llicuwc £ciitsd)e GTmimnt
rl
WÊm
De Leidse
Spoorwegwerken
Redevoeringen
maakten
Gesprek
stadje
van Koningin
diepe indruk
Juliana
in Hollandse cafetaria van
in Ontario
„Minister in zaak-Menten
verkeerd voorgelicht"
Wist IJ
ZATERDAG 26 APRIL 1952
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: TeL 31441.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 6.per kwartaal;
2.— per maand; 0.47 per week.
AD VERTE NTIëN: 0.18 per millimeter
(BU contract belangryke korting)
Dri« en dertigste Jaargang No 9419
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
Directie: F. DIEMER
CHRISTEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.$tant»isMcl)h «fctttem
tn«n terl la Ie«tensp«t*
Amerikaanse reis ten einde
De Amerikaanse redevoeringen van Koningin Juliana, die veelal een
Europese visie op de huidige situatie weergaven en soms ook een waar
schuwing inhielden, hebben niet nagelaten in de Verenigde Staten en
ook elders in de wereld diepe indruk te maken. Gistermiddag verklaar
de de Koningin in een interview dat zij dankbaar was voor de weer
klank die haar woorden hebben gevonden. Hieruit moge worden afge
leid dat H. M. de overtuiging is toegedaan dat haar reis niet vergeefs
is geweest.
Zij stond dit interview toe aan
Nederlandse en twee Amerikaanse
slaggevers, die haar tijdens de gehele
reis hebben gevolgd. Gezeten in cei
nauwe bankjes van een restaurant i
stadje Prescott, The Dutch
genaamd, beantwoordde de Koningin
een groot aantal vragen. Na enige aar
zeling bevestigde zij de mening van een
der journalisten, dat HM. blijkbaar niet
alleen was gekomen als vertegenwoor
digster van Nederland, maar ook en
mogelijk in het bijzonder van de Weit-
europese beschaving.
In het restaurantje van Prescott, dat
gedreven wordt door het Nederlandse
emigrantengezin Van der Meer (uit As
sen), nuttigde de Koningin temidden var
de andere bezoekers in de nauwe bankjes
hetzelfde eenvoudige, voedsel. Alle Ne
derlanders uit Prescott en omstreken i
ren voor de winkel samengestroomd
wachtten geduldig tot H.M. de cafétaria
had verlaten. Deze lunch viel midden
het tweede bezoek dat de Koningin a
haar vroegere landgenoten bracht.
Woningnood
;t was een volkomen andere streek
dan die rond Hamilton, waar zij Donder-
is geweest. Had H.M. Donderdag
sproken met Nederlanders op het land
in fabrieken en rondgewandeld in fl<
rige bloemenkassen, gisteren werd zij
de streek van Brockville bij Kingston
geconfronteerd met de woningnood v
mee zovele immigranten by hun
komst te kampen hebben.
De talrijke Nederlanders, die hier
;n in de nylon-industrie, wonen veelal
voorlopig in houten zomerhuisjes aa
St. Laurens-rivier, die zeker niet geschikt
zijn voor permanente bewoning. Van
der huizen zei de Koningin zelfs tot de
Nederlandse bewoonster: „Het lijkt me
dat deze woning onbewoonbaar verklaard
had moeten worden." Maar de bewoon
ster zelf was minder pessimistisch
1 verzekerde H.M. dat er nog wel wat aan
te verbeteren viel voor de winter ir
De Koningin was zichtbaar onder de
indruk van deze schaduwzijde van
pionierschap en om ook deze kant
de emigratie ten volle tot zich te laten
doordringen, klauterde zij over heuvels
en rotsstenen en ging elk huls in de
trek binnen.
Jongste Nederlandse
„Dit is geen emigrant," zei de Koningin
toen zy op de Robinson-boerdery de 8
dagen oude Maria Melissen in haar armen
hield. Het was de jongste in Canada ge
boren Nederlandse. De familie Melissen,
nu met z'n viertjes, woont in een veel
beter huisje, keurig wit geschilderd.
De Koningin had gehoord dat in
der andere huisjes, waar de familie Bai
ma uit Scherpenzeel (Fr.) woonde, drie
kinderen de mazelen hadden. Niemand er
niets kon onze Koningin echter tegen
houden om het huisje binnen te gaan,
naar de kinderen te kijken en met n
Bangma te spreken. Deze klaagde
de hoge huur die zij voor het gammele
huisje moest betalen. Haar man is tim
merman en hem was beloofd dat hij bij
een boer kon gaan werken. Maar van die
boer was geen spoor te vinden.
Een ogenblik sprak de Koningin ook
nog met de enige gediplomeerde zieken
verpleger in heel Ontario. Het is de Ne
derlander Wim Jongman uit Den Haag,
die in een ziekenhuis in Brockville werkt.
