t
Monumentale Romaanse kerk ging
1574 voor Rijnsburg verloren
In 1620 kwam aan het kloosterleven
een einde
m
o
Opheffing van Leidse kraam-
centrum op 1 Januari een feit
D'
Morgen beslist het bestuur
van de Annakliniek
Enkele kleinere kleuterscholen zullen
toch subsidie krijgen
ijÈmi
ultu
VIJS
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 12 DECEMBER 1951
Jit Rijnsbuigs velleden
^ISTREEKS 1500 begint de schemer der Middeleeuwen te verdwynen. Nieuwe
werelddelen werden ontdekt, waardoor het politieke en economische leven grote
veranderingen ondergingen. De uitvinding van de boekdrukkunst droeg in grote
mate by tot de verbreiding van nieuwe gedachten. De ontwikkeling van het gees
telijke en maatschappelijke leven in de laatste eeuwen vond voor een groot deel
hier haar oorsprong.
het oude
Ook in de geschiedenis
dorp zijn de ontreddering
en het gloren van het nieuwe bijna stap
voor stap te volgen. Afgezien
teriële noden, die kritieke decennia tot
op de huidige dag begeleiden, gaat het
leven in dorp en abdij schijnbaar rustig
verder. Tot plotseling een bericht uit de
regerende kringen het scherm
hoog trekt. Op de 2e Dec. 1529 ontvangt
de Abdis Aduana van Botland een schrij
ven van de raden des Keizers (Karei V)
Zij hebben vernomen, dat „binnen het
dorp en de heerlijkheid Rijnsburg" het
plakkaat tegen het Lutheranisme niet is
gepubliceerd. Zij nemen welwillend aan
dat de Abdis vergeten heeft dit te doen,
maar wijzen terloops op de strenge straf
fen. De Abdis wordt bevolen zich hier
naar te regelen en er op toe te zien, dat
de baljuw van Rijnsburg, die de gerech
telijke macht in Rijnsburg vertegenwoor
digde, de voorschriften van het plakkaat
onderhoudt. Dit plakkaat, voorbode van
bloedige tijden, werd dus in Rijnsburg
bekend gemaakt. Ook berichten over
nonnen, die het klooster verlieten of ont
vluchtten, kunnen misschien met de
J A vloed der „nye leere" in verband worden
gebracht.
De prediking van de kerkhervormers,
die het kloosterleven als nutteloos en on
natuurlijk verwierpen, en de critiek bin
nen de Rooms-Katholieke Kerk zelf
(Erasmus) maakten het leven voor de
kloosterlingen niet gemakkelijk. De mon
nikspij werd door een groot deel van het
volk beschimpt.
Een en ander had tengevolge, dat de
nonnen te Rynsburg besloten niet meer
volgens de strenge regels van Benedic-
■k3 tus te 'even. Het convent vroeg toe
stemming om als een Collegium van
Canonnessen samen te wonen, waar
door de levensregels enigszins werden
verzacht. Dat aan het onderhouden van
deze regels wel een en ander ontbrak,
bleek bü een onderzoek, gehouden
de dood der Abdis Maria Schenck a
Toutenburch. Bij het ondervragen der
nonnen kwam vast te staan, dat deze
Abdis „hoocb van herten" was en ar
heur lijf goude braceletten (armban
den) en gesteenten droegh gelye oft
een groote weereldlicke princesse ge
weest hadde". „Men heeft wel dicwils
gedanst in der Abdie geheel nachten
overe" verklaarde Philippa van Uiten-
ham, een der oudste nonnen. Zelfs vooi
de deelneming aan het koorgebed
werd aan de nonnen presentiegeld uit
betaald.
Was de geestelijke zijde aan het afta
kelen, de oude welvaart bleef echter toe-
Van deze materiële rijkdom ge
tuigt nog steeds een gebrandschilderd
raam in de St Janskerk te Gouda,
vaardigd door de glasschilders Dirc
Wouter Crabeth. Op dit raam, voorstel
lende de koningin van Scheba bij Salo
mo, komt een afbeelding van de Abdis
Elburg van Boetselaer van Langherack
voor, die het in 1552 aan de kerk schonk.
Over de houding van de kloosterlin
gen ten aanzien van de stryd tegen
Spanje is weinig bekend, maar wel iets
te vermoeden. Onder de edelen, die in
1566 het Smeekschrift aanboden, be
vonden zich vele naaste verwanten var
de Rijnsburgse jonkvrouwen.
