Overgangsregeling werkloosheidswet en
verlaging omzetbelasting aanvaard
Van kweekscholen, lager schoolgeld
en industrie-spreiding
Chefarine 4
H.B.S., straks athenaeum, bevorderd tot
voorbereidend hoger onderwijs
Toelatingsexamen niet meer verplicht,
aansluiting op L.O. soepeler
Jeugdliefde
/rio
Toch is het zo
Druk werk in de Eerste Kamer
(Van
Parlementsredacteur)
historisch een onderdeel
de financiële gelijkstelling is.
Minister Rutten zou vanmorgen de
sprekers beantwoorden, evenals t.a.v. het
volgende wetsontwerp: de reduetierege-
ling voor het schoolgeld lager onderwijs.
Hierover spraken slechts de heren Van
Velthoven (K.V.P.) en De Jong (Arb.)
De eerste zag hier een stuk juiste ge
zinspolitiek, de tweede voerde het pleit
voor kosteloos lager onderwijs.
Eén spreker
lange agenda, waarop verschillende wetsontwerpen voorkomen, die
betrekkelijk kort geleden door de Tweede Kamer zijn aangenomen. In de
eerste plaats was daar het wetsontwerp, waardoor degenen, die op de dag
van de inwerkingtreding van de wachtgeld- en werkloosheidswet reeds
werkloos zijn, dus op 1 Juli a.s., niet onder de wferking van die wet zullen
vallen. Het werd aangenomen met 37 tegen 2 (communistische) stemmen.
De heren De Bruijn (K.V.P.), Schipper
(A.R.) en Molenaar (V.V.D.) stemden ei
(mee in, dat wegens de administratieve
moeilijkheden het inderdaad niet moge
lijk zou zijn, deze werklozen onder de
nieuwe regeling te brengen. Maar zij
wilden wel graag weten, welk effect de
aangekondigde verbeteringen voor de
„oude" werklozen- nu eigenlijk zouden
sorteren. Op dit stuk van zaken gaven
minister Joekes en staatssecretaris Van
Rihijn vrij uitvoerige mededelingen, die
overeenkwamen met hetgeen wij gisteren
reeds over de verbetering van de sociale
bijstandsregeling publiceerden. Van be
lang was 's ministers mededeling, dat de
kostwinners, die een weekloon hebben
van f 55.via de sociale bijstands-
regeling een uitkering krijgen, die gelijk
ds aan die volgens de werkloosheidswet.
Pas bij een hoger loon komt er versohil
in de uitkeringen, hetgeen echter c
arepeircussies ndet is te voorkomen.
Ook nog een ander vraagstuk kwam
ter sprake, nl. de naet-volledige compen
satie voor de lasten, uit de werkloos
heidswet voortvloeiende voor de werk
gevers. Staatssecretaris Van Rhijn be
toogde, dat men de export-moeilijkheden
ndet moet overschatten. De ontwikkeling
ds gunstig te noemen, evenals het
loop van de gemiddelde kosten van
levensonderhoud. Het moeilijkst
zaak voor de kleine middenstand,
daartegenover staat de verlaging v
omzetbelasting, terwijl er wordt gewerkt
aan een regeling om de détadlhandel t<
ontlasten van de rompslomp van de ge
hele omzetbelasting.
Wel kwam de Kamer klaar met het
wetsontwerp bescherming van water
staatswerken in oorlogstijd. Hier was
maar één spreker, de heer Ko-kfif (CJï.)
Deze had overwegende bezwaren, omdat
naar zijn mening de centrale overheid te
veel macht aan zich trekt en de water
schapsbesturen zowel bij de voorberei
ding als bij de uitvoering van noodzake
lijke maatregelen worden uitgeschakeld.
Zijn f-raotie kreeg, met dde der commu
nisten, dan ook aantekening, dat zij ge
acht wensten^ te worden te hebben tegen
gestemd.
De wijziging van de wegenverkeers
wet, waarbij o.a. officieel de kenteken
bewijzen voor bromfietsen worden afge
schaft, ging zonder debat onder de hamer
Het gespreide bed
Laat in de avond werd nog begonnen
met de behandeling van de drie begro
tingswijzigingen, waarbij voor de eerste
phase van het industrie-rijp maken
de zgn. achtergebleven gebieden een
drag van f9 -millioen beschikbaar wordt
gesteld. De gehele openlegging van deze
gebieden zal (voorlopig) f 51 millioen
kosten. Hierover spraken de heren Stein-
kühler (K.V.P.)De Vos van Steenwïjk
(V.VD.), Oosterhuis (Arb.), Rip (A.R.),
Vixseboxse (C.H.) en Brandenburg
(Comm.). Allen verklaarden, voor U
zullen stemmen. De heren De Vos var
Steenwij-k en Rip wezen er op, dat ea
niets meer gebeurt dan het scheppen var
het nodige „klimaat" voor de industrie
vestiging: of de plannen uiteindelijk
zullen slagen hangt af van de vraag, of
de industrie van het gespreide bed zal
gebruik maken. Dé heer Rip maande tot
voorzichtigheid tegepover de heer Ooster
huis, die desnoods dwangmaatregelen
wilde toepassen voor industrie-vestiging
en zelfs industrie-vestiging van
heidswege aanbeval. De heer Vixseboxse
wees op het gevaar, dat reeds bestaande
industrie-kernen door gemeentelijke
„oneerlijke concurrentie" kunnen
den leeggezogen, ten-wijd de heer Bran
denburg .(Comm.)niet veèl heil in
plannen zag en een oplossing van 1
werkloosheidsvraagstuk aideen maar 2
in het overhevelen van hónderden m
lioenen uit de Oorlogsbegroting naar
van Sociale Zaken.
