3 De strijd om de BLAUWE WIMPEL „UNITED STATES": VVV SPRAAKONTWIKKELING 4 ZONDAGSBLAD 12 JULI 1952 Na een eeuw weer door Amerika gewonnen modernste en weelderigste schip ter wereld VOOR het eerst sinds een eeuw is weer een Amerikaans schip het snelste op de Atlantische Oceaan Het trotse Amerikaanse stoomschip United States is er met zijn snelle overtocht van drie dagen en 10 uur in geslaagd de Blauwe Wimpel te ver overen Onwillekeurig vraagt men zich af, wie er nu eigenlijk voor zorgt, dat het nieuwe Amerikaanse schip werkelijk ook die veelbegeerde wimpel zo als het hoort aan de top van de voormast krijgt. Gaat de kapitein van de Queen Mary, die de wimpel nu heeft moeten strijken, de ongeveer één meter lange blauwe vlag plechtig aan de kapitein van het Amerikaanse schip overreiken? Of maakt hij er wellicht een postpakketje van, met een vrien delijke brief er bij? Neen; het is de rederij, die er voor zorgdraagt, dat het schip dat op de Atlantische Oceaan het snelst is, een blauwe wimpel in de voormast krijgt. Een officiële jury of een commissie is er niet voor. Al sinds 1875, toen de City of Berlin van de Inman Line het eerste schip was, dat met deze traditie een aanvang maakte, gaat het KORT voor de tweede wereldoorlog vond een Engels parlementslid, mr. H. K. Hales, dat het toch eigen lijk wel wat al te eenvoudig toeging op die manier. Hij liet daarom een reusachtige wisselbeker van ongeveer een meter hoogte vervaardigen, die hij onder de naam „the Blue Riband Tro phy" ter beschikking van het snelste schip stelde. Verleden jaar ontdekten Engelse journalisten, dat de tropee verdwe nen was. Zij kwamen tot de conclusie, dat het enorme pronkstuk waarschijn lijk met de Normandie ten onder was gegaan, toen dit trotse Franse schip tijdens de oorlog in de haven van New York uitbrandde en gedeeltelijk zonk. Direct daarop kwam er een rec tificatie: de tropee was in het geheel niet zoek, maar bevond zich nog steeds in het atelier van de juweliersfirma, die haar indertijd vervaardigd had Er bleek toen ook, dat de rederijen, welker schepen in die tijd het record op de Oceaan behaald hadden, net kunstvoorwerp nimmer hadden laten afhalen. En ze hadden dat niet gedaan omdat het ding zo groot en zo zwaar is, maar omdat de scheepvaart maatschappijen de geste van mr. Hales een misplaatst gebaar vonden. De directeur van de Cunard White Star Line zei het duidelijk: „De strijd om de Blauwe Wimpel is geen sport, maar een taak. Wij heb ben ons de taak opgelegd om aan de eisen van het publiek naar steeds snel lere schepen te voldoen. Wij willen records bereiken, maar wij willen er niet naar jagen." DE strijd om de voorrang op de Oce aan moge dan van zakelijke aard zijn, aan sportieve spanning heeft het nimmer ontbroken. Nadat de En gelsen bijna aldoor een hoofdrol in deze strijd gespeeld hadden, begonnen kort voor het begin van de twintigste eeuw ook de Duitsers zich te roeren. Met een gemiddelde snelheid van ruim 20 mijl maakte de Fürst Bismarck van de Hamburg Amerika Linie in Mei 1892 een overtocht in een prach tige tijd. Maar het schip deed er net even te lang over om aanspraak te mogen maken op de Blauwe Wimpel- De Duitsers lieten de moed echter niet zakken. Vyf jaar rater hadden ze succes toen het 14.000 ton metende s.s. Kaiser Wilhelm Der Grosze van de Norddeutscher Lloyd de reis van Engeland naar New York maakte in vijf dagen en 22 uur. Uit Duitsland kwam een langgerekte juichkreet De Duitsers lieten in de jaren, die volg den, de snelheid hun grootste troef worden en behaalden meer successen. Tot de Cunard Line in 1909 met de 30.700 ton grote zusterschepen Maurc- tania en Lusitania kwam, bleef