1 s §3 M ii te m H H i m y m m m m 1? m iü m M m y m y m m m m m m m m H is m m m m m m y m EEN GEBREIDE JUMPER 6 ZONDAGSBLAD aar <Spanje ontboden (Vervolg: van pagina 2) Ongerust informeerden ze, wat hier van de oorzaak kon zijn. „De Nederlanders hebben de kerken geplunderd, waardevolle kostbaarheden vernield, beelden der heiligen van hun voetstukken geworpen, de heilige hostie en al het heilige gereedschap godslas terlijk tegen de grond gesmeten en gra ven geschonden. De koning is dol van Met bezwaard hart begaven ze zich ter vergadering. Even later trad de koning binnen. „Dat zal ik hun betaald zetten!" schreeuwde hij in hevige emotie. „Bij de ziel van mijn zalige vader zweer ik. dat deze heiligschennis zwaar zal gewroken wor der „Uwe Majesteit ziet nu de gevolgen van te grote lankmoedigheid", influen- ceerdc onmiddellijk de vijandig gezinde Hertog van Alva. Montigny sprak dit zonder enige aar zeling tegen „Dit zou veel eer een ge volg kunnen zijn van de veel te grote gestrengheid jegens de Protestanten, wanneer zij de daders waren van deze baldadigheid, maar zij zijn dat niet. „Wie zijn het dan?" onderbrak de ko ning heftig en met toornige stem „Wie anders dan zij!" „Zoals meestal in zulke gevallen, een kleine groep onverantwoordelijke gewel denaars. bijgestaan dooi een benuc op geschoten jongens, die hun duivelse ver- nielingslust. door Satan aangeblazen, botvieren aan de heilige dingen De Pro testanten zijn achtbare rustige burgers, die deze excessen afkeuren. De hele be volking van de Nederlanden, ook het Katholieke deel waartoe ik zelf behoor, kreunt onder de druk van de Inquisitie en leeft voortdurend in angst beschul digd le worden van ketterii dooi vijan dige of hebzuchtige mensen, die azen op Ook de Markies Van Bergen betoogde met grote welsprekendheid, dat verzach ting der plakkaten het enige middel tot verbetering zou zijn. De prins van Ebolle en andere Spaan se edelen luisterden aandachtig en kwa men zichtbaar onder de indruk. Maar 's konings houding werd steeds afwij zender De vergadering, die uren duur de. eindigde zonder beslissing. De zaak kwam op de lange baan en intussen stuurde, goed verborgen maar met on- wrikbare vastberadenheid, koning Phi lips in de door hem gewenste richting, ijverig aangevuurd en bijgestaan door de Hertog van Alva De Montigny en Van Bergen hoorden niets meer. Hun herhaalde verzoeken om bespoediging van hun vertrek ble ven onbeantwoord en toen het jaar 1566 zijn laatste dag volbracht, was 's ko nings toestemming nóg niet verkregen. in Het nieuwe jaar 1567 begon slecht. Markies Van Bergen werd zwaar ziek. Hij leed aan een ernstige chronische kwaal, waarvan de geneesheren van zijn De dahlia Ge onthield my zeem en zoelen geur. Dal ik niet zou verbittren, Gaaft GO my velerhande kleur: 'k Mag schittren. De bleeke en diepe gouden pracht. Waarin de herfst kan bloeien, Staat dagenlang in mOne macht: 'k Mag gloeien. O schoon getooide uitwendigheid, Als 't hart zo liefdeleeg is, Wat baat uw bonte ellendigheid. Die stervensveeg is? Maar onder in den donkren grond. Zo heimelijk verborgen. Wilt Gy. getrouw, van stond tot stond Voor leven zorgen. Gij stuwtvan goeddoen nimmer moe, Mijn hart vol krachten, Ik groei beneden naar U toe. Moet 'k boven smachten. Waai, urind, myn weeïge bloemen af, Ik bl\jf wel leven. Misschien