Hij had 's ochtends, toen de Koningin al
onderweg was, door de radio van het be
zoek gehoord, was op zijn fiets gespron
gen en van het ziekenhuis naar zijn huisje
gereden. Hij verdient in Canada 160 dol
lar per maand, is getrouwd en heeft
kind. En hij vindt dat hij het beter heeft
dan vroeger, toen hij in dienst was van
het ministerie van Justitie.
Zo heeft onze Landsvrouwe zich een
oordeel kunnen vormen over de welstand
der landverhuizers. Zij sprak er over
Japan weer baas in
eigen huis
Maandagmiddag om half één, Neder
landse tijd, zal minister Acheson de
Amerikaanse ratificatie-oorkonde voor
het vredesverdrag met Japan deponeren.
Hierdoor wordt dit verdrag van kracht,
wordt Japan in
ijn volledige
souvereiniteit
hersteld en is
keizer Hirohito
eigen huis. Van
daag heeft ge
neraal Ridgway
de keizer voor
het laatst in zijn
functie van op
perbevelhebber
der geallieerde
bezettingstroe
pen bezocht.
Maandag is hij
„slechts" opper
bevelhebber der
verbonden troe
pen in Korea en
commandant van de Amerikaanse strijd
krachten in het Verre Oosten en Japan.
Tevoren had keizer Hirohito generaal
Ridgway op de Amerikaanse ambassade
bezocht om he mnamens regering en volk
van Japan te danken voor de geest
samenwerking, waarvan de verbondenen
gedurende de bezetting blijk hebben ge
geven.
Maandag a.s. zullen circa 10.000 Ja
panse gevangenen op vrye voeten wor
den gesteld, zulks ingevolge een op die
dag ingaande amnestieverlening in
band met het eindigen der bezetting
tijdens het interview in het Hollandse
restaurantje van Prescott. „Je moet echt
pioniersbloed hebben om er aan te be
ginnen en om te slagen", aldus HM. „Het
is een hele rijstebrijberg waar je door
heen moet."
Met veel nadruk zei de Koningin:
„Beschouwt u dit nu uooral niet bedoeld
te zijn als een ontmoediging voor dege
nen die zouden willen emigreren. U zult
het met me eens zijn dat emigreren be
slist niets is voor mensen waar niets it
zit." De Koningin liet uitkomen dat ei
in Canada zeker een toekomst voor Ne
derlanders zit als zij kunnen doorzetten
in het begin. Emigratie mag trouwens
nooit een zaak van liefdadigheid wor
den, meende zij. Over de noodzaak van
emigreren voor ons overbevolkte land
liet de Koningin geen twijfel over, al
kan het „natuurlijk nooit de bedoeling
zijn dat ons land leegloopt."
Laatste bezoek
Een bezoek aan de boerdery var. de
familie Cnossen uit Wijmbritseradeel was
gistermiddag het feitelijke besluit van de
tocht. Vandaag bracht de Koningin de
in alle rust door zonder ook maar
enkele officiële of officieuze gebeur
tenis bij te wonen. De Koningin gunde
zich gisteren kennelijk alle tijd voor haar
laatste aanraking met de Nederlandse
migranten, die haar met zoveel harte
lijkheid hebben ontvangen. Zij stond er
op met iedereen die maar in de buurt
kwam, vereeuwigd te worden. Lachend
:ei de Koningin tot mevrouw Cnossen:
„Na deze reis twijfel ik er aan of ik nog
wel zonder fotografen verder kan leven."
Prins Bernhard heeft gisteren opnieuw
besprekingen van zakelijke en militaire
aard gevoerd. Hij ontmoette aan een
lunch de meest vooraanstaande bankiers
New York en besprak verschillende
punten van contact tussen de V.S.
Nederland.
Dreigende massastaking in België
Maar deur staat nog
op kier
De onderhandelingne tussen de Bel
gische vakbonden A.B.V.V. (Soc.) en
A.C.V. (RK) en de werkgeversbond
hebben tot nu toe geen resultaat ge
had. Daarom hebben de vakbonden ge
dreigd vandaag stakingsaanzeggingen te
doen. Er is echter nog een achterdeurtje
opengelaten, want na een met de betrok
ken ministers gehouden vergadering is
communiqué uitgegeven waarin
wordt gezegd, dat de vakbondsafgevaar
digden hebben vastgesteld, dat de hou
ding van de werkgever^ de mogelijkheid
nadere onderhandelingen niet uit
sluit.
Zoals men weet eisen de Vakbonden:
it van de uitzonderin-gswinsten, welke
de industriële ondernemingen, dank zij
de conjunctuur, in 1951 maakten, drie
milliard francs zou worden besteed aan
uitkering van een premie aan de arbei
ders (zulks gedurende de overblijvende
acht maanden van 1952) en aan de finan-
tg van een extra vacantie. De werk
gevers hebben deze eisen afgewezen doch
beroepen zich er op stipt toepassing van
de collectieve overeenkomsten met de
bedrijfstakken voor te staan.