Ondanks deze relaties voelden de vrou
wen zich in deze tijden niet veilig. Ir
1569 werd een wachter op de toren ge-
,r «teld, die bij onraad op een hoorn moest
blazen. Een opmerkelijk voorval speelde
zich af in Juli 1571. De baljuw van Rijns
burg eiste de doodstraf tegen Claes Hee-
res uit Vrieslandt. Deze had met andere
jen krijgsknechten geplunderd en geweld ge
pleegd tussen Noordwijk en Rijnsburg
g (Cloosterschuur) en zei'
,d|brandstichting bedreigd.
In 1574, tijdens het beleg van Leiden,
Werd de toestand onhoudbaar. Abdis
Celo Stephana van Rossum geeft de
verlof tijdelijk het klooster te verlaten
en zich bij familie in veiligheid te stellen,
Zelf vertrekt zij naar Utrecht. De poorten
het klooster worden voorgoed geslo-
Stephana van Rossum overleed 27 Dec.
1603 en werd in de Hervormde kerk te
Rijnsburg begraven. Nog twee vrouwen
van Rijnsburg de titel Abdis werd niet
meer gevoerd volgden haar op, waarna
in 1620 de ridderschap van Holland be
sloot geen nieuwe vrouwe van Rijnsburg
meer te benoemen. Dit betekende het
einde van Rijnsburgs kloostergeschiede-
Abdijkerk een en ander bekend gewor
den. Deze kerk was het onderwerp ge
weest van vele beschouwingen, waarbij
een belangrijke vraag was of in Rijns
burg behalve de Abdijkerk ook een
Parochie-kerk had gestaan. Eindelijk was
het prof. dr E. H. ter Kuile, die ontdekte,
dat de oude Romaanse toren van Rijns
burg het enig intact gebleven deel
de grote verwoesting sporen vertoont
van een aansluiting op één grote Ro
maanse basilicale kerk, die aan de West
zijde door een z.g. Westblok, bekroond
door twee torens, werd afgesloten. De
opgravingen in 1949 en 1951 door het Bio-
logisch-Archaeologisch Instituut var
Rijks-universiteit te Groningen hebben
de juistheid van deze mening bevestigd.
Aan de hand van de opgravingsresultaten
en door gebruik te maken van de ver
scheidene oude afbeeldingen der ruïnes
werd het mogelijk de situatie der gebou
wen te reconstrueren. Uit de afbeeldin
gen ziet men, dat een monumentale Mid
deleeuwse kerk met de strijd van 1574
voor Rijnsburg verloren ging.
S. Leenheer.
ten.
By het krijgsrumoer om de stad Lei
den, waarbü de Spanjaarden zich tegen
de uitvallen der Leidenaren verschans
ten in kerken en kloosters der omge
ving, kwam het in Rynsburg tot eer
schermutseling, die de eeuwenoude
gebouwen geheel verwoestte. Imposan
te ruïnes gaven nog ruim twee
later de plaats aan. waar eens de adel
der lage landen de Graven van Holland
ten grave droeg De nonnen waren ir
alle windstreken gevlucht, maar kwa
men na enige tyd weer in de omgeving
van de Abdis, die zich nu in Leiden
gevestigd had.
Merkwaardig zijn de berichten o
Craj Stephana van Rossums uitoefening y
°f..Me rechten als vrouwe van Rynsburg
1574. Zij benoemde in Rijnsburg behalve
«en predikant ook een schoolmeester,
Van wie werd vereist „belijdenis te doen
vooJvan den Christelijke Gereformeerde reli-
•rticulen der Nederlandsche bekentenis"
Pas op uw konijnen
Kerstmis nadert en de konijnen wor
gden, het schaarse voer ten spijt, al vetter.
U groter, helaas moeten we het opmer-
th<JTen' wor<^ daardoor het gevaar, dat het
5<V( kostelijke Kerstgerecht aan onze neuzen
c G tal voorbijgaan. Er wordt weer geloerd
de trager in beweging wordende vler-
'oeters. Daarom: opgelet!
Agenda voor Leiden
Woensdag
Geref. kerk Oude Vest, 8 uur: prof.
S. U. Zuidema voor de Geref. vrouwen
over „Eucces of zegen".
Schouwburg, 8.15 uur: „Kinderen zijn
kinderen" door Comedia vc
Rehoboth, half 8: „Rembrandtwijk"
filmavond „Meer en Bosch".
