Sirry Pasja leidt
Egypte, maar
Wafdisten grommen F
Bliksem legde elf hoeven
totaal in de as
Heel Indonesië ligt open voor
het Christendom
Toch is het zo
VRIJDAG 4 JULI 1952
1TT1TT17' Niet krabben. De helder vloei-
i Ifr". II Si barc D.D.D. kalmeert de jeuk
V#.!U'UA«. in enkele seconden, doodt de
ziektekiemen. eeneest tot diep In de huidporiën.
nH.DlIK
1 MEN KAN BFDFWEBEW rfnf rfe Fm.n. I -t-J
Ruw einde van hittegolf
Branden in tientallen andere boerderijen,
woonhuizen en fabrieken
^LF BOERDERIJEN zijn gisteren totaal afgebrand door blikseminslag.
HfEN KAN REDENEREN, dat de Epyp-j -Li Urenlang heeft een zwaar onweer, dat een einde maakte aan de hitte-
tische sigaret evengoed blijft smaken golf, gewoed boven grote delen van ons land, en tientallen malen was het
i kabinetscrisis meer of min- Boerderijen in Deurne, Waalwijk (twee)Rosmalen, Woensdrecht, alle
Wnnirtrt- 1 (U)
s gelegd.
Foroek, wtnigd met^de in Noord-Brabant, Bergambacht (Z.-H.), Lexmond (Z.-H.), Lopik (U.) en
Soedan, ligt zo verDit is echter eenApeldoorn, De Wijk (D.), en 2e Exloërmond, werden geheel
r oppervlakkige redenering, die boven
alen uiterst relatief is, sinds alle afstan
den op drastische wijze door het i'lteg-
wezen zijn overbrugd. Wie zich herin
nert, wat onze reizende correspondent
Alfred van Sprang schreef over zyn be
vindingen, toen in Cairo de Hetze tegen
de Britten en al wat Westelijk Europees
was, losbrak, zal moeten toegeven, dat
een geconsolideerde toestand in Egypte
ook voor Europa van het hoogste belang
is. Niet slechts, dat dit Egypte nodig is
ah hoeksteen in de Westelijke defensie.! (temperatuur m de Noordelijke provnn-
vanwege de verdediging der enorme be-1 ries 15 graden) en warme lucJht in
langen in het Midden- en Nabije Oosten, j Zuidoosten (m Limburg gisteren nog
maar Egypte, deel uitmakende van de graden), blijft nog heen en weer schom-
Arabische Liga, staat ook tegenover het! melen. Ook vandaag was eT daarom
probleem Israël Inderdaad, de pyamiden I kans op onweer.
zullen heus niet weglopen als Sirry I Vannacht is de bliksem geslagen in de
Pasja, de leider van het nieuwe Egyp- bouten noodwoning van het land-bou-
tische kabinet, weer heeft moeten plaats wersgezin Bosch te Balkbrug. De 16-j.
maken voor een ander. De grote vraagzoon Klaas werd' daarbij gedood. Er brak
of hij de situatie meester zal kunnengeen brand uit. Tien jaar geleden
worden. Dat heeft men telkens
voorgangers ook voorspeld en het is niet
gelukt. Egypte blijft zich op een kruis
punt bevinden.
De premier, Hoessein Sirry Pasja,
minister van Buitenl. Zaken en tevens
de portefeuille voor leger en vloot be
herende, is een zestigjarige ingenieur,
die te Parys gestu-
fdeerd heeft en reeds
I t Verklaarde premier
verwacht van hem
een belangrijke heroriëntering
Egyptische binnen- en buitenlandse
politiek, hetgeen o.a. zou betekenen, dat
hii gunstige condities zou kunnen be
dingen voor deelneming van Egypte
het Westelijke defensieprogram voor
Midden-Oosten. Maar er is nog zo
al.- de verwezenlijking van nationale
aspiraties en het ,.Waf-waf'"-gelüid der
nationalistische Wafdisten is nog steeds
niet van de lucht. In Egypte is het parle
ment. dat een Wafdistische meerderheid
opleverde, nog steeds uitgeschakeld er
het land wordt, sinds Maart, per konink
lijk besluit geregeerd. Er heerst nog
steeds de staat van beleg, na de onge
regeldheden. die zo'n vijandigheid tegen
over het Westen demonstreerden. De
taak van Hoessein Sirry Pasja
die voorwaarden te scheppen, waardoor
nieuwe parlementaire verkiezingen
gelijk worden.
Men kan geen vaste buitenlandse poli
tiek voeren, als het in het binnenland
rommelt. Dit zelfde geldt voor vele an
dere landen en Frankrijk heeft dit tel
kens opnieuw moeten ondervinden. De
ervaringen van Sirry Pasja's voorgan
gers, eerst Ali Maher. toen Nagib Hilaly
waren b'iftere. De hinderpalen als cor
ruptie, sociaal-economische moeilijk
heden, wanorde, zal ook de huidige re
gering op haar weg vinden. De, reeds
genoemde Wafdparty, die de meerder
heid vormde in het parlement, werd
hoofdzakelijk aansprakelijk gesteld
corruptie, malaise en wat al moeilijk
heden meer. Indien Sirry Pasja
krachtiger buitenlandse politiek
voeren, zal hij, als reeds gezegd, moeten
kunnen steunen op een geconsolideerde,
rustiger binnenlandse toestand.
