Waar bankers en loopgraven
de aarde doorploegen
Uittocht naar het strand op
Tweede Kerstdag
EEN SPAM KWAM VAN HET
HEKFSTFESTIJN....
KerstSijfoge 1951 Pagma 2
Hun weg leidt nu verder over de vei
ling en de straathoek naar de huiskamer,
waar zij behangen worden met fonke
lende belletjes, slingers en sterren en
waar hun stervende twijgen omknepen
worden door kaarsenhoudertjes. Straks
I wordt het afdruipend en stollend kaars-
I vet geluidloos begeleid door vallende
naaldenen na het feest, als de zon-
loze spar genoeg heeft geschitterd en
kinderharten verrukt, wordt hij „stof
nest" en „rommel" gescholden en stil
letjes, in het donker, op een avond achter
een boom gezet.
De Hanoi-delta in Nooid-Vietnam
Twee uur met een verkenningsvliegtuig
over vruchtbaar rijstland...
(Van onze correspondent Alfred van Sprang)
HANOI (Noord-Vietnam) December 1951 In de kaartenkamer van het
militaire vliegveld Bach Mai even buiten de stad staat de piloot van het
kleine, eenmotorige verkenningsvliegtuig al te wachten voor de vlucht
langs het front, dat zich iri een grote boog om Hanoi en de delta uitstrekt.
„Gewone routeDe kapitein van de wacht knikt. „Eerst Vinh Yen..."
„En hoe lang.%1...?"
„Twee uur." Het klinkt als een autobusondernemer, die een chauffeur
met een gezelschap toeristen op een sightseeingtoer stuurt. In dit geval is
het geen autobus maar een driepersoons vliegtuig. En het doel is niet
het bezichtigen van historische gebouwen, maar het bestuderen van de
verdedigingswerken langs het Noordelijk front.
Hanoi ligt in een delta. Het is de delta van de Rode Rivier. Ook de
havenstad Haiphong is daarin gelegen. Deze beide plaatsen met het
vruchtbare rijstland er omheen vormen het hart van Noord-Vietnam.
Tegelijkertijd is het de basis vanwaar de Frans-Vietnamese legers de
volgelingen van Ho Chi Minh bestrijden.
Met een belachelijk-korte aanloop Alle posten lijken als
x ter op elkaar. Een strategisch gelegen
verheft het lichte toestel zich van de -
grond. Meteen hangen we al boven
de rijstvelden. Een paar weken ge
leden was deze. streek nog fris-groen
van de rijpe padi. De oogst is nu b
en de rijstvelden zijn kaal
grauw. Sommigen zijn droog en over
andere heeft men het chocolade
bruine water van de riviertjes laten
en de kolossale tanks, waarin de
benzine voor 't leger opgeslagen
is. Dan volgen we de Route Colo-
niale 5, die zich als een lint van
Haiphong naar het ruim honderd
kilometer landinwaarts gelegen
Hanoi slingert. Op regelmatige
afstanden van elkaar zijn langs de
gehele weg miütaire posten inge
richt. De gele uitkijktorens met
de Franse vlag er op steken ver
boven de omgeving uit We pas
seren ze op ooghoogte. Soms gaat
de wacht op de toren van louter
verbazing in de houding staan en salu
eert. We halen een open vrachtauto vol
militairen in. Enthousiast wuiven ze ons
De inloot kijkt op zijn horloge.
„De tijd is om..."
„Jammer..."
heuvel met op de hoeken betonnen bun
kers met gras en planten gecamoufleerd.
Een ster van loopgraven, die zich als de
poten van een spin van het centrum
naar alle kanten uitstrekken. Natuurlijk
een vlag: soms alleen de Franse en soms
ook de gele vlag met de drie rode, hori
zontale strepen van Vietnam er broeder
lijk naast. Er staan barakken voor de
bezetting van de post en de naam van die
post is met grote, witte letters op het dak
geschilderd. Militairen zijn zich aan het
baden in een allesbehalve helder ri
viertje, Men speelt volleybal of voetbal.
