Jlicuiue geïtectft (üirarant
Eisenhower acht Europa onverdedigbaar
zonder Duitse strijdkrachten
Wist U
DINSDAG 27 NOVEMBER 1951
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel. 31441.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 5.15 per kwartaal;
1.72 per maand; 0.40 per week.
ADVERTENTIËN: 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
Twe® «n Jeiflgil® Jaargang No 9290
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
Directie: F. DIEMER
CHR1STELUK-NAT10NAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Stanlvasttcb Ugbfblmn
tnyn hert in tegljenspcet"
MUIZEN hebben
een bondgenoot
De veiligheid van het Westen
„Zelfs vredelievende apostelen
steunden op zekere macht"
GENERAAL EISENHOWER heeft op de conferentie te Rome van de
N.A.T.O.-landen zijn, lang verbeide, rede gehouden. Daarna ver
duidelijkte hij zijn standpunt voor meer dan 400 journalisten. Hij heeft
een dringend beroep gedaan op de twaalf Pactlanden, de vorming van
een Europees leger te bespoedigen. West-Duitse strijdkrachten moeten
daarin worden opgenomen, omdat zulks noodzakelijk is, om Midden-
Europa te kunnen verdedigen. Geen veiligheid in Europa is mogelijk, als
Duitsland een militair „niemandsland" zou blijven. De leider van het
Shape haalde de Bijbel aan, om te bewijzen, dat sinds onheuglijke tijden,
zelfs de meest vredelievende apostelen altijd hadden erkend, dat een
zekere macht noodzakelijk was, om de vrede te handhaven. De journa
listen applaudisseerden, toen Eisenhower de belijdenis van zijn geloof
in een vreedzame wereld zo duidelijk uitsprak.
„Molotof-cocktails"
voor de Britten
Vijandigheid in Egypte
neemt toe
De generaal heeft de waarschuwing
geuit, dat een derde wereldoorlog de
mensheid zou terugstorten in een tijd
perk. hetwelk gelijk zou zijn aan de
primitiefste tijden. Daarom werkt de
Atlantisohe gemeenschap voor de vrede.
Ik hoop, aldus wendde Eisenhower zich
met krachtig gebaar tot de journalisten,
dat gij de waanhedd over de Pactorgani
satie zult uitdragen naar elk land, ja,
naar het kleinste gehucht. Stond Eisen
hower aanvankelijk sceptisch tegenover
een Europees leger, langzamerhand was
hij tot de overtuiging gekomen, dat geen
land meer op zichzelf kan staan en de
landen genoodzaakt worden hun souve-
reiniteit in één gemeenschap te 'brengen.
De vorming van een Europees leger is
een onmisbare voorwaarde.
Op de conferentie der Pactministers
zelf heeft de grote generaal uiteen gezet,
welk minimum aan strijdkrachten hij
nodig oordeelde, om de defensie van de
Rijn naar de Elbe te verleggen. Een
woordvoerder voor de NA.T.O. heeft
gezegd, dat Eisenhower's verwijzing naar
de noodzaak van een verdediging ten
Oosten van de Rijn, betrekking had op
het opnemen van Duitse troepen in het
Atlantisch leger, aldus Ass. Press.
Zijn redevoering werd voorafgegaan
door een rapport van Averell Harriman
inzake de economische consequenties der
herbewapening. Volgens Harriman heeft
het Westen circa viermaal zo grote
moeilijkheden op het gebied der industrie
en de grondstoffen dan de Sowjet-Unie
en haar vrienden. In het rapport werden
geen aanwijzingen gegeven over het be
drag aan Amerikaanse hulp, dat de
bondgenoten zullen ontvangen. Wel zijn
er middelen in voorgesteld, om stagne
ring in de productie van wapens tegen
te gaan. Er wordt een beroep gedaan op
alle bondgenoten, hun productie van
brandstoffen zo hoog mogelijk op te
voeren. Ter verlichting van het dollar-
tekort stelt Harriman grotere Ameri
kaanse militaire aankopen in het voor
uitzicht.