Zijn de doelstellingen van Egypte,
sterk aangevuurd door de Wafdisten, in
een periode van drie verschillende
geringen, veranderd? Het ziet er niet
naar uit. Het is het oude liedje: de Britse
troepen moeten de Suezzone verlaten en
Koning Faroek dient te worden erkend
ais Koning van Egypte en de Soedan,
waarin verschillende staten reeds zijn
voorgegaan. De premier moet daarover
met Engeland tot een accoord zien te
komen. Daarnaast staat het aanbod, dat
Egypte deel zal uitmaken van het Wes
telijk defensiecommando. Sirry Pasj;
de Britten zullen echter tot dezelfde
ontdekking komen, namelijk deze, dat
geen duurzame accoorden of regelingen
tot stand kunnen worden gebracht, als
dlenaahgaande met de Wafdisten geen
compromis is bereikt. Zij, de Wafdisten
hebben de Hetze in Januari van dit jaar
tegen Engeland georganiseerd, waarna
Koning Faroek er toe overging, om deze
party af te zetten. Noch de staat van
beleg, noch Kamerontbinding, noch uit
stel van verkiezingen tot October, heeft
het kabinet van Hilaly Pasja kunnen
redden.
Reeds hebben enkele Franse bladen,
w.o. het rechtse orgaan l'Aurore voor
speld. dat ook het kabinet Sirry Pasja
ten ondergang gedoemd is. Hiervoor zijn
inderdaad wel redenen. De Wafdisten,
or.der leiding van Nahas Pasja, zullen
zich nooit volkomen eens verklaren met
een „instrument van de troon". De moei
lijkheid is, dat bij verkiezingen, die uit
tactische overwegingen steeds maar zijn
uitgesteld, juist Nahas Pasja, dus een
Wafdist, wel weer eens aan de macht
zou kunnen komen. De Britten, op hun
beurt, zouden er weinig voor voelen, een
overeenkomst aan te gaan met een
„marionettenregering", zoals die van
Sirry Pasja wordt voorgesteld. Het zou
derhalve best mogelijk zijn, dat alle
onderhandelingen met Engeland over
het Suez Kanaal en de Soedan slepende
worden gehouden.
Trouwens, Amerika, dat „achter de
schermen", zowel in Perzië als in de
Egyptische kwestie een rol speelt, zal,
gezien de internationale situatie, de
zaken geenszins op de spits willen
drijven. Althans daartoe het Foreign
Office te Londen zeker niet inspireren,
ofschoon, anderzijds, Egypte moet worden
gelijmd aan het defensiepact voor het
Midden-Oosten. Voor het ogenblik zijn
de ogen der wereld op Sirry Pasja ge
richt.
In elf andere hoeven in Noord-Brabant, Zuid-Holland, Utrecht, Drente en
Gelderland richtte het hemelvuur grote schade aan. Fabrieken in Bergen
(L.) en Bergen op Zoom, woonhuizen in Bennekom, Nunspeet en Balkbrug,
een trein in Vlaardingen, electrische stations in Boxtel en Groede, trams,
schoorstenen, neonverlichtingen, bomen werden getroffen. Zware slagregens
vielen en er kwamen windstoten voor van 100 km per uur. De schade loopt
in de honderdduizenden.
Breda (schuur), de landbouwer Van
Bokhoven in Haarsteeg (N.-B.). even
eens alleen de schuur; de hoeve Rozen
burg te Willinge-Langerak in Utrecht;
een hooiberg van boer Van Dijk te
Schalkwijk; een hooimijt in Ruinen
(Dr.); het woonhuis van een grote
boerderij in Empel (N.-B.); een boer
derij in Qas; de woning van de expedi
teur Van Barneveld te Bennekom (de
regenval bluste de br-andi); een hooi
berg van boer Riphagen te Vaassen; een
schuur van boer Gasselman in Ernst.
boerderij van toe* gezin Bosch afgebrand,
en sindsdien woonde men in een nood
woning. In- de omgeving werden talrijke
koeien door de bliksem gedood.
In -het huis van de familie J. Pap
Nunspeet werden by blikseminslag alle
meubelen en ruiiten vernield,
brak geen brand uit. Een ledikentje,
waarin een kindje lag te slapen, werd'
•eeën gespleten^ maan- later bleek,
■dat het kind geheel ongedeerd was.
Totaal algehrand
In Deurne sloeg de bliksem reeds
gistermorgen vroeg in de boerderij van
Hannes van Goch. De 'buren werden
wakker en waarschuwden het nog sla
pende gezin. Bet enige wat gered' werd,
was wat meubilair. Ook de oogst ver
brandde. De schade, laag verzekerd,
wordt op f 50 000 geschat.
In Noord-Brabant brandden verder
geheel af: twee boerderij-woonhuizen
schuren van Bayens in Waalwijk; de
boerderij De Hut van de fam. J. Engel-
bert' te Rosmalen (gezin met
kinderen; verzekering dekt de schade);
boerderij van de landbouwer Van Loon
aan de Kraaienberg
(bluswater ontbrak en de boerdery
brandde uit); de pas geheel verbouwde
boerderij van W. Schep aan de Lekdyk
te Lopik (enig huisraad werd gered;
alles was verzekerd); de boerderij van
R. Veldhuis aan de Binnendijk te Apel-
vrouw en zes kinderen
konoden tijdig gered worden; op de
schuur na ging alles verloren; de heer
Veldhuis was laag verzekerd)
huis en schuur van L. Slingerland aan
de Broeksteeg te Bergambacht;
een boerderij.
