Aarzelend staat de huidige mensheid
op een trede van de trap
Scheepvaart leverde in 1951
slag met concurrenten
Verdediging van het erfgoed
der vaderen
VOORBIJ?
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 31 DECEMBER 1981
De wereld in het afgelopen jaar
Voorbije eeuwen lijken dichtbij, maai
de komende onbenaderbaar ver
fyJISSCHIEN zal men eens schrijven:
20521 Zullen er dan nog nieuwsbla
den zijn of zal radio en televisie de
pers geheel verdrongen hebben? Welke
politieke kwesties zullen over een eeuw
de mensheid beroeren? De toekomst
lijkt onbenaderbaar ver maar voorbije
eeuwen betrekkelijk dichtbij. Het be
kende, vertrouwde, schijnt de afstand
tot het „nu"te bekorten. Toch heeft cle
■mensheid van 1852, 1752, 1652, 1552
en nog tientallen eeuwen terug soort
gelijke problemen gekend als wij
thans, naar het instinctieve in wezen
niet verschillend, maar slechts van
vorm telkens anders.
Altijd heeft de mensheid perioden
van oorlog en vrede gekend. Nimmer
kwamen oorlogen of revoluties zo maar
uit de lucht vallen, maar steeds vorm
den deze het resultaat van een lang
durig gistingsproces. De mensheid van
nu is op de meest intensieve wijze
verbonden met die der voorb'je
eeuwen. De huidige problemen kan
men in andere gedaante in de historie
terugvinden. Maar wel worden de pro
blemen steeds acuter en de tegenstel
lingen heviger.
Derhalve heeft de historie een ver
manende betekenis. Wie zijn ogen
daarvoor sluit en zich gaat vastklam
pen aan de fictieve waarden van een
tractaat, dat een eeuwigdurende vrede
zou brengen, zal bedrogen uitkomen.
De leiders der huidige wereldpolitiek
gronden daarom hun beleid op het
concrete, waarbij het verstandélijk-
rationele en niet liet sentiment de
doorslag geeft.
OP hun schouders rust de enorme
verantwoordelijkheid de mensheid
veilig te loodsen voorbij de gevaarlijke
klippen, die ooïlog of revolutie beteke
nen. Want angstig vraagt de mens zich
af, wat de naaste toekomst zal brengen.
Voor die angst zijn gronden genoeg aan
wezig, als men denkt aan de schier
rhetorisch geworden tegenstelling tussen
Oost en West, onder welke spanning tal
van andere conflicten de kop opstaken.
Tussen twee verschillende ideologieën,
de Westers-democratische en de com
munistische van het Oostelijk blok, wordt
een tot nu toe onverzoenlijke strijd "ge
streden om de macht.
Wy ervaren die als de „koude oorlog",
zowel in Europa als in Azië, terwijl de
„hete oorlog" in Korea dit jaar nog niet
tot een wapenstilstand heeft geleid. Maar
zelfs indien te Pan Moen Djon een be
stand gesloten zou worden, blijft de
dreiging in Azië, in het Midden en Na
bije Oosten, in landen als Indo-China,
Malakka, Birma, Thailand, in Perzië en
Egypte, elders in Marokko, en Tunis. Dit
houdt in, dat de bewapening, zoals wij
die kennen van het Atlantisch Pact, op
krachtige wijze zal worden voortgezet.
En hieruit vloeit weer voort, dat een
zeer groot deel van het budget der
nationale economieën voor bewapening
'moet worden besteed.
Zulks betekent dus: verlaging van
levensstandaard, versobering en bezui
niging, gepaard gaande met krachtiger
inspanning voor verhoogde productie.
DE regering der Ver. Staten houdf
reeds nu, op concrete wijze, rekening
met een eventuele uitbreiding van de
strijd tot Chinees gebied, indien een te
6luiten bestand in Korea door Noord-
Koreanen of Chinezen zou worden ge
schonden. De verdedigingsstrategie van
het Westen maakt geen onderscheid
meer tussen Europa en Azië. Want een
conflict op groter schaal in Azië, zou
ongetwijfeld de posities op het Europese
schaakbord sterk beïnvloeden. De poli
tiek van het State Department
daarom op gericht, het Atlantisch Pact
uitbreiding te doen ondergaan, hetgeen
o.a. gebleken is uit de inschakeling
Griekenland en Turkye, de nieuwe
fensie-concessies aan Italië, terwijl stel-
lig op den duur ook Spanje daarbij zal
worden opgenomen.
