JMetiroe £riit$rfje (üitmrant
Fabrieksarbeider
president-directeur
Grootste vliegboot ter
luchtvaartshow
Ook
wereld boven de
te Londen
dr Plesman onder de indruk van
hetgeen hij er allemaal zag
Een klemmend beroep van
Acheson op Mossadeq
Wist U
Loonpolitiek
DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1952
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie. Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: TeL 31441.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 6.— per kwartaal;
2.— per maand: 0.47 per week.
ADVERTENTIEN: 0.18 per milimeter.
(Bij contract belangrijke korting)
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. I. ENSERINK
Directie: F. DIEMER
CHRISTEUJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
JtntnsUd, h
«Hntarttole5l1eB5p.tr
Drie en dertigste Jaargang No 9525
werd
England rules the air"
(Van onze redacteur)
EEN ZEER MONTERE dr Plesman stapte gisteravond op Schiphol uit
het vliegtuig, dat om half zeven van Londen was vertrokken. De
plaats van herkomst en de vliegbasis Famborough, waar hij de grote
luchtvaartshow bezocht had, waren wellicht oorzaak, dat de K.L.M.-
directeur een uiterst conservatieve Garibaldi droeg. Overigens was er
aan hem niets te merken van enige behoudzucht waar het vliegtuigen
betreft. In recente publicaties is dr Plesman nl. conservatisme verweten,
omdat hij nog niet wenst over te gaan tot het aankopen van de aller
nieuwste Cornet straal-passagiersvliegtuigen, doch het vooralsnog houdt
en houden zal op D.C. 6 B's en Super Connie's. „Heeft Famborough een
wijziging in uw plannen gebracht?" werd hem gevraagd.
De groet hand strijkt over het gezicht
en er is een diep stilzwijgen. Dan zegt
hij: „We hebben voor dit jaar en voor
het volgend jaar een heel programma en
daar zullen we eerst eens mee gaan
werken. We leven op het gebied van de
vliegrtuigitechmiek in een tijd, w
niemand kan zeggen: Je doet het goed of
je doet het fout. Het voornaamste is
je een van de hoofdwaarheden va
strategie niet uit het oog verliest: het
behouden van je bewegingsvrijheid."
Dr Plesman heeft, naar zijn eigen ge
tuigenis, staan kijken met open mond,
naar wat de Engelsen gepresteerd heb
ben. Dat is geweldig. „De Comet is eer
verschijnsel met geweldige mogelijk
heden niet voor het vliegtuig alleen,
•maar voor het geheel van de burger
luchtvaart met staalaandrijving."
Dr Plesman is dan ook terug gekomen,
diep onder de indruk van de mogelijk
heden, die d-e komende jaren kunnen
bieden. Want niet alleen de Havilland
was er met Comets in Famborough,
„maar er Was nog veel meer lekkers'"
Al zijn alle mogelijkheden nog geen
realiteiten. 0
„Er is echter een oude wijsheid," aldus
ging dr Plesman verder, „als je je geld
niet uitgeeft, ben je er nog niet beroerd
aan toe. Het komt er maar op aat
welk moment je het uitgeeft. Voorlopig
zijn wij als K.L.M. nog niet van c
kaart. We zijn met alles het eerst g<
weest. Ik geloof nu niet, dat ik zo'n ouc
zaag ben, dat ik m'n tijd niet meer bi
grijp. En je moet niet vergeten, om
kunnen vliegen, moet je kunnen landen
Wat de tentoonstelling zelf betreft,
deze werd in tegenwoordigheid van de
hertog van Edinburgh geopend. Ver
scheidene hoge militaire en burgerlijke
autoriteiten uit Engeland en uit het
buitenland ook Prins Bern-hard was
tegenwoordig waren getuige van een
buitengewoon interessante vliegvertoning,
die de onbevredigende indruk van het
geen op de generale repetitie van Maan
dag werd geboden, geheel wegnam.
