Primair is de reformatie der maatschappij
in Christelijke zin
NIEUWE LEIDSCHE COURANT 3 WOENSDAG 28 NOVEMBER 1951
Novembei-avond C.N.V. te Leiden
Scheveningse toneelvereniging voerde
jubileumstuk op
„Wat jammer, dat de zon 's nachts niet schijnt
Ook Leiden doet mee in de Novemberactie van het Chr. Nationaal Vakver
bond. Gisteren culmineerde deze in een grote propagandavergadering in de
Stadsgehoorzaal, waarin de Scheveningse toneelvereniging „De Vuurbaak"
het stuk „Opdat eens de arbeid bloeien zal in vrijheid overal" opvoerde,
dat werd geschreven ter gelegenheid van het veertig-jarig jubileum van
het C.N.V. Beter dan een spreker dit kan doen, schetst het stuk de dra
matische strijd, die aan een verbetering van de sociale toestanden moest
voorafgaan. De Leidse Chr. Besturenbond heeft er goed aan gedaan, zijn
leden met dit spel, dat de werkelijkheid van vroeger zeker niet overdreyen
voorstelt, te confronteren.
De heer D. van *t Zelfde, voorzitter van die arbeider is, en de Christelijke vak-
de Besturenbond, verwelkomde in het beweging met haar op de Bijbel gegronde
streven. Het laat iets zien van de toe
standen, die aan het begin van deze eeuw
op sociaal gebied heersten. Toen voelden
de liberale patroons zich oppermachtig.
Zij meenden, dat ook maar enige inmen
ging van de arbeiders in loon- en be
drijf saangelegenheden hun prestige zou
vernietigen- En een patroon, die zich
Christen noemde, deinsde voor de libe
rale theorieën heus niet terug. Aan be
paalde teksten werd een uitleg gegeven,
die hem zelfs nog vleide in zijn uitbui
tend systeem. Verscheidene malen komen
arbeiders om opslag vragen. „Opslag":
n 13 op 14 cent per uur -bij een arbeids-
1 van 65 uur. ,Als je meer wilt ver
dienen, dan moet je maar tachtig uur
gaan werken", waarop de arbeider cy
nisch maar volkomen eerlijk antwoordt:
„Wat jammer, dat de zon 's nachts niet
schijnt".
bijzonder de directeur en de adjunct
directeur van het gewestelijk arbeidsbu
reau, de heer Hordijk, oud-voorzitter
■van de bond, en de vertegenwoordiger
van de raad van toezicht voor het ge
touw. De heren Menken en Van der
Kwaak hadden bericht van verhindering
gezonden. (De laatste merkten we tegen
het slot nog op.) In zijn openingswoord
zei de heer Van 't Zelfde, dat wij ge
roepen zijn de wereld bewoonbaar te
maken. Wij hebben hier echter niet een
blijvende stad en verwachten een nieuwe
hemel en een nieuwe aarde. Dit sluit
niet uit, dat wij voor gezonde sóciale
verhoudingen op de bres moeten staan.
De hoofdbestuurder de heer J. Kapinga
merkte op, dat het toneelstuk vooral de
jongere generatie iets te zeggen moet
hebben. Hij kon zich niet aan de indruk
onttrekken, dat de jeugd niet voldoende
kennis ten aanzien van de historie der
vakbeweging heeft. Die kennis kweekt
de liefde en de toewijding voor het werk
van nu aan. De sociale arbeid moet wor
den voortgezet. Waarom zijn wij lid van
de vakbeweging? Het antwoord kan zijn:
Het is nodig, dat men zich organiseert,
wil men zijn positie veilig stellen en ver
beteren. Maar we zijn ver beneden de
maat, als we alleen daarop de nadruk
leggen. Primair is de reformatie van de
maatschappij in Christelijke zin. Het
Evangelie van Jezus Christus moet de
grondslag zijn ook voor het sociale ge
bied. Er zijn veel machten die ons wil
len tegenstaan. Daarom is het steeds weer
nodig, dat wij ons bezinnen.
