MET BOWIENTJE (alweer)
naar het 3 October-jeest
Gedeeltelijk verregende taptoe
bracht toch de sfeer
Spijbelende deelnemers en afgedekte
trommels
In
volle breedte van huidige wereldnood
doet God nóg wonderen
Wat men voor onmogelijk hield, werd
plotseling werkelijkheid
Het ging in 1574 om de belijdenis
der Kerk
God veranderde de doodsschaduw in
morgenstond
Hutspot van de Timdelerclub
ging er best in
nieuwe leidsche coubant
ZATEBDAG 4 OCTOBEB 1952
En omdat Bowientje en ik gister
ochtend om 7 uur al in de Waag aan
wezig waren hij de bonloze distri
butie van haring en wittebrood, uren
lang langs de straten hebben gestaan
voor militaire mars en historische op
tocht, nameloos veel hutspot met
klapstuk hebben gegeten, gezellig tot
onze knieën door de modder op het
Schuttersveld hebben gewaad, om
tenslotte ons blind te staren op des
heren Kats brillant-vuurwerk, bat
terijfront, draaiende zonnen en jas-
minvuur kortom, omdat wij met
die andere negentigduizend Leide-
naars gisteren op een vre-se-lij-ke
manier onze stad voor de zoveelste
maal hebben ontzet, moet ge van mij,
beminnelijke lezer, geen keurig op-
getuigd, gedocumenteerd en geordend
verslag verwachten over de feest-
orkaan, die voor één dag over onze
goede stad heeft gewoed.
Bowientje ligt met een grote staaf
ijs op haar hoofd in bed, al de lieve
dag lang, en voert in haar koortsdro
men hele gesprekken met Rembrandt
en Van Mieris, terwijl ze onder de
dekens telkens weer nerveus zoekt
naar een weggelopen haring.
En ikzelf, ach ikzelf ben noch bij
kas noch bij stem, vanwege de enor
me uitgaven respectievelijk opge
wonden kreten, die ik heb gedaan
respectievelijk geslaakt, op die bewo
gen dag.
Zoals een matroos in zijn snert
pleegt te vissen naar een kluif, zo zal
ik trachten hier en daar een brok be
levenis te lichten uit de zeventien
omgevlogen uren, waaruit de voorbije
3 October voor Bowientje en mij be
stond.
En mocht ik in het komende relaas
een vereniging, een persoon of een
voorval niet noemen, welaan, niet ge
mokt, vrienden, want ge hebt allen
braaf gefeest, actief zowel als passief.
Ge hebt gisteren zoveel pluimen op
vorige-eeuwse hoeden gezien, steekt
gij dan déze pluim op uw dophoed
of alpinopetje, al naar uw hoofd
dracht is.
Daar gaan we dan, zoals de
zei, die per fiets de Nieuwe Rijn in
reed.
Het is heel merkwaardig, dat dat
Bowientje van me het 3-Octoberfeest
altijd stemmig begint. Wanneer ge
ons rustig aan het (haastig) ontbijt
zoudt zien zitten, is het onmogelijk
te geloven, dat ze twee uur later de
meest opgewonden vrouw van Lei
den is.
Tè opgewonden soms, mag ik wel
zeggen, want toen we door de Bree-
„Wist jij," zei Bowientje, toen mijat er altijd krijgsvolk bij te pas moet
wang wat bijgetrokken was, „dat de komen, bij de 3-Octoberfeesten?
3-Octoberdag voor Frangois Henri Krijgsvolk en hoge hoeden1
Kinschot de zwaarste dag des
straat liepen te flaneren, vloog ze
zonder meer dr Reitsma om de hals,
uitjubelend: „O, sinjeur Steen, wat
zag u er eergisteren schattig uit!"
De heer Reitsma, die aanvankelijk
glunderend de knuffel in ontvangst
nam, bekoelde prompt en bekende
eerlijk: ,J)at was ik niet, vrouwe Bo
wientje. Dat was...."
Waarop Bowientje zonder blikken
of blozen interrumpeerde: „O, dat
hindert niet! In elk geval ziet u er
nü ook schattig uit!"