Geluidsbarrière
Daar werkte allereerst toe mede de
beslissing van de desbetreffende autori
teiten om het verbod tot het doorbreken
van de geluidsbarrière op te heffen. Dit
is geschied nadat een deputatie van
vliegers zich tot de man hadden gewend,
die de beslissing over deze kwestie in
handen had. Bovendien zou een groot
aantal bewoners van Famborough
omgeving telefonisch te kennen hebben
gegeven, dat hun mets liever zou
dan dat de Engelse vliegers de geluids
barrière zouden trachten te doorbreken.
Enkele dier piloten, o.a. die van de
Havilland DH110 en van de Hawker
Hunter hebben getracht met hun super-
sonetoestellen door de muur te geraken,
maar het knaleffect is niet gehoord door
de circa 20.000 toeschouwers op het vlieg
veld. Wel werd in het nabijgelegen
Aldershot een luide knal gehoord.
De DH 110, bestuurd door de piloot
John Derry, klom naar veertigduizend
voet en was op die hoogte te volgen,
dank zij de witte sporen, welke de
machine naliet. De Hawker Hunter
Feestend Leidschendam een
uur in het donker
De Oranjefeesten, die deze week in
Leidschendam worden gehouden, werden
gisteravond een uur onderbroken, door
dat een storing optrad in het electrici-
teitsnet. Om half negen viel het licht uit.
De gemeenteraad, die juist vergaderde
moest zich met kaarslicht behelpen.
Tegen half tien was de storing echter
opgeheven en konden de feesten worden
voortgezet.
Pik zei de kip
trachtte ook naar de veertigduizend voet
te stijgen, maar er bleek een moeilijk
heid met het landingsgestel te zijn, zoda-t
deze poging mislukte.
De grote verrassingen waren de nieuwe
Avro Delta bommenwerper en de grootste
vliegboot ter wereld, de „Princess".
De Avro-bommen werper, aangeduid
als type 698, is een machine van grote
afmeting, vermoedelijk ter grootte van
een Lancaster bommenwerper. Het toe
stel werd voor de vierde vlucht bestuurd
door de jeugdige dinvlieger Roly Falk.
Lij was de enige inzittende.
Uit foto's van de 698 blijkt, dat het
hoofdlandiingsgestel niiet minder dan
zestien wielen telt in paren aangebracht.
Elke „poot" heeft acht •wielen, het neus-
wielonderstel twee. De vier motoren zijn
twee aan twee aan weerszijden van de
romp in de dikke vleugel ingebouwd.
200 Soldaten in één
vliegtuig
Ook het overvliegen van de Princess,
die tweehonderd soldaten kan vervoeren,
trok de aandacht. Deze gebeurtenis werd
eveneens meegemaakt door dr Plesman,
en verscheidene andere leden der directie
van de Nederlandse luchtvaartmaat
schappij en hoofden van dienst, door de
chef van de Nederlandse luchtmachtstaf,
luitenant-generaal-vlieger I. A. Aler en
vele andere landgenoten. De Princess
heeft tien motoren, waarvan de acht
het dichtst bij de romp zijn aangebracht,
twee propellers aandrijven. Er zijn drie
van de luchtreuzen in aanbouw zij
waren aanvankelijk voor de burgerlucht
vaart bestemd maar zijn inmiddels
door het ministerie van Bevoorrading
overgenomen.
Ridgway en Adenauerzoals zij elkaar in Bonn ontmoetten. De Ame
rikaan stond versteld van hetgeen de Duitsers al weer presteren en
maakte hun daarvoor openlijk zijn compliment.
Mevrouw Dominici
huilde hevig
En vertelde nadere
bijzonderheden
Hevig opgewonden en huilend vervoeg
de de echtgenote van Gustave Dominici,
Yvette, zich gisteren bij commissaris Se-
beille, die het onderzoek in de moord
zaak-Drummond leidt. Later deelde een
der detectives mede, dat zij bijzonderhe
den had toegevoegd aan de belangrijke
verklaringen, die haar echtgenoot had
afgelegd.
