oude
kaas
Welwillende Tweede Kamer, behalve
communisten en de heer Weiter
Democratie desnoods beschermen met
niet aangename middelen
Overheid is slechte betaler
van de middenstand
Handelsverdragen hebben hun
onschendbaarheid verloren
2
VRIJDAG 21 MAART 1952
Buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag
(Van onze Parlementsredacteur)
De oorlogswet van 1899 kent twee soorten van bijzondere toestand, waarin
ons land kan worden verklaard wegens buitengewone omstandigheden: de
staat van oorlog en de staat van beleg. Men moet goed begrijpen, dat deze
toestanden ook kunnen intreden in vredestijd, al is het duidelijk, dat er
vooral in tijd van oorlog sprake van kan zijn. Het grondbeginsel bij de af
kondiging van een dezer „staten" is, dat het burgerlijk gezag overgaat op
militaire autoriteiten, die zeer ingrijpende bevoegdheden kunnen uitoefenen
op het gebied van de grondrechten der burgers.
Hierover is voor en na de jongste oor
log nogal een en ander te doen geweest.
Voor de oorlog was er strijd tussen de
regering en de opperbevelhebber over de
mate, waarin het burgerlijk gezag moest
overgaan op de militaire autoriteiten.
Dat leidde toen tot het aftreden van lt.-
generaal Reynders, die voor de
uitoefening van zijn taak meende met
niet minder dan volledige bevoegdheden
te kunnen volstaan, terwijl de regering
van oordeel was, dat hij van bepaalde ge
bieden moest afblijven. Op dit punt werd
met de volgende opperbevelhebber, gene
raal Winkelman, wel overeenstemming
bereikt.
Na de oorlog was er de grote strijd
over het militair gezag, dat nu niet be
paald tot ieders tevredenheid heeft ge
werkt, al was er in de onderscheiden de
len van ons land wel verschil in waarde
ring. Juist om deze strijd is de gedachte
geopperd (en in 1948 via een initiatief-
voorstel-Romme in de grondwet ge
bracht) een tussenvorm te kiezen, waar
bij wel extravagante bevoegdheden wor
den gegeven, maar dan niet aan militaire
autoriteiten, maar aan burgerlijke orga
nen. De grondwet schrijft sedert 1948
voor, dat hiervoor een wet tot stand moet
komen.
Burgerlijke noodtoestand
Gisteren is de Tweede Kamer met de
behandeling van deze wet. die reeds op
31 Januari 1950 werd ingediend, begon
nen. In een deel onzer edities hebben wij
er reeds iets van kunnen melden. Als
„voorportaal tot de staat van oorlog resp.
staat van beleg (dus militaire noodtoe
standen) wordt voorgesteld, dok de mo
gelijkheid van een „burgerlijke" noodtoe
stand in het leven te roepen. Hierbij wor
den twee fasen onderscheiden: de toe
stand van „verhoogde waakzaamheid" en
de verder gaande burgerlijke uit
zonderingstoestand. Deze „toestanden"
worden door de kroon, op voordracht van
de minister-president, afgekondigd in ge
val van oproerige beweging, onlusten of
soortgelijke stoornissen van de openbare
orde, rust of veiligheid, dan wel ernstige
vrees daan-oor. Na het afkondigen van
zo'n toestand moet zo spoedig mogelijk
een wet bij de Staten-Generaal aanhangig
worden gemaakt, waarin die afkondiging
wordt bekrachtigd.
Geen verdere aantasting
van vrijheid
Wanneer men het bovenstaande leest,
Vragen van Tweede-Kamerlid
Onverwachte navordering
voor zeemansvrouwen?
Het Tweede Kamerlid Van der Zaal
(AR) heeft aan de ministers Wemmers
en Joekes gevraagd of het juist is dat
de uikeringen die tijdens de oorlog door
de illegaliteit zijn gedaan aan vrouwen
van buitengaats verblijvende zeelieden
thans terug betaald moeten worden, hoe
wel ze volgens de Londense regering
niet als schulden zouden worden be
schouwd. Vooral van vissers zouden nu
grote bedragen worden teruggeëist. De
heer Van der Zaal heeft aan de ministers
verzocht om, eer zij tot navordering
overgaan, aan de Kamers inlichtingen te
verstrekken.
Aandeel in belastingen
Kamerleden op de bres
voor provincie
Geen der leden van de Tweede Kamer
kan zich verenigen met de mening van
de regering, dat er reden is het aandeel
van het provinciefonds in de rijksbelas
tingen te verlagen nu de belasting
opbrengsten meevallen. Dit blijkt uit het
voorlopig verslag over het voorstel om
het aandeel te verlagen van 0,7 tot 0.32
pet., daar de provincies anders zouden
profiteren van de verhoging der belas
tingen in verband met de defensie-in
spanning. De Kamerleden stellen nu voor
het wettelijk percentage van uitkering ie
handhaven op 0,7 pet en van het bedrag,
dat in het provinciefonds wordt gestort
niets anders af te trekken dan de meer
opbrengst, die het gevolg is van de be
lastingwijzigingen voor de defensie.