Men ervaart dit uit het voorgestelde
defensiecommando voor het Midden
oosten, nadat Egypte plotseling
haast kreeg het verdrag met Engeland,
daterende van 1936 en nog geldig zijnde
tot 1956, op te zeggen. Bij de, reeds be
staande moeilijkheden voegden zich dit
jaar die van Egypte en Perzië. Terwyl
Egypte als eis stelde, dat de Britse troe
pen de Suez Kanaalzone dienden te ver
laten en Koning Faroek zich „en passant"
bombardeerde tot „Koning van de Soe
dan", dreef Perzië de nationalisatie van
de olie op rücksichtlose wijze door. De
Britten waren genoodzaakt Abadan
verlaten, de olieraffinaderijen kwamen
vrijwel tot stilstand en noch de bemidde
lingspogingen van Averell Harriman,
noch de reis van premier Mossadeq naar
Amerika, brachten enige uitkomst.
Ongetwijfeld hebben wij in Perzië en
Egypte te maken met een gistingsproces,
waarbij, gesteund door de Arabische
Liga, het Oosten een vermeend Westelijk
juk poogt af te schudden, en Islam-lei-
ders opzwepen tot haat tegen het Chris
tendom.
En juist in de Oosterse gebieden zijn
de regeringen weinig stabiel, volgt
staatsgreep op staatsgreep, waarbij
wij denken aan Syrië, zijn politieke
moorden aan de orde van de dag, waar
bij wij in herinnering brengen, de moord
op Koning Abdoellah van Jordanië en
die op Liaquat Ali Khan, de premier van
Pakistan.
India en Pakistan hebben over het
omstreden Kasjmir nog geen overeen
stemming bereikt en de missie van dr.
Graham, de bemiddelaar der Ver. Na
ties, was tot nu toe vruchteloos.
voor de oplossing van het bestaande ge
schil. En steeds meer landen slepen hun
problemen voor Veiligheidsraad en As-
semblée der Ver. Naties, welke lichamen,
ofschoon overbelast, streven naar een op
lossing. die in de practijk doorgaans geen
oplossing blijkt te zijn. Zo is de Assem-
blée der Ver. Naties op Kerstreces ge
gaan en helaas is tot nu toe de oogst ge
ring geweest. Het schijnt wel of de knop
pen der vredesrozen niet uitbotten, maai
verdorren: de communistische vredeswil
van Wysjinsky wordt door het Westen
aangevoeld als „distels en doornen".
In de „politieke commisie" der Ver
Naties heeft de Rus een stortvloed var
verwijten gericht op het „aggressieve"
Amerika. Omdat het Amerikaanse Con-
een bedrag van 100 millioen dollars
voteerde voor de inlijving van vluchte
lingen uit de Sowjetlanden in de strijd
krachten van het Atlantisch Pact. Maar
had juist de Rus het recht van „spion-
nage en aggressie" te spreken, daar im-
de Kominform op virtuoze wijze
deze doelen nastreeft? De Russische
solutie is weliswaar verworpen, ir
dan ooit is gebleken, dat het daad
werkelijk verlangen de kloven tussen Oost
West te overbruggen, niet bij beide
partijen aanwezig is.
OMEN wij nu op het, voor Europa
belangrijke probleem, dat van Duits
land. Steeds meer zijn de Ver. Staten
in geslaagd, Franse en Britse bezwaren
te ontzenuwen, geen na-oorlogse sentimen-
aeer te doen gelden, maar de inter
nationale weg te bewandelen en derhalve
West-Duitsland weer op te nemen in de
West-Europese familie. Daarvoor zijn de
zoenen. Maar de min of meer isolationis
tische houding der voormalige Labour-
regering tegenover Straatsburg, werd
door het nieuwe optreden van Churchill
als premier, niet gewijzigd. Wél werden
door de besprekingen te Parijs tussen de
Britse en Franse staatslieden de banden
nauwer aangehaald, een voordeel voor
Churchill, als hij in Januari bij Truman
op de deur zal kloppen.
schier onmogelijk is als er geen, in
psychologische zin, begrip voor eikaars
standpunt, laat staan „waardering"
vooraf kan gaan. De eindeloos gerekte
conferentie der plaatsvervangers
Parijs, een vervelend spel tussen de
„Grote Vier", liep uit op niets. De
schermutselingen in de Assemblée
het Duitse vraagstuk hadden slechts
dit resultaat, dat er een enquête-i
missie gevormd is van vijf leden, die
rapport moesten uitbrengen over de
mogelijkheid om in de beide zones van
Duitsland vrije verkiezingen te houden.