de Blauwe Wimpel aan een Duitse mast wapperen. De komst der beide En gelse zusterschepen, die van turbines voorzien waren, maakte daaraan ech ter voor langere tijd een eind. Niet minder dan twintig jaar lang bleef de Mauretania het snelste schip op de Atlantische Oceaan. Twee maal maakte deze beroemde superliner de overtocht in vier dagen en tien uur. Terwijl er grotere en moderner schepen gebouwd werden, bleef de Mauretania triomferen. Eerst in Juli 1929 werd aan dit schip de Blauwe Wimpel ontnomen, en wel door de toentertijd nieuwe Bremen van de Norddeutscher Lloyd. Tussen dit Duit se schip en zijn zusterschip Europa (de tegenwoordige Liberté ontstond daarna een strijd om de Blauwe Wim pel, die aanvankelijk door de Euro pa, maar later toch weer door de Bremen gewonnen werd. In 1933 moest de Bremen de wimpel afstaan aan het Italiaanse reuzenschip Rex, dat het tot een snelheid van bijna 29 knopen wist te brengen. Niet alleen in afme tingen en comfort, maar ook in snel heid werd de Rex weer op zijn beurt overtroffen door het gestroomlijnde luxe-schip Normandie. Reeds tijdens de eerste reis won dit Franse schip de Blauwe Wimpel met een snelheid van dertig knopen per uur. In Engeland hadden de scheeps bouwkundigen echter ook niet stilge zeten. In 1936 werd de Blauwe Wim pel weer gehesen op een schip van de Cunard White Star Line, namelijk de Queen Mary. Een jaar later ver beterde de Normandie het record van dit Engelse schip weer, maar zag het zich spoedig daarna opnieuw ontno men door de „Q.M.", zoals de En gelsen de Queen Mary noemen. Al die tijd bleef de „Q.M." record houder en wimpeldrager. Nu is voor het eerst sinds een eeuw weer een Amerikaans schip het snelste op de route tussen Amerika en Europa.. Wie volgt? De „United States" ONGETWIJFELD zullen vele lezers gaarne nadere bijzonderheden ver nemen over het superpassagiersschip United States, dat thans gemachtigd is de zo zeer begeerde Blauwe Wim pel te voeren. De directie van United States Lines was zo welwillend ons alle gewenste gegevens te verstrekken, die een dui delijk beeld geven van de grootste en weelderigste stoomboot, die door Amerika gebouwd werd en die boven dien het modernste schip der wereld is. De lengte van de United States is 300 meter; de hoogte, die 37 meter bereikt, komt overeen met die van een gebouw met 12 verdiepingen. Het is de enige steamer waar alle brandge vaar absoluut uitgesloten is. Alle ma terialen, die voor de constructie aan gewend werden, zijn onontvlambaar of onbrandbaar, zelfs de behangsel- stoffen en opvulsels der armstoelen. In hout zijn alleen de klavieren en de hakblokken der slagers. Voor de eerste maal zijn de reddingboten ge heel uit aluminium vervaardigd. De schoorstenen alsmede de dui zend stoelen, die op ieder dek ter be schikking der passagiers gesteld wor den, zijn eveneens van aluminium. Voorts werden niet minder dan 1.250.000 stuks koudgeplaatste klinkna gels uit aluminium gebruikt. Buiten de klassieke salons, rookka mers, bars eri feestzalen bestaan er op het schip twee ultra-moderne schouwburgen, speelkamers voor de kinderen, een zwembad en een strand. Het schip is geheel geklimatiseerd, en in elke hut is een inrichting aange bracht waardoor de reiziger de mo gelijkheid heeft de warmte en koelte- aanvoer volgens wens te regelen. El ke hut bezit tevens een telefoon, die op elk uur van de dag aansluiting geeft met iedere plek van het schip, en hetgeen bijna ongelofelijk schijnt met iedere mogelijke plaats ter wereld. De kookinrichtingen bezitten het nieuwste materiaal, en zelfs twee electropische ovens, die het mogelijk maken in enkele seconden gerechten te bereiden, waarvan