Een Rus getuigt:
Russen pleegden massa
moord bij Katyn
heeft Madvey Skarginsky,
malige Rus, die gedwongen werd in
dat hij 33 Russen, die in het gebied
Duitse legre dienst te nemen, getuigd,
Smolensk woonden, een interview afnam.
L
Allen zoud enhebben bevestigd, dat de
massamoord begaan was door de geheime
Russische politie. Vandaag is te Frank
fort w» die
Melkinrichtingen als
kruidenierszaken
Tegen drie R'damse bedrijven
boetes geëist
Steeds meer gaan melkinrichtingen op
kruidenierszaken gelijken een ver
schijnsel dat overigens niet alleen in de
melkhandel is waar te nemen. In Rot
terdam is gisteren tien gulden boete ge
elst tegen drie grote melkinrichtingen,
wier talijrke filialen méér verkochten
dan zuivelproducten.
In het Vestigingsbesluit Kruideniers-
bedrijf 1939 zijn de levensmiddelen on
dergebracht in zestien groepen. Zo staat
in de groep onder E vermeld: „oliën
vetten van plantaardige oorsprong,
margarine" en onder M „zuivelproduc
ten eieren". Indien men van de zestien
genoemde groepen er ten minste vier in
vooraad heeft voor de verkoop, oefent
men een kruideniersbedrijf uit.
Zuivelproducten en margarine vallen
dus reeds onder aparte groepen. De ver
koop van jam, vleeswaren e.d. maakt
van deze zaken kruideniersbedrijven eri
daarvoor gelden bepaalde eisen, waar-
i uiteraard niet was voldaan.
De verdediger betoogde echter dal
velproductcn en margarine in één
groep thuishoren en als men dan weer
gaat optellen, komt men maar tot drie
groepen. Uitspraak op 7 Mei.
Adenauer is meerderheid
in Eerste Kamer kwijt
De meerderheid van kanselier Ade
nauer in de West-Duitse Bondsraad
(Eerste Kamer) is gisteren verloren ge
gaan door de vorming van een coalitie
kabinet te Stuttgart, de hoofdstad van
de nieuwe Zuid-Westd^uitse Staat
Mayer (vrije democraat) is opnieuw
minister-president. De Chr.-Democraten
van Adenauer zijn in de oppositie ge
drongen. De staat zendt vijf leden naar
de Bondsraad. Deze kunnen thans als
neutraal worden beschouwd. Adenauer
had echter gerekend op een coalitie
kabinet, waarin de Chr. Democraten
zitting zouden hebben en niet de
listen. De vijf afgevaardigden zouden
dan pro-Adenauer geweest zijn. In de
Bondsraad staan nu vijf door de socia
listen en vrije democraten geregeerde
staten met tezamen 20 stemmen tegen
over drie door de Chr. Democraten
regeerde staten met 18 stemmen. De
Bondsraad kan wetgeving door de
Bondsdag (Tweede Kamer) ophouden
en het regeren moeilijk maken.
Adenauer's partij heeft inmiddels
laten weten dat zij bij toekomstige
kiezingen niet meer zal samenwerken
met de vrije democraten die zitting
hebben in Adenauers coalitie kabinet.
Aftrek van giften ook voor
„algemeen nut"
Minister wil normen echter
niet veranderen
Minister Lieftinck heeft nu aan de
Tweede Kamer voorgesteld belasting
aftrek voor giften ook toe te staan voor
instellingen van algemeen nut. De Kamer
had hierom verzocht in het voorlopig
verslag over het wetsontwerp, dat bin-
zekere grenzen belastingaftrek mo
gelijk zal maken voor giften aan kerke
lijke, charitatieve, culturele en weten
schappelijke instellingen.
Voor wijziging van de normen voor
aftrek kan de minister echter geen aan
leiding vinden.
Tijd niet geschikt voor
Kon. bezoek aan West
Koningin wacht tot de status
is geregeld
Een zegsman uit het gevolg van H.M.
de Koningin heeft in Canada verklaard
dat een formeel verzoek tot een bezoek
aan de Nederlandse Antillen nimmer in
Nederland is ontvangen. Het bericht
over het besluit van de Staten om een
desbetreffende uitnodiging aan H.M. te
zenden, heeft men uit de kranten gelezen.
Bovendien was het nauwelijks mo
gelijk geweest aan de vermoeiende tocht
in de V.S. en Canada nog een bezoek toe
te voegen en verder was de periode
de Ronde Tafel-conferentie met
de West wordt gehouden, zeker niet de
geschikte tijd voor een derglijke tocht.
I Toch straaljagers
op Ypenburg
Verzoek van Dellt door de
regering algewezen
Het verzoek van het gemeentebestuur
van Delft om op het vliegveld Ypenburg
geen straaljagers te gebruiken, is dioor
de ministerraad afgewezen omdat Ypen
burg mede als militair vliegveld ls be
stemd.