Onder Lexmond raakten twee kapitale
boerderijen in brand door de bliksem.
Toen de eerste brand werd ontdekt, werd
de brandweer van Lexmond gealar
meerd. Die ging direct op weg, maai
ontdekte onderweg, anderhalve kilome-
ioor de brandende boerderij,
andere hoeve. Daar ging n
stond aan het blussen, met het gevolg dat
het woongedeelte behouden bleef. In
tussen wachtte men bij de eerste boer
derij tevergeefs op de brandweer. Toen
tenslotte de post Lexmond-Vianen
veerde, was de boerderij, van de heer
Kortlever, totaal afgebrand
In 2e Exloërmond ginig de grote boer
derij van de gebr. Nayer geheel verloren,
terwijl de eigenaars afwezig waren. In
Koekange, gemeente De Wijk (D.), is de
1950 gebouwde boerderij van de wed.
H. Pruntel geheel afgebrand. Van een
andere hoeve in De Wyk kon men een
woonhuis behouden.
Vele andere hoeven
Behalve de ene boerderij in Lexmond,
an de heer Van Duuren, gingen g e -
11 e 1 ij k verloren: hofsteden
De bliksem sloeg verder in de
meubelen- en matrassenfabriek van
de gebroeders Peeters te Bergen (L.).
Een nieuwe fabriekshal met een gro
te voorraad grondstoffen brandde uit.
Schade f 20.000. Ook in de machine
fabriek Holland te Bergen op Zoom
brak brand uit.
station binnenlopende electrische perso
nentrein- Het getroffen rijtuig werd niet
beschadigd en ongelukken gebeurden
niet. In Amsterdam-Oost werd
bovenleiding van de spoorwegen v
nield. In Boxtel moest een electrisch
voedingsstation van de NB. het- ontgel
den; na een halfuur was de storing her
steld. In Groede (Z.) kreeg de arbeider
K. uit Schoondijke ernstige brandwon
den door inslag in een transformator
huisje.
Ook in Amsterdam sloeg de bliksem
herhaaldelijk in. Een steekvlam tri
loze kabel van de Stadsschouwburg deed
de brandweer met groot materiaal,
overbodig, uitrukken. Vier trams moes
ten worden weggesleept, neonreclames
van enkele winkels begaven het, schoor
stenen kraakten, een meerpaal in hei
water van de O. Handelskade stond U
branden.
In Dordrecht raakten honderden kin
deren in het Sportpark in paniek toen
de bliksem een lichtleiding van d(
tribune trof. De rust was spoedig her
steld.
Overstromingen
En intussen vielen zware slagregens:
in Dordrecht in 114 uur 45 mm, op
Yperiburg gisteren 23 mm, De Bilt50,
Gilze-Rij'en 57, Culembong 73.' Woens
drecht 90 mm. In het lage gedeelte van
Helmond moeeten de bewoners va:
anbeidershuizen met hun huisraad ho
gere regionen opeoeken; ook de licht
leiding raakte er defect. In de stad.
Utrecht moesten kelders worden leegge
pompt en, werd het verkeer gestremd.
Enorme overstromingen kwamen ook
elders voor. Een meter hoog stond het
water in de Wouwsestraat te Bergen op
Zoom. Op de Antwerpse straatweg ble
ven twaalf auto's in de modder steken.
Er vielen hagelstenen als duiveneieren.
Hevige rukwinden, soms tot 100 km
per uur, ontwortelden bomen en wier
pen schoorstenen af. Bij Helmond viel
een -boom over de weg, en een personen
auto werd gekraakt, de bestuurder liep
geen letsel op. De loodsdienst te Vlissin-
gen werd tot middernacht gedeeltelijk
gestaakt
In De Bilt heeft het tien uren achter
een geonweerd'.
Voorts werd grote schade aangericht
aan de kersenbomen in de Betuwe.
En overal in Nederland was het haast
tien graden Ocouder dan Woensdag
De kerken in de Oost willen
standig én verantwoordelijk als zjj zijn
zelf het Evangelie or.der eigen volk
brengen. Er is vrij veel 'belangstelling
het Christendom vertelden ons deze
drie predikanten; zeker ónder de Jonge-
De weerstanden tegen samenwerking
met Nederlanders zijn verdwenen.
Geheel Indonesië ligt voor het Evan
gelie open. Het Christendom is op Bali
doorgedrongen en ook in Bantam kan
dat gebeuren. Het is alles „open gebied".
De Indonesische regering voert de bepa
lingen omtrent de godsdienstvrijheid,
neergelegd in de grondwet, consequent
Naar eenheid
Bjj de Raad van Kerken in Indonesië
zijn 29 kerken aangesloten, die streven
naar samenwerking, maar ook naar een
heid. Het lidmaatschap staat open vooi
a'.le kerken die on de grondslag van d<
Apostolische Geloofsbelijdenis staan.
Slechts negen zijn lid van de Wereld
raad; de twintig andere zijn niet zozeei
geen lid uit theologische bezwaren tegen
de grondslag van de Wereldraad, doch
•anwege organisatorische moeilijkheden.
