|lieuwc gei itsrije Gfourant
Twee K.L.M.-toestellen na elkaar verongelukt
rs
Na de ramp van de »Juliana« te Frankfort
vloog de »Ven!o« bij Bangkok in brand
„Venlo" na noodlanding in
vlammen opgegaan
MAANDAG 24 MAART 1952
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie. Redactie. Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: TeL 31441
Postrekening: 58936
ABONNEMENTEN: 6.- per kwartaal;
2.— per maand: 0.47 per week
ADVERTENTIÊN: 0.18 per millimeter
(By contract belangrüke kortingl
Twee en dertigste jaargang No
Hoofdred.: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
Directie: F. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Üantoasticlj Is ghfbleoen
myn htrt la Ugljeaspoct"
Sport van
Zaterdag
ZIE PAG. 4 EN S
Verbijstering en ontzetting hebben zich dit weekend meester gemaakt van ons volk toen, vier en
twintig uur na elkaar, twee vliegtuigen van de K.L.M. verongelukten. Zaterdagochtend kwam, na een
mislukte landingsmanoeuvre op het vliegveld RheinMain bij Frankfort de DC 6 Koningin Juliana,
thuisvliegend van Johannesburg op twintig kilometer van de luchthaven ten val. De zware machine
ploegde zich met grote snelheid door enige honderden meters bos. Bomen knapten af en werden ont
worteld, vlammen sloegen aan alle zijden uit het vliegtuig en van de 47 inzittenden konden slechts
drie, nl.de stewardess Gautier, de Duitse mevrouw Horn en dr P. Schaumburg uit Johannesburg,
uit het wrak gesleurd worden. Amper 24 uur later alarmeerde ons een nieuwe jobstijding. Zij be
trof de K.L.M.-Constellation Venlo, op weg van Amsterdam naar Sydney, die bij Bangkok bij een
noodlanding totaal vernield werd. Als door een wonder bleven de inzittenden van deze machine,
hoewel ook hier een zware brand in het toestel uitbrak, allen ongedeerd. Mevrouw C. VosVan
Vark uit Voorburg, op weg met de Venlo naar haar man in Nieuw-Guinea, telegrafeerde naar huis:
„Everything O.K.". Een boodschap die, wat deze laatste ramp betreft, uiting geeft aan de grote
dankbaarheid, waartoe de goede afloop van dit ongeluk noopt- Al neemt die de droefheid om wat in
Frankfort gebeurde allerminst weg.
HET TOTAAL VERWOESTE en in vele brokstukken uiteengevallen
wrak van de trótse Douglas DC-G der K.L.M. „Koningin Juliana",
het lijnstoestel uit Johannesburg, ligt thans uitgebrand in een bos vlak
bij het Rhein-Main vliegveld, acht kilometer ten Zuiden van Frankfort.
Tussen de ranke, rechte dennen, hebben hier Zaterdagmorgen omstreeks
kwart voor elf vier en veertig mensen bij een der zwaarste vliegrampen,
die na de oorlog in Duitsland zijn voorgekomen, het leven verloren.
Na een onderbreking van ruim
twee jaar heeft de K.L.M. aldus op
nieuw een dure tol moeten betalen.
Van de zeven en veertig inzittenden
der Koningin Juliana zijn er nog
slechts drie in leven, nl. de stewar
dess mej. Gautier, uit Delft, de enige,
die van de tien koppen tellende be
manning niet om het leven gekomen
is, en twee Duitse passagiers, nl. P.
Gezagvoerder Poutsma. t
Schaunberg en mevrouw Hora-Stein-
bruinen. Enkele andere passagiers,
die in Johannesburg waren ingestapt,
ontkwamen aan de ramp doordat zij
het toestel in Rome hadden verlaten.
Een kwartier na het ongeluk waren in
totaal nog zes inzittenden in leven. Twee
Dodenlijst van
K.L.M.-ramp
Bij de K.L.M.-ramp in de na
bijheid van Frankfort kwamen
44 personen om het leven. Hier
onder bevinden zich negen
leden van de bemanning:
L. E. J. POUTSMA. gezagvoer
der. Krommenie; J. J. GART, 2e
bestuurder. Zwanenburg; A. M.
VAN DER STELT. 3e bestuurder,
Amsterdam; C. HOEFNAGEL. Ie
telegrafist, Amstelveen; S. DE
WAARD", 2e telegrafist. Amster
dam; C. VAN ETTEN, le boord
werktuigkundige, Den Haag; H.