Spr. wees ook op de voorgestelde Zon-
dagsarbeid, ten aanzien waarvan het
C.N.V. duideljjk heeft gezegd, dat Gods
gebod boven alles gaat. En dit luidt, dat
de mens zes dagen moet werken en dat
de zevende dag in het bijzonder een dag
voor de dienst aan God is. De heer Ka
pinga was van mening, dat dit probleem
wijst op een bepaalde geestesgesteldheid
van deze tijd. Ten slotte legde hij er de
nadruk op, dat wij er voor moeten waken
niet het slachtoffer te worden van een
zekere massamentaliteit, die de persoon
lijke verantwoordelijkheid niet meer aan
vaardt. De organisatie als geheel heeft
een taak, maar de individuele verant
woordelijkheid is primair. Hij wekte op
Eén pretentie
Naar onze mening maakt de geest van
„Opdat eens de "arbeid bloeien zal" het
onnodig op het individuele spel van de
medewerkenden in te gaan. ofschoon wij
niet onvermeld willen laten, dat ver
scheidene spelers zeer goede vertolkingen
te zien gaven. Wij denken bij voorbeeld
aan de zoon van de oude Karmeyer, die
zijn rol ten voeten uit liet leven
Het stuk verplaatst ons in de strijd om
erkenning van de rechten van de mens,
Leiden en omgeving
helpen Italië
WU vernemen, dat ook de afdeling
Lelden van het Ned. Rode Kruis een
telegram heeft ontvangen van het hoofd
bestuur, waarin werd verzocht In Lei
den en omgeving zo spoedig mogelijk
Inzamelingen te organiseren voor de in
nood verkerende Italianen. Het bestuur
heeft het werk onmiddeliyk ter hand
genomen en de collecten vinden reeds
aa. Zaterdag plaats.
Zoals men weet, werd door het Rode
Kruis eën actie voorbereid voor hulp
aan de getroffen Koreanen. Uit een be
richt, dat men enkele dagen geleden
uit Genève ontving, bleek echter, dat
hulp aan Korea in dit stadiuim niet uit
voerbaar is. Het Rode Kruis doet nu
een beroep op ons volk om de slacht
offers van de Italiaanse waterramp te
Optochtdeelnemers kregen
feestavond
Door een tekort aan plaatsruimte in
de krant van gisteren kunnen wij eerst
nu melden dat de medewerkers van de
Drie October-optocht Maandag een feest
avond in de Stadsgehoorzaal kregen aan
geboden. In zijn openingswoord deelde
de heer Commandeur mee, dat het be
stuur volgend jaar weer een luisterrijke
Leidse optoaht hoopt te houden, waar
voor ook veel medewerkers nodig zijn.
Roland Wagter zette de optochtmen
sen een uitgebreid ontspanningsmenu
voor, waaraan allen zich volop te goed
hebben gedaan. De heer P. de Graaf
bood als vertegenwoordiger van de deel
nemers aan de leden van de optocht
commissie een klein geschenk aan. Deze
geste demonstreerde wel de goede ver
houding. Twee jongelui sohonken de
voorzitter van de vereniging, mr Geert-
sema een vaos. De secretaris kon ver
scheidene nieuwe leden noteren.
Judo-examens
Bij de door de heer H. Holvast, le
Dan, afgenomen Judo-examens aan
sportschool Kooreman, slaagden voor de
gele band de heren Sardjono, Tjio 1
Liang Hoat, Soemitro en E. Jellema.
Eveneens voor de gele band slaagde
mej. C. Dee. Voor de oranje band slaag-
den F. Guljé, J. v. d. Blom, P. Vinken-
itein, J. Vinkenstein, T. van Rossum, L.
Kruyt. R. A. Lopulalan en Bong Wil Lie,
allen heren. Voor de groene band slaag
den de heren A. Hosman en J. G. Wolf-
tos.
Het is een moeilijke zaak, de ellende
uit te beelden, die deze toestanden in de
gezinnen van de arbeiders hebben ver
oorzaakt. De patroon kon zich hiermee
niet bemoeien: de bloei van het bedrijf
was het een en het al. Hoe die bloei tot
stand kwam, dat was een zaak, waarmee
de Bijbel eigenlijk niets te maken had.
Maar door de ellende heen breekt lang
zamerhand een glans van verandering.
Er is gestreden- Echter niet tevergeefs.
Dat men de namen der groten Talma.
Sikkel en Slotemaker de Bruine, niet
heeft vergeten een plaats in het stuk te
geven, is vanzelfsprekend. Toch is het
goed gezien, ook de eenvoudige, getrof
fen arbeider royaal aan het woord te la
ten. Hij heeft ook positief gewerkt mid
denin de verbijsterende nood van elke
dag. Het slot is magistraal als historisch
gegeven: de patroon brengt hulde aan
hen, die op het Chr. sociale erf leiding
hebben gegeven.
Wij nemen aan, dat dit eenvoudige spel
op ieder een diepe indruk heeft gemaakt.