mag 'k, Die my kleuren gaf, Eens geuren geven. WILLEM DE MERODE Uit: Het Heilig Licht. tijd niets afwisten, ook niet de artsen van het Spaanse hof. Zij schreven een buikzuivering voor. daarna een aderla ting, die zij nog tweemaal herhaalden en ondanks deze rampzalige geneesme thoden scheen de zieke iets op te knap- Intussen deden De Montigny en hij 'wat ze konden, om toestemming tot ver trek te krijgen. Herhaaldelijk schreven ze aan de Landvoogdes, die hun ant woordde met zeer vriendelijke woorden en de telkens hernieuwde verzekering, dat zij al het mogelijke deed, om de ko ning te bewegen hen te laten gaan. In deze trant schreef ze ook haar brief van 5 Maart, terwijl ze In een brief van dezelfde datum gericht aan koning Philips voor de zoveelste maal aandrong op hun gevangenhouding in Spanje. De dertiende Maart liet de koning hun weten, dat hij hun verzoek niet kon toe staan en zij het gebied van de stad Ma drid niet mochten verlaten. Nu wisten ze eindelijk wat ze waren. Gevangenen! Onmiddellijk, dezelfde dag, beklaag den zij zich bij de Landvoogdes. Ze schreven haar, dat vijandige kwaadwil lige personen hen bij de koning had den belasterd. Ze hadden in 't minst geen vermoeden. dat oen van die kwaadwillige vijanden de Landvoogdes was. die brief na brief had geschreven, waarin op definitieve weigering van hun verzoek werd aangedrongen. Een maand daarna kreeg Van Bergen Correspondentie betreffende deze ru briek aan de heer W Jurg, Jan Luykcn- laan 12, Den Haag. Uit de partij We hebben wel eens geschreven, dat de meeste combinaties, welke zich in een partij voordoen, teruggebracht kun nen worden tot een aantal bekende slag typen of variaties daarvan. Toch kunnen we af en toe wel eens geheel nieuwe slagwendingen tegen komen. Een derge lijke nieuwigheid menen we te zien in een partijstand, die wij ontvingen van de heer F. N. v d. Ende te 's-Gravenzande. 1 B e m\ y él it y p y m i i m e y y y m m g, m m ja es sM. tëè e Wit, die aan zei was bevrijdde zich door 3429 uit de opsluiting van zyn rechtervleugel. Zwart kon nl. niet slaan 25x34, daar wit dan zou vervolgen met 27—22 (18/-:27», 29x18 (12 x 23), 40x18 en 28 x 26. In de diagramstand had wit echter als volgt een fraaie damzet kun nen uitvoeren: 33— 29. 30—24, 38—33, 31 —26. 26x19 en 32x1. Niet moeilijk, maar wel verrassend. Nieuwe vraagstukken Van onderstaande problemen is vraag stuk no. 68 in minder gave vorm door de heer J. H. H. Scheyen aange troffen in het nagelaten werk van de in 1942 overleden problemist Caspar Croonen. Na correctie door de Limbur genaar is het ons ter publicatie toege zonden. opgedragen aan de heer L. Kle- ton te Dordrecht een halfbroer van wij len de heer Crooner. weer een hevige aanval van zijn kwaaL Zorgen, een zwaarmoedige stemming, een door ziekte en aderlatingen onder mijnd gestel hadden zijn geestelijke en lichamelijke weerstand zo verzwakt, dat de toestand ernstig werd. De Montigny vroeg en verkreeg toegang tot de koning. Deze toonde zich zeer be gaan met de zieke. Dit gaf De Montigny- vrijmoedigheid, aan te dringen op ver trek van de patiënt, opdat deze mis schien baat zou kunnen vinden bij de „fontayne de Liège", de toen reeds be roemde mineraal waterbron te Spa. De koning antwoordde, dat hij alles van de ziekte afwist uit de rapporten van zijn geneesheren en hij een