De startbaan zal echter zo gunstig ko
men tc liggen, dat vliegtuigen, startend
in de heersende windrichting, de ge
meente Delft aan bakboordzijde kunnen
voorbijvliegen. Ook bij een landing be
hoeven dan geen bezwaren te bestaan.
Bovendien zal bij de opstelling van de
vlieginstructies met de belangen van de
burgerbevolking rekening worden ge
houden.
W. van Delft hadden aan de mi
nisterraad verzocht in het bijzonder te
c'enken aan de belangen van de Delftse
laboratoria, temeer omdat er o:
gelijke redenen indertijd ook van werd
afgezien op het vliegveld bij Eindhoven
straaljagers te stationneren. Hierop heeft
de minister nu geantwoord, dat de N V.
Philips tegen het gebruik van straal
jagers op de vliegbasis Eindhoven geen
bezwaar heeft.
(Inmiddela ls Eindhoven aangewezen
als basis voor Thunder jets - Red.).
Weer strijden Boer en Brit om de Vroege verwijten
macht in Zuid-Afrika
De Volksraad is de laatste tijd het terrein
van felle strijd
(Van onze correspondent in Kaapstad)
DE TEGENSTELLING tussen de Afrikaner „Boeren", die zich georgani
seerd hebben in de Nationale Partij van dr Malan, en de op samen
gaan met Engeland georiënteerde aanhangers van de Verenigde Partij is
sterker dan ooit sinds 1902. Dat is de eerste en voornaamste conclusie, die
men trekken moet uit de debatten in de Volksraad over de constitutionele
crisis. Nimmer heb ik in enige hoge vergadering twee partijen zo fel, zo
bitter-vijandig tegenover elkaar zien staan. En voor wie er nog aan twij
felen mocht is het thans wel uitermate duidelijk geworden, dat deze uit
gelokte cridis (ontstaan doordat het Hooggerechtshof een kieswet ongeldig
verklaarde) niets anders is dan een der eindgevechten om de macht in
Zuid-Afrika.
F«
Het zijn de nationalisten van dr Malan,
die dit gevecht gaan winnen, alleen al
om de eenvoudige reden, dat zij allengs
grotere meerderheid verwerven. Reeds
thans hebben zy 57 procent der blanke
bevolking achter zich en dat wordt, door
hun hoog geboortecijfer, ieder jaar méér.
Over twintig jaar zullen zij, als deze ont
wikkeling aanhoudt, dicht by de 75 pro
cent zijn.
„De Engelsen rekenen met de Engelse
Nieuwe aanval van senator Reijers
Hoge ambtenaren zouden verhinderd hebben,
dat in Nederland recht wordt gedaan
VAN ZIJN ZIEKBED AP heeft h;t Eerste Kamerlid Reijers (C.-H.) aan
de Kamer een scherpe nota toegezonden over de zaak-Menten, waarbij
met medeweten van verschillende autoriteiten voor millioenen guldens aan
schilderijen en tapijten zouden zijn verduisterd. Minister Mulderije heeft
volgens de heer Reijers de Kamer gebrekkig voorgelicht doordat hij zelf
verkeerd was voorgelicht. „Ook deze minister is vol goede moed begonnen,
doch ook achter zijn zetel verrijzen gedaanten en gestalten. Geen minister
schijnt de kracht te hebben om met een Bijbels woord te zeggen: Ga weg
achter mij", aldus de heer Reijers.
Kerstavond, onder bescherming van
Als de minister zegt: „Laat de heer
Reijers zijn beschuldigingen waar ma
ken", dan antwoord ik: „Geef inzage in
het dossier Amsterdam en gij zult de
waarheid aan de dag zien treden." De
minister heeft echter meegedeeld dat de
dossiers in de zaak-Menten geheim zul
len blyven.
Bjj de procureur-generaal te Amster
dam, mr A. A. L. F. van Dullemen, is
niet voldoende onbevangenheid in de ma
terie, meent de heer Reijers. Hij heeft
zich om Bloemendaal niet bekommerd,
terwijl de diefstal van -schilderijen zwart
wit vast staat.
De minister zegt dat de waarde
van de gestolen schilderijen niet groot
was. Maar het is toch niet aan te
deeld dat zij te zijner tijd,
maal de status van de gebiedsdelen in de
West definitief geregeld is, gaarne eer.
bezoek zal brengen aan de Antillen en
Suriname.
„Snelverkeer" per fele/oon
Amsterdam-Londen
Bij wijze van proef zal een Amster
damse telefoniste binnenkort zelf num-
Londen opbellen, terwijl omge
keerd een Londense telefoniste zelf Am
sterdamse abonnees zal bellen zonder
bemiddeling van een telefoniste ln onze
hoofdstad. Uit de ervaringen, opgedaan
bij deze proeven, zullen aanbevelingen
voor het inrichten van Europees snel
verkeer worden samengesteld.
