Mornne |rciltsc(ic (tfcurant
A
Konrad Adenauer?
Truman wenst niet nog eens president
van de Ver. Staten te worden
Kansen der republikeinen, speciaal die
van Eisenhower, nog meer gestegen
Extra-controle op propellers van
alle vliegtuigen
Thans bloedige botsingen
in Frans Marokko
WfstU
Internationale
rechtsorde
32 Nieuwe mijnenvegers voor
Nederlandse marine
MAANDAG 31 MAART 1952
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie. Redactie. Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel. 31441.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 6.- per kwartaal;
2.— per maand; 0.47 per week
ADVERTENTIËN: 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Twee en dertigste jaargang No 9394
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
Directie: F. DIEMER
CHRISTELIJR-TIATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Stantoastfcfi Is gfjeblmen
tnyn hert (n tcgfjeaspoet"
WIE IS
Opzienbarende bekendmaking in Amerika
TRUMAN heeft Zaterdag de gehele wereld en vooral zijn aanhangers
verrast met de mededeling, dat hij zich niet opnieuw candidaat zal
stellen bij de komende presidentsverkiezingen. Hij deed dit op het jaar
lijkse Jefferson-Iackson diner te Washington en voegde de gerucht
makende mededeling in de tevoren opgestelde redevoering, die reeds
in het bezit van de verslaggevers was. Uit de zaal waar Truman sprak,
werd herhaaldelijk „neen" geroepen. De president zeide echter, dat zijn
besluit onherroepelijk is. „Ik geloof niet", zo zeide hij, „dat het mijn
plicht is een nieuwe ambtstermijn in het Witte Huis door te brengen. Ik
heb mijn land lang genoeg en naar ik meen, eerlijk gediend."
Het besluit van de president heeft
grote verwarring gebracht in de demo
cratische partij, die thans naar een op
volger moet uitzien. Tot nu toe hebben
drie democraten te kennen gegeven naar
de candidatuur te dingen: Kefauver
(Tennessee), Kerr (Oklahoma) en Rus
sell (Georgia)
Geen van dezen schijnt echter
vaardbaar te zijn voor de partij. Een
mogelijke candidaat, gouverneur Steven
son van Illinois, heeft verklaard geen
belang te stellen in de candidatuur.
Blijkbaar voelt hij er niets voor de
tegenstander van Eisenhower te worden.
Velen beschouwen de stap van Truman
als een aftreden ten gunste van gene
raal Eisenhower op grond van diens
Indrukwekkende overwinningen. D
ook de mening, die in verschillende
Europese hoofdsteden valt waai
nemen Te Bonn en Rome ziet me
het terugtrekken van Truman ever
een verbetering van Eisenhower's kan
sen en te Parijs en Londen beperkte
men zich tot de verklaring, dat Truman's
moed en gematigdheid als voorbeeld
zullen dienen voor zijn opvolger en v
alle politici, die geloven, dat vrede
vrijheid door democratie gered kunnen
worden. Men weet nu ook waarom
vrouw Truman de laatste tijd zo opge
wekt is. Zij heeft n.l. nooit veel op ge
had met het „goudvissen bestaan" van
de eerste vrouw des lands.
Zij is vriendelijk en gastvrij maai
schouwt het presidentschap als eer
mattende taak die haar gezondheid
schade doet. Toen Truman Z^erdag zijn
besluit bekendmaakte sloeg „Bess
Truman" de president noemt haar
„de baas" haar echtgenoot rustig
trots gade
Het gerucht, dat generaal Eisenhower
Zaterdag bij een auto-ongèluk te Chan-
tilly om het leven zou zijn gekomen,
veroorzaakte een ware storm van tele
fonische aanvragen op het hoofdkwar-
gevechts-
de oefeningen deel-
In Ver. Staten mensen
bij atoomproeven
Om psychologische invloe
den te onderzoeken
In April begint in de Amerikaanse
staat Nevada een
bomproeven, waarbij ook manschappen
van leger en vloot der Ver. Staten zul
len worden ingeschakeld, aldus maakt
het Amerikaanse ministerie van Defen
sie bekend. De manschappen zullen leren
een aanval te doen in een gebied waar
slechts enkele minuten tevoren een
atoombom is geworpen. Ongeveer
duizend man, waaronder
bataljons van het leger
vloot, zouden
nemen.