Ook Nederland heeft een plaats
gekregen in die commissie, maar Polen
heeft reeds bedankt.
Vaak toonde de Assemblée weer
beeld van een arena, onder welke
standigheden „ontwapening" weinig
kans heeft. Hier was het resultaat, het
povere resultaat, dat een nieuwe com
missie gevormd werd, die wederom
moet trachten de standpunten van Oost
West te verzoenen. Men ontkomt
aan de indruk, dat het er de Rus
sen in de eerste plaats om te doen is,
de Amerikaanse voorsprong op het
gebied van de atoombom te niet te doen,
waartoe het State Department zich aller
minst geporteerd voelt. Als MacArthur,
thans afgetreden, zoveel vrucht
bare arbeid verrichtte ten bate van het
tot stand gekomen Japanse vredesver
drag, eens gelyk kreeg ten aanzien van
Korea en zijn visie op het Verre Oosten?
In April, kort na zijn aftreden als
Brits minister van Buitenlandse
Zaken, overleed Ernest Bevin
poorten van Landsberg opengegaan, daar-
werd met spoed een West-Duits
vredesverdrag geformeerd, ofschoon
Oost-Duitse vogelaar bleef lokken met
het voorstel van een verenigd Duitsland.
Daarom was men er het in Straatsburg
ook vrijwel over eens, dat ten aanzien
West-Duitsland de juiste weg was,
ran het plan-Schuman, voor een fusie
der Europese kolen- en staalindustrie en
het plan-Pleven, voor een Europees
leger.
Ofschoon generaal Eisenhower het
noodzakelijk acht, dat West-Duitsland
hetzij indirect via het plan-Pleven, het
zij direct bij de Atlantische defensiefor
matie werd ingeschakeld, is hiérvoor de
beslissing niet gevallen. De jongste
ferentie te Rome, waar de N.A.T.O.-lan-
den bijeenkwamen, heeft niet het resul
taat opgeleverd hetwelk men er van ver
wachtte. West-Europa houdt thans spe
ciaal het oog gericht op de conservatieve
premier Churchill die in de verkiezings
strijd Attlee versloeg, en van hem
wacht men dat hij de Amerikaanse
Europese standpunten zal weten te
West onoverbrugbaar blijken en i
ontwapening mogelijk, wat dan? Dan
zal Eisenhower, die grotere bevoegd
heden krijgt, aandringen nog sneller
gevechtsklare strijdkrachten in Europa
op te bouwen. Zulks dan op grondslag
de beschikbare mankracht, econo
mische hulpbronnen en financiën. Het
onvolprezen plan van de dit jaar afge
treden Marshall zal, in welke vorm dan
ook, moeten worden voortgezet, wil
Europa tengevolge der bewapening niet
worden blootgesteld aan economische
depressies, inflatie, etc. Juist dit laatste
gevaar, de economische ondergraving
moet op rekening worden geschreven
de strategie van het Kremlin. De
strategie van Moskou, die jongleert met
haar ontslagen politieke voormannen
als dementis en Slansky van Tsjecho-
slowakije!
De mensheid staat op één trede der
trap, zij moet voort en kan niet terug.
;r tussen het Westen en de Sowjet-
Unie geen compromis mogelijk blijkt,
de „koude oorlog" voortduurt, dient de
mensheid zich te realiseren welke grote
historisch verworven waarden thans op
het spel staan. Noodzakelijker nog dan
mankracht en strategische goederen is
de geestelijke spankracht: Nationaal
zelfbewustzijn, in Europees en Pact-
verband, de mens er aan herinneren,
dat men verplichtingen heeft tegenover
het erfgoed der vaderen.
Prins Bemhard bezocht op zijn Zuidamerïkaanse
Hevige strijd om
de tarieven
TTET jaar 1951 was voor de
scheepvaart een periode van
grote activiteit. De Nederlandse
koopvaardij trachtte haar positie
zoveel mogelijk te verstevigen en
stuitte daarbij onvermijdelijk op de
belangen van mededingers. Als
gevolg hiervan ontstond er een
hevige strijd om de tarieven, die,
naar het zich laat aanzien, ook in
het nieuwe jaar nog zal voort
duren.
Het ligt voor de hand dat de Duitsers,
die economisch langzamerhand weer op
de been komen, zich hierbij niet onbe
tuigd lieten. Reeds in het begin van
protesteerden zij tegen een besluit
de Noord Atlantische Conferentie
scheepvaartlijnen een toeslag te leggen
op het vervoer naar Duitse zeehavens.