Het heeft geen pretenties en daarom heb
ben we geen ogenblik gelet op eventuele
gebrekkigheden. Eén pretentie wil het
slechts hebben: het maakt duidelijk, dat
de sociale vrede van nu mede te danken
is aan de velen, die vanuit het Evangelie
op dit terrein tot daden zijn gekomen. Als
zodanig is „Opdat eens de arbeid bloeien
zal" voorbeeldig.
Het zangkoor „Dejo Preza" onder lei
ding van ae heer P- Eikerbout verleende
medewerking.
De collecte voor het tbc-bestrijdings-
fonds „Draagt Elkanders Lasten" bracht
126,93 op. Iemand had bij vergissing
drie ongeldige kwartjes in de
zak gestopt. Toen de voorzitter dit i
deelde, verklaarde een ander zich spon
taan bereid deze voor drie goede i
ruilen.
A. F. Coenen „Straten en mensen"
Eervolle vermelding voor 23-jarige
Leidenaar
In 1947 werd de Reina Prinsen Geerligsprijs ingesteld, die dient ter aan
moediging van jonge letterkundigen. Dit jaar was de gelukkige de Haar
lemse schrijver Harry Mulisch, voor zijn boek „Archibald Strohalm'Een
eervolle vermelding werd het deel van onze stadgenoot A. F. Coenen, met
zijn roman „Straten en mensen".
neens naar huis gaat, omdat hij zich
co gemakkelijk kan omschakelen
het dagelijkse leven. Hij blijft een
tijd lang in een vreemde stad. en dit ver
blijf, in vreemde straten en tussen vreem.
mensen, heb ik geschetst".
,En wat verder? Gaat U nu nog meer
schrijven?"
„Het vervolg, dus als die soldaat ein
delijk weer thuiskomt, heb ik nu ook af.
ik wil deze beide delen nog even herzien
en dan zal ik de twee delen als één roman
laten uitgeven. Maar dat wordt pas be
gin volgend jaar, want eerst moet nog
toneelstuk af, waarmee ik bezig ben.
voor de rest heb ik nog enkele sche-
5 voor romans in m'n hoofd".
Alexander Frans Coenen werd op 22
Juli 1928 in Den Haag geboren, waar hij
de lagere school doorliep, om vervolgens
het Rijnland-gymnasium te Wassenaar te
bezoeken, dat hij op normale wijze door
liep.
„Ik heb een blauwe Maandag rechten
gestudeerd", aldus de heer Coenen, en
moest toen voor twee jaar onder dienst.
En nu zit ik op een reclamebureau".
De heer Coenen werkt overdag in Den
Haag en komt 's avonds pas tegen elven
thuis. Toen wij hem gisteravond opzoch-
A. F. COENEN.
ten (De Wetstraat 35), was hij toevallig
nogal gauw naar bed gegaan, zodat hij
voor ons z'n legerstede weer uit moest.
Hetwelk hij nochtans met een opgewekt
gezicht deed. „Dacht U dat ik het niet
leuk vond, in 'n krant te komen?" ze:
„Dit voorjaar", zo deelde hij ons
„schreef ik een novelle, getiteld „Donkere
Lente", waarvoor ik van het ministerie
van onderwijs een reistoelage kreeg. Dat
was in die geruchtmakende tijd, toer
Simon van 't Reve's werk werd gepas
seerd uit morele overwegingen. Ik ben
toen een paar maanden naar Wenen ge
weest. Toen ik thuiskwam, schreef ik het
nu eervol vermelde werk „Straten
Mensen". Ik deed er een maand o
want ik had niet zoveel tijd; op 1 Sep
tember sloot de inzendtijd. Er waren 30
inzendingen. Na selectie bleven Mulisch
en ik over. „Archibald Strohalm" had
volgens de jury punten, die wat zwak
waren, maar ook die zeer hoog gingen,
terwijl mijn „Straten en mensen" meer
gelijkmatig was, maar toch ook getuigde
van groot vakmanschap. Billijkerwijze
kreeg Harry Mulisch de prijs, want hoog
tepunten houden beloften in".
„Handelt „Straten en Mensen" ovei
eigen ervaringen?"
„Zo goed als niet. Het gaat over eer
jongeman, die uit dienst weerkeert, maai
Gérard Souzay
Maandag a.s. zal in de Stadsgehoorzaal
onder auspiciën van de Leidse Kunst
kring „Voor Allen" optreden de Franse
bariton Gérard Souzay, die hier ook ver
leden jaar met groot succes is opgetre
den. Het programma wordt geopend met
enige oude Italiaanse liederen en vervol
gens liederen van Schumann, Brahms,
Chausson, Duparc en De Falla.