Volgens verschillende berichten, zou
den er plannen bestaan voor het vormen
van een Europees leger ter sterkte van
Geluidsband als getuige
bij de rechter
Orkestleider Uden Masman legde
gesprekken vast
Binnenkort zal voor het eerst in de
geschiedenis van de Nederlandse recht
spraak een wire-recorder (geluidsband)
optreden als getuige in een proces. De
orkestleider Theo Uden Masman heeft
namelijk alle telefoongesprekken die hij
gevoerd heeft over een honorariumkwes
tie van zijn orkest op de wire-recorder
vastgelegd. Bij het onderzoek door »de
reahter-commissaris heeft de geluidsband
reeds goede diensten bewezen. Het bleek
dat de gedaagde partij steeds weer aan
Theo Uden Masman beloften heeft ge
daan die nooit zijn nagekomen. De man
moest toen wel bekennen.
Weer een geval van
fraude ontdekt
Arnhemse kellners staken duizen
den guldens in eigen zak
Het aantal gevallen van fraude schijnt
hand over hand toe te nemen. Thans :s
in*het Arnhemse café-restaurant Regina
weer een ernstige fraude aan het lioht
gekomen. Tegen vier kellners en een
buffetchef is een vervolging ingesteld.
De kellners hadden met de buffetchef
afgesproken dat zij bij afwezigheid van!
de „baas" belangrijke bestellingen aan
bet buffet zouden afhalen zonder een
afrekeningsbon in ontvangst te nemen.
Aldus konden de kellners hun afrekenin
gen voor 'n belangrijk deel in eigen zak
steken. De buffetchef kreeg van de op
brengst steeds de helft. Het tekort wordt
op enige duizenden geraamd.
een millioen man, binnen anderhalf jaar.
Andere inlichtingen gewagen van 80
divisies tegen einde 1954. Engeland heeft
zijn verzet tegen de benoeming van een
Amerikaanse admiraal als vlootvoogd in
de Atlantische Oceaan, nog niet laten
varen. De opname van Griekenland en
Turkije in het defensie-commando voor
het Midden-Oosten, moet wachten, tot
deze landen deel uitmaken van het Pact.
De N.A.T.O. zal ook hulp verlenen aan
de watersnood in Italië.
In Port Said wordt voor het eerst mel
ding gemaakt van aanvallen met eigen
gemaakte Molotof-cocktails" en zuren
op Britse soldaten en voertuigen. Zulks
gebeurde, nadat in Port Said een Egypti
sche particuliere autobus was aangeko
men, die een aantal kogelgaten vertoon
de. Britse soldaten hadden vanuit een
vrachtauto op de bus gevuurd, toen deze
poogde hen van de weg af te dringen-
Onmiddellijk circuleerde in de Arabi
sche stadswijk het gerucht, dat de on
menselijke Britten hadden getracht on
schuldige weggebruikers te doden".
In het algemeen valt een herleving van
aanvallen op de Britten waar te nemen.
In Port Tewfik is een bom geworpen
naar een Britse officier, een tweede naar
drie vliegers op de weg ten Zuiden van
Toessoem en een derde bij de Franse club
van Ismailia. De Egyptische regering
heeft thans besloten alle „vrijheidsgroe-
pen" onder haar toezicht te stellen. Deze
groepen krijgen nu de status van „re
serve", behorende bij het actieve leger
De actie dier troepen moet geheim
blijven.
Een kijkje in de vergaderzaal in Rome, waar de ministers van de landen van
het Atlantisch Pact bijeen zijn. Aan de tafel van de Nederlandse gedelegeer
den zien we hier prof. mr P. Lieftinck (midden) en mr D. XJ. Stikker (rechts).