Niet naar Amerika
Hemonyklok Blijft toch
in Uitgeest
Nu er nog slechts f 3000 ontbreekt
an het bedrag van f 12 000 dat nodig
vas om de verkoop van de Hemony
klok te Uitgeest te verkopen, is besloten
de klok niet naar Amerika te verkopen.
Zoals men weet had. de Hervormde
gemeente dat aanvankelijk willen doea
deel van de bouwkosten van
w verenigingsgebouw te be
strijden.
Indonesische Chr. partij
richt adres tot regering
Het te Malang gehouden congres va..
de Indonesische Christelijke Partij (Par
kindo) heeft er bij de Indonesische re
gering op aangedrongen alle godsdienst
aangelegenheden los te maken van be-
stuursaartgelegenheden en geschillen
over de godsdienst voor te leggen aan
het ministerie van Justitie.
Reprimande voor de directeur der
gevangenis
De gouverneuur van de staat Michigan
heeft opdracht gegeven, de assistent-
onderdirecteur van de gevangenis te
Jackson, dr Vernon Fox, een reprimande
te geven, omdat hij de muitende gevan
genen geluk wenste, toen zij zich pa vier
dagen verzet overgaven.
Een vijfling geboren
op Celebes
Volgens Ass. Press wordt in Djakarta
gemeld, dat een Indonesische vrouw te
Makassar op Celebes het leven heeft ge
schonken aan een vijfling, allen jongens,
In het Stella Maris-zlekenhuis. Moeder
kinderen maken het wel.
de politie, een huis binnendringt,
vier schilderijen uitzoekt, deze met
behulp van dezelfde politie naar Am
sterdam vervoert, vandaar in alle
haast passage op het eerstvolgende
vliegtuig naar Amerika boekt en dat
alles, omdat de schilderijen geen
waarde zouden hebben.
De minister heeft zich klaarblijkelijk
ten deze verkeerd laten voorlichten door
de heer J. J. de ries, directeur van het
Beheersinstituut, wiens gedregingen in
dezen ook wel eens onder de loupe mo
gen worden genomen, aldus de heer
Reijers. En waarom heeft de Haarlemse
rechter-commissaris mr N. Smits zijn on
derzoek onvolledig gevoerd? Vast staat
dat enkele honderdduizenden guldens uit
een huis zijn gestolen en verdwenen, doch
dat dit geld is afgeleverd bij dezelfde po
litiebeambte te Bloemendaal, die hielp
de schilderijen te ontvreemden en die
ambtelijke stukken aan een dief meegaf,
teneinde daarmede de douane te mislei-
Ondeizoek gestaakt
De raadadviseur in algemene dienst,
mr W. G. Belinfante, is volgens de
heer Reijers de man die telkens weer
heeft ingegrepen ten einde te ver
hinderen dat het departement van
Oorlog, verantwoordelijk voor de
door de B.S. veroorzaakte schade,
zich een eigen mening zou vormen.
Op verzoek van mr Belinfante is het
onderzoek door de juridische afdeling
van het departement van Oorlog ge
staakt.
De reden is duidelijk. Men wilde ver
bergen dat het onderzoek van de Haar
lemse rechter-commissaris mr Smits on
volledig was geweest. Aan mr Smits wa«
nu eenmaal hulde gebracht en daarom is
een ganse machinatie opgezet, waarbij
ook de staatssecretaris van Oorlog
leid. Door het Ingrijpen van mr Belin
fante is verhinderd dat in Nederland
recht wordt gedaan, aldus de heer Reijers.
DAT het electrisch licht op het eiland
Tiengemeten gisteravond voor het eerst
officieel heeff gebrand.
DAT grote hoeveelheden mos uit de
bossen rond Schijf bij Rucphen (N.-Br
België worden geëxporteerd ter
behoeve van de azaleakwekers.
DAT over drie maanden in Steenbei
gen (N.-Br.) door de coöp. vlasfabriek
Dinteloord de tweede vlasspinnerij van
Nederland, een zgn. vlokkenspinnerij
waarbij zowel droog als nat wordt ge
sponnen, in bedrijf wordt gesteld (75
arbeiders, bouwkosten f 1 millioen).
DAT staatssecretaris Muntendam van
morgen in Bergen aan Zee een rede
heeft gehouden Lg.v. het 25-jarig bc-
aan van het Bio-vacantie-oord.
DAT Maandag in Vlaardingen de nieu-
e stadsgehoorzaal (750 plaatsen) wordi
geopend, de bouw van een zwembad in
het Westen wordt aanbesteed en de ecr-
an de 706 arbeiderswoningen bij de
Kethelweg plus de eerste van tien vil-
's wordt opgeleverd.
I DAT Koningin Juliana in Mei of Juni
1953 in Sohiiedam de kruiser De Ruyter
in dienst zal stellen, die bij Wilton-
Feyenoord in aanbouw is.
DAT op 5 Mei in Den Bosch -• .i
Iwe beiaard van 13 nieuwe en 15 bijge-
stemde oude klokken wordt ingespeeld.