Pachtprijs N.-O. polder
hoogste van het land
Geen verschil voor grote en
kleine bedrijven
De grote boeren behoeven in de Noord-
Oostpolder en straks in de andere IJs-
selmeerpolders geen naar verhouding
hogere pachtprijzen dan de kleine boe
ren te betalen. Dit is thans, vijf jaar na
de uitgifte vah de eerste 103 bedrijven in
de Noord-Oostpolder, uitgesproken door
het hoogste rechterlijke orgaan op dit
gebied, de Centrale Grondkamer in
Arnhem. Het stelsel van progressie dat
de minister had voorgesteld en door de
grondkamer in Arnhem was aanvaard,
werd verworpen omdat uit berekeningen
niet is gebleken dat er verschil in pacht
waarde bestaat tussen een ha grond op
een groot en een op een klein bedrijf.
Verder is voor alle bedrijven
maximumpachtprijs van f210 per ha
vastgesteld, die zelfs nog iets hoger ligt
dan de minister oorspronkelijk wenste.
Voor de kleine bedrijven betekent dit
een aanzienlijke stijging. De pachtprijzen
in de Noord-Oostpolder zijn nu de hoog
ste In ons land. op de voet gevolgd door
de beste bedrijven in Groningen.
is het duidelijk, dat hier vooral geen
sprake is van aantasting van de vrijheid
der burgers, in meerdere mate dan nu
reeds mogelijk is. Integendeel, het komt
ons voor, dat het juist de bedoeling is,
de gang van zaken soepeler te maken,
met name door grotere deskundigheid
van de minister van Binnenlandse Zaken,
commissarissen der Koningin en burge
meesters, die de buitengewone bevoegd
heden krijgen. Zou de huidige wet er niet
komen, dan is bij zware onlusten e.d. de
enige mogelijkheid, het afkondigen van
de staat van oorlog of die van belefe.
Hieraan komt geen der Kamers van
de Staten-Generaal te pas en de buiten
gewone bevoegdheden worden uitgeoe
fend door het militair gezag, dat van be
stuursbeleid toch altijd minder kaas ge
geten heeft dan de bestaande burgerlijke
autoriteiten.
Daarom deed het gisteren in de Tweede
amer een weinig komisch aan, toen
vooral van communistische zijde betoogd
werd dat het ging om het invoeren van
het fascisme van de heer Romme, het
vestigen van dictatuur en het vechten
tegen niet bestaande windmolens. Inte
gendeel, de „rechtloosheid" van de burger
komt er pas, wanneer er onlusten zijn en
dan worden nog alle mogelijke maatre
gelen getroffen tegen willekeur.
Ook de heer Welter had overwegende
bezwaren: hij keerde zich vooral tegen
de mogelijkheid van internering bij het
afkondigen van de burgerlijke uitzonde
ringstoestand. Hij wilde n.l. geen „con
centratie-kampen". De heren De Haas
(KVP), Verkerk (AR). Beernink (CH
en Burger (Arb.) lieten een ander geluid
horen: zij konden zich over het algemeen
wel met het voorgestelde verenigen, te
meer, waar de oppermacht tijdens de uit
zonderingstoestand door-de minister van
Binnenlandse Zaken gedeeld moet wor
den met diens ambtgenoot van Justitie.
De heer Ritmeester (VVD) was iets min
der enthousiast, maar zag toch wel in, dat
de democratie ter wille van zichzelf wel
beschermingsmiddelen moet gebrui
ken, die allesbehalve aangenaam zijn.
Vooral de Binnenlandse Veiligheids-
Dienst moest het bij de communisten en
de heer Weiter ontgelden. Want deze
dienst zal natuurlijk in zo'n tijd een grote
rol spelen. Ook de heer Burger (Arb.)
was van deze grote rol overtuigd: Hij
vroeg dan ook naar de uitvoering van
de toezegging, mee te werken aan de
totstandkoming van een Tweede Kamer
commissie, die het beleid van deze dienst
mede zal kunnen beoordelen. Hij ging
zelfs zo ver, te zeggen, dat het antwoord
de Regering op deze informatie ge
volgen zou hebben voor het bepalen van
zijn stem.
Vanmiddag kwam minister Beel aan
het woord.
Commissie dringt aan op ruimer crediet-
verlening onder garantie
(Van één onzer verslaggevers)
Een van de oorzaken, die de liquiditeit van het ambacht ondermijnen is,
naar het oordeel van een met het onderzoek naar dit vraagstuk ingestelde
commissie: de achterstalligheid van overheidsinstanties met het betalen
van uitgevoerde opdrachten. „De algemene instructie, om tijdige betaling
van leveranciers aan overheidslichamen te bevorderen, dient stipt te wor
den nagekomen", aldus een der conclusies van het rapport. De commissie
dringt er nog op aan, dat behandeling van klachten aan een vertrouwens-
instantie moet worden opgedragen, „omdat vele middenstanders vrezen als
gevolg van hun. gerechtvaardigde, klachten uitgesloten te zullen worden
van te verrichten werkzaamheden"
In aansluiting hierop werd, tijdens een
gistermiddag in Den Haag gehouden
pereconferentie nog medegedeeld, dat
de overheid er w 1 bij is, de betrokken
amtoaohtspatroons te manen hun belas
ting te betalen over de beloning van
diensten, die de overheid zelf nog niet
voldeed.