Langs de Langedijk heerst op het ogenblik een grote activiteit, in verband
met het bergen van de winterkool. In de vorstvrije schuren langs de vaar-
sloot wordt het voedsel opgetast en jong en oud steken daarbij de handen
Eerste accoord in Korea
Eindelijk overeenstemming over
demarcatielijn
Te Pan Moen Djon zijn, zoals wij gis
teren nog in een deel onzer edities meld
den, de delegaties der Verbondenen er
der Noordelijken, thans tot volledige
overeenstemming gekomen inzake de de
marcatielijn. Dit accoord is vanmorgen
vroeg bekrachtigd. Hiermee is punt twee
van de agenda afgewerkt. Later op de
dag zijn de afgevaardigden begonnen
met bespreking van pünt drie: de krijgs
gevangenen. De overeengekomen lijn zal
als 'oestartdUjn worden aangemerkt, in
dien binnen 30 dagen een wapenstilstand
wordt getekend. Zij zal dan lopen in het
midden van een 4 km brede bufferzone,
die de troepen van beide partijen zal
scheiden. Behalve over de uitwisseling
OVEREENSTEMMING OP KOREA
Buigeizinstraat
jUIDWOLDE was een van de eerste
gemeenten in Drenthe, die op de
ingezetenen een beroep deden om
financiële bijstand voor de bouw van
woningen en het dempen van wijken
(watergangen). Onder leiding van
burgemeester H. Jans werden de in
woners bewerkt om in te schrijven op
twee leningen, ieder van 100.000.
Voor een gemeente met iets meer
dan 7000 inwoners is dit een heel be
drag. Het is nu echter toch zover dat
beide leningen zijn voltekend, zodat
inmiddels met de aanleg van de wegen
op de gedempte wijken kon worden
begonnen. Ook de aanbesteding voor
de bouw van tien woningen is achter
Om de burgerzin van Zuidwolde's
bevolking voor het nageslacht wast te
leggen, heeft de Raad nu besloten de
straat waaraan de tien woningen zul
len worden gebouwd, de „Burgerzin-
straat" te noemen.
Bekend Kuihausdixigent
Ignace Neumark wordt
Nederlander
De bekende Poolse dirigent Ignace Neu
mark, die elk jaar in 't Kurhaus te Scheve-
ningen optreedt als gastdirigent van'tRe
sidentie-Orkest, zal Nederlander wordei
wanneer de Kamers accoord gaan me
een wetsontwerp dat minister Mulderij;
thans heeft ingediend. Het ministerie vai
O., K. en W. heeft verzocht aan de heer
Neumark voorrang bij naturalisatie
verlenen.
Ignace Neumark werd in 1889 in Polen
geboren en woont thans in Hilversum.
Van 1922 tot het uitbreken van de oorlog
was hij reeds aan het Kurhaus verbon
den en-sinds 1946 treedt hij daar opnieuw
op. Hij is ridder in de Orde van Oranje
van gevangenen moet men het nog eens
worden over de regeling van het staken
van het vuren en de aanbeveling ve
politieke autoriteiten van beide zijden.
De Noordelijken overwegen thans
voorstel der Verbondenen, dat aan beide
zijden onmiddellijk gegevens worden
verzameld over de gevangenen om de
uitwisseling te vergemakkelijken, als
eenmaal een wapenstilstand is getekend.
Verbonden vlooteenheden, w.o. de N e-
derlandse torpedobooijager
Galen, hebben de afgelopen twee dagen
Hoengnam, 160 km ten Noorden van de
38ste breedtegraad, gebombardeerd.
Voorts wordt gemeld, dat nog
„vrouw in het zwart", een Chinese troe
pen-aanvoerster, zou zijn gesneuveld.
Later werd nog het volgende meege
deeld:
De V.N.-onderhandelaren hebben het
Noordelijke voorstel tot het instellen van
een gezamenlijkei commissie ter super
visie van een wapenstilstand van de hand
gewezen. Het toezicht op de wapenstil
stand was volgens Joy niet voldoende
gewaarborgd. Hij stelde voor, dat de
inspectiegroepen niet in hun werkzaam
heden beperkt zouden worden. In een
5 punten omvattend antwoord gaven de
Noordelijken vervolgens te kennen hoe
zij de regeling van een wapenstilstand
Huurder piotesteeit:
Gemeentesecretaris liet huis
ontruimen voor zijn zoon
Onverkwikkelijke woning-affaire voor de
Rotterdamse rechtbank
ER WERD GISTEREN voor de Rotterdamse rechtbank een onverkwik
kelijke huisvestingsaffaire behandeld. Drs Van der P., secretaris van
de Nederlandse Volksbeweging, was in verzet gekomen, omdat hij een
huis moest verlaten dat hij van de Rotterdamse gemeentesecretaris mr S.
had gehüurd. De zoon van mr S. wilde trouwen en daarvoor moest plaats
worden gemaakt. De kantonrechter had drs Van der P. in het ongelijk
gesteld.