Wasgoed klappert in de wind. En even
min als de vlag, ontbreekt nergens het
kleine, eenvoudige kerkhof in de onmid
dellijke omgeving van het kampement:
de herinnering aan de offers, die
van velerlei ras en nationaliteit hier
bracht hebben voor de bescherming
de Vietnamese bevolking.
Voorzorg
We toeren verder.
„Naar genoegen...?" informeert de
piloot.
„Prima...!" verzeker ik hem.
Het is zo een uiterst geriefelijke ma
nier om het front te bekijken. En veiliger
dan over de wegen, die geen van alle
honderd procent bescherming bieden en
zeker niet aan de buitenkant van de
delta. De communisten slagen er telkens
weer in een convooi of een losse vracht
wagen te overvallen en het is onmogelijk
om dergelijke verrassende acties uit ide
ale hinderlagen te voorkomen. In de
lucht heeft men daar echter geen last
van, daar de communisten geen lucht
macht hebben. Maar voor alle zekerheid
ligt er toch een karabijn in het toestel.
Soms vliegen we niet meer dan vijftig
meter boven het terrein. Mensen komen
dan uit de huizen gelopen met de kleine
kinderen er achteraan.
„Haiphong..." waarschuwt de piloot.
We cirkelen een paar keer over deze
havenstad, waarvan geheel Noord-Viet- I
nam inclusief de tienduizenden militai-1
ren daar afhankelijk is voor de bevoor- j
rading, daar er niets met de trein of over i
de wegen aangevoerd kan worden. We
bekijken even de grote cementfabriek,]
die het beton voor de stellingen levert'
Terug
Recht toe recht aan vliegen we naar
de basis terug. De verkeerstoren geeft
ons met een lichtsein toestemming om tè
landen. In een paar minuten staan we
weer op de grond. Een dergelijke vlucht
geeft een uitstekend beeld van de for
matie van het front. Een gordel van ver
sterkingen slingert zich in een wijde boog
om Hanoi en de ommelanden heen. Het
is niet alleen een verdediging tegen de
Vietminh, Bij het aanleggen van deze
nieuwe stellingen heeft men ook reke
ning gehouden met de mogelijkheid van
Chinese deelname aan de strijd. Tot nu
toe leveren de Chinese communisten uit
sluitend wapens, ammunitie en ander
oorlogsmateriaal aan Ho Chi Minh. Dat
zou echter wel eens kunnen veranderen.
Maar voorlopig heeft men alleen met de
Vietminh te maken. Van deze basis ver
volgt men hen in een poging om hen uit
het rijstgebied te houden. Het moreel van
de communisten moet meer en meer da
len door voedselgebrek en door het uit
blijven van militaire successen.
Het zijn nu nog vooral de meer
intellectuelen (officieren en onder
officieren), die zich overgeven omdat
het leven te zwaar voor hen wordt.
De meer geharde boeren kunnen de
ontberingen beter verdragen. Men
hoopt echter door deze politiek ook
hen te dwingen de strijd te staken.
Dat is een kwestie van geduld. Maar
dat er mogelijkheden in deze politiek
schuilen heeft het falen van generaal
Markos en zijn Griekse communisten
bewezen.
•«..Voor ons staan daar de planten onaangeroerd door de winddie.,
rond de kas loeit
En fóchnog maar twee maanden
geleden stond uw kerstboom in de zon
als feestganger op het herfstfestijn....
TN „de donkere dagen voor Kerst-
mis" biedt de natuur ons een
schat van bloemen, die deze sombere
dagen kunnen opvrolijken. De bloe
men, en dan wel speciaal de witte en
de rode soorten dragen er dan ook in
de huiselijke kring en zelfs daarbui
ten veel toe bij het Kerstfeest, een
voor het oog waarneembare gestalte
te geven.