Tot wederzijds genoegen
De heer D. van der Kwaak sprak voor
wijk III der A.R. kiesvereniging
Energieverbruik vraagt naast woning
bouw de aandacht
Tot wederzijds genoegen bleek gisteren de avond van wijk III der A.R.-
kiesvereniging te zijn. In de Turk sprak de heer D. van der Kwaak, de C.H.-
wethouder, natuurlijk over de financiering van onze gemeentehuishouding.
En de aanwezigen spraken met veel lof over en tot de wethouder, over de
samenwerking in de Prot.-Ohr. raadsfractie en vooral over het werk van
de heer Van der Kwaak ten aanzien van de financiering van de woning
bouw.
De meelfabriek „De Sleutels" gaat uitbreiden. Voordat een nieuwe graan
silo kan worden gebouwd, moet eerst deze „steenpuist" worden opgeruimd.
Daartoe liet men de buitenste wand van deze „torenkamer" naar beneden val
len. Dat stukje gewapend beton woog 2030 ton. Nu krijgen de mannen van
het aannemingsbedrijf Nic. van den Akker uit Zoeierwoude het gevaarlijkste
werkje te verzetten. Zo'n 45 m boven de grond, waarschijnlijk op een hang-
steiper staande, zullen zij de rest van de koepel wegbreken. Als de muur geheel
glad is, kan de nieuwe graansilo er tegenaan worden gebouwd, die nog 2 m
hoger zal worden dan het bestaande gebouw.
Foto N. van der Horst.
I fractie een hechte eenheid vormt en dat
I er geen verschil van mening bestaat over
de principiële punten. Hij hoopte, dat de
samenwerking zich ook zou doorzetten,
tot in de Tweede Kamer. Woorden van
dank en hulde wijdde de voorzitter aan
de grote activiteit van de heer Van der
Kwaak ten aanzien van de bouwfinan-
ciering.
Enkele huishoudelijke zaken werden
afgewerkt. Tot bestuursleden werden
gekozen de heren A. Jansen en F. Ver-
couteren.
De heer Van der Kwaak wierp vervol-
Agenda voo» Leiden
Woensdag
Burcht, 8 uur: Bartimeüs-avond, zang
klasse van Mees van Huis, met film.
NoordeindspleLn 4a, 8 uur: „Ex Oriente
ux", lezing met lichtbeelden, prof. dr
J. P. M. van der Ploeg uit Nijmegen over
twee wonderen der oudheid: Gerasa en
Baalbek.
Zuiderkerk, 8 uur: orgelconcert Wim
Snijder uit Den Haag (tiende lustrum
S.S.R.L.).
Donderdag
Viering van het tiende lustrum van
S.S.R., afdeling Leiden.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Residentie
orkest o.l.v. Eduard Flipse met Theo
Olof, viool.
Rehoboth, 8 uur: kring van vrouwe
lijke A.R.; mevrouw A. de Die-V. d
Berg, „Wat wil de P. v. d. A.?"
Schouwburg, 8.15 uur: K. en O., Co-
media met „Kinderen zijn kinderen"
van Eduardo di Filippo, jubileumvoor
stelling van Magda Janssens.
Vrydag
Viering van het tiende lustrum van
S.S.R.. afdeling Leiden.
Kleine Burcht, 8 uur: uitvoering van
de Mastibilaja's.
Prediker, 7.45 uur: jaarvergadering
Herv. mannenvereniging op G.G. „De
Heere is onze Banier", ds N. Kleerma
ker over het Labadisme.
Rapenburg 61, 8 uur: Ned. Chr. Reis-
vereniging, KLM-avond, causerie en
films.
Vlies, 8 uur. ledenvergadering Leidse
bond van huis- en grondeigenaren.
Vlies, half 9: jaarvergadering Leidse
IJsclub.
TENTOONSTELLINGEN
Lakenhal, 10—4 uur: „De 9" (t.m. 9
December).
Prentenkabinet: tekeningen van Lucia
no Guamieri: (25 uur, t.m. 1 Dec.).
NACHTDIENST APOTHEKEN
Apotheek Boekwijt, Breestraat 74, tel.
20552, en de Haven-apotheek, Haven 18,
tel. 20085.
Burgerlijke stand van Leiden
Toekijksteis vol lol
Ook Katwijk is benieuwd naar de mode
Middenstanders organiseerden een practische show
Bij een modeshow in een grote stad verwacht ieder, dat alles klopt als een
bus en dat men er het neusje van de theoretische zalm zal zien. Maar wan
neer zoiets in Katwijk wordt georganiseerd, worden daar de eerste moedige
stappen gezet op een nog vreemde weg. In Katwijk waren van die moedige
middenstanders met vooruitziende blik: de kapper J. Barendsma en de
modiste mej. Van der Plas (van Maison Moderne). Dat zij goed gezien had
den, bewees het grote aantal dames, dat gistermiddag en -avond de zaal
van het jeugdhuis aan de Voorstraat vulde. Iedere beschikbare stoel was
bezet en de gezelligheid evenaarde die van de meest geanimeerde bazar.
