JlW*
-
mmm
m
M M w m
tf M M
vergeten zo gauw
Cn de X knipt
6
ZONDAGSBLAD 10 MEI 1952
Correspondentie en oplossingen aan
de heer H. J. J. Slavekoorde. Goud-
reinctotraat 125, Den llaag.
Aangenomen damegambiet
Het aangenomen damegambiet ver
heugt zich de laatste tijd in een steeds
toenemende belangstelling. Men komt
deze speelwijze in de tournooien der
laatste jaren steeds veelvuldiger tegen.
Ook in de recente wedstrijd om het per
soonlijk kampioenschap van Nederland
werd een aantal partijen met deze ope
ning gespeeld.
Wij willen ln het onderstaande het een
en ander over het aangenomen dame
gambiet mededelen en bedienen ons
hierbij, met goedvinden van de uitge
ver van de Losbladige Schaakberichtcn.
welke ons, als steeds, betrouwbaar en
actueel voorlichten.
Wij hebben in het bijzonder het zgn.
versnelde fianchetto op het oog, dat
vroeger een vrijwel te verwaarlozen va
riant van het aangenomen damegambiet
vormde, doch zich snel heeft ontwik
keld en nog steeds bezig is zich verder
te ontwikkelen. Om te begrijpen hoe het
zover gekomen is, moet men eerst we
ten, dat de hoofdvariant van het aan
genomen damegambiet tegenwoordig nog
slechts van academisch belang is, sedert
vast staat, dat wit deze variant eenvou
dig links kan laten liggen en met de
zgn. Vierpaardenvariant groot voordeel
kan behalen.
lilil
m±m
kwm
m
!?A*i
m
m m
&m m
ms.
a
m
m
m
V'
B
wm
r
m
E
De zwarte stelling wordt nu van alle
kanten onder vuur genomen en gezien
wit's grote ontwikkelingsvoorsprong
heeft dit feit hier een beslissende bete
kenis. zoals blijkt uit de volgende va
rianten:
A) 15b4; 16. Pg5
breekt de parade 16.
B) 15c4; 16. axb5 en nu:
1) 16axb5; 17. Pxdl! cxbj; 18.
Dxb5 en wit wint, bijv. 18Dd7;
19. PxfBt gxtC; 20. Pf5, enz.;
2) 16. «13; 17. bxc6! dxe2; 18. cxb7
exdlDf; 19. Txdl en ondanks zijn ma-
4):
3) 19cxb3; 20. Pc7t Ke7; (na 20.
Dxc7; 21. Lxc7 kan zwart niet ver
hinderen, dat wit's b-pion promoveert»;
21. Ld6t Dxd6; (21Kd7; 22. Pc5
mat); 22. bxc8Pf Kd7; 23. Pxd6 Lxd6;
24. e5 Kxc7; 25. Txd6 en het eindspel
staat zeer gunstig voor wit, daar hij ten
minste een pion wint (25. Td3 enz.);
4) 19Lc5; 24. Lalt KfS; (20
Pd7 dan 21 Pe5 enz); 21. Pxf« gxf6;
22. TxdBt Txd8; 23. b8D Txb8; 24. Lxb8
met belangrijk materieel overwicht voor
Tot zover de Vieipaardenvarlant. En
nu het versnelde fianchetto, waarvan
wil in het bijzonder twee varianten be
lichten, die met 9. Tdl en die met 9. a4.
Versneld fianchetto met 9,Tdl
1. d» d5; 2. c4 dxc4; 3. Pf3 Pf6; 4. eS
e6; 5. Lxcl c5; 6. 0—0 a6; 7. Dr2 b5; 8.
LI.3 Lb7; 9. Tdl Pbd7; 10. Pc3 Dc7.
Zwart slaat nu zeer bevredigend. Nu
het zwarte damepaard zich op d7 be
vindt, snijdt n.L de in de Vierpaarden
variant zo bijzonder krachtige opmars
11. d5 geen hout meer.
In de partij NajdorfByrne (New
York 1951) ging het spel als volgt ver
der: 1L Pxd5; 12. Pxd5 Lxd5; IX
LxdS rxdS. 14. Txd5 Le7; 15. e4 4—0;
16. Dc2 TfdR; 17. Ld2 Pf6, met gelijke
kansen.