Gustave Dominici is naar Forcalquier
overgebracht voor een nieuw, langdurig
verhoor. Zoals bekend, was hij degene,
die op 5 Augustus de slachtoffers van de
drievoudige moord nabij zijn boerderij
ontdekte. Sinsdien heeft hij verscheidene
malen getuigenissen afgelegd, die niet
met elkaar in overeenstemming waren.
RUIM 800 AMERIKAANSE STU
DENTEN, die twee maanden door Europa
hebben gezworven, zijn gisteren met de
Groote Beer van Rotterdam weer naar
huis vertrokken.
Na 't bezoek van Ridgway:
Duitse socialisten
zijn verbolgen
Over een uitlating van de
Atlantische generaal
Generaal Ridgway, opperbevelhebber
van de Atlantische strijdkrachten, die
gisteren zoals wij meldden bespre
kingen voerde met de Duitse bondskan
selier dr Adenauer deelde na afloop aan
de pers mede dat West-Duitsland het
pact tot oprichting van een Europees
leger zo spoedig mogelijk dient te rati
ficeren teneinde Duitse troepen op de
been te kunnen brengen die sterk genoeg
zijn om de communistische aggressie af
te wenden.
Over deze woorden van de generaal
zijn de Duitse socialisten helemaal niet
te spreken
Zij beschuldigden Ridgway er van,
druk uit te oefenen op de spoédige on
dertekening van de verdragen. De so
cialisten zijn van mening, dat de onder
tekening moet worden uitgesteld zolang
nog de mogelijkheid bestaat, dat op 4
November in de V.S. een nieuwe re-
gering gekozen wordt. Voorts zou Ade
nauer niet alles geprobeerd hebben om
de eenheid van Duitsland te bewerk
stelligen.
Generaal Ridgway zal binnenkort ook
een bezoek brengen aan Turkije. Hier
zal hij het derde Turkse legercorps, dat
de Turks-Russische grens beschermt, in
specteren.
Jongste voorstel nader toegelicht
Nationalisatie van de Perzische olie thans
in feite toegegeven
Dean Acheson heeft een dringend beroep op premier Mossadeq gedaan, zijn
afwijzing van het Brits-Amerikaanse voorstel voor een oplossing van het
olie-geschil te herzien. Tegelijkertijd gaf de minister een verduidelijking
van die punten van het voorstel, die door Mossadeq en zijn woordvoerder
Hassibi in haar huidige vorm onaanvaardbaar waren genoemd. In de
schriftelijke verklaring, welke hij op zijn wekelijkse persconferentie voor
las, begon Acheson met vast te stellen, dat het gemeenschappelijke aanbod
van president Truman en de Britse premier Churchill een fair voorstel was.
En uitdrukkelijk voegde hij hieraan toe, dat er geen enkele speciale voor
waarde aan was verbonden.
Van Perzische zijde was de beschuldi
ging geuit, dat Engeland en de V.S. wil
den pogen de Anglo-Iranian te laten
terugkeren. Hierover zei Acheson echter:
„De Verenigde Staten en het Verenigd
Koninkrijk erkennen met hun voorstel
de naasting van de olje-industrie in Per-
zië als een feit". Daarvan uitgaande
wordt nu voorgesteld de kwestie van de
compensatie te doen regelen door het Int.
Hof te Den Haag. Voor alle eisen en
tegen-eisén moet eén billijke regeling
worden getroffen.
Schip met benzine ontploft
Marseille door een zware ramp
getroffen: 12 doden
Dit is de grootste vliegboot ter wereld,'waarmee 200 soldaten tegelijk
kunnen worden vervoerd. De Super Constellations, die de K.L.M.
straks in dienst gaat stellen, zijn berekend op 100 passagiers.