Vandaag werd het delbat voortgezet.
Tussen de bedrijven door werd aan
heer Kramer (Arb.) toegestaan, indn
ter Wemmers de volgende week Dinsdag
te interpelleren over de veertarieven op
de Westersohelde.
Van het erf van School en Kerk
Uitbreiding bundel
Vlot er door
Met de 'instellkig van de voedingsraad
ging de Kamer zonder -meer accoord,
evenals met de garantie-verhoging met
1350.000— voor .Nederlandse kolonisten
in Brazilië. Ook de regeling van de be
strijding der tuberculose onder het rund
vee en de beschikbaarstelling van eer
bedrag van 1117 millioen uit de
Mashaiil-.pot voor d'e intensivering
landbouw en veeteelt vroegen weinig
debat.
Was er in de Tweede Kamer nogal
en ander te doen geweest over de
laging van de omzetbelasbmg voor
aantal -goederen, vallende onder het
weelde-tarief, .betgeen aanvankelijk
leidde .tot een conflict tussen
Lieftinck en een deel der Kamer, in
Eerste Kamer ging het wetsontwerp
gisteren vlot door. Slechts de heren Van
Santen (Comm.) en prof. Molenaar
(V.VD.) voerden van de zijde
Hoge College het woord.
Blijven steken
De Kamer bleef steken in twee
ontwerpen, die door minister Rutten
moesten worden verdedigd. Het eerste
was de Kweeksohooiw et. Hierover werd
gesproken door de heren prof. De Zwaan
(C.H.), De Jong (Arb.), Van Velthoven
(K.VJ?.), Wendelaar (V.V.D.), Van
Saai-ten (Comm.) en prof. Woltjer (A.R.).
De communisten verklaarden zich tegen,
omdat door aanneming van een amende-
ment-Roosjen in -de Tweede Kamer het
openbaar onderwijs -bij het bijzonder ten
aohiter zou zijn gesteld. De overige
sprekers gaven minister Rullen grote
pluimen voor het feit, dat er eindelijk
een afzonderlijke kweekschoolwet komt,
waarbij de onderwijzersopleiding een
eigen plaats krijgt op het niveau van
het ondddelbaar onderwijs. De heer De
Jong (Arb.) vond- het wel jammer, dat
door het amendement-Roosjen het Rijk
te.v. het instandhouden van rijkskweek
scholen aan dezelfde normen is gebon
den als de bijzondere kweekscholen. HIJ
werd- hierin- gedeeltelijk bijgevallen door
de heer Wendelaar (V.V.D.), die op zich
zelf tegen het amendement geen bezwaar
had, maar betreurde, dat was betoogd,
dat het hier ging om de uitvoering van
de paci-fioatie-gedaohte. Prof. Woltjer
(A.R.) wees hem er op, dat de gelijkheid
Enige Gezangen
Ter sprake op synode Z.-H.
Noord der Geref. Kerken
In de Valkenboskerk in Den Haag
kwam de particuliere synode van de
Geref. Kerken ven Zuid-Holland Noord
(classes Gouda, Den Haag-Oost, Den
Haag-West, Leiden en Woerden) giste
ren in jaarlijkse zitting bijeen. Praeses
was ds P. D. Kuiper van Sassenheim,
assessor dr J. Hoek van Den Haag-W.,
eerste scriba ds W. Tom van Oudshoorn
en tweede scriba ds G. F. Hajer van
Leiden.
Naar de generale synode te Rotterdam
werden afgevaardigd: als primi predi
kanten dr J. Hoek en ds P. D. Kuiper
(secundi ds G. F. Hajer en ds mr W. S.
de Vries te Voorburg); als primi ouder
lingen S. Melse te Leiden en drs T.
Spaan te Leidschendam (secundi P. Pas-
ma te Alphen aan den R\jn en mr P.
Wesseis te Voorburg), en als tertius-
ouderling H. H. Spoelstra uitDen
Haag-Loosduinen.
Een voorstel van de classis Den Haag-
Oost, de generale synode te verzoeken
I te overwegen hoe de opleiding van de
a.s. predikanten voor de practjjk van hun
ambtsbediening doeltreffender dan thans
zou kunnen geschieden, werd verworpen.
Een ander voorstel van deze classis, om
de G.S. te verzoeken de regeling inzake
het behouden ven het radicaal van pre
dikant inzonderheid t.a.v. de buitenge
wone hoogleraren in de faculteit der let
teren en wijsbegeerte aan de V.U., die
in het predikambt hebben gestaan, te
herzien of een nieuwe regeling te ont
werpen, werd aangenomen.