Een tweede mogelijke voortzetting Is:
11©4! (scherp maar kansrijk);
12. dxeS fxe4; IX. Lc2.
De afsluitdijk van Noord-Holland
naar Friesland bevat 25 milliocn M3.
grond, benevens puin en bekledings
steen. Hiervan zijn 8 milliocn M3 k«-
leem. gedolven uit de zee zelf. Tussen
Noord-Holland en Wieringen bedraagt de
lengte 2200 m.. de rest is 28 km In to
taal 'n 30 km. dus. Deze afsluitdijk, die
het IJ>sclmeer beveiligt tegen de Noord
zee, houdt daardoor ook 't meerwater
kalmer. Zodoende kan jaarlijks ander
halve ton gouds aan onderhoud der
Zuiderzeedijken bespaard wordenl
S 4
K
li
1 i* m
i 1
i a
ii m o
S Sïif-1
Pbd2 c4; 14. Lc2 Pe4! met volkomen be
vredigend spel voor zwart (Bondarew-
ski—Alatortsjev, Russisch kampioenschap
1950).
B) 10. Pbd2 Db6 met ongeveer gelijke
kansen.
C) 10. Pa3 c4; 11. Lc2 Lxa3; 12. Txa3
Le4 en zwart staat behoorlijk
D) 10. axb5 axb5; 11. Txa8 Dxa8 en
1 12. Dxb5, doch dit is niet goed we
gens 12Lxf3! c
2» 12. Pa3! Dit
beste kans. Bijv.
Vierpaardenvariant
1. d4 d5; 2. c4 dxc4; 3. Pf3 Pf6; 4. e3
e6; 5. Lxc4 c5; 6. 0—0 a6; 7. De2 Pc6;
8. Pc3 b5; 9. Lb3 Lb7; 10. Tfdl Dc7;
11. d5 exd5; 12. e4! (deze doorbraak ver
schaft wit een geweldige aanval); dl;
13. Pd5! DdK; 14. Lf4! Tac8; 15. a4
Stelling na 15. a4
De nu ontstane situatie is zonder twij
fel interessant. Beide partyen hebben
aanvalskansen: wit op grond, van de or
ganische zwakte van de zwarte konings
vleugel, zwart op grond van de open
I-lijn en zijn overwicht aan bewegings
vrijheid. De voordelen van zwart wegen
echter wel het zwaarst, daar wit moei
lijk van de zwakke punten in de vijan
delijke koningsstelling profiteren kan.
Men onderzoeke nu de volgende moge
lijke voortzettingen:
A) 13Lc5; 14. a4?!
1) 14Dc6; 15. axb5 axb5; 16.
Txa8i Lxa8; 17. e4 e5; 18. h3 0—0; 19.
b3 met scherp spel en ongeveer gelijke
kansen (Van ScheltingaEuwe, kam
pioenschap van Nederland 1950);
2) 14b4; 15. Dxc4 (anders ver
liest wit na 15b3 een stuk); 15.
bxc3; 16. Dxe6t met allerlei aan-
valsmogelijkheden, al Is het de vraag
of deze tegen het geofferde stuk opwe
gen.
B) 13Ld6. Deze zet Is eveneens
goed. Bijv 14. h3 0—0; 15. ei Pc5; 16.
Lg5 Ph5, enz.
Versneld fianchetto met 9. a4
De eerste 8 zetten zijn gelijk aan die
van het versnelde fianchetto met 9. Tdl,
doch de onderhavige variant vervolgt
dan met:
9. *4 Pbd7!
Met 9. a4 beoogt wit zijn tegenstan
der tot concessies op de damevleugel te
dwingen, hetgeen vooral van belang is
met het oog op de ontwikkeling van het
witte damepaard. Reageert zwart met 9.
b4 dan gaat Pbl via d2 naar c4;
speelt zwart 9c4. dan volgt later
Pc3 of eventueel ook Pa3. Aangezien
zwart zijn tegenstander zo min mogelijk
indicaties wil geven speelt hij dus 9.