Deze reactie van Duitsland was alleszins
te verstaan, want niet alleen werd het
beperkt in zijn concurrentie-mogelijkhe-
den door het ontbreken van een eigen
vloot, maar bovendien zag het een groot
deel van zijn achterland afgesnoerd door
het ijzeren gordyn. Bij deze stand van
zaken was het te verwachten dat de
Duitsers tegenmaatregelen zouden ne
men. Eén van deze was de invoering van
de z.g. „Ausnahme-tarieven". Dit systeem
dateert reeds van voor de oorlog, toen
vele havens, teneinde scheepsladingen
aan te trekken, een belangrijke reductie
toepasten op de spoorweg-tarieven.
Uit economisch oogpunt bezien moet
deze politiek zeer ongezond genoemd
worden, maar voor de Duitsers wierp zij
niettemin vruchten af. Dit blijkt wel uit
de bezwaren, die van Nederlandse zijde
tegen de „Ausnahme-tarieven" zijn inge
bracht. Er stond de Duitsers nog een
ander wapen ter beschikking, dat vooral
tegen Rotterdam was gericht. In de loop
van het jaar legden zij namelijk aan de
Rynvaart-rederijen, die aan het binnen-
vaart-verkeer in Duitsland (innerdeut-
sche Verkehr) dëelnemen, zoveel
gelijk belemmeringen in de weg.
In Rotterdamse scheepvaartkringen
werd het onjuiste van deze toestand
terdege ingezien. Daarom stuurde de
Rotterdamse Kamer van Koophandel in
April van dit jaar een uitnodiging aan
de vertegenwoordigers van Belgische-,
Duitse- en Nederlandse zeehavens voor
bespreking over de
het houden van
BUITENLANDS GEBEUBEN IN DATA
een nieuwe algemene aanval in Ko-
3 Rusland wil „praten" over Duitse
herbewapening.
4 Seoel gevallen.
8 Eisenhower in moeilijke tijd in
Europa teruggekeerd.
10 Verbondenen trekken terug op brug-
genhoofd-Poeean.
16 Onverwacht geallieerd offensief rich-
ting-Seoel.
22 Sneeuwlawines maken honderden
slachtoffers in de Alpen.
23 Vulkaan op Austr. Nw. Guinea eist
4000 slachtoffers.
28 De Finse Maarschalk Mannerheim
overleden.
31 Ver. Naties brandmerken China als
Korea.
FEBRUARI
5 Krupp c.s. in vrijheid. VN-troepen
weer dicht bij Seoel.
7 Treinramp in Amerika eist meer
dan 75 doden; Chinezen werpen in
Korea tanks in de strijd.
10 Patrouilles der verbondenen in Seoel.
11 Zuid-Koreanen alweer over de 38ste
breedtegraad; splitsing in Italiaanse
comm. partij.
13 Nieuw rood offensief in Korea een
groot gevaar; kolonel Den Ouden
en ds. Timens gesneuveld.
14 Plaatsvervangers van Grote Vier
zullen te Parijs vergaderen.
16 Amerika zal nog vier divisie"
man) naar Europa zenden.
24 Clementis, de vroegere Tsjechische
minister van Buit. Zaken gear
resteerd.
27 Helgoland vóór Maart 1952 terug
de Duitsers.
23 Bevan afgetreden; Engeland ver
wacht sDoedig verkiezingen. Robert
Vogeler vrijgelaten.
26 Roden tot slechts 40 km van Seoel
opgerukt.
30 Perzië besluit tot nationalisatie van
de olie-industrie.
MEI
8 Duizend doden by aardbeving in
El Salvador.
17 Aanslag op Mossadeq verijdeld.
30 Mijnramp in Engeland eist 63 men
senlevens; Eerste solovlucht over de
Noordpool.
JUNI
5 Prijzenoorlog in Amerika, die lang
zamerhand naar Europa overslaat.
8 Twee belangrijke Britse diplomaten.
Burgess en McLean verdwenen.
18 Gaullisten komen bij de Franse ver
kiezingen als grootste partij uit de
bus.
23 Malik pleit voor bestand in Korea.
28 Moskou zegt: commandanten in
Korea moeten onderhandelen over
bestand.
Ridgway nodigt communistische be
velhebber uit voor besprekingen.
3 (100.000
oord.
6 Pro-Britse uitspraak
rechtshof inz. Perzië.