„Er zijn, ondanks het politieverbod,
heel wat apen langs de straat?', zei
ik, om de situatie te redden. En
prompt kreeg ik van een onwelleven
de overigens met zelfkennis be
giftigde Leidenaar een draai om
m'n oren, vergezeld van de kant
tekening: „Kijk naar je eigen".
jaars is?" (Bowientje praat over on
ze burgemeester altijd van ,J?rangois
Henri", hoewel ze vroeger nooit met
'm geknikkerd heeft).
,£o?" zei ik.
„Ja," zei zij toen weer. „Hij moet
op die dag, op z?n nuchtere maag
haring eten in de Waag. En hij houdt
evenveel van haring als Faroek van
Naguib". Ik kon geen antwoord ge
ven, want op datzelfde ogenblik reed
de heer Commandeur voorbij, hoog
gezeten op zijn paard. ,J)e Toscanini
van de optocht", zei Bowientje.
„Dag, meneer Commandeur!"
„Er zijn weer veel hoge hoeden, dit
keer", zuchtte ze verder.
„Daar heb je 't al eens over ge
had," zei ik. „Met de braderie".
We stonden toen juist op de trap
pen van het stadhuisbordes, waar
langs de militaire parade voorbij
trok. Geboeid keken we naar de over
gierende straaljagers, die niet te zien
waren.
„Ze kunnen het een volgende keer
veel goedkoper doen," zei Bowientje,
„wanneer ze in plaats van die dure
straaljagers een of ander gier-appa-
raat opstellen. Want je ziet toch niks.
Overigens: hoe zou het toch komen,
Daar begon ze weer over die ho-
gezijen. En daarom sleepte ik haar
haastig mee naar de baandraverijen,
waar juist de achttienjarige Allouez
een nummertje lopen weggaf,
Slijkhuis z'n vingers voor afgelikt
zou hebben.
„Toch wel zielig," zei Bowientje,
„dat je op je ouwe dag nog zó moet
sjouwen". Bowientje heeft geen ver
stand van paarden, zoals ge ziet,
want een goed renpaard en dat is
Allouez staat evenzo goed te hun
keren aan de start als Gaston Reiff
of Fanny Blankers. Die dieren heb
ben drommels goed in de gaten, dat
ze 't van de ander moeten zien te
Moet ge maar eens kijken
hoe ze met de ogen langs de kleppen
heen loeren, waar de concurrent zich
bevindt.
En toen?
Wel, toen hebben we nog heel veel
gezien. En heel veel gegeten. Peen
met uien, stroopwafels, ijsjes, warme
worstjes, appels, cake. En we zijn
naar de optocht geweest, en naar het
feest in de Stadsgehoorzaal, naar de
hospartij en naar het vuurwerk, en
Och, beminde lezer, zoals ik zei:
Bowientje ligt te bed met een fikse
ijsschots op haar hoofd, en in mijn
maag spelen de hutspot en de klap
stuk, de warme worstjes en de cake,
de ijsjes en de appels het 3-October-
est nog eens dunnetjes over.
Ik zie alleen nog maar vuurpijlen
en dansende aapjes, grote klapstuk
ken en Leidse meesters, veel hoge
hoeden en marcherende drumbands.
Ik kan werkelijk niet meer.
Ik gap een stuk ijs van Bowientje
en zal proberen m'n bed te bereiken.
Maar.... 't was weer een mooi
Nog twee dagen
bestaat er gelegenheid voor de deel
nemers aan onze braderie-kleurwed-
strijd om in te zenden. Na Maandag
October is dit niet meer mogelijk
Laten allen, die wel met het werk
begonnen, maar het nog niet voltooi-
i -n, dus nog even de tanden op el
kaar zetten.
Er wordt naar gestreefd om zo
spoedig mogelijk de uitslag te publi
ceren Dadelijk ua de dag van sluiting
wordt begonnen met het omvangrijke
werk van het beoordelen Reeds nu
maken wjj met voldoening gewag van
talrijke uitingen van waardering over
deze wedstrijd, zowel van ouderen als
van de jeugd.
AAN DE VOORAVOND
Lucas Bols in Leiden
Ter gelegenheid van de Leidse Week
hield de firma Erven Lucas Bols te Am
sterdam in samenwerking met verschei
dene slijters in Leiden een etalagewed
strijd. Donderdagmiddag heeft een jury
onder voorzitterschap van Lucas Bols en
verder bestaande uit twee Amsterdamse
poorters en een poorteres, allen ge
kleed in costuums uit de zestiende eeuw.
de etalages van de deelnemers beoor
deeld en de prijzen uitgereikt
Aan vaders hand naar het
feest.Maar goed dat er nog
laarzen zijn.