het koken an ders minuten of uren duurt. Men kan zich moeilijk voorstellen dat, te midden van het door het plaat sen van honderden en duizenden klink nagels veroorzaakte geraas, twee vrouwen zich met de versiering bezig hielden. En toch zijn het Miss Urqu- hart en Miss Marckwald, die de gehe le versiering bedacht hebben, en zij kunnen zelfs als referentie meer dan 20 andere steamers opnoemen, waar onder de beroemde America. Voor de toebereiding der maaltijden voor passagiers en bemanning zijn er acht keukens en aanrechtkeukens, en deze zijn in roestvrij staal en alumi nium gebouwd, daar elk brandbaar materiaal uitgestoten moest worden. De keukens zijn voorzien van eleetri- sche ovens, roosters, braadtoestellen, alsmede van inrichtingen om de ge rechten op de gewenste temperatuur te houden. De 69 broodroosters kun nen in een uur tijd 15.250 toasts be- De United States heeft voor elke reis 3000 man (2000 passagiers en 1000 leden bemanning) aan boord, hetgeen overeenkomt met de bevolking van een kleine stad. Het is begrijpelijk dat zulk een schip zich niet op weg kan begeven, zonder een geweldige voorraad voedingsmiddelen. Bij zijn vertrek uit New York, laadde de Uni ted States 27.000 kg gevogelte en wild, 5.800 dozijnen eieren, 2.000 kg verse of gerookte vis, 24.000 kg verse groen ten en even zoveel aardappelen, 28.000 kg verse vruchten, 2.000 kg boter, 1.000 kg kaas, 20 000 kg suiker, en ongeveer 50.000 kg kruidenierswaren. Buiten de voedingsmiddelen moet er ook aan het vaatwerk gedacht worden. En zo beschikken de eetkamers over 58.688 stuks glaswerk, 72.700 stuks zilverwerk, 95.172 stuks porceleinwerk. Voorts bezit deze supersteamer een uiterst modern ingericht ziekenhuis. De kamers zijn van gemakkelijke bed den voorzien. Op advies der physio- logen zijn de wanden groen en grijs gekleurd, omdat dit de meest rust ge vende tinten zijn. Dit ziekenhuis heeft zijn operatiezaal en een uitrusting, die de geneesheren in staat stellen alle operaties uit te voeren. Ook heeft het schip een eigen ijs fabriek. Twee machtige machines kunnen elke dag enige tonnen ijs vervaardigen. Door bijzondere toe stellen is het mogelijk het ijs, dat voor de bewaring der bloemen, groen ten en vruchten bestemd is, in uiterst kleine deeltjes om te zetten. /91Z "Rex" (Mc,/.) 5/062 (on - 28 92 knop, "On,(cd Slotes"(Amtrilt.) 51.110loc-11.59 knopen Winnaars van de Blauwe Wimpel. ZONDAGSBLAD 12 JULI 1952 5 Ut TROK TEGEN WIND IN Het zware onweer van 3 op 4 Juli (Van onze weerkundige medewerker) HET zware onweer in de avonduren van Donderdag 3 Juli j.l., dat ook in de nacht nog voortduurde, heeft in het grootste deel van ons land menig een uit de slaap gehouden enwat veel erger is: een 16-jarige jongen te Balkbrug getroffen, tal van boerde rijen doen afbranden en meer dan 45 dieren gedood. meter hoogte. Aan de hand van de hierbij gepu bliceerde weerkaartjes van het K.N. M.L zien wij, dat de situatie aan de grond nog al even verschilde bij die in de bovenlucht op 5 - 7000 meter. De hittegolf met ook in ons land temperaturen van 34 gr C (Vliegveld Volkel, Br.) duurde enkele dagen, zonder dat er, tot veler verbazing, sprake van onweer was. De oorzaak hi van is te zoeken in het feit, dat er zich een hogedrukge- bied over West-Europa bevond in de hoge luchtlagen, waardoor de tempera turen tot op grote hoogte hoog bleven en de vochtigheid gering. Om 4 uur 's morgens op 2 Juli werd met de ra diosonde boven de Bilt slechts10 gr. C op 6000 meter gemeten. Ook op het hoogtekaartje van 4 uur op 3 Juli Cs morgens) zien wij dat de tempera tuur boven de Bilt op 6000 meter slechts 12 gr C bedraagt. Brussel 11, Keulen 9 gr C. Dat