De Raad van Kerken heeft nauw con
tact met de regering, en die vraagt ook
herhaaldelijk advies; er is een speciale
commissie voor de zaken van kerk en
staat. Dit contact draagt veel bij tot een
goede verstandhouding. Door middel van
boer Van Hateren in Teteringen bij de pers of via Christen-parlementsleden
Drie predikanten uif de Oost zeggen
Gqame hulp van Nederland goed
contact met de regering
(Van een onzer verslaggevers)
J)E Inddnesische kerken zijn dankbaar voor de uitgestoken hand der
Nederlandse zending en aanvaarden die gaarne. Dat bleek ons uit een
gesprek met dr T. S. G. Mulia, ds W. J. Rumambi en ds W. Tjakraatmadja,
die met elkaar de Indonesische delegatie naar de Wereldzendingsconfe-
rentie te Willingen (Did.) vormen. Er is bijna overal een neiging tot harte
lijke samenwerking.
laat de Raad van Kerken zich in bepaal-,
de kwesties horen.
Radio en leger
(Advertentie)
1
^elaW'V1*'
Vraag uw winkelier niet
gewoon om bananen,
maar verlang uitdruk-
keiijk FYFFES, de beste-
Herkenbaar aan hetblau-
we etiket op ieder® kam.
etiket op iedere kan
Grote activiteit wordt aan de .-dag, ge-,
legd -wat de radio betreft, Eiv is gen
Christelijke radio-organisatie, de ORKJ,
die Protestantse uitzendingen verzorgt
van Indonesische kerkdiensten, avond-
wijdingen enz., terwijl ook wel Neder
landse uitzendingen plaats hebben. Ds
Rumambi is een van de leidende figuren.
In het Indonesische leger en ,op de
vloot zijn twintig legerpredikanten werk
zaam. Er is vraag naar legerpredikanten
en hun arbeid wordt zeer gewaardeerd.
Nederlandse fabriek gaat
chloorrubber maken
Een Hengelose fabriek is als eerste
onderneming in Nederland begonnen met
de fabricage van chloorrubber, een
brandbare, reukloze en smaakloze grond-
voor de vervaardiging van verven
lakken met hoge weerstand tegen
water, chemische dampen e.d. Tot dus-
moest chloorrubber worden inge
voerd, thans zal de gehele Ned. behoefte
door de Hengelose fabriek worden ge
dekt, terwijl er nog aanzienlijke hoeveel
heden konden worden geëxporteerd.
- West-Duitsland gaat voor het eerst
Wettelijk toezicht op
het particulier onderwijs
Leïdse kwestie echter niet
de aanleiding
Op het ministerie van Onderwijs wordt
óp het ogenblik gewerkt aan een wets
ontwerp omtrent het toezicht op particu
liere ondérwijsinstellingen. Dit toezicht
betreft zowel het financieel beheer als
de deugdelijkheid van het onderwijs.
Deze mededeling heeft minister Rutten
gedaan in antwoord op schriftelijke vra
gen van het Tweede Kamerlid mevrouw
FortanierDe Wit (V.V.D.), in verband
met de arrestatie van de directeur der
N.V. Maatschappij tot bevordering der
Leidse Onderwijsinstellingen.
Gebeurtenissen als de vermoedelijke
malversaties bij deze onderwijsinstellin
gen zullen echter volgens de minister
door de regeling van het toezicht niet
kunnen worden voorkomen. Overigens
meent de minister dat hem over de Leid-
kwestie nog niet voldoende gegevens
bekend zijn om te kunnen vaststellen dat
juist door deze zaak opnieuw de nood
zaak van wettelijke regling zou zyn ge
bleken.
Van het erf van School en Kerk
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Akkerwoude-Murmer-
woude cand. H. J. Smits.te Luttelgeest;
te Zwolle (vac.-C. N. van Noppen)
A. Snijders, predikant in algemene
dienst, met standplaats Hooghalen.
Bedankt: voor Ede L. Trouwborst
te Monster: voor Hedel W. Vroegindewey
te Bleiswij ki
Geref. Kerken.
Bedankt: voor Urk (vac.-W. Doo-
renbos) A. G. Kornet te Castricum,
Chr. Geref. Kerken.
Beroepen: te Oosterbeek cand. H.
C. v. d. Ent te Barendrecht.
Bedankt: voor Kampen M. W.
Nieuwenhuijze te Den Haag-Centrum.
Geref. Gemeenten.
Tweetal: te Kruiningen D.
Aangeenburg te Terneuzen en cand. W.
Hage te Den Haag: te Oostkapelje cand.
W. Hage en ds L. Kieboom te Waarden
burg.
Beroepen: te Benthuizen, Enkhul
zen en Leerdam cand. W. Hage.
DIAMANTEN EN GOUDEN DOCTORATEN
TE LEIDEN
Op Maandag 7 Juli a.s. zal het vijftig jaai
geleden zijn, dat aan de Leidse universiteit
promoveerde tot doctor in de rechtsweten
schap de heer Mr J. Th. Goossens. oud-vice.
president van het bijzonder gerechtshof, ge
boren te Amersfoort en thans wonende t«
's-Gravenhage.