Op de avond van 2 October was de stemming er een van: „Het had erger
kunnen zijn". De regen liet de Leidenaars weliswaar ook op de vooravond
van het grote feest niet met rust,-maar tijdens het vertrek van de
taptoe was het droog en de tallozen, die langs de route geschaard stonden,
hebben voor het grootste gedeelte een gave stoet gezien. Het begon pas te
regenen, toen de voorzitter van de 3-Octobervereniging, mr Geertsema, de
traditionele krans aan het beeld van burgemeester Van der Werff hechtte.
Toen gingen de paraplu's van de autoriteiten rond het standbeeld in de
hoogte en vluchtten de genodigden voorlopig onder het bladerdak van de
bomen in het rond. Toen is ook een deel van de stoet gaan spijbelen. Bij
het défilé ontbraken drie van de zeven muziekcorpsen en nogal wat ver
enigingen. Gelukkig hield de regen later weer op, zodat de feestvreugde in
de stad niet helemaal in het water viel.
Herdenking in de Pieterskerk
Als de herdenking van het beleg en ontzet van Leiden ons iets kan leren
dan is het dit, dat het onmogelijke mogelijk is bij God. Aldus ds J. Groot
gistermorgen in de dienst in de Pieterskerk. Wat men in 1574 voor onmo
gelijk hield, is toen op wonderlijke wijze werkelijkheid geworden. God is
de God der wonderen. Hij is het, Hij was het en Hij zal het zijn.
De tekst
72 de
de prediking was psalm
en 19: Geloofd zij de
Heer, de God van Israël, die alleen
deren doet. En geloofd zij de naam Zijner
heerlijkheid tot in eeuwigheid. En de
ganse aarde wordt met Zijn heerlijkheid
vervuld. n
Heeft het nog zin om op 3 October
kerkdienst te houden? Zo begon ds Groot
de prediking. Natuurlijk: het 3-October-
feest moet doorgaan. Wat zou Leiden zijn
zonder 3-Octobervereniging? Wat het
Kerstfeest is voor de Christenen is het
l-Octoberfeest voor de Leidenaars, had
nen ds Groot verzekerd. Staat het ge
beuren van 1574 niet te ver van or
dan dat er nu nog een lofzang voor God
i onze harten zou kunnen stijgen?
Ds Groot beantwoordde al deze vragen
met de woorden, die de kern van zijl
prediking vormden: Wat er in Leiden ge
beurd is, is niet het belangrijkst, maai
wat God heeft gedaan. Wat gebeurd is,
is voorbij. Wat God aan ons heeft gedaan,
blijft werkelijkheid, wordt nooit verle
den tijd. Wat Hij heeft gedaan, doet Hij
zal Hij doen. De verkondiging
de grote daden Gods is de zin van deze
kerkdienst, is ook de zin van het besluit
de vroedschap van Leiden oir
jaar op 3 October in de kerk bijeen te
komen. We worden gesterkt met nieuw*
moed, met nieuwe kracht en met nieuw
geloof in Hem, Die niet laat varen hel
werk, dat Zijn hand aan ons begon.
Het Is vooral In deze tijd nodig, zo ge
sterkt te worden en te horen, dat er eer
God is, Die schouwt op alle mensenkin
deren. God is de God der wonderen. Als
de herdenking van het gebeuren in 1574
iets kan leren, dan is het dit,
Ds Vergunst in Geref. Gemeente:
In de kerk van de Geref. Gemeente werden gisteren twee diensten gehou
den, waarin voorging ds A. Vergunst van Zeist. Des morgens sprak ds
Vergunst over Psalm 18 19a. Hij zei in zijn inleiding tot de prediking, dat
wij de bijbelse opdracht hebben om de weldadigheden des Heren te ge
denken in Zijn tempel Ook de weldadigheden in de historie van onze stad.
Het beleg en ontzet moeten elk jaar tot Gods eer worden herdacht.