Volgens de mededeling van het minis
terie wil men onder meer de psycholo
gische invloed van een atoomontploffing
op de militairen onderzoeken. De man
schappen zouden op het tijdstip van de
ontploffing in veilig gebied vertoeven.
Tegelijkertijd is een uiteenzetting ge
publiceerd, die de Amerikaanse minister
van Marine, Kimball, voor de congres
commissie voor de atoomenergie in Sep
tember gaf. Volgens Kimball zullen
atoomwapens door de vloot op velerlei
wijze gebruikt kunnen worden voor de
uitoefening van haar taak. De marine
streeft er naar de mogelijkheid te ont
wikkelen van een start van vliegtuigen
met atoombommen van alle vliegdek
schepen af. Indien al onze onderzeeboten
door atoomenergie werden voortgedre
ven, zouden wij met ongeveer een derde
van het huidige aantal kunnen volstaan,
omdat de actieradius en snelheid fantas
tisch is, aldus Kimball.
De leiders der Britse en Amerikaanse
atoomindustrieën voeren op het ogenblik
drukke besprekingen over uitbreiding
van de uitwisseling van atoomgeheimen
tussen de beide landen. De leider van
de Britse atoomindustrie, Sir John
Cockroft. heeft twee weken met Ameri
kaanse collega's te Washington overlegd
over de soorten van inlichtingen, die
men elkaar zou kunnen verstrekken.
Dames onder elkaar
tier van hét Atlantisch pact te Parijs.
Het gerucht was 'geheel uit de lucht ge-
grepèn. Hoe en waar het ontstaan is
weet men niet
Eisenho-wer vertoefde rustig schilde
rend met zijn vrouw in hun villa en
na het diner ontving de generaal zijn
stafchef, Grünther, die per vliegtuig uit
Washington was teruggekeerd.
Het gerucht was zelfs tot New YorK
doorgedrongen. Herhaaldelijk werd van
deze stad uit naar Parijs gébeld om in
lichtingen.
Zuid-Holland zat in het
donker
Import van stroom stond stil
door kortsluiting in 't Zuiden
Door kortsluiting op het landelijke
koppelnet van 150.000 volt in de buurt
van de Bieschbosch en in Limburg heb
ben Den Haag, Leiden, Delft, Voorburg,
Leidschendam en Dordrecht Zaterdag
avond van ongeveer half twaalf tot tién
over twaalf zonder licht gezeten.
In het weekeinde drijven deze plaat
sen geheel op de buitenlandse stroom,
die bij Limburg in ons land komt Toen
deze electriciteitslevering Zaterdagavond
door kortsluiting uitviel, konden de
electrische centrales van de getroffen
gemeenten dus niet bijspringen. In
allerijl opgeroepen ingenieurs en mon
teurs brachten de eigen centra
les weer op gang en toen bovendien uit
Velsen, Amsterdam en UtFecht stroom
werd toegevoerd, kon het licht de duis
ternis weer verdrijven.
In Noord-Brabant was dé kortsluiting
alleen merkbaar aan het „zakken"
het licht. Dit was te danken aan
feit dat men in deze provincie
uitsluitend op dé buitenlandse 1 stroom
drijft.
Een gedeelte van de bemanning van de KLM-Constellation Venlo, die na een
geslaagde noodlanding bij Bangkok uitbrandde, is Zaterdag in óns land terug
gekeerd. Na de ontvangst door de president-directeur, dr .Plesman, vertelden
gezagvoerder Creel (midden) en de eerste piloot, MacDermott (rechts), die
de eigenlijke landing uitvoerde, aan journalisten hun angstige belevenissen.