Eveneens op Maandag 7 Juli zal het zes
tig jaar geleden zijn, dat aan de Leidse uni
versiteit promoveerde tot doctor in
rechtswetenschap de heer mr L. H. W. i
Kruyne. oud-ambtenaar O.M. te A'dam
te 's-Gravenhage, geboren te Zeist en thans
wonende te 's-Gravenhage.
Op Dinsdag 8 Juli as. zal het vijftig Jaar
geleden zijn, dat aan de Leidse universiteit
promoveerde tot doctor In de rechtsweten
schap cle heer mr K. K. Douw van der Krap,
advocaat en procureur, geboren en wonende
te Dordrecht,
PROMOTIES
AMSTERDAM (Gem. Untv.),
Bevorderd tot doctor in de wis.
kunde op proefschrift: The Thermal Con
ductivity of Gases at High Pressures, A
Botzen, geb te Amsterdam: op proefschrift
getiteld: Counter Measurements on I
sive Air Showers of Cosmic Radiation,
M W Bruin—de Lyser, geb te Rotterd:
proefschrift getiteld: Grondslagen
aanschouwelijke
j heer J J W
GRONINGEN, 3 Jul!. Op proefschrift Vao,
het woord als godsgestalte en als godgeleerd
heid In d« Veda. in het bijzonder In de
Rgveda-Samhita en in do Atharvaveda-Sam-
liita is gepromoveerd tot doctor in de God-
- rdheid de heer Benard Essers, geboi
sn Helder.
J P B Tissot
eferendaris op het hoofdkantoor
Ned. Spoorwegen te Utrecht.
Op Bijdrage tot de kennis van de kool-
rydraat-stofwisseling van de duif, promo-
•eerde tot doctor in de geneeskunde B J
•an der Kleij, geb. te Dreumel.
WAGENINGEN, 3 Juli. Ir C. V. d. Berg,
geboren te Bergschenhoek is bevorderd tot
doctor in de landbouwkunde, op proefschrift:
opgenomen zouten op d<
invloed
groei en productie
gronden.
landbouwgewas
Met het motorschip Oranje, dat gis
teren uit Amsterdam naar Indonesië is
vertrokken, repatriëren 21 Indonesische
officieren, die in Nederland hun oplei
ding hebben genoten. Dertien van hen
volgden een cursus voor artillerie-offi- - - -----
'rX£h'werden <"*eMd SJSÏÏSS
--officier. (Ma-mie
(Advertentie)
Het lied der aethergolven
ZATERDAG 5 JULI 1952
HILVERSUM I. 402 m.
VARA: 7.00 Nieuws 7.18 Gram 8 00 Nieui
9.00 Gra
8.18 Gram 8.55 Voor de huls\
VPRO: 10.00 „Tijdelijk, uitgeschakeld" 10 05
Vorgenwyding VARA: 10.20 Voor de arbel-
;rs in de continubedrijven 11.40 Twee violen
i altviool 12.00 Gram 12.33 Gram 1.00
ieuws 1.15 Gram 1.30 .De grote witte weg",
portage-raphsodie 2.00 Nieuwe gramofooi
platen 2.25 Vrouwenkoor 2 45 Zeeuws pri
nma 3.15 Amateursprogramma 3.45 Dan
EIEREN UIT AUSTRALIË importeren) ïo'eijS
- - - - riek 6,40 Rege-
gramma 9.00 Socialistisi
Weense muziek 9 45 Voordi
pole-orkest en solisten 10.40 Rond
11.15 Orgelspel 11.30—12.00
commentai
t 10.05^ Metro-
200.000 dollar. I 6 00 Nieuws 6.20 Lichte
- Benoemd is tot RIDiDER in de orde ringsuitzending: Zoeklicht
Oranje-Nassau, E. H. de Haan, di- defensie 7.00 Artistieke staalkaart VPRO:
l'"n T»acc«mni-tout" 7.40 „Het Oude Testa-
Advertentie)
Deenige Het» mei de S plassen
jfmilda
Trekautomaten toch geen
hazardspel
De Groningse rechtbank heeft gisteren
de hotelhouder in Hoogezand-Sappemeer,
die gelegenheid tot hazardspel zou neb
ben gegeven door de bezoekers te laten
spelen met een „trekautomaat", vrijge
sproken. Er was -200 boete tegen hem
geëist. I
35 had handen tekort, om ze allemaal te drukken, houdersvevgadering plaats, waarbij ook ingeni-
Jan gaf een wenk aan de stoker, die nogmaals De vinding was geslaagd, de ketel had de hoge eur Reising tegenwoordig was. Hij zette zijn vin
een paar scheppen op het vuur deed. Steeds ver- spanning uitgehouden en de machine had een snel- ding uiteen en vertelde tevens van de aanbiedin-
der ging de stoomschuif open en steeds verder heid bereikt, die bijna dertig kilometer hoger was gen, die hij had gekregen. Hij voegde er tenslot-
ging de snelheidswijzer. De machine schudde en dan die van de snelste Amerikaanse locomotief, te aan toe, dat hij bereid was zijn vinding te ver-
trilde en de assen draaiden steeds sneller. Van der Ham sloeg de uitvinder op de schou- kopen aan de N.V. Van der Ham's machinefa-
Op een gegeven moment duwde Jan de handle ders en zei: „Jan, jongen, dat is een uitvinding, brieken, mits de koopsom redelijk zou zijn
helemaal omhoog: de stoomschuif stond geheel waarover men in de wereld versteld zal staan. De vergadering duurde de gehele dag. Toen
open. Nu ging het er maar om, welke topsnel- We zullen voorlopig de snelste locomotieven ter was de N.V. eigenaresse geworden van Reising
heid de machine zou kunnen halen. De wielen wereld kunnen bouwen en de sterkste ketels. Kom uitvinding. Jan kreeg een half milhoen
-_JÜ 1 contan-
half miïïioen in aandelen. Door zijn
vinding was hij mede-eigenaar geworden van de
fabrieken en na Van der Ham de grootste aan
deelhouder. Bovendien was hij nu een rijk man
Nog geen jaar, nadat hij afgestudeerd was en de
Technische Hogeschool had verlaten. En ook dit
feit werd met grote artikelen in de kranten ge
memoreerd. Jan was binnen enkele weken een
wereldberoemdheid geworden.