Volgens diens verdediger mr W. Noor- i de secretaresse van de Kamer van Koop-
dijk had drs Van der P. al eerder berust handel te Rotterdam, die van mening
in een woningruil met mr S. In diens waren dat de zoon van de gemeente-
oude huis bleef de ongehuwde zoon vansecretaris geen behoorlijke huisvesting
mr S.. tegen de afspraak in, wonen. Maar had.
junior wilde gaan trouwen, Mr S. eigenaar van het pand zeg
de ten slotte de huur op en liet een dag
vaarding tot ontruiming betekenen. Drs
Van der P. protesteerde bij B. en W. en
dit college deelde officieel mee dat de
ruimte in aanmerking kwam. Het ant
woord van mr S. was dat drs Van der P.
door een deurwaarder tot vertrek werd
gesommeerd.
Op de vraag hoe het nu met het pand
stond, kreeg de president van de recht
bank van de advocaat van mr S. ten ant
woord, dat de zoon van mr S. er nu
woonde. „Dat is in strijd met de woon-
ruimtewet", merkte de president op.
Uitspraak in'deze zaak op 19 Dec.
Groninger ingenieur in het
bad overleden
De 31-jarige ir G. M. Castenmiller is
toen hij een bad wilde nemen in het
Landbouwproefstation te Groningen, waar
hij werkte door een lekkage in de gas
leiding door uitstromend gas bedwelmd
en in het bad omgekomen.
maakte hij aanspraak op meer woon
ruimte, hetgeen drs Van der P. afwees.
Een ambtenaar van de Volkshuisvesting
stelde een rapport op ten gunste var
drs Van der P.
Het gevolg, aldus mr Noordijk, was da
deze ambtenaar door de gemeentesecre
taris op het matje werd geroepen en var
vriensjespolitiek werd beschuldigd. Toen
kreeg drs Van der P. zelfs bezoek va
directeur van de Volkshuisvesting en
Prins vandaag terug naar
Nederland
Prins Bernhard zou vermoedelijk van
daag in ons land terugkeren van zijn
bezoek aan Engeland. Met Prinses Eliza
beth, en de Hertog van Edinburgh is
Prins Bernhard dit weekeinde in Romsey
(Hampshire) de gast geweest van graaf
en gravin Mountbatten.
Lunch met staatssecretarissen
Montgomery sprak met
minister Drees
Gistermiddag tegen drie uur is veld
maarschalk Lord Montgomery of Ala-
mein, de plaatsvervangend opperbevel
hebben van de NATO-strijdkrachten in
Europa, met zijn Dakota geland op het
marinevliegkamp Valkenburg. Mont
gomery kwam van het vliegveld Ody-
ham in Engeland. Bij zijn aankomst
werd hij begroet door de waarnemend
voorzitter van het comité van chefs van
staven, luitenant-generaal I. A. Aler en
de Engelse ambassadeur. Na de ere
wacht van matrozen te hebben geïspec-
teerd, begaf de hoge bezoeker zich naar
Den Haag.
Vanmorgen heeft de veldmaarschalk
besprekingen gevoerd met de chefs van
staven in het ministerie van Marine en
de beide staatssecretarissen op het
Oorlog. Na afloop hier
van hebben de staatssecretarissen aan
Montgomery een lunch aangeboden in
hotel Royal.
Vanmiddag had lord Montgomery een
onderhoud met de minister-president dr
W. Drees in diens kabinet.
Morgenochtend om 10 uur vertrekt de
veldmaarschalk van het vliegveld Val
kenburg uit ons land.