Wie bloemen zegt, noemt vanzelf de
grootste bloemenveiling ter wereld: het
in de Haarlemmermeer gelegen dorp
Aalsmeer, waar de kwekerij reeds in de
17de eeuw begon. Waren het toen bomen,
die werden gekweekt, thans is Aalsmeer
een wereldleverancier van snijbloemen
en potplanten. De nadering van de Kerst-1
dagen is op de beide veilingen van Aals
meer goed te merken. De veilingen wor-
den nog drukker bezocht, er wordt hulst I
aangevoerd en specifieke kerstbloemen
worden geveild voor het binnen- en bui
tenland.
Eigenlijk is het gedurende het gehele
jaar druk op deze wereldmarkt, maar
December geldt toch als een topmaand.
De cijfers van vorig jaar over deze maand
zijn: twee millioen rozen, twee milljoen
anjelieren, 900.000 seringen, 36.000 cy
clamen (waarvan .21,000. naarl,België
gingen) De totale 'waarde bedroeg
2.171.052.
We staan in een kas poinsettia's of
kerststerren. Zacht ruist de regen op het
glas. Is warm binnen. Hoeveel potten
staan hier nu wel, vragen we de kweker.
Zes tot zeven duizend, antwoordt hij.
Voor ons uit staan daar de planten on
aangeroerd door de wind, die rond de
kas loeit. Het lijkt een enorme groene,
dikke deken, waarover een sprei zweeft
van warm-rode bladeren.
Het smetteloze wit van de Kerstroos
siert ook de huiskamers tijdens de Kerst
dagen. Veel vakmanschap is er voor no
dig om de bloemen te kweken. Zij zijn als
potplant en snijbloem verkrijgbaar. De
bloem heeft haar naam te danken aan
het feit, dat zij bij zacht weer buiten
omstreeks Kerstmis bloeit. Als regel
wordt de bloem in de kas tot vervroegde
bloei getrokken. Maalt men de wortels
tot poede-r, dan kan dit als snuif worden
gebruikt. Vroeger hield men de plant
voor heilig en geneeskrachtig. Bij pest
zieken werden de builen uitgestoken en
er de nieswortel voor in de plaats ge
legd. Verder kende men de plant de
kracht toe boze geesten te kunnen ver
drijven.
Ook in een Kerstlegende speelt de
Kerstroos een rol. Het dochtertje van
een der herders zo luidt het verhaal
wilde het Kindeke Jezus een ge
schenk geven, maar zij bezat niets.
Toen zij moedeloos over de velden van
Efratha. die dik onder de sneeuw la
gen, dwaalde, raakte een engel met zijn
vleugels de sneeuw aan enoveral
sproten Kerstrozen te voorschijn Zo
had het meisje toch een geschenk.
De duivel, volgens een andere legende,
legde tussen de meeldraden een druppel
venijn. Dit gedoogde Christus niet en
schonk toen de plant een geneeskundige
werking, die heden ten dage nog in de
homoeopathie wordt gebruikt, als een
middel bij hart- en nierziekten.
A ALSMEER is de wereldmarkt voor
seringen. Amerika is vooral een
goede afnemer. Opk deze prachtige plant
vindt zijn weg naar het publiek in Ne
derland. Tijdens de teelt is de tempera
tuur in de kassen soms zo hoog, dat de
kweker om het kwartier met water moet
lopen om ze te bevruchten. Smalle
dijkjes verdelen het land in grillige
stukken. Het geheel ziet er van boven
uit als een kleurloze legplaat. En i
die woestijn liggen schots en scheef
de kampongs met hun klei
ne huisjes verscholen tussen 't groen
van het geboomte. Op de binnen
plaats van practisch elk huis is een
okerkleurige vlek: de in de zon dro
gende rijstkorrels.
De piloot draait zich om.
„Beneden...!" schreeuwt hU.
We vliegen over een militaire post.
et is een positie met vier muren er om.