De conckisie is een van de reeks
toe de, door de Hoofdgroep Amlbacht
ingestelde commissie gekomen is.
Behalve de overheid zijn ook vele par
ticulieren slechte betalers. Vandaar, dat
de commissie erop aandringt de crediet-
verlenintg aan een klant tot een r
te beperken.
Fondsvorming voor het ambacht acht
zij dringend nodig en zij waagt zich af
of, onder de huidige omstandigheden, er
geen aanleiding is. het bijzonder crediet
óók te verlenen aan die bedrijven, die
zich met behulp van dat crediet willen
uitbreiden.
Aangedrongen wordt op verhoging van
het werktiuigencrediet, op het verlenen
meer ruimte voor het belonen van
grotere mate van vakbekwaamheid
en/of betere arbeidsprestatie en soepeler
invordering van achterstallige belastin
gen.
Ook ten aanzien van de detailhandel
een onderzoek naar de liquiditeits
positie ingesteld. De daarmee belaste
commissie komt tot de conclusie, dat in
Veilig verkeer in Zuid-Holland
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
hebben een contactcommissie voor Veilig
Verkeer ingesteld, welke tot taak heeft
de opstelling en handhaving van een
goede en doelmatige verkeersorde en
daarmede verband houdende technische
i andere vraagstukken.
Tot voorzitter is benoemd mr dr K. F.
O. James, burgemeester van Gouda, tot
ondervoorzitter mr G. C. van der Willi
gen. burgemeester van Lekkerkerk; tot
secretaris mr G. A. A. Middelberg, hoofd
commies ter Provinciale Griffie.
de textielbranche de situatie zéér ver
slechterd is en de toruideniersbranche
een minder ongunstig beeld te zien
geeft-
Zij bepleit een prijspolitek. welke vol
ledige toepassing van de vervangings
waarde mogelijk maakt en marges, die
een rentabiliteit bereikbaar maken,
waaruit de achterstand in zelffinanciering
kan worden ingehaald.
Zo spoedig mogelijk moet de prijs
vorming worden vrijgelaten en de com
missie vraagt een verruiming van de
credietverleninjg onder garantie van de
De middenstand zal zélf aan verbete
ring van zijn positie moeten meewerken,
door sanering van het bedrijf en een
doelmatig beheer.
(Advertentie)
Voedingswaarde voor llw geld I
Kies de
lékkere
Dun gesneden of geraspt
dus zuinig In het gebruik
Kiest deze maand zelf het
Nederlands Elftal
Doe mee aan de prijsvraag „het
Nederlands elftal" met als prijzen
200 voetballen of 200 paar voetbal
schoenen naar keuze voor de 200
beste inzenders. De volgende 200 in
zenders krijgen het nieuwe voetbal
album Goa'1-2 met een schat van bij
zonderheden over alle clubs uit de
le en 2e klasse K.N.V.B. en geschre
ven door de bekende radio-reporter
Leo Pagano. Het Goal-prijsvraagfor
mulier met alle bijzonderheden is
gratis verkrijgbaar bij Uw winkelier
of drogist of bij de N.V. Zeepfabrie
ken v/h. de Haas van Brero, afd.
Goal, Apeldoorn.
U spaart toch de foto's van dat
albumDe bons ervoor zijn verpakt
bij Condor huishoudzeep: 1.2.3. zelf
werkend wasmiddel: Carlton Old
Lavender Toiletzeep en Reinal
schuurpoeder, de bekende, goede
producten, die moeder dagelijks
nodig heeft. Ook bij Glorine Bleek-
water en „Snel" alkalivrij wasmid
del. de beroemde EMKA producten,
zijn de bons verpakt. De le inzen
ding sluit 1 April; daarna kunt U
meedoen aan de 2e prijsvraag, die op
31 Mei a.s. wordt afgesloten.
Algemene vergadering Centraal Bureau
Staat de tuinbouw aan de vooravond van
een economische inzinking?
(Van één onzer redacteuren)
DE Utrechtse stadsschouwburg was gisteren geheel gevuld met afgevaardigden
van veilingverenigingen, die uit alle oorden van het land naar de Domstad
waren getogen om de alg. vergadering van de vereniging „Het Centraal Bureau
van de Tuinbouwveilingen in Nederland" by te wonen. De voorzitter, de heer M.