De heer Barendsma had voor zijn show
de medewerking weten te verkrijgen van
de firma's Verlint (sieraden), E. den
Duik (make up). Rem meiswaal (bloem
werk) en Paauw (idem), D. van Egmond
Hoppenbrouwer consumptie) en Stu
dio Tommy (décor van de zaal, verlich-
;n muziek). Een enthousiast team,
et de hulp van een twintigtal man
nequins (men deed het niet minder) deze
show tot een gebeurtenis wist te maken.
De conférencier S. P. Joh. Claassens
uit Den Haag kondigde op elegante wijze
B.
GEBOREN: Maria A. M. dr v
Lans en M. Hoogkamer: Johan
Egberts en G. Bol; Wilhelmina dr
C. Hanegraaff en G. de Ru; René
P. Dubbeldeman én H. Karle; Jacoba dr
v. I. Boon en M. A. Overdijk; CorneUs
A. zn v. J. Freke en J. van Duijn.
OVERLEDEN: P. G. J. Boot, zoon. 5
maanden; A. Waal, wedn, 70 jr.
mocht. Na de Katwijkse schone in het
oude, mooie en geliefde, maar helaas
weinig meer gedragen costuum kwam
reeks dag-japonnetjes, geklede en
avondtoiletten, die getuigden van natuur
lijke smaak en begrip voor het goede in
de moderne lijnen- Aan de nieuwe kleu-
ad men zich minder gelegen laten
liggen. Wat eigenlijk niet zo heel veel
ter zake doet, als het op de practijk van
het dagelijkse leven aankomt. En daarop
was deze show toch in hoofdzaken afge-
Mantels werden niet getoond. Hoeden
ook niet. Daarentegen waren de bijpas
sende kapsels het aankijken waard. De
heer Barendsma heeft een goede kijk op
zijn „objecten" en weet iedere persoon
lijkheid de eigen haardracht te geven.
Dat de zeer korte „coup de vent", die ge
toond werd, eigenlijk niet helemaal up-
to-date is, was in dit geval niet zo héél
raar er immers nog vele jonge meis-
Van „bommen gesproken"
Radio-actief kobalt gisteren in
Leiden aangekomen
Gistermiddag, omstreeks drie uur, reed een vrachtauto de poort van het
academisch ziekenhuis binnen. Dat was nogal onopvallend. Ook onopval
lend was de ijzeren container, ter grootte van een was-emmer, die de enige
vracht uitmaakte. Maar een nauwkeurige opmerker zou het wèl merk
waardig vinden, dat die container zo zwaar verankerd stond: op een vloer
met vier wieltjes en aan alle kanten vastgesnoerd met een dikke kabel. En
een ingewijde zou het bovendien opgevallen zijn, dat naast de chauffeur
dr H. Meilink, de physicus van het radio-therapeutisch laboratorium, ge
zeten was, benevens de heer T. H. Klein, chef van de instrumentenmakerij
van dit laboratorium. Op deze wijze arriveerde het voor Leiden bestemde
radio-actieve kobalt, dat enige tijd geleden met het s.s. Westerdam uit
Amerika in Rotterdam aankwam, doch eerst naar het kernphysisch labo
ratorium in Amsterdam gebracht moest worden voor de ijking, d.w.z. voor
de vaststelling van haar constante waarde.
„Wij hebben", vertelde de chauffeur
ons. „ongeveer anderhalf uur over de af
stand Amsterdam-Leiden gereden. Een
voorzichtig gangetje dus".
Met de nodige omzichtigheid werd de
me; recht loodzware container afgeladen
en voorlopig in een bijgebouw wegge
borgen. De container bestaat nl. uit een
Ijzeren omhulsel, van binnen geheel ge
vuld met loden staafjes, in het midden
waarvan, in een vrij gehouden ruimte, de
22 curie radio-actief kobalt veilig was
weggeborgen. Zoals men weet laat een
voldoende dikke laag lood geen radio-
De kostbare vracht wordt uitgeladen bij een bijgebouw van het radio-thera
peutisch laboratorium van prof. Steenhuis. Derde uan links dr H. Meilink,
geheel rechts de heer Klein.