Hoofdstuk 11.
Enkele dagen later stond ingenieur Reising voor
de spiegel in zijn pension en kleedde zich. Voor
het eerst van zijn leven was hij in avondcos-
versiqg in tuum yan der ^am wjide het heuglijke feit van
- - - - - t r.. er wijl alle zijn COmpagnon'V zoals hij Reising schertsend
Gedurende vijf minuten liet Jan de machine bladen een groot portret publiceerden van de uit- noemcje, vieren en had een feestje georgani
op volle toeren lopen. Het was een oorverdovend vinder, ingenieur Reising en natuurlijk ook van seer(i zijn woning.
lawaai en de machine schudde en sprong zo de vinding zelf. Het gevolg was, dat Jan de da- strikte zijn das en zuchtte Want hij was
erg, dat de arbeiders in de hoek vreesden, dat gen, die daarop volgden, overstelpt werd met aan- tielemaal met in een feeststemming. Zo juist had
zij van de rollen zou schieten. Maar niets van dit biedingen van firma's uit de gehele wereld en je middagpost een briefje gebracht van Ida Met
alles gebeurde. De wijzer bleef constant bij de zelfs het aanbod van de Zwitserse fabriek werd ;en schok had hij haar handschrift herkend: „Aan
190 kilometer en Jan haalde een zakdoek uit nog overtroffen door een Duitse en Amerikqan- de Weledele heer J. Reising, ingenieur
zijn zak om he' zweet af te wissen. Toen keek se maatschappij. Maar Jan was vastbesloten de Het was maar een kort briefje.'Waarin zij hem
hij op zijn horloge, liet even de stoomfluit wer- uitvinding niet naar het buitenland te verkopen teliciteerde met het behaalde 'succes en waarin
ken, ten teken dat het genoeg was en sloot toen en liet een bericht in de bladen opnemen, dat -.ij schreef, dat de hele Beemster trots op hem
de stoomschuif weer af. Onmiddellijk nadat de de vinding inmiddels al aan een Nederlandse fa- was. En waarin zij hem tenslotte vroeg, wan
machine tot stilstand was gekomen, sprong er briek was verkocht. Dit was wel niet het geval, neer hij weer eens kwam. Nu zijn uitvinding klaai
een ingenieur op de machine, die enkele aanwij- maar Jan was al half besloten de vinding in de was. had hij misschien nog wel eens gelegenheid
zingen kreeg. Toen stapte Jan naar beneden. fabriek te laten, waar ze ontstaan was om een dagje naar de Beemster te komen. Eri
Nogmaals ging er een. luid gejuich op en Jan Ongeveer een weèk later had er een aandeel- als altijd ondertekend door „je liefhebbende Ida"
draaiden als razenden in het rond en de wijzer
op de snelheidsmeter naderde het hoogtepunt: 190
kilometer. Volgens de berekeningen, die hij gé-
maakt had, moest dit punt zonder belasting ge
haald kunnen worden.
Even sloot hij de waterpomp aan, waardoor de
snelheid iets zakte. Maar een wenk aan de Stoker
was voldoende om het vuur nogmaals van voed
sel te voorzien en toen klonk er opeens een ge
juich in de hal: de wijzer van de snelheidsme
ter had het hoogste punt bereikt: 190 kilometer.
Hier stokte de wijzer, zodat 'men er uit op kon
maken, dat de snelheid in werkelijkheid nog ho
ger was, dichter bij de 200 dan bij de 190 kilo
meter.
Verstoorde Jeugdliefde
door
MAARTJE ZELDENRIJK
iee, jongen, daar gaan we wat op drinken, t
it is de moeite waard."
Een paar dagen later stond 1
de couranten van de geslaagde proef, terwijl alle
Gramofoonmuzlek.
HILVERSUM L 298 m.
KRO: 7.00 Nieuws 7.15 Ochtendgymnastiek
7.30 Gewijde muziek 7.45 Morgengebed 8"
Nieuws 8.15 Gram 9.00 Voor de huisvror
9 35 Gram 10.00 Voor de kleuters 10.15 Gra
11.00 Voor de zieken 11.45 Gram 12.03 Gra
12.33 Gram 12.55 Zonnewijzer 1.00 Nieu\.„
1 A usementsmuziek 2.00 Boekbespreking
im .40 Amateuruitzending 3.15 Kro-
van letteren en kunsten 3.53 Gram 4.15
schoonheid van het Gregoriaans" 4.45
dc jeugd 5.50 Ronde van Frankrijk 6.00
2.10 Gra
6.15 Journalistiek
uzlek f
icht 6.2.
tenlandse correspon-
Lichtbaken 8 35 Gra...