Met de bakstenen uitkijktoren op een
hoek heeft het' iets van een middeleeuws
kasteel.. Van de toren waait de Franse
vlag. Een schildwacht staat met een-
ker de omgeving af te zoeken. Het is
i de oudere posten. De Fransen zijn
door schade en schande achtergeko-
n, dat ze onvoldoende bescherming
bieden. In de eerste plaats steekt de
toren veel te scherp tegen de hemel af.
Bovendien kunnen de communisten met
enkel zuiver schot van hun artillerie
met hun bazooka's de fragiele, de
in een ruïne herscheppen.
Daarom heeft men nu besloten overal
deze kasteelachtige posten door minder
artistieke, maar veel doelmatiger bun
kers van beton te vervangen.
De piloot gebaart weer.
„Vinh Yen..."
„Ja..."
Laatste post
7
(Van onze Australië-coiiespondent Leo 't Hait)
HEUS, voor de Nederlandse emigrant is het hier zo rond Kersttijd een
beetje onwennig. Wat wij bijvoorbeeld missen is: de donkere dagen
voor Kerstmis. De Nederlandse emigrant realiseert zich met enige verwon
dering, dat de Kerstdagen hier de inzet vormen van het grote zomervacan-
tie-seizoen. Het is overigens moeilijk vast te stellen, welke dagen voor een
emigrant het zwaarst zijn. Er zijn over het algemeen zoveel zorgen en
zwarïgh'edén te overwinnen, dat er eigenlijk hoogte-noch dieptepunten zijn.
Het leven beweegt zich regelmatig verder.
Er is geen stilstand.
En zo gaan vaak feiten en gebeur
tenissen, die hem in Holland even
tot inkeer brachten, eerlijk gezegd
zonder veel emoties voor hem voor
bij. Zoals Kerstmis en Nieuwjaar.
In Holland dagen van geestelijk be
leven en familie-contact.
Wat voor Nederland het Sinter
klaasfeest is, is voor de Australiërs
zijn mensen een groot feest aan. Cake
en bier worden in overvloedige mate
geserveerd bij een dergelijk feest en
in enkele bedrijven ontvangen de
mensen geschenken. Over het alge-
'meen is de geestelijke betekenis van
het Australische Kerstfeest minder
groot dan de materiële. De kerken
zijn ook op de morgen van Eerste
Kerstdag maar schaars bezet en hele-
ding is om van iemand te horen, dit
hij op Tweede Kerstdag heerlijk gaat
zwemmen aan zee. En dat gebeurt
hier. In deze dagen wordt de vraag
gesteld: „Wie kiest gij: Jezus of
Santa Claus?" En velen kiezen de
laatste.
Ik zal besluiten met U te vertellen,
wat mijn zoontje is overkomen in de
klas. Een heel bekend Australisch
kinderversje, geschreven door Lydia
Ward begint aldus:
„Waarom wordt de klok geluid
en waarom klinkt er kinderzang?
Eens zagen van heel verre
de herders saam een sterre,
die is hen zachtjes voor gegaan
en bleef bij Jezus stille staan."
We zijn nu een kilometer of dertig ten
noord-westen van Hanoi. Dit is de laatste
Franse post. Verderop strekt zich nie
mandsland uit. In de daaraan grenzende
bergen wachten de communisten op een
kans om hun slag te slaan. In het be
gin van het jaar is hier hevig gevochten.
De ruïnes en de zwarte napalmvlekken
op de heuvelhellingen herinneren er nog i
aan. En ook het kleine kerkhof met de
kruisen van witte steen op de grauwe
aarde. Men is nu bezig met het aanleggen
van de nieuwe stellingen. Pioniers van
het Vreemdelingenlegioen doen dat met
arbeidskrachten uit de omgeving Van
de lucht uit zijn duidelijk de kuilen met
betonnen bekleding waar te nemen. In
de bergwand zijn de loopgraven als met
een enorme figuurzaag aangebracht. Ze
verbinden de verschillende bunkers met
elkaar. Mannen en vrouwen dragen
manden met bouwmateriaal aan. Er
wordt druk gegraven. Vlakbij staat een
betonmolen te draaien.