Ook ds Vergunst stelde de vraag
om het gebeuren van Leiden in 1574 nog
steeds wordt herdacht. Ook na 1574 zijn
er in de geschiedenis van ons land won
deren gebeurd, waarbij we niet meer
stilstaan, althans niet zó als op 3 Octo
ber. Spr. bracht een en ander in verband
met de 31ste October 1517. Luther heeft
niet kunnen vermoeden, dat Rome eens
op zijn grondvesten zou schudden. Het
bloed der martelaren is het zaad der
Kerk. Ten tijde van koning Philips II en
de hertog van Alva scheen de toestand
van de Kerk hopeloos. God regeert ech
ter en Hij zorgt voor Zijn Kerk Hel ging
in 1574 om de belijdenis der Keik. We
kunnen derhalve over 3 October niet
spreken zonder dat we letten op de be
ginselen van de Hervorming. Het kloeke
getuigenis van het geloof stond tegen
over de moord- en brandschavotten.
Uitvoerig ging ds Vergunst in op de
toestanden in Leiden gedurende het be
leg. Er was naast de halfslachtigen geluk
kig ook een groep, die van overgave niet
wilde weten. Tot haar was het doorge
drongen, dat het ging om de vrijheid om
naar Gods Woord te leven. Zouden wij
vandaag zóveel voor Gods Woord en
Zijn Kerk kunnen lijden en verdragen?
Spr. stelde zijn hoorders Mozes ten voor
beeld, die liever smadelijk behandeld
wenste te worden dan de genietingen der
wereld te smaken. Wie achter Jezus wil
komen, die verloochene zichzelf, neme
zijn kruis op en volge Hem.
In de avonddienst bepaalde ds Ver
gunst zijn gehoor bij het ontzet van Lei
den, dat een wonder was van Gods hand-
dat toen het onmogelijke werkelijkheid
is geworden.
Het onmogelijke. Valdez was
ning, dat Leiden zich onvermijdelijk vroeg
of laat zou moeten overgeven. De rebel
len zouden immers door honger en pest
omkomen. Het water, waarop de hoop
van de Leidenaars nog was gevestigd,
was na zes weken nog niet nader geko
men. Boisot schreef aan de Prins: Tenzij
de Heer ons genadig zij en ons middelen
geeft, die nu nog ongezien zijn, is het
onmogelijk het werk der bevrijding uit
te voeren. Zelfs de laatste dagen
ontzet leek alles nog onmogelijk.
Toen, in de nacht van de tweede op de
derde October, heeft Valdez de schans
laten ontruimen. Onnodig.
Wij moeten weer leren beseffen,
zo vervolgde ds Groot, dat ook in de
volle breedte en diepte van de hui
dige wereldnood God de God der
wonderen is. Waarom is er nog steeds
oorlog in Korea? Waarom moet het
Westen nog altijd zuchten onder de
zware lasten van de bewapening? De
zaak van de vrijheid en van de ge
rechtigheid hangt alleen van God af.
Hij kan alleen wonderen doen. God is
de God van hen, die zichzelf niet
helpen kunnen, de God van Israël,
het volk, dat werd,, verdrukt en door
Zijn machtige arm uit bet diensthuis
werd uitgeleid.
En alles wat God doet, doet Hij ter
verheerlijking van Zijn naam alleen. Aan
die verheerlijking moet alles dienstbaar
gemaakt worden. Op die naam mogen wij
vertrouwen. Dan is er hoop en uitzicht.
Zijn Koninkrijk komt. Eens zal de ganse
aarde van Zijn heerlijkheid vol worden.
Gerechtigheid en vrede zullen elkander
kussen. En een ieder juicht: Door U. door
U alleen om 't eeuwig welbehagen.
Voor negentien eeuwen is op de heuvel
Golgotha een kruis opgericht. Dat kruis
spreekt van de nood, waarin de wereld is
gedompeld, maar ook van de liefde Gods,
die het altijd wint.
De dienst begon met het zingen van
vier verzen van psalm 9: Ik zal met al
mijn Hart de Heer blijmoedig geven lof
en eer! Na de lofprijzing zongen de aan
wezigen, die de kerk geheel vulden, ge
zang 304: Gelükkig is het land, dat God
de Heer beschermt. Het antwoord va
Gemeente op de prediking was gezang
103: Behoed uw Kerk, zet uit, o God, haar
palen. Toen de dienaar de zegen had uit
gesproken en de Gemeente het driemaal
Amen had gèzongen, zette de organist
Leo Mens, het Wilhelmus in, waarv
Men het eerste en zesde couplet zong.