Pbd7. Hiermede laat hij zijn dame-
vleugelplonnen intact en voltooit zijn
ontwikkeling in overeenstemming met
de strategische doelstellingen van deze
variant: de loper op b7, het paard op d7.
Wel kan wit gevaarlijke aanslagen ple
gen ln het bijzonder langs tactische
weg maar zwart's harmonische op
stelling schijnt soepel genoeg om deze
met succes te doorstaan.
Men onderzoeke nu de volgende va-
A) 10. e4!7 Deze scherpe opmars
wordt in Losbladige Schaakberichten af
zonderlijk behandeld. Wij laten haar in
het kader van dit artikel verder rusten.
Misschien komen wij er later op terug.
B) 10. Tdl Le7! en nu:
1) 11. dxe5 0—0!; 12. Lc2 (sterker 12.
c6 Lxc6; 13. Pe5, waarmede wit de ster
ke zwarte dameloper kan elimineren);
12I.xc5; 13. Pe5 b4; 14. Pxd7 Pxd7;
15. Pd2 f5! met verhindering van e4 en
goed spel voor zwart (EuweAljechin,
Nauheim, 1937»;
2) 11. axb5 axb5; 12. Txa8 Dxs8; 13.
rschijnlijk wit's
b4; 13. Pb5
Da5; (13Db8 is misschien veili
ger); 14. e4! Le7 (niet goed is 14
Pxe4; 15. Pg5! Lxg5; 16. Lxg5 met de
dreiging 17. Lxe6, of 14Lxe4; 15.
Pg5 Lg6; 16. d5!. enz.) 15. e5 Pd5; 16.
Lg5 La6; 17. Lxd5 Lxb5; 18. Lc4 Lxc4;
19. Dxr4 Pb6; 20. Del cn zwart kon met
het tijdelijke pionoffer 20h6! het
evenwicht nog juist handhaven (Mader-
naStahlberg. Mar del Plata 1947).
Tot zover hetgeen wij u over het aan
genomen damegambiet wilden voorleg
gen. Men zal hebben opgemerkt, dat wij
doelbewust op bepaalde stellingen zijn
afgekoerst en tot daartoe alle aanteke
ningen (welke de Losbladige Schaakbe
richten ons overvloedig verschaffen)
achterwege hebben gelaten. Wie hierover
meer wil weten abonnere zich op deze
uitgave van het Nederlandse Schaakcen
trum te Bergen op Zoom, welke thans
ook in de Engelse en in de Duitse taal
verschijnt
Oplossingen
Hieronder volgen de oplossingen der
opgaven, welke wij in de rubriek van
19 April j.l. publiceerden.
Eindspelstudie van Rossolimo: 1. Ii7
ThG; 2. Kb5 Kb3; 3. Kcj Kc3; 4. Kdi
Kd3; 5. Ke5 Ke3; 6. Kf5 Kf3; 7. Tf8ü Tx
h7; 8. Kg6i- en wint.
Partijstelling NiephausSchmidt: 1.
Pd5 exd5; 2. Lxd5i Le6: 3. Lxe6t Dxe6;
4. Txg7f Kxg7; 5. Dh7t Kf6; 6. Th6 mat.
Ter oplossing
Ter oplossing geven wij ditmaal twee
problemen: een beminnelijke driezet van
Sigurd Clausen, waarvoor wij een dia
gram beschikbaar hebben, en een niet
minder beminnelijke vijfzet van Rudolf
Leopold, welke wij slechts in notatie
kunnen presenteren, doch welke zeker
niet minder de moeite loont, vooral om
dat de oplossing binnen veler bereik
ligt.
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1. Bovc
vulkaan: 18. Weinig verbouwd graan-
as: 19. Godsdienst; 20. Vertragings-
tel; 21. Steen: 22. Maanstand; 23. Toneei-
VBRTICAAL: 1. Projectiel; 2- Deel
Bijbel; 3. Gedeelte van het laar: 4
lijk gewicht: 5. Godin: 6. N«
orse myth, god
id duin: 9. Ind.
'schillende geldstukken; 13.
Soldntenkost: 14. Dwergvalk;
deksel; 17. Aanleg van plant of dier: 18.
Harde steensoort: 1®. Wortel: 21. Kleverig,
goed doorbakken; 23. Speelgoed: M.