We zwenken naar het Oosten.
De frontlijn slingert zich van hier van
heuvel tot heuvel naar de zee ten noor
den van Haiphong. Het is één lange linie
van stellingen. Ten zuiden van die lijn
zijn alle dorpen bevolkt. De mensen wer
ken op de rijstveldeij. Er is verkeer op de
wegen. Ten noorden er van strekt zich
het verlaten niemandsland uit. Levenloze
kampongs met verwoeste, zwartgeblaker
de huizen en verwaarloosde rijstvelden.
Sommige kampongs zijn met de grond
gelijk gemaakt om een vrij schootsveld
te creeëren. Met de stenen er van heeft
men de wegen gerepareerd. De commu
nisten hebben er ontelbare coupures in
aangebracht. Die zijn nu weer opgevuld.
De sporen er van zijn echter van de lucht
uit nog goed te zien. Over honderden
meters loopt een anderskleurige streep
als een kolossaal litteken zigzaggend
over het wegdek.
De piloot laat de motor wat langzamer
draaien om zich beter verstaanbaar te
kunnen maken.
„Bai Thaowijst hij.
Ik knik.
Bloedig
„Hevig gevochten...!" voegt hij er
aan toe. Evenals practisch elke plaats
hier langs het front heeft ook deze
zijn bloedige -geschiedenis. Het Vreem
delingenlegioen heeft er een strijd op
leven en dood met de communisten
gevoerd. De aanvallers waren zelfs
onder bescherming van de nacht tot
in de stellingen weten door te dringen.
Het was een verschrikkelijke slacht
partij. Gelijktijdig hebben de commu
nisten verschillende andere posten aan
gevallen. Bü de kolenmijn van Mao
Khe waren het de parachutisten, die
in de straten van het dorp vergeefs
hebben getracht de vijand tegen te
houden. Tenslotte hebben ze alleen
de kerk weten te behouden.
We cirkelen een keer laag over de
post heen en vervolgen de vlucht dan.
het Kerstfeest. „Santa Claus", de
kerstman, beheerst reeds maanden
tevoren de voorbereidingen voor' het
Kerstfeest. We vinden hem hier in
de magazijnen, waar hij grote aan
trekkingskracht vooral op de kinde
ren uitoefent. En met Kerstmis deelt
hij geschenken uit. Hoe noodzakelijk
men kerstgeschenken vindt, blijkt uit
het feit, dat zeer veel gehuwde vrou
wen in de weken voor Kerstmis een
betrekking nemen, om extra geld te
verdienen voor de aankoop van ge
schenken. Cadeautjes zijn nl. nog al
duur. Een verchroomde sigaretten
aansteker kost al gauw 12 gulden en
voor een kip betaalt men hier al 14
gulden.
QP de middag vóór Kerstfeest wordt
hier op de meeste bedrijven zo
omstreeks twee uur het werk ge
staakt en dan richt de werkgever met
maal heeft men geen behoefte aan
de nachtdiensten, zoals die de laatste
jaren in Nederland steeds meer wor
den ingevoerd. Ik weet zeker, dat
hier in Australië duizenden kinderen
zijn, die nauwelijks de juiste beteke
nis van Kerstfeest weten. De lagere
scholen ruimen nu niet bepaald een
grote plaats in voor de Christus van
Bethlehem. Dit is het Australische
Kerstfeest: op de Eerste Kerstdag
worden de geschenken ontvangen en
op de Tweede Kerstdag worden de
cadeaux uitgepakt. Die Tweede
Kerstdag wordt „boxing day" ge
noemd, al weet niemand eigenlijk
waarom. De een zegt: vanwege de
..boxes" „dozen" en de ander
meent, omdat op deze dag de boks-
sport veel werd beoefend. Het een
noch het ander acht ik uitgesloten.