Ook woonden tal van autoriteiten de
dienst bij, onder wie de burgemeester,
enkele wethouders, de garnizoenscom
mandant, de rector-magnifiucs, het be
stuur der 3-Octobervereniging en afge
vaardigden van de V.V.S.L. en het L.S.C.
Aldus ds Den Boer in Chr. Gerei, kerk
Ook in de Chr. Geref. kerk werden
Leidens beleg en ontzet gistermorgen
herdacht. Voorganger was ds L. S.
den Boer uit Den Haag. Ds Den Boer
sprak over de woorden uit Amos 5:
Die de doodsschaduw verandert in de
morgenstond, Here is Zijn naam.
Israël, zo zei spr., kreeg van God de
opdracht om bevrijdingsfeest te vieren,
toen het nog in Egypte, dus eigenlijk nog
niet bevrijd was. Hieruit kunnen
leren, dat de ware bevrijding alleen in
het geloof ligt. Al is Leiden in 1574 be
vrijd, toch zitten we nog midden in de
moeilijkheden. De echte bevrijding
zonde, duivel en dood brengt alleen de
Kerk, aldus spr. We moeten onze
vrydingsfeesten dan ook vieren in het
besef van de grote bevrijding, die
komt
In de zestiende eeuw lag er een doods
schaduw over Nederland. Denk alleen
maar aan het beleg van Leidén. In Leiden
heersten de honger en de pest. Er is
echter vurig en veel gebeden tot God
om uitredding. Door dit verborgen ge
bed hebben de Leidenaars kracht ont
vangen. In de nacht van 2 op 3 October
heeft God de doodsschaduw in morgen
stond veranderd.
We mogen echter niet bij het ontzet
van Leiden blijven staan, anders hebben
we de bedoeling van de bevrijdingsfees
ten niet begrepen. We hebben onze Ver
bondsgod, Die de doodsschaduw, ons
bezet-zijn door zonde, duivel en dood,
verandert in morgenstond. Het grote ge
heim van de bevrijding moeten we op
Golgotha zoeken. Golgotha ligt achter
ons; betaald is er voor onze zonden. En
dwars door de doodsschaduwen van nu
komt de grote bevrijding, want ziet: Hij
komt op de wolken.
Eoht, glorieus 3 October was het, toen
kop van de stoet in de Breestraat
Dor de stoep van het geheel verlichte
stadhuis aankwam er de autoriteiten
werden uitgenodigd mee te wandelen.
De kapel van de marine-luchtvaart-troe
pen van Valkenburg, die voorop ging.
was toen al een aardig eindje door ge
marcheerd en stond ongeveer voor de
Turk een lustig stukje muziek te blazen.
De burgemeester, zijn ambtsketen over
het deftig zwart van zijn jacket, de wet
houders, ook in jacket, mr Bool, de ge
meentesecretaris. het bestuur van de 3
Octobervereniging, het stond alles op
gewekt handen te schudden En daarop
ging het in eensgezindheid verder: het
collegium van het Leids Studenten
Corps, de Leidse Joffers, het bestuur van
de V.V.S.L., sportverenigingen, stoer in
hun frisse pakjes en uniformen, speel
tuinverenigingen en muziekcorpsen, op
zijn mooist en glimmend van het koper.
De trommels roffelden en de muziek
klaterde hoog op over de hoofden en
tegen de oude gevels van de binnenstad
Keurig in vorm
Ook het standbeeld van burgemeester
Van der Werff baadde in een zee van
licht. Toen de autoriteiten zich voor het
beeld hadden opgesteld, meldden zich de
troepenonderdelen, die voor de 'taptoe
zouden zorgen. Het ging alles keurig in
de vorm. De trommels van de drumband
der Nat, Reserve roffelden en de fakkels
vlamden.
Echt plechtig werd het, toen de Kom
Militaire Kapel o.Lv. Rocus van Yperen
het „Dankt, dankt nu allen God" inzette.
Toen gingen de hoge hoeden af en er
ontstond een stilte vol betekenis. De ge
dachten gingen uit naar de Octoberda-
gen van 1574. Hoe lang geleden al was
het, dat dit lied de Leidenaars aLs een
kreet van bevrijding uit de keel sprong?