van zijn edelen, Ruy Gomez, opdracht had gegeven, de patiënt mee te delen, dat hij onmiddellijk mocht vertrekken, zo dra zijn toestand zulks toeliet. In werkelijkheid luidde de opdracht anders. De gunstige beschikking mocht alleen worden aangezegd, want eer de toestand hopeloos was. Bleef er enige mogelijkheid tot herstel, dan moest al leen de belofte gegeven, dat opnieuw 's konings aandacht op zijn zaak zou gevestigd worden. Was herstel zo goed als zeker, dan mpcht niets beloofd wor- De patiënt verminderde snel, lag met hoge koortsen, steeds verzwakkend door bloedverlies, veroorzaakt door een in wendige bloeding, waarschijnlijk van de De een en twintigste Mei 's morgens om acht uur overleed de Markies, voor zien van de genademiddelen der Kerk. Twee uren daarna verliet een specia le koerier de stad Madrid met een brief voor de Landvoogdes, waarin haar ge last werd ogenblikkelijk beslag te leg gen op alle goederen van de overledene. (Wordt vervolgd) No. 67 Joh. v. d. Boogaard, Nieland. Zwart: 8/10, 16. 18, 19. 23, 28. 29. Wit; 21. 25. 34. 37. 40, 42, 45, 46, 48 HL i s No. 68 C Kroonen t en J. H. H. Scheycn. Kcrkrade. Zwart: 6/10, 18, 19. 23, 35. 36, 39. Wit: 17, 21, 27. 28, 32. 33, 37. 42, 44. 45, 48, 49 m t*. y y m y 1 fff m m O 0 m, 0 m 0 iü 0 y tot tt mi sp fit Bovenstaande vraagstukken gelden voor de ladderwedstrijd De opgave luidt steeds; wit begint en wint Oplossingen Inzenden vóór 2 October aanstaande Enkele opmerkingen over de ladderwedslrijd (Jit enkele binnengekomen vragen 1> hot ons duidelijk geworden, dat de in de vorige rubriek gegeven wedstrijdvoor- waardrn enige nadere toelichting behoe ven Zo waren enkele lezers van me ning. dat we nu zouden beginnen oan een nieuwe ladderwedstrijd. Dit is na tuurlek niet juist Bij het uitschrijven fmvA m ÖIEE 4 fcSBÜ n b vin mnu vmu BB B W B BEU ■MBE3B □g m U BB mi BB an ¥4B H Mn BB ÜBS Ë2QE3H mrmmaaa a ina.tfi m unu trie Ï3ÏÏC tmzm B B Horizontaal: 1 drank, 5 stoomschip. 7 voorzetsel. 8 oude man, 9 staatsbedr. f. 11 metaal, 18 gezinslid, 14 onderwijs. 15 rivier in Oostenrijk, 17 watering, 19 het nadenken, 22 gierig, schraperig man, 23 maat 24 overwinning. 25 opgeld, 26 vleg- woord, 27 de eerste man, 28 onder de invloed van drank, 31 aanslibbing, 32 voorzetsel, 34 de naam onbekend. 36 rondhout. 37 richting, 40 grote envelop pe, 41 echtgenoot, 42 oude dame, 44 Eg. godheid, 45 strijkmes Verticaal: 1 stijfhoofdig, 2 modedwaas, 3 zangnoot, 4 onderdeel van een fuik, 5 bezigheid, 6 Ind. kledingstuk, 8 voor zetsel, 10 hoeveelheid. 12 voorzetsel, 16 kijkglas, 17 watcrdoorlatend, 18 sierlijk, 20 kuddedieren. 21 rustoord, 22 pont, 25 groet, 27 grote bijl. 28 duister. 29 naar beneden, 30 hoop, 33 bid, 35 lekkernij, 38 en andere, 39 waswater, 40 kleedje, 43 gezinslid. Inzending per briefkaart uiterlijk Don derdagmorgen a s. aan het bureau van dit blad In de linkerbovenhoek aan de adreszijde vermelden: „Puzzle-oplos- sing". Er zijn drie prijzen: 1 5.—, 2 2.50, 3 2.50. Oplossing kruiswoordraadsel 13 September Horizontaal; l Productie, 2 repel/or de. 3 adel/kleed, 3 een'balsem. 