Foto N. van der Horst
actieve stralen door. Een curie duidt de
waarde aan van 1 gram radium.
Over enige maanden zal het kobalt de
plaats krijgen, die er voor in gereedheid
wordt gebracht: een kobaltbom. geplaatst
:n een speciaal daarvoor gebouwde ruim
te van het radio-therapeutische laborato
rium, waarvan prof dr D. J. Steenhuis
directeur is.
In de instrumentmakerij mochten
deze bom-in-aanbouw bekijken. Hij be
staat uit een ijzeren kogel, vrijwel bol
vormig, met een doorsnede van 53 ci
deze kogel bevindt zich een kleinere ko
gel met een diameter van 20 cm,
eens van ijzer, waarin een loden bol, die
di. omhulsel vrijwel geheel vult. En in
het hart van deze bol is een kleine i
te, waarin straks het kobalt zal worden
gedeponeerd.
De ruimte tussen het buitenste omhul
sel en de binnenste kogel wordt i
eens opgevuld met lood, zodat de stralen
van het kobalt niet naar buiten kunnen
treden, tenzij men de binnenste bol, die
aan een dwars door de bom lopende
verbonden is, door draaiing instelt. De
gehele bom bezit namelijk één kanaal
dat van het hart het kobalt
buiten loopt. Wanneer men de binnenste
bol dusdanig draait, dat zijn kanaal pre
cies in het verlengde komt te liggen var.
het kanaal in de daaromheen liggende
loodlaag en van het buitenste omhulsel,
krijgen de stralen pas gelegenheid
buiten te treden. Wanneer men dan de
te behandelen plek van de patiënt vlak
onder die opening brengt, heeft dus de
bestraling plaats.
Het ontwerp en de vervaardiging
deze bom, die een gewicht zal hebben
van niet veel minder dan een ton er
een zeer belangrijke stap vooruit in de
kankerbestrijding betekent, is mede he'.
werk van dr Meilink en de heer Klein.
5-tal
dat
jes worden gevonden, die bij zulk een
kapsel zweren. Zijn avondkapsels kun-
en vergelijking met de grote steden
doorstaan.
Aardig was het, dat ook kinderkapsels
werden getoond en dat de kleine „man
nequins" steeds bijpassend gekleed waren
in <je benodigde attributen voorzien
De optocht van de drie naar bed tijgende
kleuters, met blaker en kamerspiegel en
il, was inderdaad (zoals geroepen werd)
.schattig".
In de pauze verkochten twee als Sari's
Egyptisch schilderwerk
det XVIIle dynastie
Over dit onderwerp sprak gisteravond
dr A. Mekhitarian uit Brussel in het
Rijksmuseum van Oudheden. Spreker
heeft tijdens zijn jongste verblijf
Egypte en meer in het bijzonder in de
necropolis van Thebe, kunnen arbeiden
in de beschilderde graven van het Nieu-
Rijk en aldaar kleurenphotographieën
kunnen nemen van de mooiste
meest representatieve schilderwerken
de 18e en 19e dynastieën. Op deze
wijze heeft hij enkele honderdtallen van
negatieven kunnen meebrengen, die de
verzamelingen van de Egyptologische
Stichting Koningin Elisabeth te Brussel
hebben verrijkt. Deze instelling
Oosters Instituut te Chicago zijn thans de
enige instellingen, die een dergelijke
documentatie bezitten.
De verkregen resultaten zijn vaak
:n dusdanige hauwkeurigheid en
delijkheid, dat de Egyptologische Stich
ting het plan heeft dit werk voort te
ten om een zo volledig mogelijke ve
meling van photographieën van deze
Egyptische schilderwerken te verkrijgen.
Spreker vertoonde een aantal van de
mooiste voorbeelden uit de 18e dynastie,
daarbij vooral ingaande op de schilder
kunst van de tijd van Amenhotep II
Thoetmosls IV. wier regeringen de twee
de helft van de 15e eeuw vóór Chr be-
De sublieme tinten, de fijne lijnen
de sierlijkheid der proporties van
menselijke figuren maken deze voorstel
lingen, in het algemeen op lichte achter
grond geschilderd, tot voortreffelijke
meesterwerken en de bezoeker der
dodenkapellen, waarvan de wanden be
dekt zijn met dergelijke afbeeldingen,
krijgt eerder de indruk zich in een
prachtige schilderijengalerij te bevinden
dan te staan voor grafmonumenten.