Zij zullen wei niet bevroed hebben, van
hoe grote waarde hun verzet en hun
standvastigheid voor de toekomst zouden
zijn. De taptoe werd geblazen en weer
klonk een lied: „O Nederland, let op u
saeck". En daarna weer de trompetten.
Maar Rocus van Yperen vond, dat er
ook vrolijkheid rond dit standbeeld
paste. Er werd nog een programma van
vrolijke melodieën afgewerkt.-- En dat
begon wel nodig te worden, want inmid
dels begon het weer te sijpelen en al
gauw stevig te regenen. Toen mr Geert
sema de krans voor Van der Werff op
hees, school heel het deftig gezelschap
op het heuveltje onder grote para-plu's.
Hetgeen echter niet wegnam, dat het
WilheLm-us dat volgde toch de sfeer van
pleohtigheid schiep, die bij dit moment
past®
Toen konden de deelnemers aan de
tocht, die al een poosje geduldig in de
reg;n hadden staan wachten en menig
fakkeltje hadden moeten weggooien,
voorbij marcheren. Helaas waren
zoals wij reeds meldden verschillende
onderdelen van de stoet gespijbeld En
jammer genoeg moesten de trommels,
die nog meegingen, voor de regen wor
den afgedekt Wat een teleurstelling bij
voorbeeld voor de jongens van het Chr.
tamboer- en pijpercorps Kunst en Genoe
gen. die zo vol ijver hadden geoefend!
De speeltuinverenigingen Ons Eiland en
De Demping hadden, met anderen, óók
stand gehouden. Maar zij hadden dan ook
iets om te laten zien. De uitbeelding van
de siprookjes door Ons Eiland was
danks plastic regenmantels e.d. nog best
de moeite waard en de '-artewens
De Demping zo keurig in beeld ge
bracht als die was zal zeker niet na-
p '.eten hebben het college van burge
meester en wethouders te ontroeren.
Tweede krans
Intussen wtc het bestuur van de 3
Octobervereniging naar het monument
aan de Geregracht gegaan, waar even
eens een krans werd gelegd ter herinne
ring aan de andere leiders van het Leid
se verzet tegen de Spanjaarden.
Het défilé langs het standbeeld van
burgemeester Van der Werff duurde dit
jaar niet zo lang. En de afzetting rond
het park en in de stad kon al gauw wor
den opgeheven. Inmiddels was het weer
droog geworden en de Leidenaars be
nutten deze opklaring om vrolijk door
de stad te zwerven.
De autoriteiten trokken in groepjes
naar het stadhuis, waar in de koffieka
mer een kleine ontvangst plaats had. De
burgemeester herinnerde er daarbij aan,
dat de feestviering ter gelegenheid van
Leidens ontzet mogelijk was geworden
door het offer van zeer veel levens, dat
ie stad in 1574 had gebracht. Spr. wenste
nadrukkelijk de doden (bijna veertig
procent der Inwoners) te herdenken,
zoals wij immers óók de doden, die voor
de bevrijding van 1945 vielen, op 4 Mei
herdenken.
Vervolgens braoht hij een dronk uit op
het ontzet. En op de Leidse garnizoens-
con-jmandant, die juist in zijn bruidsda
gen was.
Mr Geertsema beantwoordde deze
woorden en verheugde zich daarbij over
het verblijdend grote particuliere aan
deel in de feestelijkheden, el zal in de
toekomst nog wel eens een beroep op het
gemeentebestuur moeten worden gedaan.
Hij was er echter van overtuigd, dat dit
beroep niet tevergeefs zou zijn.
In de Burcht
Traditie getrouw, dat mag me:
langzamerhand wel zeggen, waren de
leden van de Leidse Chr. Oranje
vereniging gisteravond in de Burcht
te vinden. De Timdelerclub kon de
volle zaal een hutspot voorzetten, be
reid in de speciale 3-Octoberkeuken.
Mr dr N. G. Geelkerken opende de bij
eenkomst. Er is in Leiden, aldus spr., ook
tijdens de dagen van het beleg en ontzet
heel wat verschil van mening geweest.
Echter nooit over het feit, wie de dank
moest worden gebracht voor de bevrij
ding in 1574. Men heeft besloten deze
Derde October tot een gedenkdag te ma-
en juist onze generatie kan zich, na
alle ellende die achter ons ligt, die be
narde tijden zo goed indenken. Tenslotte
verzocht spr. het zesde couplet van het
Wilhelmus te zingen.