De synode verwierp de klacht van de
kerk van Londen inzake inrichting van
radio-kerkdiensten en deed dit eveneens
met het voorste-1 inzake uitbreiding van
de bundel Enige Gezangen, waarbij een
bijlage was gevoegd bevattende de titels
van 115 liederen. Het voorstel inzake
spoedige invoering van de nieuwe Bijbel
vertaling in de eredienst wenste de sy
node in de vrijheid van de plaatselijke
kerk te laten. Aangenomen werd een
Opgeheven vakgroepen
de St. Crt van 17 Ju-ni zijn
op-geheven: de -bedrijfsgroep „Papier- en
Papierverwebkend-e Industrie", de vak-
-groep „Papierindustrie", de on der vak
groepen „Haifstoffen voor de papier
industrie", „-Courantenpapier", „Druk-
en schrijfpapier en -kartons", „Verpak-
kingspapdeo: en -kartons", „Speciale
soorten papier en kartons". Voorts de
vakgroep „Strokartonindustrie" met de
onder-vakgroepen „Strokarton ('beplakt
en onbeplakt) en stropapier", en „Spe
ciale papier- en kartonproducten uit
stro". Dan de vakgroep „Papieren zak
ken en enveloppen" met de ondervak-
vakgroepen „Papieren zakken" en „Ma
chinale enveloppenfabricage". De vak
groepen „Cartonnage-industrie", „Golf-
cartonindustrie", en „Diverse papierver-
werkende industrieën", alsmede de on-
-dervakgroepen .„Lichtdrukpapier (met
inbegrip van lichtgevoelige films en ge
prepareerd linnen)", „Plakband- en
paraffinepapler", „Behangselpapier" en
„Speciale papierwaren".
f Advertentie)
Viervoudige werking...
met exica geneeskracht
Elk tablet Chefarine „4" bevat
extra geneeskracht, dank zij de
samenwerking van 4 wereldbe
roemde geneesmiddelen.
'n 4tje doet wonderen
voorstel inzake wijziging en daarnaast
rèsp. bekorting van dé liturgische formu
lieren der Geref. Kerken.
N.a.v. een voorstel van de classis Lei
den dat de G.S. de wenselijkheid
wege over te gaan tot enige uitbreiding
van de bundel Enige Gezangen sprak de
synode uit dat naast enige uitbreiding
ook wijziging moet overwogen worden.
Roepende kerk voor volgend jaar is Den
Haag-Oost,
Beioepin gsweik
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Rijssen P. J. Dorsman
te Schelluinen.
Bedankt: voor Coevorden (vac.-B
Maarsingh) K. G. Jansma te'Heerde.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Borne, Vrouwenpol
der en. te Warns drs O. Jager, prop. te
Delft.
Beda'rikt: voor. "Oud-Vossemeer
voor Ens (N.O.P.) T.y. J. Hagen
Lemele-Lemelerveld.
Evang. Luth. Kerk.
Aangenomen: naar Doetinchem
J. H. Ritzema Bos te Kampen.
Geref. Gemeenten.
Bedankt: voor Tholen H. Ligtenberg
te Rotterdam-West.
Baptisten Gemeenten.
Beroepen: te Hoogezand J. B
te Leeuwarden.
Landelijke stichting voor
Gerei, jeugdzorgwerk
Voor het jeugdzorgwerk (clubhuis
werk) van Gereformeerde zijde is een
landelijke overkoepelende stichting in hel
leven geroepen onder de naam Stichting
Evangelisch Herstel gn Opbouw, geves
tigd in Rotterdam, Mathenesserlaan 181.
Het doel is de arbeid te bevorderen
Geref. organisaties die zich bezighouden
met de Evangelisch-socialearbeid onder
de ongeorganiseerde jeugd in ons land.
Toegetreden zijn stichtingen in Rotter
dam, Amsterdam, Zaandam, Dordrecht,
Slikkerveer en Arnhem, alsmede de stich
ting Clubhuizen De Mirt te Leiden, de
(Advert
VELPON
CET.t
(Advertentie).
Leuker dan kleurentelevisie!
Gasten moet je aangenaam
bezighouden", oordeelde baron De
Kwasterover. Ze zouden staan
kijken, de echtparen De Rode,
De Wit, Swart, Blaauw, Immer-
groen en Bruyneboon!
Het hele servies had hij gelakt
in de bijpassende kleuren, ja zelfs
de houten balletjes in de soep,
zodat niemand meer ongemerkt
van andermans bordje kon eten.
Nu, 't gaf een hele pret.
,,'kHeberhard voor moeten ploe
teren enkwastenroven',zei de baron
en notaris Immergroen (die veel
goeddoet in stilte)
j stelde voor, de bal-
letjes te laten liggen
de schilders.
„Zonder ophef,
vrienden, zonder
ijdel vertoon!"
Ve kwast er over!
jg Minister Euffen dient twee wetsontwerpen in
JJET „voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs" wordt straks ge-
stichting Jeugdwerk Den Haag-Oost
de stichting Jeugdwerk Horizon in Den
Haag.