TKBÜ
f i
jpf f?*5 |§f
!plll
W, 'WL "B M
Zoogdier; 36. Gemeen kijken;
3®. Groet; Knaagdier: .74. Waardel
fi n.woord; 3®. Zarvgnoot.
36. Per
riefje;
Mat in drie zetten.
Probleem van R. Leopold. Wit: Ke7,
Lbl, Lgl, pionnen b3. c4, e4 en g3 (7
stuks).
Zwart: Ke5, pion b6 (2 stuks).
Wit begint en geeft mat in vijf zet-
Inzending per brieOcaart uiterlijk Don
derdagmorgen as. aan het bureau van dit
blad. In de linkerbovenhoek aan de adres-
zijde vermelden: ..Puzzle-oplossing". Er
zijn drie prijzen: 1. f5.—, 2. £2.50, J. 12.50.
Oplossing kruiswoordraadsel
vorige Zondagsblad
Horizontaal: 1. Blokken; 8. Eolus; 9. t. t.;
10. Karos: 11. Gea: 12. De; 13. Sela; 14. Of;
16. Kolder: 1». Kim: 20. Mei; 21. Top; 23. Ent;
26. Eem; 28. Gif; 30. Anders; 33. La; 34. Rein;
36. p. p.: 37. Keg: 38. Kraam; 40. Er;
41. Doorn: 42. Portiek.
Verticaal: 2. Lea; 3. Oord; 4. Kloek: 5.
Kus: 6. Es: 7. Staart: 9. Tele: 10. Klok; 14.
Geding; 13. Slee: 16. Fit: 17. Om: 1®. Moedig;
22. Peen: M. Til: 25. Varken: 27. Mr
Farm; 31. Neer; 32. Sprot: 36. Pan; 38. Kor;
3®. Ane; 41. Do.
Wat doen de „IJSHEILIGEN"
dit jaar?
Voor Drente de grootste en voor 't Westland
een kleine kans op schadelijke nachtvorsten
(Van onze weerkundige medewerker)
Ter ere van de voorjaarsgodin Holda
hield men vroeger in begin Mei omme-
gangsdagen. waarvoor later de z.g. „IJs-
heiligen" (11—14 Mei) in de plaats zijn
gekomen.
Deze IJshciligen staan vooral op het
platteland in een slecht blaadje. En dat
vanwege de nachtvorsten, die. zoals het
volksgeloof wil. in deze nachten voorko
men. Hoe het in werkelijkheid hiermee
is gesteld zulieh wij straks zien.
Er zijn verschillende rijmpjes bekend,
die al wel enige eeuwen oud kunnen
zijn, waarin de lage temperaturen met
vorst in deze tijd van het voorjaar tot
uiting komen. De „heiligen" dagen zijn
nl. 11 Mei St. Mamertus, 12 Mel St.
Pancratius, 13 Mei St. Servatius en 14
Mei St. Bonifacius.
Een van deze rijmpjes luidt dan ook:
„Pancraccs. Servaas en Bonifaas Zij
geven vorst en ijs, helaasl" Een ander
rijmpje zegt: .Voor nachtvorst zijt gij
niet beschermd. totdat Servatius zich
ontfermt".
Daar wij Ln April al een zomerse pe
riode hebben gehad met tal van warme
en zonnige dagen, ziet het er dit Jaar
met de nachtvorsten niet zo gunstig uit,
willen wij tenminste het volgende rijm
pje geloven: „Vóór Servatius geen zo
mer, na Servatius geen vorst."
Verleden Jaar, toen het voorjaar zeer
nat cn kil was, kwam er Inderdaad
vóór 13 Mei geen zomer, maar na 13
Mei ook geen vorst voor.
Nu is een jaar niet doorslaggevend
om te kunnen zeggen, of er een grond
van waarheid in deze rijmpjes zit. Hier
voor moeten wij een lange reeks van
tcinpcraluurwaarnemingcn cr op na-
De normaalkromme over een lange
tijd vertoont geen daling van de gemid
delde temperatuur, mnar wel vond Gal-
ló een kleine opeenhoping van lage mi
nima in de eerste helft van Mei. Vorige
maand wezen wij in ons artikel over
koude-invallen er reeds op, dat in Juni
de gemiddelde temperatuur even hoger
ligt cn er dan geen nachtvorsten meer
optreden; de kans daarvoor is dan ten
minste veel kleiner dan in de eerste
helft van Mei.