Hierna was het woord aan de Timde
lerclub of wil men: de aandacht voor de
hutspot. Een draaiorgel, niet zo als een
echt pierement met namaak-engeltjes,
maar nu met levende versierd, vormde
het voorproefje. Een Leidse meester, een
levende, die levende kunst bracht, ont
brak niet op het program. Spookachtig
phosphoriserende knotsen zwaaiden hier-
i over een duister toneel.
Prachtig werd door een achttal dames
Geuren, muziek en...... een
poppenkast
De voornaamste indruk, die een feest
ganger uit de compacte mensenzee gis
termiddag uit het hartje van Leiden zal
hebben meegenomen, is een aanslag op
de reukorganen bij de kraampjes, i
alle lekkernijen ter wereld klaar gemaakt
werden, een lichte aantasting van
gehoorzenuwen na een tocht langs
straatorkesten, die de befaamde padde
stoelen in aantal overtroffen, en het on
bedaarlijke plezier, dat de kinderen ge
had hebben bij de poppenkast op de
Beestenmarkt.
Over het algemeen gedroeg men zich
gistermiddag zeer rustig, de café's met
muziek daargelaten. Vaders en moeders
met kinderen werden door hun kroost
natuurlijk meegesleept naar de straat-
en pleinhoeken, waar fantastisch uitge
doste lieden hun speelgoed aan de man
brachten. Veelal was het allesbehalve een
vermaak, want de gezamenlijke speel
goedfabrikanten schenen zich op een
eenvoudig apparaatje geworpen te heb
ben. waarmee men zo ongeveer de ge
luiden, die uit een kippenren opstijgen,
kan nabootsen. Lang behoefde men daar-
nooinaar een verkoper van dit
fraais te zoeken, want deze mensen
schenen hun vingers speciaal geprepa
reerd te hebben op een onvermoeid han
teren van het touwtje, met behulp waar
van de kunstmatige kip pen hun geluids
organen op de proef stelden.
En dan was er natuurlijk de poppen
kast. „anno 1663", al zal die aanduiding
lichtelijk overdreven geweest zijn. Jan
Ad fundum! Burgemeester jhr mr Van Kinschot en mr Geertsema,
3-October-voorzitter, klinken aan de vooravond, in de burgerzaal van
het stadhuis, op de goede afloop.
en Katrijn hebben op 3 October zoveel
meegemaakt, dat de rest van het jaar
gevoeglijk in een genoeglijk samenzijn
kan worden doorgebracht. De kinderen
hebben uitbundig genoten van de kern-
Paling
Tekening Rita Jansen),
achtige uitdrukkingen, waarmee de komst
van de gewapende macht door het edele
poppenkast-tweetal werd begroet.
De boeienkoningen deden het dit jaar
met kettingen en een hangslot en de
helpers hebben luide klaagzangen moe
ten aanheffen om althans nog enig geld
voor deze pseudo-zwoegers in de wacht
te slepenPseudo. want het bevrijden
van de kettingen ging deze koningen wel
wat al te gemakkelijk af.
Helaas hebben we ook overtredingen
van de politieverordening moeten con
stateren. Er waren weer uitbuiters van
dieren, die met hun aangeklede aapies
telkens weer een massa publiek wisten
te trekken. Dan zien we maar liever
gretig happende mensen bij haringstal
letjes en dringende menigten bij oliebol-'
«en- en wafelkramen:
Bij één kxinstenaar moeten we tenslotte
nog even blijven stilstaan. Daar is ons
voor de zoveelste maal duidelijk gewor
den, dat journalisten bitter weinig eer
van hun werk hebben. Een timmerman
kan tot zijn zoontje zeggen: ..Kijk Jan.
dat huis heb ik gebouwd". Een penne-
voerder kan er hoogstens uitbrengen:
„Moet je zien, Marietje, in de krant die
deze meneer zo mooi verscheurt, heelt
je vader nog geschreven". En mooi
scheuren, dat deed die geblinddoekte
heer in de buurt van de Steenstraat. Hij
wrocht met dit bedrukte papier wonde
ren van tafelkleedjes, poppetjesseries en
alle mogelijk figuren, zonder enig ander
hulpmiddel dan zijn vingers. Op deze
wijze brengen oude kranten hun geld
dubbel en dwars op, doch laat dit geen
toekomstbeeld voor uw schrijvende die-
en heren in 18de-eeuwse kledij het me
nuet van Boccherini gedanst. Verder
waren er nog enkele stukjes, die aan de
zaal een vrolijk schaterlachen ontlokten.