Ds J. van Krimpen te Rotterdam
voorzitter. In het bestuur hebben ook
ds F. E. Hoekstra van Den Haag-Oost
y dr H. J. Westerink uit Leiden zitting.
Tot nu'toe nam de stichting Clubhuizen
De Jeugd-haven te Rotterdam de taak
van landelijk orgaan waar.
PROMOTIES.
wijsbegeer
Twèe eeuwen Friese geschiedschrijverij.
UTRECHT. 17 Juni. Op het proefschrift I
stralenkwaliteit bij de Roentgentheraple v«
huidziekten pr
te Antwerpen.
ACADEMISCHE EXAMENS
AMSTERDAM (Gem. Univ.), 17 Juni
Geslaagd: doet Duits: N V Bakker. A'da
en W Kaper, R'dam; Doet economie: C v
Coevorden; W H A Feenstra, Bilthoven;
Cand econ. wetensoh: T E Puister, Gro
ningen.
ROTTERDAM. 17 Juni. Geslaagd: cand. ex.
econ. wet. AEG RIetvelt. 's-Gravenhage en
Lim Bok Tong. Tan Tjln Kie en B B J Gem-
mel, allen Rotterdam.
UTRECHT. 17 Juni. Geslaagd: cand. mu
ziekgeschiedenis: kapelaan A Asselberghs
splitst in het voorbereidend hoger onderwijs (te geven op gymna
sium, athenaeum de vroegere H.B.S. en lyceum) en het algemeen
middelbaar onderwijs (o.a. te geven op de alg. middelbare school met
4-jarige cursus). Bovendien ondergaat ook het hoger onderwijs een be
langrijke reorganisatie, die reeds geruime tijd in de lucht heeft ge
hangen, doch nu naderbij is gekomen door de indiening van drie wets
ontwerpen, waarmee minister Rutten zijn belangrijke vernieuwingswerk
voortzet. De wetsontwerpen voor het V.H.O. en het A.M.O. zijn thans bij
de Tweede Kamer ingediend, dat voor het H.O. wordt dezer dagen
verwacht.
Sinds bijna een halve eeuw Is met
toenemende druk aangedrongen op een
herziening van de onderwijswetten. In
Juli 1951 kondigde prof. Rutten zijn
plannen reeds aan in zijn bekende, veel
geprezen nota. Thans stelt hij voor het
oude V.H.M.O, twee wetten voor, rege
lende het V.H.O. en het Alg. Middelbaar
Onderwijs, als mede een derde wet voor.
het Hoger Onderwijs.
Nieuwe naam
De voornaamste bepalingen voor het
V.H.O. zijn:
1. Er zullen zijn: gymnasia, athenaea
(nieuwe naam voor H.B.S., daar deze
te veel herinnert aan de 19e eeuwse
standenindeling, terwijl de nieuwe aan
duiding beter het prae-universitaire ka
rakter weergeeft) en lycea. Alle dag
scholen krijgen zes leerjaren (dus
ook de „H.B.S."), de avondlycea echter
vier jaar.
2. Zes in plaats van vijf jaar voor de
H.B.S. is nodig: er worden steeds hogere
eisen gesteld, de leerstof is te omvang
rijk geworden. Door het rustiger tempo
zal het doubleren afnemen. Zeer begaaf
de leerlingen zullen de" studie echter
kunnen bekorten.
3. Ter stimulering van experimenten
voor vernieuwingen -komt er naast een
algemeen leerplan (met minimum eisen
voor het aantal lessen in de verplichte'
terdar
a laude). Nie
jciolc
ga, beiden Utrecht. J
Glnneken» B Gei
gie J R ter Horst. Zeist;
B G Karpiak. Utrecht:
Snijders en L Wierin-
J Visbeek, Soestduinen,
G Verschragen, Utrecht,
ijk, J Jongerden, Huizen
n, Giessen-Nieuwkerk, J
NOTARIEEL EXAMEN.
's-GRAVENHAGE. 17 Juni. Voor het no
rieel examen zijn geslaagd J J Meissnei
Voorburg, le ged„ H A Terf, te "Wormer
er 2e ged.
BENOEMINGEN CHR. ONDERWIJS.
Benoemd: tot leraar aan de Chr. HBS t
Nieuw schoolsysteem
in punten
"PjE beide wetsontwerpen die minis-
■LJ ter Rutten thans heeft ingediend
ter regeling van het Voorbereidend
Hoger Onderwijs en het Algemeen
Middelbaar Onderwijs komen in het
kort op de volgende punten neer:
Het V.H.O. omvat gymnasium,
athenaeum (de huidige H.B.S. met
verplicht Latijn) en het lyceum, alles
zesjarig, maar voor knappe athe-
■laeumleerlingen korter.
Het A.M.O. omvat twee typen dag
scholen: de alg. middelbare school
(4 jaar) en de middelbare meisjes.-
school (5 jaar), alsmede twee avond
scholen: de alg. middelb. avondschool
(3 jaar) en handelsavondschool (5
jaar). Handelsdagscholen worden
afdelingen van de A.M.S.