De moeilijkheden bij Avilauna
Directeur V. d. Brink doet beroep
op zijn ambassadeurs
Met twee ton zou het vogelpark geholpen zijn
De geruchten als zouden we bijna
failliet zijn, missen alle grond, zei de
directeur van Avifauna in Alphen aan
Rijn, de heer G. van den Brink, gis
teren op een persconferentie. Er zijn wèl
liquiditeitsmoeilijkheden, ontstaan door
grote investeringen in de afgelopen
n (in totaal is l'fc millioen in het
vogelpark geïnvesteerd) en door het min
der drukke bezoek in Mei en Juni van
ft een bedrag van f 200.000 zou aan
deze tijdelijke moeilijkheden het hoofd
kunnen worden geboden. Getracht wordt
de Herstelbank de helft van dit be
drag aan te trekken. Lukt dit, dan zou
burgemeester Witschey de mogelijkheid
onder het oog zien of wellicht de ge
meente Alphen de resterende f 100.000
kan fourneren.
In afwachting van het resultaat van
deze pogingen zijn de Vrienden van Avi
fauna opgewekt deel te nemen in een 5
procents obligatielening. Voor deze finan
ciële deelneming zal dan aan eregasten-
kaart van deze „ambassadeurs" het pre-
dicaat „Guldesteunpilaar" worden toe
gevoegd.
De totale omzet van de N.V. Britimij,
waarin behalve Avifauna ook de hoeden
zaken van de heer Van den Brink zijn
ondergebracht, bedraagt circa vier mil
lioen per jaar. De ontvangsten van het
vogelpark bedroegen vorig jaar bijna
twee millioen.
Europa telt nog altijd
135 melaatsen
Volgens een rapport van de Interna
tionale Gezondheidsorganisatie van de
Verenigde Naties komt er in Europa nog
melaatsheid voor. De meeste gevallen
komen voor aan de kusten van de Mid
dellandse Zee. Voor Engeland worden
100 gevallen gemeld, voor Noorwegen 16,
Zweden 6 en voor West-Duitsland 4.
Ministerraad stelde
R.E.A. samen
In de gistermiddag gehouden v
gadering van de ministerraad zijn de
volgende ministers en staatssecretaris
sen als vaste deelnemers aan de R.E.A.
Raad voor Economische Aangelegen
heden uit de ministerraad) aangewezen:
minister»president dr W. Drees.
zitter, prof. dr L. J. M. Beel, vice-
zitter, mr J. W. Beyen resp. mr J. M. A. iCplrdP Srin^dat hi? r
H. Luns, prof. dr J. Zijlstra. J. van de
Kieft. S. L. Mansholt, ir H. B. J. Witte.
In de haven van Marseille
avond een vreselijk ongeluk gebeurd, dat
'aan minstens 12 mensen het leven heeft
gekost. Een ontzaglijke explosie
boord van een schip (dat met benzine
was geladen) in één van de havens
Marseille maakte een nabij gelegen raffi
naderij tot een wilde ravage en verwoest
te een groot aantal huizen. De woningen
behoorden tot de Chartreux-wijk, onge-
i veer anderhalve km van het centrum van
Marseille gelegen.
Onmiddellijk na de explosie brak
brand uit, met het gevolg, dat weldra het
gebied van de ramp één grote vuurzee
was. Het bergingswerk ondervond vele
uren vertraging. Er zijn ca 30 gewonden.
Om twaalf uur vanmorgen was de brand,
die wordt bestreden door vierhonderd
brandweerlieden van de marine, bijge
staan door soldaten en politie, nog niet
geblust. Vooral een in de nabijheid gele
gen zwavelfabriek moet voor overslaan
van de brand worden behoed. De gehele
wijk, een voorstad waar veel arbeiders
wonen, ziet er uit als een stad na een
bombardement. Huizen bij de fabriek zijn
uitgebrand, elders zijn muren ingestort
en tot op een afstand van een kilometer
Advertentie
I IJ AANKOOP VAN
ha FILM
een aardige brochure met
waardevolle pr^tis I
foto-adviezen -
Vraag er Uw fotohandelaar c
gister- zijn de dakpannen van de hulzen
Hedenmiddag werd gemeld, dat door
:en Z.O.-wind het vuur weer is aange-
De Belgische amnestie
Pholien biedt zijn
ontslag aan
Om klaarheid te scheppen
in politieke situatie
Zoals verwacht werd heeft de Belgi
sche minister van Justitie. Pholien gis
teravond tijdens een kabinetszitting, zijn
ontslag aangeboden.