Na noodlanding bij Bangkok
„Bedankt", zei dr Plesman op Schiphol tegen
teruggekeerde bemanning van „Venlo"
Terwijl de sneeuwvlokken over Schiphol dwarrelden, verwelkomde dr
Plesman Zaterdagavond de K.L.M.-bemanning, die vorige week Zondag de
Venlo met 44 inzittenden bij Bangkok veilig aan de grond heeft gezet, on
danks een brandende en uit de vleugel gevallen motor. Met hetzelfde
toestel als de bemanning de Maastricht arriveerde het afgebroken
schroefblad, waaraan het ongeluk is te wijten en dat bij Bangkok is terug
gevonden. Volgens deskundigen is het in de geschiedenis van de burger
luchtvaart nog nooit voorgekomen dat tijdens de vlucht een propellorblad
afbrak. Sedert de noodlanding van de Venlo worden op Schiphol de schroef
bladen van alle vertrekkende vliegtuigen extra onderzocht.
t waren maar enkele woorden die
dr Plesman onder aan het trapje van de
Maastricht tot zijn bemanning zei, want
Plesman zegt alles kort wat niet lang
gezegd behoeft te worden, 'n Hand en
„Bedankt voor alles wat jullie voor d
passagiers hebt gedaan". De K.L.M.
baas zegt het wat verlegen, alsof hij zich
op dit moment de mindere voelt van
zijn personeel.
In eenvoudige woorden vertelt gezag
voerder Creel het verhaal van de knappe
landing.
Ve waren al dicht bij het vliegveld
Bangkok en maakten ons gereed voor
de landing, toen er in de rechterbinnen-
motor brand uitbrak. Even later brak
van de propellerbladen af en enkele
ogenblikken daarna viel de hele m
uit de vleugel. We moesten toen
noodlanding maken en daarbij brak
wiel van het landingsgestel, terwijl de
rechtervleugel over de grond sleurde
Hierdoor werd de vaart van ons toestel
sterk verminderd".
Eerste ongeluk in
10.000 uur
De eigenlijke landing werd uitge-
voerd door de tweede bestuurder, D.
W. J. MacDermott. Nadat het toestel
aan de grond stond, verlieten alle
passagiers op de gewone wijze d(
Venlo. Een van de vrouwelijke inzit
tenden waarschuwde dat haar baby
zich nog in het vliegtuig bevond. Een
grond-mecanicien van het vliegveld
ging onmiddellijk het toestel binnen
en haalde er het kindje uit. Kort
daarop stond de machine in lichter
laaie. Verscheidene onderdelen van
de Venlo zijn nog bruikbaar, maar
het vliegtuig zelf is niet meer te her
stellen.
Het ongeluk met de Venlo is het eerste
da! Creel heeft meegemaakt tijdens de
10.000 vlieguren die hij op zijn naam
heeft.
Twee van de tien bemanningsleden
zijn nog in Bangkok achtergebleven om
dat de Maastricht volgeboekt was. Het
zijn de derde piloot H Roos en de tweede
telegrafist G. J. J. Schuckard.
De breuk van het schroefblad wordt
op Schiphol nader bestudeerd en intus
sen neemt men voor alle vertrekkende
vliegtuigen extra voorzorgsmaatregelen.
Ook in het verleden ondergingen de pro
pellers al een geregelde controle. Hier-
gebruikte men de zgn. magnatflux-
methode. Het te controleren onderdeel
wordt magnetisch gemaakt, waarna men
het besproeit met een vloeistof die kleine
metaaldeeltjes bevat. Deze deeltjes wor
den door het magnetisch geworden me
taal aangetrokken en tekenen zich daar
door duidelijk af in elk scheurtje. Voor
het nu uitgebreide onderzoek gebruikt
de K L.M. een draagbaar apparaat, zodat
de schroefbladen voor deze controle niet
van de maahines behoeven te worden
verwijderd.
Slachtoffers vliegramp naar
hun land vervoerd
De stoffelijke resten van 25 der 45
slachtoffers van de ramp met het
K.L.M.-toestel Koningin Juliana
Frankfort zijn thans naar elders overge
bracht Zeventien zijn naar ons land ge
transporteerd en vijf naar Noorwegen,
terwijl naar Engeland, Frankrijk
Zwitserland één slachtoffer werd
Na het rumoer in Tunis:
Tunesische ministers vormen in Cairo een
wettigetegen-regering
PRESIDENT TRUMAN
....keert niet meer terug....