Maar U begrijpt, dat het voor .ons,
Hollanders, een vreemde gewaarwor-
Toen ipijn zoontje tegen de onder
wijzer, die het versje aan de klas
leerde, opmerkte, dat het eerste ge
deelte van dit lied niet overeenkomt
met het Bijbelverhaal, omdat immers
de wijzen de ster zagen en niet de
herders, antwoordde deze, dat het
toch eigenlijk alleen maar om die
„Kerstklokken" gaat.
Hetgeen natuurlijk niet wil zeg
gen, dat er in Australië nergens een
innige beleving van het grote Kerst
evangelie wordt aangetroffen. Maar
over het algemeen stelt het Australi
sche Kerstfeest ons, Nederlanders,
teleur, omdat hel zo weinig diepgang
en zoveel onbetekenende tirelantijn-
tjes heeft.
spuiten, om het verbranden der knoppen
te voorkomen.
Hoe druk het tegen de Kerstdagen in
Aalsmeer ook kan zijn, de bedrijven zijn
er op ingesteld. En het wil toch wel wat
zeggen, als er van October tot Mei meer
dan acht millioen bloeiende takken se
ringen worden aangevoerd.
Voor het maken van een artistiek kerst
stukje is hulst onontbeerlijk. Dit wordt
vooral in Boskoop gekweekt en te Aals
meer geveild, waarna de groene blaad
jes met de rode besjes hun weg vinden
naar binnen- en buitenland. De hulst
kende men vroeger de kracht toe boze
geesten te weren.
De mistletoe wordt wel in Aalsmeer
verhandeld, doch komt uit Limburg of
Zuid-Frankrijk. Vooral Engeland is een
goede afnemer. De mistletoe immers
geldt alg gelukssymbool en men mag
meisjes, die onder de mistletoe staan, een
kus geven.
De lente begint al vroeg in Aals
meer. Dit is voor een belangrijk deel
te danken aan de vakkennis van de
Nederlandse kwekers. Doordat zij
J zorgen, dat er bloemen zijn, kan de
huiselijke sfeer rondom het Kerst-
feest worden verhoogd. En naast het
j kerkelijke feest is Kerstmis toch bij
I uitstek het feest van het huisgezin.
Ook deze seringen zullen hun weg naar het publiek vinden.
H'IÜ nop peen twee maanden geleden,
dat de uitbundige Octoberzon uw
kerstboom al in feestelijke lijster zette,
nog voor U er met kaarsjes aan te pas
kwam.
Ginds, ergens in een heel stille hoek
van Drente, in het merkwaardige bos
Noordsleenerzand, werd diezelfde kerst
boom van heel andere schoonheid.
Daar speelde de herfst zijn stralend
kleurenspel. De witte berken staken hun
bruin-dorrende blaadjes, glanzend als
koperwerk op tegen het krachtige fel
rood van de Amerikaanse eiken. De Ja
panse larix stond in een sluier van zacht
geel boven de altijd-vale jeneverbes. Aan
de rand van een stil vennetje eèn dikke
krans van eikenhakhout dat zijn blad. al
helemaal in die eigenaardige koffièkleur,
nog maar net vasthield
Helgroen naast vlammend-rood aan één
twijg, het smalle blad van de vogelkers
en daartussen het smaragd-groen van de
grove den en vrolijke, zachte groen van
uw kerstspar. Rijen, rijen groen tussen
bruin, rood, geel, en het wit van berken-
stammen. Een feestelijk bos, door nie
mand betreden.
Uit dit sprockjeswoud zijn die sparren
weggehaald. O, niet zomaar, niet met
revershanden!
JjET Noordsleenerbos béhoort aan
Staatsbosbeheer, dat het aanlegde en
verzorgt, dat in de eerste Decemberdagen,
als het herfstfeest is vergaan, de sparren
keurt en- merkt en doet kappen. Groot
handelaars rijden aan mét vrachtauto's
en laden dé verslagen böompjes op. Voor
hen geen langer leven!