Na afloop begaf de minister-president,
dr J. van Houtte zich naar het paleis
waar hij bij koning Boudewijn het ont
slag van de minister van Justitie in
diende. De koning heeft zich de beslis
sing of hij al dan niet het ontslag zal
aanvaarden, voorbehouden.
De premier verklaarde later tegenover
de pers, dat minister Pholien zijn ontslag
heeft genomen om klaarheid te scheppen
in de politieke situatie. Van Houtte be
treurde het, dat men in sommige krin
gen van mening is, dat de Belgische
regering voor wat betreft het verlenen
van amnestie verder is gegaan dan inder
tijd in een regeringsverklaring is vast
gelegd.
„De politiek van de regering blijft
ongewijzigd", aldus de minister-presi
dent.
De afgetreden minister zou vandaag
een verklaring afleggen en voorts zou
dr Van Houtte een radiorede houden.
Pholien was minister van Justitie sinds
Januari van dit jaar, toen het ministerie-
Van Houtte werd gevormd.
„Wat kakelen die Amsterdammers
toch over een ei-tunnel, 'k Moet hel
nog zien."
DAT het aantal aangegeven radiotoe
stellen in Augustus met 5400 steeg tot
1.696.000 en het aantal aangeslotenen op
de radiodistributie in Juli met 400 toenam
tot 483.000.
DAT de Wonosari (10.500 ton), die als
eerste schip na de oorlog voor Ned. reke
ning in Duitsland gebouwd is, gisteren in
Hamburg aan de Kon. R'damsche Lloyd
is overgedragen. t
DAT J. C. W. Onderdenwijngaard uit
Wassenaar in Kopenhagen tot president
van de universele liga van vrijmetselaren
is gekozen en de gouden medaille heeft
ontvangen.
DAT de 260 ton metende klipper Ons
Ideaal uit Amsterdam gistermiddag op
het IJsselmeer in moeilijkheden ver
ier was weggeslagen
het schip veilig naar Lemmer is ge
sleept.
Bruün en de staatssecretarissen
Kranenburg, mr dr A. A. van Rhyn en i week voor 't eerst een braderie (open
de nog te benoemen staatssecretaris luchtverkoop) organiseren,
voor middenstandszaken. j DAT in Castricum een huLs van 38.000
Uiteraard kunnen ook andere minis-kilo een kilometer wordt verrold, daar
ters, indien zij dit wensen, de vergade- het bij de bouw van 96 nieuwe woningen
ringen van de R.E.A. bijwonen. in de weg stond.
DAT Emmen de bouw van een eerste
rioolzuiveringsinstallatie, waardoor het
Oranjekanaal minder dan thans veront
reinigd zal worden, voor ƒ346.000 heeft
opgedragen aan Van Ess aldaar.
DAT de gemeente Bergen (N.-H.) bij
minister Algera heeft geprotesteerd tegen
de voorgenomen vervanging van de tram
lijn AlkmaarBergen aan Zee door een
driebaanse autoweg met busverkeer, daar
het natuurschoon hierdoor geschaad zou
worden.
DAT de prijzen van wand- en vloer
tegels blijkens de Staatscourant van giste-
:n zijn vrijgelaten.
DAT majoor P. C. Silver van de rijks
politie te water in Vlaardingen binnen
kort naar Siam vertrekt om adviezen te
geven.
DAT mej. C. Oortgjjs te R'dam de
60.000ste passagier van dit jaar was op
de „wederopbouwrit" door de Maasstad.
