verzorging. Deze gedachte
vinden wy pok terug in de. reeds in een
vorig artikel genoemde, brochure van
prof. mr I. A. Diepenhorst, die wjj ook
in dit opzicht ter lezing aanbevelen.
Ook wij zijn geneigd tot de mening,
dat het in onze gemengde staat onver
mijdelijk kan zijn, aan de humanistische
wensen tegemoet te komen. Daarbij zul
len we ook rekening moeten houden met
het feit. dat in onze dagen de staat nu
eenmaal zijn bemoeiingen zeer ver uit
strekt. Het is duidelijk, dat dit op zichzelf
al een veelvoud van problemen oproept.
Om nog eenmaal prof. Diepenhorst te
citeren: „Er zou, bij duidelijk gebleken
behoefte, naar een zodanige constructie
te zoeken zijn. dat zonder gelijkstelling
van kerk en Humanistisch Verbond, on
der handhaving der bijzondere positie
van de kerken, zowel als van haar die
naren, iedere volksgroep zoveel mogelyk
ontvangt wat zij voor het zielelevcn
harer onderdanen meent nodig te heb
ben".
FR zijn echter nog wel enige „mitsen".
lj Het is bijvoorbeeld nog de vraag, in
hoeverre het Humanistische Verbond ge
acht kan worden voor het humanisme
te spreken. We zagen, dat het humanis
me een veelomvattend begrip is. Mag de
staat, zo hij aan vertegenwoordigers van
het humanisme bepaalde bevoegdheden
geeft en hen tot de uitoefening daarvan
in de gelegenheid stelt, niet eerst vergen,
dat hem enige klaarheid wordt geboden
in wat het humanisme dan te bieden
heeft?
Onze indruk is. dat een organisatie
als het Humanistisch Verbond tamelijk
spoedig geneigd is. als de typische re
presentant van het humanisme, ja zelfs
van alle buitenkerkelijken op te 'reden.
Er moet echter toch iets zyn als een
mandaat.
Voor de christen wordt het intussen,
bi) het duidelijker worden van de „gees
ten", de al klemmender roeping, drager
te zyn van het geloof, dat de enige troost
in leven en sterven te vinden is bü Jezus
Christus. De mens zelf heeft in dit op
zicht niets te bieden.
Automatisch dimmen bij
auto's
Afgezien van de tien k twintig nieuwe
auto's, die op de London Motor Show-
zullen worden tentoongesteld «22 Octo
ber), zullen er een aantal noviteiten te
bewonderen zijn, zoals koplampen die hun
stralenbundel automatisch op de grond
richten wanneer zij „getroffen" worden
door de stralenbundel van een naderende
auto. Zij worden bediend door een licht
gevoelige foto-electrische cel en zullen het
„verblinden" sterk tegen gaan. Er is ook
een nieuw soort automatische versnel
ling te zien die het overbodig maakt de
versnellingshandle en gaspedaal te syn
chroniseren en dc bestuurder in staat
stelt zich ten volle op de weg te concen
treren.
Rustig weer
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Weinig bewolking
met in de nacht en ochtend
(Overigens droog weer. Op
vele plaatsen lichte en hier
en daar zware nachtvorst.
Morgenmiddag dezelfde tem-
andaag of iets lagere. Wei-
Opgemaakt om 10 uur).