DAT men in de voormalige synagoge
Schoonhoven een zgn. ambachtshuis wil
inrichten, waar de plaatselijke industrie
zilver, plateel en glas kan tentoonstellen
en het fabricageproces kan worden ge
toond.
DAT de Bredase wielrenner John B.
tegen wie wegens smokkel, gepleegd ir
1947, 4 maanden of 250 francs boete war
geëist, thans door het Antwerpse ge
rechtshof is vrijgesproken omdat de fei
ten verjaard zijn.
DAT de Staatscourant van gistere,
beschikkingen bevat omtrent de arbeid
in boter- en kaasfabrieken en bierbrou
werijen, de lonen in de confectie-indu-
strie, de algemeen bindend verklaring
van de C.A.O. in de metaalindustrie, de
arbeidsvoorwaarden voor niet-admini-
stratief personeel van bloemen- en tuin
bouwveilingen en het diploma zieken
verpleging.
DAT ook na de i
nieuwe luchftarief vi
nog oude modellen va
den gebruikt, mits ee
wordt bijgeplakt.
DAT de K.L.M. 190.000 eendagskul-
kens uit Bradleyficld (Connecticut, V.S
in drie extra-vluchten naar Oostenrijk
zal vervoeren.
DAT de verbinding tusen Waal en
Lek via het A'dam-Rijnkanaal nu defi
nitief tot stand is gekomen, doordat de
laatste dam bij de Prins Bernhard-sluis
ia Tiel is opgeruimd.
n 35 ct (op 1 Mei)
30 ct kunnen wor-
i postzegel van 5 ct
DAT het echtpaar B. H. Ensbersen-
Gelens te Breda Maandag zijn 60-j. hu
welijksfeest viert.
DAT m4-v. 1 Mei telefonisch familie-
gesprekken van hoogstens drie minuten
met Suriname kunnen worden gevoerd
tegen de helft van het normale tarief.
DAT de landelyke vereniging v
E.H.B.O. op 6 en 7 Juni in Vlissingen
haar jaarvergadering en wedstrijden zal
houden.
DAT binnenkort een Ned. delegatie
naar Oslo zal vertrekken om te trachten
een Ned.—Noorse kamer van koophandel
op te richten.
DAT de N V. Stoomvaart Mij Oostzee
te A'dam een tanker van plm. 17.500 ton
heeft besteld bij Wilton-Feyenoord in
Schiedam (levering midden 1955) en dit
een zusterschip zal worden van de tanker
die volgend jaar gereedkomt.
DAT luit.-kQl. G. A. van Driem, die
m.i.v. 1 Mei commandant wordt van het
nieuwe regiment zware luchtdoelartille
rie, Woensdag in Laren het commando
over het reg. lichte luchtdoelartillerie
Betuwe zal overdragen aan luit.-kol. J. T.
Winkel.
DAT voor de R'damse rechtbank we
gens onwettige verkoop van ten minste
70 000 sigaretten uit een vry entrepot resp.
6. 5 en 4 maanden is geëist tegen de 25-j.
shipchandler G H. D uit R'dam. de 40-j
autohandelaar M. B. uit Schiedam en de
46-j. koopman A de J. uit R'dam.
emigrantenschepen, de Afrikaners reke
nen met de Afrikaanse wiegen". Zó ka
rakteriseerde een neutraal waarnemer,
myns inziens volkomen terecht, de situa
tie. En omdat de regering wél de emigra
tie kan beperken maar niet de natuurlijke
aanwas der bevolking, is het geen vraag
meer, wie ten leste de onbestreden
ters van Zuid-Afrika zullen zijn. Dat
zijn de nakomelingen van Kruger, Steijn,
Botha en De Wet
Alleszins begrypelyk is het, dat de
Engelssprekenden, die willen vasthouden
aan de Britse kroon en aan al de Engelse
tradities en symbolen, met verbittering
aanzien hoe zij in politiek opzicht gaan
verliezen,, wat zij vijftig jaar geleden
met de wapenen veroverden. Zij zijn
hun verzet tegen deze ontwikkeling niet
minder taai dan de „Boeren" in hun
ven naar absolute souvereiniteit.
Om die souvereiniteit gaat het ook
thans in deze constitutionele
mers: het Britse parlement nam in 1909
de dusgenaamde Zuid-Afrikawet aan, die
nog altijd geldt als de grondwet voor de
Unie. In die wet namen de Engelsen in
dertijd zogenaamde „verschanste clausu
les" op, artikelen die slechts met twee
derde meerderheid kunnen worden
anderd. Maar. zo redeneren de nat:
listen van dr Malan, sedert het
van die wet is het Westminster Statuut
gekomen, dat aan ons parlement sou
vereiniteit verleende. Welnu, als wij dan
souverein zijn door het Westminster Sta
tuut, dan hebben we die souvereiniteit
óók om een Engelse wet van 1909 onge
daan te maken.