Prins, herdacht in zyn openingsrede het heuglyke feit, dat deze organisatie 11
Januari j.l. 35 jaar bestond. Ook sprak hy over de controverse tussen de stands
organisaties en het Centraal Bureau inzake de publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie, die naar sommiger oordeel de eenheid in het Centraal Bureau in gevaar
brengt en tenslotte gaf h(j een overzicht van de exportmogelijkheden in de naaste
toekomst, die helaas niet zeer gunstig zyn.
de verga-
De moeilijkheden met de standsorga
nisaties ontstonden, toen in de ontwerp
verordening voor het Landbouwschap ook
de afzet der producten werd genoemd
onder de zaken, die door genoemd
„schap" geregeld moeten kunnen wor
den. „Het enige, dat het Centraal Bu
reau nu vraagt, is. dat het de vrijheid, die
het thans heeft om de afzetbelangen en
de daarmee verbonden economische be
langen van de tuinders te behartigen ook
in de toekomst behouden mag" aldus
de heer Prins.
De tuinderij is het nieuwe productie
jaar niet zonder zorg ingetreden, omdat
de hoge en nog steeds stijgende produc
tiekosten hoge verkoopprijzen noodza
kelijk maken, aldus de voorzitter, die
verder opmerkte, dat we mogelijk aan de
vooravond van een economische inzin
king staan.
De Europese samenwerking wil niet
vlotten en de export wordt door drie be
langrijke oorzaken bedreigd. In de eer
ste plaats hebben handelsverdragen in
feite hun onschendbaarheid verloren,
want op de meest onverwachte en on
gelegen momenten wordt de invoer door
verschillende landen stopgezet. Voorts is
daar het gevaar van de steeds verder
doorwerkende protectie-verlangens van
de buitenlandse boerenorganisaties. Ten
slotte is er nog de verdere industrialisa
tie in Nederland, die maakt dat wij voor
verschillende industriële producten niet
langer van het buitenland afhankelijk
zijn, waarop natuurlijk de reactie van dat
buitenland is: „Houden jullie dan ook je
groenten, fruit en bloemen maar!" Nog
schrijnender wordt dit beeld, als we we
ten dat verschillende van die jonge in
dustrieën door de regering op de been
gehouden moeten worden.
De export naar onze voornaamste af
nemer, Duitsland, wordt zeer bemoeilijkt
door de drastisch verhoogde invoertarie
ven en het ziet er niet naar uit, dat onze
regering er in zal slagen verbetering in
deze situatie te brengen. Engeland is tot
herstel van zijn financiën gevlucht in
een versobering, die drastische invoer
beperking tot gevolg heeft.
Binnenland
Het gevolg van deze moeilijkheden met
de export is, dat de druk op de binnen
landse markt aanzienlijk zal worden ver
zwaard. De heer Prins gaf uiting aan de
grote waardering van het Centraal Bu
reau voor de detailhandel, die op het
gebied, van efficiency, service en hygiëne
sterk is vooruit gegaan. Anderzijds twij
felt spr. er aan, of in perioden van top-
n het distributieapparaat vol
doende wordt ingezet om die aanvoeren
onder het publiek te brengen. Positief
wordt geconstateerd, dat de consumen
ten te weinig profiteren van lage mark
ten.
Uit het Jaarverslag bleek, dat de ex
port in het afgelopen jaar 588.445.000 kg
bedroeg ter waarde van f 234.792.000 In
vergelijking met 1950 steeg dus de hoe
veelheid met 20 pet, doch de waarde met
27 pet. De waarde van de uitvoer van
groenten en fruit was in 1951 hoger dan
ooit te voren. Deze zeer gunstige resul
taten hebben echter een productieverho
ging tot gevolg, die i.v.m. de sombere
export-vooruitzichten temeer tot zorg
stemt.
De vergadering keurde l)et bestuurs
beleid met betrekking tot het afzetfonds
goed en aanvaardde het bestuursvoorstel
om ten bate van dit fonds weer 0.7 van
de bruto-opbrengst der op een veiling
verkochte producten te heffen. Ook het
beleid in zake de minimum-prijsregelin
gen droeg de goedkeuring
dering weg.
Na enige discussie werd het bestuurs
voorstel om de statutaire veilplicht in
te voeren voor alle groenten en vele an
dere producten .(aardbeien, bessen, vroe
ge aardappelen, druiven e.d.) z.h.s. aan
vaard, evenals het voorstel om een ren
te in rekening te brengen aan alle kopers,
die de in de ene week gekochte producten
op de zevende dag van de daarop vol
gende week nog niet betaald hebben.
Tenslotte passeerde nóg een groot aan
tal voorstellen van aangesloten vereni
gingen de revue. Onder de gasten op
deze zeer goedbezochte vergadering
merkten we op ir A. W. v. d. Plassche,
directeur-generaal van de Landbouw, de
heer R. D. Louwes, voorzitter van de
Stichting voor de Landbouw en de heer
B. W. Biesheuvel namens de Chr. Boe
ren- en Tuindersbond.
Advertentie)
Opnieuw 3000 ton appels naar
Frankrijk
De Franse regering is van plan op
nieuw 3000 ton Nederlandse appels te
importeren als sluitstuk van de totale
uitvoer van ongeveer 7000 ton appels en
peren naar Frankrijk, zoals overeenge
komen is. Het Bedrijfschap zal de toe
wijzingen verdelen.