Volkshuis, 2—5 en 79.30 uur: tentoon
stelling Boek en Jeugd.
Donderdag
Rijksmuseum voor volkenkunde, Steen
straat la, 8 uur: dr J. Keuning over de
Toba-Bataks, vroeger en nu (met licht
beelden).
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Residentie
orkest o.l.v. Eduard Flipse met Chris
Scheffer (tenor) en Jaap Stotijn (hobo).
Burcht, 8 uur: oprichtingsvergadering
coöp. vereniging voor uitvaartverzorging.
Rehoboth, 8 uur: ledenvergadering af
deling Leiden der VERON.
„Westerkwartier", 8 uur: opening club
huis door wethouder Van Schaik.
Volkshuis, 25 en 79.30 uur: ten
toonstelling Boek en Jeugd.
Vrijdag
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Judo-festival,
met Japanse grootmeesters.
Doelen, 8 uur: A.R. kiesvereniging wijk
IV, dr A. Veerman. „Nederland tussen
de volken".
Volkshuis, 2—5 en 7—9.30 uur: tentoon
stelling Boek en Jeugd.
Foyer, 8 uur: voorlichtingsavond Ko-
ningin-Wilhelminafonds.
Levendaal 103, 2.15 uur:
middag Hervormde Gezinszorg.
Zaterdag
Stadsgehoorzaal, 8 uur: jubileumavond
T. en D.
Volkshuis, 4 uur: K. J. Junius inger-
man over Centraal Afrika en zijn slui
merende rijkdom, met lichtbeelden.
Schouwburg, 8 uur: K.N.G. brengt
„Moeder gevraagd".
Kasteel Oud-Wassenaar, 3 uur tot half
6: receptie J. A. van Herwaarden.
Den Haag, Tweede Kamer, hall 11:
Leids Studentenparlement.
Een reconstructietekening van de Romaanse abdijkerk te Rijnsburg.
Centrum Groene Kruis naar Middelweg
ol Rodenburgerstraat
E OPHEFFING van de Leidse stichting Het Kraamcentrum per 1 Januari gaat
door. Deze stichting, waarvan dokter J. G. Bazuin voorzitter is, draagt
algemeen karakter. Men heeft het nodig geacht de instelling op te heffen om twee
kraancentra in onze stad te kunnen vestigen, één uitgaande van het Wit-Gele
Kruis en één van het Groene Kruis.
Diepeningen en dokter H. Bakema
Het kraamcentrum van het Groene
Kruis heeft als arbeidsterrein Leiden,
Oegstgeest en Leiderdorp. In het bestuur
hebben de volgende personen zitting:
•ouw M. SnellenSchilperoord, me-
w S. van PraagTaconis en dokter
G. A. de Jager voor Leiden; mevrouw
N. H. Brouwerte Velde en mr
Strieker voor Oegstgeest; de heer K.
Garantiefonds voor
„Flora 1953"
uit de Provinciale Staten
Zuid-Holland heeft het voorstel
onderzocht, om als provincie deel te
en van een garantie
fonds voor de internationale bloemen
tentoonstelling „Flora 1953". Men kon
zich in het algemeen met het voorstel
verenigen. Eén lid had bezwaar, omdat
de tentoonstelling ook op Zondag ge
opend zal zijn.
Er rezen enkele vragen over de rang
orde, waarin de garantiebedragen
aanmerking moeten komen voor de dek
king van een eventueel tekort. Zowel de
commissie als Ged. Staten zijn van
ning, dat in de eerste plaats de 100.000
beschikbaar gesteld door Bloembollen
cultuur, behoort te worden aangespro
ken. Als daarna nog een tekort overblijft,
achten G.S. het billijk, dat dit tekort naar
evenredigheid door de gemeenten Haar-
Heemstede en de provincies
Noord- en Zuid-Holland wordt gedragen.
Eén lid der staten betwijfelt of een
raming van 600.000 betalende bezoekers
niet te hoog is. Anderzijds wordt even
wel opgemerkt, dat, gelet op het aantal
bezoekers der in 1935 gehouden tentoon
stelling, alsmede op de reclame-cam
pagne, die voor deze tentoonstelling
wordt gevoerd, een raming van 600.000
betalende bezoekers wel verantwoord is.
P. T. T.-benoeming
De referendaris 2e klasse der PTT, de
heer J. Oostenenk, is bij beschikking van
de directeur-generaal der PTT benoemd
tot referendaris.