Ned, Rode Kruis 9.00 Grar
9.30 Gra
„Wij luid'
11.15 Nieuws in Esperanto 11.22—i2.00
ENGELAND. BBC Home Service. 330 m.
12.10 Gev programma 1.00 Nieuws 1.10
Sport 1.15 Gev programma 2.15 Sport 5 00
Voor de kinderen 6,00 Nieuws 6.15 Sport 6 30
Lichte muziek 7.15 Interviews 7 45 Parle-
mentsoverzicht 8.00 Music Hall 9 00 Nieuws
9;15 Hoorspel 10.45 Avondgebeden 11.00
00 Lichte muziek 12.30 Balletmuziek 1 00
't 1.35 Lichte muziek 1.45 Voor de kleu-
2.00 Rhythmlsche muziek 2.45 Sport 3.15
isemenlsmuziek 3.40 en 3.55 Sport 4.20
muziek 4.50 Sport 5.30 Jazzmuziek 6 00
Sport 7.00 Nieuws 7.25 Sport 7.30 Hoorspel
8 30 Lichte muziek 9.00 Opera-orkest 10 00
s 10.15 Gev programma 10.45 Amuse-
muzlek 11.56 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
Salor.orkest 12.34 Omroeporkest 1.00
s 1.15 Vlaamse muziek 2.00 Symphonie-
en solist 3 15 Ethnische muziek 4 00
4.45 Engelse les
Theologische promoties
in Utrecht
Gisteren hebben in Utrecht twea
theologische promoties grote belangstel
ling getrokken. Vele figuren uit Indo
nesië en het zendingswerk woonden de
promotie bij van ds Pouw Boen-Giok,
een Javaans Chinese predikant, die
bij prof. dr S. F. H. J. Berkelbach v. d.
Sprenkel de doctorstitel verwierf op
een dissertatie over de kerkrechtelijke
positie van een ethnisch bepaalde kerü
in een ander ethnisch bepaald milieu.
Daarna geschiedde de promotie van de
Hervormde studenten-predikant in Wa*
geningen, ds P. L. Schram. Deze dong
naar de doctorale waardigheid bij prof.
dr M. van Rhyn, op een proefschrift over
Jacobus Isaac Doedes, die in de 19e
eeuw hoogleraar was in Utrecht. Stiw
dentenpredikanten uit schier alle univer
siteitssteden woonden de plechtigheid bjj.
KERKELIJKE EXAMENS.
APELDOORN (Theo!, school Chr. Geref.
Geslaagd: prop. ex. T Brienen,
1 w, C a
ACADEMISCHE EXAMENS
AMSTERDAM, (Gem. Univ.), 9 Juni
Geslaagd: doet ex Engels: mej Th Warf-.
fenius en mej L B de Winter, A'dam; Cand
Engels: mej J M Th Faas®, Aerdenhoutt
Cand paedagogiek: L Turksma, A'dam; Cand
rechten: mej M H Noorman, A'dam en de
heren A Schoorl, W M Ibellngs, A'dam: R
M v d Meulen, Haarlem en J W M Wage,
naar, Alkmaar; Cand politieke en sociale
wetenschappen: mej J Radsma, mej A F
Lange, mej M Verster, en de heer J C Hel.
doorn, A'dam; mej E Ch Geiss, en da heren
Tengkoa Moestafa en G M F Theuwkens,
A'dam; Doet wiskunde! R H Nussbaum,
A'dam; Doe» natuurkunde: G Wertwljn,
A'dam; Cand wis- en natuurkunde! H Zeil»
maker, Haarlem en M J Verhaar, A'dam.
Groningen 3 Juli Geslaagd! Doet**.
(Nederl.) M H M Kloth, Kerkrad®.
Doct.ex. plantkunde, R Brouwer, Grónüie
gen (cum laude). idem (Scheikunde)t 22
Dijkhuizen, Groningen.
Cand.ex. wis- en natuurkunde (1)1 me),
F H Klompsma, G W Kaufmana, J A H
wet.i mej, S Drenth, E de
SSfcfj"
Cand .ex. geneeskunde: mej. O A Z Mon«i
Bleur.
Cand
Heuvel.
tandheelkunde: RLMTh ren
Cand-ex. rechtsgeleerdheid: mej, Q A W
•/ynfaolt.
LEIDEN, 4 Juli Geslaagd doe», ex. Ned,
recht mej. N. Nust Leiden, idem de heren
W. E, Witteven Lelden, P, J. Theusen Den
Haag,^J.^G.j ïVigman_Den Haag; cand. ex.
J~ - Enschede,
n, L
1 J. C. J. Stall
Ned. recht de her
K. H. van der Li_
d. Plas Oegstgeest -
L de Waal, Krimpen a. d. LJssel, J Th Grooe-
muller, Haarlem, J Berghuis, Assen, W B
Baron Snouckaert van Schauburg, Hoeve
laken, L A van der Linden, Alphen e. d. Rijn
en A Dek. Sliedrechtj doet. ex. K Rublngh,
Meppel, A Miedema, A'dam, C Schimmel,
Woudenberg. H Merison, Goes en C C A de
Jong, Rijswijk.
theologie R Bakker, Loosduinen; cand. tand-
NOTARIE EL-EXAMEN
's-GRAVENHAGE, 2 Juli Geslaagd: mr
A N J M Janssen s te Utrecht, 2e gedeelte.