De A.M.S. wordt hoofdzakelijk bij
bestaande H.B.S.' en of lycea inge
deeld met gemeenschappelijke on
derbouw. Een lyceum zou dus na de
onderbouw „uiteen kunnen vallen"
in A.M.S. (A en B), athenaeum (A of
B) en gymnasium (alpha en beta).
Verdere vernieuwingen op de
V.H.-scholen: kern- en keuzevakken,
„huiswerk" maken op school, vor
ming tot staatsburgerschap, leraren
voor meerdere vakken tegelijk in de
laagste klasse; toelatingsexamen niet
meer verplicht (evenmin voor het
alg. middelbaar onderwijs).
vak-ken) een bijzonder leerplan, op te
stellen door elke school apart.
4. Er komen kern- cn keuzevakken.
Het gymnasium gaat meer doen aan
sociale vorming en verruiming van het
algemeen technisch begrip. Ook op het
athériaeiim zal Latijn worden gegeven:
zeer beslist niet om de „H.B.S.-er" klas
sieke. vorming te geven, maar wèl ter
persoonlijke verrijking van de leerlin
gen, èn om termen, namen en uitdruk
kingen in riet intellectuele verkeer beter
te begrijpen. Voorts wordt ook de vor
ming tot staatsburgerschap 'verzorgd.
De toelating
5. Toelatingsexamen is niet meer
plicht, al is. de rector vrij 'het te e
E« zal meer worden vertrouwd op het
advies van het hoofd der lagere scholen.
Dat zal het drillen Voor toelatingsexa
mens, dat een druk kan geven op de la
gere school, voorkomen. Om' de
gang te vergemakkelijken, komt
de laagste klas eert gematigd
le r a r e nsy s t e e m; het aantal vak
ken in de eerste klasse is beperkt.
6. Er komen speciale „werk"-i
naast de „doceer"-uren om de leerlingen
onder leiding van de leraren te laten
repeteren en (een deel van) hun huis
werk te laten maken.
7. Het eindexamen wórdt maar weinig
gewijzigd.
8. De subsidiëring van -bijzondere
scholen wordt sterk vereenvoudigd. De
besturen krijgen meer vrij-heid èn ver
antwoordelijkheid.
Alg. Middelbaat Ondetwijs
Het tweede wetsontwerp regelt het
Algemeen Middelbaar Onderwijs. Ver
wacht wordt dat het diploma van de be
langrijkste school in - dit schema,
A.M.S., zal worden aanvaard als
beveling voor tal van maatschappelijke
betrekkingen waarvoor thans veelal
H.B.S. wordt gevraagd. Het Rijk zal het
voorbeeld geven, zo heeft minister Rut
ten beloofd. Dat diploma zal ook toe
lating geven tot meer gespecialiseerde
middelbare vakopleidingen.
De volgende scholen zullen A.M.O.
geven: Algemeen middelbare school
- (4 jaar), rMiddelbarè meisjesschool
(5- jaar), Algemeen middel-bare
avondschool (3 jaar), Handelsavond
school (5 jaar). De handelsdagscho
len worden afdelingen van de A.M.S.
Handelsavondscholen met 3-jarige
cursus komen in het M.O.-on-twerp
Meestal zal de A.M.S. een afdeling zijn
van sommige lycea of athenaea. Het
wetsontwerp voorziet echter in de stich
ting van zelfstandige A.M.S.-scholen en
in de omzetting van handelsdagscholen,
H.B.S.'en met 3-jarige cursus en van
enkele ULO-scholen, tot A.M.S.
Ook A en B
als de toelating) ongeveer geluk zun
Daarna wordt de A.M.S. gedifferentieen
in A (maatschappelijk) en B (wis-
natuurkundig), als bij de H.B.S. dus
geveer. Onderwijs in de moedertaal staa
op de voorgrond. 1
Eindexamens worden afgenomen on-de
toezicht van gecommitteerden, die te
dele pp voorstel van de school worde
benoemd. Het examenwerk is deels
deels niet centraal.
De bevoegdheden der leraren zij:
gelijk aan die voor V.H.O.,
enige dispensatie voor zelfstandig
A.M.S.'en is mogelijk. In de memorit
van toelichting wordt voorts uitdruk
kelijk gesteld dat de ULO naast d
A.M.S. een belangrijke, maar andere
taak houdt. Een reorganisatie va
het ULO wordt nog niet aan de ord
gesteld.
Verder stippen wü nog
gang van A.M.S. naar de vijfde kla
athenaeum mogelijk zal zijn, en da'
ik een staatsexamen A.M.S. komt.
Het is de bedoeling van de ministt
_.ti met de A.M.S, te gaan experimei
teren in een beperkt aantal scholen.
Praesidium aan de Amsterdamse
gem. universiteit?
B. en W. van Amsterdam zullen binnei
kort volgens het Hbl. de gemeentera:
voorstellen een praesidium in te stelle
de gemeente-universiteit, sameng
steld uit drie personen. Dit driemanschi
hoofdzaak de taak hebben.voo
stellen en initiatieven, de universiteit b
treffende, te coördineren. Behalve
rector-magnificus zouden twee voor
benoemde functionarissen worden
gesteld, van wie de een kan worden b
schouwd als de bedrijfsvoerder; de tweei
zal de nieuwe titel pro-rector dragen.