Leiderdorp. De heer Van Diepeningen is
voorzitter, dokter Bakema secretaris, mr
Strieker penningmeester en dokter De
Jager vice-voorzitter.
Het kraamcentrum heeft een tweeledig
doel, t.w. opleiding van meisjes tot
kraamverzorgster en verzorging van
tiënten. Het bestuur verwacht, dat
deze stichting nu een ruim gebruik zal
worden gemaakt. Het ligt in de bedoe
ling zowel in Leiden als in Oegstgeest en
Leiderdorp zitting te houden. Voor Lei
den denkt men aan verschillende plaat
sen. Verdere mededelingen over de orga
nisatie zullen te zijner tijd volgen.
Over de huisvesting is nog niets met
zekerheid te zeggen. Het is mogelijk, dat
het centrum in de verbouwde lokaliteiten
aan de Middelweg wordt ondergebracht,
maar men heeft ook het oog op het Is
raëlitische Weeshuis aan de Rodenbur
gerstraat, met de directie
besprekingen zijn gevoerd.
Fabrikant ging buiten
zijn boekje
Een Leidse fabrikant stond terecht voo
de Haagse politierechter, omdat hij ee
pand was binnengedrongen. Verd. vei
dedigde zich door te zeggen, dat me
regelmatig toegang had tot het pand e
dat hiertegenn nooit bezwaar was ge
maakt. Uit de stukken bleek, dat de fa
brikant de eigenaar van het pand op
drachten gaf voor het bewerken van spin
huizen. Er was echter een conflict
de betaling ontstaan en verd. wilde zijn
goederen, die in de werkplaats w;
terughalen. Hij was daarvoor echter niet
naar de eigenaar gegaan om de sleutel te
halen, hij had zelf een sleutel, die toe
vallig op het slot paste. Dus eigenlijk bent
u met een valse sleutel binnengedrongen,
constateerde de officier van Justitie. Ik
zag geen andere mogelijkheid, antwoordde
de fabrikant. De straf viel in dit uitzon
derlijke geval nogal mee, want conform
de eis werd de fabrikant veroordeeld tot
f 10 boets subs, twee dagen.
NACHTDIENST APOTHEKEN
Apotheek Van Driesum, Mare 110, tel.
20406, en de Zuider-apotheek, Lammen-
schansweg 4, tel. 23553.
Ir Lem in Leiden terug
Ir D. IJ. Lem, adjunct-directeur van
Gemeentewerken te Leiden, is, na een
verblijf van drie en een halve maand in
Joego-Slavië, in Leiden teruggekeerd.
I Hij had in den vreemde tot taak bepaalde
autoriteiten van bouwkundige voorlich
ting te dienen. Zijn werk op het stadhuis
heeft de heer Lem reeds hervat. Het is
hem niet toegestaan de resultaten van
zijn bezoek aan de openbaarheid prijs te
Arbitrage in laatste weken
Over enkele weken zal het jaar 1951 tot het verleden behoren. Dit betekent
niet alleen, dat dan een nieuw jaar zijn intrede zal doen. Het betekent ook,
dat op dat ogenblik dr C. P. van Nes, de directeur van de Annakliniek te
Leiden, niet meer als zodanig aldaar werkzaam zal zijn.
Hoewel wij het zeer wensten, konden
wij de juiste redenen tot dit ontslag, dat
alom beroering heeft doen ontstaan, niet
mededelen, aangezien het bestuur der
Vereniging voor Misvormden (tevens
van de Annakliniek) het niet nodig
achtte, hierover nadere inlichtingen aan
de pers en dus ook aan het publiek
te verstrekken. Wij hebben dit ten
zeerste betreurd, omdat niet alleen het
ontslag van iemand als dr Van Nes,
wiens kundigheid in binnen- en buiten
land bekendheid geniet, verbazing
teleurstelling heeft gewekt, maar boven
dien omdat op onze redactietafel van ve
le zijden brieven komen om nadere in
lichtingen.
Wellicht zal het thans mogelijk zijn
binnen afzienbare tijd wat meer licht
op deze zaak te laten schijnen, aange
zien een comité van patiënten en oud
patiënten van dr Van Nes zich tot voor-
noemd bestuur gewend heeft met het
verzoek om een arbitraal onderzoek te
doen instellen naar de controverse tus
sen dit bestuur en dr Van Nes.