DAT mr J. Milius, dir. van de Utr.
jaarbeurs, samen met Prins Bernhard
vermoedelijk op 28 Oct. naar Mexico zal
vliegen om de Ned. expositie daar te
bezichtigen.
DAT acht Ned. families van samen 50
personen morgen met de Alioth uit R'dam
r.aar Brazilië vertrekken om een begin
te maken met de vestiging van de derde
Ned. kolonie (Castrolanda).
DAT de unieraad van de C.H.U. op 4
Oct. in Pays Bas te Utrecht bijeenkomt.
DAT zes sociale redacteuren en ver-
tegenw. van de vakverenigingspers, o.w.
onze redacteur A. H. v. d. Nadort, na
een zesweekse reis door de Ver. Staten,
gemaakt op uitnodiging van de M.S.A.,
zijn teruggekeerd.
DAT de Ned. K. v. K. voor Oostenrijk
in Utrecht het eerste lustrum heeft ge
vierd.
DAT een Noordhollandse jongeman,
die in het voorjaar zich op 't laatste
ogenblik aan emigratie naar Australië
onttrok omdat hij kermis wou gaan vie
ren, zich nu weer heeft laten inschrijven
daar de kermissen in N.-H. voorbij zijn.
DAT de heer A. Pierson. lid der fa.'s
Pierson en Co te Amsterdam en Heldring
cn Pierson te Den Haag. 50 jaar geleden
(op 2 Sept.) zijn werkzaamheden bij de
Amsterdamse firma begon.
DAT de 16-j. Hendrik Pas uit Rijsen,
die werd vermist en vermoedelijk voor
het vreemdelingenlegioen was geronseld,
thuis is teruggekeerd en volgens zijn
verklaring was weggelopen wegens ruzie
met zijn broer.
DAT boven de Willy's bar op het
Thorbeckeplein te A'dam gisteravond de
zolderverdieping en de vliering zijn uit-
gebrand, doch de bar geep schade opliep, toevallig
tingswet wordt
bepaald, dat
fondsen moeten
Worden gevormd
aanspraken,
welkè het ge
volg van "de
naasting zijn, te
kunnen vol-
Om het be
drage van de
compensatie
vast te stellen,
is het Int. Hof
volgens Acheson
het geschikte
vaardbare lichaam, daar het immers on.
langs in het juridische dispuut met Enge-
land ten gunste van de Perzen beslistè.
Wat betreft de Perzische vrees, dat de
voorstellen een poging zijn de Anglo-
Iranian te laten terugkeren, ontkende
Acheson. dat deze maatschappij volgens
het Brits-Amerikaanse voorstel de enige
afneemster van Perzische olie zou moeten
orden.
Maar artikel zeven van de naastings
et zegt. dat afnemers, die in de twee
jaar vóór de naasting Perzische olie heb
ben gekocht, zekere voorkeursrechten
krijgen. Acheson achtte het daarom
logisch, dat de Anglo-Iranian. als de
vroegere voornaamste afneemster.
rechtigd is onderhandelingen met de Per
zische regering aan- te knopen
nieuwe olie-aankopen.
Ten slotte zei Acheson. dat het aanbod
van een gift van 10 millioen dollar slechts
ten doel had de Perzen uit hun financiële
impasse te brengen tot hun inkomsten
uit de olie-industrie weer zouden gaan
binnenkomen. Dat zou zeker niet lang
behoeven te duren gezien het voorstel
om direct met de verkoop van de aan
wezige olievoorraden te beginnen.
Over Egypte zei Acheson vervolgens,
dat zijn regering de ontwikkelingen in
dat land met veel belangstelling volgt.
Hij noemde het Egyptische hervormings
program en de andere ontwikkelingen
van de laatste weken „bemoedigend", en
verklaarde, dat de betrekkingen tussen
Egypte en de V.S. steeds uiterst vriend
schappelijk zijn gebleven.
Acheson besloot met de opmerking, dat
de Ver. Staten verlangend zijn tot een
nieuw tijdperk van samenwerking met
Egypte te komen.