Met meerderheid van stemmen heeft de
Volksraad vorig jaar een kieswet aan
genomen, die formeel in strijd was met
een der „verschanste clausules". De Ver
enigde (Engelsgezinde) partij heeft deze
wet doen voorleggen aan het Hoogge
rechtshof en dat hof heeft de wet vaa
nul en van gener waarde verklaard. De
regering van dr Malan wenst deze uit
spraak niet te aanvaarden, omdat zij in
flagrante strijd is met een andere uit
spraak van hetzelfde hof in 1937 maai
vooral, wyl hierdoor de souvereiniteit
van het parlement een wassen neus wordt
Zij wenst thans het toetsingsrecht der
hoven over te dragen aan het parlement
zelf, als democratisch gekozen drager van
de volkswil.
Dramatische zitting
De debatten over deze kwestie namen
zulke scherpe vormen aan. dat twee
Verenigde Partij wegens wangedrag
uit de zaal werden gestuurd. De zitting,
door het gehele diplomatieke corps
al van buitenlandse journalisten
waarnemers werd bijgewoond, had i
dramatisch verloop. De gepruikte vc
zitter had de grootste moeite de verga
dering op enigszins acceptabel peil te
houden. Rechts van hem
hangers van de regering en de regerings
leden zelf, ieder getooid met een rode
i. Links de Engelssprekende leden van
Verenigde Party, onder aanvoering
de felle advocaat Strauss, die het
cebat opende. Hij sprak van revolutie
dictatuur, van scheuring der natie
machtswaanzin. En gedurende zijn gehele
redevoering lawaaiden de nationalisten
interrumpeerden op de scherpst denk
bare wijze.
Toen kwam de minister van Binnen
landse Zaken, dr Dönges. aan het woord.
Hij striemde de Engels-gezinden om hun
grofheid en verweet hun gebrek
mentair fatsoen, noemde hun intelligentie
van kuikens en betoogde vervolgens
in ronde woorden, dat de regering geen
enkele Engelse boei om haar polsen
zou dulden. „Zuid-Afrika is een vrye
natie met een souverein parlement
die „souvereiniteit zal de regering niet
meer laten tornen". Zó heftig warer
interrupties tijdens zijn rede, dat de
nister, die toch een stem als een klaroen
heeft, zich nauwelijks verstaanbaar kon
maken.
deel van de pers wordt nog
nagepraat over de rede, welke mr
Donker een week geleden op het congres
van de P.v.d_A. heeft gehouden. Daarbij
gaat het vooral om de vraag: zal de
P.v.d.A. straks meedoen aan de kabi
netsformatie of niet? Een begrijpelijke
vraag. En wie iets afweet van de poli
tiek, verwondert het niet, dat men er
hier en daar al prijs op stelt, de stukken
op de juiste wijze op te zetten met het
oog op de verantwoordelijkheid.
Zoals te verstaan valt heeft ook prof.
Romme van des heren Donkers rede met
belangstelling kennis genomen. Hy had
daarvoor zijn bijzondere redenen, omdat
verschillende politieke kringen al
als de formateur van het toekomstige
kabinet wordt genoemd. Dat lijkt ons in
elk geval voorbarig; er zijn nog niet
verkiezingen geweest. Maar dat hij
het wordt, kan toch ook al weer niet
uitgesloten worden geacht.
Wat heeft in de rede van mr Don
ker prof. Romme vooral getroffen? Dat
in die rede gezinspeeld werd op
meningsverschil binnen de eigen P.v.d.A.
Men behoeft zich niet te verbazen, dat
zulk een verschijnsel de voorman
de K.V.P. (toch ook maar een mens)
belangstelling heeft. De politiek is nu
eenmaal niet altijd een even hoogstaand
bedrijf en voor meningsverschillen in de
kringen van de tegenstander wil men be
paaldelijk niet de ogen sluiten.
gaan
dat menings
verschil te beduiden kon hebben. Uit dat
peinzen is toen bij hem de overtuiging
gegroeid, dat de P.v.d.A. zoiets heeft als
linkervleugel. Ook dat woord heeft
prof. Romme de laatste tyd wel meer ge
hoord, maar dan meer met betrekking
tot zijn eigen partij. Maar over die vleu
gel heeft prof. Romme het nu niet. HU
heeft het nu over de linkervleugel bin
nen de P.v.d.A. en wat dat aangaat heeft
hij uit de rede van mr Donker opge
maakt, dat die linkervleugel van de
P.v.d.A. in deze partij steeds meer suc
ces heeft, wanneer het er om gaat. de
P.v.d.A. zich uit het regeringskasteel te
doen terugtrekken.
Nu moet men, evenals alles wat prof.
Romme schryft. ook dit goed lezen. Want
betekent het? Dit: dat, als on
danks de bemoeiingen van prof. Romme
de P.v.d.A. straks niet aan het kabi
net meewerkt, dit volgens prof. Romme
te wyten is aan interne perikelen binnen
de P.v.d.A.