In de oudheid heeft men deze afkoe
lingen aan tal van oorzaken toegeschre
ven, o.a. aan het smelten van ijsbergen,
veel vallende sterren enz.
Vooral in Duitsland bestaat er een
flinke literatuur met betrekking tot de
ijshciligen. In werkelijkheid geloven wij
niet, dat wij het zo ver moeten zoeken.
Het continent wordt door de steeds meer
kracht krijgende zon sterker verwarmd
dan de zee. zodat de luchtdruk boven
zee gemiddeld iets hoger zal worden
dan boven land. Wanneer er zich een
hogedrukgebied boven de Noordzee en
de oceaan bevindt, stroomt er koude
lucht uit de poolstreken naar het Zuiden
af. In de koude lucht kan dan 's nachts
een sterke uitstraling optreden, met als
gevolg, dat de temperatuur ln de vroege
ochtend op tal van plaatsen juist even
beneden het vriespunt kan dalen.
Gelukkig behoort hier het Westen met
het Westland tot de streken in ons land,
waar de kans op schadelijke nachtvors
ten het kleinste Is.
Uit onderzoekingen op dit terrein door
bet K.N.M.I., met nachtvorstthermome-
tcr (op 10 cm boven de grond) in het
gehele land verspreid verricht, is ver
leden jaar gebleken, dat de meeste kans
op nachtvorst ln April en Mei bestaat
in Noord-Brabant, rond Zwolle en in
Drente.
Dr Woudenberg van de landbouwafde-
ling van het K.N.M.I. leidt deze waar
nemingen en gaf hiervan een uitvoe
rig verslag, waaraan wij slechts enkele
opmerkingen willen ontlenen.
Van ruim 100 stations in ons land ver
spreid kon de gemiddelde minimumtem
peratuur op 10j;m boven de grond
(rand van de Noordpoldcr tegen Over
ijssel) de laagste met 4.1 gr C. Het
gemiddelde te Naaldwijk (in het West
land) gemeten bedroeg in Mei 1951 7.0
gr C. Er waren buiten het Westland
slechts vier stations, die een nog iets
hoger gemiddelde hadden, waaruit blijkt
dat ln onze tuinbouwstreek bij uitne
mendheid en ook elders in Zeeland, Zuid.
en Noord-Holland de kans op schade
lijke nachtvorsten aanmerkelijk kleiner
is dan elders in ons land. Het aantal
dagen met een minimum temperatuur
beneden bet vriespunt op 10 cm hoogte,
bedroeg verleden Jaar April 15 te Witte-
vcen (Midden Drente) als hoogste
en 1 dag te Philippe (Zeeland). Te
Naaldwijk 3 dagen.
De ijsheiligen zijn ons vooral verleden
jaar Mei erg goed gezind geweest. Wat
hun plannen dit jaar zijn is ook voor
ons een vraag, maar.een voor het
platteland en wel vooral voor de tuin
bouw angstige periode zijn deze ijshci
ligen zeker, daar één zware nachtvorst
behalve veel schade te veroorzaken ook
veel arbeid tevergeefs kan maken.
ZONDAGSBLAD 10 MEI 1952
3
VOOR óe VROUW
Wij zien niet, Koren niet en -
op een stukje van dat moois attent en
beleefdheidshalve beaamden zij, dat
dit mooi was. Maar zij beleefden
die schoonheid niet.'
Ach, hoe dikwijls ben ik zelf zo,
dat ik met open ogen cn oren mijn
dagen doorleef, zonder te zien en te
horen. Van binnenuit zien en
horen, hoe weinigen onzer vermogen
dit! En daardoor nemen de in wezen
onbelangrijke dingen dikwijls zulke
enorme proporties in ons leven aan en
aan Het waardevolle gaan we achte
loos voorbij. Daardoor „ziet" een blin
de dikwijls meer dan wij.