De zaal zorgde zelf voor de entr'acte-
muziek.
De eenacter Wie is de bruid, die tot
slot werd opgevoerd, was hier en daar
wat langdradig, hoewel vlot spel hier
veel vergoedde. Om nog even in de sfeer
het geheel te blijven: men kan ge-
In gehoorzaal kreeg men
zand in ogen gesttooid
Verreweg "het meest geslaagde
nummer was gisteravond in de stads
gehoorzaal Het Spectrum, waarbij
vooral de dames konden genieten.
Een rat, een spin en andere griezelig
heden zwaaiden tot voor de neuzen
der toeschouwersZo leek het
tenminste. Het gezelschap Roland
Wagter had op handige wijze gebruik
gemaakt van de nieuwste vindingen
op stereoscopisch terrein. Eigenlijk
weer niet zo heel nieuw, want oudere
lezers zullen zich de stereoscopen
nog wel herinneren.
Op de andere kant van een op het
podium opgesteld wit doek werden tel
kens twee beelden van een zelfde dier,
voorwerp of handeling geprojecteerd!
een groen en een rood beeld Door een
speciale bril zag men de beelden als één
geheel, maar dan stereoscopisch, met
perspectief dus. „Het leek net echt". Op
deze wijze kan het gebeuren, dat men
een persoon van het podium tussen het
publiek ziet stappen, tot achter in de zaal.
Wonderlijk maar waar. Zo lijkt het alsof
een glas water over de zaal wordt uitge
goten. Het publiek krijgt zand in de ogen
gestrooid of wordt met verf bestreken.
De Nacarro-shojv voorts gaf inderdaad
toverkunst in de beste zin van het woord
Carla verrichtte met haar sprekende pop
pen handelingen en gesprekken, die veel
respect afdwongen. De rest van het pro
gramma konden we meestal maar matig
waarderen. Een hartelijke uitzondering
evenwel moet worden gemaakt voor de
accordeonist Willy Teunissen. De avond
werd, terwijl velen hun jas of mantel
reeds aantrokken, besloten met het eerste
couplet van het Wilhelmus.
Dorine en het toeval
In de Schouwburg stelde het nieuwe
gezelschap Nederlands Operette Ensemble
zich voor met de muzikale comedie
Dorine en het toeval, met muziek van
Jaen Gilbert in Nederlandse vertaling en
onder regie van Rob Milton. Het gebeurt
niet dikwijls, dat men bij eerste kennis
making precies weet. wat men aan elkaar
heeft. Zo gaat het met personen, zo gaat
het ook met ensembles. Men moet aan
elkaar wennen, ook aan de taal. die men
spreekt. In dit geval de taal van dit
ensemble, de muzikale comedie.
De gedeelten, die nagenoeg operette
stukken zijn. waren het best. en het is
daarom goed, dat men vanuit de operette
sfeer de regie gevoerd heeft.
Het begin (eerste bedrijf) liep tamelijk
stroef, het tweede en derde gingen aan
merkelijk beter. De kracht van het gezel
schap zit in de zang en de dans, en wan
neer men dat goed weet uit te buiten,
wat Julius Susan en Rob Milton onge
twijfeld zullen weten te doen. dan zeg
gen we na deze eerste kennismaking van
harte: tot ziens en veel succes, want er
liggen hier mogelijkheden.
Na afloop kwam er aan de bloemen-
stroom bijna geen eind. Truce Spijk kreeg
zo'n geweldige bloemenhulde, dat ze er
bijna achter schuil ging. Het was ver
diend. en zij deelde mot kwistige hand
aan haar collega's uit. Dat was ook ver
diend.
Prof. dr J. Prins
Prof. dr J. Prins te Leiden is bij KB.
belast met het geven van onderwijs in
de sociologie van buiten-Europese ge
bieden aan de faculteit der letteren en
wijsbegeerte van de Utrechtse univer
siteit