5 en/ mate/100, 6 ega/regime, 7 ren/krab' as, 8 sitar/leve. 9 Tr./es/eel/l.l.. 10 belang rijk, 11 ons/Ada/ets. 12 neer/arm/ir.. 13 dop/obcr/gc, 14 iris/en/ore, 15 gaas/la/ tap. Verticaal: 1 Prae/eersfbondig, 2 re- den/ge/Irene/ora, 3. open/mantel/sepia, 4 del/barkas'aar/Oss, 5. ul/kater/renda- bel. 6. collcga/leg/arena, 7. tres/libel/ rem/rot, 8. idce/oma/vlijtig/ra, 9 eed/ moes/elk/sneep. van deze wedstrijd in het vorige seizoen vermeldden we nl., dat de ladderwed strijd gedurende zomermaanden onder broken zou worden. In de vorige ru briek spraken wc dan ook over een her vatting van de ladderwedstrijd. De punten in het vorige seizoen bcnaaid blijven dus voor zover de deelnemers nog geen prijs behaalden nog steeds meetellen. De nieuwe deelnemers begin nen vanzelfsprekend onder aan de lad der. Vooral voor hen wijzen we nog eens op dc bepaling, dat naast dc gewone serieprijzen eveneens voor iedere klas se extra prijzen beschikbaar zijn voor dcgene(n), die in een bepaald seizoen het grootst aantal punten verzamelae(n). Om voor die prijzen in aanmerking te komen is het dus met noodzakelijk, aat men boven aan de ladder staaL Overi gens doet het ons genoegen te kunnen constateren, du voor vrijwel alle deel nemers het sportieve element in deze wedloop naar dc top der ladder zwaar der weegt dan het winnen van een prys. Mogen we tenslotte de nieuwe deelne mers verzoeken duidelijk aan te geven voor welke klasse men inschrijft. Oplossingen No. 62 (J. H. Scheyen). Zwart: 1, 3. 6. 8, 12. 13. 15. 18, 23, 26, 30, 33, Dam op 46 Wit. 16. 17. 20/22, 24. 27, 32, 35. 37. 42/44. Opl44—40. 40—34, 37—31, 32—28, 27 X20. 21X32, 16x9, 35x2. No. 63 <W. Jurg) Zwart: 1, fi. 14. 19, 21. 29. 35, 36. Wit: 15. 22. 25, 32. 38. 40. 41, 44. Opl.: 32—28. 15—10, 22—17. 10—5. 25— 20. 5X2. Goede oplossingen ontvangen van de heren p. Baanrn, J. v. Baardewijk, D. Beekhuizen, B dc Bic. W. F. Bolie. J v. d. Burg Czn., W Nclis, D van Nugti rrn, jr., G v. Rhee, H. v. Rooden, G. de Rui ter, G. P. Sterrenberg. Drijvend huis op de Amazone (Zie artikel „Belcm" op pag. 1.) No. 69 W. J. Prins, Utrecht. Zwart: 6. 9. 11/13, 16. 18, 23. 35, 36, 44. Wit; 20. 26. 27 31. 33 39. 43, 45/48, 50. ZONDAGSBLAD 20 SEPTEMBER 1952 3 s VOOR óe VROUW s 'tTere puntjeó ER zijn brieven binnengekomen, waarin de schrijfsters gevoelige puntjes aanroeren en waarvoor ik, wil ik ze met een eerlijk geweten beant woorden. misschien wel hier of daar een heilig huisje" ojnver moet wer pen, Daar ik mij geroepen voel, deze darrjes eerlijk mijn mening over deze aangelegenheden kenbaar te maken, kan ik dit niet in enkele regels doen, maar zal er een stukje aan wijden. Voorop gesteld, dat dit mijn persoon lijke mening (waar ook naar ge vraagd werd) is en dat ik geen be paalde kerk, secte of richting verte genwoordig. Daar zijn dan allereerst de brieven van vrouwen, wier mannen haar het hele maandsalaris afstaan, met in houding van eigen zakgeld, waarvan hij zijn rokerij, koffie en thee op kan toor enz. betaalt. Alles in wederzijds vertrouwen. Dat lijkt om te beginnen heel mooi, maar deze vrouwen pie keren zich dagen en nachten suf, hoe de eindjes aan elkaar te knopen In haar gezinnen met studerende kin deren komen ze eenvoudig niet rond van dat geld en voor haarzelf schiet er nooit een kleinigheid, laat staan een kledingstuk over. Kleding krijgt zij op haar verjaardag of op Sint Ni- colaas en dan dikwijls nog van haar ouders, of van andere beter ge situeerde familieleden. Deze vrouwen vragen: weet u een oplossing? Hoe denkt u hierover? En èèn van de man nen van deze dames