Ik mijmerde verder Twaalf
jaren geleden stond ons land ook zo
in juichende bloeiToen kwam het
vreselijk geweld. Voorop de Dood
Hoe goed is hetdat wij ieder jaar
weer onze gevallenen herdenken, de
helden van ons verzet
Hun leven had waarde, hun dood
was niet zinloos. Maar wij, wij ver
geten zo gauwin beslag genomen als
we worden door belangrijke en mis
schien meer nog door onbelangrijke
besognes.
Dat vergeten is zo erg!
Er is t7i onze tijd een ontstellend ge
brek aan historisch besef! En wie de
historie loslaat, is als een aan de hand
van ons kind ontglipt luchtballonnetje,
dat nu wel hoger, maar z'n ondergang
tegemoet stijgt. Wij kunnen en mogen
het heden niet los zien van het ver
leden. Gedenken, telkens maar weer
gedenken de grote daden Gods in het
verleden. Zo alleen kunnen wij iets
van Zijn gang door het heden be
speuren.
Velen onzer zijn tegenwoordig zo
met zichzelf vervuld, dat de strijd van
onze vaderen op kerk- en schoolgebied
ons nauwelijks meer interesseert, laat
staan, dat wij ons daar eens ernstig in
gaan verdiepen.
Tot welke bedroevende resultaten
dit leiden kan, hebban wij gezien op
de laatst gehouden Synode der Ned.
Herv. Kerk, waar naar aanleiding
van het geval Hardegarijp, de Christe
lijke school in hef geding kwam.
Hebben onze vaderen daar leven en
goed voor veil gehad?! Moeders, be
seft het toch, welke meest waardevolle
dingen hier op het spel staan! Als wij
onze kinderen naar een Christelijke
school sturen, weten u»ij, dat wij hen
toevertrouwen aan mensen, die zelf
uit het geloof in Jezus Christus, als
hun Heer en Zaligmaker leven, die
met al hun zonden en gebreken toch
belijdende Christenen zijn.
Sturen wij hen naar een openbare
school, dan kunnen zij daar zeer zeker
behoorlijk Godsdienstonderwijs ont
vangen, ook door Christenen, maar
ook door mensen, die hen Jezus Chris
tus voorhouden als het grote Voor
beeld en niet als Zoon van God en
Verlosser van zondaren
Als wij, zoals de vorige week in
de krant zo'n klein stukje lezen,
waar als kop boven staat: „Tito moet
niets van God hebben" en waar ons
dan in vermeld wordt, hoe deze maar
schalk op een bijeenkomst van onder
wijzers in Joegoslavië hen van Staats
wege verboden heeft den kinderen van
God te vertellen; omdat de Staat niet
tolereren kan, dat kinderen, die nog
gevormd moeten worden, in bijgeloof
worden opgevoed, dan huiveren wij
toch wel even.
Joegoslavië ligt niet zo heel ver van
Nederland Dan voelen wij, w a t
onze Christelijke scholen ons waard
zijn en dan grijpen we terug naar de
geschiedenis.
Wij zullen als het nodig is, weer
goed en bloed er voor over hebben en
in Christus* kracht strijden voor het
behoud van dit kostbaar pand! Wij
„zien" niet, „horen" niet en ver
geten zo gauw.
MARGARITHA
NOG EENS DE MELKSANERING
Drie brieven ontving ik, naar aan
leiding van mijn stukje over dit
onderwerp. Met name u, mijnheer
P. G. Br. te R'dam ben ik dankbaar
voor uw instruerend schrijven. Inder
daad was deze zaak door mij te een
zijdig belicht. Ieder onderdeel van dit
vraagstuk zou een brede discussie vra
gen. Ik was niet voldoende op de
hoogte van de grondgedachte en mo
tivering van dit besluit,, maar gaf mijn
visie, zoals ik die op vergaderingen
van de Ned. Chr. Vrouwenbond, die er
met de Nederlandse Ver. van Huis-
(A'damse afdelingtegen ge
protesteerd heeft, verkregen heb.