Ook in België:
Veel ongelukken met
straaljagers
Regering wijt ze hoofd
zakelijk aan de piloten
Naar de Belgische minister van Lands
verdediging-in antwoord op een parle
mentaire vraag heeft meegedeeld, zijn
sedert Juli 1950 in België 31 militaire
vliegtuigen verongelukt. Hiervan waren
er 19 van het type Spitfire, 2 van het
type Mosquito, 1 van het type Tiger-
Moth en 7 reactie-vliegtuigen van het
type Meteor FR-84. B\j deze vliegtuig
ongevallen werden 26 personen gedood
en werd een schade van bijna 58 millioen
francs aangericht. Acht van de 31 onge
vallen waren te wijten aan technische
oorzaken, vijf aan atmosferische storin
gen, één aan bezwijming van de piloot,
één aan een botsing zonder dat de piloot
van het verongelukte toestel de schuld
hiervan droeg en zestien ongevallen zijn
toe te schrijven aan fouten van de piloten
zelf. Wat deze laatste zestien ongevallen
betreft, werden er zés veroorzaakt door
het uitvoeren op lage hoogte van acro
batische toeren zonder dat hiervoor toe
stemming was verleend, terwijl drie te
wijten waren aan gebrek aan ervaring
op het type van het toestel.
Noord-Afrika. De Fransen, die er nai
lijks in geslaagd zijn het verzet in Tunis
te breken, staan nu in Marokko
voor ernstige moeilijkheden.
Gisteren zag de politie zich genoodzaakt
naar de wapens te grijpen, toen honder
den Marokkanen te Tanger een gevaar
lijke houding gingen aannnemen. Deze
mensen protesteerden tegen het Frans-
Marokkaanse protectoraatsverdrag, dat
gisteren verjaarde. Zes personen werden
gedood en tenminste 100 gewond. De de
monstranten plunderden winkels en
café's, richtten ernstige vernielingen aan
en smeten honderden auto's omver. Laat
in de avond trokken zij door de met glas
bedekte straten. Zij droegen de lijken
van hun doden en schreeuwden dreigen
de leuzen.
Te Cairo hebben de twee uit Parijs ge
vluchte Tunesische ex-ministers zich tot
wettige regering van Tunis uitgeroepen.
Zij zullen naar New-York gaan om de
kwestie aan de Veiligheidsraad voor te
leggen. Naar AFP meldt zal Pakistan de
zaak deze week nog aanhangig maken. De
Pakistaanse gedelegeerde Bokhari Is nl.
gedurende de gehele maand April voor
zitter van de raad.
In het land zélf heerst nogal verdeeld
heid over de houding van de bey
Tunis die thans de Franse resident-gene-
Zuid-Amerikanen Zaterdag
bij de Koningin
Een der hoogtepunten van het bezoek
der Zuid-Amerikaanse zakenlieden ter
gelegenheid van de Utrechtse jaarbeurs
aan ons land werd gevormd door de ont
vangst, hun. bereid door de Utrechtse
Kamer van Koophandel Zaterdagmiddag
op het kasteel De Hoge Vuursche, ge
volgd door een bezoek aan H.M. de
I Koningin op het paleis Soestdijk.
man de volgende boodschap gestuurd:
„Wij zijn zeer getroffen door de ver
schrikkelijke gevolgen van de tornado's.
Aanvaard de uitdrukking van onze op
rechte sympathie met de slachtoffers".
De president heeft in zijn antwoord
de Koningin dank gezegd voor haar
„fijngevoelige boodschap".
Toch een tapijt in Gander
Amerikanen wachten komst van
Koningin en Prins
Fofo's in etalages van New York en 100.000
boekjes voor schoolkinderen
Prinses Wilhelmina zal morgen
niet op Schiphol aanwezig zijn bij
het vertrek van Koningin Juliana en
Prins Bernhard naar de Verenigde
Staten. Prinses Wilhelmina zal
Soestdijk afscheid van het Konink
lijk Paar nemen. Evenals de vier
prinsessen, die morgen gewoon naar
haar scholen zullen gaan.