wil dus zeggen, dat de opbouw van de lucht stabiel was (gering temperatuur verschil.) Wij spreken van onstabiele opbouw wanneer het temperatuurverschil (ver ticaal) groot is. In sommige gevallen kan dit 1 gr C per 100 meter bedra gen. Bekijken wij ook de vlaggetjes op de hoogtekaart. die de windrich ting en de kracht aangeven, dan zien wij dat de wind op 6000 meter Zuid- West is van Noord-West Spanje, West- Frankrijk, Nederland naar Denemar- kea Gaan wij nu vergelijken met de si tuatie aan de grond, dan zien wij dat hier de wind van een boog over Schot land naar de Noordzee stroomt en van daar over ons land, België, West- Frankrijk naar Spanjedus juist omgekeerd. Hier ligt dan ook de ver klaring, waarom het onweer tegen de wind in trok. De onweersstoring, die zich op vrij grote hoogte bevond, werd met de hoogtewind van West-Frankryk naar en over ons land naar Denemarken getransporteerd. Aan de grond bleef de wind overwegend uit richtingen tussen Noord ei. Oost waaien. Om 1 uur ('s nachts 4 Juli) lag het eigen lijke onweersfront over het Zuid-Oos ten van ons land naar Hamburg. Let op de temperatuursverschillen: de Bilt 18 gr C; Frankfort, dat nog aan de warme kant ligt, 28 gr C. Verdere temperatuur om 1 uur 's nachts: 25 De vlaggetjes geven ook hier de windrichting aan, b.v. Brest Noord- Noord-Oost. De streepjes geven de kracht van de wind aan. Een half streepje is 1 Beaufort (windschaal); Brest 1% streepje, dus windkracht 3. De tekens galg met pijltje zijn onweer tekens, dat wil zeggen dat er op dat station onweer wordt waargeno men. Dit onweer heeft ook hier in het wes ten nog al huis gehouden, hetgeen al leen al blijkt uit de grote hoeveelhe den regenwater, die naar beneden kwa men: vliegveld Woensdrecht 90 mm; 's-Gravendeel zelfs 117 (Niet officieel ten Z.-Westen van Dordrecht 150 mm!) Ook zien wy op 't grondweerkaart- je, dat ondanks het nachtelijke uur, de hittegolf in Zuid-Europa nog voort duurt: Rome 34, Bern 32 gr C enz. Vandaar dat begin dezer week op nieuw zeer warm weer voorkwam. (Zondag j.l. 35 gr C op Gilze-Ryen gemeten). Hierop willen wy niet ver der ingaan. Het was slechts de bedoe ling om, aan de hand van bijgaande weerkaartjes, een beknopte uitleg te geven van het feit hoe het moge lijk is dat onweersbuien af en toe te gen de wind in kunnen trekken. by kinderen MAAK U NIET TE SPOEDIG ONGERUST Van medische medewerker. dische loopbaan geraadpleegd door een ongeruste, ont stelde of angstige moeder, die meent, dat haar kleine niet zal leren spre ken. Uit ervaring weet ze wel, dat er een grote variatie voorkomt in het tempo van de spraakontwikke- ling. Sommige kinderen beginnen al te spreken als ze acht of negen maanden oud zijn. Over zogenaamd „voorlijke" kinderen maakt men zich zelden ongerust: ze zijn de trots van de ouders, die ze telkens vaak tot schade der kleinen laten op treden om bewonderd en geprezen te worden. Wanneer een kind anderhalf tot twee jaar oud geworden is en het eerste woord nog niet een of beide ouders meester, die het advies van een deskundige doet vragen. In het verhaal treft men nogal eens de vergoelijkende mede- DE KERK OP TEGENBEZOEK fyJOEIZAAM slechts vond de rand- bewoner de'weg naar de Kerk. Maar belangrijker vraag voor ons doel vond de Kerk het pad -fr-B-ö-H-tt-ö-B-tHHJ- De sociologie is een jong vak: men zich dus liever aan de kleine, eertijds meende men een mens lage voordeur ophoudt dan dat men recht te doen wanneer men zon- zijn hoofd buigt om binnen te der meer eigen hoedanigheden en treden. Nee, we kunnen ons geen de Volkswijk? De liefde mag nu normen op hem toepaste, hem de verheffende voorstelling m hartig- gesteld eenmaal