Een atoom-schuilkelder voor 20.000
personen, die in vredestijd als auto
garage wordt gebruikt, zal worden aan
gelegd onder de stad Stockholm. De
kosten worden geschat op 514 millioen
gulden.
Water in Po-vlakte
gaat zakken
Maar nu kan enorme modder
poel chaos scheppen
Hoewel de toestand in het overstroom
de gebied van de Po-vlakte vermoedelijk
niet zal verergeren, al heeft de
nog veel regenwater uit hoger gelegen
streken af te' voeren, wordt er bij de
achtergebleven bevolking in het getrof
fen gebied toch op aangedrongen, de
huizen te verlaten. Men vreest namelijk,
dat de aanvoer van voedsel en drink
water nog moeilijker zal worden', als het
water zakt en het reusachtige meer tot
een enorme modderpoel zal indrogen. De
provincie Rovigo heeft het meeste
lijden gehad. Ongeveer 200.000 men
verloren 'hun huis. Ruim 1500 km2 bouw
land staan onder water. Duizenden stuks
vee zijn verdronken of verhongerd. De
reddingswerkzaamheden duren
steeds voort. Gemeld wordt, dat
stationschef met zijn gezin van het dak
van het station werden gered, juist
kele minuten voordat het gebouw
stortte en onder water verdween. Een
jonge moeder vluchtte met twee kinde
ren in een boom. Zij hield de kinderen
zeven uur op haar rug. Toen kwamen
pas redders opdagen.
Generaal Eisenhower heeft te Rome
toegezegd, dat een maximum aan hulp
zal worden verleend voor herstel van de
schade en leniging van de nood.
Overwerk voor Italië
DE OPROEP van het Nederlandse
Rode Kruis voor hulp aan Italië
vindt allerwegen weerklank. Vele bur
gemeesters hebben hun medewerking
toegezegd. Zowel bU de plaatselijke af
delingen als bij het hoofdbestuur in
Den Haag zijn .gisteren al de eerste gif
ten binnengekomen.
Het centraal archief voor maatschap
pelijk hulpbetoon, dat o.a. adv
geeft aan de gemeentebesturen
het toestaan van openbare collecten,
werd de gehele Maandagochtend tele
fonisch dermate belegerd door ge
meentebesturen. dat het hoofdbestuur
van het Rode Kruis de leiding va
archief pas omstreeks het middaguur
van de plannen voor de hulp aa
internationale Italië-actie op de hoogte
kon stellen.
In het gehele land is de Rode Kruis-
actie voor de watersnood in de Po-
vlakte met dermate grote instemming
begroet, dat de intendance van het
hoofdbestuur reeds gisteravond moest
overwerken om speldjes en collecte
bussen naar de afdelingen te ve:
Vliegtuig stort op voetbal
veld twee doden
Op een voetbalveld van de Britse
luchtmacht te Beverey (Yorkshire) is
Zondag een bommenwerper neergestort
terwyl een wedstrijd 'werd gespeeld.
Twee spelers werden gedood, terwijl
zeven andere personen, o.w. de beman
ning ernstig werden gewond.
De 27-j. Venlose vertegenwoordiger
A. A. M., die in Rozendaal (Geld.) door
roekeloos rijden met zijn auto de dood
van een Amsterdamse veroorzaakte, is
door de Arnhemse rechtbank tot 3 mnd.
•v. en f 75 boete veroordeeld
Perzische Kenaus
Ernstige botsingen te Teheran
waarbij 100 gewonden
Wat moet er van ons land terecht komen, als
onze dochters met messen vechten"?
BEHALVE IN EGYPTE, is het ook in Perzië tot ernstige ongeregeldheden
gekomen. Te Teheran vonden botsingen plaats tussen de politie en
mannelijke en vrouwelijke tudenten. Reuter geeft in, nog niet bevestigde
berichten te kennen, dat ruim honderd personen werden gewond en min
stens tien politiemannen en tien studenten liepen zeer ernstige verwon
dingen op. Onmiddellijk na deze incidenten, is het hoofd der politie te
Teheran afgetreden.