IR J. A. VAN BEUKERING te W
geninigen is benoemd: tot gewoon boo
leraar in de tropische landlhudshou-dlku
de aldaar.
G' Th Dótthi
Het lied der aethergolven
DONDERDAG 1
HILVERSUM
KRO: 7.00 Nieuws 7.15
gebed 8.00 Nieuws 8.15 _Gi
10.00 Gewijde
9.00 Voor de
9.40 Schoolradio NCRV:
".30 Morgendienst
.00 Voor de zieken 11.45 Grar
„Als de ziele luistert" 12.03 Lichte muzi-
12 55 Zonnewijzer 100 Nieuws 1.20 Gra
1.35 Pianorecital NCRV:
orkest en solist 2^5 Voor c
2.00 Prom
uw 3.15 Gi
Bljbellez
.35 Gra
8.00 I
Jan dacht aan Eduard van Waelsdorp; die was Ook was het Jan opgevallen, dat Gerard veel
toch van adel? Suze, de oudste, scheen z'n ge- meer dronk als Eduard er was en hoewel hij zelf
dachten te raden. meestal zat te schaken, gaf het hem toch wel
„Je vergeet Eduard", zei ze. eens de gelegenheid om op Eduard acht te slaan
"o ja, die Van Waelsdorp", smaalde Bep, het en dan leek het net, of hij Gerard liet drinken,
dikkertje, „maar die heeft behalve z'n jonkheers- Als deze wat vrolijk was, betaalde hij alles voor
titel ook' niets. De Van Waelsdorps zijn zo be- de anderen, dus ook voor Eduard en dat kon voor
die Thea genoemd werd, „kun- rooid als kerkmuizen en dat geeft nog niets, maar de laatste niet anders dan welkom zijn, daar z'n
n zessen in jouw wagen?" ze doen alsof ze honderdduizend per jaar te ver- zakgeld, door de berooide toestand^ zijner ouders,
21
Na de thee stelde Van der Ham een wande
ling voor. ,,'t Is mooi weer voor de tijd van
het jaar", zei hij.
„Laten we liever gaan rijden", zei Gerard, die
een hekel aan lopen had.
Dit vond ook bij de_dames meer bijval. „Maar",
opperde er
nen we met
„Dat zal niet gaan, nog geen vijf", antwoord- teren hebben, hun Eduardje' niet het minst. Je steeds krap toegemeten was. Daarbij kwam nog,
<->j T- it Tor. w;i ie oon -naar maal Hat. He ionfpris de laatste tiid noeal srof kaart
kent hem zeker wel, Jan. Hij is een paar maal dat de jongens de laatste tijd nogal grof kaart
hier geweest, maar het was hem hier blijkbaar speelden. Doorgaans hetzelfde clubje: Gerard,
Eduard, de bleke en nog een, die ze de dokter
noemden. Een paar maal had Jan des morgens
lachend aan Gerard gevraagd, als hij weer eens
diep in de nacht had gekaart, of Lij nogal had
gewonnen. „Ik winnen?" had Gerard spottend ge
antwoord. „Ik ben ongelukkig in het spel, zo on
gelukkig als geen één. Enfin, een troost blijft me,
dat ik later vast gelukkig in de liefde zal zijn."
Op een keer had Jan zo terloops opgemerkt,
dat Eduard dan heel ongelukkig in de liefde zou
tenminste doorgaans. Ge-
de Gerard. „Is jullie wagentje niet in orde?"
„Puik, maar daar kunnen e"r ook geen zes in."
„Zeg, vader, mogen we de grote wagen dan
hebben voor een toertje? Ik rijd zelf."
„Dat zul je ook wel moeten, want Henk is vrij
vandaag", zei Van der Ham. „Als je maar kalm Verstoorde
rijdt. Waar gaan jullie heen?"
„O, dat zullen we nog wel zien. Bedankt, paps,
we brengen hem zonder schrammetje weer thuis.
De wagen bedoel ik. Kom, lui. Hij stond al
op laten we even een boulevardje maken."