VAN DER LEE, 2e boordwerk
tuigkundige. Amsterdam; F. J.
KOERSHUIS, le steward, Wasse
naar; J. BLAAUW, 2e steward.
Dordrecht.
Van de passagiers werden vijf-
en-dertig personen gedood, nl.
vijf Nederlanders: H. A. BEUNINK,
Apeldoorn, R. DE VRIES. Amstel
veen. N. J. SMIT. Hilversum, A. E.
KONING, Schiedam, FEUTH Was
senaar en de volgende buitenlan
ders: mevr. R. L. FRIEDSTEIN
(Zuid-Afrika); mevr. A. W. H.
WOFFINDIN (Zuid-Afrika); E.
GARBER (Nat. onbekend); J. JAF-
FE (Z.-Afrika)A. HASEN (Noor
wegen); A. ARVESEN (Noorwe
gen); P. DAVIES (Nat. onbekend);
mevr. STEINER (Eng.); G. DJIR-
DIRIAN (Armenië); N. KUHN (Z.
Afrika); J. SCHORR (Z.-Afrika);
P. R. BOTSCHEIDER (Z.Afrika);
E. ANGLE (VS)K. HORN (Duits
land); A. J. GULLIVER (Eng.); I.
SCHAFFER (Z.-Afrika); Kap. K.
LARSEN (Noorwegen); mevr. F.
M. JARDINE (Nat. onbekend);
NIELSEN (Noorwegen)STRE-
BELLE (Frankrijk); A. J. KNOTT
(Eng.); mevr. E. G. KNOTT (Eng.);
L. NALI (Italië); J. BICKFORD
(VS); J. BEZNER (Israël); D. OT-
ZARI (Israël); J. SCHMEIDLER
(Eng.); P. PIZZONIA (Italië); B.
FUAD GIRGIS (Egypte); ABDU1
HEIDI MEDJOUP (Frankrijk).
van hen overleden echter tijdens het
voer per ambulance naar een ziekenhuis
en een derde, de Egyptenaar Girgis, is
Zaterdagavond aan de zeer zware brand
wonden, die hy had opgelopen, bezweken.
Voor 3 millioen gulden
aan goud
Aan boord van het tot nu toe door
onopgehelderde verongelukte toestel be
vond zich 491 kilogram plaatgoud, totale
geldwaarde ongeveer drie millioen gul
den, verpakt in twaalf kisten, en afkom
stig uit Zuid-Afrika. Het was een zoge
naamde doorvoerzendinq, die dus niet
voor ons land was bestemd. Het goud werd
na de ramp voor het overgrote deel ge
borgen, doch Zondag is men bü het wrak
begonnen aan een poging tot goudelven"
voor een aantal plaatjes dat nog zoek was.
Hoe het gebeurde
Rustig zaïten de zeiven en denfcig pas
sagiers van die „Koningin Juliana"
Zaterdagochtend bij elkaar, toen tegen
elf uuir plaatselijke tijd, gezagvoerder L.
E. J. Poutsma zioh opmaakte om een
tussenlanding ap het vliegveld Rhein
Main nabij Frankfort uit te vo>
Niets wees er op, dat er in de cockpit
grote moediykhedien waren. Het licht
„Niet roken, riemen vastmaken" brandde
als by iedere landing. Stewardess Truus
Gautier uit Delft stand by de passa-
giere, mevrouw Horn, die met haar
echtgenoot, die naast haar gezeten
terugkeerde van de huwelijksreis
Rome. Andere passagiers bekeken door
de ramen van het vliegtuig de omge
ving: bossen en heuvels, toen er op
die verschraikkelijke schok kwam,
allen in één slag uit het leven en uit het
bewustzijn wegvaagde en van de machine
een rokende puinhoop maakte.
Uit de wolken
Omstreeks kwart voor elf Zaterdag
morgen stuurde gezagvoerder Poutsma de
„Koningin Juliana" uit de vrij laaghan
gende wolken in een fijne motregen naai
omlaag en naderde het vliegveld nor
maal bij de heersende Zuidwestelijke
wind uit Noordoostelijke richting. Vier
kilometer van de Noordoostelijke uithoek
van het vliegveld af staat een Duitse
tegelfabriek aan de Oostzijde van
Frankfurter Strasse, een lange rechte
asfaltweg, die aan beide zijden begrensd
wordt door bossen. Enkele arbeiders
deze fabriek zagen de machine zó laag
naderen, dat zy een moment vreesden het
toestel tegen de fabriek te zien opvliegen.