Leidenaars naar de bonte
trein
Gisteravond om zes uur vertrokken
uit Leiden twaalf autobussen m
versum, waar vele Leidse leden
A.V.R.O. een bonte trein hebben bijge
woond. Om acht uur werd Hilversum be
reikt en nadat allen plaats hadden geno
men in de grote studiozaal werd het ver
treksein gegeven door het gezelschap van
Roland Wagter. Van het vlotte program
ma werd van begin tot eind genoten.
De pauze werd benut voor een kopje
koffie in het A.V.R.O.-restaurant, waar
na men zich weer in de studiozaal verza
melde voor het tweede deel van de
avond. Nu' was het woord aan „The Sky-
masters" met zang van Karei van der
Velden en Annie de Reuver, die met de
Chico's een aantrekkelijk amusements
programma voor het voetlicht brachten.
Half één was men weer thuis. De orga
nisatie verliep ook naar wens.
Nieuwe consuls
De heer Ch. P. Clock is toegelaten als
consul en de heer Henry Strong als vice-
consul van de Ver Staten te Den Haag.
de heer W. J. Ford als consul der V.S.
R'dam en de heer L. B. Lleber als
vice-consul van de V.S. te Amsterdam.
verkleede jongedames loten voor honge
rend India. Hun kapsel met de strakke
;n de knot in de hals trok eveneens
i terecht vele bewonderende blik
ken. De (we zouden haast zeggen „onver
mijdelijke)" bruiden, die het eerste en
tweede gedeelte van de show afsloten,
toonden aan, dat men in Katwijk wel
t. wat mooi is.
cierd. Hij wist zijn gehoor, mede door
tal van voorbeelden en anecdoten, voor
honderd procent te boeien.
Het .spoorboekje" van de gemeente is
de begroting, met haar gewone dienst en
haar kapitaaldienst. De gewone dienst, in
16 hoofdstukken, toont thans een totaal
bedrag aan uitgaven van 18 millioen. Uit
voerig besprak de wethouder de finan
ciële regeling tussen rijk en gemeenten,
alsmede zijn bezwaren daartegen. Den
Haag heeft thans 276 millioen in het ge
meentefonds. Dit geld is van de gemeen
ten. maar ze kunnen er niet naar eigen
goeddunken over beschikken
Om er een indruk van te geven, hoe
de zorgen van de gemeente Leiden zich
hebben uitgebreid, de volgende cijfer»
(resp. de jaren 1905, 1925 en 1950): inwo
ners 55.000, 65.000. 90.000; uitgaven voor
algem. beheer f92.000. f340.000, f700.000;
volkshuisvesting f 5000, f 102.000. f 174.000;
openbare werken f 287.000, f 861.000, 2 mil
lioen; sociale zorg f 78.000, f 800.000, 2 mil-
Belangwekkend was stellig, wat de heer
Van der Kwaak vertelde van het energie
verbruik. Naast de woningbouw moet de
zorg voor gas en electriciteit een eerste
plaats innemen. Volgens spr. is de rege
ring hiervan echter niet voldoende door
drongen. Sinds 1940 is het energiever
bruik toegenomen met 95 pet. Er moet
thans aanzienlijk meer dan één milliard
worden geïnvesteerd, wil men in de
naaste toekomst over voldoende gas en
electriciteit kunnen beschikken. Alleen in
Zuid-Holland reeds 400 millioen, waar-
Dordrecht 100 millioen en in Lei
den, op korte termijn, 42 millioen. Wie
zal voor deze grote kapitalen zorgen?
Voor de woningbouw zijn nauwelijks en
kele mlllioenen te vinden. En Zwitserland
moet ons s avonds over het tekort aan
electriciteit helpen. We kunnen alleen
onze lamp laten branden, doordat dit
land ons bijspringt Spr. voorzag, dat we
in dit opzicht zeer moeilijke tijdien tege-
Mlnister Van den Brink, aldus de beer
Van der Kwaak, ziet maar één oplos
sing: het verhogen van de tarieven met
25 pet. Dat zou de gemeente Leiden per
Jaar 1)4 millioen gulden méér in het
laatje brengen. In 30 jaar zou dan de
41 millioen investering kunnen worden
betaald. Maar de aan te kopen machines
gaan maar 20 jaar mee. De berekening
klopt dus stellig niet. Bovendien vraagt
het electriciteitsnet in Leiden en omge
ving een bedrag van 2)4 millioen galden
per jaar. Op een of andere wijze moet
deze zaak worden aangepakt Ondertus
sen geven de lichtfabrieken de gemeente
geen voor- maar nadelen.