Van het erf van School en Kerk
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk.
n o e m d tot hulppredikster te
Sneek da C. Elink Schuurman te Irnsum.
ieroepbaar: D. H. Scholten, vica-
bij de zeevarende gemeente, Wester-1
straat 48, Rotterdam.
Geref. Kerken,
jroepen: te Ter Aar A P. Heiner
te Zevenhuizen (Z.-H.).
•noemd: tot hulpprediker te Kol-
horn M. P. Pel. a.s. emeritus predikant
te Witmarsum.
ingenomen: naar Raard cand. H.
Feddes te Wildervank, die bedankte voor
Baarland, Oosterend, Westmaas en Zui-
lichem.
sdankt: voor Oudewater E. de
Vries te Dwingeloo.
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.).
'roepen: te Bilthoven B. Geu-
chies te Wapenveld.
Chr. Geref. Kerken,
i r o e p e nte Eemdijk cand. G. do
Vries te Wenum, die bedankte voor Ro
zenburg.
Geref. Gemeenten.
Beroepen: te Rilland-Bath M.
Heerschap te Wageningen.
Vrije Evang. Gemeenten.
Beroepen: te Nieuwvliet (2e pred.
pl.) Q. v. d. Vrie, thans hulpprediker
aldaar.
(Advertentie)
Minister vindt onderzoek niet nodig
„Niets schokkends bij
de pensioenfondsen"
Achterstand van landbouwfonds
spoedig ingehaald
Voor een bijzonder onderzoek bij alle
bedrijfspensioenfondsen ziet minister
Joekes geen aanleiding omdat hem
feiten die het vertrouwen in de fondsen
zouden kunnen sdhokken, niets is
bleken. Dit heeft de minister geantwoord
op vragen van het Tweede Kamerlid V. d.
Wetering (C.H.).
De buitendienst van het bedrijfspen
sioenfonds voor de landbouw is reeds
geruime tijd bezig met het opsporen var
de werknemers op wier namen de ont
vangen, maar nog niet individueel ge
boekte premies moeten worden inge
schreven. -De achterstand zal binnen
redelijke tijd zijn ingehaald, al zullen er
gevallen overblijven waarin het niet mo
gelijk zal zijn de rechthebbende op te
sporen. Deze gevallen zullen in het alge
meen werknemers betreffen van wie de
band met de bedrijfstak zo los is, dat
zij voor een toekomstig pensioen uit het
fonds geen belangstelling hebben. De ge
storte premies komen dan ten goede aan
het fonds.
De achterstand in prèmies over 1949
en 1950, die nog niet terecht zijn, beloopt
zelfs bij benadering niet het bedrag van
f 2 millioen, dat de vragensteller noemde.
Ook de conclusie dat de administratie
ondeskundig is gevoerd, wil de minister
niet voor zijn rekening nemen.
POPENT°OQDt «w
(Advertentie)
Het lied der aethergolven
Prot. Geiretson vraagt:
Hogescholen meer
democratisch
Op de 316e jaardag van de Utrechtse
Universiteit heeft de rector magnificus,
prof. dr J. S e v e r ij n. vanmiddag in de
Domkerk een rede gehouden, getiteld:
„Imago Dei" (Het beeld Gods). Hij schet
ste daarin o.m. de Bijbelse leer omtrent
nens. alsmede de moderne cultuur
ontwikkeling, en zeide ten slotte dat in
Christus de volkomen mens verscheen
en dat in de kennis van Christus zich de
verborgenheid van zelfkennis en levens
vernieuwing ontsluit.
Tevoren had prof. dr C. G e r r e t s o n,
_.i een bijeenkomst door de samenwer
kende studenten-organisaties in de
Stadsschouwburg belegd, een rede ge
houden over Democratie en Hogeschool.
Volgens deze hoogleraar zijn de open
bare universiteiten in Nederland pure
Staatsinstellingen geworden zonder de
mocratische invloed in bestuur en in
richting. Het gevolg is dat het Neder
landse volk daarvoor ook niet persoonlijk
wil offeren, zoals in de Angelsaksische
landen gebeurt
Het middel ter verbetering ligt vol
gens prof. Gerretson in het beter ge
bruik maken van de vrijheid van Hoger
Onderwijs, van bijzondere leerstoelen en
faculteiten, bij voorkeur in de Engelse
College-vorm, die. anders dan onze bij
zondere universiteiten, in de Rijksuni
versiteiten dienen te worden ingescha
keld. „Ziehier zo eindigde spr. wat
een ingekankerd fascist U over het ver
band tussen democratie en hogeschool te
overdenken voorlegt."
Een groep van ongeveer 35 docen
ten en studenten van de Londense uni
versiteit komt Woensdag a.s. in ons land
an voor een kort bezoek.
Anton van Duinkerken in
Nijmegen hoogleraar?
Als opvolger van prof. dr G. Brom,
de bekende hoogleraar in de algemene
en Ned. letterkunde te Nijmegen, die dit
jaar zijn ambt zal neerleggen i.v.m. het
bereiken van de 70-jarige leeftijd wordt
de naam van prof. dr W. J. Asselbergs
(Anton van Duinkerken) genoemd. Prof.