De meisjes kregen er ook meer schik in en
weldra waren ze allen bij de garage. - worden, want die
Gerard zou eerst een poos rijden. Thea ging niet deftig genoeg, ij ï.1 rard had daarop niet geantwoord. Hadden die
naast hein zitten en de overige jongelui gingen nodiging van Ge af en wat hij in hem ziet, be- W0Qrden hem tot nadenken gebracht? Zeker was
achterin. Toen men door de Haagse straten reed, grijp ik niet het dat hij in enkele d nie, naar de soos
zei een der meisjes tot Jan: „Hoe vindt u onze Jan keek eens naar „Ge. Deze, op de alge- «pWpP<,f mMr ppnsklanc UvpHct wa? eraan
broer, mijnheer Keising?» schoten chauf£et,rspla_at5, babbelde met^njong- ™sjevr,
MAARTJE ZELDENRIJK
o dn K.eeis. eena iidai „«c. w_„ ppWppqf-
schoten chauffeursplaats, babbelde met zn jong- S4udepen tnt'on
Jan' lachte eens. „Voo'r ik u antwoord geef, moet ste zusje en keek eens een rak|le ngal lachend av0^ds ging Gerard naar de s00s en
kwam na middernacht thuis.. En nu bleek, dat
u me een plezier doen en nooit meer mijnheer achterom, alsof hij vragen
Reising zeggen, dat klinkt me te vreemd. Zegt je nu?" hii niet de eniee was 'die dat nncremérkthad
u maar gewoon Jan. Dat heb ik veel liever. Ik „Het is toch een correcte jongen", meende 3oCh dat één vR zrin zusters Lh ev^eens on-
hoop niet, dat ik inconventioneel ben", voegde hij Jan, die voorzichtig wilde blijven. gerust maakte
er aan toe, zich bedenkend, dat hij zat temidden „Jawel", spotte Bep, „wat al te correct. Was
van Haagse jongedames. hij maar wat meer vlotter, dat zou hem beter „Bent u niet wat bevooroordeeld?" vroeg Jan
„O nee", antwoordde de aangesprokene glim- staan." Toen, zachter, met een vlugge blik op ten laatste, onwillekeurig weer het „u" gebrui-
iachend, „we vinden het zelfs veel leuker. We haar broer, of deze het niet zag, voegde ze er kend.
ontmoeten hier al genoeg „meneren." Men sprak aan toe: „Ik zal je eens wat zeggen. Jan, ik voel, De angstjge trek ontspande zich op het gezicht
af elkaar te tutoyeren en Jan hoorde, dat het dat ik je kan vertrouwen.^ Van Waelsdorp oefent en maakte plaats voor verbazing,
drietal Suus, Bep en Dina heette. een slechte invloed op Gé uit." „Hoezo?"
„En nu het antwoord", zei Dina. Jan schrok even op, doch bedwong zich onmid-
„Wel", antwoordde Jan ernstig, „ik heb in uw dellijk. Hoewel hij dit zelf al vermoed had, ver- '£u' kon zUn> dat u een antipathie tegen
broer een goed vriend gevonden en ik kan niet wonderde hij er zich over, dat dit meisje het met vind i';i dan cvmna+Riot-?»
anders zeggen, dan dat ik zijn vriendschap zeer stellige zekerheid uitsprak. De enkele keren, dat »Vmd hem dan sympathiek?
waardeer en er erg trots op ben, temeer, om- hij met de fabrikantszoon naar de soos was ge- „Nu, sympathiek is het juiste woord niet. Ik
dat ik een gewone jongen van het platteland ben." weest,-waren voldoende voor Jan om een zekere heb niets tegen hem," en nu loog hij, want hij
„O, daar trekt Gé zich niets van aan. Hij heeft antipathie tegen Eduard te voelen. Hij voelde in- voelde, dat hij een hekel aan die aristocratische
een hekel aan de aristocatie, zegt hij altijd en tuïtief, dat hij voor dit adellijke heertje moest klaploper had „en aangezien hij Gerard's yxiend
hij zoekt zijn kennissen onder elk slag." oppassen. is, nietwaar?"
ie-orkest en carillon 8,50 Reportag(
im 9.35 „Het wespennest" 9.55 Bui.
overzicht 10.15 Pianoduo 10.45
verdenking 11,00 Nieuws 11.15—12,1
AVRO: 7.00 Nie
tiek 7.30 Gram
AVRO: 8.00 Nieuw
VPRO7.
s 8.15 Grai
9,25 Voor
:htendgymna
10 Dagopenir
9.00 Morgei
i 10.35 „Ik
10.50 Voor de kleuters li.00 Ge
ïziek 12.00 Metröpolë-orkes't 12.25 „In
spionnetje" 12,33 Gra
vijf" 5 00 Voor de jeugd 5.30 Militai:
serie 5 40 Gram 5.45 Regeringsuitz
jrof, dr J. J. Hanrath: He
- Niet
„Van vier tot
(ding:
6,15 Sport-
problemen 6.25 Orkestconcert 7.00 Gespróke
briel uit Londen 7.05 Lichte muziek 7.4
Verkiezingstoespraak 8.00 Nieuws 8.05 Grar
8.20 „La Danse des Morts", oratorium 9.0
Rubriek van kunst en cultuur 9.25 Grar
10.05 „1848", hoorspel 10.30 Dansmuziek 11.0
Nieuws 11,15 Spprt 11.30—12.00 Zang. yioc
en orgel,
ENGELAND. BBC Home Service. 330 m.