Volgens latere berichten, begonnen de
ongeregeldheden met een botsing tus
sen vrouwelijke leerlingen van middel
bare scholen en de politie, die met be
hulp van de brandweer de betogers uit
een trachtte te drijven. Maar de manne
lijke studenten kwamen daarop. met
stokken, stenen en messen de dames te
De politieke toestand heeft tenge
volge, dat communrtische en niet-com-
munistische leerlingen partijen vormen.
Terwijl heviige gevechten gaande waren,
snikte een afgevaardigde in de Senaat
het uit. „Wat moet er van ons Perzië
DAT in Nieuw Guinea vier nieuwe
Koninginnezegels in gebruik komen (30
cent groenblauw, 45 cent roodbruin. 55
cent violetgrijs, 2 gulden bruin).
DAT uit het Y te A'dam het stoffelijk
overschot is opgehaald van de 59-jarige
A'damse zeeman M. H. I. V., van wie
men meende dat hij zich op een kust
vaarder bevond.
DAT drs P- Bruin, wnd. hoofddir. van
het landbouwproefstation en bodemk.
inst. T.NO. in Wageningen op 3 Dec.
om kwart voor acht over Hilversum II
zal spreken over grondonderzoek als
basis voor het bouwplan.
DAT in Maastricht £300 boete is ge-
eist tegen de textielarbeider P. H. J. E.
uit Vaals en de leraar P. J. J. D„ de
mijnwerkers A. J. S., J. H. R. en O. E.
H. A., allen uit Kerkrade, wegens smok
kel van of handel in morphine.
DAT mr E A. M. Lamers dir.-gen.
van het gevangeniswezen, prof. J. M.
van Bemmelen, prof. dr mr P. Baan, mr
M. E. Tjaden en mr B. van Houten na
mens ons land van 3-15 Dec. in Brussel
een Europ. studieconferentie zullen bij
wonen over een wetensoh. onderzoek
van delinquenten.
DAT de Kerstboom die Oslo aan Rot
terdam zal schenken, 15 m hoog is en
meer dan twee ton weegt en koren bij
de boom voor het stadhuis zullen zin
gen.
DAT J. P. J. A- M. van Dalen op zijn
verzoek eervol is ontslagen als postdir-
DAT de scholen in Zaandam geen lan
gere Kerstvacantie geven, doch bij
strenge vorst een week zullen sluiten.
DAT van de 21 000 Limburgse land
bouwbedrijven er 4000 geen electr. licht
hebben.
DAT dr H. J. Verhagen, oud-aalmoe
zenier van soc. werken in de mijnstreek,
82 jaar oud in Kerkrade is overleden.
DAT de Kamper IJsselbrug gesloten
Is verklaard voor voertuigen, breder dan
2.20 m en met een wieldruk van meer
dan 2400 kg.
DAT het aannemersbedrijf Friesland
te Leeuwarden voor f831.000 in Door-
werth 86 woningwetwoningen gaat bou
wen. waarvoor naast een onderhandse
lening van 7 ton ook een door de pl-
industrie verschafte lening van 2 ton
DAT het op 18 Nov. bij de Zweedse
kust aan de grond gelopen Ned. ms. Er-
kalin niet meer geborgen kan worden
en als schroot zal worden verkocht.
DAT Arnhem geen „burgerzin-lening"
zal uitschrijven, daar B. en W. van een
zo ernstig getroffen stad weinig ver
wachten.
DAT de 64-j. landarbeider S. Klein te
Amstelveen even buiten Ouder-Amstel
door een auto is gegrepen en kort daarop
is overleden.
DAT de 35-j. sohipper A. W. M. uit
Lobith, tegen wie een maand was geëist
nadat hij een B.M.-zeilboot had over
varen, in R'dam is vrijgesproken.
DAT bij T. Wever te Franeker een
practische toelichting op de wet op de
Ondernemingsraden is verschenen, ge
schreven door prof. mr W. F. de Gaay
Fortman en D- W. Ormel.