De heren K. R, van Staal, directeur
van het uitgevers- en drukkersbedrijf
Boom-Ruygrok N.V. Haarlem, en de
auteur Ten Koot, hebben Zaterdagmid
dag op paleis Soestdijk aan de Konin-
en de Prins een exemplaar in lede
band aangeboden van het boekwerk
Spell of the Netherlands en tevens een
exemplaar, in dezelfde uitvoering, be
stemd voor President Truman. De Ko
ningin en de Prins zullen dit bij hun
aankomst in Amerika aan Truman aan
bieden. Zoals gemeld is, werd dit boek
speciaal uitgegeven in verband met het
bezoek van ons Koninklijk Paar aan de
Ver. Staten.
Een Groningse firma was zo getroffen
door het bericht, dat er in het hotel op
New Foundland geen kleden op de vloer
de kamer van de Koningin liggen,
zij per K.L.M. eén groot tapijt naar
hotel Gander heeft gestuurd om in deze
leemte te voorzien.
Het voorlopige carillon van 32 klok
ken. dat Vrijdag officieel door de Ko
ningin aan President Truman zal wor
den aangeboden, is thans op zijn plaats
gebracht, namelijk in Meridian Hill Park
te Washington.
New York wacht
In vele New Yorkse etalages zijn foto's
van het Koninklijk Gezin geplaatst met
kaartjes: „De stad New York heet
Koningin Juliana en Prins Bernhard der
Nederlanden welkom". De Zondagsbla
den kwamen met grote verhalen over
het Nederlandse Vorstenhuis. Ongeveer
100.000 boekjes met verhalen over de
Prinsesjes zijn verdeeld onder de school
kinderen in de steden die de Koningin
zal bezoeken. De foto's en boekjes zijn
afkomstig van de Ned. Regeringsvoor
lichtingsdienst. De bioscopen draaien
een film over het leven op het paleis
Soestdijk en „opwindende flitsen" van
de stromen fietsers in Nederland
Koningin Juliana heeft president Tru-
Een aantal Argentijnse industriëlen,
die een bezoek aan de Jaarbeurs in
Utrecht brengen, werden Zaterdag
door H. Af. de Koningin en Z. K. H.
Prins Bernhard op Paleis Soestdijk
ontvangen. Op de foto begroet de
Koningin één der gasten.
Na de Ver Staten heeft thans ook
Canada de door een putsch aan het be
wind gekomen regering van Fulgencio
Batista op Cuba erkend.
DAT het Instituut voor bestuurswe
tenschappen op 25 April in Maastricht
een administratieve dag belegt over „Be
stuur door middel van subsidiëring",
waarbij als prae-adviseurs o.a. optreden
drs F. Hartog van het Centraal Planbu
reau en dr S. O. Poelje van de Ver. van
Ned. Gemeenten.
DAT de vijfde huishoudbeur$ in het
R.A.I.-gebouw te A'dam op de beide
eerste dagen reeds in totaal 21.000 be
zoekers heeft getrokken.
DAT de Friese natuurbeschermingsver
eniging Is Fryske Gea aan Jan P. Stry-
bos heeft opgedragen een film over haar
bezittingen te -maken en mr F. R.
Mijnlieff uit Den Haag als bestuurslid is
vervangen door mr G. F. W. Harting.
DAT de Ned. Toeristen Kampeerclub
op 1 Mei 40 jaar bestaat en dit wordt
gevierd met een Pinksterkamp in Den
Haag. I
DAT op de erebegraafplaats in Over-
veen een urn is bijgezet met de as var.
de in 1941 gefusilleerde illegale werker
C. v. d. Vegte uit A'dam, oud-directeur
van het advertentiebedrijf van de Ar
beiderspers en mede-oprichter van het
comité Vrij Nederland.
DAT de N.V. Blitta uit Blitterswijk op
1 Juli in Venray een fabriek zal openen,
waar 100 man volgens een Duitse vinding
stalen ramen zullen vervaardigen die
slechts de helft wegen van de gebrui
kelijke.