ipel 3 40 Sport 3.55 Orkest
serie 5.00 Voor de kin-"
15 Sport 6.20 Militaire m
6.00 Nii
7.00 Hoorspel 7.30'Viool,
7.50 Klankbeeld 8,30 Gev progi
Nieuws 9.15 Causerie 9.30 Strijkk-
1500 en 247 l
2.00 Voor de vrouw 3 00 Sport 3.30 Vo
soldaten 3.45 Lichte muziek 4.15 Mrs 1
dagboek 4.30 Causerie 4.45 Variéfé-orke
solist 5.30 Sport 6.35 Gram 6 45 Hoorspe
Nieuws 7.25 Sport 7.30 Gev'programm;
Gev programma 8.45 Hoorspel 9,15 Piar
9.30 Gev programma 10.00 Nieuws 10.15 Sport
12.30 Operamuziek 1 00 Nieuws 1 20 Opi
muziek 2,00 Nieuws 2.05 Klarinetrecital 2.25
Hoorspelen 4.50 Gram 5.10 Orgelconcert 5.55
Gram 6.30 Amerikaanse uitzending 7 01
Lichte muziek 7.58 Gram 8.02 Orkestco
11.15 Gram 11.45 Nieuws.
BRUSSEL. 484 m.
12.05 Omroeporkest 1.00 Nieuws 1.10,
3.00 en 4.00 Gram 5.00 Nieuws 5.15 Amuse
mentsmuziek 6.30 Gram 7.00 Omroeporkest
7.40 Gram 7.45 Nieuws 8.00 Hoorspel 10 00
Nieuws 10.10 Gram 10.50 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
11.45 Operettemuziek 12.00 Omroeporkes
12.34 Voor de landbouwers 12.42 Gram 12 51
Koersen 12.55 Gram 1.00 Nieuws 1.15 Grarr
2.00 Engelse les 2.15 Gram 2.30 Franse le:
2.45 Gram 3.30 Volksmuziek 4.00 Gram 4 1:
Militair orkest 5.00 Nieuws 5.10 Gram 51;
Voor de kinderen 6.15 Vlaamse liederen 6 31
Voor de soldaten 7.00 Nieuws 7 40 Voordrach
7.50 Gram 5.00 Klankbeeld 8,20 Verzoekpro-
gramma' 9.00 Voor de vrouw 9.45 Verzoek-
programma- 10,00 Nieuws 10.15' Pianorecital
10.45 Koorzang 10,55 Nieuws,
Athenaeumeen nieuwe
en oude naam
HET athenaeum, de nieuwe naam
die minister Rutten voor de H.B.S.
voorstelt, is in de oudheid en in onze
geschiedenis reeds bekend als een in
stelling voor voorbereidend hoger
onderwijs, als overgang van Latijnse
school naar universiteit. Oorspronke
lijk was het een tempel, aan Athene
gewijd, de Griekse godin
wijsheid. De Amsterdamse gemeente
lijke universiteit is bijv. voortgeko
men uit het Athenaeum en ook in
verscheidene andere steden
land bestonden, voordat de H.O.-wet
van 1876 van kracht werd, dergelijke
„illustre scholen". In België is het een
inrichting voor middelbaar onderiuüs,
gymnasium en H.B.S. tezi
ben<
zittei
W E Ger
md prof. drLWG Scholtj
DE ROXY: „Ifaar i
DE AANSTEKER:
Vaderdag met julli
de lucifer?"
„Hij heeft
pijn voelt u met uw hersens. Wan
neer het lichaam dus aan hêfti
geweld of grote hitte of koude
onderworpen, ervaren we dit 'ee
dan als pijn, zodra die prikkeling i
de zenuwen aan onze hersens
kenbaar gemaakt.
Een stevige slag met een hamer
uw duim schijnt ogenblikkelijk
gewaarwording van pijn te gevei
maar in werkelijkheid voelt u dj
pijn een onderdeel van eer
na de slag. Want voor het overbrei
gen van die prikkel door
arm en schouder is tijd nodig. Sint
Helmholz zijn onderzoekingen op d
gebied verrichtte, weten we dat hi
overbrengen van de pijnprikkel gj
schiedt met een snelheid van i
meter per seconde. Dat u de pi]
bijna gelijktijdig met de slag uoe
komt omdat ons lichaam' betrekk\
lijk kort is. De geleidingssnelheid
zó groot, dat ook al zouden we eé
giraffe aan zijn staart trekken.
tijdsverloop tussen prikkel
waarwording nog merkbaar zc
Wanneer uw arm tot de zt
kunnen reiken, wordt dit echti
anders. U zoudt dan weliswaar deej
lijk uw hand verbranden, doch gea
pijn zou zich aan uw hersens aa'
melden, want de tijd die nodig is c
uw (150 millioen km lange) ar
doorlopen, zou ruim 140 jaren i
En hoewel we u een hoge en gelul)
kige ouderdom toewensen, zo ne
we toch aan dat u uw 140ste
jaardag niet zult vieren, zodat u
durende uw hele leven van die
brandingen niets zoudt bemerken.)
Overigens zij opgemerkt, dat j
geleidingssnelheid der zenuwen q
vele diersoorten zeer verschillend
Bij een slak gaat het b.v. al bijzond»
traag. Maar niet alleen de actie
zenuwen is anders, doch ook x
gewaarwordingen, zoals b.v. die
pijn, moeten bij lagere diersoorti
totaal verschillend zijn van ipat uj
ons daarvan gemeenlijk voorstellei{
Daarover morgen.
Nadruk verbot