In een telefonisch onderhoud, dat wij
mochten hebben met de voorzitter van
dit bestuur, prof. dr L. J. van Holk,
werd ons medegedeeld, dat het 't bestuur
inderdaad zoals in de brief van dit
comité aan het bestuur stond; zie ons
blad var. Maandag noch officieel noch
officieus bekend was, dat bij de patiën
ten of anderen het verlangen leefde om
naar de oorzaken en de aard van het
conflict een arbitraal onderzoek te doen
plaats hebben. Prof. Van Holk zei ons
A.N.W.B. viaagt:
Beplanting snoeien op
Zoeterwoudseweg
Het is de Toeristenbond A.N.W.B. ge
bleken, dat het verkeer op de Zoeter-
'oudseweg te Leiden binder ondervindt
an de beplanting, die in de binnenzijde
in de bocht, nabjj de Constructiewerk
plaatsen, het uitzicht beneemt. De bond
heeft de gemeente Leiden dan ook
zocht deze gevaarlijke beplanting in te
snoeien.
voorts, dat hij de brief van het comité
Donderdag a.s. in de bestuursvergadering
ter sprake zal brengen, hoewel hij per
soonlijk hier weinig heil in ziet.
Dat, noch officieel noch officieus, het
bestuur bekend was met het verlangen
van velen in den lande naar klaarheid
in deze zaak, komt ons nochtans merk
waardig voor. Immers: reeds op 28 Augus
tus vorig jaar, zo deelde een der leden
van het comité, ir H. Rusting in Den
Haag, ons gisteren mede, sprak het
mité in een schrijven aan het bestuur
der vereniging zijn ongerustheid uit oi
het naderend ontslag van dr Van Nes
verzocht het om een onderhoud met het
bestuur, op welk schrijven het bestuur
antwoordde, dat het hiervoor geen ter
men aanwezig achtte. Ook is hierna een
persoonlijk bezoek bij prof. Van Holk
gevolgd, dat evenmin resultaten af
wierp.
Voorts lykt het ons onwaarschijnlijk,
dat de ingezonden stukken in de kran
ten van de laatste tijd aan de aandacht
van het bestuur der vereniging ontgaan
kunnen zijn, en ten slotte verwijzen wij
naar het schrijven van de Invalidenbond
(ons blad van 21 November), waarin
toch wel duidelijke taal in deze gespro
ken werd en dat onmogelijk aan de aan-i
dacht van het bestuur of van de leden
ontsnapt kan zijn.
Hoe het ook zij: morgen zal de
brief van het comité van patiënten en
oud-patiënten ter sprake komen op de
bestuursvergadering, en van harte hopen
wij, dat in deze zo belangrijke aangele
genheid eindelijk wat meer klaarheid
komt. Wij zeggen: klaarheid, omdat wij
hopen en verwachten, dat aan de resul
taten na dit onderzoek publiciteit gegeven
zal worden. Wy menen dat de patiënten,
de oud-patiënten en ook de toekomstige
patiënten van dr Van Nes èn van de
Annakliniek daar wel min of meer een
moreel recht op mogen laten gelden.
tochishetzo
uhebtgelezendatdeprijsvankrantenpapier
met33 Tc zalstijgenhetzaliederzondermeer
duidelijkzijnwatditvoordetoekomstbete
kentheiuiterlijkvandekrantzalgeheelwor
dengewijzigdomdathettochaldurepapierda
neentekostbaarmateriaalisgewordenomo
okmaaréénstukjeonbedrukttelatenengeen
witteruimtemeertussendewoordengeenle
estekensgeenhoofdlettersalseerstejourna
listinnederlandgeefikhierbijeenkleineproe
vevanhettoekomstigeaanzienvandekrant
uzultstraksnietmeerkunnenzeggenerstaat
vanavondweernietsinzoalsunudikwyls
doetwaarbijudanzeeronbillijkvergeeter
aantoetevoegenwatmijinteresseertuzult
verplichtzijndekranttespellenwatdered
actietocheenzekerevoldoeningzalgevenik
hebnogeengoedetipvooruhoeuhetbesttew
erkkuntgaanubegintdewoordenmetpotlood
streepjestescheidenalsuhetheelgoedwilt
doenzetuooknogleestekensditkanzelfseen
dolvermakelijkfamiliespelletjewordendaar
nakuntuopuwgemakdekrantgaanlezenwa
a rsch jj 1 y kzultuerzodagennachtmeeintou
wzijndepuzzleredacteurkanweluitscheide
nmetzijnpuzzlerubriekwantdehelekrantz
aleenpuzzlewordendachtuooknietmaarikv
oormijgeloofdatdeopticiensendeoogartsen
eengoudentijdtegemoetgaannuikgunhetze
bestlevenenlatenlevenismijndevieszomoes
tiedereeneroverdenkendanzouterindewere
ldheelwatbeteraantoezijnmochtuvanoord
eelzijndatinditstukjenogmeeiTuimtehad
kunnenwordenbespaarddanzegtuhetmaar
aandehoofdredacteurdankandieerzijnhoof
doverbrekenalshijhettenminstenietverliest
wanthetvaltnietmeezodekranttelezenmaar
ooknietomallesachtermekaartteschryven
morgenzalhetuooknietduidelykzijn!