DAT Woensdag op de 18e Bossche
paasveetentoonstelling 200 van de beste
dieren uit het land aangevoerd zullen
worden.
DAT op de int. hondententoonstelling
Winner '52 van de kennelclub Cynophilia
te A'dam alle voornaamste prijzen, waar
onder de zilveren medailles van de
Koningin en de Prins, zijn gewonnen
door de Bellington terrier „Kampioen
Hope van de Helmburg" van mej. H
Cloppenburg te Winterswijk
DAT, vermoedelijk door broeiing van
nat geregend stro, op de hooizolder van
H. Wahlen te Maastricht brand is uit
gebroken en de schade (f 15.000) slechts
gedeeltelijk door verzekering wordt ge
dekt.
DAT de Eerste Ned. Autoveilingorgani-
satie vandaag in het Olympisch Stadion
te A'dam de 25.000ste auto sinds haar op
richting zou veilen, maar dit wegens het
ongunstige weer is uitgesteld.
DAT W. A. Brenning als secretaris
van de Ned. Broederschap van Accoun
tants Is opgevolgd door M. D. Pardoen
DAT dit jaar op het Britse oorlogsgraf
Jonkerbosch honderden pelgrims meer
dan vorig jaar worden verwacht
DAT de 24e jaargang van de Gids voor
Schoolreizen is verschenen die ook voor
verenigingen gratis verkrijgbaar is (Suez-
kade 175, Den Haag).
DAT de oudste inwoner van Bussum,
Dnv<" Piet Stuyvenberg, gisteren hon
derd jaar is geworden en er nu in ons
land 11 honderdjarigen zijn.
De Indonesische regering te Djakarta
ontving van de Tunesische tegen-regering
in Cairo het verzoek, de zaak zo spoedig
mogelijk voor de Veiligheidsraad
brengen.
Koningin en Beatrix bij
huwelijksinzegening
Bij de huwelyksingezening van jkvr
C. C. Th. Hooft Graafland uit Baarn met
ds W. Dijckmeester uit Vorden, die Za
terdagmiddag is geschied in de Neder
lands Hervormde kerk te Baarn, waren
Koningin Juliana en Prinses Beatrix
aanwezig.
Den Bosch schenkt
Brandewijn met suiker
rjET VERMAARDE lied „Dat gaat
naar Den Bosch toe" zal voor
wat de oplossing van de vraag betreft,
wat daar gedronken zal worden
nadere realisering krijgen. „Wat zul
len we daar drinken, zoete lieve Ger-
ritje, zoete lieve meid?" Het antwoord
luidt: .^Brandewijn met suiker". In
den vervolge zal het gemeentebestuur
van Brabants hoofdstad zijn gasten
ten stadhuize inderdaad onthalen op
brandewijn met suiker. Voor de eer
ste maal is zulks Zaterdag geschied
b\j de ontvangst van de deelnemers
aan de Benelux-gemeentedag. Men is
uan pion hiervan een traditie te ma-
„Vereniging C.H.A.R.
nog niet mogelijk"
Ds Fokkema waarschuwt voor
het paard van Troje
Het Tweede-Kamerlid ds J. Fokkema
(A.-R.) heeft dezer dagen in Franeker
een politieke rede gehouden, waarin hij
o.a. aandacht schonk aan de verhouding
tussen de A.-R.. Partij en de C.H.U. Hoe
wel spreker vooropstelde dat hij de een
heid wenste, was hij toch van mening
dat een vereniging vandaag de dag nog
niet te verwezenlijken is. Bovendien
waarschuwde ds Fokkema er voor, niet
het paard van Troje binnen te halen. Bij
het gebruik van deze uitdrukking dacht
hij aan de schoolkwestie-Hardegarijp,
waarbij prof. dr G C. van Niftrik, hoofd
bestuurslid van de C.H.U., de openbare
school heeft verdedigd.