12 Harrimans missie te Teheran begint.
Int. ge-
Panmoendjon als nieuw conferen
tie-oord.
9 Egypte zegt verdragen met Enge
land op; Nederland volwaardig lid
bij besprekingen over Europees leger.
12 Ook Irak wil verdrag met Engeland
r devaluatie pond ster-
herzien.
15 Geruchten
ling en Franse franc.
17 Liaquat Ali Khan vermoord.
22 Overstromingsrampen in Italië.
25 Verkiezingen in Engeland.
16 Leopold III afgetreden, opgevolgd
door Boudewijn I.
18 Amerikaanse toenadering tot Fran-
co-Spanje; Engeland en Frankrijk
protesteren.
21 Koning Abdoellah van Jordanië
vermoord te Jeruzalem.
23 Pétain gestorven.
26 Staat van oorlog met Duitsland ge
ëindigd.
AUGUSTUS
4 Britse missie naar Perzië.
MAART 9 Overstromingen en aardverschuivin-
ften in Zwitserland.
Bevin zal aftreden: „Grote ^Vier te n Communistisch wereldjeugdfestival
te Berlijn mislukt.
18 Perzië verwerpt Britse voorstellen.
23 Conferentie te Kaesong afgebroken.
Europese productie moet komende
vijf jaar 25% omhoog.
China doen
Parijs bijeen; Razmara, de Perzische
min.-president vermoord. Eegin
moeilijkheden met Engeland.
Mac-Arthur wil bases
bombarderen.
10 Morrison volgt Bevin op; Queuille
treedt in Frankrijk op.
15 Seoel definitief in geallieerde han
den.
21 Franse president bezoekt Amerika.
27 Argentinië zou een zonne-oven voor
atoomenergie bouwen.
APRIL
9 Disciplinaire maatregelen tegen Mac-
Arthur verwacht.
11 MacArthur van alle functies ont-
12 Ridgway, die MacArthur opvolgt,
wordt vervangen door Van Fleet.
14 Amerikaanse generaal waarschuwt
voor groeiende rode luchtmacht in
Korea. Bevin overleden.
16 Onlusten in Perzië; raffinaderij te
Abadan gesloten.
17 Britse onderzeeër „Affray" mei
75 man vergaan. MacArthur in Ame
rika teruggekeerd.
SEPTEMBER
Emir Talal koning van Jordanië
Japans vredesverdrag te San Fran
cisco getekend.
12 Tsjechische machinist met trein
al gevlucht.
13 Marshall afgetreden en opgevolgd
West
door Lovett.
14 Accoord te Washington
duitse herbewapening.
20 Britten zullen opnieuw ter stembus
gaan (op 25 Oct.).
22 Griekenland en Turkye in Atlantisch
24 George VI van Engeland geopereerd.
29 Korte revolte in Argentinië had veel
weg van militaire klucht.
i tweede Duinkerken.
In Siberië ontplofte
atoombom.
NOVEMBER
12 Ohurchill kondigt bezoek aan Tru-
13 Watersnood in Noord-Italië neemt
onrustbarend toe.
15 Frankrijk volgt krachtige versobe-
ringspolitiek. in navolging van Enge-
16 Communisten blijken in Korea onge
veer 6000 Geallieerde krijgsgevan
genen vermoord te hebben.
19 Eisenhower krijgt te Rotterdam com
mando over Canadezen; met Kerst
mis wapenstilstand op Korea?
20 Plan voor extra-emigratie var
115.000 Europeanen per jaar.
22 Overeenstemming over bestandslinii
in Korea; West-Duitsland in principe
opgenomen in de Westelijke familie.
24 Russen schoten bij Wladiwostok een
Amerik. bommenwerper neer; deze
werd niet teruggevonden.
26 Water in de Po daalt.
28 Praag arresteert Rudolf Slansky.
Staatsgrepen in Syrië en Siam.
DECEMBER
Grote Vier aan de ronde tafel der
Assemblée te Parijs.
Vermist Amerikaans vliegtuig be
vindt zich in Hongarije.
Autobus reed op marine-cadetten in:
24 doden.
11 Grote Vier vormen ontwapenings
commissie; openbare mening
Amerika geschokt door rode o
macht in de lucht boven Korea.
13 Zuid-Afrika trok delegatie terug uit
VN-Assemblée.
14 Ernstige ongeregeldheden te Tehe
ran: belastingschandaal in Amerika.
17 Churchill en Eden te Parijs voor be
sprekingen met Franse regering;
Amerikaanse vliegtuigramp: 56 do
den; heftig Brits protest bij Egypte.