De heer Van der Kwaak besloot zijn
toespraak, hoe zou het anders kunnen,
met optimistische klanken. Daarnaast
moeten we in het oog houden, dat onze
taak niet overtuigen maar getuigen is
God volvoert Zijn werk naar Zijn plan
nen. Hij geleidt ons tot het einde en in
biddend opzien tot Hem kunnen we moe
dig voorwaarts gaan
Tal van v; gen werden gesteld. Er
bleek uit. dat de vergadering niet alleen
het behandelde had begrepen, maar het
bovendien buitengewoon interessant had
gevonden. Geen wonder dan ook, dat de
heer Van der Kwaak dankbare woorden
en een klinkend applaus tot beloning
kreeg.
Haagse Bloemenieestweek
van 4 tot 9 Aug. 1952
De stichting „Den Haag-Bloemen-zee"
heeft besloten de tweede Haagse bloe-
menf eest week te houden van 4 tot 9
Augustus 1952. De feestweek zal Zater
dag 9 Augustus worden besloten met een
bloemencorso.
Uniek initiatief
Oegstgeester Montessori-leerlingen
leren gamelan spelen
Prettige samenwerking met het Leidse
museum voor volkenkunde
(Van een onzer verslaggevers)
Montessori-school-leiders hebben wat meer vrijheid dan gewone onderwij
zers. De heer J. H. M. Reijs uit Oegstgeest prijst zich daarmee heel geluk
kig, want dat gaf hem in het begin van dit nieuwe schooljaar de kans om
een uniek initiatief te nemen, 's Maandagsmiddags om de veertien dagen
gebruiken de kinderen van de oudste groep van de Montessorischool te
Oegstgeest hun vrije uren niet om huiswerk te maken, om met moeder te
gaan winkelen of om kattekwaad uit te halen; zij marcheren met de heer
Reijs naar het rijksmuseum voor volkenkunde aan de Steenstraat om
daar de gamelan te leren bespelen.
De heer Reijs mag met recht zeggen,
dat h(j (afgezien van enkele incidentele
gevallen) hiermee is begonnen. Het ging
eigenlijk zonder opzet. Met de kinderen
werd nogal eens een bezoek gebracht
aan de verschillende afdelingen van vol
kenkunde en zo werd de belangstelling
naar het in de hal opgestelde Instrumen
tarium getrokken. De directie van het
museum vond goed, dat er eens op „ge
tingeld" werd en het begin was er. Het
gaat nu zo langzamerhand op een echte
cursus lijken, waar de heer G. D. van
Wengen immers bereid werd gevonden
de enthousiaste jeugd in de geheimen
van de gamelan in te wijden. Hy doet dat
met veel begrip en uiteraard (de heer
Van Wengen maakt deel uit van het
gamelan-orkest van Bern. IJzerdraat)
met grote deskundigheid. Het resultaat
van vier „lessen" konden wy gistermid
dag beluisteren.
Tussen gong en gendèi
Daar zitten zU met ernstige gezichten
op de grond by hun gong, hun saron
of bonang en luisteren naar de theorie,
die hard nodig is, voor met de practyk
kan worden begonnen. Die theorie schijnt
echter helemaal niet dor te zUn. Het
zwarte schoolbord staat vol met grafische
voorstellingen, die de tien- k twaalfjari
gen echter geen vrees Inboezemen.
Waarom ook, als het resultaat geen berg
huiswerk maar een gezamenlijk uitge
voerde melodie ls? Is het geen trotsma-
kend gevoel vla de Soendanese eenvou
dige muziekinstrumenten, waarop <ie
maat moest worden geleerd, by een echt
gamelan-In9trument te zyn beland,
waarmee „Ardjoeno" kan worden ver
tolkt, zii het nog met wat foutjes? En
ze zyn niet van plan by „Ardjoeno" te
biyven stil staan.
De heer Reys kon bovendien met zyn
bewering, dat dit goed is voor de muzi
kale opvoeding, wel eens geiyk hebben.
De West-Europese jeugd, opgevoed in de
aloude (en hier en daar maar al te zeer
versleten) muzikale tradities, heeft hard
behoefte aan een nieuwe toegang tot het
ryk der tonen en rhythmes. Tegenover
deze inst runden ten en deze muziek staan
zy nog als een onbeschreven blad papier.
Het ontdekken van deze nieuwe wereld
wordt zo niet alleen tot een belevenis,
maar werkt ook sterk inspirerend by de
beoefening en beluistering van Europese
muziek. Om nog maar niet te spreken
van de groei naar echt wereldburger
schap, die mede door factoren als dit
wordt bepaald.
Misschien mogen wy de kinderen van
de Oegstgeester Montessori-school nog
een» in een heuse uitvoering beluistereo.