Burgemeester van Urk
Donderdag terug
Mevr. Keyzer, de echtgenote van de
burgemeester van Urk. heeft Zaterdag
van haar man het volgende telegram ont
vangen: „Hoop Donderdagmiddag half
vyf op Schiphol aan te komen. Alles
wel".
pEN VORIGE MAAL betoogden wij, dat
Nederland na de oorlog de welbe
wuste keuze heeft gedaan, door de neu
traliteitspolitiek los te laten, voor een
samengaan met anderen ter verdediging
van ons nationale bestaan.
Dit wil echter niet zeggen, dat wij in
onze neutraliteitsperiode niet onze mede
werking zouden hebben verleend aan het
tot stand komen van een dergelijke
rechtsorde. Het tegendeel is waar. Maar
na de oorlog is het accent anders komen
te liggen. Wij zijn uit de theoretische
periode gekomen in de practische en
meer intensief gerichte toepassing.
Daarom achten wij het van eminent
belang, dat in het door de Tweede Ka
mer reeds aangenomen voorstel tot
Grondwetswijziging op het stuk van de
buitenlandse betrekkingen de uitdrukke
lijke bepaling is opgenomen, dat de con
stitutionele Koning (dus de onschendbare
koning met de verantwoordelijke minis
ter) de ontwikkeling van de internatio
nale rechtsorde heeft te bevorderen.
Men kan natuurlijk verschillend den-
kén over de waardering, die men voor
deze grondwetsbepaling moet opbrengen.
Sommigen zien hierin niet veel meer dan
een „exclamatie", die zo vanzelfsprekend
is, dat zy net zo goed niet als wel in de
grondwet opgenomen kan zijn. Wij zien
in dit beleids-voorschrift iets meer.
Ministers en Kamerleden hebben de eed
op de grondwet af te leggen. Daarom
heeft een imperatief grondwetsvoorschrift
meer waarde dan een buiten de grondwet
gehouden beleidsregel.
/~\OK OP EEN ANDER punt staat de
grondwet aangepast te worden aan
de moderne opvattingen over de inter
nationale rechtsorde. Is de nu nog gel
dende regel, dat de Koning geschillen met
vreemde Mogendheden tracht op te lossen
door rechtspraak en andere vreedzame
middelen vervangen door de hierboven
reeds genoemde bepaling, dat de Koning
de internationale rechtsorde heeft te be
vorderen. op het stuk van de oorlogs
verklaring zal de grondwet ook worden
„opengebroken". Er zal n.l. niet meer ge
sproken worden van „oorlogsverklaring".
Daarvoor komt in de plaats: De Koning
verklaart het Koninkrijk niet in oorlog
met een andere Mogendheid dan na voor
afgaande toestemming van de Staten-
GeneraaL In de huidige grondwet staat:
Hy (de Koning) verklaart geen oorlog
dan na voorafgaande toestemming van de
Staten-Generaal. In het „Hij verklaart
geen oorlog" ligt een, laten wy het zo
eens mogen noemen, aggressief element.
Dit element is uit de aard der zaak
nimmer tot werkelijkheid geworden,
mede dank zij de geaardheid van het
Nederlandse volk.
ning verklaart het Koninkrijk niet
in oorlogbevat veel meer een passief
element. Zij draagt een veel meer decla
ratoir karakte., d.wz. er is veel meer
sprake van het constateren van een door
bepaalde omstandigheden (handelingen
van derden) ontstane toestand. Daar
bij wijzen wij op twee mogelijkheden. In
de eerste plaats kan een derde mogend
heid ons grondgebied aanvallen. Dat er
dan oorlog is, is een zonder meer te con
stateren feit. Uitdrukkelijk is in verband
met deze mogelijkheid bepaald, dat de
toestemming van de Staten-Generaal voor
deze eenvoudig te constateren oorlogs
toestand niet nodig is. wanneer door de
oorlogsomstandigheden het parlement
doodeenvoudig niet bijeen kèn komen.
Maar er is nog een tweede mogelijkheid.
Wij kunnen ook in oorlog geraken, door-
bepaalde mogendheid een aanval
pleegt op een ander land dan Nederland.
Dit zal het geval zijn wanneer wy daar
toe genoopt worden krachtens ons ..be
vorderen van de internationale rechts
orde". Wij geraken dan in oorlog ten ge
volge van de nakoming van onze inter
nationale verplichtingen.