niet van één kant korpen, maat maar ze behoort zeker daar betoond statuur. Maar te worden waar de Barmhartg heden des Heren centraal worden Het is niet genuikkelijk om deze vraag volledig te beantwoorden. De vorig-eeuwse Kerk was niet bijster systhematisch aangelegd en hield zich niet op met het uitvoerig boek staven van allerlei details. Boven dien: vele boeken en bescheiden raakten in de loop der jaren zoek of vielen ten prooi aan het oorlogs geweld. Zodoende kan men slechts vaag het kerkewerk van voor honderd jaar reconstruerenMaar daarbij blijkt dan wel één ding, dat ons beangst de wenkbrauwen doet fronsen Als de Kerk zich met de Onland straat en omgeving bemoeide was dit welhaast bij voorkeur en uit sluitend diaconaal. Dat lag in de aard der zaak: waar woonden armer gezinnen dan daar? Daar hokten de seizoenarbeiders die nauwelijks sparen geleerd hadden en boven dien zelden zoveel verdienden dat ze iets konden wegleggen voor kwade dagen. Daar woonden de ge zinnen der bij de arbeid ziek en invalide geworden of omgekomen arbeiders, die hun vrouw en kroost destijds moesten uitleveren aan de menselijke barmhartigheid. Daar woonden de slachtoffers van dron kenschap en miserie. Daar grepen de besmettelijke ziekten wild en slopend om zich heen. Geen wonder dus dat daar de diaconale zorg meer dan elders nodig tuas En hoe goed had dit kunnen werken wan neer maar niet Ja, wanneer maar niet de diaken eigen stijl men kan de mede benaderen zonder ih de huid van die medemens te kruipen, en dat is dan nog maar het allergeringste dat men van de kerkewerker eisen magFeitelijk moest hij woonstee en leed durven delengelijk Jezus Christus op aarde kwam om ons te verlossen van de ban en band der zonde. Wy zyn niet méér dan onze Heer maar zo in de zestiger jaren van de vorige eeuw waren er slechts enke lingen, die dit verstonden. De meesten verstonden niets zelfs niet de taal der benaderden. VOLKSWIJK t gering over l deed denken deze kerkewerkers. Zelfs zon der hen iets te verwijten over een houding waarvoor hun ogen nog niet open gegaan warenmoeten we vaststellen dat deze kerkelijk- christelijk onder de maat van het heiligdom is gebleven De diaken kom t op bezoek. Iemand heeft hem gevraagd dit gezin te bezoeken: waarschijnlijk 'n gezinslid zelf. De diaken vindt een deerlijk-zieke tb-lijder en een gezin aan de rand van de afgrond. Dat hier geholpen moet worden, is duidelijkmaar de mogelijkheid daartoe wordt bepaald door bij komstige factoren: of de man en de vrouw beiden belijdenis hebben ge daan; of de kinderen gedoopt zijn; of zij beiden met hun gezin naar de kerk gaan; hum, ach nee, de man zelf natuurlijk niet, maar de overige familieleden? Daar hangt alles van af. Men kan er immers niet aan beginnen om mensen te steunen, die niét volbloed kerkelijk zijn? Dat zou te grote offers vergen van de goe-gemeente en de diaken weet niet dat de belastingen een eeuw later mee om deze reden zo ver bijsterend drukkend zullen worden De diaken beëindigt zijn bezoek. is gunstig uitgevallen, de Men moet daar niet denken, want hun taal aan de spraakverwarring van BabelZeeuws en Brabants hadden de overhand, maar Fries en Sak- sisch werd evengoed gesproken, behalve met de tb-patiënt, die sloot- inn°ril Samen leverden al die tongen een water te drinken krijgt: die heeft eigen nieuw taaltje op, doorspekt weinig woorden meer tot zijn be- met het slang van bootwerkers en schikking. En het gezin wordt ge- havenarbeiders. De kinderen raak- holpen met zoveel stuiver per ten daar gemakkelijker in thuis dan week. Op één voorwaarde: het in het hoog-hollands dat ze op krijgt een soortement gaspenning school moesten