DAT de op 8 October j.L aan de Sta-
ten-Generaal aangeboden productivi-
teitsnota thans bij de Staatsdrukkerij in
druk is verschenen.
DAT de tot een maand veroordeelde
A'damse automobilist J. H. H., thans
voor het Hof aldaar een maand voorw.
tegen zich hoorde eisen wegens onoplet
tend rijden, waardoor een 80-j. voetgan
ger op de Amstelveenseweg werd ge-
DAT de Marineraad gisteren in Den
Haag het ongeluk met de op 2 Nov. 1950
bij Nieuw Guinea op een rif gelopen
mijnenveger Ternate behandelde en
later uitspraak zal doen.
worden, als onze dochters messen gaan
gebruiken om elkaar af te slechten?"
Toen meldingen van de gevechten
binnenkwamen, werden brandweerauto's
naar de school gezonden, terwijl politie,
soldaten, uitgerust met geweren, sten-
guns en traangasbommen. de hoofdstra
ten gingen bezetten. De winkels zagen
zich genoodzaakt te sluiten.
Papieren vrijheid?
gaand verlof nodig heeft om door de
drukpers zijn gedachten en gevoelens te
openbaren. Het is kloeke taal, waarvoor
men dankbaar kan zijn. maar het is
tegelijk taal, die ietwat meewarig stemt.
Tot zulk een meewarige stemming heb
ben de naoorlogse érvaringen wel aan
leiding gegeven.
Voorafgaand verlof heeft men niet no
dig. inderdaad. Maar men heeft wel iets
anders nodig, wil men uiting geven aan
zijn gedachten en gevoelens en wil mea
dat door middel van de drukpers doen.
Dan heeft men namelijk ook een drukpers
nodig en behalve die drukpers ook nog
papier. Zonder papier kan er wel vrijheid
zijn. maar is er geen mogelijkheid om van
die vrijheid gebruik te maken. Eigenlijk
is er dus zonder papier géén vrijheid.
Een vrijheid zonder papier is.... een
papieren vrijheid.
Dat dit geen ijdele taal is de erva
ringen van na de jongste oorlog hebben
het bewezen. Daarbij schijnt zich nu nog
een nieuwe bittere ervaring te komer.
voegen. Onlangs immers is tegen 1
Januari a.s. een belangrijke stijging
de zoveelste van de papierprijs aan
gekondigd. Voor het rotatie-papier dat d*
kranten gebruiken zou dit betekenen een
verhoging van de kiloprijs tot 84 cent
tegen 63 cent op dit ogenblik. Dat is dus
een stijging met uitgerekend een derde.
Wanneer men dan nog bedenkt, dat het
krantenpapier in 1937 per kilo 7 cent
kosttte, dan wil dat dus zeggen, dat het
krantenpapier, vergeleken met 1937, ruim
twaalf maal zo duur wordt
E oorzaak van dit alles? De voor
naamste is wel, dat het Finse hout
plotseling weer aanzienlijk duurder is
geworden. Teleurstellend is het in hoge
mate. Natuurlijk in de eerste plaats voor
de krantenbedrijven zelf. Zij hadden
langzamerhand weer iets nog niet véél
gekregen van de vóóroorlogse allure.
Toegegeven: zij konden nog lang niet
alles „brengen" wat zij zouden willen
„brengen", maar wie de kranten van
vandaag vergelijkt met de simpele vel
letjes zo kort na de bevrijding, zal willen
erkennen, dat er, zelfs tegen de stroom
in, nog aardig stevig is geroeid.
Toch is het waarlijk niet alleen voor
de krantenbedrijven teleurstellend. Want
in heel de moderne samenleving is de
krant een belangrijk verschijnsel. Zij
geeft het nieuws. Dat is op zichzelf reeds
een ding van gewicht. Maar daarin en
daarbij doet zij" méér; zij is ook draag-
vormster van de publieke opinie.