(Zie vervolg op pagina 2)
Achttien voor Amerikaanse rekening en veertien
met Marshall-guldens
Vandaag is in Den Haag een voorlopige
overeenkomst getekend tot de bouw
18 mijnenvegers op Nederlandse wei
Dor Amerikaanse rekening.
Deze overeenkomst werd voor Amerika
getekend door kapt.-ter-zee U. S
Gordon Rule en voor Nederland door
minister Staf.
Het type mijnenveger, dat volgens deze
voorlopige overeenkomst door de Neder
landse scheepsbouw zal worden
bouwd, is het Britse type voor een kust-
mijnenveger. Dit type is door de Noord-
atlantische organisatie aanvaard. De uit
werking van de technische opzet van
dit type schip zal door de Koninklijke
Marine in samenwerking me', de Neder
landse werven ter hand worden ge-
Deze achttien mijnenveger» zullen
moedeljjk een bedrag van ongeveer 26
millioen dollars voor de Nederlandse
economie opbrengen. Het contract strekt
zich uit over een periode van ongeveer
drie jaar. Na voltooiing zullen deze sche
pen aan de Koninklijke Marine worden
gegeven voor de vervulling van taken In
het kader van het Noordatlantische
drag.
Veertien voor Nederland
De bouw van deze achttien mijnen
vegers vormt één geheel met de bouw
van een veertiental mijnenvegers, die
de Nederlandse regering voor eigen reke
ning eveneens door de Nederlandse
scheepswerven zal laten uitvoeren. He
met deze veertien mijnenvegers ge
moeide bedrag van 76,3 millioen guldens
zal zoals dezer dagen door de minister
Financiën bekend werd gemaakt,
worden gefinancierd uit daartoe vrij ge
geven gelden van de tegenwaardereke-j
ning.
zal hebben gehecht Het voorstel van de
regering aan de volksvertegenwoordiging
kan dezer dagen tegemoet worden gezien.
Deze order is het eerste scheepsbouw
project dat de Amerikaanse regering in
West-Europa onderbrengt volgens het
„off-shoreprocurement program".
In het Nederlandse vlootplan is plaats
voor 48 van deze oorlogsschepen. Neder
land bezit er thans slechts 41. waarvan
er 33 van een verouderd, houten en
kleiner type zijn. Daarvoor moeten
nieuwe schepen in de plaats komen.
Weer een teken van leven
over Stalin
Voor de eerste maal sinds twee maan
den heeft radio-Moskou Stalin weer ge
noemd. De omroep deelde mede. dat
Stalin, begeleid door Molotov en andere
leden van het Politbureau. Zaterdac-
avond plotseling in een zitting van de
Opperste Sovjet is verschenen en hij er
kerngezond uitzag. Er gingen de laatste
weken al weer geruchten, dat hij ernstig
ziek was.
BU het dorpje Velletrl. ten Zuiden
van Rvne. zyn gisteren 10 kinderen om
he: leven gekomen door het ontploffen
van een oude granaat, waarmee zij
speelden. v
WEERBERICHT
Aanhoudend koud
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Over het algemeen
veel bewolking en morgen
later op de dag kans op
sneeuw of regen. Zwakke
tot matige en later wellicht
Het Nederlandse ministerie van Marine I MJB- weer tot krachtig toenemen-
is reeds in oriënterend contact getreden ^e Noordoostelijke tot Noor
met de Nederlandse werven, die voor de delyke wind. Vannacht op de
uitvoering van deze order van twee en plaatsen lichte vorst, morgen
dertig mijnenvegers in aanmerking ko- overdag ongeveer dezelfde temperaturen
men. Het ligt in de bedoeling, dat dèfini- al4 vandaag (Opgemaakt te 10 uur).
tieve contracten met de scheepswerven
binnen korte tijd zullen worden gesloten. ZON EN MAAN
nadÜL d® _vol^sverte«enw'°ordiging haar Dinsdag: zon 6.15—19.14; maan 9 11
hc. totajg programmal 2.40 uur. Op 2 April EK.
goedkeuring