Tegen Leidenaar
15 mnd geëist
Bediende sloeg vrouw met
bijl op het hooid
(Van een onzer verslaggevers)
Een jaar en drie maanden gevangenis
straf eiste de officier van Justitie, mr
Hamelberg. voor poging tot doodslag
tegen de 37-jarige kapper J. van P. uit
Leiden. Deze was jarenlang werkzaam
bij mevr. de wed. G. R. In de middag van
11 Maart j.l. had verd. fietsen op het
plaatsje omgeworpen en toen mevrouw
vroeg hoe dat kwam pakte hij een bijl
en sloeg haar enkele malen op het hoofd.
Het slachtoffer kreeg enkele sneden en
een hersenschudding.
De weduwe vertelde als getuige dat rij
met verd. weliswaar op vertrouwelijke
voet verkeerde, maar ze ontkende gehecht
aan hem te zijn. „Het lijkt mij toe dat U
met vrouwelijke behaagzucht hem op
jutte", zei de president mr Veldman. Zij
ontkende dit stellig en had nooit ge
merkt. zo betoogde ze, dat hij verliefd
op haar was. Toen verd. haar met de
bijl sloeg zou hij hebben gezegd: „Ik heb
altijd veel van je gehouden, maar nu sla
ik je dood".
De verd. hield vol nimmer verliefd op
de vrouw te zijn geweest. Zij praatte ech
ter met anderen over hetgeen hy haar
in vertrouwen vertelde en dat maakte
hem overspannen en zenuwachtig De
president merkte op. dat verd. zorgde dat
andere bedienden niet te lang bleven,
maar verd. vertelde bang voor ontslag te
zijn geweest en daarom andere kappers
u-u. _:.5„ De
"DIJ DE behandeling van het sociaal-
1J politiek program van het C.N.V. in
de Maandag gehouden buitengewone al
gemene vergadering van dit verbond
werd uiteraard ook aandacht besteed aan
de loonpolitiek. De loonvorming zo
werd gezegd moet geschieden op een
wyze waardoor de zelfstandige betekenis
en verantwoordelijkheid van de organi
saties van werkgevers en werknemers
tot haar recht komt.
Dit standpunt van het C.N.V., dat of
ficieel in het sociaal-politiek program
zal worden vastgelegd, is wel haast vol
komen tegenovergesteld aan dat van het
N.V.V., welks voorzitter in zijn Dinsdag
gehouden redevoering ter opening van
het congres verklaarde: „Het N.V.V.
voelt er niets voor de binding in de loon
politiek losser te maken zoals in de laat
ste tijd van meer dan een zijde is ver
dedigd".
"VTEN ZIE goed: het C.N.V. wil de
-LTJ- loonpolitiek meer verschuiven naar
het overleg tussen de vrije organisaties
van werkgevers en arbeiders dan daar
waar ze hoort het N.V.V. wil de over
heidsregeling (..de binding") handhaven.
Naar aanleiding hiervan zou veel te
zeggen zijn. Men zou er op kunnen wij
zen dat het aan de P.v.d.A. verbonden
vakverbond „de weg naar de vrijheid"
niet op wil, doch dat het C.N.V. naar
zijn aard deze nastreeft.
Maar wij dachten in verband met deze
tegenstelling meer aan de wonderlijke
ontwikkeling, welke de loonpolitiek in
Nederland na de oorlog heeft geken
merkt.
Normaal is het, dat de „partijen" in
het arbeidsproces en loon overeenkomen
en dat zij daarbij streven naar een
„rechtvaardig loon". Wat dat is, is niet
voor alle tijden en omstandigheden in
een regel te omschrijven. Dat kan een
bepaald bedrag zijn afhankelijk van de
mogelijkheden op een bepaald tijdstip.