Maar na lezing van deze drie brie
ven en nu ik zelf in een plaats woon
waar melksanering is, die zeer goed
voldoet, schaar ik mij aan de zijde
der voorstanders. Maar weet u. wij
vrouwen, zijn doodsbenauwd voor-
Overheidsbemoeiing met ons particu
liere leven. Als wij zien cn horen,
waar dit in Rusland, Duitsland, en de
Balkan (zie boven!) toe leidt, beeft
ons hart
Natuurlijk gun ik onze melkboeren
van heler harte een menswaardig be
staan en P. de. V. te O.B., ik heb
bij mijn weten, myn melkboer heus
nooit als eeti dier behandeld! Ik ben
er mij echt niet van bewust, dat ik in
bedoeld stukje on-christelijk cn lief
deloos was. Als u dit toch zo aange
voeld hebt, betreur ik dit. Het kwam
dan voort uit mijn angst voor aanran
ding van onze persoonlijke vrijheid.
Zeg mijnheer P. G. Br., ik ben niet,
die u denkt dat ik ben en sta dus ook
niet in natxwe relatie tot die domine!
„Zij" is wel een goede vriendin
Mejuffr. F. K. Stelt u u eens in ver
binding met het Secretariaat van de
Ned. Herv. Kerk, Camegielaan 9 te
Den Haag. Van daaruit helpt men u
ongetwijfeld verder en komt u het
juiste adres en namen van aan dat
bureau werkende personen te weten.
„Wat zullen we nu weer op het brood
nemen" is een veel gehoorde opmerking
in ons landje, waar misschien wel het
meeste belegde brood gegeten wordt
van de gehele wereld. Vaak klinkt dat
als een verzuchting. Toch hoeven de
broodbclcggingen ons niet zoveel hoofd
brekens engeld te kosten; gunnen
we ons even de moeite om in de keuken
hiervoor iets klaar te maken, dan zijn
de mogelijkheden haast onuitputtelijk!
En het is niet alleen smakelijk, maar
ook gezond om iedere dag iets op het
brood te eten mits dat „iets" dan
ook voedingswaarde heeft.
In de eerste plaats kunnen we bij het
bereiden van de warme maaltijd al
vast met de broodbelegging rekening
houden Misschien kan er iets méér wor
den gekookt, zodat cr een restje voor
de broodmaaltijd overblijft. Of we kun
nen een gedeelte van groente of vruch
ten al vóór het koken achterhouden om
er een slaatje bij dc boterham van te
maken. Wellicht ook nemen we iets
aparts voor dc broodmaaltijd cn geven
dan vlees, vis, kaas of ei inplaats van
bij d« aardappelen en groenten.
Een zelfgemaakt brood belegsel kan
heerlijk zijn en de bereiding hoeft niet
veel tjjd tc kosten.
Laten we de rcstvcrwcrking eens als
voorbeeld nemen. Staat vis op het me
nu, dan een extra wijtlnkje of scholle-
tje mccgcstoofd of een stukje schelvis
of kabeljauw achtergehouden voor dc
eerstvolgende broodmaaltijd, cn ook een
laagje saus in de pan gelaten. Vóór de
afwas begiri, kunt U daarmee al een
smakelijk belegsel bereid hebben óf U
maakt een paar gekookte aardappelen
fijn, mengt de vissaus er door en voegt
een scheutje azijn, wat gesnipperde ui
en peterselie aan de fijngemaakte, goed
onlgratc vis toe. Voor een slaatje maken
^.enó ietó anderó
BIJ DE
BOTERHAM
we dit mengsel stevig, voor een pasta
om op de boterham uit te strijken wat
dunner.
Wat koude kaassaus overgebleven van
bijv. de bloemkool, is al heel gemak
kelijk als broodbelegging tc gebruiken.
Ls de saus stijf geworden, dan roeren
we hem even glad met wat melk <-n
mengen er extra kaas, groene kruiden
gehakt of worst is veel tc maken. Met
gekookte aardappel, augurk en biet, ap
pel of sla alles heel fijn gesneden
cn vermengd met azijn of slasaus wordt
het een huzarenslaatjc. Met -en sausje
van boter of margarine, bloem en bouil
lon of water wordt het een boterham-
pasta, warm of koud.