Asselbergs is sedert 1940 bijzonder hoog
leraar in de Vondelwetenschap te Lei
den.
Ds F. H. Boersma 90 jaar
Op 26 Maart mag ds F. H. Boersma.
emeritus predikant der Geref. Kerken en
wonende in het Talma-rustoord te Veen-
wouden. zijn 90ste verjaardag vieren.
Hij is Ned. Herv. evangelist geweest m
Lemmer en Oosterend, ging tot de Geref.
Kerken over. studeerde in Kampen en
werd predikant. achtereenvolgens in
Zuidbroek, Wirdum, Geldermalsen en
(1914—1930) Bozum. Tot op hoge leeftijd
heeft hij nog regelmatig gepreekt en
zieken bezocht. Vorig jaar betrad hij nog
de kansel van de Geref. Kerk van Gent
(B), waar zijn kleinzoon predikant is.
De bijzondere gedenkdag van os
Boersma, die 53 jaar geleden het predik
ambt aanvaardde, zal door de NCRV in
de radiokrant „Vandaag" op 26 Maart
worden gememoreerd.
BENOEMINGEN CHR. ONDERWIJS
Benoemd tot onderwijzer aan de Chr.
Nat. school te Heteren: mej J F L A de
Jagher te Hengelo.
Bevorderd tot c
kunde op proefschrift: Over de spectrt
praseodymium en neodymium in orgar
oplosmiddelen, mevr. C. Turner-Poli
geb. te Amsterdam.
ACADEMISCHE EXAMENS.
LEIDEN. 21 Maart Geslaagd: can
Ned recht mej C A Hoping te Velp
scheikunde: H. Grijze. Groningen
AMSTERDAM (Gem. Univ.). 20 Maart
lej. A M van Koojen e
ZATERDAG 22 MAART 1952
HILVERSUM I. 402 m.
VARA: 7.00 Nieuws 7 18 Gram 8.00 Nieuv
8.18 Gram 850 Voor de huisvrouw 9.00 Gra
VPRO: 10.00 .Tijdelijk uitgeschakeld", cai
10 05 Morgenwijding VARA: 10.20 Vo<
irbeiders in de continubedrijven 11.:
>el'1.3i
s 1.15 „Kleine
lordeonmuziek 2 10 Voc
jeugd 2.30 Koorzang 2.50 Boekbespreking 3.05
Lichte muziek 3.30 .Van de wieg tot h
graf", causerie 3.45 Moderne muziek 4.
Sportpraatje 4 30 Kamerorkest en solist 5
Voor de jeugd 6 00 Nieuws 6.15 Vara-vai
6 20 Orgelspel 6.35 Volksdansen 7 00 Art:
tieke staalkaart VPRO: 7 30 ..Passepartou'
tijd",
^eventig maal
zevenmaal
35 water en moeizaam hakkepofte de motor het sloten en als zij open gingen was het voor een
Volkomen begreep hij nu hoe Augustinus tot zwaargeladen schip tegen de stroom in. ernstig gesprek. Lag dit aan hem... was hij een
deze jubel gekomen was. Alleen een steenklomp Reeds uren zat Adriaan aan het stuurrad en oude man? Hy v/ilde toch ook wel eens lachen om
zou onberoerd blijven onder de schoonheid die zijn omgeving liet hem los uit haar greep. Zijn een goede grap of een zot gezegde. Wat was er
om hen heen was. „Wat is alles toch mooi", gedachten begonnen weer uit te zwerven naar toch met hem? Zelfs de kinderen werden verle-
zei hij toen de knecht hem een kop koffie Willem en diens ondoordachte daden. Hij dacht gen als hij hen aansprak en met Willem speelden
bracht. aan zi3n droom uit de voorbije nacht en aan de zij als met een gelijke. Hij wist van zichzelf dat
Geef mij maar rijst met een rietje," spotte woorden van Augustinus waarmee hij de vorige hij geen bullebak was, misschien was hij toch
de" knecht „da's weer eens wat anders dan avond bezig geweest was. Hij paste de dingen nog te ernstig voor de wereld die liefst dron-
aan elkaar en hij voelde zich zwaarder belast ken was van gekkernij. Een mens met veel plich-
dan enig ander mens. ten kon echter niet anders dan ernstig zijn, maar
zelfs zulk een mens kon de boog niet altijd strak
gespannen houden, een enkele keer mocht hij toen
wel genieten van de dwaasheden der jeugd. Hij
was nog jong. hij voelde dit als hij zijn lichaam
rekte, alle spieren waren nog levendig in hem en
soms zou hij willen zingen en springen. Als in
stille zomeravonden van rijnaken of geankerde
schuiten de muziek heen tot hem kwam, kon hij
met welgevallen daar naar luisteren. Niets men
selijks was hem vreemd en eerlijk beleed hij zich
1 dat hij soms met donkere verlangens een vrouw
Daar was allereerst zijn pas ontdekte gave, kon aanzien om haar te begeren. En toch stond hij
liet hem geen rust; hij had nog Het was een gave, dit moest hij met angst en terzijde van het leven der jonge mensen. Hij wist
net zijn pet op de ogen gelegd toen hij beven erkennen, maar hoeveel stond hij hierin wel hoe er gefluisterd werd dat hij hing aan het
niet bij Willem ten achter, die zieken kon ge- geld en dat hij nard en onverbiddelijk was. Hoe
nezen en verstuikingen wegnemen. Hij zat altijd slecht kenden de mensen hem, hij had geen ver-
aan de schaduwzijde terwijl zijn broer zich war- langen naar veel geld en goed, voor zichzelf ver
men kon in de zonneschijn. langde hij niet meer dan z'n dagelijks brood
Zijn vader had Willem op de handen gedragen maar tegenover de familiebezittingen moest hij
en met zijn moeder was het precies zo. Als Wil- zÜn plicht doen Hij was ook niet hard of on-
lem thuis was leek zij verjongd, ze was druk en verbiddelijk, want hoeveel malen had hij zijn
sprak veel; tegenover hem zat zij gehele avonden bfoeder reeds vergeven? Zeventig maal zeven-
zonder een woord te zeggen. Met de buren en maal? Veel meer, hij vergaf hem dagelijks weer
kennissen was het niet veel anders; hij kreeg en. dat zou hij blijven doen want het was zijn
een korte groet, maar als Willem zijn neus liet plicht.