18 Noordelijken op Korea verstrekken
lijst van geallieerde krijgsgevange
nen: 9000 Amerikanen ontbreken
hier echter op.
19 Engeland zegt krachtiger steun toe
aan Europees leger; V.N. besluiten
tot instelling van ontwapeningscom-
20 Wvsjinski beschuldigt Amerika
V.N. van aggressie.
21 Griekenland in de Veiligheidsraad
opgenomen; Frankrijk verhoogt
litaire begroting met 20%.
22 Russische klacht over Amerikaanse
aggressie door V N. verworpen. Hon-
i eigen plan
Europees leger.
nijpende problemen. De Duitse reactie
hierop was niet ongunstig, alhoewel er
op gewezen werd dat over de scheep
vaart-belangen slechts gesproken kan
worden indien de partners over gelijke
rechten beschikken.
Helaas ketste het Rotterdamse plan
af op de houding van België, waarmede
dit land blijk gaf niet te willen han
delen in de geest van de Benelux-ge-
dachte. Er zijn trouwens meer tekenen
die daarop wijzen, vooral wanneer wij
letten op de Belgische eis betreffende
Antwerpen-Moerdijkkanaal. Meer
»er wordt duidelijk dat de* Belgen
tot elke prijs willen deelnemen aan
het Rijnvaartverkeer, ongeacht de ge
volgen die dit voor Rotterdam zou
hebben. Daar de Rotterdamse Raad tij
dens de behandeling van de begroting
hierop nadrukkelijk de aandacht heeft
gevestigd, behoeven wij hierop niet
nader in te gaan.
Een overzicht van het scheepvaart-
gebeuren zou niet volledig zijn indien
geen aandacht werd geschonken aan de
moeilijkheden van de Rijnvaart-schip-
pers. Want tenslotte zijn zij het. die de
gevolgen van de Duitse en Belgische
politiek aan den lijve ondervinden.
Hierop werd in Juni van dit jaar ge
wezen door de directeur van de Neder
landse Particuliere Rijnvaart Centrale,
mr. J. Elshout, die zelfs tot de con
clusie kwam dat de Nederlandse rege
ring niet meer gebonden is aan de Acte
Mannheim, zolang de andere Rijn-
r-staten aan die Acte ccn hun pas
sende inhoud geven. De heer Elshout
legde ook de nadruk op de noodzaak
van eenheid onder de Rijnschippers,
omdat zonder dat naar buiten niet
krachtig kan worden opgetreden. De
wijze waarop de regering die eenheid
evenwel tracht te bewerkstelligen, na
melijk door verplichte aansluiting bij
een semi-overheidsinstelling (N.P.R.C.)
kan terecht velen niet bekoren.
Grote activiteit
Tenslotte nog iets over de practische
scheepvaart, al kan hierover door de
veelheid van feiten en gebeurtenissen
niet in details getreden worden. In de
eerste plaats verdient toch wel vermel
ding de activiteit van de twee grote
Rotterdamse rederijen, de Kon. Rotter
damse Lloyd en de Holland-Amerika
Lijn. Vooral de Lloyd, die in de oorlog
groot deel van haar vloot verloren
gaan, heeft zich beijverd haar vloot
op voor-oorlogs peil te brengen. Bij de
ingebruikneming van de „Ampenan"
op 19 Februari kon de directie van dit
bedrijf mededelen, dat haar herstel
programma zo goed als voltooid was en
dat niet minder dan 135.000 ton scheeps-
ruimte aan de Lloyd-vloot was toege
voegd. Thans is voor deze rederij nog
schip van 10.500 ton in aanbouw
Ie Howaldt's Werke A.G. te Ham
burg. En tenslotte wordt de bekende
„Sibajak" verbouwd tot emigranten
schip.
De Holland-Amerika-Lijn bracht een
nieuw schip in de vaart, namelijk de
„Rijndam", die speciaal voor het emi-
grantenvervoer is ingericht. Verwacht
wordt, dat in het najaar van 1952 het
zusterschip, de „Maasdam" zal worden
opgeleverd. Met de herbouw van het
m.s. „Delftdijk", dat de naam van „Don-
gerdijk" zal ontvangen, is enige vertra-
~;ïg ondervonden. Niettemin mag ver-
cht worden dat de proeftocht binnen
afzienbare tijd zal plaats vinden.