En zal als extraatje niet in dc smaak
vallen een pannekockje, waarin een
restje, wat droog geworden plakjes
worst verwerkt is? Ook met ecu half
onsje mosselen, een ei of viswaren kun
nen wc, door ze op een dergelijke ma
nier te verwerken, heel wat boterham
men smakelijk maken. En zo zijn t.r nog
heel wat mogelijkheden, ook met ge
kookte groenten, bonen, aardappelen en
ryst Koekjes, slaatjes, ragout en andere
gerechten naar eigen fantasie zijn daar
van op allerlei manieren tc maken.
Nauwkeurige recepten hebt U daarvoor
niet nodig; met wat proeven en proberen
krijgt U zeker een smakelijk resultaat!
Vlug klaar zijn bijv. sla van aardappe
len met rauwe spinazie en witlof, war
me gefruite ui met kerrie Cs zomers
met paprika of tomaat) en gebakken
plakken scldcrijknol. Hebt U verder wel
eens romige tomatencrème gemaakt
van weekgeroerde boter of margari
ne met tomatenpuree en petersclie-
groen. of een smeersel van fijngesneden
augurkjes cn uitjes in een slasaus
met een prikje mosterd (en wat fijnge
hakt ei of worst erdoor geroerd?).
En dan zijn er nog de rauwe groep
ten en vruchten, die de broodmaaltijd
direct zon fris en fleurig aanzien ge
ven: knolselderij, witlofsla, gcrasplc wor
tel radijs, tomaat komkommer scldc
rijknol, reepjes rode en groene paprika,
appel enz. Het schoonmaken kost U
misschien twee minuten, evenals het ras
pen of snijden en dan hebt U nog slecht®
een oogwenk tijds nodig om mot zout,
azijn of slasaus dc broodbelegging „af*
te maken.
In de behoefte aan „zoete" beleggin
gen kan o m. voorzien wordrn door een
restje rabarbermocs of gebakken appel
schijven met suiker en kanecL
Voor de gezinsleden die hun twaalf
uurtje buitenshuis opeten, kunnen wa
met een dergelijke belegging een Jam
potje of perkamenten bekertje vullen,
dan trekt dit niet in het brood.
Wanneer we dan zo af en toe (bijv.
op Zon- en feestdagen) nog eens een rt,
vleeswaren of vis zo kant cn klaar ko
nen, dan genieten wc daar dubbel en
dwars van. vooral wanneer we die een®
feestelijk opdoen op een schaaltje, ver
sierd met een randje groen, al® of wut
JK reed tn gezelschap van enkele
heren door ons schone, bloeiende
land. En die mannen maar „bomen",
't Ene probleem na het andere werd
opgeworpen, besproken en vóór er nog
een oplossing gevonden was. hadden
zij altoeer een ander te pakken. Er
werd óók geroddeld, want dat doen
niet alleen vrouwen Ze moesten
die kerel in dc gaten houden, want die
werkte met z'n ellebogen en Jan ver
prutste de hele boel, terwijl Piet
'n luie toas, die de kantjes erbij
afliep
Maar ja, al die gewichtige zaken, die
besproken loerden, waren natuurlijk
zeer belangrijk
Goed, dat ze mijn gedachten niet
lezen konden, want ik vond al die
gesprekken waardeloos.' 'n Dood
schimmenspel vergeleken met het
bloeiende, groeiende Leven daarbui
ten. Opstandingsleven, waar niets van
te zien zou geweest zijn als onze Heer
en Koning de dood niet overwonnen
had
Dat boeiende spel van weergaloos
mooie kleuren, zoals geen schilder ze
te mengen weet! -
Het groen van die in de wind tril
lende berkenblaadjes, rose bloesems
tegen rood-bruine bladeren, boom
gaarden met juichend witte baldakij
nen, gele dotters langs vrolijk babbe
lende slootjes, vogelsdie om 't hardst
de lof uan hun Schepper uitzingen
Hoe dat alles geladen is van uitbar
stend Leven! Die witte stapelwolken,
trots zeilend langs het reine blauw van
de hemel!
Af en toe maakte ik myn gezelschap
Voor het ensemble hebben we 3 meter
effen linnen of katoen van 90 cm breed
nodig en 1 meter 25 van gestr» opte bij
passende slof.
Bij bestellingen por briefkaart s.v.p.
postzegels aan de adreszijde plakken, dus
naast dc gewone postzegel v-.c.r fran
kering.