zegt tegen zijn vrouw: ,Je moet tevreden zijn met de plaats, die God je in het leven gegeven heeft", waar zij aan toe voegt: „dat is niet altijd gemakke lijk, en dat te zeggen, als hij nog kan roken en ik blij ben, als de maand om is." Ja heren, het spijt me voor u, maar Brood mee naar school De scholen zijn weer begonnen en dat heeft in menig gezin, waar het in het vacantieseizocn zo nauw niet geno men werd met de tijden voor opstaan, eten en naar bed gaan, de regelmaat te ruggebracht. Regelmaat bij de maaltijden is goed, en plezierig bovendien Het gezin kan er dan op rekenen, dat op een afge sproken tijd het eten op tafel staat. Van haar kant mag de huisvrouw dan verwachten, dat iedereen er ook op tijd is, zodat er rustig en gezellig gegeten kan worden Dat geldt voor het ontbijt, maar ook voor de maaltijd die omstreeks 12 uur gebruikt wordt Wanneer men vrij ver van de school woont, is het beter, de kinderen een trommeltje met brood mee te geven, dan hen thuis te laten komen voor een overhaaste maaltijd Kan de warme maaltijd met het oog op andere gezinsleden beslist met 's avonds wor den gebruikt, dan zullen voor de „na- eters" aardappelen en groenten op nieuw gekookt moeten worden tenzij men van de groente een deel rauw heeft achtergehouden om er 's avonds sla van te maken Door het geregeld gebruik van opgewarmd eten zouden de kin deren nl. op den duur tekorten aan be paalde voedingsstoffen krijgen. De maaltijd op school. Wat zullen we de „overblijvende" kinderen als maaltijd mee naar school geven? Zonder in verwennerij te ver vallen willen we tneh graag hun etens- uurtje buiten het gezin tot een plezierige en sterkende onderbreking van de lan ge schooldag maken. Uw kind treft hel goed, wanneer op zijn school „schoolmclk" gedronken wordt: Zoals de meeste huisvrouwen behoefte hebben aan een kopje koffie, zo is het voor de schooljeugd goed om halverwege de ochtend nieuwe kracht op te doen door middel van de kwart liter melk voor elk kind, die feestelijk met een rietje, door heel de klas ge zamenlijk gedronken wordt. Waar de verstrekking van melk op school nog niet is ingesteld, zouden de ouders dit zeker kunnen bevorderen Ook naast die schoolmelk is een flesje melk bij het twaalfuurtje niet overbo dig. Verder kan de meegebrachte brood maaltijd bestaan uit bruin brood of uit wit èn bruin of roggebrood met een hartig belegsel «vlees vis, kaas. ei of pindakaas i en een „sappige" belegging (appel, radijs, rauwe wortel, e.d.. al naar dc tijd van het Jaar) Een met zoet belegde boterham of ander zoetig- heidje voor toe valt meestal erg In de smaak. Een heel goede gewoonte is het om de kinderen dagelijks ook een goed gewassen stukje fruit of rauwe groente, zoals een wortel of stevige to maat. mee te geven vooral wanneer het „sappige" belegsel ontbreekt. Brood met zoet belegsel zoals Jam of suiker, heeft na een paar uur veel aan -makel-ikheid ingeboet Hebt u het al ens e. rnhoord met steviger zoetigheden, zoals ontbijtkoek, specu laasjes. cocosbrood, rozijnen, plakjes dadel e.d.? Of met zelfgemaakte smeer sels zoals stroopjesvet of chocolade pasta. die men voor enige dagen tegelijk kan klaarmaken? hier klopt toch iets niet. Zéker, van de honderd huisvrouwen zullen er ne gen en negentig met een zucht van verlichting de laatste van de maand, of van de week