as het van alle kanten: „Hallo, die Wil- Onrustig was zijn hart in hem en dat zou zo
leef jij ook nog... kom je eens oplopen." blijven omdat hij zijn broer in de rust wildp
G BAARDMAN
water onder je poten en zon op je kop."
„Zie jij dan niet hoe alles ligt te lachen on
der de zon?" antwoordde Adriaan verontwaar
digd over zoveel onverschilligheid.
„Ik zie liever de witte manchet van een goed
glas bier."
„Jij Speelt verstoppertje met de duivel," beet
Adriaan.
Grinnikend verliet de knecht de stuurhut om
een warm plekje te zoeken, waar hij de slaap
kon inhalen die hij in de nacht was te kort ge
komen. Als de schipper hem met rust liet zou
hij een tuk doen tot aan Willemstad.
De schippe:
maar net zij
weer naar de stuurhut geroepen werd.
„Wat is er?" deed hij nors.
„Je moet piepers gaan jassen, we hebben nu
volop tijd om warm eten te koken."
Onwillig do-)k de knecht in de roef af en foe
terend begon hij aardappelen te schillen.
„De bonen staan klaar in de pan, zet die maar
vast op", riep Adriaan naar beneden.
„Ik ben geen inktvis, ik heb maar twee han
den aan mijn iijf", snauwde de knecht terug.
Adriaan zweeg, hij kende zijn knecht, bruta
taliteit was diens tweede natuur geworden, maar
hij volbracht aitijd wat hem werd opgedragen lem..
en dat kon van die beleefde jongens niet altijd Hij z<
gezegd worden WUieHHRI
Op het Hollands Diep kwam de vloed in het jonge mensen was bleven de monden stijf ge-
Wordt vervolgd»
9.15 Tiroler- muziek 9.45 Socialistisch
meritaar 10.00 Amusementsmuziek 10.30 „On
der de pannen", hoorspel 10.50 Gram 11.0
Nieuws 11.15 Hawaiianmuziek 11.35—12 00
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II. 298 m.
KRO: 7.00 Nieuws 7.15 Ochtend-gymnast
7.30 Gewijde muziek, 7.45 Morgengebed I
Nieuws 8.15 Gram 9.00 Voor de huisvro
9 35 Gram 10.00 Voor de kleuters 10.15 Gr
11.00 Voor de zieken 11.45 Gram 12.03 Gr
12.55 Zonnewijzer 100 Nieuws 1.25 Lun
2.00 Boekbespreking 2.11
jeugd 2.20 Engelse les 2.4
Omroeporkest 3.
kunsten 4 08 Kin
heid van het G:
jeugd 6.00 Nieu
defensie 7.00 Filmprogramma
9.45 Sport 950 „Wij. het volk!", klankbeeld
10 30 .Wij luiden de Zondag in" 11.00 Nieuws
11.15 Nieuws in Esperanto 11.22—12.00 Maas
trichts Stedelijk Orkest.
ENGELAND. BBC Home Service. 330
12 00 Orkestconcert 12 45 Lichte muziek 1.25
jziek 12 30 Orgel i
ïziek 4.00 MlMtaii
orKesc en sonsc 4.45 sport 5.45 Grar
Filmbeschouwing 6.30 Sport 7.00 Jazzr
7.45 Vragenbeantwoording 8 00 Nieuw_
Sport 8.30 Hoorspel 9 30 Verzoekprogra
10 00 Stedeliik
olisten 11.00 Ni«
56 Niei
FRANKRIJK.
rin-etrecital 2.00 Nieuws 2 12 Svmpi
jrkest 4.50 Kamermuziek 5.55 Gran
Amerikaanse uitzending 8.00 Orkestc.