Het zal niet mogen blijven beneden een
bepaald bedrag verband houdende met
de onkosten van levensonderhoud. Het
zal aangevuld moeten kunnen worden
met bepaalde toeslagen (kinderbijslag
b.v.). Het zal verschillen vertonen voor
de verschillende arbeiders In een bepaal
de bedrijfstak naar gelang van hun vak
bekwaamheid, het gevarenrisico en wat
al niet meer.
T^ORTOM, dat „rechtvaardig loon" is
AV een samenvoeging van factoren. Wat
nu opvalt Is, dat de (overheids)loonpoli-
tiek van na de oorlog voor een goed deel
van dit alles is losgemaakt.
We zouden kunnen zeggen: de loon
politiek Is gegaan van „compensatie tot
compensatie". We zullen niet alle phasen
noemen, maar willen er slechts op wij
zen, dat er na de devaluatie „compen
satie" moest komen. Dat de Korea-prys-
verhoglngen door een „compensatie"
moesten worden opgevangen. Dat nu
per 1 Juli weer een compensatie moest
gegeven worden voor de premie van de
werkloosheidsverzekering. En, tenslotte,
dat het nu afgetreden ministerie reeds in
verband met de komende door dat mi
nisterie noodzakelijk verklaarde, maar
uitgestelde huurverhoging bij voorbaat
gesproken heeft over „compensatie"
Nu hebben wij op zichzelf tegen deze
„compensatie" geen bezwaar. Ze waren
noodzakelijk. Zonder deze zouden de ge
zinnen in uitermate moeilijke omstandig
heden gekomen zijn. Maar het feit dat de
overheid deze „compensaties" afkondig
de, wijst er op ten eerste dat de beslis
sing niet lag by het bedrijfsleven al werd
daarmee dan wel overleg gepleegd, maar
ten tweede dat de loonpolitiek van de
arbeiders zo zwak is. dat elke eventuali
teit de noodzaak brengt van een „com
pensatie", een verbetering die een na
deel opheft.
laatste anders te zeggen: het
loonpeil in ons land is laag. De arbeiders
ontvangen in feite niet meer loon dan
precies voor de directe levensbehoefte
van hen en hun gezinnen nodig is
Dit is het gevolg van de loonvaststel-
->d0?r d_e overhe'd. Voor een belang-
Uk deel schakelt zy uit een complex van
factoren, dat normaal in het overleg tus
sen patroons en arbeidersorganisaties de
toonhoogte bepaalt, en wyst aan de ar
beiders toe wat zij mondjesmaat voor
hun levensonderhoud nodig hebben. WH
nouden het dan maar op het CNV
welks verlangen uitgaat naar het gezon-
°Verlef dat veel meer mogelijkheden
biedt, mits de arbeiders dan ook maar
hun plicht verstaan om zich sterk aan
een te sluiten in organisaties die op een
necht principieel standpunt staan En
mits de werkgevers i„ hun orginisstie,
Jch ook bewust blijven dat in bet be-
dryfsleven aan de arbeid zijn recht
moet worden gegeven,
Op ernsfig advies
De groenen gaan om elf
uur naar bed
tr.De .rt,:del"emtorP«raae. in Leiden.
Utrecht. Amsterdam en Wagenmjen heb-
ben besloten het advies van de hoofd
inspecteur van de Volksgezondheid op te
volgen en de dagprogramma's van de
groentijd des avonds om elf uur te doen
eindigen. Dit besluit is gevallen in ver
band met de vele gevallen van kinder
verlamming en de ongunstige invloed
van oververmoeidheid op het weer
standsvermogen tegen deze ziekte.
HET WEER IN EUROPA
Uitspraak 18 Sept.
1/ Vry
/der 7.'
Plaatselijk buien
Tot morgenavond verwacht
De Bilt. Wisselende bewol
king met plaatselijk enkele
buien. Vannacht in het bin
nenland weinig wind. mor
gen overdag overwegend
matige wind uit Westelijke
richtingen. Vrij koud weer.
(Opgemaakt te 10 uur).
ZON EN MAAN
zon 5.58-19.18 uur; maan on-
45, op 19-28 u. Op 11 Sept. L.K.