Diepe klooi
De kloof tussen ,3oer" en „Brit" is na
dit historische debat dieper dan sinds
vijftig jaren het geval was. De nationa
lists), die er zich zeer van bewust zijn,
dat ze ieder jaar sterker worden en het
pleit bij voorbaat gewonnen hebben, ge
dragen zich als zegevierende troepen die
terugkeren uit de slag. En de Engels
sprekenden van de Verenigde Party, die
bang zijn dat de behalve de band aan
de Britse kroon ook op de lange duur
hun taalrechten gaan verliezen, verzetten
zich met al de taaie vasthoudendheid van
de bulldog.
Het tragische in dit alles is. dat beide
groepen, als het er op aan komt, in feite
eensgezind zyn over het grootste van alle
problemen: de verhouding tussen blvik
en zwart De „apartheidspolitiek" van ar
Malan is. zy het dan ook met verzwak
kende tendenzen. in diepste gronden óók
de politiek van de Verenigde Party.
En in de toekomst breekt de dag aan,
dat zij, door eenzelfde gevaar bedreigd,
schouder aan schouder zullen moeten
staan. Het is de helaas onvermydelyke
tragiek van de huidige politieke strijd,
dat zij de eenheid der blanke bevolking
vooralsnog onmogelijk maakt, terwijl de
communistische agenten by dag en by
nacht bezig zyn om aanhangers te recru-
teren uit de tien millioen negers, wier
kolossale meerderheid als een letterlijk
arte schaduw ligt over al het werk
n de ruim twee millioen blanken.
deze opmerking van prof. Romme is af
gesprongen. Linkervleugel? Geen sprake
Toegegeven: er wordt verschillend
gedacht, of de P.v.dA ook moet
meedoen aan een kabinet op brede basis.
Maar in beginsel is de partij tot mede-
erking bereid. De maatstaf is alleen,
dat de socialistische ideeën „in redelijke
mate" tot verwezenlijking moeten kun-
worden gebracht. „Zou dit laatste
niet mogelijk zyn. dan kan nict-declne-
ming aan een kabinet, zowel in het be
lang van het land als bezien vanuit onze
eigen gezichtshoek, de meer aangewezen
weg blijken te zijn".
Wanneer de P.v.d.A. straks niet mee
kan doen, ligt dan ook volgens het socia
listische blad de vcrantwoordelykheid
daarvoor geheel bij die andere partijen,
die dit aan de P.v.d.A. onmogelijk ma
ken. Met de duidelijke conclusie: gy,
Romme. kunt verhinderen, dat de P.v.d.A
straks het regeringskasteel moet verla
ten.
t is wel een merkwaardige situatie,
in de beide grote regeringspartijen
van nu elkaar thans reeds de verant
woordelijkheid toeschuiven voor even
tualiteiten van straks. En dat terwyi
koning-kiezer nog niet eens gesproken
heeft. Al behoeft hy om er het zijne van
te denken niet tot 25 Juni te wachten!
Nieuwe K.L.M.-vrachtdienst
op Johannesburg
De K.L.M. zal op 23 Juni a.s. een
veertiendaagse vrachtdienst Amsterdam
Johannesburg openen. Gevlogen
wordt met Vracht-Skymasters die zes
ton kunnen vervoeren. Tussenlandingen
worden gemaakt in Rome, Tripolis,
Kano, Brazzaville en (alleen op dc te
rugtocht) Livingstone. Het vertrek van
Schiphol is 's Maandags, de aankomst in
Johannesburg Donderdags. Het vertrek
uit Johannesburg is bepaald op Zaterdag
en de aankomst op Schiphol op Maan
dag.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten van hedenmorgen 7 uur
gd
i!
Z
11
Ie'
I
SS
S
s zS
Stockholm
Londen
Kopenh
Jenève
Partjs
Nice
3eriyn
Venen
geh. bew.
geh. bew.
zw. bew
geh. bew.
onbew.
licht bew.
licht bew.
zw. bew
geh. bew.
windstil
windstil
winds UI
N 3
NNO 5
N 5
windstil
NNO 7
NNW 2
13 0.2
16 0
13 0
12 0
12 0
17 0
2! 2
16 01
17 0
22 0
WEERBERICHT
Aanhoudend droog
Tot morgenavond verwacht De
4\Bilt: Droog weer met enkele
.•Aw overdrijvende wolkenvelden.
•ATuM Vannacht Plaatselijk lichte
3' nachtvorst en hier en daar
ttfA 'jj- mist. Zwakke tot matige
gl rMft Noordoostelijke wind. Onge-
veer dezelfde middag tempe
raturen. (Opgemaakt te 10 uur).
ZON EN MAAN
Zondag zon 5.18—19.58.maan op 6.17.
Maandag: zon 5.16—20.00; maan onder
0.27. op 7.04. Op 2 Mei E K.
Loodgietersbedrijf
SAM v. WEE5EL