:-GRAVENHAGE, 3 Juli Geslaagd: R
6.30 Voor de soldi
7.50
ittemuzlek 5.30 Orgelconcert
iten 7 00 Nieuws 7.40 Radio-
lonmuziek 8.00 Omroep.
orkest 8.50 Accordeoni
'k 10.00 Nieuws 10.15 Jazzmuzl'
05 Verzoekprogi
9.00 I
!k 10.45 Gra
11.00 Nleu'
BRUSSEL. 484
12.05 Orkestconcert 1.00 Nieuws 1 10 Ver-
ickprogramma 2.05 Klassiek verzoekpro-
•amma 3.00 Gram 4.30 Lichte muziek 5.00
ieuws 5.15 Lichte muziek 5.40 Gram 6 30
ccordeonmuziek 7 40 Gram 7.45 Nieuws 8 00
1 9.00 Gram 9.15 Orkestconcert 10.00 Nieuws
10.10 Dansmuziek 10.50 Nieuws 11 00 Gi
11.5f
12.10 Gram 12 30 Orkestconcert 1.00
1.20 Zang 2.00 Nieuws 2.12 Orkestcon
4.50 Kamermuziek 5.55 Gra
1 Orkestconcert 8.30 Hoorspel 10.15 Piano-
VrouwenJ
Vrouwen hebben vaak moeilijke en
pijnlijke tijden. Zij kunnen deze aan
merkelijk verlichten, ja die pynen
doen verdwijnen c'oor het gebruik van
Togal. de grote pijriverdrijver. Togal is
onschadelijk voor hart, nieren en maag.
Bij apoth. en drogist 0.95, 2.40 en 8.88
TTET IS MERKWAARDIG, hoe han-
dige reclame er steeds weer in
slaagt oudbakken kost als iets nieuws
op te dissen. U herinnert zich waar
schijnlijk nog wel, hoe ruim een jaar
geleden met veel ophef melding werd
gemaakt van een proefneming met de
lie-detector, de leugenverklikker, die
de onwaarheden by de proefpersoon
automatisch registreert. Het grond
beginsel waarvan wordt uitgegaan, be
rust hierop, dat een uitgesproken
onwaarheid bij de proefpersoon gees
telijke reacties te voorschijn roept,
welke zich op haar beurt uiten in
lichamelijke veranderingen die door
het toestel geregistreerd kunnen wor
den.
Dat lijkt allemaal heel verwon
derlijk, heel doeltreffend en heel
nieuw, maar het beginsel hiervan Is
al bijna zo oud als de telefoon, over
welker uitvinding toch ook niemand
meer spreekt! Want reeds in 1879
ontdekte Vigouroug dat verandering
van de vochtigheidstoestand van de
huid gepaard ging met wijziging van
de electrische weerstand. Féré vond
daarop een apparaat uit waarmee
deze weerstanden gemeten konden
worden. Andere geleerden, zoals
Tarchanoff en vooral de Zwitserse
zenuwarts Veraguth bouwden hierop
voort en in 1909 construeerde deze
laatste een toestel waarmee de elec
trische weerstandsveranderingen van
de huid te meten waren onder zeer
wisselende emotionele omstandig
heden. Op leugenachtige antwoorden
traden in de stroomcurve hevige
schommelingen in, maar desondanks
kleefden aan dit toestel fouten. Beter
slaagde Marston in 1921 met een leu
genverklikker die slechts in 3 pet
der gevallen niet juist bleek te func-
tionneren.
Enkele jaren later werd de wereld
nogmaals verblyd met een leugen
ontdekker, ditmaal afkomstig van
Peterson van de Columbia Universi
teit. Steeds weer met hernieuwd élan
werd elke nieuwe poging als een
sensationale moderniteit aangekon
digd. Doch het meest baanbrekende
werk, dat door onze landgenoot dr H.
Hirschfeld werd verricht door zijn
publicaties in 1936, bleef aan het' pu
bliek onbekend en werd gemakshalve
in de publiciteitsreclame ook maar
buiten beschouwing gelaten. Deze ge
leerde toonde nl. aan dat de veran
dering van de electrische weerstand
in eerste instantie haar oorsprong
vindt in de hersenstam. De Nobel
prijswinnaar van 1950. W. R. Hess
heeft over dit gedeelte van de her
senen fundamentele onderzoekingen
verricht.
Overigens bleef de pers wemelen
van leugenverklikkers. In 1947 ver
scheen een gecombineerd leugentoe-
stel (U mag dit woord uitleggen zoals
U wilt) van Marston en More. enkele
jaren later gevolgd door een Neder
landse nieuwigheid, die de sensatie
van het seizoen werd. Daarna kwa
men uit Amerika opnieuw berichten
van een later snufje op dit gebied.
En het welwillende en argeloze pu
bliek valt goedmoedig van de ene
verbazing in de andere.
Laten wij U dan morgen mogen
verbazen met een beest dat een slot
op de mond heeft!
(Nadruk verboden).