(Ontleend aan het Nieuwsblad van het
Noorden).
Hoogleraren werden
herdacht
In een vergadering van de afdeling
Letterkunde der Kon. Akademie van
Wetenschappen heeft prof. mr J. C. van
Oven uit Leiden zyn overleden collega
in het Romeins recht te Utrecht, prof. dr
J. Ch. Naber, herdacht. Prof. Naber stierf
op 15 September 1950. In de bijeenkomst
herdacht prof. dr A. de Buck oud-minis
ter prof. dr G. van der Leeuw.
De in 1928 gestorven bekende Leidse
natuurkundige prof. dr H. A_ Lorentz
werd te Parijs herdacht. Daar sprak Louis
de Broglie in een plechtige zitting van
de Academie van Wetenschappen als per
manente secretaris over Lorentz' leven en
V.V.V. wordt ook alsnog bedacht
Het Is B. en W. reeds thans nodig ge
bleken, in de nog te behandelen ge
meentebegroting voor 1952 enkele wijzi
gingen aan te brengen. B. en W. leggen
die wijzigingen thans reeds aan de raad
opdat er bij de behandeling va
begroting in de afdelingen rekening
kan worden gehouden. Het betreft hier
de subsidiëring van enkele kleuter
schooltjes en van V.V.V.
In de eerste plaats waren reeds eerder
verzoeken om toekenning van subsidie
enkele nog niet gesubsidieerde bij
zondere kleuterscholen ingekomen en in
handen van B. en W. gesteld om prae-
advies. Namelijk van: Prinses Marijke-
kleutersohool, Adr. Pauwstraat 1 (voor
Leiden en Oegstgeest), kleuterschool in
het voormalig Israëlietisch weeshuis, Mon-
tessori-kleuterschool aan de Zoeter-
woudsesingel, kleuterschool Noordeinde
(Eerste Leidse Schoolvereniging),
Oegstgeester kleuterschool Warmonder-
W. merken op, dat geen van
deze schooltjes geheel voldoet
die de verordening stelt. Ook
schijnt het niet waarschijnlijk, dat
enige tijd aan die eisen zullen vol
doen. Daarvoor moeten immers kostbare
voorzieningen worden getroffen. Met uit
zondering van het schooltje aan de War-
mondenveg. waarvan de algemene toe
stand geheel onvoldoende is, achten B.
W. de situatie van de overige
schooltjes niet zodanig, dat in de tegen
woordige toestand niet kan worden be
rust, mits dit niet insluit, dat zij op de
normale wijze worden gesubsidieerd.
Behalve het schooltje Warmonderweg
41 komen volgens B. en W. ook niet
subsidie in aanmerking, zij het
andere reden, de schooltjes Noordeinde 1
Montessori, die resp. circa 35
leerlingen tellen, waaronder nog enkele
buitenleerlingen en kinderen beneden
jaar. Nooit was het de bedoeling,
zulke schooltjes te subsidiëren.
W. willen enige subsidie ver
lenen onder de volgende voorwaarden:
1. dat de leerkrachten in het bezit zyn
van de vereiste bevoegdheid; 2. dat de
kinderen minstens vier jaar oud zijn; 3.
dat buitenleerlingen niet zonder machti
ging van B. en W. worden toegelaten; 4.
dat de scholen tenminste 50 leerlingen
tellen.
Gezien het feit, dat minder hoge eisen
in de gebouwen warden gesteld,
gelet op de ongunstige financiën der ge
meente, lijkt het B. en W. nodig, dat de
toe te kennen subsidie belangrijk lager
ligt dan die aan de gewone kleuterscho
len. De normale subsidie komt neer op
ongeveer f70 per leerling en per jaar.
Voor de onderhavige onderscholen stellen
W. f30 voor. gefixeerd op een vast
bedrag.