Dat geschiedde niet.
Het vliegtuig vloog schuin over de
weg en botste daar met een vleugel
in volle vaart tegen de kruin van een
hoge den, die afknapte. Bij de vol
gende boom brak de tip van deze
vleugel af, terwijl het vliegtuig als
een bulldozer zijn weg dwars door
de vele bomen voortzette. Terwijl
overal stukken van het aluminium
omhulsel rondvlogen en tientallen
bomen met krakend geweld als luci
ferhoutjes in stukken braken en ver
splinterden, begon de Koningin Ju
liana steeds grotere tegenstand
ondervinden, zodat zij snel vaart en
hoogte verloor en op steeds dikkere
en minder buigzame stammen
stootte.
Welk een enorme kracht er in dit toe
stel heeft geschuild, moge blijken uit het
feit, dat het zich met daverend geweld
toch nog een geul van ruim driehonderd
meter heeft gebaand door dit dichte bos.
Bij de Frankfurter Strasse brak de eerste
vleugel af. honderdvyftig meter verder
liet het enkele der vier motoren, een stuk
de staart met het achterste gedeelte
de romp en het reeds uitgestoken
landingsgestel achter.
Maar nog bleef de rest van de byna
vleugelloze romp met de cockpit
Amerikaanse en Duitse ambulance
auto's, bulldozers, politiewagens en
andere, op het vliegveldgestation-
neerde brandweerauto s, die de strijd
tegen het vuur met schuimblusappa-
raten spoedig in hun voordeel be
slechtten.
Daarna zette men de gekantelde romp
met een kraanwagen overeind en scheur
de met zwaar materiaal de romp en
stuurhut open, omdat de omgekomenen
op geen andere wijze konden worden ge
borgen. Bulldozers trokken verschroeide
en verbogen delen van het omhulsel uit-
Bemanning van de „Koningin Juliana'
weg voortzetten. Over een afstand van
nog eens ruim honderd meter velde het
gevaarte opnieuw vele bomen, tot het
zich tenslotte met de neus in de grond
boorde en een laatste boom met stronk
en al ontwortelde.
Duitsers renden toe
Drie Duitsers. Willi Hoffman (39 j.).
Konrad Beutel (46 j.) en Georg Ritter
(31 j.), die in een vrachtwagen juist
dóar over de Frankfurter Strasse reden,
renden naar het voorste wrak toe, dat
op nauwelijks vijftig meter van hen af
lag. omdat de machine byna evenwijdig
aan de weg had gevlogen. Zy slaagden
er met veel moeite in, een opening in
de romp te forceren en vertelden later,
dat zij daarbinnen uit de onbeschrijfe
lijke chaos van over en door elkaar ge
worpen stoelen een hartverscheurend
gekreun en gejammer hoorden.
Zonder aarzelen lichtten zij een jonge
Duitse vrouw. Ruth Hor*, tot voor kort
grondhostess bij de K.L.M. te Frankfort,
uit het wrak. Zij was juist vier dagen
tevoren getrouwd, en keerde met haar
jeugdige echtgenoot terug uit Rome,
waar zy enkele wittebroodsdagen had
den doorgebracht. Volkomen overstuur
rende zij met twee gebroken armen naar
de straat.
Intussen slaagden de redders er in nog
enkele andere inzittenden, onder wie als
enig lid der bemanning mej. Gautier.
uit de romp te bevrijden. Kort daarop
keerde Ruth Hom, roepende om haar
man, by het wrak terug, doch toen was
het reeds te laat. De Duitse burgers
moesten zich yiings uit de voeten ma
ken, want met een ver in de omtrek
hoorbare klap explodeerde een der ben
zinetanks. Delen van de machine wer
den door het bos geslingerd, terwijl
steekvlammen omhoog schoten. Wel
slaagden de redders er by een moedige
poging in de heer Hom ook nog uit het
wrak te trekken, doch hy had reeds
zóveel brandwonden opgelopen, dat hij
tijdens het vervoer naar het ziekenhuis
de laatste adem uitblies.