1050 Gram
lorecital 11.45 Niei
BRUSSEL. 324 m.
.45 Gram 12 34 Gram 100 Nieuws 1.15
•kest 1.45 en 2.00 Gram 2.30 Piano-
.00 Meisjeskoor 4.30 Ac-
:ltal 3.
deonspel 4.45 Engelse les'5.00 Nleu\._
am 5.15 Accordeonspel 5 30 Gram 6.30 Voor
de soldaten 7.00 Nieuws 7.30 Gram 7.40 Voor-
7.50 Gram 8.00 Gev programma 925
Nieu "il30eGUe (103° Nleuws) 1125
BRUSSEL. 484 m.
12.05 Omroeporkest 1,00 Nieuws 1.10, 2 05
n 3.00 Gr$m 4 15 Dansmuziek 5.00 Nieuws
5.15 Gram 6.30 Accordeonspel 7.00 Piano-
scital 7 20 Gram 7.45 Nieuws 8.00 Gram 8.30
mroeporkest 930 Jazzmuziek 10.00 Nieuws
HO Dansmuziek 10.50 Nieuws 11.00 Gram
arderd t
eren G F Vasm
ged. G
Driel; geslaagd:
Jong. A'dam. J J van Oenen. A'dam. M Tim
mer. Haarlem en F Alons, A'dam, Doet. na
tuurkunde L J de Vries, -Amsterdam.
DELFT. 20 Maart Geslaagd cand werk-
tuigk ing.: L P Bienfait. Helmond: M van
der Meulen. Ter Apel; M E Stalman. Bruns-
sum. Ingenieursex vliegtuigbouwk ing.: L J
van Ameijden, Schiedam: A H Blom. Was
senaar; J Leijds. Delft; G G Piepers. Dinx-
perlo.
UTRECHT. 20 Maart Geslaagd: doet
"~'"i J Sophie, Utrecht. Cand rech-
en Haaf. Eindhoven: C Smits,
P C J 1
TILBURG. 20 Maart Geslaagd
econ wetensch.: W A Telkamp. T
Saturninus. O.F.M Cap. (cum laude)
CJA van der Put. Tilburg
rand
JAC
van Gorp. Maastricht.
ROTTERDAM. 20 Maart Geslaagd: cand
econ wetensch.: W J Sangers. Voorburg: B
W Buenk, Schoonhoven en G A Vroom, H
Bosma en A Oosthoek, allen te Rotterdam.
BARNEVELD. 20 Maart Pruimveemarkt.
Redelijke handel. Aanvoer ca 23.000 stuks.
rige week Prijzenkippen, zware f 2,10
f 2,30: lichte f 1.95—2.05; N.H. blauwe kui
kens f 22.35; jonge haantjes f 2.25—2,45 al
les per kg: overige per stuk: oude hanen
f 3.506: tamme konijnen f 5—9.
Eiermarkt Trage handel. Aanvoer ca
700 000 stuks. Prijzen: f 13.50—13,90. Alge
mene prijs I 13.60 per 100 stuks. Kloprijs
f 2,23.
BARNEVELD—EDE Eierveiling Trage
handel. Aanvoer ca 510.000 stuks (voorver
kochte en geveilde eieren samen). Prijzen:
eieren van 56—60 gram f 12.70—13.45; van
61—63 gram f 13,50—14; eendeneieren f 11
f 11,45: ganzeneieren f 30; kalkoeneieren,
f 22; krielkipeleren f 6,50 alles per 100 stuks.
AMSTERDAM, (V.U.), 20 Maart Ge
slaagd: doet Geschiedenis: R Reinsma te
Schenkingen uit oorlogstijd
Batig saldo Steunfonds
bijna 4,5 millioen
Beschikbaar voor slachtoffers
van het verzet
Het Nationaal Steunfonds heeft tijdens
de bezettingsjaren bijna f 106 millioen
uitgegeven. Hiervan werd bijna f 96 mil
lioen bijeengebracht doqp. leningen. f 5.4
millioen door belastinggelden, f 500.000
door de inbraak in het postkantoor te
Rotterdam en minstens f 4.353.000 door
giften.
Wanneer het rijk al-Ie tijdens de bezet
ting gedane uitgaven vergoedt, zal het
N.S.F. over een batig saldo van bijna f 4,5
millioen beschikken. Het fonds is van
mening dat aa,n de eis van de schenkers,
dat hun giften aan het verzet en niet aan
de staat ten goede zullen komen, op de
beste manier kan worden voldaan door
dit bedrag ter beschikking te stellen van
de organisaties voor verzetsslachtoffers,
zoals de Stichting 1940—1945 en de Stich
ting Friesland 1940—1945. Bovendien zal
een deel worden geschonken aan instel
lingen voor de verzorging van familie
leden der gevallen zeelieden, zoals het
Prinses Margrietfonds, het Karei Door
manfonds en de Stichting Zeemanspot.
Minister Lieftinck kan zich hiermee ver
enigen, zo blijkt uit zijn antwoord op het
voorlopig verslag van de Tweede Kamer
>ver het desbetreffende wetsontwerp.