De voor 1952 bestemde bedragen zou
den dan zyn: voor de Prinses-Maryke-
school f 1800 (na aftrek van te jonge
kinderen en van buitenleerllngen), school
Isr. Weeshuis f 2400. Niet voldoende, al-
W., maar de besturen wisten
by de stichting, dat ze niet op subsidie
hoefden te rekenen.
Hoe n' poetslap
kan ontstaan
De volgens B. en W. zo zeer nodige
uitbreiding van de Montessori-kleuter-
school Schuttersveld en de openbare
kleuterschool Maresingel kan nog niet
doorgaan. Ingekomen verzoeken om
openbare kleuterscholen in het Haag-
wegkwartier en in de Professoren- en
Burgemeesterswyk zijn in handen van
B. en W. gesteld om prae-advies. B. en
W. willen een openbare kleuterschool
stichten in het schoolgebouw Drie-Octo-
berstraat-Duivenbodestraat. Dit zal een
Montessorischooltje worden.
Ook stellen B. en W. voor, over 1952
aan V.V.V subsidie te verlenen, en wel
het dubbele van het bedrag, dat zij aan
contributies en andere periodieke bij
dragen ontvangt, tot een maximum van
f 5.000, zulks onder voorwaarde, dat B.
W. het recht krijgen tot aanwyzing
in twee bestuursleden.
De subsidie aan de stichting „Fonds
voor aanleg, onderhoud en beheer van
wandelparken" (Leidse Hout) wensen
n W. te verhogen van f 4.000 tot
f 10.000.
Het college deelt ook nog mee,'dat de
electrische toneelinstallatie van de
Stadsgehoorzaal nog in 1951 zal worden
verbeterd.
Dat betekent een meevallertje voor
1952, want aanvankelijk was op de be
groting 1952 hiervoor een post van f 2600
geraamd. Ook de verhoging van de gas-
en electriciteitstarieven geeft een voor
deel, zodat uiteindelijk een nadelig ver
schil blijft van f 4380. Maar erg is, dat
deze f 4380 van de post voor onvoor
ziene uitgaven, die toch al zo laag is,
nog af moet.
De iilm Mira
In het Casino-theater gaf de filmstudie
kring van K. en O. gisteravond zijn derde
voorstelling. De Indiase film Mira (Mee-
ra) werd vertoona. Ter gelegenheid van
een voorstelling voor het Leids Acade
misch Kunstcentrum werd deze film
reeds in ons blad besproken. Het verhaal
van de geheel door Hindoes gespeelde
rolprent is gebaseerd op de levensge
schiedenis van de prinses van Marta
(Jodphur), die huwde met de vorst van
Marwar, maar die haar vorstelijke staat
verliet om priesteres te worden in dienst
van Krishna.
Schilderij van ds D. A. v. d. Bosch
De Haagse schilder George Claas-
sen heeft van dr Dirk Arie van
den Bosch, de bekende Haagse
Hervormde predikant, die in het
concentratiekamp Amersfoort om
het leven kwam, een groot schil
derij gemaakt. De schilder werd
tot dit werk geïnspireerd door een
boek, dat een dochter van deze
predikant over haar vader heeft
geschreven. Het portret werd ge
maakt naar de foto in dit boek. De
heer Claassen is van plan om het
binnenkort te exposeren. Het stuk
heeft nog geen bestemming. In elk
geval zal het Chr. Militaire Tehuis
te Den Haag, dat door ds Van den
Bosch werd opgericht, een klei
nere houtskoolschets ontvangen.
De in Hazerswoude geboren pre
dikant genoot ook in Leiden en
omgeving grote bekendheid.
De La-Tène-tijd in België
Over dit onderwerp hield dr M.
Mariën uit Brussel gisteravond een lezing
in het Rijksmuseum van Oudheden.
Omstreeks de Vilde eeuw voor
tijdrekening, tijdens de Hallstatt-periode,
blijken vele gewesten van België onder
de heerschappij gekomen te zijn van een
soort krijgsaristocratie, gewapend met
zeer lange ijzeren slagzwaarden. In hoe
verre de hoofden der stammen, die later,
tijdens de La-Tène-periode, van de Vde
tot de Ilde eeuw België bevolkten, de
nazaten dezer Hallstattkrijgers wa
blijft een open vraag. Dank zij het
chaelogisch materiaal uit nederzettingen
en graven, kan voor de vroege La-Tène-
tijd een aantal volksgroepen in België,
ten Westen van de Maas omlijnd worden,
die sterk onder invloed stonden van dt
stammen der Marne-kultuur. Niet alleen
in Henegouwen doch ook in Brabant, in
Vlaanderen, in Haspengouw, en zelfs in
de Kempen kunnen sporen van volks
groepen vastgesteld worden. Oostwaarts
van de Maas schijnt de invloed vooral
uit de Moezelstreek te zijn gekomen.