En het is voor de samenleving, het is
de laatste plaats voor de staat vari
groot belang, dat er een krachtige pu
blieke opinie is. Ontbreekt het de pu
blieke opinie aan mogelijkheden om zich
te ontwikkelen (en dat zal met name in
geval van papiergebrek zo zijn), dan
blijft zij zwak; dan blijft ook de wissel
werking tussen volk en overheid zwak;
dan blijft de democratie zwak. En een
■akke democratie valt vlugger ten
prooi aan wie haar belagen dan een
democratie, die gezond is en sterk.
het ons ook, niet
...j laatste in landen
als Amerika en Canada niet scherper
wordt ingezien. Daar verschijnen kran
ten, zó dik. dat daarmede vergeleken
de dikste Nederlandse krant pover en
schamel is. zó dik dat er voor ons besef
wel iets zou afkunnen om toch nog een
erg dikke krant over te houden.
Tegelijk wil men daar de wereld wak
ker maken voor de gevaren, welke de
democratie, met name van de zijde van
het communisme, bedreigen. Wij moeten
wel afvragen, of die waarschuwing
tegen deze bedreiging niet wat meer zin
zou hebben, wanneer de magere West-
europese kranten (want het is geen pro
bleem voor Nederland alleen, al is het
bij ons wel extra groot) uitvoeriger van
voorlichting zouden kunnen dienen.
In de moderne samenleving neemt de
krant een belangrijke plaats in. behoort
zij althans in te kunnen nemen. Voor
lichting is een levensbehoefte van aan
zienlijke prioriteit. Voor zichzelf zien de
Amerikanen dat ook wel in. Te verwach-
dat zij het ook voor anderen
zouden willen inzien.
Wij mogen toch niet aannemen, dat
haar de kranten alleen welgevallig zijn
zolang ze klein zijn en dus niet veel in
het midden brengen? Wij mogen toch
niet veronderstellen, dat de regering de
kranten alleen maar lastig vindt?
Wij willen hopen, dat nog tijdig maat
regelen kunnen worden getroffen, opdat
bedenkelijke gevolgen van de aangekon
digde verhoging in de prijs van het
papier kunnen worden voorkomen. Wat
hebben wij aan een vrijheid van me
ningsuiting. die niet kan worden benut?
Onder omstandigheden moet er de over
heid veel aan gelegen zijn, om het be-
die vrijheid niet alleen te er
kennen. maar ook om de mogelijkheid,
die vrijheid te gebruiken, te bevorderen.
Wanneer dat besef er maar eenmaal is,
dan kunnen er ook wel wegen worden
gevonden om de zorgen weg te nemen,
die zich gaan leggen op dc ondernemin
gen en straks wellicht op heel ons volk.
Want zijn het niet zijn kanalen, die
straks weer dreigen* te worden versmald,
indien al niet toegestopt
Een vereniging is opgericht, die op
1 Mei 1952 een consultatiebureau voor
alcoholisme in Drente wil openen.
Krachtige aardbevingen hebben
Formosa Zondag geteisterd. Minstens 15
personen kwamen om het leven.
Advert entf-i
Morgen is het 40 jaar geleden, dat de
heer H. van der Burg in Voorburg
zijn brevet als vlieger behaalde. De
heer v. d. Burg was de eerste Neder
lander, die volgens eigen ontwerp in
Den Haag een vliegtuig bouwde,
waarmee hij ook werkelijk de lucht
in kon. De heer Van der Burg met
de propeller van het bewuste vlieg
tuig, die als herinnering aan de goede
oude tijd zorgvuldig wordt bewaard.
CAW's 0 VULPEN
WEERBERICHT
Enkele verspreide buien
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Wisselend bewolkt
met voornamelijk in de
Noordelijke helft van het
land enkele verspreide
buien. Matige tot krachtige,
vv langs de Waddenkust af en
toe harde Zuidwestelijke tot
Westelijke wind. Vannacht
minder koud. morgen overdag ongeveer
dezelfde temperatuur als vandaag. (Op
gemaakt te 10 uur.)
15 3L 29 Nov. NU