Lijdelijk toezien
Lijdelijk moesten de enkele om
standers daarna toezien hoe het
vuur zich van het wrak meester
maakte, terwijl zij daarbinnen nog
gekreun hoorden. Binnen weinige
ogenblikken arriveerden toen, gie
rend met hun sirenes, tientallen
een en daarna werden de stoffelijke
ten op brancards naar de weg en
de ambulancewagens gedragen. Lang
niet alle inzittenden werden in het a
ste deel van het wrak gevonden,
aantal werd honderdvyftig meter verder
terug aangetroffen by het achterste ge
deelte van de ramp.
Alle overleden slachtoffers werden
naar de „Universitatsklinik" in Frank
fort gebracht, waar men Zaterdagavond
begonnen is met de identificatie.
De zes gewonden werden naar het
zeven en negentigste Amerikaanse hospi
taal vervoerd, doch onderweg overleden
twee van hen. Zaterdagavond bezweek
bovendiien de Egyptenaar Girgis. De toe
stand van de Duitser dr Sohaumberg is
kritiek. Mej. Gautier bracht het er won
derbaarlijk goed af, evenals mevrouw
(Zie vervolg op pagina 2)
Motoi stortte brandend neer
Alle 44 inzittenden bij Bangkok aan een
wisse dood ontsnapt
NOG GEEN 24 UUR nadat het drama in de nabijheid van het vliegveld
Frankfort zich had voltrokken, maakte de K.L.M.-Constellation Venlo
op weg van Amsterdam naar Sydney Zondagochtend om 6 uur Neder
landse tijd een noodlanding op vijf mijl afstand van het vliegveld Don
Muang bij Bangkok. De 34 passagiers en de 10 leden van de bemanning
konden zich bijtijds in veiligheid brengen. Enkele ogenblikken nadat de
laatste inzittende het toestel had verlaten, stond de machine in lichterlaaie.
Het vliegtuig brandde geheel uit en het grootste deel van de bagage ging
eveneens in vlammen op.
Gucht en K. Kossen. de telegrafisten
A. Smit en G. J. J Schuckhardt. de ste
wardess Ytje Disselkoen (die nog niet
zo lan.g geleden haar vijfjarig jubileum
•by de KL M. vierde) en de stewards J.
H- I. de Hoog en J. W. Heimers.
Tijdens een naderingsvludht in de
richting van de landingsbaan, bleefk een
propeller van de rechter binnenimotor
te zijn losgetrild. Plotseling stak een
schroefblad door de wand van de pantry
(de vliegtuigkeuken), die zich by een
Constellation voorin bevindt. In de mo
tor ontstond een hevige brand'. Deze
'brand naon in enkele minuten zo'n
omvang aan. dat de motor kort daarna
uit de vleugel viel. Deskundigen nemen
aan, dat deze omstandigheid de redding
van alle inzittenden is geweest. Wan
neer de motor brandend in de vleugel
was blijven hangen, zou de machine
ongetwijfeld reeds in de lucht zyn ver-
Op drie motoren
De gezagvoerder, de 44-jarige
Amerikaan Jimmy Heaton Creel,
wist de machine op drie motoren op
een weiland te krygen. Een van de
poten van het landingsgestel ver
moedelijk de poot onder de verbran
de en weggevallen motor klapte
echter in, zodat de machine schuin
op de begane grond terecht kwam.
De brand in de vleugel breidde zich
toen uit over de hele machine, die
binnen enkele ogenblikken brandde
als een fakkel.
De passagiers verlieten het toestel het
eerst Daarna stapten de leden van de
bemanning uit: gezagvoerder Creel, de
piloten Mc Dermott en R. de Roos, de
boordwerktuigkundigen R. van der
Roerstukken, motor-onderdelen en andere resten van wat eens de fiere
Koningin Juliana was liggen overal in het bos bij Frankfort verspreid. Tegen
ten boom staat een vleugelstuk met de kentekenen van het vliegtuig
Weinig bagage gered
Onder de passagiers bevonden zich
enkele regeringsambtenaren met be
stemming Biak by Nieuw-Guinea. Van
Biak zou het toestel via Darwin door
vliegen naar Sydney, waar het vanavond
laat had moeten aankomen.
Alle passagiers werden onmiddel
lijk met de weinige bagage die zij in
veiligheid wisten te brengen naar het
K.L.M.-hotel in Bangkok vervoerd.