Toen rond 150 voor onze tijdrekening
olkeren van over de Rijn ln Marne- en
Seinestreek binnenstroomden om er door
vermenging met de achtergeblevenen de
Belgen te vormen, drongen tegelijkertijd
verwante stammen in België binnen.
Zonder twijfel bleven velen der oudere
stammen ter plaatse. Ze verweerden
brachten rond het einde der eeuw de
Kimbren en Teutonen heel wat beroering
in Gallië. In België waren de Atuatlci
hun afstammelingen.
Archaeologische sporen van de Belgen
zijn in België zeldzaam.
Drie Leidse politie
mannen met pensioen
Binnenkort hopen weer drie leden va
de Leidse politie afscheid te nemen we
gens het bereiken van de pensioenge
rechtigde leeftijd. Het zyn de heren J.
Gort. B. Zwienink en G. C. van Hoeijen.
De eerste twee worden gepensionneerd
per 1 Januari en de heer Van Hoeiji
zal op 1 Februari de dienst verlaten.
De heer Gort kwam op 1 November
1919 als agent in dienst van de politie
alhier. Op 1 Januari 1946 werd hij be
vorderd tot hoofdagent en op 1 Februari
1947 tot brigadier. Ook de heren Zwie
nink en Van Hoeijen werden in Nov>
ber 1919 als agent in de dienst opgeno
men. De eerste werd op 1 Februari 1947
bevorderd tot hoofdagent en de heer
Van Hoeijen op die datum tot brigadier.
De heer Gort heeft reeds de leeftijd van
55 jaar bereikt en de heren Zwienink en
Van Hoeijen hopen resp. in deze maand
zich of werden onderworpn. Ten 6lotte'en in Januari 55 jaar te worden-
Studie indologie niet
meer in Leiden
Indonesische studenten terug
naar hun land
De jongelui, die op kosten van de
Indonesische regering in Leiden indologie
studeren, moeten hun studie afbreken,
zo heeft deze regering bepaald. Indonesië
tracht op deze wyze deviezen te sparen.
Onder deze maatregel vallen die stu
denten. die vóór September 1952 hun
studie nog niét zullen hebben voltooid.
Zij zullen de studie voortzetten aan de
universiteit van Djokja. Dit besluit zou
ook in verband kunnen worden gebracht
met het bezwaar van enkele Indonesische
autoriteiten tegen de „koloniale sfeer" ln
de Leidse indologische faculteit.
Vergadering van textiel-
detaillisten uitgesteld
De vergadering van de drie vakbonden
van textiel-detaillisten te Leiden en
omstreken voor morgenavond is verzet
op 18 December.
Burgerlijke stand van Leiden
GEBOREN: Jacoba M R, d v L Neute
boom en J M R Waanders; Maria B V. d
v M P Kuipers en A G M Meijer; Antho-
nius E M. z v E Rietbergen en C M
Overweel; Alida M. d v F Redel en A M
de Jong; Cornelia M C M. d v Th J
Hoogeveen en M J Broeders.
OVERLEDEN: G H van Went, man, 69
jr; E A A Barrink, man, 42 jr; M Key.
man. 61 jr.
GEHUWD: P S Kraemer en H Pannen,
tier; F van Baardewijk en M H C T-anr
Zaak Bertha Hertogh in Februari
weer aan de orde
Gelyk reeds eerder gemeld is namen*
de partij Mansoer Adabi bij het gerechts,
hof te Singapore het verzoek Ingediend,
de rechterlijke uitspraak, waarbij het
huwelijk met Bertha Hertogh nietig werd
verklaard, bij de Britse kroonraad ter
vernietiging te mogen voordragen. Het
gerechtshof te Singapore heeft thans be-
sloten, de behandeling van dit verzoek
"it te stellen tot Februari 1952
Jhr L. M. de Brauw heeft dezer
dagen zijn geloofsbrieven als Ned. gezant
in Nieuw-Zeeland aan de gouverneur-
generaal te Wellington aangeboden.