begroeten. Hele maal rondkomen doen er nog maar weinigen, daar zorgt de fiscus wel voor, maar u wél uw rokerij, en op een gewone doordeweekse dag van angstig door uw vrouw opgespaard geld een jas of een costuum kopen, handschoenen, sokken, een hoed enz., op uw verjaardag een kistje sigaren, een boek of een ander luxueus cadeau krijgen en uw vrouw kan nog geen strikje of lintje, laat staan, van die ver foeilijke nylons kopen? Wel mijnheer, u hebt daar natuur lijk nooit bij stilgestaan, maar nu u zomaar in de krant bij deze scheve situatie bepaald wordt, ben ik ervan overtuigd, dat u in het vervolg uw zakgeld met uw vrouw deelt. Dan maar wat minder roken en zij ten minste ook eens iets voor zichzelf. Let er op, dat zij het dan óók voor zichzelf houdt, want ze is zó weer bewogen, om er sokken voor u of kou sen voor Marietje van te kopenOf, heb ik deze heren nu toch nog te hoog aangeslagen? Nu het volgende précaire punt. Iemand vraagt mij: „Wie betalen de reis- en verblijfkosten van de domi nees, die met emigranten-schepen meegaan, enkele weken in het vreemde land rondneuzen en dan weer terug komen? En, kunnen die emigranten nu werkelijk niet vier weken buiten geestelijke verzorging? Wonen er in de omgeving van die diverse domi nees geen honderden mensen aan wier geestelijke verzorging hij jaar in, jaar uit voorbijgaat? Misschien zijn naaste buurman? Is zo'n reis voor die dominees een offer, of een pleziertje?" Tot zover de vragen. Oe-la-la! Als dit nu geen netelige vragen zijn, om als vrouw-alleen te beantwoorden, weet ik het niet. Even kuchen, een slokje water en daar gaat-ie dan. 'k Zal het zo kort mogelijk maken. Antwoord op uw eerste vraag: ik meen de kerken. Op de tweede: naar mijn mening kunnen zij daar die vier weken bést buiten. NatuurlijkAls daar een groepje Christenen bij el kaar is, kan een leek, die in de zelfde omstandigheden verkeert als de anderen, dikwijls béter nog dan een buitenstaander, de anderen ster ken en troosten. Mij is daarvan een treffend geval bekend van onze walvisvaarder de Willem Barendsz. Maar ja, het is natuurlijk altijd pret tig voor verschillende emigranten als hun dominee meegaat. Als ginds in het vreemde land nog geen kerk ge ïnstitueerd is en de dominee gaat mee, om daar de mogelijkheden voor de toekomst te bezien, ligt de zaak natuurlijk direct heel anders. Op uw laatste vraag: Waarschijn lijk wél, maar een dominee heeft óók maar èèn lichaam en is (gelukkig!) ook maar een heel gewoon mens. U, noch ik mag veronderstellen, dat een dominee aan de geestelijke ver zorging van zijn naaste buurman voorbijgaat. Zijn wij zelf op dit punt altijd tvel zo actief als we wezen moe ten? En eindelijk als antwoord op uw laatste vraag: „Natuurlijk géén offer. Tenminste niet voor hém. Wie vindt zo'n reis niet heerlijk? Het offer (tje) wordt ook hier weer en met blijdschap, omdat ze het hém zo gunt door de vrouw gebracht, die met de kinderen in de gewone tred molen van het leven achterblijft. Ziezo dat is een pak van mijn hart. Eu nu ligt er nog een brief over het Vrouwenkiesrecht in dc ker ken en ook ben ik wéér niet aan uw brief toegekomen, mevr. O.-v. d. K. Laten we hopen, dat er in deze week niet wéér voorrangsbrievenover précaire puntjes my bereiken! MARGARITHA.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1952 | | pagina 11