Zij zouden vanochtend met een Con
stellation, die deel uitmaakt van de
pendeldienst tussen Bangkok en Dja
karta, naar deze laatste stad vertrek
ken om vandaar uit hun plaats
bestemming te bereiken.
Een K.L.M.-delegatie is gisteravond
van Schiphol naar Bangkok vertrokken
met het toestel naar Djakarta. Zy be
staat uit de heren D A J. Paap. chef
vliegdienst Azië en Australië-route,
van Dam van de sectie Lockheed var
technische dienst en A. H. Harden
de technische dienst.
Gezagvoerder Jimmy Creel van de
Venlo ontving gisteren een telegram
van dr Plesman, waarin deze zijn be
wondering uitspreekt voor de wijze
waarop Creel een noodlanding heeft
weten uit te voeren.
Nog 2 vliegongelukken
met circa 20 doden
Vanmorgen *is een Frans passagiers
vliegtuig te Gao, in West-Frans-Afrika.
neergestort. Naar verluidt zyn 15 perso
nen om het leven gekomen. Vier inzit
tenden werden uit het brandende wrak
bevrijd.
Een Tornado-straalbommenwerper
dc Amerikaanse luchtmacht is het afge
lopen weekeinde op een boerderij bij Ptd-
nach (Texas) neergestort en uit elkaar
gesprongen. Men vreest dat de vier in
zittenden om het leven zijn gekomen.
Etage in Utrecht uitgebrand
Tienduizenden guldens
schade in winkel
Een uitslaande brand heeft Zaterdag
avond in de Zadelstraat te Utrecht een
tweede étage volkomen verwoest. De
winkel in gehoorapparaten (een filiaal
van de Amsterdamse firma Geervliet),
die op de begane grond in het perceel
was gevestigd, liep voor tienduizenden
guldens waterschade op. Een brandwacht
kreeg tijdens de blussingspogingen
lichte hoofdwonde. De oorzaak van
brand is vermoedelijk kortsluiting.
Onmiddellijk nadat de ..Koningin
Juliana" in de bossen bij Frankfort
neergestort, snelden van alle
kanten hulpdiensten en brandweer
colonnes toe, doch de plaats, w
de DC-6 lag, kon slechts bereikt
worden met de assistentie van
bulldozers. Een opname tijdens het
moeilijke blussingswerk.
(Telefoto)
Dit is de 39-jarige Willibald Hoff
man, een Duitse chauffeur, die het
eerst bij het verongelukte Neder
landse lijnvliegtuig aankwam en nog
kans zag, enkele slachtoffers uit het
brandende toestel te sleuren. Bij de
meesten mocht het niet meer baten,
want de dood had het al gewonnen.
Prof. dr K. Schilder
61 jaar oud overleden
Theoloog en dogmaticus
van vermaardheid
Op 61-jarige leeftijd is plotseling te
Kampen overleden prof. dr K. Schilder,
hoogleraar aan de Theol. Hogeschool
der Geref. Kerken (art. 31 KO) :e Kam
pen. Reeds enige dagen was prof Schil
der onder doktersbehandeling. Hij had
te kampen met hartibezwaren en de be
handelende geneesheer had hem 10 we
ken rust voorgeschreven Het Vrijdag
j.L toegepast hartonderzoek gaf nog
geen aanleiding tot ernstige bezorgd
heid en de hoogleraar heeft Zaterdag
gewoon de maaltijden aan tafel ge
bruikt. Een hartkramp heof; echter
Zondagmorgen vroeg om 5 uur -'en
einde gemaakt aan zijn leven Pr f
Schilder was een theoloog en leider die
in de theologische wereld naam heeft
gemaakt (zie voor leven er. werken
pag. 2).
WEERBERICHT
Verspreide opklaringen
Tot morgenavond verwacht De Bilt:
Zwaar bewolkt met op vele
plaatsen enige regen of mot
regen. maar later ook ver
spreide opklaringen. Zwakke
tot matige wind. aanvanke
lijk uit Uiteenlopende rich
tingen. later hoofdzakelijk
- tussen Zuid en Zuid-West.
Weinig verandering in tem
peratuur. (Opgemaakt om
ZON EN MAAN
Dinsdag. Zon 6.31 tot 19.02 uur; Maan
18.58 uur. Op 25 Maart N.M.