Ook de rederij Van Nievelt, Goudrlaan
en Co. heeft in het afgelopen jaar niet
stilgezeten. Zij gaf namelijk opdracht
tot de bouw van twee motortankers
12.250 ton elk, waarvan één de n
Sirrah" zal ontvangen. Hiermede gaat
deze rederij zich ook toeleggen op de
tankvaart, nadat zij oorspronkelijk de
trampvaart, daarna de lijnvaart en ver-
,,„i„ J_ haar bedrijf
volgens de kustvaart
In het afgelopen jaar zijn de Neder
landse scheepvaart rampen niet be
spaard gebleven. Wij noemen o.a. hel
ongeluk op de sleepboot ..Hudson" var
L. Smit en Co's Internationale sleep
dienst, waarbij vier runners om hel
leven kwamen. Voorts de schipbreuk
van het kustvaartuig „Minerva" en de
brand op twee Esso-schepen.
Wanneer wij dit alles overzien blijkt,
dat de scheepvaart in 1950 haar arbeid
voor- en tegenspoed heeft verricht
zijn beschoren.
Nationale politiek beoogde:
Volmaakt overbodige kabinetscrisis
(Van onze parlementsredacteur)
J_JET jaar 1951, uit parlementair oogpunt bezien, geeft in wezen het
zelfde beeld als zich heeft ontwikkeld op internationaal terrein.
Geen wonder trouwens, want nog nimmer is de verwevenheid van de
nationale politiek zo sterk gevoeld als in de tijd, waarin wij thans
leven. De verdediging van het erfgoed der vaderen, zowel geestelijk
als materieel bezien, ziedaar de noodzakelijkheid, die het afgelopen jaar
ons heeft opgelegd. In dit verband hebben drie vraagstukken het poli
tieke leven beheerst. Zij werden genoemd in de regeringsverklaring,
op 17 Maart in de Tweede Kamer afgelegd door minister-president
dr Drees, namens het toen pas opgetreden, door prof. Romme gefor-
meerde (of liever opgekalefaterde) kabinet.
Het waren: de vergroting van de
Nederlandse bijdrage ter verzekering
van de collectieve veiligheid, het
steeds moeilijker wordend sluitend
maken van het staatsbudget en het
dekken van het onrustbarende tekort
op de betalingsbalans. De pogingen,
deze vraagstukken op te lossen, heb
ben ons verschillende belastingver
zwaringen opgeleverd, door de Staten-
Generaal in beginsel unaniem, met
uitzondering van de communisten,
aanvaard. Al bleek er dan over de
concrete uitwerking der maatregelen
diepgaand verschil van mening te be
staan tussen KVP en PvdA enerzyds
en AR, CH (grotendeels), WD en
SGP anderzijds.
In iets verder verwijderd verband met
dezelfde vraagstukken stond het gerucht
makende wetsontwerp van minister Lief-
tinck inzake het toezicht op het crediet-
wezen, een wetsontwerp, dat zowel tij
dens de schriftelijke voorbereiding als
de oppositie (die in de minderheid bleef
tegenover het PvdA-KVP-blok) om zich
er mee te kunnen verenigen, ondanks
de verdediging van minister Lieftinck,
die 3 uur en 50 minuten vorderde. De
Eerste Kamer moet zich over deze wet
de loop^ van Januari nog in het open
baar beraden.
Beperking
Ook moest de buikriem worden aan
gesnoerd: een consumptiebeperking van
vyf procent moest worden aanvaard, aan
gevuld door een investeringsbeperking
ongeveer 25 pet. De belastingmaatre
gelen en de credietcontróle hielden even
eens hiermee verband. De PvdA ging
met deze beperkingen slechts schoorvoe
tend accoord. In beginsel zag zij wel de
noodzakelijkheid er van in. doch zij
wenste, met name met betrekking tot de
investeringsbeperking, veel meer directe
overheidsinvloed dan de regering wilde,
die met de meerderheid der Tweede Ka
mer de z.g.n. globale methode voorstond.
In dit verband zij herinnerd aan de
interpellatie van de socialist Nederhorst.
in het begin van April gehouden, waar
van nog naklanken te beluisteren waren
bij de behandeling van de begroting van
Economische Zaken in de maand De
cember. Toen kon minister Van den
Brink( echter op overtuigende wijze met
cijfers aantonen, dat de globale methode
inderdaad geleid heeft tot de nodige
investcringsbeperkingen. Met dat al
dreigde de woningbouw in het gedrang
te komen. De beperkingsmaatregelen
wilde de regering ook hier doorvoeren.