leren, maar laat die het 's Zondags in de collectezak ons niet vergeten dat er in die moet stoppen ten waarmerk dat het dagen nog geen kinder- en leer- kerks en vroom bly/t en present is plichtwetten deze schoolgang stimu- onder het Woord. En jaar na jaar leerden Ga onder deze omstandig- zal straks een weduwe dit vreemde heden maar eens op huisbezoek lpenningske in de collecte doen: een van binnen de stads- Vooral als eigen milieu en opvoe- d it poorten ware geweest die barre en rauwe gedoe buiten de wallen weinig of niets begreep. ding een zekere afkeer banale, het armoedige, het nood lijdende hebben opgeleverd en als leeftocht voor één week waard Nu ja, leeftochtDat is wat te veel gezegd WIJKPREDIKANT deling aan van een der on vader of moeder ook laat Erfelijke factoren zijn inderdaad van belang. Het kind kan dan ook met zijn eerste woord ver over tijd zijn zonder dat de aanleg van zijn verstandelijke vermogens gestoord is en zonder dat stomheid aanwezig is. Vaak ziet men, dat kinderen, die laat zijn gaan spreken, sneller zin netjes gaan vormen, dan kinderen, die er op tijd mee begonnen zijn. Op deze wijze wordt de achterstand ingelopen. De leeftijdsgrenzen waar tussen het kind zijn eerste woord uit, liggen tussen de acht en twintig maanden. Het vormen van zinnen is een trap in de ontwikkeling, die nog meer tijd vereist en zelden voor het derde levensjaar reden tot ongerustheid behoeft te geven. Laat ik er direct aan toevoegen, dat de omgeving een grote rol hierbij kan spelen. Het kind, dat zijn eerste levensjaren in een ziekenhuis of inrichting moet doorbrengen, mist de intensieve be moeienis van de moeder en onder gaat daardoor vertraging in de spraakontwikkeling. Hetzelfde heb ik waargenomen bij een kind. dat de moeder, die niet veel drukte aan haar hoofd kon velen, langer dan gewoonlijk op een kamer isoleerde. In een gezin met vijf kinderen, waarvan twee een erfelijke zenuw ziekte hadden met beperking van de verstandelijke vermogens, heb ik me in de laatste spruit ernstig vergist, toen de ongeruste moeder mij haar kind liet zien, dat niet alleen in het spreken maar ook overigens een sterk vertraagde ontwikkeling bood. Gelukkig had ik de moeder hoop ge laten. Later heeft haar jongen zich tot een waardig vertegenwoordiger van het menselijk geslacht ontwik keld. U weet, dat het kind in vele op zichten een product van zijn om geving is. Er zijn kinderen, die wordt voor hun leeftijd te „kinder achtig". De oorzaak kan liggen in de moeder, die zelf nooit volwassen is geworden maar min of meer kinder lijk in haar doen gebleven is, haar kind beschouwt als een speelpop met wie en in wie ze opnieuw haar prille jeugd beleeft en deze als het ware vast wil blijven houden. Het kan zijn, dat een kind tijdens zijn ziekte ver wend en met te veel aandacht be handeld is, waardoor een bepaalde sfeer geschapen is, die het door zo baby-achtig mogelijk te doen, ook in het spreken, kunstmatig wil verlen gen. Als men een kind al te zeer op zijn wenken in de letterlijke zin be dient en aan al zijn verlangens tege moet komt, is er geen reden voor het kind om te gaan spreken, want de gebarentaal verschaft het wat het verlangt. Er kan zelfs een vorm van stomheid ontstaan puur en al leen omdat het milieu van het kind niet de nodige prikkels en elementen voor de ontwikkeling van de spraak verschaft. Als er spraakstoornissen bij kin deren aanwezig zijn, zoeke men de oorzaak eerst in de omgeving. De huisarts en de kinderpsychiater, die meer gezinspsychiater dan kinder psychiater zal blijken te zijn, kun nen hierbij waardevolle adviezen geven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1952 | | pagina 6