Dit was echter niet naar de zin van de
Tweede Kamer. Bij de algemene beschou-
ernfeer leidde H
een vijf-partijen-motie,
ningbouw even urgent werd verklaard
als de militaire inspanning en een her
oriëntatie van de politiek op dit stuk
van zaken werd gewaagd.
Oud maakt nieuw
Wij spraken reeds eerder over het op
treden van een nieuw kabinet. En daar
mee komen wij tot een andere karakte
ristiek van het jaar 1951: het jaar van
een volmaakt overbodige kabinetscrisis.
Het kabinet-Dreés/Van Schaik immers
ging op de loop voor een niet-aangenomen
motie-Oud. waarin afkeuring werd uit
gesproken over de methode, gevolgd bij
het beleid t.a.v. Nieuw-Guinea. In de
nacht van 23 op 24 Januari werd de
tie ingediend. Minister Stikker liet door
schemeren. dat hij zou aftreden,
de gehele WD-fractie zou voorstemmen.
Dit geschiedde de volgende middag en
minister Stikker vroeg inderdaad ontslag.
Het gehele kabinet volgde vrijwel on
middellijk. Acht en veertig dagen duurde
de crisis. Eerst speelde minister Stikker
vijf dagen voor informateur. Daarna
poogden de heren Drees en Van Schaik
vijftien dagen long de. aan diggelen
vallen, vaas te lijmen. Vervolgens wierp
oud-minister Steenberghe zich ze
ven dagen op het vraagstuk. Tenslotte
toverde prof. Romme in vijftien dagen
een nieuw kabinet te voorschijn met dr.
Drees weer als minister-president, een
kabinet, dat wonderveel op het oude leek.
Zelfs minister Stikker maakte er weer
deel van uit. De AR. hoewel accoord
met het program, deed tenslotte niet mee,
wegens verschil van inzioht tussen prof
Romme en dr. Schouten over de „zwaar-
:an eventuele AR-deelnemers. De
kwestie Nieuw-Guinea. de aanleiding tot
risis, ging „in de ijskast", waar Indo-
i haar de laatste weken weer uit pro
beert te halen.
Benelux
Tot slot willen wij nog enkele feiten
uit het jaar 1951 noemen. Eind April nam
de Tweede Kamer het wetsontwerp tot
ïificatie van de Benelux-accijnzen aan.
Overigens bleef het met de Benelux
tobben. Eerst in December werd bereikt
liberalisatie van het handelsverkeer op
gesteld. Voorts kregen wij althans
zover de Tweede Kamer betreft
nieuwe winkelsluitingswet. Zeer be
langrijk was ook de goedkeuring door de
Tweede Kamer (eind October) van het
plan-Schuman. Voorts is een aantal wets
ontwerpen tot wijziging van de Grond
wet ingediend, waar beide Kamers zich
voor de komende verkiezingen over heb
ben uit te spreken.
Ook betrok de Tweede Kamer, na lan-
tijd gastvrijheid genoten te hebben
i de oude Ridderzaal, haar gerestau
reerde eigen huis.
l8 November overleed plotseling
minister Van Maarseveen. Na een korte
waarnemingsperiode van minister Teu-
lings werd hij opgevolgd door oud-mi
nister Beel. Merkwaardigerwijze dezelf
de man. die indertijd aftrad als Hoge Ver
tegenwoordiger van de Kroon in Indone
sië. omdat hij zioh met het Indonesische
beleid van minister Van Maarseveen niet
kon verenigen.
Wat de Eerste Kamer betreft: in het
afgelopen jaar hebben voor de helft ver
kiezingen plaats gehad. Het resultaat was,
dat zowel de C.H.U. als de V.V.D. een
zetel won (door stemafspraken) ten
koste van K.VP. en C.P.N.
De minister van Binnenlandse Zaken,
mr. Van Maarseveen, overleed op
18 November plotseling
Het jaar was vol van zegening.
Ook ondanks veel versobering
was men van niets verstoken.
Er was genoeg van ieder ding.
Gods lielde. waar bet al aan hing.
heelt ons geen uur ontbroken.
Een jaar vol struikeling vervlood.
Zin kt loodzwaar weg in eeuw'ge dood
Maar 't wacht, na onze stervensnood
met elk detail en levensgroot
voor 't aangezicht deS Heerenl
ROBBIE RADAR.
Op St. Nicolaasdag vertrok de
Constellatiou-Uirecht voor de
eerste vlucht naar Tokio. De
K.L.M. breidde daarmee haar
geregelde diensten weer
i uit.
